Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen

Transcriptie

1 Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen Provincie West-Vlaanderen Studiedag Duurzame renovatie 4 oktober 2011 ir. arch. Katrien Rycken ir. Michaël Dierickx 1 Agenda Waarom dit duurzaam project? Waar? Hoe? Over welke duurzaamheid spreken we? Hoe duurzaam is dit project? 2 1

2 Waarom dit duurzaam project? The bigger picture : (Bron: Energiebalans Vlaanderen, 2008, VITO) 3 Waarom dit duurzaam project? The smaller picture : bedrijfsstrategie / commerciële strategie Versmelten van vestigingen Nieuwe locatie hoofdkantoor Een eigen duurzaam project door en voor Grontmij investeren in know-how Planning, connecting, respecting the future 4 2

3 Waar dit duurzaam project? Essentiële criteria bij locatiekeuze: Verhuurbare oppervlakte/uitbreidbaarheid Mobiliteit/bereikbaarheid Openbaar vervoer (bus/trein) Parkeergelegenheid Zichtbaarheid/uitstraling Toegankelijkheid AAA locatie.. Duurzaamheid! 5 Waar dit duurzaam project? Stationsomgeving Mechelen Duurzame locatie Centraal en bereikbaar Zichtbaar In beweging 6 3

4 Hoe dit duurzaam project? Vruchtbare samenwerking tussen studiebureau Grontmij en projectontwikkelaar ViRiX Multidisciplinair proces Geïntegreerd ontwerp Intensieve samenwerking Leasing voor 15 jaar 7 Welke duurzaamheid? Sociale duurzaamheid Comfort voor de gebruiker Meerwaarde voor de werknemer Meerwaarde voor de omgeving Economische duurzaamheid Kostenefficiëntie optimum Ecologische duurzaamheid Maximaal beperken van de milieu-impact 8 4

5 Sociale aspect (1) bereikbaarheid Motivatie: besparing in tijd én CO 2 -uitstoot Situering tussen Antwerpen en Brussel Situering tov E19 Parkeermogelijkheden Openbaar vervoer Fietsverkeer: fietsenstallingen en douches Toegankelijkheid Mobiliteitsplan 9 Sociale aspect (1) bereikbaarheid Stationsomgeving Mechelen nieuwe locatie HQ Mechelen 10 5

6 Sociale aspect (1) bereikbaarheid Heropwaardering Belgacomsite - masterplan 11 Sociale aspect (2) comfort Esthetisch comfort - uitstraling Thermisch comfort Luchtkwaliteit Lichtkwaliteit Akoestisch comfort Logistiek comfort 12 6

7 Sociale aspect (2.1) esthetisch comfort 13 Sociale aspect (2.1) esthetisch comfort 14 7

8 Sociale aspect (2.1) esthetisch comfort 15 Sociale aspect (2.2) thermisch comfort Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering Watervoerende leidingen in draagvloer 16 8

9 Sociale aspect (2.2) thermisch comfort Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuurkoeling 17 Sociale aspect (2.2) thermisch comfort Warmte- en koudeafgifte: betonkernactivering Lage-temperatuur-verwarming en hoge-temperatuurkoeling Dankzij thermische inertie pieken en dalen in warmteen koelbehoefte opvangen Energie-overdracht via straling = erg comfortabel Opgepast voor gesloten verlaagde plafonds! 18 9

10 Sociale aspect (2.2) thermisch comfort Warmte- en koudeafgifte: klimaatplafonds Omwille van dikte dakplaat Lokalen met sterk wisselende bezetting Omwille van look 19 Sociale aspect (2.3) luchtkwaliteit Hygiënische ventilatie - debiet aan verse lucht EPB-wetgeving: 22 m³/h.pers (IDA 3) ARAB: 30 m³/h.pers (IDA 3) Kantoor M: 72 m³/h.pers (kantoren, IDA 1) 50 m³/h.pers (vergaderzalen, IDA 2) 20 10

11 Sociale aspect (2.4) lichtkwaliteit Daglichttoetreding Daglichtfactor = 3,2-3,4 % A glas /A vloer = 17,5 % 21 Sociale aspect (2.4) lichtkwaliteit Daglichttoetreding Daglichtfactor = 3,2-3,4 % A glas /A vloer = 17,5 % Verlichtingssterkte Locatie Kantoor Vergaderzaal Refter Sanitair Norm (lux) Kantoor M (lux)

12 Sociale aspect (2.5) akoestisch comfort Geluid = lucht-, contact- en installatiegeluid Geluidabsorptie intern vnl. via: Baffles en akoestische plafonds Absorptie op de centrale kern en op de kopse wanden Tapijt op de vloer Geluidisolatie extern vnl. via: Beglazing gevel (ongelijke glasbladdiktes) 23 Sociale aspect (2.5) akoestisch comfort 24 12

13 Sociale aspect (2.6) logistiek comfort Toegankelijkheid voor andersvaliden en leveringen 25 Economische aspect Samenwerking met projectontwikkelaar Efficiënt ruimtegebruik Renovatie bâtiment abandonné Landscape Multifunctionele ruimtes Bouwkosten Besparing ten gevolge van behoud bestaande structuur aanwenden voor duurzame ingrepen Besparingspotentieel energieverbruik Premies en subsidies 26 13

14 Economische aspect Besparingspotentieel energieverbruik Kantoor Zaventem (2008) = 22,9 /m² bouwjaar = 1991 Kantoor Groot-Bijgaarden (2008) = 15,7 /m² bouwjaar = 2003 Kantoor M (geraamd) = 9,2 /m² 27 Economische aspect Premies, subsidies en fiscale optimalisatie Vermindering onroerende voorheffing energiezuinige gebouwen E-peil ten hoogste E70: 20% E-peil ten hoogste E40: 40% Gedurende 10 jaar! 28 14

15 Economische aspect Premies, subsidies en fiscale optimalisatie Ventilatie met warmteterugwinning: Koudewarmteopslagsysteem: Snelheidsregelaars: ca Hoogrendementsmotoren: ca. 350 Newlighting: ca Ecologische aspect (1) renovatie Hergebruik bestaande structuur 30 15

16 Ecologische aspect (1) renovatie Hergebruik bestaande structuur 31 Ecologische aspect (1) renovatie Hergebruik bestaande structuur Studie uitgevoerd door WTCB: besparing van m³ beton en 145 ton staal besparing van maar liefst ton CO 2 equivalent aan energieverbruik voor verwarming gedurende 50 jaar 32 16

17 Ecologische aspect (1) renovatie Hergebruik bestaande structuur 33 Ecologische aspect (2) energie K-peil Koudebrugarme detaillering E-peil 34 17

18 Ecologische aspect (2.1) K-peil Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmteverliezen doorheen de gebouwschil EPB-wetgeving: max. K45 Kantoor M: K17 35 Ecologische aspect (2.1) K-peil Peil van warmte-isolatie: maat voor de warmteverliezen doorheen de gebouwschil EPB-wetgeving: max. K45 Kantoor M: K17 Bouwdelen: Vloer = 10cm in-situ gespoten PUR Muur = 9 tot 27cm resolschuim Hoogrendementsglas met houten raamprofielen Plat dak = 18cm PUR 36 18

19 Ecologische aspect (2.1) K-peil 37 Ecologische aspect (2.1) K-peil 38 19

20 Ecologische aspect (2.2) detaillering Koudebrug = extra (ongeoorloofd) warmteverlies, met risico op condensatie en schimmelvorming Dakrand 39 Ecologische aspect (2.2) detaillering Vloeraansluiting 40 20

21 Ecologische aspect (2.3) E-peil Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw EPB-wetgeving: max. E100 Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen 41 Ecologische aspect (2.3) E-peil Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw EPB-wetgeving: max. E100 Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen Luchtdichtheid Lage-energiegebouw: max. 1,5 h -1 Passiefgebouw: max. 0,6 h -1 Kantoor M: 0,99 h

22 Ecologische aspect (2.3) E-peil Luchtdichtheid 43 Ecologische aspect (2.3) E-peil Peil van primair energieverbruik: maat voor het energieverbruik van een gebouw EPB-wetgeving: max. E100 Kantoor M: E33, excl. PV-panelen E0, incl. PV-panelen Luchtdichtheid Zonwerend glas of automatisch regelbare zonwering op ZO-, Z-, ZW- en W-gevels 44 22

23 Ecologische aspect (2.3) E-peil 45 Ecologische aspect (2.3) E-peil 46 23

24 Ecologische aspect (2.3) E-peil Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld 47 Ecologische aspect (2.3) E-peil Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld 48 24

25 Ecologische aspect (2.3) E-peil Verwarming en koeling: warmtepomp met BEO-veld 49 Ecologische aspect (2.3) E-peil Mechanische balansventilatie: WTW door warmtewiel (76%) Frequentiegestuurde ventilatoren, aangestuurd door CO 2 -detectie 50 25

26 Ecologische aspect (2.3) E-peil Verlichting: Energie-efficiënte armaturen: P < 10 W/m² (kantoren) LED-verlichting in inkomhal en buiten Aanwezigheidsdetectie Daglichtregeling 51 Ecologische aspect (2.4) lift Recuperatie van overtollige remenergie Energie-efficiënte LED-verlichting Maximum aan gerecycleerde/ recycleerbare materialen 52 26

27 Ecologische aspect (2.5) GBS Gebouwbeheerssysteem Beheer HVAC-installatie Beheer verlichting Beheer alarmen technische installaties Opvolging energieverbruik 53 Ecologische aspect (2.5) GBS Gebouwbeheerssysteem 54 27

28 Ecologische aspect (3) water Herbruik regenwater Toilet, urinoir Onderhoud 55 Ecologische aspect (3) water Waterbesparende toestellen Automatische spoeling van urinoirs WC s met dubbele toetsbediening Spaardouchekoppen Geen onnodige warmwatertappunten 56 28

29 Ecologische aspect (4) materiaalgebruik Vergelijkende studie van geveloplossingen door WTCB 57 Kwalitatieve toetsing Handleiding Waardering van kantoorgebouwen Methodiek van de Vlaamse Overheid om duurzame kantoorgebouwen te beoordelen Scoresysteem met gewichtsfactoren 58 29

30 Kwalitatieve toetsing Handleiding Waardering van kantoorgebouwen Methodiek van de Vlaamse Overheid om duurzame kantoorgebouwen te beoordelen Scoresysteem met gewichtsfactoren 3 groepen van prestatiecriteria: leefbaarheid en welzijn energie milieu en duurzaamheid 59 Kwalitatieve toetsing Handleiding Waardering van kantoorgebouwen Methodiek van de Vlaamse Overheid om duurzame kantoorgebouwen te beoordelen Scoresysteem met gewichtsfactoren 3 groepen van prestatiecriteria: leefbaarheid en welzijn energie milieu en duurzaamheid 4 sterren 60 30

31 Kwalitatieve toetsing BREEAM British Building Research Establishment Environmental Assessment Method Instrument om duurzaamheid meetbaar te maken Internationaal: aangepast aan lokale wetgeving Onafhankelijke certificatie: assessor - auditor Tijdens ontwerp en as-built 61 Kwalitatieve toetsing BREEAM Belangrijkste categorieën Energie (19%) Comfort en gezondheid (15%) Materialen (12,5%) Management (12%) 62 31

32 Kwalitatieve toetsing BREEAM > 30% > 45% > 55% > 70% > 85% PASS GOOD VERY GOOD EXCELLENT OUTSTANDING 63 Besluit Ambitie & resultaat voorbij de theorie Sociaal comfort Economische uitdaging Ecologisch statement 64 32

33 Besluit Duurzaam ontwerpen is geïntegreerd ontwerpen Duurzaam bouwen is niet noodzakelijk duurder Duurzaam bouwen is zorgzaam bouwen Duurzaam bouwen is kritisch beheren Ambitie & resultaat voorbij de theorie Sociaal comfort Economische uitdaging Ecologisch statement 65 Renovatie van een voormalig overheidsgebouw tot een uiterst duurzaam kantoor te Mechelen Provincie West-Vlaanderen Studiedag Duurzame renovatie 4 oktober 2011 ir. arch. Katrien Rycken ir. Michaël Dierickx 66 33

34 Een impressie 67 Een impressie 68 34