Eind- en toetstermen Basisveiligheid VCA (ETT B-VCA)

Transcriptie

1 Eind- en toetstermen Basisveiligheid VCA (ETT B-VCA) Copyright CCVD VCA, Pagina 1 van 51

2 01. Wetgeving Grondbeginselen veiligheids- en gezondheidswetgeving De kandidaat kent de belangrijkste begrippen uit de nationale V&G wetgeving De kandidaat kan het begrip CODEX Bb Uitvoeringsbesluiten welzijnswet Belgisch De kandidaat kan het begrip VLAREM Bb Milieuwetgeving voor Vlaanderen Belgisch De kandidaat kent de belangrijkste begrippen uit de nationale V&G wetgeving De kandidaat kan het begrip ARBO Bb Arbeidsomstandigheden Nederlands De kandidaat kan de doelstellingen van de V&G-wetgeving De kandidaat kan de doelstellingen van de V&G- wetgeving Bb Bescherming bij het uitvoeren van werkzaamheden Verbeteren van veiligheid en gezondheid van werknemers op het werk Zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden De kandidaat kan het toepassingsgebied van de V&G-wetgeving De kandidaat kan waarop de V&G-wetgeving betrekking heeft Bb De wetgeving geeft de rechten en plichten aan van zowel werkgever als werknemer op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk en de omstandigheden waarin arbeid wordt verricht De kandidaat kan noemen op welke plaatsen de V&G-wetgeving van toepassing is Ff Alle plaatsen waar arbeid wordt verricht De kandidaat kan de personen voor wie de V&G-wetgeving van toepassing is noemen Ff Werkgever Werknemers (inclusief uitzendkrachten en gelijkgestelde werknemers zoals stagiairs, vrijwilligers) De kandidaat kan de domeinen waarop de V&G-wetgeving betrekking heeft noemen Ff Veiligheid Gezondheid Welzijn Deskundige bijstand De kandidaat kan de wijze waarop de werkgever wordt bijgestaan op het gebied van preventie en bescherming De kandidaat kan de wijze waarop de werkgever wordt bijgestaan op het gebied van preventie Bb en bescherming Elke werkgever richt een interne preventiedienst op Nederlands Één of meer deskundige werknemers aanstellen Nederlands Indien de onderneming intern niet over de nodige deskundigheid beschikt, doet de werkgever aanvullend Nederlands beroep op externe bijstand De kandidaat kan de wijze waarop de werkgever wordt bijgestaan op het gebied van preventie Bb en bescherming Elke werkgever richt een interne preventiedienst op Belgisch Één of meer deskundige werknemers aanstellen, waaronder tenminste één preventieadviseur Belgisch Indien een onderneming intern niet over de nodige deskundigheid beschikt, doet de werkgever aanvullend Belgisch beroep op een erkende externe preventiedienst De kandidaat kan de algemene verplichting van de werkgever ten aanzien van het gezondheidstoezicht De kandidaat kan welke verplichting de werkgever heeft ten aanzien van het Bb gezondheidstoezicht Periodiek werknemers in de gelegenheid stellen om een onderzoek te ondergaan ter voorkoming en beperking van risico s voor de gezondheid Copyright CCVD VCA, Pagina 2 van 51

3 01.05 Toezicht door de overheid De kandidaat kan de wijze waarop de overheid toezicht houdt op naleving van de wetgeving De kandidaat kan de bevoegdheden van de inspectiediensten Bb Toezicht houden op naleving Veiligheid- en gezondheidswetgeving Onderzoek instellen naar aanleiding van een ongeval Werknemers vragen naar een geldige legitimatie Eis stellen betreffende de wijze waarop de Veiligheid- en gezondheidswetgeving moet worden nageleefd Werkzaamheden stilleggen indien er een ernstig gevaar aanwezig is voor personen Opstellen proces-verbaal naar aanleiding van strafbaar feit De kandidaat kan de algemene regel ten aanzien van verantwoordelijkheid De kandidaat kan de algemene regel ten aanzien van verantwoordelijkheid Bb De werkgever die aanwijzingen geeft, toezicht houdt en middelen verstrekt, is ook verantwoordelijk voor de naleving van de V&G-wetgeving Grondbeginselen milieuwetgeving De kandidaat kan de doelstellingen van de milieuwetgeving De kandidaat kan de doelstellingen van de milieuwetgeving Bb Mens en omgeving beschermen tegen schadelijke effecten van activiteiten Uitstoot en afvalstromen beperken Zorgen voor een doelmatige en correcte verwijdering van afvalstoffen Grondbeginselen arbeidstijdenwetgeving De kandidaat kan de doelstellingen van de wetgeving inzake arbeidstijden De kandidaat kan de doelstellingen van de wetgeving inzake arbeidstijden Bb Afbakenen van maximale arbeidstijden en minimale rusttijden om te voorkomen dat de veiligheid en gezondheid in gevaar komt Bevorderen van combineerbaarheid arbeid en zorgtaken/gezin Europese Richtlijnen ten opzichte van Nationale wetgeving De kandidaat kent de betekenis en de vorm van de CE-markering De kandidaat kent de betekenis van de CE-markering Ff CE-markering op een product aangebracht betekent dat men er van uit mag gaan dat het product (bv arbeidsmiddel, machines, PBM, ) op veiligheidsvlak voldoet aan de betreffende Europese Richtlijn Enkel CE gemarkeerde arbeidsmiddelen mogen op de markt gebracht worden en mogen gebruikt worden De kandidaat kent de vorm van de CE-markering Ff CE (logo) Copyright CCVD VCA, Pagina 3 van 51

4 02. Gevaren, risico s en preventie Onderkennen van risico s en gevaren De kandidaat kan enkele gevaren op het werk noemen De kandidaat kan enkele gevaren op het werk noemen Ff Vallen Brand Ontploffing Vergiftiging Lawaai Stralingen Gekneld raken tussen bewegende onderdelen Bewegende onderdelen (bv. beknelling, geraakt worden) Vallende voorwerpen, lasten Voertuigen, verkeer De kandidaat kan oorzaken van gevaren en risico s op het werk noemen De kandidaat kan mogelijke bronnen van gevaar op het werk noemen Ff Soort werk Werkplek of omgeving van de werkplek Arbeidsmiddelen Producten, materialen waarmee gewerkt wordt Gedrag van de werknemer De kandidaat kan werkzaamheden of omstandigheden op het werk die gevaar en risico s Ff kunnen inhouden noemen Werken met gevaarlijke stoffen Werken met gevaarlijk gereedschap / machines Werken met hoge drukken Werken met stralingsbronnen Graafwerkzaamheden Werken met elektriciteit Werken in koude Werken in hitte Werken in lawaaierige omgeving Werken op hoogte Preventiehiërarchie De kandidaat kan de manier waarop preventie praktisch aangepakt wordt De kandidaat kan de manier waarop preventie praktisch aangepakt wordt Bb Voorkomen van onveilige handelingen en onveilige situaties De kandidaat kan het begrip onveilige handeling Bb Een onveilige handeling is een handeling die niet volgens de veiligheidsvoorschriften wordt uitgevoerd en die tot een ongeval kan leiden De kandidaat kan het begrip onveilige situatie Bb Een onveilige situatie is een situatie waarin gewerkt wordt zonder dat aan de voorwaarden voor veilig werken is voldaan en die tot een ongeval kan leiden De kandidaat kan voorbeelden van onveilige handelen noemen Ff Werken zonder werkvergunningen of toelating in situaties waar dit opgelegd is Niet gebruiken van voorgeschreven persoonlijk beschermingsmiddel Het buiten werking stellen van beveiligingen Gereedschap onjuist gebruiken Kapot gereedschap gebruiken Onjuist verplaatsen van een last Copyright CCVD VCA, Pagina 4 van 51

5 De kandidaat kan voorbeelden van onveilige situaties noemen Ff Geen of onvoldoende verlichting Geen of geblokkeerde vluchtwegen Niet opgeruimde werkvloeren Geen of onvoldoende beveiligde apparatuur of machines De kandidaat kan de manieren waarop onveilige situaties en handelingen kunnen worden aangepakt noemen De kandidaat kan de manieren waarop onveilige situaties kunnen worden aangepakt noemen Ff Wegnemen van de oorzaak Afschermen / beveiligen Waarschuwen Anderen inschakelen De kandidaat kan de manier waarop bij onveilige handelingen actie moet worden ondernomen Bb Melden aan de hiërarchische leidinggevende (Laten) stoppen van de handeling (taak-) Risicoanalyse en LMRA De kandidaat kan het begrip en het doel van (taak-) risico-analyse De kandidaat kan het begrip (taak-) risico-analyse Bb Een analyse van de gevaren die zijn verbonden aan de uitvoering van (risicovolle) taken t.a.v. de veiligheid en gezondheid van de werknemers De kandidaat kan het doel van een (taak-) risico-analyse Bb Het analyseren en evalueren van risico s om beheersmaatregelen af te spreken voor het uitvoeren van een (risicovolle) taak of een taak in een risicovolle omgeving De kandidaat kan de aandachtspunten van de LMRA (Laatste minuut Risico Analyse) noemen De kandidaat kan de aandachtspunten van de LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) noemen Ff Voor aanvang werkzaamheden of nieuwe taak Bij verandering van werkomstandigheden Ook bij routinematige werkzaamheden Zelf doen Copyright CCVD VCA, Pagina 5 van 51

6 03. Ongevallen: oorzaken en preventie Begrippen De kandidaat kan het begrip ongeval en ervan afgeleide termen De kandidaat kan het begrip arbeidsongeval Bb Ongewenste gebeurtenis tijdens het werk met letsel als gevolg De kandidaat kan het begrip ongeval Bb Ongewenste gebeurtenis met schade (aan materiaal, milieu of wat betreft tijdverlies) en/of letsel als gevolg De kandidaat kan het begrip bijna-ongeval Bb Ongewenste gebeurtenis zonder schade of letsel, die onder iets andere omstandigheden tot een ernstig ongeval had kunnen leiden De kandidaat kan het begrip incident Bb Ongewenste gebeurtenis met of zonder schade of letsel Ongevallentheorie De kandidaat kan de twee directe oorzaken van een ongeval of incident noemen De kandidaat kan de twee directe oorzaken van een ongeval of incident noemen Ff Onveilig handelen Onveilige situatie Incidenten behandelen De kandidaat kan de noodzakelijke stappen om herhaling van incidenten en ongevallen te voorkomen noemen De kandidaat kan de noodzakelijke stappen om herhaling van ongevallen te voorkomen noemen Ff Onmiddellijk handelen Melden Registreren Onderzoeken Actieplan (plan van aanpak) De kandidaat kan hoe gehandeld moet worden bij incidenten, ongevallen, bijna-ongevallen, onveilige situaties en handelingen De kandidaat kan hoe gehandeld moet worden bij ongevallen Bb Het ongeval moet gemeld worden bij de directe leidinggevende Begeleiding van slachtoffer naar medische dienst Directe maatregelen om herhaling te voorkomen De interne instructies opvolgen De kandidaat kan hoe gehandeld moet worden bij incidenten, bijna-ongevallen, Bb onveilige situaties en handelingen Direct maatregelen nemen (situaties markeren / handeling (laten) stoppen) Melding doen bij leidinggevende Copyright CCVD VCA, Pagina 6 van 51

7 04. Veiligheidsgedrag Gedrag en veiligheid De kandidaat kan beschrijven welk gedrag gezien wordt als kenmerkend voor veilig werken en waarom De kandidaat kan gedrag dat veilig werken bevordert noemen Ff Zorgdragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en deze van andere betrokken personen Een positieve instelling Zich houden aan de veiligheidsvoorschriften en aanwijzingen en instructies opvolgen Andere medewerkers aanspreken op onveilige handelingen Onveilige situaties en incidenten melden en gepast ingrijpen Aandacht voor persoonlijke hygiëne, orde en netheid De kandidaat kan de nadelige invloed van alcohol- en/of drugsgebruik op veilig werken Bb Verminderde waakzaamheid Verminderd of problematisch functioneren Verminderd inschattingsvermogen van situaties Drempelverlagend voor grensoverschrijdend gedrag Overschatting van de eigen mogelijkheden Verhoogde werkdruk op collega s en verstoring van de werkorganisatie De kandidaat kan het gedrag dat verwacht wordt ten aanzien van alcohol- en/of drugsgebruik Bb om veilig te kunnen werken Zich onthouden van alcohol- en drugsgebruik tijdens het werk of met invloed op het werk Occasioneel problematisch gebruik signaleren aan de leidinggevende en zich onthouden van gevaarlijke werkzaamheden of werken die een gevaar voor anderen kunnen inhouden Hulp zoeken bij chronisch problematisch gebruik Orde en netheid (good housekeeping) De kandidaat kan de invloed van orde en netheid op veilig werken De kandidaat kan de invloed van orde en netheid op veilig werken Bb Voorkomen van incidenten Voorkomen van vervuiling, milieuschade Hogere efficiëntie, tijdwinst Aangenamere werkomgeving, positieve invloed op motivatie en ingesteldheid Voorkomen van verlies van gereedschappen en materialen De kandidaat kan voorbeelden van orde en netheid (good housekeeping) noemen Ff Omgeving opruimen Restmaterialen afvoeren/opslaan Opslagsysteem voor gereedschappen en materialen Kabels ophangen (safety-hooks) of wegwerken Goede inrichting van de werkplaats/werf Struikelen, uitglijden of verstappen De kandidaat kan oorzaken van struikelen, uitglijden of verstappen noemen De kandidaat kan oorzaken van struikelen, uitglijden of verstappen noemen Ff Niet-egale of losse ondergrond Klein hoogteverschil Grotere hoogteverschillen Oorzaken met betrekking tot de beperkingen van het menselijk lichaam, zoals een te hoge afstap Losliggende tegels Rennen Gladde vloeren, geboende vloeren Onaangepast schoeisel Copyright CCVD VCA, Pagina 7 van 51

8 De kandidaat kan methoden en maatregelen om struikelen, uitglijden of verstappen te voorkomen De kandidaat kan methoden en maatregelen om de gevaren bij het te voet Bb verplaatsen bij de bron te voorkomen Ontwerp: bij het ontwerp en de voorbereiding moet zorg besteed worden aan het voorkomen van onveilige situaties Good housekeeping: zorg voor een ordelijke en nette werkplek Zo snel mogelijk verhelpen van onveilige situaties Goed opletten tijdens verplaatsingen te voet Geen dingen dragen die het gezichtsveld hinderen De voorziene wegen en paden volgen Gepast schoeisel dragen De kandidaat kan methoden en maatregelen om de gevaren bij het te voet Bb verplaatsen te beheersen Door het scheiden van mens en gevaar met behulp van een fysieke afscheiding Aangepaste verlichting Copyright CCVD VCA, Pagina 8 van 51

9 05. Taken, rechten, plichten en overleg Taken, rechten en plichten werkgever en werknemers De kandidaat kan de algemene verplichtingen van de werknemer noemen De kandidaat kan de algemene verplichtingen van de werknemer noemen Ff Zorgdragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en van andere betrokken personen Op de juiste wijze gebruik maken van en zorgdragen voor de persoonlijke beschermingsmiddelen Op de juiste manier gebruik maken van machines, toestellen, gereedschappen, gevaarlijke stoffen, vervoermiddelen en andere middelen Melden van ongevallen of bijna-ongevallen Melden van ernstig en onmiddellijk gevaar voor de veiligheid en de gezondheid Samenwerken met de werkgever en de preventiedienst op het gebied van het bevorderen van het welzijn op het werk Op positieve wijze bijdragen tot het preventiebeleid Zich onthouden van iedere daad van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk Opleiding volgen Voorlichting volgen Instructies volgen Op de juiste manier gebruik maken van machines, toestellen, gereedschappen, gevaarlijke stoffen, vervoermiddelen en andere middelen Aangebrachte beveiligingen niet veranderen of weghalen en op de juiste wijze gebruiken Gevaren voor veiligheid en gezondheid direct aan de leidinggevende melden De kandidaat kan de algemene rechten van de werknemer in het kader van de V&Gwetgeving noemen De kandidaat kan de algemene rechten van de werknemer noemen Ff Recht op informatie en opleiding Recht op onderbreking van werk bij dreigend en ernstig gevaar voor mensen Recht op een veilige en gezonde werkomgeving De kandidaat kan beschrijven wat hij moet doen bij een ernstig of onmiddellijk gevaar Ff Het moet gaan om een ernstig gevaar voor mensen, het gevaar moet onmiddellijk dreigen en men moet het direct melden aan de chef De verantwoordelijke kan niet tijdig optreden VGM-overleg De kandidaat kan het overleg in het kader van de V&G-wetgeving en VCA De kandidaat kan de twee vormen van overleg noemen Ff Overleg tussen werkgever en de werknemersvertegenwoordiging Werkoverleg met de werknemers VGM-bijeenkomst (toolboxmeeting) De kandidaat kan noemen wie deelneemt aan het overleg Ff Werkgever (voorzitter) Werkgevers (afvaardiging) Werknemers (afvaardiging) Deskundigen (bv. preventieadviseurs) De kandidaat kan de belangrijkste bevoegdheden waarop het verslag betrekking moet hebben Bb Overleg en advies (bv. persoonlijke beschermingsmiddelen, gevaarlijke stoffen, werkmethode) Copyright CCVD VCA, Pagina 9 van 51

10 06. Procedures en instructies, signalering Veiligheidsprocedures en instructies De kandidaat kan het doel en gebruik van algemene veiligheidsregels De kandidaat kan voor wie algemene veiligheidsregels bedoeld zijn Bb Voor de gehele organisatie Eigen personeel Uitzendkrachten Andere personen op de locatie Personeel van aannemers en onderaannemers De kandidaat kan richtlijnen voor het gebruik van algemene veiligheidsregels Bb Moeten schriftelijk vastgelegd zijn Moeten aan iedere persoon die voor het eerst de locatie betreedt, worden kenbaar gemaakt Moeten voldoende duidelijk en eenduidig zijn Moeten begrepen kunnen worden ook door anderstaligen De kandidaat kan waar algemene veiligheidsregels betrekking op kunnen hebben Bb Aan- en afmelden Verkeersregels op het terrein Hoe te handelen bij calamiteiten Scheiden van afval Melden van ongevallen, brand en incidenten De kandidaat kan het doel en gebruik van specifieke veiligheidsregels De kandidaat kan voor welke situaties specifieke veiligheidsregels bedoeld zijn Bb Bij taken, functies en werkzaamheden met een verhoogd risico De kandidaat kan waar specifieke veiligheidsregels betrekking op kunnen hebben Bb Betreden van besloten ruimten Werken op hoogte Warm/heet werk Werken in explosiegevaarlijke omgeving Gebruik van de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen Graafwerkzaamheden Gebruik van specifieke gereedschappen, apparatuur en werktuigen De kandidaat kan richtlijnen ten aanzien van het gebruik van specifieke veiligheidsregels Bb Moeten schriftelijk vastgelegd zijn Moeten voor betreffende/betrokken werknemer beschikbaar zijn Moeten toegelicht zijn Moeten getoetst zijn of de regels begrepen zijn De kandidaat kan richtlijnen voor het gebruik van specifieke veiligheidsregels Bb Toezicht Opleiding Afscherming Ventilatie Signalering Markering Veiligstellen van de werkplek en installatie De kandidaat kan de functie van steekflenzen en situaties waarin een steekflens wordt gebruikt noemen De kandidaat kan de functie van een steekflens noemen Ff Scheiden van leidingdelen Afsluiten van toevoerleidingen naar vaten, tanks of installaties Copyright CCVD VCA, Pagina 10 van 51

11 De kandidaat kan situaties waarin een steekflens wordt gebruikt noemen Ff Bij het schoonmaken, repareren, inspecteren, spoelen, gasvrij maken of uitstomen van een leiding, vaten/tanks en/of installaties Vervangen afsluiters en apparatuur op leidingen die producten transporteren Bij het werken in een besloten ruimte (toevoerleidingen moeten dan worden afgesloten) De kandidaat kan de functie van veiligstellen van installaties en apparatuur noemen en voorbeelden noemen De kandidaat kan de functie van veiligstellen van installaties en apparatuur noemen Ff Onbedoeld in beweging komen van apparaten en installatieonderdelen Onbedoeld onder elektrische spanning komen van apparaten, machines en installatieonderdelen De kandidaat kan voorbeelden van het veiligstellen van installaties en apparatuur noemen Ff Vergrendelen van schakelaars Buiten spanning stellen van de elektrische voeding Signaleren Vergunning veilig werken De kandidaat kan het onderscheid noemen tussen de algemene werkvergunning en de specifieke vergunningen De kandidaat kan het doel van de algemene werkvergunning Bb Zeker stellen dat er overleg plaatsvindt, en formele toestemming gegeven wordt voor de werkzaamheden op het terrein en aan de installaties De kandidaat kan het doel van specifieke vergunningen Bb Het werk houdt specifieke risico s in Het werk vraagt specifieke opleiding of toelichting Voorwaarde om dat werk te verrichten is: het staat op schrift Voorwaarde om dat werk te verrichten is: het is toegelicht Voorwaarde om dat werk te verrichten is: het is ondertekend De kandidaat kan werkzaamheden waarbij een specifieke vergunning nodig kan zijn noemen Ff Betreden van een besloten ruimte Brandgevaarlijk werk ook vuurvergunning of heetwerkvergunning, bijvoorbeeld: lassen, slijpen Graven in vervuilde ondergrond (ondergrond met leidingen, openen van vloeren, straten) Werken aan of bij gevaarlijke stralingsbronnen Hijswerkzaamheden boven of in omgeving van belangrijke installaties Werken met of slopen van asbesthoudend materiaal Werken met giftige kankerverwekkende stoffen Werken op hoogte De kandidaat kan de functies van een vergunning en de inhoud van een vergunning noemen De kandidaat kan de functies van een vergunning Bb Overleggen met iedereen die bij het werk betrokken is Maken van bindende afspraken met iedereen die bij het werk betrokken is Vastleggen van de voorwaarden waaronder gewerkt moet worden Verlenen van toestemming voor het aanvangen van de werkzaamheden De kandidaat kan de inhoud van een vergunning noemen Ff Geldigheidsduur (meestal 1 dag) Welke werkzaamheden worden gevraagd Wie gaat welk werk doen Maatregelen te nemen/genomen door de verstrekker van de vergunning Maatregelen te nemen door de operationele medewerkers, zij die de werkzaamheden verrichten Maatregelen om de werkomgeving na de werkzaamheden veilig achter te laten Bekrachtiging/ondertekening Voorwaarden voor de verlenging van de vergunning De kandidaat kan de rechten en plichten van de personen die betrokken zijn bij de vergunning Copyright CCVD VCA, Pagina 11 van 51

12 De kandidaat kan de rechten en plichten van de vergunningverstrekker noemen Ff Controle op de vrijstelling van de installatie voor het aftekenen van de vergunning Doorspreken met de vergunninghouder over de aard van de werkzaamheden, de voorwaarden en de maatregelen, die genomen moeten worden voor het aftekenen van de vergunning Ondertekening van de vergunning Indien nodig, zorgt de verstrekker er voor dat de noodzakelijke metingen zijn verricht Indien verschillende werkzaamheden samen verricht worden zorgt de verstrekker voor de nodige coördinatie en afspraken tussen de tussenkomende partijen De kandidaat kan de rechten en plichten van de houder noemen Ff De houder is meestal de leidinggevende van de operationele medewerkers De houder geeft uitleg aan de operationele medewerkers De houder ondertekent de vergunning De houder ziet erop toe dat de werkzaamheden ook volgens de voorwaarden op de vergunning verlopen De houder zorgt ervoor dat de vergunning ter plaatse is De kandidaat kan de rechten en plichten van de operationele medewerkers noemen Ff Zich op de hoogte laten stellen van de inhoud van de vergunning Zich houden aan de voorwaarden voor de werkzaamheden, zoals ze omschreven zijn in de vergunning Zich houden aan de maatregelen die op de vergunning vermeld staan Enkel werken met een geldige vergunning en rekening houden met de geldigheidsduur Signalering en markering De kandidaat kan de principes van veiligheids- en gezondheidssignalering De kandidaat kan de principes van de wetgeving ten aanzien van signalering met borden Ff noemen Mogelijke gevaren Opgelegde maatregelen Verplicht dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen EHBO- en brandbestrijdingsmiddelen Evacuatiewegen Signalering is een onderdeel van de preventiefilosofie De kandidaat kan groepen signaleringsborden noemen Ff Verbodsbord Gebodsbord Waarschuwingsbord Veiligheidsvoorziening Brandbestrijdingsmiddelen De kandidaat kan de vorm en de betekenis van de verbodsborden noemen De kandidaat kan de vormgeving van een verbodsbord noemen Ff Rond wit bord met een rode rand en een rode diagonale streep. In het witte vlak bevindt zich een symbool in het zwart De kandidaat kan de betekenis van de verbodsborden: verboden te roken - vuur, open vlam en Ff roken verboden - verboden voor voetgangers - verboden met water te blussen - geen drinkwater - geen toegang onbevoegden - verboden voor transportvoertuigen noemen Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de vorm en de betekenis van de gebodsborden noemen De kandidaat kan de vormgeving van een gebodsbord noemen Ff Rond blauw bord In het blauw een symbool in het wit De kandidaat kan de betekenis van de gebodsborden: verplicht dragen van; oogbescherming, Ff gelaatsbescherming, een veiligheidspak, gehoorbescherming, adembescherming, veiligheidshelm, handschoenen en valbeveiliging noemen Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de vorm en de betekenis van de waarschuwingsborden noemen Copyright CCVD VCA, Pagina 12 van 51

13 De kandidaat kan de vormgeving van een waarschuwingsbord noemen Ff Driehoekig geel bord met een zwarte rand In het gele vlak is in het zwart het symbool weergegeven De kandidaat kan de algemene betekenis van de waarschuwingsborden noemen Ff Gevaar Waarschuwing Pas op De kandidaat kan de betekenis van deze waarschuwingsborden noemen: algemeen gevaar, Ff belangrijk magnetisch veld, bijtende stoffen, biologisch gevaar, explosieve stoffen, gevaar voor elektrische spanning Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de betekenis van deze waarschuwingsborden noemen: giftige stoffen, Ff hangende lasten, hoge temperaturen, lage temperaturen, laserstraal, milieugevaarlijke stoffen, niet-ioniserende straling Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de betekenis van deze waarschuwingsborden noemen: ontvlambare stoffen Ff of hoge temperatuur, oxiderende stoffen, radioactieve stoffen, schadelijke of irriterende stoffen, struikelen, transportvoertuigen, vallen door hoogteverschil Bevat geen aandachtsbol De kandidaat kan de vorm en de betekenis van de borden voor veiligheidsvoorzieningen noemen De kandidaat kan de vormgeving van een bord voor veiligheidsvoorziening (redding of Ff aanwijzing) noemen Vierkant of rechthoekig groen bord Daarin een wit symbool De kandidaat kan de algemene betekenis van de borden voor veiligheidsvoorzieningen Bb (redding of aanwijzing) noemen Waar zijn de (nood)uitgangen Waar zijn de hulpverlenings- en evacuatiemiddelen te vinden De kandidaat kan de betekenis van de Uitgang - Nooduitgang, vluchtweg - Eerste hulp - Te Ff volgen richting - Nooddaouche - Ogen spoelen - Telefoon voor redding en eerste hulp borden voor veiligheidsvoorzieningen (redding of aanwijzing) noemen Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de vorm en de betekenis van de borden voor brandbestrijding noemen De kandidaat kan de vormgeving van een bord voor brandbestrijdingsmiddelen noemen Ff Vierkant of rechthoekig rood bord Daarin een wit symbool De kandidaat kan de algemene betekenis van de borden voor brandbestrijdingsmiddelen Bb Aangeven waar de brandbestrijdingsmiddelen te vinden zijn: de weg ernaar toe Aangeven waar de brandbestrijdingsmiddelen te vinden zijn: de plaats zelf De kandidaat kan de betekenis van de borden voor brandbestrijdingsmiddelen: ladder, Ff brandblusapparaat, brandslang, telefoon voor brandmelding, weg naar brandbestrijdingsmateriaal noemen Bevat geen aandachtsbollen De kandidaat kan de betekenis van markeringen noemen De kandidaat kan de verschillende vormen van markeringen noemen Ff Linten Markeringen De kandidaat kan de vorm en de toepassingsgebieden van linten noemen Ff Linten zijn geen afschermingen; ze duiden op gevaar/risico De linten hebben een rood-witte of geel-zwarte kleur De kandidaat kan toepassingen van geel-zwarte markering noemen Ff Signalering van smalle/lage doorgangen Copyright CCVD VCA, Pagina 13 van 51

14 Signalering van voorwerpen die kunnen stoten of waartegen de persoon zich kan stoten, bijvoorbeeld kraanblok Signalering gebieden met gevaarlijke stoffen De kandidaat kan het nut en de vorm van markering aan trappen noemen Ff Markering (streep) van een afwijkende kleur (meestal geel of wit) om bovenste traptrede aan te duiden Markering (streep) van een afwijkende kleur (meestal geel of wit) om onderste traptrede aan te duiden Bij struikelgevaar Bij weinig onderscheid tussen vloer en traptrede De kandidaat kan het nut en de vorm van de markering van doorgangen en stapelruimten Ff noemen Witte of gele strepen Doorgangen vrijhouden; niet stockeren of stapelen Stockeren of stapelen binnen het gemarkeerde oppervlak Copyright CCVD VCA, Pagina 14 van 51

15 07. Voorbereiding op noodsituaties Begrippen De kandidaat kan een omschrijving geven van het begrip noodsituatie De kandidaat kan het begrip noodsituatie Bb Noodsituaties die worden veroorzaakte door- of zijn veroorzaakt door ongevallen, brand, vloeistoffen, explosie, ongecontroleerde ontsnapping van gas, biologische agentia of radioactieve straling, bommelding Dreiging van een noodsituatie door noodweer, natuurrampen, sociale onrust, (dreiging van) terroristische aanslag, utility verlies De kandidaat kan noodsituaties noemen Ff Explosie (gas en stof) Brand Brandbare en/of giftige gaswolk Dreigend onheil (bv. dreiging terroristische aanslagen, dreigende explosie) Ongeval met letsel Beheersing en bestrijding van noodsituaties De kandidaat kan de bestrijding van noodsituaties De kandidaat kan de fasen bij de beheersing en bestrijding van noodsituaties noemen Ff Eerste melding Handelingen en maatregelen Beëindiging De kandidaat kan de term eerste melding Bb Beschrijving op welke manieren een noodsituatie gemeld kan worden, de informatie die nodig is en wat de daar opvolgende acties zijn De kandidaat kan het begrip handelingen en maatregelen Bb Beschrijving van wat er moet worden gedaan naar aanleiding van melding noodsituatie De kandidaat kan de onderdelen van de beëindiging benoemen Bb Wie gemachtigd is/zijn om de noodsituatie als beëindigd te verklaren De wijze waarop de beëindiging kenbaar wordt gemaakt Evacuatie De kandidaat kan de instructies met betrekking tot evacuatie De kandidaat kan de instructies met betrekking tot evacuatie Bb Op de hoogte stellen van de evacuatieplaats(en) Op de hoogte stellen van de evacuatiemogelijkheden Op de hoogte stellen van de instructies van de opdrachtgever De kandidaat weet wat hij moet doen bij alarm De kandidaat kan de handelingen die hij moet volgen bij een evacuatiesignaal noemen Ff Onmiddellijk werk onderbreken, externe communicatie stoppen Instructies van de opdrachtgever opvolgen Zich naar de evacuatieplaats begeven, conform evacuatieplan Geen liften gebruiken Evacueren dwars op de windrichting Bij aankomst op de evacuatieplaats aanwezigheid melden Copyright CCVD VCA, Pagina 15 van 51

16 08. Gevaarlijke stoffen De gevaren van een te hoge en een te lage zuurstofconcentratie in de lucht voor mens en omgeving De kandidaat kan de gevaren van een te hoge en een te lage zuurstofconcentratie in de lucht De kandidaat kan de zuurstofconcentratie die zich onder normale omstandigheden in de lucht Ff 21% bevindt noemen De kandidaat kan de minimale zuurstofconcentratie in de lucht waarbij gewerkt mag worden Ff 19% noemen De kandidaat kan de gevolgen bij afwijking van de normale zuurstofconcentratie Bb Hoger dan 21%: verhogen brand- en explosiegevaar Lager dan 21% : zuurstofgebrek, gevolg afhankelijk van het percentage: versuffing, bewusteloosheid en dood De kandidaat kan de omstandigheden die een te lage zuurstofconcentratie kunnen veroorzaken Ff noemen Gebrek aan ventilatie Corrosie Andere reacties waardoor zuurstof verbruikt wordt: bv. bacteriologische en biologische reacties, brand Producten die vrijkomen in een ruimte Aanwezigheid van luchtverdringende stoffen (bv. stikstof, andere inerte gassen) De kandidaat kan de omstandigheden die een te hoge zuurstofconcentratie kunnen Ff veroorzaken noemen Lekken van zuurstof uit leidingen, zuurstofflessen De kandidaat kan maatregelen om te werken in een ruimte met een te lage Ff zuurstofconcentratie noemen Zuurstoftekort opheffen door de ruimte mechanisch te beluchten Onafhankelijke adembescherming toepassen De kandidaat kan maatregelen ter voorkoming van een te hoge zuurstofconcentratie in de Ff ruimte noemen Toepassen van slangbreukbeveiliging Geen zuurstofflessen in de ruimte (bv. besloten ruimte) Indeling en gevaren van gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de indeling en de schadelijke werking van gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de categorieën van gevaarlijke stoffen noemen Ff Explosief Oxiderend Zeer licht ontvlambaar, licht ontvlambaar, ontvlambaar Giftig, zeer giftig Schadelijk Irriterend Bijtend of corrosief Kankerverwekkend Milieugevaarlijk Sensibiliserend De kandidaat kan de definitie van het begrip gevaarlijke stoffen Bb Stoffen die een gevaar vormen voor de gezondheid en/of voor de omgeving Copyright CCVD VCA, Pagina 16 van 51

17 De kandidaat kan wat de gevaren zijn van het werken met gevaarlijke stoffen uit Bb de verschillende categorieën, kan voorbeelden noemen en het bijpassende symbool op de verpakking herkennen Explosieve stoffen exploderen gemakkelijk, ook zonder inwerking van zuurstof, bv. Munitie, TNT, buskruit Zeer licht en licht ontvlambare stoffen vliegen zeer gemakkelijk in brand, zelfs bij normale omgevingstemperaturen (21 C), bv. Benzine, aceton, white spirit Oxiderende of brandbevorderende stoffen reageren heftig exotherm met andere ontvlambare stoffen, gevaar voor huid, kleding, brand, bv. Zuurstofwater, ozon, zuurstof Zeer giftige en giftige stoffen geven een belangrijke kans op ernstige verschijnselen bij inademen, inslikken of contact met de huid, bv. koolstofmonoxide, H2S, methanol Schadelijke stoffen geven minder verschijnselen dan bij giftige stoffen bij inademen, inslikken of contact met de huid, bv. verf, lak, houtbeschermingsproducten Bijtende stoffen tasten huid, ogen, longen en kleding aan bij contact, bv. Zuren en basen Irriterende stoffen hebben een beperktere werking dan de bijtende producten, ze kunnen ontstekingen veroorzaken bij contact met de huid en slijmvliezen Milieugevaarlijke stoffen zijn gevaarlijk voor milieu en dieren, bv. CFK s, bepaalde pesticiden Sensibiliserende stoffen kunnen allergie veroorzaken, bv. bepaalde harsen en kleurmiddelen, sommige verven, metaalbehandelingsmiddelen, haarkleurmiddelen De kandidaat kent het verschil tussen gevaarlijke stoffen op de werkplek en gevaarlijke stoffen in het kader van vervoer (bijv. over de weg) De kandidaat kan globaal het verschil onderscheiden tussen het gebruik van gevaarlijke stoffen Bb op de werkplek en het vervoer van gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen op de werkplek worden aangeduid met een vierkant gevaarsymbool zwart op een oranje achtergrond Gevaarlijke stoffen die over de weg worden vervoerd worden aangeduid met een diamantvormig gevaarsymbool met de punt omhoog en de kleur afhankelijk van de categorie Het gevaar van gevaarlijke stoffen is gerelateerd aan het gevaar dat tijdens het transport kan optreden Blootstelling aan, opname van en inwerking door gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de maatregelen ter voorkoming van blootstelling aan gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de maatregelen die genomen kunnen worden aan de bron ter Bb voorkoming van blootstelling aan gevaarlijke stoffen Eliminatie: door geen gebruik te maken van een gevaarlijke stof Vervanging: vervangen door een minder gevaarlijke stof (bv. een verf met oplosmiddel vervangen door verf op waterbasis) Aanpassing (bv. de grondstof niet in poedervorm gebruiken, maar in tabletvorm) De kandidaat kan de maatregel plaatselijk afzuigen tegen gevaarlijke stoffen Bb Afzuiging van de gevaarlijke damp, gas of stofdeeltjes direct op de plaats waar de verontreiniging ontstaat, bv. bij lassen De kandidaat kan de maatregel scheiden van mens en bron tegen gevaarlijke stoffen Bb Scheiding door muur, panelen of bv. een trekkast/zuurkast De kandidaat kan de maatregel ventilatie tegen gevaarlijke stoffen Bb Verontreinigde lucht naar buiten zuigen en schone lucht naar binnen brengen De kandidaat kan wijze van opname van gevaarlijke stoffen in het lichaam De kandidaat kan de opnamewegen van gevaarlijke stoffen noemen Ff Via de mond Via de huid Via de ademhalingsorganen Directe opname in de bloedbaan De kandidaat kan de wijze waarop gevaarlijke stoffen worden opgenomen Bb Eten en drinken met vuile handen Aanraking van oplosmiddelen of oplosmiddelen in verf Inademen van stof, gas, nevel en damp Door een open wond Copyright CCVD VCA, Pagina 17 van 51

18 De kandidaat kan de wijze waarop de opname van gevaarlijke stoffen kan worden voorkomen Bb Eten en drinken in speciale ruimte, vuile werkkleding uittrekken, handen en gezicht schoonmaken Gebruiken van goede persoonlijke beschermingsmiddelen Ventilatie of ademhalingsbescherming Betekenis van grenswaarden en reukwaarneming De kandidaat kan de betekenis van grenswaarden De kandidaat kan de definitie van grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling Bb De maximale concentratie van een gevaarlijke stof als tijdsgewogen gemiddelde over een referentieperiode, Belgisch waarboven geen enkele werknemer blootgesteld mag worden De kandidaat kan de voorwaarden waaronder de grenswaarden gelden noemen Ff Bij normale, gezonde personen Bij een normale werkdag Bij een normale werkweek In normale werkomstandigheden Bij normale fysieke inspanning De kandidaat kan waarom de reukwaarneming geen goede aanwijzing is voor de aan- of afwezigheid van gevaarlijke gassen De kandidaat kan waarom de reukwaarneming geen goede aanwijzing is voor de Bb aan- of afwezigheid van gevaarlijke gassen Veel gevaarlijke dampen of gassen hebben geen reuk of kleur Reukgrens kan boven de toegelaten grenswaarde liggen Geur van de gevaarlijke stof kan worden gemaskeerd door andere, niet gevaarlijke stoffen Geur is subjectief of persoonsafhankelijk Etikettering, gevaarsymbolen en productinformatie De kandidaat kent de inhoud van het etiket De kandidaat kan de elementen die op het etiket van gevaarlijke stoffen aangebracht moeten Ff zijn noemen Naam (namen) van het/de product(en) Gevarensymbool R-zinnen S-zinnen Gegevens leverancier / invoerder De kandidaat kan de elementen die op het etiket van gevaarlijke stoffen aangebracht moeten Ff zijn noemen Inhoud van de verpakking Belgisch De kandidaat kan de betekenis van de gevarensymbolen van gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de gevarensymbolen van gevaarlijke stoffen herkennen Ff Explosieve stoffen Licht ontvlambare en zeer licht ontvlambare stoffen Oxiderende stoffen Giftige en zeer giftige stoffen Schadelijke en irriterende stoffen Bijtende stoffen Milieugevaarlijke stoffen Asbest De kandidaat kan het gebruik en de betekenis van R- en S- zinnen De kandidaat kan de betekenis van R-zinnen Bb De gevaren (of risico s) die een product kan inhouden (R = Risk) De kandidaat kan de betekenis van S-zinnen Bb Copyright CCVD VCA, Pagina 18 van 51

19 De te nemen veiligheidsmaatregelen om risico s bij het werken met het product te voorkomen (S = Safety) Persoonlijke hygiëne De kandidaat kan het belang van persoonlijke hygiëne bij het werken met gevaarlijke stoffen De kandidaat kan het belang van persoonlijke hygiëne bij het werken met gevaarlijke stoffen Bb Gevaarlijke stoffen kunnen ook via de mond of huid worden opgenomen in het lichaam Vuil en stof verzamelen zich in kleding Monitoring en medisch onderzoek De kandidaat kan wat medische geschiktheid bij het werken met gevaarlijke stoffen inhoudt De kandidaat kan wat medische geschiktheid bij het werken met gevaarlijke Bb stoffen inhoudt De kandidaat weet dat bij het werken met gevaarlijke stoffen een medisch onderzoek noodzakelijk is, aan de hand van de blootstelling en zijn gezondheidstoestand wordt nagegaan of hij geschikt is en blijft De kandidaat kan het begrip periodiek medisch onderzoek De kandidaat kan het begrip periodiek medisch onderzoek Bb Medisch periodiek onderzoek moet bepalen of de kandidaat geschikt blijft om verder te werken met de gevaarlijke stof Periodiciteit is afhankelijk van product en blootstelling, voor de meeste stoffen eenmaal per jaar Specifieke gevaarlijke stoffen De kandidaat kan de schadelijke werking van de organische oplosmiddelen cyclische verbindingen, zware metalen, koolstofmonoxide, verven en lakken en cement noemen De kandidaat kan voorbeelden van organische oplosmiddelen, cyclische verbindingen en zware Ff metalen noemen Organische oplosmiddelen: vaak van aardolie gemaakt bijvoorbeeld terpentine, opgelost in verf, lakken, harsen en lijmen Cyclische verbindingen: worden ook vaak als oplosmiddel gebruikt, bijvoorbeeld benzeen, fenol, tolueen en xyleen Zware metalen: bijvoorbeeld lood, kwik, zink en aluminium De kandidaat kan de schadelijke werking van organische oplosmiddelen, cyclische Ff verbindingen, zware metalen, koolmonoxide, verven en lakken en cement noemen Organische oplosmiddelen: via inademing, hoofdpijn op korte termijn, aantasting van de hersenen op lange termijn Cyclische verbindingen: benzeen en fenol zijn giftig, benzeen is bovendien kankerverwekkend Zware metalen: zeer giftig Koolstofmonoxide: via inademing, is zeer giftig, verdringt zuurstofopname in het bloed en explosiegevaar Verven en lakken (zie organische oplosmiddelen) Cement: irriterend voor de ademhalingswegen en de huid, gevaar voor oogletsel, in natte toestand chemische brandwonden bij langdurend contact De kandidaat kan de gevaren van huishoudmiddelen benoemen De kandidaat kan de gevaren van huishoudmiddelen noemen Ff Ontstoppingsmiddelen: bijtend Verven, vernissen: mogelijk met organische oplosmiddelen White spirit (te vergelijken met organische oplosmiddelen): ontvlambaar of licht ontvlambaar, bij langdurend gebruik hersenletsel, ontvet de huid Afwasproducten: irriterend voor afwastoestel, kans op ernstig oogletsel Lekken en biologische stoffen Copyright CCVD VCA, Pagina 19 van 51

20 De kandidaat kan de gevaren en de oorzaken van lekken noemen en kan corrigerende en preventieve maatregelen De kandidaat kan de gevaren bij lekken noemen Ff Productverlies Verspreiden van product in de ademlucht Gevaar voor brand Milieuverontreiniging Uitglijden De kandidaat kan de oorzaken van lekken noemen Ff Slecht onderhoud van installaties Slecht monteren van flenzen Foutieve procedure bij overgieten Lekkende kranen De kandidaat kan preventieve maatregelen tegen lekken en corrigerende maatregelen na het Ff ontstaan van lekken noemen Regelmatig controleren of installatie in orde is Alleen opgeleid personeel voert herstellingen en werkzaamheden uit Elk begin van lekken melden Voldoende grote lekbak onder tanks Lekken vakkundig repareren Gelekt produkt vakkundig verwijderen De kandidaat kan de gevaren en de preventiemaatregelen bij het werken met biologische stoffen of substanties die biologische stoffen bevatten noemen De kandidaat kan situaties waar biologische stoffen aanwezig kunnen zijn die schade kunnen Ff verwekken noemen Afvalverwerking Gezondheidszorg Landbouw Voedingsindustrie Contact met dieren Riolen Waterzuiveringsinstallaties Vervuilde grond De kandidaat kan vormen van gezondheidsschade die veroorzaakt worden door biologische Ff stoffen noemen Infecties Vergiftigingen Allergie Schimmels De kandidaat kan de preventie- en hygiënemaatregelen bij het werken met biologische stoffen Ff noemen Beschermende kleding Handbescherming Beschermingscrème Oogbescherming bij gevaar voor spatten Adembescherming Handen wassen Inentingen Industriële gascilinders De kandidaat kan het principe van de kleurcodering van gascilinders en belangrijke gassen noemen De kandidaat kan het principe waarmee gassen in cilinders van elkaar kunnen worden Ff onderscheiden noemen Kleurcodering volgens oude en nieuwe code Copyright CCVD VCA, Pagina 20 van 51

21 De kandidaat kan de kleurcode op de cilinders van zuurstof, stikstof, koolstofdioxide, lucht en Ff acetyleen noemen Zuurstof (witte schouder) Stikstof (zwarte schouder) Koolstofdioxide (grijze schouder) Lucht (lichtgroene schouder) Acetyleen (kastanjebruine schouder) De kandidaat kan aandachtspunten met betrekking tot het gebruik van de juiste gascilinder Ff noemen Kijk naar de kleurcode op de cilinder (gasfles) Verifieer aan de hand van het etiket De kandidaat kan de veiligheidsmaatregelen voor de opslag van gascilinders De kandidaat kan de veiligheidsmaatregelen voor de opslag gascilinders Bb Goed vastzetten Beschermen tegen nadelige weersinvloeden Afschermen van zonnestralen en andere warmtestralingsbronnen Batterijen met gasflessen niet op de arbeidsplaats opstellen Voldoende ventilatie van opslagruimte Niet opslaan bij kelders en putten Zuurstofflessen gescheiden houden van flessen met brandbare gassen Aangepaste blusmiddelen en water als koelmiddel vlakbij opslagruimte Copyright CCVD VCA, Pagina 21 van 51

22 09. Brand en explosie Gevaren voor brand en explosie De kandidaat kan de benodigde factoren voor het ontstaan van een brand of explosie De kandidaat kan de benodigde factoren voor het ontstaan van een brand of explosie Bb Brandbare stof Ontstekingsenergie Zuurstof De kandidaat kan de begrippen vlampunt, zelfontbrandingstemperatuur, explosiegrenzen, explosiegebied, ontstekingsbron in relatie tot brand en explosie De kandidaat kan het begrip vlampunt (ontvlammingstemperatuur) Bb De laagste temperatuur waarbij een vloeistof zoveel ontvlambare damp ontwikkelt, dat deze in de aanwezige lucht met een vonk aangestoken kan worden, gemeten onder normale luchtomstandigheden Ontstekingsenergie: meestal vonk, ook hete oppervlakken De kandidaat kan het begrip explosiegrenzen (ontploffingsgrenzen) Bb Minimum of maximum hoeveelheid gas/damp in lucht waarbij een explosie mogelijk wordt Grenzen van het explosiegebied De kandidaat kan het begrip zelfontbrandingstemperatuur Bb De laagste temperatuur waarbij een stof spontaan ontbrandt zonder enig hulpmiddel, gemeten onder normale luchtomstandigheden Ontstekingsenergie: hoge temperatuur De kandidaat kan het begrip explosiegebied Bb Mengverhouding tussen lucht en een gas/damp waarbij een explosie kan optreden Het gebied tussen de onderste en bovenste explosiegrens De kandidaat kan het begrip onderste explosiegrens (ontploffingsgrens) (LEL) Bb Lower Explosion Limit De minimale hoeveelheid gas/damp die in lucht aanwezig moet zijn om een explosie te veroorzaken De kandidaat kan het begrip bovenste explosiegrens (ontploffingsgrens) (UEL) Bb Upper Explosion Limit De maximale hoeveelheid gas/damp in de lucht waarbij nog een explosie kan plaatsvinden De kandidaat kan het begrip ontstekingsbron Bb Een ontstekingsbron verschaft de energie waarmee een stof kan ontbranden of exploderen Voorbeelden van ontstekingsbronnen: vonken veroorzaakt door handgereedschap of lassen, oppervlakken op hoge temperaturen Indeling van branden en bijbehorende blusmiddelen De kandidaat kan de indeling van brandklassen De kandidaat kan de brandklassen noemen Ff Klasse A: vastestoffenbrand Klasse B: vloeistoffenbrand Klasse C: gassenbrand Klasse D: metalenbrand Klasse E: niet geclassificeerde branden De kandidaat kan de brandklassen Ff A: branden van vaste stoffen, zogenaamde droge vuurhaarden, bv. Hout, papier, katoen, plastic, textiel B: branden van vloeibare of vloeibaar wordende stoffen, zogenaamde vette vuurhaarden, bv. benzine, olie, alcoholen, verven, rubber, paraffine, oplosmiddelen C: branden van gassen, zoals methaan, propaan, butaan, acetyleen D: branden van metalen, zoals magnesium, aluminium, kalium, natrium, legeringen van metalen E: niet-geklasseerde branden, zoals branden aan en in elektrische apparatuur Copyright CCVD VCA, Pagina 22 van 51

23 De kandidaat kan de blusmethoden bij de brandklassen noemen De kandidaat kan de blusmethoden voor een klasse A-brand noemen Ff Blussen met water Blussen met bluspoeder (klasse A) De kandidaat kan de blusmethoden voor een klasse B-brand noemen Ff Blussen met bluspoeder (klasse B) Blussen met schuim Blussen met koolstofdioxide De kandidaat kan de blusmethode voor een klasse C-brand noemen Ff Gastoevoer afsluiten Blussen met bluspoeder (klasse C) De kandidaat kan de blusmethode voor een klasse D-brand noemen Ff Blussen met specifiek bluspoeder De kandidaat kan de blusmethoden voor een klasse E-brand noemen Ff Blussen met koolstofdioxide Blussen met aangepast schuim Blusmiddelen De kandidaat kan de belangrijkste blusprincipes De kandidaat kan de belangrijkste blusprincipes Bb Brandstof uitschakelen/verwijderen Warmte uitschakelen door afkoeling Zuurstof verdringen Ingrijpen in de chemische reactie van de brand, negatieve katalyse Ontstekingsbron wegnemen De kandidaat kan de gevaren en nadelen van verschillende blusmiddelen noemen De kandidaat kan de gevaren en nadelen van het blussen met water noemen Ff Geeft waterschade Elektrisch geleidend Er zijn vrij veel chemische stoffen die heftig op water reageren Brandende vloeistoffen spatten uiteen met steekvlam tot gevolg Gevoelig voor bevriezing De kandidaat kan de nadelen van het blussen met schuim noemen Ff Geeft schade Niet goed voor het milieu Gevoelig voor bevriezing Het gewone schuim is elektrisch geleidend De kandidaat kan de nadelen van het blussen met zand noemen Ff Het koekt snel aaneen en verhardt Niet overal beschikbaar Niet algemeen gangbaar De kandidaat kan de nadelen van het blussen met bluspoeder noemen Ff Beperkt afkoelend Vermindert het zicht in kleine ruimten Geeft schade Vervuilt De kandidaat kan de gevaren en nadelen van het blussen met koolstofdioxide noemen Ff Kans op vrieswonden door de lage temperatuur Kan verstikkend werken door zuurstofverdringing De kandidaat kan de gevaren en nadelen van het blussen met branddekens noemen Ff Men moet tot dicht bij de brandhaard komen Indien niet goed toegepast: gevaar voor de blusser Indien niet correct uitgevoerd: de persoon of het voorwerp blijft branden Copyright CCVD VCA, Pagina 23 van 51