Geocaching De basis. GPS en coördinaten
|
|
- Roeland ten Hart
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Geocaching De basis Geocaching laat zich in het kort omschrijven als puzzelen, lopen, fietsen en navigeren met GPS. Het einddoel is een verstopte container, de zogenaamde cache. In deze container zit mimimaal een logboekje waar geocachers hun vondst kunnen opschrijven (loggen). Daarnaast kunnen er kleine items in de container zitten die geruild kunnen worden, de zg. goodies. Het is een uitdaging om deze container te localiseren en te vinden. Dat kan op allerlei manieren. Soms worden de coördinaten van de cache op een internetpagina gepubliceerd. Maar het kan ook zijn dat er eerst een puzzeltocht gelopen moet worden of thuis een raadsel of puzzel opgelost dient te worden alvorens de coördinaten van de cache te kunnen vinden. Om te werken met een handheld GPS ontvanger en het invoeren van coördinaten is een beetje basiskennis noodzakelijk. Hierover gaat dit document. GPS en coördinaten GPS staat voor Global Positioning System en bestaat uit een netwerk van Amerikaanse satellieten die om de aarde cirkelen. Iedere satelliet zend een uniek signaal uit. Een GPS ontvanger kan met behulp van minimaal 4 signalen trianguleren waar de ontvanger zich bevind op aarde. In totaal zijn er minimaal 24 satellieten nodig om een werelddekkend bereik te garanderen. Hoe meer signalen de ontvanger ontvangt, hoe nauwkeuriger de positiebepaling. De ontvangst wordt doorgaans slechter in een bergachtig gebied, als er veel bewolking is of wanneer iemand onder een dik bladerdak loopt. Bij een heel goede ontvangst bij heldere hemel is de onnauwkeurigheid op zijn nog minimaal 3 meter. Als de aarde opgevat kan worden als een bol, dan kan een punt op aarde worden weergegeven door 2 hoeken, namelijk de breedtegraad en de lengtegraad (en ook nog een hoogte als men daarin geinteresseerd is). De breedtegraad geeft aan hoever men zich van de evenaar bevind, de lengtegraad hoeveel men zich vanaf de Greenwhich meridiaan bevind, die door Greenwhich Engeland loopt. Het punt 0 0 is dus het snijpunt van deze meridiaan met de evenaar. Door aan te geven hoeveel ten noorden, ten zuiden of ten oosten of westen men zich van dit punt bevindt, vormt een stel coördinaten. Voorbeelden: N52 E005 (Utrecht, 52 graden noord en 5 graden oost) N19 W155 (Hawaii, 19 graden noord, 155 graden west) S18 E178 (Fiji eilanden, 18 graden zuid, 178 graden oost) Om de plaats nauwkeuriger aan te geven kunnen er meer decimalen opgegeven worden. Echter, de coördinaten van Rottumeroog N E
2 zijn niet zo makkelijk leesbaar. Een oplossing is om de decimalen onder te verdelen in minuten en seconden. Een minuut is 1/60e van een graad, een seconde is weer 1/60e van een minuut oftewel 1/3600 van een graad. Rottumeroog wordt dan N53 32' 29" E006 34' 46" Dit is al beter leesbaar. Voor geocaching gebruikt men praktisch altijd een andere notatie, nl. graden, minuten en duizendsten van minuten. De coördinaten op Rottumeroog worden dan: N ' E ' Deze notatie wordt altijd gebruikt bij het publiceren van coördinaten op een cachepagina. Dit is een wereldwijd coördinatensysteem genaamd World Geodetic System uit 1984, afgekort WGS84. Dit laatste heet de kaartdatum en moet ook ingevoerd worden in de GPS. De vorm van de aarde wordt hier benaderd door een ellipsoïde. Andere coördinaatsystemen maken vaak ook gebruik van een ellipsoide, maar met net een iets andere grootte, orientatie of afplatting. Met als gevolg net iets andere coördinaten die je zo 50 meter in de verkeerde richting kunnen sturen. Een opgeslagen stel coördinaten in een GPS wordt waypoint genoemd. Belangrijk om te onthouden: Voor geocaching, gebruik de notatie graden, minuten en duizenstend van minuten (hddd mm.mmm') met kaartdatum WGS 84 Het Nederlands RD grid Daarnaast wordt bij geocaching nog wel eens het nationale coördinatensysteem van het land gebruikt. In Nederland is dit het Rijksdriehoeksgrid, afgekort RD grid. Het nadeel van een stel coördinaten in graden is dat het bijvoorbeeld niet eenvoudig mogelijk is om de afstand tussen 2 punten over een ellipsoïde uit te rekenen. Daar is software voor nodig. Bij het RD grid is Nederland zodanig op een plat vlak geprojecteerd zodat een vierkant grid in meters ontstaat. Een punt wordt dan gegeven door (x,y). De coördinaten van de voormalig oude vuurtoren van Schokland zijn bijvoorbeeld bij benadering X = , Y = Alle getallen zijn in meters. X is naar het oosten gericht, Y naar het noorden. De oorsprong is in de buurt van Parijs gekozen, maar dit is verder niet van belang. Het grote voordeel van dit systeem is dat het vierkant is en er makkelijker mee gerekend kan worden in het platte vlak. De afstand in meters tussen 2 punten (X1, Y1) en (X2, Y2) is bijvoorbeeld d = X2 X1 2 Y2 Y1 2 Mocht het voor een geocache nodig zijn om in het RD grid te werken, dan kan meestal de GPS op dit grid worden gezet. Voor de notatie moet dan vaak 'Ned. RD grid' gekozen worden 2
3 met kaartdatum 'RD' of 'Dutch'. Projecties Een techniek die nog wel eens gebruikt wordt bij het geocaching zijn projecties. De cache ligt bijvoorbeeld "172 meter van coördinaten P op 203 graden". Zie onderstaande figuur. Hierbij is ligt Q r meter van P gedraaid over θ graden. De hoek is altijd gedefinieerd ten opzichte van het ware noorden. (Eng. true north). Met behulp van een GPS ontvanger zijn de afstand en hoek in te voeren zodat een nieuw waypoint Q automatisch wordt uitgerekend. Verschillende typen geocaches Een geocache heeft een internetpagina, meestal gepubliceerd op waarbij een gratis account is aan te maken. Elke cache heeft een uniek nummer beginnend met 'GC' bijvoorbeeld GC11JRM. Voor elke cache is een referentiepunt op de kaart opgegeven, een titel en wat informatie over de moeilijkheidsgraad van de cache. Van die laatste zijn er twee, namelijk een voor het terrein en een voor de algehele moeilijkheidsgraad van de cache. Dit wordt aangegeven met 1 tot 5 sterren, bijvoorbeeld Het aantal sterren voor het terrein kan betekenen dat er bijvoorbeeld in bergachtig gebied gelopen moet worden. Een terrein van 5 sterren betekent altijd dat er hulpmiddelen en speciale vaardigheden nodig zijn om de cache te vinden. Dit kan een boot zijn, een duikersuitrusting of klimspullen. Als het goed is, staat omschreven in de cache beschrijving wat nodig is. 3
4 Daarnaast wordt vaak de grootte van de cache aangegeven met een symbool: De kleinste categorie worden nano's en micro's genoemd. Een micro is meestal niet groter dan een fotorolletje waar meestal alleen een logrolletje in kan zitten. Een nano is nog kleiner. Deze zijn meestal erg lastig te vinden, zeker als je weet dat een GPS ontvanger een onnauwkeurigheid heeft van minimaal 3 meter. Een small is een doosje tot 1 liter inhoud waar meer in past dan alleen een logboekje. Een regular is vaak een munitiekistje die waterdicht en goedkoop zijn. Globaal gezien zijn er 3 soorten cachetypes. Er zijn er meer, maar die worden in dit document even buiten beschouwing gelaten. Een zogenaamde traditional cache is een cache waarbij de coördinaten gelijk zijn aan de coördinaten bovenaan de pagina. Deze kan dus zonder puzzelen gevonden worden. Echter, let wel op de moeilijkheidsgraad en terrein of er speciale hulpmiddelen of vaardigheden nodig zijn. Bij een multi cache moeten meerdere waypoints bezocht worden waarbij aanwijzingen gezocht moeten worden die tezamen de coördinaten van de cache moeten opleveren. Het kan zijn dat deze coördinaten vantevoren worden opgegeven in de cache beschrijving. Het kan ook voorkomen dat je alleen het be-ginpunt weet en elk volgend punt moet zien te vinden. Dit is een offset cache. Hierbij moet een aanwijzing gezocht worden die het volgende stel coördinaten opleveren of zijn de coördinaten of aanwijzingen op aluminium plaatjes gegraveerd. Bij een multi cache hoort geen extra voorbereiding thuis nodig te zijn alvorens op pad te kunnen. Een unknown cache is een cache waarbij thuis gepuzzeld dient te worden alvorens op pad te kunnen gaan. Dit kan een raadsel zijn (mystery cache) of een puzzel (puzzle cache). Maar het kan ook een multi-cache zijn waarbij voorbereiding gedaan moet worden. Het aantal sterren geeft de moeilijkheidsgraad aan, alleen dit is een subjectieve maat de voor moeilijkheid. Voor caches waar je echt niet uitkomt kun je een hint vragen aan de cache-legger. 4
5 Bij een cache wordt soms ook een hint gegeven: Additional Hints (Decrypt) [puzzel] WCRT pbzzrag [veld] Mbrx ebbq yvagwr bc 43 tenqra inans 4r jvyt gra jrfgra ina qr pnpur ybpngvr (trgryq inans urg abbeqra) Decryption Key A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z (letter above equals below, and vice versa) Deze kan zowel gebruikt worden tijdens het zoeken naar de cache als het oplossen van een puzzel. De hint is versleuteld met het ROT13 codeerschema, waarbij de 26 karakters van het alfabet worden opgevat als 2 rijen van 13 karakters. Maar het is mogelijk de hint automatisch te decoderen en onversleuteld mee te nemen. Trackables Nog belangrijk om even te noemen: Er kunnen items in de cache zitten gelabeld met een aluminium plaatje of een munt met een nummer. Dit zijn travel bug dog tags en geocoins, in het kort trackables genoemd. Deze hebben een uniek nummer. Als deze worden meegenomen, is men geacht het unieke nummer in te voeren op de website en een logbericht achter te laten. Vervolgens moet de trackable weer in een andere cache geplaatst worden zodat deze de wereld rondreist. Sommige trackables hebben ook een specifieke missie. Happy hunting! 5
Programma. Lezing Vragen. Koffie-pauze. Demo OziExplorer / MapSource Afspraak mini-cache op een zaterdag?
Programma Lezing Vragen Koffie-pauze Demo OziExplorer / MapSource Afspraak mini-cache op een zaterdag? Inleiding Geocaching Two wrongs don't make a right, but three lefts do. Inhoudsopgave Wat is geocaching?
Nadere informatieWat moet je doen om Geocachen te spelen? Wat moet je doen om zelf een Geocache uit te zetten? (Gratis!)
1 Wat moet je doen om Geocachen te spelen? 1. Registreer je via geocaching.com 2. Zoek via de kaart op de website of app een cache. 3. Bepaal welke type cache je wilt lopen, selecteer deze via de kaart.
Nadere informatieGEOCACHING QUICK START HANDLEIDING
GEOCACHING QUICK START HANDLEIDING Introductie Wie is geocaching coach? Geocaching coach is de naam van de onderneming van Johan Even en Ingrid Meijer Wij zijn sinds begin 2015 actief als geocacher. In
Nadere informatieWandel GPS. Een introductie in alle mogelijkheden WND Presentatie 21/04/2018 Meigem - Deinze
Wandel GPS Een introductie in alle mogelijkheden WND 3140 - Presentatie 21/04/2018 Meigem - Deinze Agenda 13:45-14:15: Welkom! 14:15-14:45: Inleiding 14:45-15:30: Eerste deel van de wandeling 15:30-16:00:
Nadere informatieGPS. Global Positioning System, werking en toepassingen. Maarten Mennes Mei 2006.
GPS. Global Positioning System, werking en toepassingen. Maarten Mennes Mei 2006. GPS is de afkorting voor Global Positioning System. In dit werkstuk zal ik uitleggen hoe het systeem werkt en wat je ermee
Nadere informatieWandel GPS. Een introductie in alle mogelijkheden WND Presentatie 27/04/2019 Meigem - Deinze
Wandel GPS Een introductie in alle mogelijkheden WND 3140 - Presentatie 27/04/2019 Meigem - Deinze Agenda 13:45-14:15: Welkom! 14:15-14:45: Inleiding 14:45-15:30: Eerste deel van de wandeling 15:30-16:00:
Nadere informatieInleiding op GEOCACHING met de smartphone
Inleiding op GEOCACHING met de smartphone ALGEMEEN PRINCIPE VAN GEOCACHING OP ZOEK NAAR EEN PUNT(EN).. DAT ERGENS IS/ZIJN GELEGEN. Doel is om een plaats te zoeken en langs te gaan Zo stippelen we een route
Nadere informatieEn aantal maanden geleden heb ik aangegeven iets te gaan vertellen over plaatsbepaling.
Verhaaltje ZX ronde 22 mei 2011 Plaatsbepaling Algemeen En aantal maanden geleden heb ik aangegeven iets te gaan vertellen over plaatsbepaling. Plaats bepaling is belangrijk o.a. voor het maken een aanpassen
Nadere informatieBeknopte gebruikshandleiding Garmin etrex 10. Versie okt. 2012
Versie okt. 2012 Beknopte gebruikshandleiding Garmin etrex 10 Inhoudsopgave Algemeen... 3 Overzicht toestel... 3 Bediening toestel... 3 Specificaties toestel... 3 Satellietsignalen en coördinaatstelsel...
Nadere informatieBediening GPS. Escape of Switch: menu/kaart/kompas. In en Uit Zoomen kaart. Muis. Aan/Uit. Indrukken = Enter. Achtergrondverlichting
Bediening GPS In en Uit Zoomen kaart Escape Switch: menu/kaart/kompas Muis Indrukken = Enter Aan/Uit Achtergrondverlichting Menu (kort indrukken) Zoek (lang indrukken) Hodmenu pagina Kompas pagina Kaart
Nadere informatieGPS - ZOEKTOCHT Handleiding GROEP 1
GPS - ZOEKTOCHT Handleiding GROEP 1 Waar moet ik naar op zoek? GEOCACHING Geocaching is een buitensport en spel, waarbij je een GPS-ontvanger gebruikt om ergens ter wereld een zogenaamde cache (schat)
Nadere informatieGeocaching Buddy. V8 Snelstart gids. Mei, 2015. BtStSoft Snelstart Gids, Pag. 1
Geocaching Buddy V8 Snelstart gids Mei, 2015 BtStSoft Snelstart Gids, Pag. 1 Inleiding 3 Caches in de app laden 4 Waypoint formules toevoegen 5 Bewerken met een browser 6 Meer over formules 8 Alles ingesteld,
Nadere informatieGPS - CURSUS. Peter Sinot Vragen: Downloaden PDF: Peter Sinot -
GPS - CURSUS Peter Sinot Vragen: peter@sinot.nl Downloaden PDF: www.sinot.nl Peter Sinot - peter@sinot.nl - Wat wil je met een GPS? - Hoe werkt de GPS - Wat kun je met een GPS - Wat zijn: - waypoints -
Nadere informatieSt. Scouting St. Franciscus Wijchen
(Land)kaarten Een kaart geeft ons een schat aan informatie over de omgeving waarin we op pad zijn. Maar om al die informatie te kunnen gebruiken moet je natuurlijk wel weten waar je het kunt vinden. Daarom
Nadere informatieGeocachen langs trage wegen
Geocachen langs trage wegen Wat? Geocaching is een avontuurlijke schattentocht waarbij je op basis van geografische coördinaten op zoek gaan naar een cache (verstopplaats). Deze cache is een waterdichte
Nadere informatieReader oriëntatietechnieken
Reader oriëntatietechnieken Inhoud 1. Schaal 2. Legenda 3. Coördinatenstelsels 4. Soorten kompassen 5. Declinatiecorrectie 6. Inclinatie 7. Kaart op het noorden leggen 8. Looprichting bepalen 9. Koers
Nadere informatieGPS. Global Positioning system
GPS Global Positioning system Waarom GPS Problemen nauwkeurigheid met Plaatsbepaling Navigatie Oudere methodes voldeden niet meer Landmarks, Dead Reckoning, Celestial OMEGA, LORAN, SatNav Het begin van
Nadere informatieGPS. Drie letters die inmiddels ingeburgerd zijn in het jargon van de buitensporter.
Tekst: Gijs Loning Fotografie: Allart Blaauboer Een kind kan de was doen GPS VOOR DUMMIES GPS. Drie letters die inmiddels ingeburgerd zijn in het jargon van de buitensporter. Toch zijn er nog velen voor
Nadere informatie--- ORTHO --- v1.3 (2011) PRODUCTSPECIFICATIE
--- ORTHO --- v1.3 (2011) PRODUCTSPECIFICATIE Pagina 1 van 8 V1.3 (2011) 1. OVERZICHT 1.1. Informatie over de aanmaak van de productspecificatie Titel: Referentiedatum: 01/07/2011 Contactinformatie: Nationaal
Nadere informatiePositionering Nokia N76-1
Nokia N76-1 2007 Nokia. Alle rechten voorbehouden. Nokia, Nokia Connecting People, Nseries en N76 zijn handelsmerken of gedeponeerde handelsmerken van Nokia Corporation. Namen van andere producten en bedrijven
Nadere informatieWandelen met GPS. Hoe werkt een GPS?
Wandelen met GPS Hoe werkt een GPS? GPS is een afkorting van Global Positioning System. Die naam zegt precies wat GPS is, namelijk een systeem dat over de hele aarde gebruikt kan worden om te bepalen waar
Nadere informatieDe cursus bestaat uit theorie afgewisseld met oefeningen. Al tijdens de cursus kun je zelf op pad om te ontdekken hoe leuk en makkelijk een gps is.
Vooraf Voor je ligt de Doe-Het-Zelf-cursus GPS. In deze cursus vertellen we je wat je met een gps kunt en hoe je een gps gebruikt als je gaat wandelen of fietsen. We beperken ons in deze cursus tot de
Nadere informatie$ Amersfoort. Y (meters)
Wat is het Rijksdriehoeksstelsel? Het Rijksdriehoeksstelsel (verder RD genoemd) is het nationale geodetische triangulatiesysteem van Nederland. Het wordt binnen Nederland voor bijna alle geografische data
Nadere informatieMet GPS Europa in. Lange routes fietsen met GPS. bert bohlander. [Adri van Kan]
Met GPS Europa in Lange routes fietsen met GPS bert bohlander [Adri van Kan] Wat is GPS (Global Positioning System) GPS > USA militair Russisch Europees Met 24 satellieten in vaste baan om de aarde (20.200
Nadere informatieMijn werkstuk gaat over geocaching. Logo geocaching
Mijn werkstuk gaat over geocaching. Logo geocaching Van Joost Bosman Groep 7 30 mei 2013 De inhoud: Blz. 3. Inleiding. Blz. 4. De geschiedenis van geocaching. Blz. 5. Wat doe je bij geocaching. Blz. 6.
Nadere informatieGeonews. Geocaching gaat wereldwijd en verder! Shoot! De Geocoin viert z n 12 de verjaardag, viert u mee?
geonews@hotmail.nl Geonews Puzzelplezier 5 Shoot! 6 Hebt u nieuws voor de Vlaamse Geocachingcommunity? Mail het ons! J A A R G A N G, N R. 6 O K T O B E R - N O V E M B E R 2 3 Geocaching gaat wereldwijd
Nadere informatieCartografische oefeningen
Cartografische oefeningen Stad OCMW V.U.: welzijnshuis Sint-Niklaas naam achternaam Abingdonstraat 99 9100 Sint-Niklaas Stedelijke Musea Sint-Niklaas 1. Meting met het gps-toestel satelliet gps-scherm
Nadere informatieEindexamen wiskunde B pilot havo I
Overlevingstijd Als iemand in koud water terecht komt, daalt zijn lichaamstemperatuur. Als de lichaamstemperatuur is gedaald tot 30 ºC ontstaat een levensbedreigende situatie. De tijd die verstrijkt tussen
Nadere informatieGeonews. Shoot! Puzzelplezier. Fotoreportage My Cup Of Tea. Te vinden op pagina 6. Hebt u nieuws voor onze Geocachingcommunity?
info@geonews.be Geonews Hebt u nieuws voor onze Geocachingcommunity? Mail het ons! J A A R G A N G 5, N R. 1 1 Fotoreportage My Cup Of Tea Te vinden op pagina 6 D E C E M B E R 2 0 1 7 I N D I T N U M
Nadere informatieGPS voor kajakkers. Bernard Budde Groningen, oktober 2011 versie 1.2.4. Creative Commons BY-SA 2011.
GPS voor kajakkers Bernard Budde Groningen, oktober 2011 versie 1.2.4 Creative Commons BY-SA 2011. Inhoudsopgave Inleiding Het GPS systeem Positieaanduiding Breedte- en lengtegraad Notatie WGS 84 Basis
Nadere informatieOEFENTOETS VWO B DEEL 3
OEFENTOETS VWO B DEEL 3 HOOFDSTUK 0 MEETKUNDE MET VECTOREN OPGAVE Gegeven zijn de vectoren a, b en c die vanuit O de hoekpunten van driehoek ABC aanwijzen. Het punt P is het midden van AB, het punt Q is
Nadere informatieGeonews. Shoot! Puzzelplezier. Ogima. Meet the Geocacher. Is je cache nog steeds in topvorm?
geonews@hotmail.nl Geonews Hebt u nieuws voor onze Geocachingcommunity? Mail het ons! J A A R G A N G 4, N R. 5 M E I 2 0 1 6 Beloning voor opruimende Geocachers Artikel op pagina 4 I N D I T N U M M E
Nadere informatieCartografische oefeningen antwoorden voor de leerkracht
Cartografische oefeningen antwoorden voor de leerkracht Stad OCMW V.U.: welzijnshuis Sint-Niklaas naam achternaam Abingdonstraat 99 9100 Sint-Niklaas Stedelijke Musea Sint-Niklaas 1 Meting met het gps-toestel
Nadere informatieKENNISMAKING. Naam, functie en organisatie? Heb je al ervaring met het organiseren van vrijetijdsactiviteiten waarbij digitale media aan bod komen?
KENNISMAKING Naam, functie en organisatie? Heb je al ervaring met het organiseren van vrijetijdsactiviteiten waarbij digitale media aan bod komen? INHOUD Waarom ontspanning? Toelichting pakket Media &
Nadere informatieLeerdoelen. Wat is GPS? Na het uitwerken van deze werkbladen...
Wiskunde en Cultuur 2-4 (vervangingsopdracht) Volkan Bugur (0871018) & Alejandra Figuera (0835166) Docent: S. Garst Datum: 2 juni 2014 Leerdoelen Na het uitwerken van deze werkbladen... weet je waar de
Nadere informatieGPS Instructie MC de Kraats. Probleemloos gebruik maken van Garmin GPS Navigatie op de motor
GPS Instructie MC de Kraats Probleemloos gebruik maken van Garmin GPS Navigatie op de motor Doel van de instructie Fijn gebruik maken van je GPS Van A naar B navigeren Zelf routes maken en in je GPS zetten
Nadere informatieGeocaching in Moorslede
Geocaching in Moorslede pag. 1 Wat is Geocaching? Geocaching in Moorslede Geocaching is een populair spel waarbij je met een GPS aan de hand van coördinaten op zoek gaat naar een schat (de cache). Zo'n
Nadere informatieWiskunde als inspiratie voor een zoektocht
Wiskunde als inspiratie voor een zoektocht INLEIDING Een aantal jaar geleden leerde ik een nieuw spel kennen: geocaching. Dit is in feite een zoektocht waarbij je gebruik maakt van GPS-coördinaten. Op
Nadere informatieOm een geocache mee aan te kleden. Door Vinnie1.
Om een geocache mee aan te kleden Door Vinnie1. Voorwoord Daar sta je dan. Je kent een mooie route en de toestemming is geregeld. Maar pfff, welke opdrachten moet je nu verzinnen om er een leuke Geocache
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 1 donderdag 19 mei uur
Eamen HAVO 011 tijdvak 1 donderdag 19 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B (pilot) Dit eamen bestaat uit 19 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 81 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten
Nadere informatieGPS uitgelegd - Motorfreaks. Geschreven door Edwin Loos vrijdag 09 april 2004 11:40. Geschiedenis
Geschiedenis Zoals veel uitvindingen is GPS ontstaan uit een militaire toepassing. Het Amerikaanse leger wilde een systeem waardoor haar troepen precies wisten waar zij, maar ook de vijand, zich bevonden.
Nadere informatieNiet-euclidische meetkunde. Les 3 Meetkunde op de bol
Niet-euclidische meetkunde Les 3 Meetkunde op de bol (Deze les sluit aan bij de paragrafen 2.1 en 2.2 van de tekst Niet-Euclidische meetkunde van de Wageningse Methode) Kun je het vijfde postulaat afleiden
Nadere informatieRelease notes PCTrans. Release notes PCTrans. Aantekeningen voor PCTrans 5.0 ( )
Aantekeningen voor 5.0 (20180501) De preferences schermen voor de file in-uitvoer zijn gewijzigd. Zowel de lay-out als een aantal benamingen is aangepast. Tevens is er een optie bijgekomen voor de standaard
Nadere informatieExamen HAVO. wiskunde B. tijdvak 2 woensdag 19 juni uur
Eamen HAV 019 tijdvak woensdag 19 juni 13.30-16.30 uur wiskunde B Dit eamen bestaat uit 16 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 77 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met een goed
Nadere informatieCS-WebDesign.nl. Invoeren van een product in de editor
CS-WebDesign.nl Invoeren van een product in de editor 2005-2012 Courbois Software Beuningen Fazantlaan 63, 6641 XW Beuningen. www.courboissoftware.com & www.cs-webdesign.nl 024 677 25 46 - info@cs-webdesign.nl
Nadere informatieWISKUNDE-ESTAFETTE 2012 Uitwerkingen. a b. e f g
WISKUNDE-ESTAFETTE 202 Uitwerkingen Noem de zeven cijfers even a t/m g. a b c d + e f g Omdat de twee getallen die we optellen beide kleiner zijn dan 00 moet het resultaat kleiner dan 200 zijn. Dus e =.
Nadere informatieDISEqC motor instaleren. Woordje vooraf
Woordje vooraf Alle satellieten hangen om een baan rond de Aarde. Ze hangen zodanig rond de aarde dat men van een riem kan spreken. Het Engelse woord voor riem is belt. De naam van al die satellieten samen
Nadere informatieINHOUD Metacaching.nl. Functies binnen Metacaching: Waarderen. Nieuw op Metacaching: Chat Waardering verbeterd
INHOUD Functies binnen Metacaching: Waarderen Nieuw op Metacaching: Chat Waardering verbeterd Beste cachers, Dit is de tweede nieuwsbrief die uitkomt voor Metacaching. Het weer van de afgelopen maand heeft
Nadere informatieWISKUNDE-ESTAFETTE 2011 Uitwerkingen
WISKUNDE-ESTAFETTE 2011 Uitwerkingen 1 C D O A O B Omdat driehoek ACD gelijkbenig is, is CAD = ACD en daarmee zien we dat 2 CAD+ ADC = 180. Maar we weten ook dat 180 = ADC + ADB. Dus ADB = 2 CAD. Driehoek
Nadere informatieSMART- Leerdoel Mathijs de Bok Emotion - RMM42
SMART- Leerdoel Mathijs de Bok Emotion - RMM42 Inhoudsopgave 1.0 Inhoudsopgave 1 1.0 Inleiding 2 1.1 Algemeen 2 1.2 Mijn leerdoelen 2 2.0 Beschrijving leerdoel 2 3 2.1 Responsive 3 2.2 Up- to- date HTML&CSS
Nadere informatieRekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A
Rekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A Omtrek en oppervlakte (1) Werkblad 1 Van een rechthoek die mooi in het rooster past zijn lengte en breedte hele getallen. Lengte en breedte zijn samen gelijk
Nadere informatieJaargang 6, nummer 7 Juli Meet the Geocacher geogilian. International Geocaching Day. Fotoreportages
Jaargang 6, nummer 7 Juli 2018 Meet the Geocacher geogilian International Geocaching Day Fotoreportages P A G I N A 2 Geonews gaat op zoek naar de speciale momenten, fijnste herinneringen van Geocachers
Nadere informatieHandleiding website Buurten Met Uitzicht
Handleiding website Buurten Met Uitzicht www.buurtenmetuitzicht.nl Op de site www.buurtenmetuitzicht.nl kunt u berichten of tweets plaatsen en iets op de buurtagenda zetten. Alle berichten worden niet
Nadere informatieWEUL N ZUUKE GC3HA97
WEUL N ZUUKE GC3HA97 GC3FTCR GC3FTCT GC3FTCV GC3FTCW GC3FTCX GC3FTCY GC3FTCZ GC3FTD0 #01: Molshoop #02: In een hoekje van de Hel #03: FF Denken #04: Tjilp Tjilp #05: Koning Kikker #06: Schelpen strand
Nadere informatieCalcudoku. Vakantie Puzzelboek. door Patrick Min
Calcudoku Vakantie Puzzelboek door Patrick Min Calcudoku, Vakantie Puzzelboek c 2016 Patrick Min. Alle rechten voorbehouden. ISBN 978-9-4021-4740-7 Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Regels........................................
Nadere informatieWISKUNDE-ESTAFETTE 2013 Uitwerkingen
WISKUNDE-ESFEE 2013 Uitwerkingen 1 We geven twee oplossingen. De eerste oplossing ligt meer voor de hand. De tweede oplossing is rekentechnisch iets eenvoudiger. Oplossing 1: Er zijn 9 getallen met 1 cijfer,
Nadere informatieUitwerkingen Rekenen met cijfers en letters
Uitwerkingen Rekenen met cijfers en letters Maerlant College Brielle 5 oktober 2009 c Swier Garst - RGO Middelharnis 2 Inhoudsopgave Rekenen met gehele getallen 7. De gehele getallen.....................................
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)
Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 13.30 16.30 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen; het examen bestaat uit
Nadere informatieLos de volgende vergelijkingen op. Rond eventueel af op 2 decimalen.
Oefeningen voor SE3 T4 Vergelijkingen oplossen Los de volgende vergelijkingen op. Rond eventueel af op 2 decimalen. 1 7x 10 = 5x + 2 2 5x + 3 = 2x + 9 3 x 2 = 25 4 2x 2 288 = 0 Inklemmen In de figuur rechts,
Nadere informatie6,9. Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september keer beoordeeld. Aardrijkskunde HFD 1 1. Schaalniveaus
Samenvatting door een scholier 1093 woorden 21 september 2016 6,9 12 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Wereldwijs HFD 1 1 Schaalniveaus Inzoomen: Dichter naar het aardoppervlak, details worden
Nadere informatieEindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II
Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.
Nadere informatieAdd1. Garmin Avonturen
Add1. Garmin Avonturen Addendum 1 Avonturen Add.1.1 Wat zijn Garmin-Avonturen? Een Garmin Avontuur is een gelopen of gereden track of spoor (geen route!) die verrijkt is met extra informatie. Zo kunnen
Nadere informatieSchotel. De installatie stap voor stap:.
Pagina 1 De installatie stap voor stap:. 1. Stel vast, waar de schotel geplaatst moet worden. Let er op dat de hoogte voor de ontvangst niet van belang is, wel van belang zijn evt. obstakels. Als er obstakels
Nadere informatiewiskunde CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 1 woensdag 22 mei 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten
Nadere informatieLessen over Cosmografie
Lessen over Cosmografie Les 1 : Geografische coördinaten Meridianen en parallellen Orthodromen of grootcirkels Geografische lengte en breedte Afstand gemeten langs meridiaan en parallel Orthodromische
Nadere informatieBij missie 1 ga je op zoek naar de eerste coördinaat van de cache. Volg de aanwijzingen.
Floravontuur heeft haar speelveld verlegd naar het hart van Zoetermeer. Als jij zin hebt in de meest verrassende en uitdagende stadscache van Nederland, dan kun je nu gaan voor: Jouw taak is het vervullen
Nadere informatieHandleiding competitie.nevobo.nl
De competitiewebsite, welke via http://competitie.nevobo.nl/ te bereiken is, wordt steeds belangrijker in de volleybalcompetities van de Nevobo. In dit document vindt u informatie over de werking van deze
Nadere informatieV1.1 Inqbator Internet BV. De creator
V1.1 Inqbator Internet BV De creator De creator: touronderdelen De creator: touronderdelen Nieuwe touronderdelen worden helemaal onderaan bijgeplaatst, sleep ze naar de goede plek. Tourdeel schermelementen
Nadere informatie--- Top50orohydro- 381dpi --- PRODUCTSPECIFICATIE V3.0 (2011)
--- Top50orohydro- 381dpi --- V3.0 (2011) PRODUCTSPECIFICATIE Pagina 1 van 10 Productspecificatie Top50orohydro- 381dpi V3.0 (2011) 1. OVERZICHT 1.1. Informatie over de opstelling van de productspecificatie
Nadere informatieUitleg. Welkom bij de Beverwedstrijd 2006. Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden.
Uitleg Welkom bij de Beverwedstrijd 2006 Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden. Je krijgt 5 vragen van niveau A, 5 vragen van niveau B en 5 vragen van niveau C. Wij denken
Nadere informatieV1.1 Inqbator Internet BV. De creator
V1.1 Inqbator Internet BV De creator De creator: touronderdelen Nieuwe touronderdelen worden helemaal onderaan bijgeplaatst, sleep ze naar de goede plek. Tourdeel schermelementen Belangrijkste tourdeelgegevens
Nadere informatieAchter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen.
Examen HAV 2018 tijdvak 1 donderdag 24 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Achter het correctievoorschrift is een aanvulling op het correctievoorschrift opgenomen. Dit
Nadere informatieRekentermen en tekens
Rekentermen en tekens Erbij de som is hetzelfde, is evenveel, is gelijk aan Eraf het verschil, korting is niet hetzelfde, is niet evenveel Keer het product kleiner dan, minder dan; wijst naar het kleinste
Nadere informatieTrillingen en geluid wiskundig. 1 De sinus van een hoek 2 Uitwijking van een trilling berekenen 3 Macht en logaritme 4 Geluidsniveau en amplitude
Trillingen en geluid wiskundig 1 De sinus van een hoek 2 Uitwijking van een trilling berekenen 3 Macht en logaritme 4 Geluidsniveau en amplitude 1 De sinus van een hoek Eenheidscirkel In de figuur hiernaast
Nadere informatieWat mag u verwachten. Rijtjes identiek verstopte micro's. Met de auto van cache naar cache rijden
Wat mag u verwachten Schitterende brok natuur en een paar speciale lost places Minstens een halve dag cacheplezier Heel veel verschillende verstoptechnieken Af en toe iets geschift Verrassende plekjes
Nadere informatieBij de volgende vragen Bij een regelmatige veelhoek kun je het gemakkelijkst eerst de buitenhoeken berekenen en daarna pas de binnenhoeken.
Rood-wit-blauw werkblad 1 Bij het hele werkblad: Alle rode getallen zijn deelbaar door hetzelfde getal. Elk wit getal is gelijk aan een rood getal + 1, elk blauw getal aan een rood getal + 2 Russisch vermenigvuldigen
Nadere informatieHOE WEET MIJN TOMTOM DE WEG TE VINDEN...? BAREND KÖBBEN
HOE WEET MIJN TOMTOM DE WEG TE VINDEN...? BAREND KÖBBEN Hoe weet mijn TomTom de weg te vinden...? 2 Hoe weet mijn TomTom de weg te vinden...? Omdat het een apparaat is dat 3 Hoe weet mijn TomTom de weg
Nadere informatieTestboekje voor groep 4
Testboekje voor groep 4 Niet Schoolse Cognitieve Capaciteiten Test GION Gronings Instituut voor Onderzoek van onderwijs, Opvoeding en ontwikkeling Rijksuniversiteit Groningen Vul eerst op het antwoordformulier
Nadere informatieOriëntatie. kaart, kompas, GPS. Kompashandgrepen Kaarten en projecties GPS Oriëntatie Opdrachten en spellen
Oriëntatie kaart, kompas, GPS Kompashandgrepen Kaarten en projecties GPS Oriëntatie Opdrachten en spellen Instant uitleg voor leiding en scouts Voor gebruik tijdens (gezamenlijke)activiteiten, opkomsten
Nadere informatiewiskunde B havo 2018-I
Macht van 2 De functie f is gegeven door 0,3x 2 f( x) 4 2. Op de grafiek van f ligt een punt R. De y-coördinaat van R is 2. 3p 1 Bereken exact de x-coördinaat van R. De grafiek van f snijdt de x-as in
Nadere informatieZon, aarde en maan. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/87197
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/87197 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Nadere informatieGeonews. Shoot! Puzzelplezier. Laat de regisseur in je los Artikel op pagina 5. Hebt u nieuws voor onze Geocachingcommunity?
geonews@hotmail.nl Geonews Hebt u nieuws voor onze Geocachingcommunity? J A A R G A N G 5, N R. 3 M A A R T 2 0 1 7 Mail het ons! Laat de regisseur in je los Artikel op pagina 5 I N D I T N U M M E R :
Nadere informatiePoolcoördinaten (kort)
Poolcoördinaten (kort) WISNET-HBO update juli 2013 Carthesiaanse coördinaten In het algemeen gebruiken we voor de plaatsbepaling in het platte vlak de gewone (Carthesiaanse) coördinaten voor, in een rechthoekig
Nadere informatieTen noorden van de evenaar ligt het noordelijk halfrond. Ten zuiden daarvan het zuidelijk halfrond.
Rekenen aan de aarde Introductie Bij het vak aardrijkskunde wordt de aarde bestudeerd. De aarde is een bol. Om te bepalen waar je je op deze bol bevindt zijn denkbeeldige lijnen over de aarde getrokken,
Nadere informatieTentamen Wiskunde B CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE. Datum: 19 december Aantal opgaven: 5
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Datum: 19 december 2018 Tijd: 13.30 16.30 uur Aantal opgaven: 5 Tentamen Wiskunde B Lees onderstaande aanwijzingen s.v.p. goed door voordat u met het tentamen begint.
Nadere informatiePracticum algemeen. 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag
Practicum algemeen 1 Diagrammen maken 2 Lineair verband en evenredig verband 3 Het schrijven van een verslag 1 Diagrammen maken Onafhankelijke grootheid en afhankelijke grootheid In veel experimenten wordt
Nadere informatiewiskunde B havo 2019-II
Een logaritmische en een eponentiële unctie De uncties en g worden gegeven door: 1 en g 1 ( ) 4 3 ( ) 8 log 4 1 p de graiek van ligt een punt met -coördinaat 13. Dat is het punt. p de graiek van g ligt
Nadere informatieHet Kadaster. RD_Brochure opmk 26-09-2003 09:50 Pagina 1
RD_Brochure opmk 26-09-2003 09:50 Pagina 1 Het Kadaster Het Kadaster verzamelt gegevens over registergoederen in Nederland, houdt deze bij in openbare registers en op kadastrale kaarten en stelt deze gegevens
Nadere informatiewizprof 2013 21 maart 2013 Veel succes en vooral veel plezier.!! je hebt 75 minuten de tijd rekenmachine is niet toegestaan
www.zwijsen.nl www.e-nemo.nl 21 maart 2013 www.education.ti.com Veel succes en vooral veel plezier.!! Stichting Wiskunde Kangoeroe www.smart.be www.rekenzeker.nl www.sanderspuzzelboeken.nl www.schoolsupport.nl
Nadere informatieMeetkundige Ongelijkheden Groep 2
Meetkundige Ongelijkheden Groep Trainingsweek Juni 009 1 Introductie We werken hier met ongeoriënteerde lengtes en voor het gemak laten we de absoluutstrepen weg. De lengte van een lijnstuk XY wordt dus
Nadere informatieWat is er veranderd in Prezi?
Wat is er veranderd in Prezi? Update voor Prezi voor kids januari 2014 Door: Hedwyg van Groenendaal Prezi zit niet stil en is constant bezig om de tool te verbeteren. Omdat het boek op sommige punten niet
Nadere informatieTechnical Design Office. AutoCAD. Basiscursus AutoCAD 2D. Kris Van der Biest. Technical Design Office
Technical Design Office Sterk in tekenwerk 3D-printservice AutoCAD 2D Basiscursus AutoCAD 2D Kris Van der Biest Technical Design Office www.td-office.be info@td-office.be 5. Positioneren van tekenelementen
Nadere informatieHet opstellen van een lineaire formule.
Het opstellen van een lineaire formule. Gegeven is onderstaande lineaire grafiek (lijn b). Van deze grafiek willen wij de lineaire formule weten. Met deze formule kunnen we gaan rekenen. Je kan geen lineaire
Nadere informatieTrevler AIR handleiding. Opmerkingen
AIR Handleiding WAARSCHUWING Stel de Trevler module niet bloot aan water of andere vloeibare substanties om gevaar voor u en schade aan het apparaat te voorkomen. Open de behuizing van uw Trevler nooit,
Nadere informatie2.5 Regelmatige veelhoeken
Regelmatige veelhoeken 81 2.5 Regelmatige veelhoeken Een regelmatige veelhoek is een figuur met zijden die allemaal even lang en hoekendieallemaalevengrootzijn. Wezijneraleenpaartegengekomen: de regelmatige
Nadere informatieEindexamen vmbo gl/tl wiskunde 2011 - I
OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = diameter oppervlakte cirkel = straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte grondvlak
Nadere informatieDe waarde van een plaats in een getal.
Komma getallen. Toen je net op school leerde rekenen, wist je niet beter dan dat getallen heel waren. Dus een taart was een taart, een appel een appel en een peer een peer. Langzaam maar zeker werd dit
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II
Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.
Nadere informatie