INFITT01 Internettechnologie WEEK 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INFITT01 Internettechnologie WEEK 2"

Transcriptie

1 INFITT01 Internettechnologie WEEK 2

2 Programma Contexts Listeners Scope/Attributes Thread safety

3 Taken container Een servlet draait in een container (servlet container). De container, die ten dienste van de servlets staat, heeft veel taken waaronder: Initialiseert een ServletConfig per servlet Initialiseert één ServletContext voor alle servlets Instantieert listeners Coordineert de lifecycle van attributen binnen een bepaalde scope en meer taken (zie les 1)

4 ServletConfig Een object, aangemaakt door de container, waarin informatie voor een specifieke servlet kan worden meegegeven. Stel in servlet A wil je in de response een bepaalde naam terug geven om te tonen: protected void doget(httpservletrequest req, HttpServletResponse res)...{... out.println("mijn naam is Piet");... } De naam 'Piet' staat nu hard gecodeerd in de servlet en kan alleen veranderd worden door deze te wijzigen en de servlet opnieuw te compileren.

5 ServletConfig In web.xml: <webapp...> <servlet> <servlet-name>hello</servlet-name> <servlet-class>test.helloservlet</servlet-class> <init-param> <param-name>name</param-name> <param-value>piet</param-value> </init-param> </servlet> <servlet-mapping> <servlet-name>hello</servlet-name> <url-pattern>/hello</url-pattern> </servlet-mapping> </webapp> In servlet uitlezen met: getservletconfig().getinitparameter("name");

6 ServletContext Een object, aangemaakt door de container, waarin informatie voor alle servlets in de webapp kan worden meegegeven. In web.xml: <webapp...> <context-param> <param-name>name</param-name> <param-value>piet</param-value> </context-param> </webapp> <servlet... Aanroep: getservletcontext().getinitparameter("name");

7 ServletConfig & ServletContext ServletContext Servlet A Servlet B Servlet C JSP ServletConfig: elke servlet/jsp z'n eigen ServletConfig

8 ServletContext & ServletConfig De ServletContext en ServletConfig worden slechts één keer geladen, bij het initialiseren van de servlet. Je kunt deze parameters dus niet wijzigen zolang de webapp draait. De parameters zijn altijd String objecten. Hoe bijvoorbeeld een DataSource object initialiseren?

9 Listeners Een listener = een object dat geïnstantieerd wordt als een bepaalde gebeurtenis (event) binnen de webapp zich voor doet. Bijv. een webapp wordt gedeployed (= event dat één keer op treedt). javax.servlet.servletcontextlistener = een interface die door een class geïmplementeerd moet worden en heeft twee methodes: public void contextinitialized(servletcontextevent sc); public void contextdestroyed(servletcontextevent sc);

10 Listeners declareer in web.xml: <webapp...>... <listener> <listener-class> com.example.mijnservletcontextlistener </listener-class> </listener>... </webapp> Deze class wordt in WEB-INF/classes gezet (vergeet niet de package structuur aan te maken)

11 Scope In een webapp zijn 4 soorten scope. Een scope is een bepaald gebied binnen een webapp. Application scope (hele webapp) Session scope (meerdere requests) Request scope (= threadsafe) Page scope

12 Scope en attributen In een scope kunnen zelf gemaakte objecten (attributen) worden gecreëerd die informatie doorgeven. Een attribuut is een soort bulletinbord waar informatie op geprikt is om aan een ander (servlet) door te geven. vragen: Wie heeft toegang tot deze attributen? Wat is de scope van deze attributen? ( m.a.w. hoe lang leven ze?)

13 Scope en attributen application scope Servlet A en Servlet B kunnen application attribute name uitlezen Context attributes Attribute Attribute Servlet A Attribute name Servlet B

14 Scope en attributen session scope Als servlet A en Servlet B requests verwerken die in dezelfde sessie zijn gecreëerd als het attribuut name dan hebben beide toegang tot name. Webapp, container Sessie 1 attribute name Servlet A Servlet B Sessie 2 attribute

15 Scope en attributen request scope Servlet A geeft een request waarin een attribuut staat door aan servlet B. B heeft toegang tot dit attribuut. Request attribute address Servlet A Servlet B

16 Scope en attributen Application scope objecten globaal toegankelijk voor alle servlets (en dus ook JSP's) in de webapp Session scope objecten toegankelijk voor servlets die requests verwerken die gecreëerd zijn in dezelfde sessie als de objecten in principe zolang de gebruiker is ingelogd of bijv. een winkelwagentje Request scope objecten alleen toegankelijk voor servlets die dezelfde request verwerken zodra request eindigt in een response wordt object verwijderd. Page scope objecten alleen toegankelijk binnen een bepaalde servlet/jsp

17 attributen operaties Doorgeven/zetten: void setattribute(string lookupname, Object value) bijv. request.setattribute("mijnreqattribuut", object) Verkrijgen: Object getattribute(string lookupname) bijv. session.getattribute("mijnsesattribuut") Verwijderen: void removeattribute(string lookupname) bijv. application.removeattribute("mijnappattribuut")

18 Thread safety De container start een nieuwe thread voor elk request. Als meerdere requests dezelfde servlet.doget() methode aanroepen dan zijn alle variabelen gedeclareerd binnen de methode thread safe (variabelen kunnen niet door andere thread gewijzigd worden).

19 Thread safety Alle scopes/variabelen die toegankelijk zijn voor meerdere requests zijn NIET threadsafe! Voorbeeld: een attribuut in application scope. User A start en roept servlet A aan met de request parameter getal met waarde 10 (in application scope staat al waarde 2 ) Met behulp van de volgende berekening in de servlet getal = huidige waarde getal nieuwe waarde getal wordt een response gegeven met waarde 20. Deze uitkomst wordt in de application scope gezet. User B doet ook een request met getal= 5. In de application scope komt nu 100 te staan. User A doet weer een request met getal= 1. Hij zou nu 20 verwachten, maar krijgt 100 terug. De thread van User B heeft de waarde gewijzigd. Vraag: Is de session scope threadsafe?

20 Thread safety Sessies zijn nog niet behandeld, maar ze zijn er om 'conversational state' tot stand te brengen tussen één client en een server (= één request per keer)... dus geen andere thread die een object in jouw sessie kan wijzigen... dus threadsafe... toch? Vraag: Is het mogelijk om vanaf één client meerdere requests tegelijkertijd naar de servlet te sturen?

21 Thread safety Alleen de request scope is threadsafe!

INFITT01 - Internettechnologie WEEK 8

INFITT01 - Internettechnologie WEEK 8 INFITT01 - Internettechnologie WEEK 8 Programma Databases (JDBC, JNDI, ORM, JPA) MVC & Spring/Struts EJB Databases Veel web applicaties moeten informatie over langere tijd op kunnen slaan. Een voor de

Nadere informatie

Dynamische webapplicaties in Java

Dynamische webapplicaties in Java Dynamische webapplicaties in Java October 7, 2006 In java is het mogelijk dynamische webpagina s te implementeren. De code om de dynamische gegevens te genereren staat in servlets of Java Server Pages

Nadere informatie

Datatypes Een datatype is de sort van van een waarde van een variabele, veel gebruikte datatypes zijn: String, int, Bool, char en double.

Datatypes Een datatype is de sort van van een waarde van een variabele, veel gebruikte datatypes zijn: String, int, Bool, char en double. Algemeen C# Variabele Een variabele is een willekeurige waarde die word opgeslagen. Een variabele heeft altijd een datetype ( De soort waarde die een variabele bevat). Datatypes Een datatype is de sort

Nadere informatie

Programmeren in Java 3

Programmeren in Java 3 7 maart 2010 Deze les Zelf componenten maken Concurrency (multithreading): werken met threads levenscyclus van een thread starten tijdelijk onderbreken wachten stoppen Zelf componenten maken Je eigen component:

Nadere informatie

Organiseer uw verschillende SOAP services in één scenario

Organiseer uw verschillende SOAP services in één scenario 1 Organiseer uw verschillende SOAP services in één scenario Wouter Luijten wouterluijten@creetion.com 2 Introductie Tijdens de implementatie van een proces heeft u vaak te maken met een veelvoud aan services.

Nadere informatie

Programmeren in Java 3

Programmeren in Java 3 26 september 2007 Deze les korte herhaling vorige les Unified Modelling Language notatie van een class afleiding pointers abstracte classes polymorphisme dubieuze(?) constructies interfaces Meer over class

Nadere informatie

Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur

Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur 1. deze opgave telt voor 30% van het totaal. Schrijf een compleet programma, dat door de gebruiker vanaf

Nadere informatie

Informatie over. 5VWO DT51: JavaLogo. Casper Bezemer. Toetsweek 1 13 oktober 2016

Informatie over. 5VWO DT51: JavaLogo. Casper Bezemer. Toetsweek 1 13 oktober 2016 Informatie over 5VWO DT51: JavaLogo Casper Bezemer Toetsweek 1 13 oktober 2016 1 Informatie Voor toets DT51 wordt jou gevraagd Java(Logo) programma s te schrijven. De eerste opdracht is een Krimpfiguur,

Nadere informatie

Zelftest Programmeren in Java

Zelftest Programmeren in Java Zelftest Programmeren in Java Document: n0883test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST PROGRAMMEREN IN JAVA Deze test

Nadere informatie

JSF webapplicatie performance

JSF webapplicatie performance JSF webapplicatie performance Kees Broenink (JSF expert), 27 januari 2009 JSF webapplicatie performance... 1 Applicatieserver in productie... 2 HotSpot... 2 Geheugen... 2 Webapplicatie performance analyse...

Nadere informatie

Session Beans.

Session Beans. Session Beans joost.vennekens@kuleuven.be Prequel: annotaties Nieuw Java feature Gestructureerde manier om extra info toe te voegen aan code (ipv. commentaar) @Author( name = "Joost Vennekens", date =

Nadere informatie

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Bij dit tentamen mag je geen gebruik maken van hulpmiddelen zoals boek of slides. Dit

Nadere informatie

Programmeren in Java 3

Programmeren in Java 3 2 september 2007 voor deeltijdstudenten Kop van Zuid Rotterdam, 3 juni 2007 Even voorstellen Naam: Wessel Oele(31) Docent bij opleiding technische informatica Kamer: I210 (tweede verdieping, links de gang

Nadere informatie

4 ASP.NET MVC. 4.1 Controllers

4 ASP.NET MVC. 4.1 Controllers 4 ASP.NET MVC ASP.NET is het.net raamwerk voor het bouwen van webapplicaties. De MVC variant hiervan is speciaal ontworpen voor het bouwen van dergelijke applicaties volgens het Model-View-Controller paradigma.

Nadere informatie

Kleine cursus PHP5. Auteur: Raymond Moesker

Kleine cursus PHP5. Auteur: Raymond Moesker Kleine cursus PHP5 Auteur: Raymond Moesker Kleine cursus PHP PHP is platform en CPU onafhankelijk, open source, snel, heeft een grote userbase, het is object georiënteerd, het wordt omarmd door grote bedrijven

Nadere informatie

Aan het eind van deze lesbrief wordt uitgelegd wat het nut van OOP is en vind je een aantal oefenopdrachten.

Aan het eind van deze lesbrief wordt uitgelegd wat het nut van OOP is en vind je een aantal oefenopdrachten. Doel van deze lesbrief Deze lesbrief is bedoeld om je op de hoogte te brengen van de basisbegrippen die gangbaar zijn bij object georiënteerd programmeren (OOP). In deze lesbrief kom je korte codefragmenten

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1.RMI...2

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 1.RMI...2 - CORBA Inhoudsopgave Hoofdstuk 1.RMI...2 1.1.Inleiding...2 1.2.De remote...4 1.3.Het remote...5 1.4.De server...6 1.5.De server opstarten...8 1.6.De client applicatie...8 1.7.De stub en skeleton en...10

Nadere informatie

What is the advantage of using expression language instead of JSP scriptlets and JSP expressions?

What is the advantage of using expression language instead of JSP scriptlets and JSP expressions? Web 3: Theorievragen No Scriptlets What is the advantage of using expression language instead of JSP scriptlets and JSP expressions? Geen javacode tussen de html. What is the difference between the. operator

Nadere informatie

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan:

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan: CDI Vrijwel alle namen van software- en hardwareproducten die in deze cursus worden genoemd, zijn tegelijkertijd ook handelsmerken en dienen dienovereenkomstig te worden behandeld. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

public Bier ( string N, double P, Brouwerij B) { Naam = N; AlcoholPerc = P; Brouwer = B;

public Bier ( string N, double P, Brouwerij B) { Naam = N; AlcoholPerc = P; Brouwer = B; Beschouw bijvoorbeeld de twee onderstaande klassen, waarvan de attributen en eigenschappen geannoteerd zijn met bijkomende XML-annotaties: using System ; using System. Xml ; using System. Xml. S e r i

Nadere informatie

DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen UITWERKING

DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen UITWERKING DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen datum: Donderdag van Week 7 UITWERKING Deze diagnostische toets bevat vragen over excepties en concurrency. Beantwoord de vragen zo goed mogelijk in 30 minuten Bespreek

Nadere informatie

NHibernate als ORM oplossing

NHibernate als ORM oplossing NHibernate als ORM oplossing Weg met de SQL Queries Wat is ORM? ORM staat in dit geval voor Object Relational Mapping, niet te verwarren met Object Role Modeling. ORM vertaalt een objectmodel naar een

Nadere informatie

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan:

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan: CDI 2.0 Vrijwel alle namen van software- en hardwareproducten die in deze cursus worden genoemd, zijn tegelijkertijd ook handelsmerken en dienen dienovereenkomstig te worden behandeld. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Versie 2: B C D D A C D A C C. Versie 3: C D A A B D A B D D. Versie 4: A D C C B D C B D D. Versie 5: B A D D C A D C A A

Versie 2: B C D D A C D A C C. Versie 3: C D A A B D A B D D. Versie 4: A D C C B D C B D D. Versie 5: B A D D C A D C A A Uitwerking Tweede deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 1 februari 2019, 11.00 13.00 uur Voor de meerkeuzevragen hebben we verschillende versies. Dit zijn de juiste antwoorden per versie.

Nadere informatie

Practicum Orientatie op Webserver

Practicum Orientatie op Webserver Practicum Orientatie op Webserver Doel: Een goed beeld krijgen van een drie-tier applicatie. Het gebruik van drivers om database-onafhankelijk te werken. Het kunnen lezen van een java servlet. Database

Nadere informatie

Programmeren in Java les 3

Programmeren in Java les 3 4 september 2015 Deze les korte herhaling vorige week loops methodes Variabelen Soorten variabelen in Java: integer: een geheel getal, bijv. 1,2,3,4 float: een gebroken getal, bijv. 3.1415 double: een

Nadere informatie

Uitwerking Tweede deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 21 oktober 2016, uur

Uitwerking Tweede deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 21 oktober 2016, uur Uitwerking Tweede deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 21 oktober 2016, 13.00-15.00 uur 1. De situatie die ontstaat door class A : B C D; kan beschreven worden door (a) B is een A (b)

Nadere informatie

Derde deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 11 november 2016, uur

Derde deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 11 november 2016, uur Derde deeltentamen Imperatief programmeren - versie 1 Vrijdag 11 november 2016, 8.30 10.30 uur Schrijf op elk ingeleverd blad je naam. Schrijf op het eerste blad ook je studentnummer en het aantal ingeleverde

Nadere informatie

Unit testen van EJB's. Koert Zeilstra - iprofs

Unit testen van EJB's. Koert Zeilstra - iprofs Unit testen van EJB's Koert Zeilstra - iprofs Inleiding We weten tegenwoordig allemaal dat we ons product moeten testen om de kwaliteit te verhogen en behouden Software-ontwikkelaars zijn over het algemeen

Nadere informatie

Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 23 december 2016, uur

Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 23 december 2016, uur Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 23 december 2016, 11.00-13.00 uur 1. Een klasse is niet: (a) het type van een object (b) een groepje methoden (c) een groepje variabelen

Nadere informatie

Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, uur

Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, uur Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, 13.30-15.30 uur Naam: Studentnummer: Het tentamen bestaat uit 4 opgaven. Opgaven 1 levert 8 punten op, opgave 2 levert 12 punten

Nadere informatie

Stacks and queues. Introductie 45. Leerkern 45. Terugkoppeling 49. Uitwerking van de opgaven 49

Stacks and queues. Introductie 45. Leerkern 45. Terugkoppeling 49. Uitwerking van de opgaven 49 Stacks and queues Introductie 45 Leerkern 45 6.1 Stacks 45 6.2 Queues 47 6.3 Double-ended queues 48 Terugkoppeling 49 Uitwerking van de opgaven 49 Bijlage: Diagrammen belangrijkste interfaces en klassen

Nadere informatie

De sheets zijn gebaseerd op met name hoofdstuk. D. Bell en M. Parr, Java voor studenten, Prentice Hall,

De sheets zijn gebaseerd op met name hoofdstuk. D. Bell en M. Parr, Java voor studenten, Prentice Hall, sheets Programmeren 1 Java college 4, Walter Kosters De sheets zijn gebaseerd op met name hoofdstuk 8 van: D. Bell en M. Parr, Java voor studenten, Prentice Hall, 2002 http://www.liacs.nl/home/kosters/java/

Nadere informatie

Inhoud eindtoets. Eindtoets. Introductie 2. Opgaven 3. Terugkoppeling 9

Inhoud eindtoets. Eindtoets. Introductie 2. Opgaven 3. Terugkoppeling 9 Inhoud eindtoets Eindtoets Introductie 2 Opgaven 3 Terugkoppeling 9 2 Eindtoets Eindtoets I N T R O D U C T I E Deze eindtoets is bedoeld als voorbereiding op het tentamen van de cursus Webapplicaties:

Nadere informatie

Objectgeorïenteerd werken is gebaseerd op de objecten die door het systeem gemanipuleerd worden.

Objectgeorïenteerd werken is gebaseerd op de objecten die door het systeem gemanipuleerd worden. Herhaling Objectgeorïenteerd werken is gebaseerd op de objecten die door het systeem gemanipuleerd worden. De basisbouwsteen is het object; een geïntegreerde eenheid van data en operaties werkend op deze

Nadere informatie

Zelftest Java concepten

Zelftest Java concepten Zelftest Java concepten Document: n0838test.fm 22/03/2012 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST JAVA CONCEPTEN Om de voorkennis nodig

Nadere informatie

Applicatie-Architecturen

Applicatie-Architecturen Applicatie-Architecturen joost.vennekens@kuleuven.be http://www.cs.kuleuven.be/~joost/dn/ Onderwerp Programming in the large! ( programming in the small)! Bijvoorbeeld: KU Leuven Veel verschillende functionaliteit

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Inleiding. Hoofdstuk 2: Klassen en objecten Datahiding: afschermen van implementatiedetails. Naar de buitenwereld toe enkel interfaces.

Hoofdstuk 1: Inleiding. Hoofdstuk 2: Klassen en objecten Datahiding: afschermen van implementatiedetails. Naar de buitenwereld toe enkel interfaces. Hoofdstuk 1: Inleiding Objectoriëntatie: 1. Objecten & klassen: samenwerking van componenten om bepaald doel te bereiken; herbruikbaarheid. 2. Encapsulation: afschermen gedragingen en kenmerken van de

Nadere informatie

Klassen. Hoofdstuk Klassen

Klassen. Hoofdstuk Klassen 212 Hoofdstuk 12 Klassen blz. 213 blz. 214 12.1 Klassen Een klasse is een groepje methoden. Dat hebben we in de programma s tot nu toe wel gezien: we definieerden steeds een of meerdere klassen (in ieder

Nadere informatie

HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI

HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI HOGESCHOOL ROTTERDAM / CMI Internettechnologie INFITT01 Aantal studiepunten: 3 Modulebeheerder: A. L. J. Busker I N F I T T 0 1 21-7 - 2 0 1 4 1 Modulebeschrijving Modulenaam: Modulecode: Aantal studiepunten

Nadere informatie

Dynamische Websites. Week 2

Dynamische Websites. Week 2 Dynamische Websites Week 2 AGENDA Labo 1 GET, POST Navigatie, etc Varia 1 2

Nadere informatie

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Bij dit tentamen mag je geen gebruik maken van hulpmiddelen zoals boek of slides. Digitale

Nadere informatie

De Vergeten Abstracties

De Vergeten Abstracties De Vergeten Abstracties Cesario Ramos Senior Consultant bij Xebia B.V. 2009 Inleiding Rollen zijn een belangrijk concept in object georiënteerde software ontwikkeling dat vaak vergeten wordt. Het gebruik

Nadere informatie

NAT (Network Address Translation)

NAT (Network Address Translation) Technical Note #019 Auteur: Olaf Suchorski Gemaakt op: 11 juli 2000 Bijgewerkt op: 11 juli 2000 NAT (Network Address Translation) In deze Technical Note worden de meest voorkomende situaties met NAT doorgelicht.

Nadere informatie

Lab Webdesign: Javascript 11 februari 2008

Lab Webdesign: Javascript 11 februari 2008 H2: BASISBEGRIPPEN In dit hoofdstuk zullen er enkele basisbegrippen worden behandelt PLAATSING VAN JAVASCRIPT-CODE DE SCRIPT-TAG De script-tag geeft aan dat er gebruik zal worden gemaakt van een scripttaal.

Nadere informatie

Overzicht Code Run time-structuur De Robot Bots Het ontwerp van een Bot. De Robot. Robotspeelmiddag. Sjoerd Dost, Rick Sen.

Overzicht Code Run time-structuur De Robot Bots Het ontwerp van een Bot. De Robot. Robotspeelmiddag. Sjoerd Dost, Rick Sen. Robotspeelmiddag Sjoerd Dost, Rick Sen 20 december 2011 Inhoud Overzicht Code 1 Overzicht Code Codestructuur 2 3 Geschiedenis 4 Bot-interface Echobot Snorbot 5 Minimaal Optimaal Aan de slag! Wat hebben

Nadere informatie

Scala. Korte introductie. Sylvia Stuurman

Scala. Korte introductie. Sylvia Stuurman Korte introductie Sylvia Stuurman Wat is er zo bijzonder aan? Schaalbaar Objectgeoriënteerd (handiger dan Java!) Functioneel Scripts schrijven Gecompileerd: Java bytecode Pagina 2 voor scripts Pagina 3

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 13 november 2015 Expressies Functies Ingebouwde functies Variabelenbereik Inleveropgave 1 Terugblik Programma is een lijst van opdrachten Terugblik Programma is

Nadere informatie

Security web services

Security web services Security web services Inleiding Tegenwoordig zijn er allerlei applicaties te benaderen via het internet. Voor bedrijven zorgt dit dat zei de klanten snel kunnen benaderen en aanpassingen voor iedereen

Nadere informatie

APPLICATIEBOUW 2E COLLEGE: ONTWERPEN, GEBRUIKERSINTERFACES, VARIABELEN & EXPRESSIES. Onderdeel van SmartProducts

APPLICATIEBOUW 2E COLLEGE: ONTWERPEN, GEBRUIKERSINTERFACES, VARIABELEN & EXPRESSIES. Onderdeel van SmartProducts APPLICATIEBOUW 2E COLLEGE: ONTWERPEN, GEBRUIKERSINTERFACES, VARIABELEN & EXPRESSIES Onderdeel van SmartProducts INHOUD COLLEGE 2 module4.io.utwente.nl/applicatiebouw Software ontwerpen Gebruikersinterfaces,

Nadere informatie

Zero profile Gedocumenteerd door: Chris Twiest Versie: 0.1 Datum:

Zero profile Gedocumenteerd door: Chris Twiest Versie: 0.1 Datum: Zero profile Gedocumenteerd door: Chris Twiest Versie: 0.1 Datum: 08-02-2016 Inhoudsopgave Zero Profile Techniek... 3 Zero Profile vs Roaming Profile... 3 Global vs Application user settings... 3 Application

Nadere informatie

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan:

Correspondentie inzake overnemen of reproductie kunt u richten aan: CDI 1.1 Vrijwel alle namen van software- en hardwareproducten die in deze cursus worden genoemd, zijn tegelijkertijd ook handelsmerken en dienen dienovereenkomstig te worden behandeld. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

voegtoe: eerst methode bevat gebruiken, alleen toevoegen als bevat() false is

voegtoe: eerst methode bevat gebruiken, alleen toevoegen als bevat() false is PROEF-Tentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), X januari 2010, 9.00-11.00, Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Open boek tentamen: bij het tentamen mag alleen gebruik worden gemaakt

Nadere informatie

Applicatie-Architecturen

Applicatie-Architecturen Applicatie-Architecturen joost.vennekens@kuleuven.be http://www.cs.kuleuven.be/~joost/dn/ Programmeren in het echt! Programming in the large Deel van groter geheel! In teamverband! Open opdracht!! Inhoud:

Nadere informatie

User interface ontkoppeling

User interface ontkoppeling Ondanks het economische tij blijft het gebruik van internet groeien. In 1999 had slechts 19 procent van de Europeanen ouder dan zestien jaar regelmatig toegang tot internet. Dit aandeel is in een paar

Nadere informatie

Programmeren in C# Interfaces. Hoofdstuk 23

Programmeren in C# Interfaces. Hoofdstuk 23 Programmeren in C# Interfaces Hoofdstuk 23 Programmeren in C# 2 Gradaties overerving Klassieke overerving Iets functioneels uitbreiden Code duplicatie Niet teveel aanpassingen aan bestaande code Objecten

Nadere informatie

Externe pagina s integreren in InSite en OutSite

Externe pagina s integreren in InSite en OutSite Externe pagina s integreren in InSite en OutSite Document-versie: 1.1 Datum: 04-10-2013 2013 AFAS Software Leusden Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd worden en/of openbaar gemaakt worden door middel

Nadere informatie

Overerving & Polymorfisme

Overerving & Polymorfisme Overerving & Polymorfisme Overerving Sommige klassen zijn speciaal geval van andere klasse Docent is een speciaal geval van werknemer, dwz. elke docent is ook werknemer Functionaliteit van docent = functionaliteit

Nadere informatie

Formulieren en waarden posten naar een view

Formulieren en waarden posten naar een view Hoofdstuk 4 Formulieren en waarden posten naar een view Waarden posten naar een view in een Zend-project gaat heel anders dan dat je gewend bent. Om dit mechanisme te leren, kunnen we het beste een eenvoudige

Nadere informatie

Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 21 december 2018, uur

Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 21 december 2018, uur Uitwerking Eerste deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 21 december 2018, 8.30 10.30 uur 1. Gegeven zijn de integer variabele x en de string variabele s. Welke van de volgende uitspraken

Nadere informatie

APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN. Onderdeel van SmartProducts

APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN. Onderdeel van SmartProducts APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN Onderdeel van SmartProducts INHOUD COLLEGE 3 Scope van variabelen {3.9} Class ontwerpen en maken,

Nadere informatie

Omschrijf bij ieder onderdeel van de methode de betekenis ervan. Java kent twee groepen van klassen die een GUI kunnen maken: awt en swing.

Omschrijf bij ieder onderdeel van de methode de betekenis ervan. Java kent twee groepen van klassen die een GUI kunnen maken: awt en swing. irkel (met Jpanel) ij de onderstaande opdracht behoort het bestand Panels: JPanels_1.java (map Panel) in de map irkel. pplicaties in Java hebben altijd een publieke klasse waarin een methode main voorkomt.

Nadere informatie

[15] Variabelen in functies (of: een woordje over scope)

[15] Variabelen in functies (of: een woordje over scope) [15] Variabelen in functies (of: een woordje over scope) In de vorige leerfiche hebben we geleerd over functies. We leerden dat functies parameters hebben en dat ze return-waarden kunnen teruggeven aan

Nadere informatie

Deel 2 S7 Graph Ont4 - GA3

Deel 2 S7 Graph Ont4 - GA3 Deel 2 S7 Graph Ont4 - GA3 Deel 2 : Graph 09/05 1 Wanneer er in een installatie een sequentiële beweging geprogrammeerd moet worden is het interessant om gebruik te maken van S7 Graph. De progammastructuur

Nadere informatie

Programmeermethoden NA

Programmeermethoden NA Programmeermethoden NA Week 6: Lijsten Kristian Rietveld http://liacs.leidenuniv.nl/~rietveldkfd/courses/prna/ Bij ons leer je de wereld kennen 1 Getal opbouwen Stel je leest losse karakters (waaronder

Nadere informatie

Verder zijn er de nodige websites waarbij voorbeelden van objectgeoriënteerd PHP (of Objec Oriented PHP, OO PHP) te vinden zijn.

Verder zijn er de nodige websites waarbij voorbeelden van objectgeoriënteerd PHP (of Objec Oriented PHP, OO PHP) te vinden zijn. Objectgeoriënteerd PHP (versie 5) Kennisvereisten: Ervaring met programmeren in PHP met MySQL Je weet wat een class of klasse is Je weet wat een instantie van een klasse (een object) is Je weet wat een

Nadere informatie

Dieper in Visual Basic.Net

Dieper in Visual Basic.Net Visual Basic.NET Dieper in Visual Basic.Net 7.1 Inleiding Dit hoofdstuk is bedoeld om je wat handiger te maken in het programmeren in Visual Basic. Je leert geen nieuwe programmeervaardigheden, maar je

Nadere informatie

Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6

Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6 Installatiehandleiding B3P GIS Suite v3.6 Datum: 22-10-2012 1. Inleiding... 2 1.1 Doelgroep... 2 1.2 Contact / Support... 2 2. Installatie... 3 2.1 Applicatieserver... 3 2.2 Aanmaken databases... 3 2.3

Nadere informatie

1.7 Ontleding van het eerste programma... 14

1.7 Ontleding van het eerste programma... 14 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 1.1 Wat kan je met Java doen?..................... 1 1.2 Over Java............................... 3 1.3 Gebruik van dit boek......................... 5 1.4 Installatie...............................

Nadere informatie

ASRemote WebService. Via deze webservice kunt u:

ASRemote WebService. Via deze webservice kunt u: ASRemote WebService De ASRemote WebService is een SOAP Webservice die softwarematige communicatie met Exact Globe mogelijk maakt vanaf een willekeurige locatie op het internet. Via deze webservice kunt

Nadere informatie

Programmeren in C# Klassen schrijven

Programmeren in C# Klassen schrijven Programmeren in C# Klassen schrijven In dit hoofdstuk Klassestructuur Private variabelen Publieke methoden (public) Properties Constructormethodes Private methodes (private) Static methodes en properties

Nadere informatie

Tweede deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 2 februari 2018, uur

Tweede deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 2 februari 2018, uur Tweede deeltentamen Mobiel programmeren - versie 1 Vrijdag 2 februari 2018, 8.30-10.30 uur Schrijf op elk ingeleverd blad je naam. Schrijf op het eerste blad ook je studentnummer en het aantal ingeleverde

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 6 december 2013 Terugblik Programma en geheugen Opdrachten Variabelen Methoden Objecten Klasse Programma en geheugen Opdrachten Variabelen zijn gegroepeerd in

Nadere informatie

In gesprek met externe toepassingen

In gesprek met externe toepassingen In gesprek met externe toepassingen Oracle WebForms regelt interactie Steeds vaker wordt gekozen voor een Oracle WebForms applicatie (three tier architecture) als oplossing voor een aan vervanging toe

Nadere informatie

HTTPS. HTTP over SLL Publieke sleutel certificaat Getekend door betrouwbare bron In transport laag

HTTPS. HTTP over SLL Publieke sleutel certificaat Getekend door betrouwbare bron In transport laag Security HTTPS HTTP over SLL Publieke sleutel certificaat Getekend door betrouwbare bron In transport laag Vereisten JEE: applicatie laag Data integriteit Confidentialiteit Non-repudiation Quality-of-service

Nadere informatie

VI. Klassen en objecten

VI. Klassen en objecten VI. Klassen en objecten Klassen en objecten vormen het fundament van OOP. We zullen dus uitgebreid aandacht besteden aan klassen en objecten. U kunt Java niet begrijpen zonder goed met klassen en objecten

Nadere informatie

OU s en gebruikers. Lab 3.8. Doel: Je weet hoe je users kan aanmaken en hoe je het overzichtelijk houdt met OU s.

OU s en gebruikers. Lab 3.8. Doel: Je weet hoe je users kan aanmaken en hoe je het overzichtelijk houdt met OU s. OU s en gebruikers 8 Lab 3.8 Doel: Je weet hoe je users kan aanmaken en hoe je het overzichtelijk houdt met OU s. Hoofdstuk 8 OU s Andere OU s Voordelen van het gebruik van OU s is dat deze overzichtelijkheid

Nadere informatie

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I

Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I Technisch Ontwerp W e b s i t e W O S I WOSI Ruud Jungbacker en Michael de Vries - Technisch ontwerp Website Document historie Versie(s) Versie Datum Status Omschrijving / wijzigingen 0.1 20 nov 2008 Concept

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 13 december 2013 Terugblik Fibonacci public class Fibonacci { public static void main(string[] args) { // Print het vijfde Fibonaccigetal System.out.println(fib(5));

Nadere informatie

APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN. Onderdeel van SmartProducts

APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN. Onderdeel van SmartProducts APPLICATIEBOUW 3E COLLEGE: OBJECT GEORIËNTEERD PROGRAMMEREN, METHODEN, PARAMETERS, SCOPE VAN VARIABELEN Onderdeel van SmartProducts INHOUD COLLEGE 3 Software specificaties (DPU1) Object georiënteerd programmeren,

Nadere informatie

Programmeermethoden NA. Week 6: Lijsten

Programmeermethoden NA. Week 6: Lijsten Programmeermethoden NA Week 6: Lijsten Kristian Rietveld http://liacs.leidenuniv.nl/~rietveldkfd/courses/prna2016/ Getal opbouwen Stel je leest losse karakters (waaronder cijfers) en je moet daar een getal

Nadere informatie

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding

VAN HET PROGRAMMEREN. Inleiding OVERZICHT VAN HET PROGRAMMEREN Inleiding Als je leert programmeren lijkt het nogal overweldigend om die eerste stappen te doorworstelen. Er zijn dan ook heel wat programmeertalen (Java, Ruby, Python, Perl,

Nadere informatie

Informatica. Objectgeörienteerd leren programmeren. Van de theorie met BlueJ tot een spelletje met Greenfoot... Bert Van den Abbeele

Informatica. Objectgeörienteerd leren programmeren. Van de theorie met BlueJ tot een spelletje met Greenfoot... Bert Van den Abbeele Informatica Objectgeörienteerd leren programmeren Van de theorie met BlueJ tot een spelletje met Greenfoot... Bert Van den Abbeele http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode Objectgeörienteerd

Nadere informatie

App onderdelen. Source files. Android app onderdelen 1/6

App onderdelen. Source files. Android app onderdelen 1/6 Android app onderdelen 1/6 App onderdelen Een Android project bestaat uit een aantal onderdelen die hieronder beschreven worden. In het project venster kan je de mappen weergeven volgens de hieronder aangeduide

Nadere informatie

Dynamiek met VO-Script

Dynamiek met VO-Script Dynamiek met VO-Script Door Bert Dingemans DLA Ontwerp & Software bert@dla-architect.nl Inleiding Op de SDGN nieuwsgroep voor Visual Objects ontstond laatst een draad van berichten over de nieuwe libraries

Nadere informatie

Project network. Gebaseerd op paragrafen , uit het boek. We simuleren een sociaal netwerk

Project network. Gebaseerd op paragrafen , uit het boek. We simuleren een sociaal netwerk Project network Gebaseerd op paragrafen 10.1-10.7, 11.1-11.6 uit het boek. We simuleren een sociaal netwerk Er zijn twee soorten berichten: tekstberichten en fotoberichten,... voorgesteld door de klassen

Nadere informatie

VVV NL app Statistieken 2014 4-1 - 2

VVV NL app Statistieken 2014 4-1 - 2 VVV NL app Statistieken VVV NL app statistieken Uitgangspunten VVV NL app statistieken VVV NL app draait op het platform ios van Apple en Android van Google Statistieken o.b.v. alle mobiele apparaten (idevices,

Nadere informatie

Opdracht 5: Dodo wordt slimmer

Opdracht 5: Dodo wordt slimmer Opdracht 5: Dodo wordt slimmer Algoritmisch Denken en Gestructureerd Programmeren in Greenfoot c 2015 Renske Smetsers-Weeda & Sjaak Smetsers Op dit werk is een creative commons licentie van toepassing.

Nadere informatie

Inhoud leereenheid 4. Java Server Pages. Introductie 49. Leerkern 50. Zelftoets 55. Terugkoppeling 57

Inhoud leereenheid 4. Java Server Pages. Introductie 49. Leerkern 50. Zelftoets 55. Terugkoppeling 57 Inhoud leereenheid 4 Java Server Pages Introductie 49 Leerkern 50 1 The Email List application 50 2 How to code a JSP 50 3 How to request a JSP 51 4 How to use regular Java classes with JSPs 52 5 How to

Nadere informatie

Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur

Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur 1. (2 punten per deelvraag) Deze opgave bestaat uit een aantal tekstvragen. Houd het antwoord kort: een

Nadere informatie

GPP - GENERAL PURPOSE TRACKING PARAMETER INSTALLATIEHANDLEI- DING VOOR PUBLISHERS

GPP - GENERAL PURPOSE TRACKING PARAMETER INSTALLATIEHANDLEI- DING VOOR PUBLISHERS GPP - GENERAL PURPOSE TRACKING PARAMETER INSTALLATIEHANDLEI- DING VOOR PUBLISHERS INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 2 Symbolenindex... 3 Waar staat GPP voor?... 4 Parameter naam conventie... 4 Parameter formaat

Nadere informatie

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie

WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie WebUntis 2014 Instructies basisinstallatie Copyright 2013 Untis Benelux Rotterdam Installatie WebUntis 1 1 Algemeen...2 1.1 Java JRE 7... 2 1.2 Apache Tomcat... 2 1.3 Een database.... 4 1.4 JDBC-Driver...

Nadere informatie

Help er gaat iets mis

Help er gaat iets mis Help er gaat iets mis Krijg je een foutmelding tijdens het gebruik van SURFconext? De kans is groot dat het een van onderstaande foutmeldingen betreft. Lees hier meer over wat de foutmelding betekent en

Nadere informatie

Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2).

Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2). Les 15 : updaten van gegevens in de database (deel2). In de volgende reeks lessen zal alle vorige leerstof uitgebreid aan het bod komen. Zie ook de vorige lessen en documenten om informatie op te zoeken

Nadere informatie

Syntax van opdracht. opdracht. expressie. variabele. = expressie ; klasse naam. methode naam. property naam += object

Syntax van opdracht. opdracht. expressie. variabele. = expressie ; klasse naam. methode naam. property naam += object Syntax van opdracht opdracht klasse naam methode naam ( expressie ) ; object expressie. property naam +=, variabele = expressie ; Static gewone methoden Bewerken een object Aanroep: object. methode ( )

Nadere informatie

Modeleren. Modelleren. Together UML. Waarvan maken we een model? overzicht les 14 t/m 18. ControlCenter 6.2

Modeleren. Modelleren. Together UML. Waarvan maken we een model? overzicht les 14 t/m 18. ControlCenter 6.2 Modelleren Werkelijkheid Modelleren Modeleren Waarvan maken we een model?!analyse " Maak een model van de te automatiseren werkelijkheid of van het op te lossen probleem! Domeinkennis = structuur! Functionele

Nadere informatie

HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Informatica Opleiding. CPP 1 van 10

HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Informatica Opleiding. CPP 1 van 10 CPP 1 van 10 ADSdt 1-2009 TENTAMENVOORBLAD Voor aanvang van het tentamen s.v.p. de tentamengegevens goed doorlezen om eventuele misverstanden te voorkomen!! Naam student : Studentnummer : Groep : Studieonderdeel

Nadere informatie

Hoofdstuk 9. Hashing

Hoofdstuk 9. Hashing Hoofdstuk 9 Hashing Het zoeken in een verzameling van één object is in deze cursus al verschillende malen aan bod gekomen. In hoofdstuk 2 werd uitgelegd hoe men een object kan zoeken in een array die veel

Nadere informatie