23/05/2013. EPB Passief Gebouwschil Isolatie en luchtdichtheid. Verwarmingsbehoefte? energie-efficiëntie On site energieproductie

Transcriptie

1 Passiefhuis eis EPB Passief 2015 Gebouwschil Isolatie en luchtdichtheid Netto verwarmingsbehoefte < 15kWh/m² - Warmteverliezen door transmissie en ventilatie + Passieve zonnewarmte en interne warmtebronnen ~ Thermische capaciteit Primair energieverbruik < 45kWh/m² Joke Brans ISOPROC energie-efficiëntie On site energieproductie Passiefhuis eis Temperatuuroverschrijding boven 25 < 5% Zonwering Rationeel ontworpen raamopeningen Verwarmingsbehoefte? Luchtdichting < 0.6 luchtwisselingen per uur bij 50Pa drukverschil Luchtdichtheid 1

2 Warmtestraling Isoleren verhoogt het comfortgevoel C.I.F.F. Université Liège C.I.F.F. Université Liège Waarom isoleren? Wettelijke verplichting Op mondiaal vlak: verdragen Europese richtlijnen Belgische/Vlaamse wetgeving Waarom isoleren? België: 13% hernieuwbare energie tegen 2020 Vlaanderen: omzetting Europese EPBD EPB decreet van december 2006 voor nieuwbouw en grondige renovaties wordt een maximaal E-peil ingevoerd > maat voor energiezuinigheid van gebouw EPC vanaf 2009 = energieprestatiecertificaat bij de verhuur of verkoop van residentiële gebouwen > kengetal, primair energieverbruik in kw/m² Naar zero energy buildings alle nieuwbouw in Brussel passief 2017 alle nieuwbouw in Wallonië bijna nul-energie woningen 2020 alle nieuwbouw in Brussel en Vlaanderen bijna nul-energie woningen 2

3 Netto verwarmingsbehoefte? passieve warmtewinsten interne warmtebronnen geoptimaliseerde zuidgerichte beglazing transmissieverliezen beperken isolatie koudebrugvrije constructie ventilatieverliezen beperken luchtdicht bouwen efficiënt ventilatiesysteem thermische capaciteit oververhitting? Verschil passiefhuis lage energie - traditioneel primair energieverbruik energiezuinige huishoudtoestellen on site energieproductie PHP vzw PHP vzw EPB Thermische isolatie K-peil houdt rekening met U-waarde van de bouwelementen koudebruggen compactheid. energieprestatieregelgeving E-peil houdt rekening met isolatiewaarde wanden koudebruggen compactheid de wijze waarop warm tapwater wordt aangemaakt ventilatie en infiltratie bezonning en interne warmteproductie behoefte aan koeling primaire en duurzame energie. EPB E-peil geeft nog geen volledig beeld van het energieverbruik, want houdt geen (of nauwelijks) rekening met : grootte (volume per bewoner) locatie : afstand tot werk, winkels, scholen bereikbaarheid met openbaar vervoer uitvoeringskwaliteit (facultatief wel de luchtdichting) primaire energie om de bouw te realiseren. 3

4 EPB K-peil: Tot september 1993: Vanaf oktober 1993: Vanaf oktober 1994: Vanaf 2007: Vanaf 2012: E-peil: Vanaf 2006: Vanaf 2010: Vanaf 2012: Vanaf 2014: Vanaf 2020: geen voorschriften K65 K55 K45 K40 E100 E80 E70 E60 E?? Warmtewinsten De kostprijs van het isolatiemateriaal zelf bedraagt vaak minder dan ¼ van de totale kostprijs van het isoleren. Goed geplaatste isolatie kan decennia lang onderhoudsvrij functioneren. Interne warmtewinsten Interne warmtewinsten Warmtebronnen binnen beschermd volume Personen Verlichting Toestellen vb: koelkast, tv, computer, Activiteiten vb: koken, strijken, Woning: forfaitair berekend Scholen en kantoren? Grote interne warmtewinsten Aantal aanwezige personen Aantal computers/servers Risico voor oververhitting! Gedetailleerde input nodig 4

5 Passieve zonnewinsten Afhankelijk van Oriëntatie Type glas Schaduw Optimaliseren, niet maximaliseren! Oververhitting mogelijk Warmteverliezen Onafscheidelijke driehoek Ventilatie Binnenluchtkwaliteit Constructie biedt bescherming tegen Warmteverliezen Bouwschade Slechte luchtkwaliteit Warmtedoorslag De correcte opbouw: buiten winddicht isolatie-beschermlaag volledig vullen isolatie Isolatie Transmissieverliezen beperken Luchtdichting Ventilatieverliezen beperken binnen luchtdicht Zonder koudebruggen! luchtscherm pro clima - Moll 5

6 Transmissieverliezen beperken Hoeveel isoleren? voldoende isolatie voorzien koudebruggen vermijden volledig vullen met isolatie isolatie wind- en luchtdicht plaatsen Noorwegen 215 Denemarken 215 Zweden 210 Finland 180 Estland 165 Letland 140 Litouwen 140 Nederland 115 Frankrijk 110 Polen 105 Oostenrijk 105 Zwitserland 105 Slovenië 100 Duitsland 90 VK 80 Tsjechië 70 Hongarije 65 Slowakije 60 BELGIË 50 Italië 50 Spanje 45 Portugal 40 bron : EURIMA Hoeveel isoleren? Hoeveel isoleren? Volgens de geldende voorschriften Om in aanmerking te komen voor subsidies Voor comfort in winter en zomer en met voldoende geluidsisolatie Financieel optimaal Ecologisch optimaal Om te voldoen aan een zelf gekozen prestatieniveau Illustratie: PHP vzw Denk op lange termijn. Wie vandaag isoleert volgens de geldende normen, zit binnenkort misschien met een totaal achterhaald gebouw. 6

7 Enkele basisgrootheden l lambda-waarde; [W/(m.K)] warmtegeleidingscoëfficiënt van een materiaal Geeft aan in welke mate het materiaal warmte geleidt. Hoe kleiner l, hoe beter het materiaal isoleert. R warmteweerstand van een laag [(m².k)/w] Geeft aan in welke mate een materiaallaag met dikte d warmte geleidt: R = d/l Hoe groter R hoe beter Premies bij renovatie worden vaak gekoppeld aan de R-waarde R T totale warmteweerstand van een wand [(m².k)/w] R T = R e + d 1 /l 1 + d 2 /l d m /l m + R a1 + R a2 + + R an + R i Enkele basisgrootheden U warmtedoorgangscoëfficiënt van een wand [W/(m².K)] (U-waarde, voorheen k-waarde) Hoeveelheid warmte die in stationaire toestand doorheen een wand gaat, per seconde, per m² en per graad temperatuurverschil Hoe kleiner U, hoe beter de wand isoleert U = 1/ R T K K-peil van een gebouw [-] Peil van de globale warmte-isolatie van een gebouw K maakt deel uit van de EPB-berekening Hoe kleiner K hoe beter E E-peil van een gebouw [-] Peil van primair energieverbruik van een gebouw Een E-peil berekening gebeurt altijd bij nieuwbouw, soms bij renovatie Hoe kleiner E hoe beter Enkele l-waarden Degelijke warmte-isolatie: keuzecriteria materiaal Lambda waarde Dikte Dikte Dikte R=2.5m²K/W U=0.15W/m²K U=0.10W/m²K Harde kunststof isolatie m 0.19m 0.28m Zacht isolatie materiaal m 0.27m 0.40m Cellenbeton m 0.80m 1.20m Droog naaldhout m Snelbouwsteen m Glas m Beton m Staal m Zink m Aluminium m Koper m 1. bouwfysisch - koude - warmte - geluid - brand - vocht - duurzaam 3. biologisch - onschadelijk - dampdoorlatend - vochtregulerend - warmteregulerend 2. ecologisch (Nibe) - grondstoffen - benodigde energie - aantasting - ingrepen - emissies - levensduur - hergebruik 7

8 rotswol rotswol Zachte/flexibele platen o Oorsprong en fabricage: smelten en spinnen van rots. Bindmiddel wordt toegevoegd om waterafstotend te maken. o Warmtegeleiding: λ = 0,036 tot 0,040 W/(m.K) o Densiteit: 35 tot 45 kg/m³. o Soortelijke warmte: 840 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: niet-capillair Rockfit Adapt van Rockwool is extra waterafstotend. o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen, niet hygroscopisch. o Luchtdoorlatendheid: sterk luchtdoorlatend. o Brandgedrag: onbrandbaar. o Gedrag t.o.v. dieren: knaagdieren en vogels kunnen er nesten in maken. o Toepassingen: hellende daken, spouwmuren, binnenmuren, HSB wanden. o Gezondheid: prikkelend, irriterend, bindmiddel bevat soms formaldehyde o Ecologie: productieproces vergt relatief weinig energie, deels gerecycleerd materiaal, grondstoffen onuitputtelijk, groeves tasten wel het milieu aan. (half)harde platen o Oorsprong en fabricage: smelten en spinnen van rots. Bindmiddel wordt toegevoegd om waterafstotend te maken. o Warmtegeleiding: λ = 0,034 tot 0,040 W/(m.K) o Densiteit: 70 tot 140 kg/m³ o Soortelijke warmte: 840 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: niet-capillair. o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen, niet hygroscopisch. o Luchtdoorlatendheid: sterk luchtdoorlatend. o Brandgedrag: onbrandbaar. o Gedrag t.o.v. dieren: knaagdieren en vogels kunnen er nesten in maken. o Toepassingen: platte daken, spouwmuren, vloeren. o Gezondheid: prikkelend, irriterend, bindmiddel bevat soms formaldehyde. o Ecologie: productieproces vergt relatief weinig energie, deels gerecycleerd materiaal, grondstoffen onuitputtelijk, groeves tasten wel het milieu aan. CIFFUL & Rockwool CIFFUL & Rockwool glaswol Zachte/flexibele platen o Oorsprong en fabricage: smelten en spinnen van rots. Bindmiddel wordt toegevoegd om waterafstotend te maken. o Warmtegeleiding: λ = 0,032 tot 0,040 W/(m.K) o Densiteit: 12 tot 35 kg/m³ o Soortelijke warmte: 840 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: niet-capillair. o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen, niet hygroscopisch. o Luchtdoorlatendheid: sterk luchtdoorlatend. o Brandgedrag: onbrandbaar. o Gedrag t.o.v. dieren: knaagdieren en vogels kunnen er nesten in maken. o Toepassingen: hellende daken, spouwmuren, binnenmuren, HSB wanden. o Gezondheid: prikkelend, irriterend, bindmiddel bevat soms formaldehyde. o Ecologie: productieproces vergt relatief weinig energie, deels gerecycleerd materiaal, grondstoffen onuitputtelijk, groeves tasten wel het milieu aan.. glaswol (half)harde platen o Oorsprong en fabricage: smelten en spinnen van rots. Bindmiddel wordt toegevoegd om waterafstotend te maken. o Warmtegeleiding: λ = 0,030 tot 0,040 W/(m.K) o Densiteit: 35 tot 70 kg/m³ o Soortelijke warmte: 840 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: niet-capillair. o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen, niet hygroscopisch. o Luchtdoorlatendheid: sterk luchtdoorlatend. o Brandgedrag: onbrandbaar. o Gedrag t.o.v. dieren: knaagdieren en vogels kunnen er nesten in maken. o Toepassingen: spouwmuren, vloeren. o Gezondheid: prikkelend, irriterend, bindmiddel bevat soms formaldehyde. o Ecologie: productieproces vergt relatief weinig energie, deels gerecycleerd. materiaal, grondstoffen onuitputtelijk, groeves tasten wel het milieu aan. CIFFUL & Isover CIFFUL & Isover 8

9 kunststofschuim harde platen, EPS/XPS/PUR/PIR o Oorsprong en fabricage: petrochemische oorsprong. o Warmtegeleiding: λ = 0,023 tot 0,036 W/(m.K) o Densiteit: 10 tot 30 kg/m³ o Soortelijke warmte: 1470 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: niet-capillair o Gedrag t.o.v. waterdamp: weinig dampdoorlatend, niet hygroscopisch o Luchtdoorlatendheid: quasi luchtdicht o Brandgedrag: brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: aantasting door knaagdieren mogelijk o Toepassingen: hellende daken, spouwmuren, vloeren o Gezondheid: - EPS/XPS: styreen kan irriterend werken op ogen, huid en ademhalingswegen - PUR/PIR: pentaan (als blaasmiddel) zeer prikkelend voor ogen, huid en ademhalingswegen; bij productie MDI en TDI gebruikt, volgens EU richtlijnen resp. schadelijk voor de gezondheid en giftig. o Ecologie: weinig grondstoffen, maar niet onuitputtelijk, emissies en landschapsaantasting, PUR niet recycleerbaar (EPS wel) cellulose cellulose vlokken ( papiervlokken ) o Oorsprong en fabricage: gerecycleerd krantenpapier o Warmtegeleiding: λ = 0,039 W/(m.K) o Densiteit: 30 tot 60 kg/m³ o Soortelijke warmte: 2150 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: licht capillair, hygroscopisch o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen o Luchtdoorlatendheid: weinig luchtdoorlatend o Brandgedrag: normaal brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk o Toepassingen: hellende en platte daken, binnenwanden, HSB, vloeren o Gezondheid: stofvorming bij toepassing o Ecologie: reststof, zeer weinig energie, eenvoudig productieproces CIFFUL & VIBE cellulose zachte platen o Oorsprong en fabricage: gerecycleerd krantenpapier o Warmtegeleiding: λ = 0,039 W/(m.K) o Densiteit: 70 kg/m³ o Soortelijke warmte: 2000 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: licht capillair, hygroscopisch o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen o Luchtdoorlatendheid: weinig luchtdoorlatend o Brandgedrag: normaal brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk o Toepassingen: hellende en platte daken, binnenwanden, HSB, vloeren o Gezondheid: / o Ecologie: reststof, vergt echter meer energie dan losse vlokken houtvezel zachte platen o Oorsprong en fabricage: houtafval, spinthout o Warmtegeleiding: λ = 0,038 tot 0,040 W/(m.K) o Densiteit: 45 tot 160 kg/m³ o Soortelijke warmte: 2000 tot 2100 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: licht capillair, hygroscopisch o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen o Luchtdoorlatendheid: luchtdoorlatend o Brandgedrag: normaal brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk o Toepassingen: hellende en platte daken, binnenwanden, HSB, vloeren o Gezondheid: / o Ecologie: reststof, vergt relatief weinig energie 9

10 hennep zachte platen o Oorsprong en fabricage: hennepvezels met toeslag synthetische vezels. o Warmtegeleiding: λ = 0,040 tot 0,042 W/(m.K) o Densiteit: 30 tot 42 kg/m³ o Soortelijke warmte: 1600 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: licht capillair, hygroscopisch. o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen. o Luchtdoorlatendheid: luchtdoorlatend. o Brandgedrag: B2 normaal brandbaar. o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk. o Toepassingen: hellende en platte daken, binnenwanden, HSB, vloeren. o Gezondheid: / o Ecologie: nagroeibare grondstof, vergt weinig energie. vlas zachte platen o Oorsprong en fabricage: vlasvezels o Warmtegeleiding: λ = 0,038 W/(m.K) o Densiteit: 18 kg/m³ o Soortelijke warmte: 1880 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: licht capillair, hygroscopisch o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen o Luchtdoorlatendheid: luchtdoorlatend o Brandgedrag: normaal brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk o Toepassingen: hellende en platte daken, binnenwanden, HSB, vloeren o Gezondheid: / o Ecologie: nagroeibare grondstof, vergt weinig energie isovlas kurk harde platen/losse korrels o Oorsprong en fabricage: schors kurkeik o Warmtegeleiding: λ = 0,033 W/(m.K) o Densiteit: 120 kg/m³ (platen) 100 kg/m³ (korrels) o Soortelijke warmte: 1670 J/(kg.K) o Gedrag t.o.v. water: waterafstotend o Gedrag t.o.v. waterdamp: dampopen o Luchtdoorlatendheid: luchtdoorlatend o Brandgedrag: normaal brandbaar o Gedrag t.o.v. dieren: nestvorming mogelijk o Toepassingen: hellende daken, spouwmuren, vloeren o Gezondheid: / o Ecologie: nagroeibare grondstof, vergt weinig energie koudebruggen Onderbrekingen in de isolatieschil worden best vermeden. Ze verhogen de warmteverliezen en geven mogelijk aanleiding tot vochtproblemen. Kurkfabriek Van Avermaet tekening: 10

11 koudebruggen Ter plaatse van de koude bruggen stroomt de warmte gemakkelijker naar buiten, waardoor de temperatuur er aan de binnenzijde of binnenin de constructie lager kan zijn dan in de omgeving. Koudebrugvrij isoleren Zelfs zonder thermografische camera worden bepaalde koudebruggen en fouten in de winter zichtbaar. foto: Foto 1: Westfälische Dachwoche 2001, Eslohe Onafscheidelijke driehoek Ventilatie Binnenluchtkwaliteit Ventilatie: Waarom ventileren? o Betere luchtkwaliteit. o Om te kunnen ademen: afvoer van CO2 en toevoer van O2. o Om schadelijke stoffen af te voeren (vb. uitwaseming door afwerkingsmaterialen (VOS: vloerbekleding, meubels, verven, ) o Om onaangename of ongewenste geurtjes af te voeren (toilet, keuken). o Om vochtproblemen te vermijden: o afvoer van H 2 O (vochtige ruimtes). Isolatie Transmissieverliezen beperken Luchtdichting Ventilatieverliezen beperken o Aangenamere temperatuur o s nachts koelen met frisse lucht. 11

12 Ventilatie: Hoeveel ventileren? Ventilatie: Hoeveel ventileren? o In functie van de opgelegde eisen: o In functie van het grootste momentane probleem: o basisventilatie: 1 l/s.m² vloeroppervlakte (=3,6 m³/h) o bijkomende eisen: min max woonkamer 75 m³/h 150 m³/h slaap- of studeerkamer 25 m³/h 36 m³/persoon badkamer, wasplaats, keuken, 50 m³/h 75 m³/h open keuken 75 m³/h - toilet 25 m³/h - o bij hoge bezetting: in functie van afvoer van CO 2, eventueel autom. gestuurd door CO2-sensor Bij een lichte activiteit produceert een volwassene ± 18 l CO2/uur. Om het aantal deeltjes CO2 te beperken tot 500 ppm is er een debiet van 10 l/s verse lucht vereist per persoon. o bij hoge vochtproductie: in functie van H 2 O, eventueel autom. gestuurd door hygrometer o bij veel onaangename of ongewenste geurtjes: eventueel manuele ingreep o bij te hoge temperatuur in zomer: eventueel autom. gestuurd door klok Ventilatie: Hoe ventileren? o Gecontroleerde Ventilatie niet ifv toevallige klimaatomstandigheden (wind, t verschillen). o Ideale of vereenvoudigde benadering: ideaal: mechanische toevoer en afvoer in elk vertrek vereenvoudigd: toevoer in droge ruimten doorvoeropeningen afvoer in natte ruimten Ventilatie: Hoe ventileren? o Er zijn vier basissystemen: systeem A: natuurlijke afvoer natuurlijke aanvoer systeem B: natuurlijke afvoer mechanische toevoer systeem C: mechanische afvoer natuurlijke toevoer systeem D: mechanische afvoer mechanische toevoer A B C D Bron: duco 12

13 Ventilatie: systeem D met warmterecuperatie Onafscheidelijke driehoek Ventilatie Binnenluchtkwaliteit Isolatie Transmissieverliezen beperken Luchtdichting Ventilatieverliezen beperken Bron: Eandis winddicht aan de buitenzijde Omwille van de kostprijs van een perfect luchtscherm stellen we ons aan de buitenzijde tevreden met een winddichte laag. Wollen trui Isolatie wind? winddicht jasje beschermt de isolatie Condens? gore tex jas dampopen en winddicht 13

14 Binnenzijde: Luchtdicht luchtdicht aan de binnenzijde Winter in ons klimaat (kritische periode): dampdruk binnen > dampdruk buiten. Luchtscherm aan binnenzijde damp blijft in warme zone kans op condensatie beperkt Onderbreking in isolatie Onderbreking in luchtdichting Ononderbroken bij elke snede! tekening: les essentiels du bois, april 2009 = koudebrug = luchtlek Luchtdichtheid convectie en warmteverliezen 1m 1 m² geïsoleerde constructie met luchtscherm 14 cm dampopen isolatie 1 mm kier om de warmteverliezen te beperken 1m 14 cm theoretische U-waarde: werkelijke U-waarde, rekening houdend met de 1 mm kier : randvoorwaarden: binnen +20 C, 50 % RV buiten -10 C, 80 % RV 0,3 W/(m².K) 1,44 W/(m².K) factor 4,8 pro clima Moll; meting: Institut für Bauphysik, Stuttgart, DBZ 12/89 14

15 Luchtdichtheid condensvorming om bouwschade te vermijden bron : pro clima - Moll vocht ingevolge diffusie en convectie luchtdichtheid 1m 1 mm geïsoleerde constructie met dampscherm µd = 30 m 14 cm dampopen isolatie 1 mm kier 14 cm 1m diffusie in winter: convectie doorheen kier: 0,5 g/[m 2.dag] randvoorwaarden: binnen +20 C, 50 % RV buiten -10 C, 80 % RV 800 g/dag factor 1600 opdat het ventilatiesysteem behoorlijk zou functioneren pro clima Moll; meting: Institut für Bauphysik, Stuttgart, DBZ 12/89 15

16 luchtdichtheid bij mechanische ventilatie luchtdichtheid Bij gebrekkige luchtdichtheid Systeem C : voldoende ventilatie doorheen vertrekken niet gegarandeerd Systeem D haalt de balansventilatie door de lekstromen met de buitenlucht niet het verhoopte rendement de weggezogen lucht is kouder dan verwacht waardoor de ingeblazen lucht onvoldoende opgewarmd wordt is voldoende ventilatie doorheen alle vertrekken niet gegarandeerd. voor een goede bescherming tegen hittedoorslag bescherming tegen de warmte in de zomer De warmte stroomt doorheen de niet-luchtdichte opbouw. bescherming tegen de warmte in de zomer Bij correcte uitvoering moet de warmte porie na porie veroveren. De berekende faseverschuiving wordt niet gerealiseerd. De berekende faseverschuiving wordt daadwerkelijk gerealiseerd. bron : pro clima - Moll bron : pro clima - Moll 16

17 Luchtdichting realiseren van de luchtdichting Praktijk In de bouwsector wordt er van uit gegaan dat volgende elementen op zich luchtdicht zijn: dampremmen en -schermen, een betonplaat, pleisterwerk (zowel gips als leem) en houtderivaatplaten (o.a. OSB). Om een continue luchtdichting te bekomen, kunnen deze dan door middel van kleefbanden, lijmen, aansluitstroken en folies verbonden worden. luchtdicht afkleven overlappingen luchtdicht aansluiten aan houten balken: lijm kan zowel op geschaafd als ongeschaafd hout pro clima - Moll 17

18 luchtdicht afkleven naden houtderivaatplaten aansluiting van damprem aan pleister ondergrond nog onbepleisterd: aansluiting van de damprem of houtderivaatplaat met aansluitingsband ondergrond reeds bepleisterd: aansluiting van de damprem met aansluitingskit pro clima - Moll pro clima - Moll vensteraansluiting massiefbouw met aansluitingsband vensteraansluiting massiefbouw Voor het raam geplaatst wordt, wordt de inpleisterbare aansluitstrook rond het raamkader bevestigd. Met een «oortje» in de hoeken. bron : pro clima - Moll Vervolgens wordt het raam met aansluitstrook in de raamopening geplaatst. Klaar om ingepleisterd te worden. foto's : André Baivier 18

19 vensteraansluiting massiefbouw: ook bij renovatie vensteraansluiting massiefbouw: ook bij renovatie Inbouw schrijnwerk in spouwmuur Aansluiting schrijnwerk op vensterbank Bij 5 Beaufort waait papier op de vensterbank weg. In dit geval met behulp van omkasting schrijnwerk met luchtdichte multiplexplaat. Hoe is de multiplex aangesloten op het raam? Aansluiting multiplex op pleisterwerk met aansluitingsband. Tussen multiplexomkasting en metselwerk en spouwmuurisolatie isolatieschuim: realistisch? 19

20 aansluiting van schrijnwerk in houtskeletbouw luchtdichting rond schrijnwerk (1) aansluiting na de plaatsing aansluiting tijdens de plaatsing Met een geprofileerde kleefband wordt de aansluiting schrijnwerk HSB wand luchtdicht gemaakt. Afhankelijk van de te overbruggen afstand wordt al of niet nog gebruik gemaakt van een strook luchtdichtingsfolie. Nadelen: materiaalgebruik & kwetsbaarheid folie. pro clima - Moll foto's : André Baivier aansluiting vloerplaat & bepleisterde muur DA en CONTEGA PV pleisterwerk zorgt voor luchtdichting muren aansluiting vloer op pleisterwerk gebeurt met een folie in combinatie met een inpleisterbare aansluitstrook 20

21 Aansluiting betonvloer met muur en raam inbouwdozen ingepleisterd Onmogelijk luchtdicht te maken Correcte werkwijze eerst pleister, dan metalstuds luchtdichting ter hoogte van houten tussenvloeren Een folie geplaatst tijdens de opbouw van het skelet die ter hoogte van de tussenvloer de verbinding maakt tussen de luchtdichting van gelijkvloers en die van het verdiep is goedkoper (minder materiaal en werk) en biedt meer zekerheid. 21

22 houtskeletbouwsystemen : balloon-systeem versus Canadese bouwwijze luchtdichting bij tussenvloer: platformmethode Wachtfolie komt op de wand van onderste verdieping en wordt na het plaatsen van de tussenvloer hier rond geplooid. Daarna komt daarop de wand van het volgende verdiep. foto's : André Baivier luchtdicht maken vloeropleg bij metselwerk? luchtdicht maken vloeropleg bij metselwerk? Met een folie zoals platform-methode bij houtskeletbouw. D.m.v. beton zorgen dat de welfsels dicht zijn aan de spouwzijde en dat pleisterlagen voldoende aansluiten op mortelbedden. 22

23 Luchtlekken de luchtdichting zo weinig mogelijk doorboren maar met elektrisch bord geplaatst buiten het geïsoleerde volume Overgang betonplaat naar muur geeft dikwijls problemen. Indien de holle welfsels aan de buitenkant niet gedicht zijn kan elke doorboring verderop voor een luchtlek zorgen. Bron: Flir passiefhuis in houtskelet met leidingenspouw het aanbrengen van een ononderbroken luchtscherm is niet altijd 100 % realiseerbaar wachtfolie bij gordingendak foto : Sei Op ongeschaafd hout gebruikt men beter een lijmkit dan kleefband. 23

24 luchtdichting: hoe ver moet men gaan? luchtdichting: zo kort mogelijk bij de bron De gelamelleerde liggers van de tussenvloer doorboren de luchtdichting. Ook ter plaatse van de koppelregels van de tussenwanden onder het plat dak is de luchtdichting onderbroken. Het dampscherm sluit uitdrogen naar binnen toe uit. De realisatie van de luchtdichting start bij de opbouw van het skelet. foto's : André Baivier Beschadiging door onachtzaamheid Het luchtscherm is ondersteund door dwarslatten van 20 mm, die meteen een leidingenspouw creëren. Wanneer later de binnenafwerking in gipsplaten van 10 mm dik wordt bevestigd met schroeven van 35 mm lang wordt het luchtscherm honderden keren doorboord. Bedankt voor uw aandacht & interesse! Vragen? foto : Boomer 24