ToneelhuiS. Duister hart Der Ring des Nibelungen. 004 Nooit gezien. 068 Antwerpse Kleppers. 020 Niets Is Onmogelijk. 094 Desperado

Transcriptie

1 ToneelhuiS 004 Nooit gezien Flou / Irakese geesten / De man in de mist / Bij het kanaal naar links / Drie kleuren wit / 300 el X 50 el X 30 el/ 313 Misschien wisten zij alles / Disisit / De misdaad / Musilmarathon / Onvoltooid verleden 020 Niets Is Onmogelijk Lazarus & Olympique Dramatique, Ruth Beeckmans, Goele Derick, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande, Stijn Van Opstal, Geert Van Rampelberg 068 Antwerpse Kleppers 084 SKaGeN / Kapitein Winokio / Bad van Marie / KunstZ / Mouton & Van Petegem & Victoria / Laika / Jan Decorte-Bloet & de Roovers / Theater Zuidpool / MartHa!Tentatief / Marc Vanrunxt / Scherzi Muzicali & Transparant / de Koe / De Tijd / Dez Mona / Peter De Graef & Matzer / WALPURGIS / Lisbeth Gruwez & Voetvolk vzw / tg STAN 034 Half elf zomeravond Bart Meuleman, Ruth Becquart, Gert Lahousse, Ariane van Vliet, e.a. 094 Desperado Bart Meuleman, Tom Dewispelaere, Kevin Janssens, Johan Van Assche, Marc Van Eeghem 046 Song#2 Abke Haring, Benjamin Verdonck 054 Orlando Guy Cassiers, Katelijne Damen 064 Bezonken rood Duister hart Der Ring des Nibelungen Guy Cassiers 104 Toneelhuis & verwanten Lotte van den Berg / Tom Lanoye / Wayn Traub / Sidi Larbi Cherkaoui 108 Toneelhuis ruilt NTGent / Toneelgroep Amsterdam / KVS / desingel 114 Interzone Crossing Border / Kapitein Winokio / Helden van / Concerten / Bourla Beats / Schrijverspodium / Behoud de Begeerte / Mesut Arslan 0090 / Tutti Fratelli / OPENDOEK / Moussem / debat

2 2 Toneelhuis maakt zich op voor u toneelhuis.be/shootingof

3 ToneelhuiS Geachte theaterbezoeker, 3 Het zijn spannende tijden voor kunst en cultuur. Het economische denken is diep in onze hersenen binnengedrongen. Het is een mentale structuur geworden. Alles is een investering geworden en wordt benaderd vanuit de wetten van productie en consumptie. Onderwijs is een investering in plaats van een opvoeding tot mens. Een opleiding staat enkel nog in functie van het verwerven van capaciteiten en vaardigheden en is niet langer een ontmoeting en een dialoog met waarden en met kwaliteit. Het nuttigheidsdenken strekt zich uit over alle gebieden van de menselijke activiteit. In die zin is de homo economicus een nihilist: alles heeft waarde voor zover het geproduceerd en geconsumeerd kan worden. De economie is de maat geworden van alle dingen. Ook de kunsten worden steeds nadrukkelijker gedwongen om zich in economische termen te rechtvaardigen: werkgelegenheid, publiekscijfers, omzet, economische en sociale neveneffecten, etcetera. Maar misschien kunnen de kunsten zich enkel rechtvaardigen door radicaal afstand te nemen van dit economische denken. Kunst is geen product, maar een geschenk. Het is geen antwoord op een vraag, maar een gebaar van generositeit. In dat genereuze gebaar is kunst verbonden met de humanistische waarden van onze samenleving: democratie, vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid. Als de economie de maat is van alle dingen, laat de kunsten dan de on-maat bij uitstek zijn. Dat wat zich niet laat becijferen in termen van productie en consumptie, winst en verlies. En als er al een economisch begrip van toepassing is, dan wellicht dat van diepte-investering. Net zoals subsidies aan het onderwijs en aan het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, zijn subsidies aan de kunsten niet gericht op onmiddellijk rendement, maar op kwaliteit, duurzaamheid en toekomst Binnen enkele maanden zijn het gemeenteraadsverkiezingen. Onze vraag aan de politici is of zij de kunsten voldoende kunnen/willen beschermen tegen de impact van dat economische denken. Is de politiek bereid de on-maat van de kunst te accepteren en een belangrijke plaats te geven in onze samenleving? Wij zullen het hen blijven vragen. Maar belangrijker nog dan onze vraag is onze artistieke werking. U hebt de brochure in handen. Zoals u ziet gaan we het volgende seizoen in met een nieuwe stijl. Een eerste indruk van onze nieuwe aanpak krijgt u wanneer u door dit magazine bladert en wanneer u een bezoek brengt aan onze website. Naast het woord krijgt het beeld een prominente plaats. We blijven u met artikels en interviews op de hoogte houden van waar we mee bezig zijn, maar willen u ook met foto s en met wekelijkse filmpjes informeren over het reilen en zeilen van Toneelhuis. Die nieuwe vormgeving is er echter niet zomaar. We hebben ons ensemble van makers uitgebreid met twee nieuwe namen. Naast Abke Haring, Benjamin Verdonck, Bart Meuleman, Guy Cassiers en Olympique Dramatique komen Mokhallad Rasem en FC Bergman onder het dak van Toneelhuis werken. Beiden leggen erg de nadruk op fysiek en visueel theater, en maken het aanbod van Toneelhuis nog spannender en kleurrijker. In de komende seizoenen gaat Toneelhuis ook een nauwe structurele samenwerking aan met Toneelgroep Amsterdam: Ivo van Hove en Guy Cassiers maken ieder twee voorstellingen met een gemengd Vlaams-Nederlandse cast. Geschenk Naast een ensemble van makers wordt Toneelhuis ook een ensemble van spelers. Katelijne Damen, Abke Haring, Tom Dewispelaere, Marc Van Eeghem, Johan Van Assche en Kevin Janssens zijn vanaf nu onze vaste kern van acteurs. We starten daarnaast ook een aantal nieuwe initiatieven, waaronder een intense en langdurige samenwerking met OpenDoek, de belangenbehartiger van het amateurtheater in Vlaanderen. Als de professionals het hart zijn van het theater, dan zijn de amateurs de longen. Of omgekeerd natuurlijk. De volgende seizoenen vragen we aan amateurtheatergroepen uit het Antwerpse om zich te buigen over het repertoire dat Toneelhuis brengt en daar hun eigen interpretatie aan te geven. Een aantal van die amateurvoorstellingen tonen we in een festivalweek. Er zijn initiatieven die u zal herkennen: Antwerpse Kleppers, de debatavonden, de muziekavonden, Saint Amour, etcetera. En wat evenmin verandert, is onze gezamenlijke wil om u de best mogelijke voorstellingen te brengen. We wensen u veel theaterplezier! Guy Cassiers en Cie

4 4 Nooit gezien

5 ToneelhuiS 5 Alles wat u aan moois gemist heeft, kan u in het nieuwe Toneelhuisseizoen inhalen. Inclusief werk van de nieuwe Toneelhuisma kers: FC Bergman en Nooit gezien Mokhallad Rasem.

6 6 flou Abke Haring 18 / Bourla weren van een pijngrens zacht schuren tegen de rand van een ontmoedigende stilte In FLOU zoomt Abke Haring in op twee personages, een vrouw en een man. Twee mensen die een onverteerd stuk verleden delen. Een dialoog. Een duet. Een duel. Terwijl je in ander theater over de liefde meestal de hoofden tegen elkaar ziet knallen, opent zich hier het schedeldak. Binnenin lilt nog het verlangen naar passie en erotiek. Aan de buitenkant is die liefde een lekkende ijsklomp geworden. Zo kraakhelder was Abke Haring nooit eerder. **** Wouter Hillaert in De Standaard, 20 december 2011 tekst Abke Haring / spel Abke Haring, Han Kerckhoffs / geluidsontwerp Senjan Jansen / lichtontwerp Mark Van Denesse / scenografie, visuals Jean Bernard Koeman / feedback Peter Seynaeve / productie Toneelhuis / met de steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren

7 ToneelhuiS Koen Broos Nooit gezien 7

8 8 Dyab Khaled Irakese geesten Mokhallad Rasem Bourla Nederlands, Engels, Duits en Arabisch gesproken Mokhallad Rasem is vanaf 2013 een nieuwe Toneelhuismaker. Irakees van oorsprong, theaterregisseur en acteur van opleiding en intussen al een zestal jaar inwoner van Antwerpen. In 2010 zette Rasem zich op de theaterkaart met Irakese geesten, een dynamische voorstelling over de impact van de oorlog op zijn generatie. Onmogelijk te vatten voor de Westerse toeschouwer, bittere realiteit voor de twintigers die een groot stuk van hun leven in oorlog doorbrachten. Wat is oorlog? Wat is winnen? Wat is verliezen? Rasem verbeeldt deze complexe thematiek met de nodige lichtheid en humor, samen met twee gevluchte Iraakse acteurs en twee Vlaams-Duitse actrices, in een theatertaal die de culturele verschillen verrassend overstijgt. Irakese geesten won de Jong Theater Prijs op Theater aan Zee 2010 in Oostende en reisde intussen met groot succes in binnen- en buitenland. Nu opnieuw te zien in Antwerpen. tekst, regie, scenografie, kostuums en licht Mokhallad Rasem / tekst, spel Duraid Abbas, Sarah Eisa, Ahmed Khaled, Julia Clever, Mokhallad Rasem / video Hamdan Saray / techniek Wouter Dupon / productie Monty / uitvoerend producent Toneelhuis Ook te zien in Brussel en Rouen (FR)

9 ToneelhuiS De man in de mist Bart Meuleman Een kraakheldere voorstelling. Theater op de millimeter, zoekend naar perfectie. *** Wouter Hillaert in De Standaard, 02 april & Concert [SIC] electric 21 / Bourla Een indrukwekkende enscenering. Het is haast een hypnotiserende ervaring. Louterend en betoverend! Els Van Steenberghe in Knack, 01 april De man in de mist behoort zonder twijfel tot het mooiste dat de Antwerpse auteur Maurice Gilliams ( ) ooit schreef. Het is een juweeltje. Amper een tiental pagina s lang vertelt een man Gilliams zelf? over de avond waarop hij een elektriciteitscentrale moet herstellen, ergens diep in de Kempen. Maar hij geraakt de weg kwijt en verdwaalt in een spookachtig bos, in een mistige nacht. Ondertussen ligt zijn moeder op sterven. In de handen van regisseur Bart Meuleman wordt De man in de mist een intimistische voorstelling met bijzondere aandacht voor muziek. Saxofonisten Bertel Schollaert en Eva Vermeiren (van het saxofoonkwartet [SIC]) weven een ragfijn web van tonen en klanken. Zij zijn het die voor de mist zorgen waarin de gekwelde verteller zijn verhaal doet. tekst Maurice Gilliams / regie Bart Meuleman / spel Mark Verstraete / muziek Bertel Schollaert, Eva Vermeiren / licht Mark Van Denesse / kostuums Iris Van Cauwenberghe / productie Toneelhuis Meteen na de voorstelling van 22 september speelt [SIC] electric een pittig concert [SIC] electric is het saxofoonkwartet [SIC] vroeger gekend als Bl!ndman [4x4] sax aangevuld met een bassist en een drummer. [SIC] electric live is een belevenis. met Lieven Eeckhout, Mattijs Vanderleen, Thomas Van Gelder, Eva Vermeiren, Maarten Jan Huysmans, Bertel Schollaert Ann Veronica Janssens Nooit gezien

10 10 Bij het kanaal naar links Olympique Dramatique & De Mexicaanse Hond 25 / Bourla Twee families leven op voet van oorlog. Als op een dag de zoon van de ene familie tegen de zin van zijn vader toenadering zoekt tot de andere familie, is dat het begin van een noodlottige ontwikkeling. De Nederlandse film- en theatermaker Alex van Warmerdam schreef en regisseerde een straffe voorstelling voor Olympique Dramatique en zijn eigen gezelschap, De Mexicaanse Hond. Van Warmerdam vergelijkt zijn stijl met natuurfilms: In dat genre zie je dieren paren, eten en zelfs elkaar opeten. Mijn karakters doen dit ook, ze vechten, paren en eten er op los. Dit behoort tot het beste wat de afgelopen veertig jaar Nederlands theater heeft opgeleverd. Loek Zonneveld in de Groene Amsterdammer, 19 mei 2011 Niets is louter eenlagig lollig of triest, lieflijk of brutaal. Bij het kanaal naar links is een toneelstuk zoals er weinig gemaakt worden. ( ) En net daarom, omdat dit slag keuzes in het hedendaagse toneel nog maar zelden overwogen worden, is deze voorstelling zo verrassend. Zo eenvoudig. Zo helder, zo fris. Ik durf zelfs stellen: zo geniaal. Stijn Dierckx in De Morgen, 19 maart 2011 De productie werd geselecteerd voor het Nederlandse Theaterfestival in tekst, regie, scenografie Alex van Warmerdam / spel Pierre Bokma, Aat Ceelen, Tom Dewispelaere, Annet Malherbe, Stijn Van Opstal, Eva van de Wijdeven / kostuumontwerp Lies Van Assche / lichtontwerp Stefan Dijkman / productie Toneelhuis, Orkater (NL) Koen Broos

11 ToneelhuiS Drie kleuren wit Nooit gezien 11 Drie kleuren wit Olympique Dramatique Bourla Nog voor er van Olympique Dramatique sprake was, maakten Tom Dewispelaere, Stijn Van Opstal en Geert Van Rampelberg in 1998 de voorstelling Drie kleuren wit (naar Art van theaterauteur Yasmina Reza) als afstudeerproject aan de Toneelafdeling van de toenmalige Studio Herman Teirlinck. De Olympiquers kruipen nu opnieuw in de huid van Marc, Serge en Yvan. Drie hechte vrienden, onafscheidelijk, tot vandaag. Serge, bevangen door de modernist Antrios, koopt een schilderij van diens hand voor het duizelingwekkende bedrag van euro. Het doek is helemaal wit, of toch bijna. Hier en daar lijkt er een fijn, minder wit streepje op te staan. Die drie kleuren wit zetten de drie vrienden tegen elkaar op. De Frans-Iraanse Yasmina Reza schreef in 1994 met Art een geestig stuk over kunst, en vooral over de confrontatie van drie mannen op het breekpunt van hun relatie. Uiterst grappig maar verre van onschuldig. tekst Yasmina Reza / vertaling Carl Ridders / een voorstelling van Tom Dewispelaere, Geert Van Rampelberg, Stijn Van Opstal, Ben Segers, Hugo Moens / uitvoerend producent Toneelhuis / coproductie Rataplan

12 EL x 50 EL x 30 EL FC Bergman 02 / Bourla Het collectief FC Bergman, een bende lefgozers volgens De Morgen, vervoegt in 2013 de ploeg van vaste Toneelhuismakers. Toneelhuis loopt daar in 2012 al een beetje op vooruit en nodigt 300 el x 50 el x 30 el opnieuw uit, een productie die de Bergmannen in 2011 op één maand tijd maakten voor het festival Antwerpse Kleppers. Met een aantal prominente gastacteurs, tachtig figuranten en een volledig dorp op scène. Een dorp in de ban van de angst voor een naderende zondvloed. Wat zich in de huizen afspeelt is te zien op groot scherm. Theater en film spectaculair verweven. Een ervaring, een trip. Nu voor even terug in de Bourla. van, met en door Stef Aerts, Joé Agemans, Bart Hollanders, Matteo Simoni, Thomas Verstraeten, Marie Vinck / gastacteurs Evelien Bosmans, Gert Portael, Gert Winckelmans, Arne Focketyn, Greg Timmermans, Ramona Verkerk, Oscar Van Rompay, Herwig Ilegems, Eddie Vereycken, Mieke De Groote e.a. / camera Diego Dezuttere / productieleiding Katleen Gils, Sophie Semke / decor Matthijs Kuyer, FC Bergman, Lieven Slabbinck e.a. / productie FC Bergman / met dank aan wp Zimmer / met de steun van Toneelhuis Wil u meer weten over FC Bergman? Lees meer op Het verlangen om uit te breken van Evelyne Coussens en Het is het lijf dat de motor vormt. Theater van FC Bergman van Wouter Hillaert uit Ons Erfdeel, april Ook te zien in Berlijn (DE) Sofie Silbermann

13 ToneelhuiS Hans Roels Nooit gezien Misschien wisten zij alles Benjamin Verdonck & Willy Thomas 05 / Bourla Van de 313 korte verhaaltjes van Toon Tellegen over de eekhoorn, de mier, de olifant en vele andere dieren hebben Willy Thomas en Benjamin Verdonck er een 35-tal uitgekozen. Aan de hand van een hoop alledaagse voorwerpen die ze op onalledaagse manier hanteren, scheppen ze visueel een wereld die evenwaardig is aan die van Tellegen. Nooit rook het zo doordringend zalig in een theater, want Thomas en Verdonck bakken taart Deugddoend, zonder meer. met Willy Thomas, Benjamin Verdonck / tekst naar de verhalen van Toon Tellegen / productie Dito Dito, KVS Ook te zien in KVS Brussel

14 14 Koen Bross DISISIT Benjamin Verdonck Bourla van ergens naar ergens anders tot aan de overkant dan en niet terug met een tafel wat koordjes sneeuw een huis een tak een lange sliert woorden een glas water een dode kat misschien en op het einde een echt mierennest waarin gekoterd wordt DISISIT is een hoekig springend reisje door de logica van het gevoel. Een blinde sporentocht op snelheid. Een associatief klankgedicht zonder handleiding. Een chaotisch avontuur vol risico. Een ervaring die niet per se hoeft begrepen te worden. Een van begin tot eind fascinerende toneelvoorstelling die niet dramaturgisch verantwoord werd opgebouwd, maar spelenderwijs werd uitgevonden. Een teveel om op te noemen. Een aanrader. Stijn Dierckx in De Morgen, 15 november 2011 van en met Benjamin Verdonck, Sébastien Hendrickx, e.a. / techniek Iwan Van Vlierberghe, Sven Roofthooft / productie Toneelhuis, KVS Benjamin Verdonck wordt ondersteund door KVS, Toneelhuis en LLS 387. Ook te zien in Rotterdam (NL), Utrecht (NL), Groningen (NL), Eindhoven (NL) en Houthalen- Helchteren

15 ToneelhuiS De misdaad De man zonder eigenschappen III Guy Cassiers 11 / Bourla De misdaad, het derde en laatste deel van de Musiltrilogie van Guy Cassiers, verweeft twee verhalen: het verhaal van de schrijver Musil en zijn geliefde Herma, en dat van de moordenaar Moosbrugger en een prostituee. Auteur van dit deel is Yves Petry, winnaar van de Libris Prijs Hij inspireerde zich op Musil maar schreef een heel nieuwe tekst. De twee vrouwen zijn dood. Dat Moosbrugger - een personage uit Musils roman De man zonder eigenschappen - schuldig is aan de dood van de prostituee staat vast. Maar hoe kan Musil schuldig zijn aan de dood van Herma? Als geestverschijningen confronteren de vrouwen de mannen met hun (mis)daden. Zijn zij de stemmen in hun hoofd? Het gezond verstand? De onverschilligheid? De normaliteit? Wat bezielt de twee mannen om te doen wat ze doen? Wat vertegenwoordigen zij? Het genie? De uitzondering? De afwijking? Johan Leysen speelt Musil en Moosbrugger. Liesa van der Aa speelt Herma en de prostituee. De visuele technologie van Guy Cassiers maakt samen met de live muziek van deze voorstelling een fascinerend landschap van de ziel. regie Guy Cassiers / tekst Yves Petry / geïnspireerd door Robert Musil / dramaturgie Erwin Jans / artistiek medewerker Luc De Wit / spel Johan Leysen, Liesa Van der Aa / vormgeving Guy Cassiers, Enrico Bagnoli / lichtontwerp Enrico Bagnoli / geluidsontwerp Diederik De Cock i.s.m. Liesa Van der Aa / beeldmontage Frederik Jassogne, vzw Hangaar ( / kostuumontwerp Belgat (Valentine Kempynck) / met dank aan Jaron Saragih / productie Toneelhuis / coproductie Holland Festival (NL), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d Amiens (FR), CDN Orléans (FR), desingel Ook te zien in Groningen (NL), Breda (NL), Brugge, Hasselt, Gent, Leuven, Eindhoven (NL), Rotterdam (NL), Kortrijk en Utrecht (NL) Koen Bross 15 Nooit gezien

16 16 Musilmarathon Guy Cassiers Bourla Met De man zonder eigenschappen van Robert Musil brengt Guy Cassiers een van de grote romans van de 20e eeuw op scène. De roman is een ironische en groteske schildering van een maatschappij het grote Oostenrijks-Hongaarse Rijk die danst op een vulkaan, maar zich niet bewust is van de nakende uitbarsting. Musil toont er zich als een ingenieur van de menselijke ziel en tegelijk als subtiele ambachtsman die het raderwerk van het politieke en sociale leven voor ons blootlegt. De man zonder eigenschappen in de versie van Cassiers bestaat uit drie delen die het prisma van een maatschappij in ontbinding tonen: De parallelactie (deel I), Het mystieke huwelijk (deel II) en De misdaad (deel III). De drie delen zijn voor een laatste keer in een marathonzitting op één dag te zien in Antwerpen. regie Guy Cassiers / tekst Robert Musil / bewerking Yves Petry, Filip Vanluchene, Erwin Jans, Guy Cassiers / dramaturgie Erwin Jans / artistiek medewerker Luc De Wit / spel Katelijne Damen, Gilda De Bal, Vic De Wachter, Tom Dewispelaere, Johan Leysen, Johan Van Assche, Liesa Van der Aa, Wim van der Grijn, Marc Van Eeghem, Dries Vanhegen, Dirk Buyse / muziekbewerking Johan Bossers / live piano Johan Bossers / vormgeving Guy Cassiers, Enrico Bagnoli / lichtontwerp Enrico Bagnoli / geluidsontwerp Diederik De Cock, Liesa Van der Aa / kostuumontwerp Belgat (Valentine Kempynck met Johanna Trudzinski) / beeldmontage Frederik Jassogne / productie Toneelhuis / coproductie Holland Festival (NL), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d Amiens (FR), CDN Orléans (FR), desingel Ook te zien in Amiens (FR) en Luxemburg (LU) Koen Bross

17 ToneelhuiS Koen Broos Onvoltooid verleden Olympique Dramatique 13 / 14 / Bourla geworden is, wordt op eigen verzoek ondervraagd door ex-commissaris Blaute. Wat volgt, is het rauwe relaas van een gehavende en vermaledijde ziel. Jan Decleir en Tom Dewispelaere spelen. Puur acteurstheater, zoals je het nog zelden ziet. **** Yves Desmet in De Morgen, 21 april 2012 Nooit gezien Ik ben de hond die als hij eenmaal mensenvlees heeft gegeten, afgemaakt moet worden. In 2007 maakte Olympique Dramatique samen met Guy Cassiers een theaterbewerking van De geruchten, de succesroman van Hugo Claus uit In 1998 kwam Claus met het vervolg Onvoltooid verleden, dat op zijn beurt in 2012 door Olympique Dramatique onder handen genomen wordt. We zijn een paar decennia verder, ver weg van het dorp Alegem en in de grootstad. Draaide in De geruchten alles nog rond René Catrijsse, dan staat nu zijn broer Noël centraal. Noël Catrijsse, die na een val tijdens zijn jeugd nooit meer de oude Dit. Moet. Je. Zien. Onvoltooid verleden (****) is perfect spelerstoneel dat lumineus eindigt. Els Van Steenberghe in Knack, 23 april 2012 Essentieel vertel- en luistertheater met twee topacteurs, zonder multimediaal gegoochel. *** Roeland de Trazignies op Cobra.be, 20 april 2012 tekst Hugo Claus / bewerking Tom Dewispelaere, Jan Bijvoet, Jan Decleir, Ellen Stynen / dramaturgie Ellen Stynen / spel Jan Decleir, Tom Dewispelaere coach Jan Bijvoet / beeld Tom Liekens / lichtontwerp Mark Van Denesse / kostuums Katelijne Damen / productie Toneelhuis

18 18 Nooit gezien September 2012 di 18 20:00 FLOU Bourla Antwerpen wo 19 20:00 FLOU Bourla Antwerpen do 20 20:00 Irakese geesten Bourla Antwerpen vr 21 20:00 De man in de mist Bourla Antwerpen za 22 20:00 De man in de mist Bourla Antwerpen za 22 21:30 SIC electric Bourla Antwerpen di 25 20:00 Bij het kanaal naar links Bourla Antwerpen wo 26 20:00 Bij het kanaal naar links Bourla Antwerpen do 27 20:00 Drie kleuren wit Bourla Antwerpen Oktober 2012 di 02 20: el x 50 el x 30 el Bourla Antwerpen wo 03 20: el x 50 el x 30 el Bourla Antwerpen vr 05 20: / misschien wisten zij alles Bourla Antwerpen za 06 20: / misschien wisten zij alles Bourla Antwerpen zo 07 20:00 DISISIT Bourla Antwerpen do 11 20:00 De misdaad Bourla Antwerpen vr 12 20:00 De misdaad Bourla Antwerpen za 13 14:00 Musilmarathon Bourla Antwerpen za Bourla Beats Bourla Antwerpen Juni 2013 do 13 20:00 Onvoltooid verleden Bourla Antwerpen vr 14 20:00 Onvoltooid verleden Bourla Antwerpen za 15 20:00 Onvoltooid verleden Bourla Antwerpen Met de Nooit gezien-pas geniet u een stevige reductie. Zie p. 125

19 ToneelhuiS 19 Ook te zien op reis Augustus 2012 di 28 DISISIT Zomerfestival Rotterdam (NL) Oktober 2012 di 09 Irakese geesten Bozar Brussel di el x 50 el x 30 el Berliner Festspiele Berlijn (DE) wo el x 50 el x 30 el Berliner Festspiele Berlijn (DE) di 16 De misdaad Stadsschouwburg Groningen (NL) vr 19 De misdaad Chassé Theater Breda (NL) di 23 De misdaad CC Brugge za 27 De misdaad CC Hasselt di 30 De misdaad Vooruit Gent wo 31 De misdaad Vooruit Gent November 2012 vr 02 De misdaad Vooruit Gent vr 09 De misdaad 30CC Leuven di 13 De misdaad Parktheater Eindhoven (NL) di 27 Irakese Geesten Automne en Normandie Rouen (FR) wo 28 De misdaad Rotterdamse Schouwburg (NL) December 2012 za 01 Musilmarathon Maison de la Culture d Amiens (FR) vr 07 De misdaad Ck* Kortrijk di 11 De misdaad Stadsschouwburg Utrecht (NL) za 15 Musilmarathon Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU) Nooit gezien April 2013 di 02 DISISIT Theater Kikker Utrecht (NL) wo 03 DISISIT Theater Kikker Utrecht (NL) do 04 DISISIT Grand Theatre Groningen (NL) vr 05 DISISIT Plaza Futura Eindhoven (NL) za 06 DISISIT Plaza Futura Eindhoven (NL) vr 12 DISISIT CC Casino Houthalen Helchteren

20 Toneelhuis Lazarus & Olympique Dramatique 25 oktober februari 2013

21

22 22 Olympique Dramatique en LAZARUS houden van elkaars werk en willen al langer met elkaar in zee gaan. Na de ongetwijfeld warme zomer van 2012 zal dit eindelijk gebeuren. Wat het precies wordt, daar doen ze bij LAZARUS en Olympique geheimzinnig over. Schrijvers als A. Tsjechov, F.M. Dostojevski, Kurt Vonnegut en Nikolaj Erdman liggen op tafel. Of tenminste hun werk. Wij tippen De Zelfmoordenaar van Nikolaj Erdman. spel Ruth Beeckmans, Goele Derick, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande, Stijn Van Opstal, Geert Van Rampelberg / kostuumontwerp Karen De Wolf / lichtontwerp Mark Van Denesse / productie LAZARUS, Toneelhuis

23 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Rond de tafel zitten Günther Lesage, Geert Van Rampelberg, Stijn Van Opstal, Joris Van den Brande en Ryszard Turbiasz. Een uurtje gedachten stelen in het aardigste mannenbastion van België Wat vinden jullie zo goed aan elkaar? Günther: Nu ze erbij zitten, ga ik overdrijven hè. (lacht) Als ik me niet vergis, heb ik alle voorstellingen van Olympique gezien. Wat ik zo fijn vind aan hun voorstellingen is dat ze een enorme energie voortbrengen. Hun spelplezier, eigenzinnige fantasie en de manier waarop ze omgaan met tekstmateriaal spreken mij enorm aan. Als je naar een voorstelling van Olympique kijkt, merk je dat het één grote camaraderie is en dat straalt af op scène. Dat is iets waar ik zelf erg van hou. Niets leuker dan met vrienden een stuk maken, waar je samen achter staat. Je ploetert en vecht soms wel om je mening en goesting erdoor te krijgen, maar eenmaal je op de scène staat, weet je dat je aan hetzelfde touw trekt. Geert: Ik herken de dingen die Günther zegt en denk ook zo over Lazarus. Ik apprecieer vooral hun grote durf bij het aanpakken en hanteren van materiaal. Kunnen jullie van elkaar iets leren? Geert: Neen! (iedereen barst in lachen uit) Günther: Natuurlijk wel! Hoewel wij in zeer veel overeenkomen, zullen we gaandeweg ontdekken waarin we verschillen. Dat is het spannende van deze samenwerking. Ik ben ervan overtuigd dat we van die verschillen iets kunnen opsteken. EDUCATION PERMANENTE Wat is de belangrijkste fase in dat voorbereidingsproces? Stijn: Er zijn twee verschillende periodes in zo n proces. Het maken en het spelen. In die eerste periode leg je elkaars levens en elkaars blik op de wereld naast elkaar en komt er een hoop materiaal op tafel. Het repeteren is fantastisch, maar het is werken. Terwijl het spelen doorgaans toch het grote cadeau blijkt. Je gaat met dezelfde mensen en met hetzelfde materiaal nog eens twee maanden op pad en tegen dan is dat bij ons doorgaans een grote speeltuin geworden. (lacht) Het is misschien wat kinderlijk, maar dat is vaak echt speeltijd. Geert: Vooral die eerste weken in een repetitieproces vind ik heel fijn. Alles ligt nog open en je kan de wildste ideeën bedenken, omdat je nog niet naar de kern moet gaan. Je wordt continu geprikkeld. Bij Olympique kennen we elkaars boekenkast van buiten. Na een aantal jaar samen te werken, weet je met welk materiaal mensen aan komen draven. Wel, die van Günther, Joris en Ryszard ken ik nog niet, dus dat zijn nieuwe impulsen. We kunnen elkaar alleen verrijken. Joris: Die eerste weken noemen wij 'education permanente'. Die nieuwsgierigheid bevredigen door samen stukken te lezen en films te zien, is een heel fijn onderdeel van het proces. Een constante bijscholing en herbronning. Günther: Klopt. De zoektocht naar welk verhaal je samen wil vertellen, is een niet te onderschatten element. Je wordt gebeten door een thema of gebeurtenis en maakt er samen een toneelstuk rond. Dat stuk ontstaat bij gratie van de optelsom van alle fantasieën die er aan tafel zitten. Wij willen allemaal iets vertellen. Ryszard: Het verhaal is inderdaad belangrijk. Toen ik jong was, heb ik een hele tijd niet gelezen tenzij het verplichte schoolliteratuur was. Ik was op die leeftijd teleurgesteld in twee dingen: rock- nroll en literatuur. Beide pretendeerden dat verliefd zijn het grootste avontuur is dat je als mens kan meemaken. Ik geloof dat niet. Ik heb mensen gekend die leefden voor de koers of verzamelaars die liever postzegels spaarden dan met een meisje naar de film te gaan. Iemand die een passie heeft, moet geen passie voor een ander mens hebben. Niets Is Onmogelijk

24 24 Stijn: Ik denk dat ik Ryszard wel begrijp. Ik had een gelijkaardige ontgoocheling toen ik Het lijden van de jonge Werther van Goethe las. Ik was achttien en ik werd opstandig van dat boek. Het grootse avontuur, de hartstochtelijke, onbeantwoorde liefde. Het leek mij zo n verenging, zo n een geromantiseerd, flauw afkooksel. Die jonge Werther beweert dat het leven geen zin heeft zonder de liefde van zijn Lotte en hij verhangt zich aan een boom omdat zijn ontembare liefde onbeantwoord blijft. Dat soort romantische prietpraat is eigenlijk een belediging voor het volle leven. En bij uitbreiding voor alle postzegelcollectioneurs en passionele vlindervangers. Gaan jullie nog bij externen te rade als de voorstelling zo goed als af is? Geert: Absoluut. Als je een hele tijd in zo n proces zit, is het fijn om een nauw betrokken vriend of iemand met een frisse blik die we vertrouwen uit te nodigen om zijn of haar mening te horen. De feedback kan positief of negatief zijn en die nemen we dan mee in de verdere uitwerking. Je hebt dat wel nodig. HUMOR ALS BRIL Jullie staan bekend om jullie goede timing. Hoe verklaren jullie dat die humor zo organisch lijkt? Günther: Wat humor betreft, voelen wij elkaar intuïtief aan. We hebben een gelijkaardige fantasie. Humor is heel breed, hè. Waar andere mensen om lachen, kunnen wij misschien niet om lachen en omgekeerd. Het is moeilijk om onze soort humor te omschrijven, al is ze sowieso aan de zwarte kant. Joris: De manier waarop wij in het leven staan, wordt weerspiegeld in de stukken die we maken. Wij hebben vaak een tragikomische visie op de dingen en vinden elkaar daarin terug. Dat vertaalt zich op een onbewuste, organische manier in hoe je teksten leest en hoe je die op scène brengt. We pakken dat mee zonder daarbij stil te staan. Günther: In het voorjaar speelde Olympique Van de Velde. Daar zat ook humor en lichtheid in, maar die namen de tragiek niet weg. Dat is iets waar we ons, denk ik, allemaal voor behoeden. Afhankelijk van welke voorstelling of thema we kiezen, zien we wel in welke mate die humor daarbij komt. Van de Velde kan je niet vergelijken met de Ionesco die ze een paar jaar gelden hebben gemaakt. Dat is een totaal anders soort voorstelling. Ik hou ook erg van dat tragikomische. Dankzij Joris heb ik de geweldige reeks Breaking Bad leren kennen. Die pitchline is heel triestig; het gaat namelijk over een man die gaat sterven. Maar de gevolgen van zijn beslissingen brengen hem in een parket dat supergeestig is. Stijn: Ik moet dan weer niet per se lachen met die reeks. Die humor maakt net dat ik er ontroerd naar kan kijken. Dan ben ik eerder gefascineerd door hetgeen ik zie, dan dat ik ermee moet lachen. Aan de andere kant kan ik als een klein kind gieren met van die videobloopers waarbij mensen vallen of struikelen. Dat is op het gênante af hoor! Ik voel me ook heel betrapt als ik daarnaar kijk en zo onbedaarlijk moet lachen. Ryszard: Ik heb lang genoeg geleefd om dat tragikomische gevoel te onderzoeken. Een goed voorbeeld is het verhaal van Job. Ik ben er namelijk van overtuigd dat ze de laatste zin (red. dat Job zijn bezittingen dubbel terug krijgt) in die parabel hebben toegevoegd om er een happy end van te maken, maar dat de appendix eigenlijk heel triest is en hij op die hoop stront blijft zitten. De idee dat de wereld rot is en humor je enige verdediging is, vind ik wel interessant. Daarom vind ik Laurel en Hardy bijvoorbeeld erg grappig. Dat zijn slachtoffers van malchance. Geert: Soms ontdek je in een geschreven tekst humor die er al in zit en waar je sowieso voor valt. Maar bij een stuk als Titus Andronicus moet je ineens zo n gruwel tonen. Als je Titus in zijn gruwel laat zien, wordt dat niets, maar als je dat humoristisch brengt, heb je toch de hele tijd het gevoel van die gruwel en dat werkt gewoon beter. Iedereen herkent dat wel; het lacherige van bepaalde situaties op emotionele momenten zoals in de lach schieten op een begrafenis. Zulke dingen zoeken we op. Jullie zijn bijna allemaal vader. Hoe beïnvloedt dat jullie werk? Stijn: Vooral de uren zijn veranderd. Vroeger kwam je ergens in de voormiddag binnen en dan liep dat uit tot s avonds laat. Nu is om half negen s ochtends al een heel stuk van de dag geregeld. In principe kun je dus om negen uur beginnen repeteren, maar afhankelijk van de organisatie op het thuisfront moet je wel om half vier weer aan de schoolpoort staan. Nu ik kinderen heb, merk ik dat het echte werk zich thuis afspeelt. Thuis zijn de verantwoordelijkheden veel groter. Vroeger ging je werken en daar lag het belang. Ontspannen deed je buiten je werk. Nu is het bijna zo dat je op je werk komt ontspannen. Daar is de tijd volledig van jezelf. Alleen is ontspannen nu niet alleen meer voetballen of vlinders vangen, maar ook theater maken.

25 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Niets Is Onmogelijk 25

26 26

27 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Niets Is Onmogelijk 27

28 28

29 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Joris: Ontspannen is misschien niet het juiste woord. Dat is niet letterlijk in de zetel gaan zitten en niets doen, maar je bent bezig met iets wat je graag doet. Je hebt de vrijheid om dingen te lezen en gesprekken te voeren. Dat soort werk voelt niet als een verplichting. Stijn: Hmmmmm, ik ben heel ambitieus in het ontspannen. Met al mijn zintuigen en heel m n brein. Geert: Een paar weken voor de première valt die ontspanning wel weg, hè! Dan is het echt werken. MAGNUM OPUS Beide gezelschappen zijn geïntrigeerd door kunst. Als jullie beeldhouwers of schilders zouden zijn, welk werk zouden jullie dan samen maken? Günther: Dat zou een werk van Panamarenko zijn. Geert: Of Action Painting zoals bij Jackson Pollock. Goh, je zou iets heel uiteenlopends krijgen. Ik merk bij mijn drie andere kompanen van Olympique al hoe uiteenlopend onze fijngevoeligheid bij kunst is. Ryszard: Toen de Amerikaanse kunstenaar Robert Rauschenberg jong was, zocht hij de Nederlandse kunstschilder Willem de Kooning op met de vraag of die een tekening wilde maken die Rauschenberg vervolgens zou kunnen uitgummen. Het werk heette Erased de Kooning en heeft veel invloed gehad op de wijze waarop wij naar kunst kijken en op de conceptuele kunst, waarin het idee centraal staat. Zo n concept vind ik super. Je maakt een destructie van het kunstwerk en toch kan je het schilderij zien. Zo kijk ik ook naar theaterstukken. Ik vind het een fijn idee om niet in dienst te staan van schrijvers, maar ik wil een roman herwerken op mijn eigen manier. Het is boeiend om niet nederig te zijn. Günther: Ryszard is ook een fan van Marcel Duchamp en ik zie daar wel een parallel in. Duchamp neemt een object, draait dat om en maakt daar iets van op zijn eigen manier. Die weerbarstigheid en dat rebelse spreken ons wel aan. Ryszard: In de jaren zeventig gingen de mensen naar het bos, namen een tak, smeerden wat lak op die tak en hingen die aan de muur of zetten die op de piano. Dat volgt het postmoderne denken waarbij de artiest kiest wat hij mooi vindt en tot kunstwerk maakt en niet de school waartoe hij behoort. Iemand die vandaag in een winkel op zoek gaat naar een mooie lampenkap doet precies hetzelfde. Dat heeft een bepaalde logica, maar dat is geen kunst. De kopers van een lampenkap geloof ik niet. Duchamp geloof ik wel. Die is de concurrentie met God aangegaan en heeft z n eigen universum gemaakt. Als John Cage aan de piano zit zonder te spelen en die pauze duurt zeven minuten, geloof ik dat hij zou kunnen spelen, want het potentieel is daar. Maar als iemand die niet kan spelen daar zit, geloof je dat niet. Hebben jullie bepaalde rituelen? Ryszard: De laatste weken is dat cognac drinken. (lacht) Stijn: Lazarus speelt dan ook de voorstelling Wat is drinken. Lijkt me dramaturgisch verantwoord. Een stuk dat nog steeds op tafel ligt is De zelfmoordenaar van Nikolaj Erdman. Dat heeft wel een heel intrigerende premisse: voor welk doel zou je je leven offeren? Daar hebben jullie ongetwijfeld al over nagedacht. Vertel eens Ryszard: Het leven is heilig. Dat is een mirakel van de biologie. En dat mirakel moet je proberen door te geven. Je moet het leven doorgeven. Als we dat niet doen en het zou verdwijnen, komt het misschien nooit meer tot stand. Daarom zeiden primitieve religies al: "Thou shalt not kill." Een nog interessantere vraag is voor hoeveel geld je iemand zou doden. Die twee vragen zijn op een of andere manier met elkaar verbonden. In het ene verhaal komen de idealen en in dat andere de bedragen. Stijn: Ik vrees dat er bij mij niet meer is dan het leven zelf eigenlijk. Günther: Voor mijn kinderen denk ik. (lange pauze) En voor Olympique ook wel! (iedereen lacht) interview door Barbara Dzikanowice 29 Niets Is Onmogelijk

30 30

31 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Niets Is Onmogelijk 31

32 32

33 ToneelhuiS Lazarus & Olympique Dramatique Oktober 2012 do 25 20:00 vr 26 20:00 za 27 20:00 Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen November 2012 vr 02 20:00 Bourla Antwerpen za 03 20:00 Bourla Antwerpen zo 04 15:00 Bourla Antwerpen do 08 Stadsschouwburg Amsterdam (NL) vr 09 CC Muze Heusden-Zolder za 10 CC Mechelen wo 14 CAMPO Gent do 15 CAMPO Gent vr 16 Cultuurcentrum Zwaneberg Heist-op-den-Berg za 17 CC Diest wo 21 de Warande Turnhout do 22 CC De Branding Middelkerke vr 23 C-mine Genk di 27 CC Sint-Niklaas do 29 CC De Herbakker Eeklo vr 30 CC De Adelberg Lommel December 2012 za 01 CC Het Gasthuis Aarschot do 06 CC De Kimpel Bilzen vr 07 CC Ter Vesten Beveren za 08 CC Gildhof Tielt do 13 CC Casino Koksijde za 15 CC De Schakel Waregem wo 19 CC Luchtbal Antwerpen do 20 CC t Schaliken Herentals vr 21 CC Lokeren za 22 CC De Werf Aalst Januari 2013 vr 04 CC Strombeek di 08 BOZAR Brussel wo 09 CC Hasselt do 10 30CC Leuven vr 11 30CC Leuven za 12 CC Guldenberg Wevelgem ma 14 CC De Bogaard Sint-Truiden wo 16 Toneelschuur Haarlem (NL) vr 18 CC Ieper za 19 CC De Kollebloem Puurs ma 21 BRONKS Brussel di 22 BRONKS Brussel wo 23 CC Belgica Dendermonde do 24 CC Mortsel vr 25 CC De Velinx Tongeren za 26 CC De Breughel Bree di 29 CC Brugge wo 30 CC t Getouw Mol Niets Is Onmogelijk Februari 2013 vr 01 za 02 Cultuurcentrum Blankenberghe CC Casino Houthalen-Helchteren

34

35 Toneelhuis Bart Meuleman Naar Marguerite -Duras 15 november - 20 december 2012

36 36 Half elf zomeravond toont een vrouw in crisis. Een vrouw geconfronteerd met het einde van een liefde en een misdaad uit passie. Regisseur Bart Meuleman bewerkt Marguerite Duras gelijknamige roman tot een theatervoorstelling die de waanzin, de wanhoop en de roes van de drank bij deze vrouw durft laten zien. regie Bart Meuleman / tekst Marguerite Duras / tekstbewerking Bart Meuleman / spel Ruth Becquart, Gert Lahousse, Ariane van Vliet, e.a. / lichtontwerp Mark Van Denesse / geluidsontwerp Senjan Jansen / kostuumontwerp Ilse Vandenbussche / productie Toneelhuis

37 ToneelhuiS bart meuleman Bart Meuleman, waarover gaat voor jou Duras roman Half elf zomeravond? Half elf zomeravond draait om Maria die op reis is met haar man, haar beste vriendin en haar dochtertje. Het gezelschap is onderweg van Frankrijk naar Madrid. Een gigantisch onweer dwingt hen tot een noodstop in een Spaans stadje. Daar wordt een klopjacht gehouden op een Spaanse jongeman, Rodrigo Paestra, die net die dag zijn vrouw en haar minnaar heeft vermoord toen hij ze samen in bed betrapte. In de broeierige sfeer na het onweer kruist het pad van Maria dat van Rodrigo Maria is het hoofdpersonage en ze is zonder twijfel een vrouw die zich in een grote crisis bevindt. Het verhaal wordt verteld vanuit haar zijnstoestand. De oorzaken van die crisis worden niet echt prijsgegeven, zoals wel vaker bij Duras. Ze hangen in de lucht zoals het onweer dat in de lucht hangt. Wat we wel weten is dat haar beste vriendin waarschijnlijk te doen heeft met haar man. Maria vermoedt een affaire en uiteraard doet dat vermoeden haar geen goed, maar Maria drinkt ook. Ze dronk natuurlijk al voor die reis; je wordt geen alcoholica op twee dagen tijd. Maria bevindt zich op een hellend vlak. Wat kwam er eerst: de drank of het probleem? Ik wil geen oordeel vellen over haar man of de vriendin, ook niet over Maria trouwens. Ik wil mensen tonen in een bepaalde situatie, in een zijnstoestand, waarbij je nu eens sympathie hebt voor Maria, en dan weer het gevoel krijgt dat ze haar leven gewoon verkloot. Bovendien weet je in Duras roman niet of de dingen die Maria ziet ook werkelijk zo gebeuren, ze zou het zich even goed kunnen verbeelden. Dat gegeven is voor mij heel interessant om theater mee te maken. Waarom boeit dat jou? Omdat je dan kan kiezen voor de droom, de nachtmerrie, het trauma: is wat je ziet waar of niet waar? Is dit een droom? Is dit een nachtmerrie? Wat heeft het met de werkelijkheid te maken? In theater kan je dankzij theatermiddelen als licht en klank de grens bespelen tussen wat echt gebeurt, en wat misschien gebeurt. Misschien herbeleeft zij deze gebeurtenis? Misschien heeft dit verhaal zich in het verleden afgespeeld en komt het steeds terug op een traumatische manier. Als een knoop waar zij mee zit. Toch wil ik dat zij die knoop kan ontwarren, dat zij iets overleeft, zodat de voorstelling niet op zijn donkerst hoeft te eindigen. Je kan het verhaal van Half elf zomeravond heel ijl en quasi onuitgesproken ensceneren, maar ik vind dat het vaart en beweging mag hebben. Dat je de waanzin, de wanhoop, de roes van de drank ook moet kunnen laten zien. Om die reden bewerk ik het boek met de bril op van Cassavetes toen hij de film A Woman Under the Influence draaide, het portret van een vrouw (gespeeld door Gena Rowlands) die door het lint gaat en heel heftig wordt. Je kan het personage dat Duras creëert heel klein en cerebraal opvoeren, maar ik wil wat zij doormaakt groter maken. 37 Half elf zomeravond

38 38 Vanwaar je keuze voor een roman van Marguerite Duras? Hoe zit het met haar man en haar beste vriendin? Duras is naast Proust, Beckett en Kafka een van de auteurs die ik in mijn Bildungsjaren ben tegengekomen. In tegenstelling tot de andere auteurs, was het voor mij met Duras niet meteen de grote liefde. Haar werk trok mij aan en stootte mij af. Dat heeft te maken met een soort van ijlte in haar schriftuur. Zeker als ik het vergelijk met de andere auteurs die ik net noem, allemaal mannen trouwens: hun werk is krasser, harder, literairder in die zin dat de wereld die zij met hun woorden creëren toch meer op zich staat dan het geval is bij Marguerite Duras. Haar teksten zijn opener, maar dan zoals een mist waar je door waart: ijl, minder vatbaar. Een andere reden voor mijn fascinatie is dat veel van haar werk, en zeker ook dit boek, over vrouwen gaat. Het is een cliché maar vrouwen zijn fundamenteel andere wezens dan mannen; ze zijn voor mij aantrekkelijk én wezenlijk vreemd. Wie is voor jou het personage van de moordenaar, Rodrigo Paestra? Rodrigo Paestra is een personage dat leeft in een andere wereld dan die van Maria. Het gezelschap komt aan in een Spaans dorpje. Daar blijkt Rodrigo Paestra zijn beste vriend vermoord te hebben omdat die aanpapte met zijn vrouw (met wie hij trouwens nog maar zes maanden getrouwd was). Rodrigo heeft hen afgemaakt. Dat heeft iets primitiefs, iets animaals, iets machistisch. Het is iets wat we kennen, maar dat niet echt meer van onze wereld of onze tijd is. Het verwijst naar een wereld waarin gevoelens onmiddellijk omgezet worden in daden, en dat is nu net wat in de wereld van Duras niet gebeurt. Daar worden de daden uitgesteld omdat alles zo troebel is. Maria zoekt contact met de animale wereld waar die man voor staat, een man die wel tot daden in staat is, al is het een vreselijke daad. Zit er bij Rodrigo een oplossing voor Maria? Niet rechtstreeks. Ze zoekt contact met hem, ze wil hem helpen vluchten uit de stad. De politie jaagt de man op en zij ziet hem uiteindelijk s nachts op een dak vlakbij haar hotel. De vraag blijft natuurlijk of zij de man echt ziet of zich dat verbeeldt. Zij voelt zich enorm aangetrokken tot hem, zij zou er van alles willen voor doen. Haar lijf voelt dat ook zo aan. Tegelijk is dat niet haar wereld en komt het niet tot een echt contact. Misschien is die man een soort van omweg voor haar, om uiteindelijk bij zichzelf uit te komen. Ik stel mij voor dat je de dingen die Maria vermoedt tussen haar man en haar beste vriendin, niet ziet op de scène, maar wel hoort. Waardoor je het niet helemaal zeker weet. En dat die relatie pas veel later in de voorstelling echt fysiek wordt. Waardoor je als publiek denkt: Maria had toch gelijk. Maar intussen kan je wel twijfel zaaien: is het waar wat Maria vermoedt of niet? Je kan personages laten horen die een intimiteit hebben zonder dat dat plat hoeft te zijn. Je kan diezelfde mensen dan laten zien in een grote zorgzaamheid naar elkaar, maar ook naar Maria toe. Ze begrijpen Maria in haar nood om te drinken. Anderzijds geeft hen dat ook de gelegenheid om iets te hebben met elkaar. Dat is allemaal heel dubbel, want wat was er eerst? Dat vind ik aan het boek zo goed: je krijgt een staat-van-zijn van een aantal mensen samen en je kan geen eindoordeel hebben over wat daar gebeurt. Als het dan gaat over overspel en daar gaat het boek ook over dan gaat het eerder over de vraag waar dat vandaan komt, wat oorzaak is en wat gevolg... Kunnen we dat begrijpen? Kunnen we ook kiezen dat niet te begrijpen? Maar moeten we het daarom veroordelen? In eerder werk als Gregoria en The Bult and the Beautiful speel je ook met suggestie, via geluid of licht. Vanwaar die fascinatie? Ik wil op scène graag magie creëren. Geluid en belichting kunnen daarin een heel belangrijke rol spelen. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat ik ben opgegroeid in de theaterconventie van midden jaren tachtig, begin jaren negentig: een denkend acteur op een kale scène. Op een gegeven moment ben ik op zoek gegaan naar echt theatrale middelen als klank en licht. Ik vind het op dit moment belangrijk om als je naar theater gaat in een andere wereld getrokken te worden. Ik wil graag weg van het moralisme dat die magie niet zou mogen, dat je de mensen zoveel mogelijk moet laten in de wereld waar ze net uit vandaan komen, en waar ze terug naartoe moeten. Alsof ze niet voor zichzelf kunnen denken. Ik wil dat de toeschouwers op de scène een andere wereld zien, een wereld die de zinnen prikkelt. Daar begint theater voor mij mee. interview door An-Marie Lambrechts

39 ToneelhuiS bart meuleman Half elf zomeravond 39

40 40

41 ToneelhuiS bart meuleman Half elf zomeravond 41

42 42

43 ToneelhuiS bart meuleman A Woman under the Influence is eén van mijn lievelingsfilms, vooral omwille van Gena Rowlands. De manier waarop zij speelt was voor mij een eye opener. Toen ik net van Studio Herman Teirlinck kwam, ging ik Margaretha di Napoli spelen in Ten Oorlog. Ik deed toen vooral heel erg mijn best om het allemaal heel goed te doen, spelen. Braaf van school, onder de indruk van de geweldige acteurs met wie ik samen speelde; regisseur Luk Perceval raadde me toen aan om naar die film te kijken. En dat was fantastisch: hoe vrij die vrouw speelt, hoe ze leeft in wat ze speelt, dat vond ik geweldig. Wat ze voelt, flapt ze eruit. Ze is heel erg in het moment, heel erg eerlijk. Het is grillig, schoon, geestig. Dat heeft mij erg geïnspireerd op dat moment voor die rol, maar het heeft ook een klik gegeven voor mijn werk als actrice daarna. Ariane van Vliet Half elf zomeravond

44 44

45 ToneelhuiS bart meuleman November 2012 do 15 20:00 Bourla Antwerpen vr 16 20:00 Bourla Antwerpen za 17 20:00 Bourla Antwerpen wo 21 Stadsschouwburg Amsterdam (NL) vr 23 NTGent za 24 NTGent wo 28 de Warande Turnhout do 29 CC Brugge December 2012 wo 05 30CC Leuven za 08 CC Strombeek wo 12 CC De Werf Aalst do 13 20:00 Bourla Antwerpen vr 14 20:00 Bourla Antwerpen za 15 20:00 Bourla Antwerpen zo 16 15:00 Bourla Antwerpen wo 19 CC Hasselt do 20 CC De Spil Roeselare Half elf zomeravond

46

47 Toneelhuis 29 november februari 2013 Abke Haring Benjamin Verdonck

48 48 Abke Haring en Benjamin Verdonck maken van hun eerste samenwerking een zwanenzang SONG#2 is science fiction poetry over bestemming, samenloop en staal gereedschap en inzicht het bos en het kind waarvan geen spaander heel blijft / een herinnering van en met Abke Haring, Benjamin Verdonck / geluidsontwerp Senjan Jansen / technische productieleiding Iwan Van Vlierberghe / productie Toneelhuis / coproductie KVS

49 ToneelhuiS abke haring & benjamin verdonck Vanwaar de titel? 49 Abke: Song#2 moet je lezen als lied voor twee. Waarom een lied? Abke: Een lied heeft een gebalde structuur, daar hou ik van. Kunnen jullie zingen? Abke: Nee. Benjamin: Ik zing graag. Waarom wil je met Abke werken? Benjamin: Ik heb haar geïnterviewd voor Toneelg(e)ruis. En ik was ondersteboven van haar antwoorden. Wat herinner je je van dat gesprek? Benjamin: Ik vroeg van welke schrijver ze het meeste houdt. Zij zucht en antwoordt: Ik lees fotoboeken. Abke: Ik blijf hangen op een bladzijde omdat ik de details wil begrijpen. Maar ik blijf proberen. Ik vind het een van de mooiste dingen als iemand goed kan lezen. Waarom wil je met Benjamin werken? Abke: Hij kan het goed uitleggen. Benjamin: Tijdens de repetities van Middenin de nacht heb ik Abke opnieuw ontmoet. Haar humor herinnerde mij aan de periode dat ik in Amsterdam repeteerde met Dood Paard. Ik heb toen heel veel gelachen. Naar de voorstelling wordt uitgekeken als een ontmoeting tussen twee erg verschillende makers. Song#2 Samen: Het is geen ontmoeting. Benjamin: Het is altijd een ontmoeting. We maken samen een voorstelling. Zoals je dat altijd doet. Abke: Benjamin spreekt zijn publiek vaak rechtstreeks aan, letterlijk. Ik maak een sfeer, een toestand, die ik mijn publiek voorleg. Ik wil graag horen hoe mijn woorden klinken als Benjamin ze zegt. Is de tekst er eerst? Benjamin: Dat hebben we niet zo afgesproken. Abke: Ik heb tijd nodig om te schrijven. Dus misschien komt Benjamin wel eerst met iets aanzetten. Benjamin: Ik zou niet uitsluiten dat ik ook iets schrijf. Al weet ik dat nooit op voorhand Ik schrijf bij de gratie van het moment. Het lukt of het lukt niet. Abke: Een erg vaag antwoord. Staan jullie met twee op scène? Abke: Voorlopig wel, maar Benjamin wou de mogelijkheid open houden voor een derde speler. Benjamin: Een ding, een spelersding, een mensobject, een meisjesvod. Abke: Geen man.