Interview met Wout Hagen

Transcriptie

1 Interview met Wout Hagen CEES VAN RIJSDAM Wie weet wie Wout is? Dat is de vraag, en laten we die eerst maar even beantwoorden. Wout is Wout Hagen, en hij woont op de Veldweg in Eemnes op nummer 32. Hij is geboren op 19 november 1920 op B 171, de zogenoemde Petlaan, vernoemd naar Jan Pet, alias Jan Gosen van Essen; nu heet die weg de Streefoordlaan, vernoemd naar boerderij Streefoord (van Roodhart). Kun je ons meer vertellen over je ouders, broer en zuster? Mijn vader heette Johannes Hagen, werd geboren op 19 november 1889 in Eemnes, was van beroep timmerman, is getrouwd toen hij 27 jaar was Wout Hagen. met mijn moeder Johanna Balfoort, geboren op 16 september 1897 in Ede. Vader is overleden op 18 januari 1955 en begraven in Eemnes, moeder is overleden op 19 juli 1984 en ligt ook begraven in Eemnes. De ouders van mijn vader waren Wouter Hagen ( ) en Steintje Dop ( ). Ik heb één broer gehad die Wilhelmus heette, beter bekend als Wim; hij is geboren in Eemnes op 23 november 1921 en overleden op 1 mei Mijn zuster heet Steintje, is geboren in Eemnes op 22 juni 1928, en woont in Hilversum. Wij weten dat je 3 kinderen hebt, informeer ons eens verder. Mijn oudste zoon heet Johannes Rutgerus, roepnaam Joop. Hij is geboren in Via de MULO, de Ambachtsschool en de Philipsschool kwam hij bij de KLM en is daar nog steeds werkzaam; hij en zijn vrouw wonen in Almere en ze hebben 3 zonen. Mijn tweede zoon heet Wouter Wilhelmus Gerardus, roepnaam Wout en hij is geboren in Na het voortgezet onderwijs heeft hij de Politieschool in Harlingen doorlopen en hij is momenteel werkzaam in Loenen aan de Vecht en is tevens rechercheur in De Wijde Meren; hij en zijn vrouw HKE jaargang

2 Moeder Johanna Hagen-Balfoort (foto 1918). Vader Johannes Hagen (foto 1940). Wout, 3 maanden jong ((foto 1920). V.l.n.r.: Wim, Steintje en Wout Hagen (foto 1928). 142 HKE jaargang 30

3 hebben 2 dochters. Mijn dochter heet Annita Johanna Wilhelmina, roepnaam Annita. Zij is geboren in Heeft een periode op proef gewerkt bij de ANWB, en is momenteel werkzaam op het hoofdkantoor van C&A in Amsterdam en behoort tot de crew van C&A. Zij en haar man wonen in Eemnes aan de Troeveveen en hebben een zoon en een dochter. Ik heb nog even iets over mijzelf wat betreft de woonsituaties: eerst gewoond aan de Molenweg (daar is Joop geboren), toen aan de Laarderweg 80 (daar is Wout geboren) en tenslotte op de Veldweg 32 (daar is Annita geboren). Wout, hoe en wanneer verliep jouw lagere school-loopbaan? Ik kwam in 1927 als zevenjarige jongen op de School met den Bijbel aan de Laarderweg in Eemnes. Meester Treffers was toen Hoofd der School en meester Korrelboom en juffrouw Bade waren zijn collega s. Ik heb een leuke tijd gehad op die school, meester Treffers was een fijne man. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik wel wat problemen gehad heb met de mijns inziens nogal eigenwijze meester Korrelboom (en hij met mij); juffrouw Bade stond op haar manier haar mannetje ; later is juffrouw Bade nog getrouwd geweest met Harmen Pas. In 1933 heb ik de lagere school vaarwel gezegd. Klas 1 en 2 van de School met den Bijbel (1927). Wout (in kader) en juf Bade achteraan. HKE jaargang

4 Schoolfoto School met den Bijbel (1931). 1 e rij: Meester Korrelboom, Gijs Ruizendaal, Wim Hagen, Wiebe Tuinman, Hannes Roodhart, Koos de Groot, Tijmen Roodhart, Dik Mol, Teun Roodhart, Goos Dop, Gijs v. IJken, Teus de Bruin, Cor Veenendaal, Jaap Mol, Tinus Nachtegaal, Jan Elsinga, Wout Hagen, Steven v. Laar, Gijs Dop, Rinus Hagen, Gijs Ruizendaal, Thijs Blom, Gert Roodhart, Teus Blom. 2 e rij: Bart v.d. Kamp, Chris Veenendaal, meester Treffers, Jan Scherpenzeel, Peter v.d. Brink, Anna Snel, Corrie Dop, Aartje v.d. Kamp, Marie v. Beek, Berta Baatje, Wijmpje Mol, Gijs Elsinga, Teus Rozenberg, juffrouw Bade. 144 HKE jaargang 30

5 3 e rij: Jannetje Ruizendaal, Aaltje Scherpenzeel, Mien Mol, Coba Dooieweerd, Jannetje Scherpenzeel, Jannetje Roodhart, Jansje Mol, Maartje Rebel, Grietje Dooieweerd, Mien Nachtegaal, Aaltje Blom, Corrie v. Beek, Jannie v. Gelder, Annie Mol, Riekje Ruizendaal, Kaatje Baatje, Jopie v. Beek. 4 e rij uiterst rechts: Heintje Hagen, Bart Bos, Jan Prinsen, Jan Bos, Corrie Snel, Jannie v.d. Karnp, Alie Roodhart, Erna Roodhart, Coba Mol, Kuintje Blom. 5 e rij: Kuintje Nachtegaal, Grietje Prinsen, Kaatje v.d. Pol, Jannetje Ruizendaal, Marietje Roodhart, Neeltje Hoogehout, Bep Rozenberg, Bep v. IJken, Steintje v.d. Brink, Truus Verwoert, Annie Perier, Sientje Mol, Hennie Hagen, Sientje Mol, Mien Jansen?, Aartje Bos, Martje Roodhart, Els Blom, Corrie v. IJken, Jansje v. Essen. 6 e rij: Wim v. Beek, Bart Bos?, Toon Ruizendaal, Jaap Kuit, Jan Ruizendaal?, Henk Beekhuizen, Toon Rozenberg, Kees Hensbergen?, Reinier Ruizendaal, Cor Blom, Henk Dop, Jan Perier, Kees v. Essen, Kees v.d. Kamp. Rijtje tussen de tweede en de derde rij uiterst rechts: Aaltje Scherpenzeel, Marie Elzinga, Bep v. Gelder, Marie Jansen, Bep Roodhart, Riekie Mol, Teuntje Roodhart, Chrisje Rebel, Aagje v. Ek, Gerrie Dop, Aaltje v. Beek, Berta Scherpenzeel, Fenna v. Gelder. HKE jaargang

6 Uit die periode moet toch nog wel iets vermeldenswaards zijn, als ik het goed heb begrepen? O ja, dat verhaal van juffrouw Bade!. Dat was een historische gebeurtenis in Eemnes. Het verhaal staat uitgebreid beschreven in Een eeuw christelijk onderwijs in Eemnes ( ) ; we volgen de tekst uit dat boek: rondom de persoon van één der onderwijzeressen in de twintiger jaren verliep alles echter verre van geruisloos. We doelen hier op mej. J. Bade, die op 1 januari 1921 uit Midwolda (bij Winschoten) kwam. Het bestuur werd met menige klacht over haar geconfronteerd en herhaaldelijk maken de schoolnotulen melding van haar onbeschaamd gedrag. De gemeentegeneesheer moest zelfs een keer daadwerkelijke mishandeling Wim, Steintje en Wout Hagen (1930). constateren toen de blauwe plekken op de arm van één der leerlingen en de zichtbare wonden bewezen dat zij er duchtig op los had geknepen. Een climax in mej. Bade s optreden werd bereikt toen zij zich niet ontzag het hoofd der school (hr. Treffers) op de pols te slaan en hem de woorden toe te voegen: al ga je op je kop staan, ik doe wat ik wil, dit alles in het bijzijn der kinderen, hetwelk een ernstig geval van insubordinatie is en een verderfelijke invloed oefent op de opvoeding der kinderen. Na tweemaal door de Raad van Beroep te zijn gehandhaafd, maakt het bestuur op 25 juli 1934 een definitief eind aan juf Bade s fungeren door haar te schorsen. In 1933 liet je het lager onderwijs achter je, en toen? Ik ben naar de Ambachtsschool gegaan in Hilversum en heb daar drie jaar overdag schoolgegaan en het vierde jaar bestond uit overdag werken in de revolutiebouw in Hilversum en s avonds naar de Avondschool gaan. De timmermansopleiding had je toen achter de rug en je ging dus aan het werk, is het niet? Ja, in 1938 ben ik begonnen bij Hendrik Eggenkamp aan de Wakkerendijk (Hendrik was de vader van de identieke tweeling Herman en Gerrit). Daar ben 146 HKE jaargang 30

7 ik maar kort in dienst geweest, want vanwege een bouwverbod moesten we in 1940 stoppen. Kort daarvoor (in 1939) ben ik in militaire dienst gegaan en verbleef vier maanden als soldaat in Alkmaar. De oorlogsjaren zijn voor velen woelige en armoedige jaren geweest, wat deed jij in die periode? Vanaf 1940 tot 1945 leefden wij met een persoonsbewijs (dat noemden wij toen piemeltje brood, PB.). In de begintijd ( ) waren wij vanwege de veiligheid vaak ondergedoken, en overdag werkte ik als magazijnbediende bij De Gruyter in Bussum. In 1942 moest ik mij in Bussum melden voor tewerkstelling in Duitsland; we kregen een treinkaart, maar uit woede heb ik die toen verscheurd. Met een tweede kaart vertrok ik naar Saarbrücken en werd daar als timmerman aan het werk gezet aan de bouw van een viaduct bij het Bahnhof, samen met twee mannen uit Laren en één uit Blaricum; later werd ik overgeplaatst naar de tunnelbouw. In die tijd was ik in de kost op een kamer bij een oude weduwe, en ben ik slechts één keer voor een korte tijd teruggeweest in Eemnes. In Saarbrücken moesten we vaak naar de bunker (een oude kolenmijn) die diende als schuilplaats. Toen kwam het jaar 1945 en kon ik terug naar Nederland; in maart van dat jaar ben ik bevrijd in het Saargebied doch terugkeren was toen nog onmogelijk aangezien de grote rivieren geblokkeerd waren, dus dat werd wachten en ondertussen maakten we hongertochten. In mei 45 Vader Johannes Hagen (3 e rij, 5 e van rechts) en het Fanfarekorps Eendracht (1932). HKE jaargang

8 Wout Hagen (1938). Soldaat bij de Kon. Landmacht in Alkmaar (1940). kwam ik, samen met Russen, in een Übergangslager terecht, in de omgeving van Lotharingen; daar heb ik in de keuken gewerkt bij de Amerikanen. Eindelijk was het dan zover: in juni ging ik op weg, gekleed in een Amerikaans uniform. Via Maastricht belandde ik in Weert en ik heb daar voor een korte tijd op een opslagplaats voor noodhulp gewerkt en ben daar ook in de kost geweest. Uiteindelijk ben ik via Arnhem naar Utrecht gegaan en vandaar per geleende fiets van familie naar de Streefoordlaan in Eemnes gereden. Zoals je mij verteld hebt, volgt dan een meer dan 37 jaar durende tijd van werken als timmerman in de bouw. Dat is juist; ik ben in 1945 begonnen bij aannemer Brand Blom Tzn (vader van oude Tijs en grootvader van Piet en Tijs Blom. Even tussendoor: Brand Blom had toen ook zitting in het schoolbestuur van de School met den Bijbel (van ), en in 1928 werd de bouw van een nieuwe school aan de Laarderweg aan hem gegund. Terug naar mijn werk bij Brand Blom: hij vroeg mij voor hulp bij timmerwerk, en wel voor enkele weken. Ik herinner me nog een markant voorval: 148 HKE jaargang 30

9 We moesten een doodskist maken van hardboard en toen die klaar was, vroeg Blom mij om te helpen bij het dragen van de kist; maar ik was niet in het bezit van een zwart pak. Geen nood: hier heb jij een kostuum (zei Brand Blom), trek het aan en doe je werk! Helaas: de broek was veel te groot en te lang en de jas veel te ruim, en zo heb ik als drager gefungeerd. Toen begon mijn langdurige dienstverband met Hent (Hendrik) Eggenkamp, bouwbedrijf aan de Wakkerendijk. Daar ben ik 37 jaar werkzaam geweest (van 1945 tot 1982). Wij werkten daar met 7 timmerlieden, o.a. 3 broers en neven van Eggenkamp. In de bloeiperiode waren er zo ongeveer 25 werknemers. Ik ben daar timmerman en uitvoerder geweest. Een grote variatie aan woningen heb ik helpen bouwen in t Gooi: bungalows en halve villa s (o.a. aan de Jan Hamdorfflaan in Laren); ook is het huis aan de Molenweg van dr. K. Smit onder mijn handen geweest. In Bussum hebben we de Hema gebouwd en tevens woningen in Blaricum en Loosdrecht. Dertig jaar lang heb ik werk gehad; in 1975 ben ik noodgedwongen gestopt en in 1982, ik was toen 62 jaar, kreeg ik ontslag mede vanwege het feit dat het bedrijf failliet werd verklaard. In dat jaar heb ik nog enkele keren gesolliciteerd, maar het aangeboden werk niet meer aangenomen. In 1985 werd ik 65 en ging ik officieel met pensioen, het werkende leven was voorbij; toch heb ik nog veel kluswerk gedaan om wat bij te verdienen. Leerling op de Ambachtsschool in Hilversum (1938). Wout in het midden naast de leraar. HKE jaargang

10 Vader Johannes, Wout en Steintje Hagen, moeder Johanna Hagen-Balfoort en Wim Hagen (1938). Het werken in de bouw in die na-oorlogse jaren was hard en het beroep was weinig beschermd. Klopt dat? Jazeker, in het begin was het niet enkel timmeren, maar moesten we eigenlijk alles doen in de bouw. Elementen voor betonnen vloeren sjouwen, vrachtwagens met kalk en cement lossen, met als logisch gevolg: rugklachten. Dus ging ik de ziekte- en/of ongevallenwet in en werd later afgekeurd. In die tijd kwam de controleur voor de ziektewet langs en kon ik ook controleur worden (voor 50% werk), dat heb ik geweigerd. Werken met een stofmasker op werd als laf ervaren bij collega s en werkgever; en ook was er geen enkele afzuiginstallatie aanwezig in de werkplaats. In het begin was het vijfeneenhalve dag werken, daarna werd het vijf dagen per week; van zeven uur s morgens tot vijf uur in de middag, met om negen uur een half uur ontbijttijd en van één tot twee lunchtijd, niet netjes in een keet of kantine, maar gewoon buiten op de werkplek. In feite werden we toen onderbetaald voor het vele en zware werk dat we leverden. Een fijne collega met wie ik veel heb gewerkt was Adriaan Brouwer (uit Eemnes), die gewoond heeft aan de Streefoordlaan (in het huis naast Tjebbe van Hees); helaas is die vriend in 2002 overleden. 150 HKE jaargang 30

11 Ben je in je werkzame leven en daarna gezond gebleven? Ik vertelde al van mijn rugklachten en de daaruit voortvloeiende afkeuring. In 1990 (dus 18 jaar terug inmiddels) was ik bij mijn zoon Wout op visite en toen ben ik niet goed geworden. Ik ging snel naar mevr. Dr. Sandelowsky, kreeg een hoestdrankje en kon weer naar huis gaan; de volgende dag weer naar dr. Sandelowsky; die stuurde mij door naar ziekenhuis Gooi-Noord (het huidige Tergooi Blaricum). Vandaar naar Utrecht waar ik ben geopereerd, er zat een abces in de linkerhelft van mijn hoofd en dat is toen verwijderd. De periode van verdere genezing vergde ruim negen weken; toen moest ik weer terug naar Gooi-Noord voor nakuren, ongeveer veertien dagen. Gelukkig kan ik zeggen dat ik daarna nooit meer echte hoofdpijn heb gehad. Gedurende mijn hele leven heb ik dertien operaties moeten ondergaan. Wout, heb je hobby s, en ben je veel buiten Eemnes geweest? Mijn grootste hobby is tuinieren. Achter mijn huis heb ik een ruime groentetuin, waar ik o.a. het volgende verbouw : sla, andijvie, postelein, raapstelen en 3 soorten bonen. Op de mooiste momenten van de dag zit ik heerlijk in de scha- Huis van de familie Hagen, Streefoordlaan 12. HKE jaargang

12 Familiefoto uit 1988 met: Joop (bril), Wout (snor) en Annita met baby. duw van mijn prachtige kastanjeboom. Ik heb ook veel mooie en verre reizen mogen maken, ondermeer naar de Filippijnen, Australië, Israël, Rusland en de steden Londen, Parijs en Genève. Verder fiets ik graag en veel; voor de verre tochten heb ik een elektrische fiets gekocht, dat gaat voortreffelijk. Er staat een auto naast mijn huis, maar die gebruik ik niet veel, enkel voor een ritje in de omgeving. Mijn boodschappen doe ik bij voorkeur in Baarn op de dinsdagse markt, bij de Aldi en Kraaij; in Laren koop ik vrijdagmiddag fruit op de markt en in Eemnes kom ik wel eens in de Boni. In de avonduren kijk ik graag televisie, vooral naar documentaires en films over de Tweede Wereldoorlog, maar ook mag ik enthousiast kijken naar boksen en voetbal. De lange winteravonden zijn gereserveerd voor puzzelen en het knopen van kussens, wandkleden en zelfs vloerkleden. Jaarlijks woon ik de Dodenherdenking bij op 4 mei, bij het Plantsoen, ieder keer weer indrukwekkend. Zo zie je, eigenlijk kom ik tegenwoordig tijd tekort! Wie nu nog niet weet wie Wout is, die zal het nooit weten! Wout, bedankt voor de gezellige morgens bij jou thuis, de boeiende verhalen en de vele koppen koffie met koek. Het ga je goed! 152 HKE jaargang 30