Rapport van het hertoetsbezoek aan Stichting Vanboeijen, locatie Middenweg 11 in Assen op 20 juli 2016

Transcriptie

1 Rapport van het hertoetsbezoek aan Stichting Vanboeijen, locatie Middenweg 11 in Assen op 20 juli 2016 Utrecht augustus 2016 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Beschrijving locatie 5 2 Conclusie en onderbouwing Samenvatting van de scores per thema Conclusie: resultaten hertoetsbezoek laten verbeteringen zien Deskundigheid personeel fors verbeterd Bewustwording medicatieveiligheid behoeft nog aandacht Direct stappen gezet met betrekking tot de cliëntgerichtheid 8 3 Handhaving Inleiding Overzicht van normen waaraan de geboden zorg niet voldeed Vervolgacties zorgaanbieder: extra verbetertijd en resultaatsverslag Vervolgacties inspectie 10 4 Bevindingen inspectiebezoek Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding Scores Thema 2: cliëntdossier Inleiding Scores Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Scores Thema 4: medicatieveiligheid Inleiding Scores Thema 5: vrijheidsbeperking Inleiding Scores 27 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten 31 Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 32 Pagina 2 van 33

3 1 Inleiding Op 20 juli 2016 bracht de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een onaangekondigd hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen. Dit hertoetsbezoek was een vervolg op een vorig bezoek aan dezelfde locatie op 3 mei Tijdens dit vorige inspectiebezoek constateerde de inspectie dat de geboden zorg op een aantal punten onvoldoende aan de normen voldeed. Op 20 juli 2016 beoordeelde de inspectie de geboden zorg op die punten opnieuw. In het eerste hoofdstuk van dit hertoetsrapport beschrijft de inspectie het kader waarbinnen zij het hertoetsbezoek bracht. In de hoofdstukken hierna volgen de conclusie, de handhaving met daarin de maatregelen die de zorgaanbieder moet nemen en tenslotte de bevindingen. 1.1 Aanleiding en belang De taak van de inspectie is het bevorderen van zorg van goede kwaliteit en van goed niveau. Goede zorg is in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig, cliëntgericht en tijdig. De zorgaanbieder stemt de zorg af op de reële behoefte van de cliënt en levert de zorg in overeenstemming met de professionele standaard. Hierbij neemt de zorgaanbieder de rechten van de cliënt zorgvuldig in acht en borgt hij dat de cliënt ook overigens met respect wordt behandeld. De inspectie vult haar taak in door erop toe te zien dat zorgaanbieders die onder toezicht staan, wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden naleven. Zij doet dit onder meer door het brengen van aangekondigde en onaangekondigde inspectiebezoeken. De inspectie oefent haar toezicht niet uit vanuit de opvatting regels zijn regels, maar vanuit de overtuiging dat regels en (beroeps)normen een onontbeerlijk kader vormen voor goede zorg, en daarmee bijdragen aan de preventie van onnodige risico s voor cliënten. Extra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen. Op 26 februari 2016 stelde de inspectie, na onderzoek, Vanboeijen onder verscherpt toezicht voor een halfjaar. De inspectie concludeerde in het onderzoek dat de aangetroffen bestuurlijke onrust risico s kon hebben voor de kwaliteit, veiligheid en continuïteit van de zorg. De inspectie constateerde dat de bestuurlijke onrust ervoor zorgde dat ontwikkelingen bij Vanboeijen stilstonden op een moment dat de organisatie stappen moest zetten om de kwaliteit en veiligheid van de zorg te borgen. Het verscherpt toezicht bij Vanboeijen bevatte drie maatregelen: 1. Binnen 14 dagen (gerekend vanaf 26 februari 2016) is er zicht op een gedragen bestuurder. Dit betekent dat deze bestuurder het draagvlak heeft van de centrale verwantenraad en de medezeggenschapsraad. Over de benoeming wordt voor iedereen transparant gecommuniceerd; 2. Binnen 14 dagen (gerekend vanaf 26 februari 2016) heeft het managementteam een bredere taakopdracht gekregen zodat het managementteam tot het aantreden van de nieuwe bestuurder (1 april 2016) acties kan ondernemen in het belang van de cliënten en de organisatie en goede zorg kan borgen. 3. Binnen een halfjaar is er een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling, en systematische bewaking en verbetering van de kwaliteit van zorg, zodanig dat dit redelijkerwijs kan leiden tot goede zorg. Op 3 mei 2016 bracht de inspectie een bezoek aan Middenweg 11 en op 4 mei 2016 sprak zij met de centrale verwantenraad, de medezeggenschapsraad, de raad van toezicht en de raad van bestuur, om te toetsen of Vanboeijen aan de eerste twee maatregelen van het Pagina 3 van 33

4 verscherpt toezicht had voldaan. Op 29 juni 2016 concludeerde de inspectie aan de hand van het bezoek en de gesprekken met de hiervoor genoemde organen binnen Vanboeijen dat Vanboeijen aan de eerste twee maatregelen van het verscherpt toezicht voldeed. Bij het vorige inspectiebezoek aan Middenweg 11 op 3 mei 2016 bleek de geboden zorg op een aantal punten onvoldoende aan de normen te voldoen. Op 11 juli 2016 ontving de inspectie een resultaatsverslag waarin de zorgaanbieder over deze punten het volgende aangaf: - of de zorgaanbieder binnen de gestelde termijn volledig voldeed aan de norm; - welke aanpak en acties de zorgaanbieder heeft ingezet om volledig aan de norm te voldoen; - hoe de zorgaanbieder heeft gemeten dat hij volledig aan de norm voldeed; - als de zorgaanbieder per de datum van het resultaatsverslag nog niet volledig aan de norm voldeed: welk niveau van verbetering in kwalitatieve en kwantitatieve zin de zorgaanbieder per de datum van het resultaatsverslag feitelijk had bereikt (bijvoorbeeld een % van het geheel). 1.2 Doelstelling De doelstelling van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 was te beoordelen in hoeverre de zorg die Middenweg 11 biedt, na de verbeteracties voldeed aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s bij cliënten beperken. Daarnaast, zoals hierboven beschreven, toetsen of Vanboeijen voldoet aan de derde maatregel vanuit het verscherpt toezicht. 1.3 Methode De inspectie gebruikte hetzelfde bezoekinstrument met te toetsen thema s, normen en beoordelingsaspecten als bij het vorige inspectiebezoek. De geboden zorg is op de volgende thema s opnieuw getoetst: Sturen op kwaliteit en veiligheid; Cliëntdossier; Deskundigheid en inzet personeel; Medicatieveiligheid; Vrijheidsbeperking. Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelde de inspectie opnieuw of de door Middenweg 11 geboden zorg voldeed aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden. De inspectie raadpleegde de volgende informatiebronnen: het vastgestelde rapport van het vorige inspectiebezoek; het resultaatsverslag d.d. 11 juli 2016 gesprekken met uitvoerende medewerkers; gesprekken met behandelaars; gesprekken met het management(team); het inzien van drie cliëntdossiers; het inzien van documenten, genoemd in bijlage 1; een rondgang door de locatie. 1.4 Toetsingskader De normen en beoordelingsaspecten die de inspectie hanteerde, zijn gebaseerd op de weten regelgeving en de daarvan afgeleide normen van de koepelorganisaties en de brancheen beroepsverenigingen. Bij risico s waarvoor wet- en regelgeving en daarvan afgeleide normen ontbraken, hanteerde de inspectie indien nodig eigen handhavingsnormen. Een overzicht van het normenkader is opgenomen in bijlage 2. De inspectie beoordeelde de Pagina 4 van 33

5 geboden zorg tijdens dit bezoek alleen op de normen die tijdens het vorige bezoek van 3 mei 2016 voldoet niet scoorden. 1.5 Beschrijving locatie Middenweg 11 is een woning op het terrein van het Park Diepstroeten. De woning heeft twee verdiepingen, met elkaar verbonden door een brede trap en een lift. Elke verdieping heeft zes ruime appartementen van gelijke grootte. Ieder appartement heeft een eigen kitchenette en sanitair. De meeste cliënten maken niet of nauwelijks gebruik van hun eigen appartement, het sanitair uitgezonderd. Een enkele cliënt gebruikt het appartement als speelruimte. Beide verdiepingen beschikken over een gemeenschappelijke huiskamer. De benedenverdieping beschikt over een terras en een grote tuin en de bovenverdieping beschikt over een balkon. In Middenweg 11 bevinden zich geen afzonderingsruimtes. In Middenweg 11 wonen elf cliënten met zeer uiteenlopende zorg- en begeleidingsvragen (ZZP 5 t/m 7). Naast een ernstige verstandelijke handicap is er sprake van bijkomende stoornissen of beperkingen als autisme, onbegrepen gedrag, epilepsie en lichamelijke beperkingen. Alle bewoners bezoeken op werkdagen een locatie voor dagactiviteiten. (Bron: site Vanboeijen). De leeftijd varieert van ongeveer dertig jaar tot ouder wordend. De cliënten hebben veel structuur en begeleiding nodig. Een aantal cliënten heeft meerzorg. Hierbij is het CCE betrokken. De dagelijkse begeleiding wordt verzorgd door een team van twaalf medewerkers. Op de benedenverdieping werken op werkdagen twee medewerkers en in het weekend drie. Op de bovenverdieping is zowel op werkdagen als in het weekend één medewerker aanwezig. Een orthopedagoog is intensief betrokken bij de begeleiding van de cliënten. Middenweg 11 heeft een vaste teamleider die tijdelijk ondersteuning krijgt van een collega-teamleider. Het team van Middenweg 11 is een team in ontwikkeling. Begin juni 2016 is gestart met een reorganisatie van het team waarbij voor vijf medewerkers een ander perspectief is gezocht dan Middenweg 11 om zo een cultuurverandering op Middenweg 11 te bewerkstelligen. De vrijgekomen plekken in het team zijn voornamelijk ingevuld door medewerkers die al bij Vanboeijen in dienst waren en zijn geworven aan de hand van een duidelijk functieprofiel. De medewerkers van het team Middenweg 11 schrijven allen een verslag over de voorgaande periode waarin zelfreflectie een onderdeel zal zijn. Pagina 5 van 33

6 2 Conclusie en onderbouwing Dit hoofdstuk start met een samenvattend overzicht van de scores per thema van het vorige inspectiebezoek en van het hertoetsbezoek. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie. De inspectie onderbouwt haar conclusie daarna in één of meer beschouwende subparagrafen. Deze onderbouwing beschrijft de grote lijnen en de belangrijkste risico s. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. 2.1 Samenvatting van de scores per thema De onderstaande tabel biedt per thema een samenvatting van de scores op de normen waaraan de inspectie de geboden zorg toetste. Figuur 1. Scores vorige bezoek 3 mei 2016 Thema's Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 8 normen Cliëntdossier: 6 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 9 normen Medicatieveiligheid: 9 normen Vrijheidsbeperking: 10 normen Aantal normen Pagina 6 van 33

7 Figuur 2. Scores hertoetsbezoek 20 juli Thema's Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Sturen op kwaliteit en veiligheid: 8 normen Cliëntdossier: 6 normen Deskundigheid en inzet van personeel: 9 normen Medicatieveiligheid: 9 normen Vrijheidsbeperking: 10 normen Aantal normen 2.2 Conclusie: resultaten hertoetsbezoek laten verbeteringen zien Het bezoek aan Middenweg 11 op 3 mei 2016 liet destijds zien dat verbeteringen noodzakelijk waren. Vanwege het verscherpt toezicht bezocht de inspectie op 20 juli 2016 wederom Middenweg 11 om te zien in hoeverre de verbeteringen waren ingezet. Het was niet te verwachten dat Vanboeijen op Middenweg 11 aan alle normen zou voldoen omdat de termijn waarop het hertoetsbezoek uitgevoerd werd, kort was. Op het gebied van deskundigheid en inzet personeel zijn er duidelijke stappen gezet die van invloed zijn op de kwaliteit van de zorg en de verbetering daarvan. Mede hierdoor heeft de inspectie er vertrouwen in dat het verbeterplan wordt uitgevoerd zodat Vanboeijen ook aan de andere normen gaat voldoen. Van de 20 normen die op Middenweg 11 getoetst zijn voldoen er 8 wel en 12 niet. Deze 12 normen staan in het resultaatsverslag beschreven en Vanboeijen verwacht dat Middenweg 11 aan het eind van 2016 alle verbeteringen om te voldoen aan de normen, geïmplementeerd heeft. Het niet voldoen aan de normen blijft echter risicovol. In hoofdstuk 3 staan de te nemen maatregelen en de vervolgacties aangegeven Deskundigheid personeel fors verbeterd. Vanboeijen is organisatiebreed bezig met het onderwerp deskundigheid personeel. Teamleiders rapporteren maandelijks aan de directeur zorg a.i. Er wordt gekeken naar de rol van de persoonlijk begeleider als regisseur van de ondersteuningsprocessen. Specifiek op Middenweg 11 heeft er een verschuiving in het team plaatsgevonden en gaat er gekeken worden naar de juiste scholing van de medewerkers ten opzichte van het locatieprofiel. De inspectie merkte duidelijke verbetering op in de wijze waarop medewerkers over cliënten spraken. Medewerkers konden goed aangeven dat ze gemotiveerd waren om op Middenweg 11 te werken aan verbeteringen van de kwaliteit van de zorg. Het team is momenteel nog volop in ontwikkeling. Door teamvergadering en onderlinge afstemming merken de medewerkers dat de neuzen nu dezelfde kant 1 De inspectie beoordeelde tijdens dit bezoek de geboden zorg alleen op de normen die tijdens het vorige bezoek voldoet niet scoorden. Pagina 7 van 33

8 opstaan. De inspectie verwacht dat de ingezette cultuurverandering op deze locatie zijn vruchten afwerpt Bewustwording medicatieveiligheid behoeft nog aandacht Tijdens het inspectie bezoek was zichtbaar dat er aandacht was besteed aan de indeling van de medicatiekasten en aan het aftekenen van toegediende medicatie. Opmerkelijk was dat in de medicatiekast een zestal doosjes pijnstillers aanwezig waren, waarvan één doosje met een houdbaarheid van Los van het al dan niet voldoen aan deze norm, is de vraag in hoeverre medewerkers zich bewust zijn van het belang van medicatieveiligheid. Medewerkers zouden vragen aan elkaar moeten stellen: waarom zes doosjes, voor wie en klopt de datum? Het management zou zich moeten beraden of bij medewerkers de tijd ontbreekt, de scholing onvoldoende is of dat de oorzaak ligt in een aanspreek- of verbetercultuur. 2.3 Direct stappen gezet met betrekking tot de cliëntgerichtheid Na het vorige inspectiebezoek en rapport heeft Vanboeijen actie ondernomen om de leefomgeving van de cliënten op de Middenweg 11 te verbeteren. De inspectie trof een aanzienlijk verbeterde sfeer in de huiskamer van de woning aan. De indringende urinegeur was niet meer aanwezig. De eetkamerstoelen waren vernieuwd en deden huiselijk aan. Het kapotte schot onder het aanrecht was gerepareerd. Op de tafel stond een klein veldboeketje wat door een cliënt zelf onderweg naar huis was geplukt. Medewerkers konden aangeven dat zij zochten naar alternatieve oplossingen voor langdurig structurele problemen bij cliënten. Medewerkers vertelden zich bewust te zijn dat sommige oorzaken zo complex zijn dat het probleem mogelijk nooit weggenomen kan worden. In plaats van deze te accepteren als gangbaar voor de cliënt, zochten zij nu echter naar (creatieve) alternatieve oplossingen. Pagina 8 van 33

9 3 Handhaving 3.1 Inleiding Dit hoofdstuk begint met een overzicht van de normen waaraan de geboden zorg niet voldeed en waarvoor verbetermaatregelen noodzakelijk zijn. Vervolgens geeft de inspectie aan wat zij van de zorgaanbieder verwacht. Daarna beschrijft de inspectie haar vervolgacties. De inspectie gaat ervan uit dat de informatie in hoofdstuk 4 voldoende handvatten biedt om de verbeteringen door te voeren die nodig zijn om te voldoen aan de normen in paragraaf Overzicht van normen waaraan de geboden zorg niet voldeed 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en exclusiecriteria voor cliënten. 2.5 Afgesproken doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. 2.6 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn betrokken bij de periodieke evaluatie en bijstelling van het zorgplan. De evaluatiefrequentie is volgens de veldnorm of hoger. 3.3 Medewerkers hebben voldoende kennis en vaardigheden om ondersteuning te kunnen bieden aan de doelgroep van cliënten. 3.6 Medewerkers krijgen scholing om adequaat te kunnen voorzien in de zorgen ondersteuningsbehoeften van de cliënten. 4.7 De zorgaanbieder registreert de (werk)voorraad medicatie en bewaakt de houdbaarheid ervan Medewerkers signaleren werking en bijwerking van de toegediende medicatie De arts en de apotheker verrichten ten minste jaarlijks een medicatiebeoordeling voor alle cliënten. 5.1 De zorgaanbieder beschrijft zijn visie op en beleid over preventie, terugdringing, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. 5.2 Voordat een vrijheidsbeperkende maatregel wordt ingezet, analyseren de disciplines die bij de zorg aan de cliënt zijn betrokken het (probleem)gedrag van de cliënt. 5.3 Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een psychosociale- of gedragsinterventie plaats. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregelen zorgvuldig toe. 3.3 Vervolgacties zorgaanbieder: extra verbetertijd en resultaatsverslag In verband met het verscherpt toezicht bezocht de inspectie de locatie Middenweg 11 eerder dan gangbaar. Middenweg 11 heeft nog de tijd nodig om de ingezette verbeteracties te implementeren. De inspectie geeft de zorgaanbieder de tijd om de geboden zorg alsnog te laten voldoen aan de hierboven genoemde normen. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder de noodzakelijke verbetermaatregelen continueert en de inspectie daarvan opnieuw een resultaatsverslag stuurt. Dit resultaatsverslag verwacht de inspectie uiterlijk 15 december In dit resultaatsverslag staat per norm: - of de geboden zorg binnen de gestelde termijn volledig voldoet aan de norm; - welke aanpak en acties de zorgaanbieder heeft ingezet om volledig aan de norm te voldoen; - hoe de zorgaanbieder heeft gemeten dat de geboden zorg volledig aan de norm voldoet; - als de geboden zorg per de datum van het resultaatsverslag nog niet volledig aan de norm voldoet: welk niveau van verbetering in kwalitatieve en kwantitatieve zin de zorgaanbieder per de datum van het resultaatsverslag feitelijk heeft bereikt (bijvoorbeeld een % van het geheel). Pagina 9 van 33

10 De inspectie verwacht bovendien dat de zorgaanbieder controleert of de geboden zorg bij overige locaties of teams aan alle getoetste normen voldoet en dat hij zo nodig passende maatregelen treft. 3.4 Vervolgacties inspectie Op basis van het ontvangen resultaatsverslag beoordeelt de inspectie of vervolgacties nodig zijn. Een aangekondigd of onaangekondigd hertoetsbezoek aan Middenweg 11 behoort tot de mogelijke vervolgacties. Pagina 10 van 33

11 4 Bevindingen inspectiebezoek Dit hoofdstuk bevat per thema een inleiding, de scores op de normen en op de bijbehorende beoordelingsaspecten. Na ieder thema volgt zo nodig een toelichting op de scores. De scores zijn in een tabel weergegeven. Er zijn vier scoremogelijkheden: voldoet voldoet niet. In alle gevallen geldt: als de geboden zorg op één beoordelingsaspect van een norm een score voldoet niet heeft, dan scoort de geboden zorg op de hele norm voldoet niet. Dit geldt dus ook als de geboden zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingaspecten van een norm een score niet beoordeeld heeft. niet van toepassing (n.v.t.). De score n.v.t. geeft de inspectie als de situatie waarop de norm van toepassing is, in Middenweg 11 nooit voorkomt. niet beoordeeld. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is in Middenweg 11 wel voorkomt, maar tijdens het bezoek niet aan de orde is geweest. Heeft de zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingsaspecten van die norm een score niet beoordeeld? Dan beschouwt de inspectie de geboden zorg waarop een norm van toepassing is als niet beoordeeld. Incidenteel kan het voorkomen dat de inspectie feiten en risico s constateert die niet in de beoordelingsaspecten worden genoemd maar wel betrekking hebben op een norm. Wanneer de inspectie die feiten ernstig vindt en de risico s voor cliënten groot zijn, kan dit reden zijn om die norm een score voldoet niet te geven. Omgekeerd kan het ook voorkomen dat de inspectie beoordelingsaspecten bij een norm als voldoet niet beoordeelt, en die norm desondanks een score voldoet krijgt. Dit kan gebeuren als de zorgaanbieder andere maatregelen heeft getroffen die hebben geleid tot goede zorg. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen; de inspectie toetst niet aan alle normen uit dit bestand. De inspectie beoordeelde tijdens dit bezoek de geboden zorg alleen op de normen die tijdens het vorige bezoek voldoet niet scoorden. Pagina 11 van 33

12 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding In de uitvoering van de zorg moet zichtbaar zijn dat de zorgaanbieder stuurt op kwalitatief goede en veilige zorg. Deze zorg is gericht op het bevorderen dan wel in stand houden van de kwaliteit van bestaan en de eigen regie van de cliënt Scores Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, borgt in samenspraak met relevante disciplines en partijen een effectieve Plan-Do-Check-Act cyclus. Dit betekent dat hij structureel relevante kwaliteitsinformatie verzamelt en hierover met belanghebbenden in dialoog gaat. Daardoor wordt zichtbaar wat goed gaat en waar het nog beter kan. De zorgaanbieder is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van de hierop gebaseerde verbeteracties en voor de beoordeling van de effecten ervan. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, werkt systematisch aan het optimaliseren van de relatie tussen cliënt en professional. De zorgaanbieder richt zijn organisatie zo in dat medewerkers in dialoog met de cliënt kunnen handelen. Hierbij zijn de wensen en behoeften van de cliënt altijd het uitgangspunt. 1.1 De zorgaanbieder gebruikt op structurele wijze cliëntervaringen voor kwaliteitsverbetering. a) Eens in de drie jaar voert de zorgaanbieder een cliëntervaringsonderzoek uit. Het laatste onderzoek is maximaal drie jaar oud. b) Maximaal binnen een jaar na het cliëntervaringsonderzoek heeft de zorgaanbieder de resultaten op de locatie/in het team aantoonbaar gebruikt om de kwaliteit te verbeteren. 1.2 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat medewerkers (bijna-)fouten systematisch en structureel melden. Hij verzamelt en analyseert de meldingen en gebruikt deze voor verbeteracties. a) Medewerkers zeggen (bijna-)fouten veilig te kunnen melden. b) Ten minste een persoon of commissie (bijvoorbeeld MIC) analyseert de meldingen systematisch. c) Op basis van de meldingenanalyse neemt de zorgaanbieder aantoonbaar verbetermaatregelen. 1.3 De zorgaanbieder gebruikt klachten van cliënten voor verbeteracties. a) De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de Pagina 12 van 33

13 voor de doelgroep(en) geldende wetgeving 2. b) De zorgaanbieder gebruikt informatie uit de klachtenafhandeling voor verbeteracties. 1.4 De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap. a) De zorgaanbieder regelt medezeggenschap waarbij cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers cliëntbelangen behartigen. b) De leden/cliënten die deelnemen aan de cliëntenmedezeggenschap ervaren dat de zorgaanbieder hen tijdig en goed informeert en goed luistert naar hun inbreng. Ook vinden zij dat de zorgaanbieder de juiste zaken agendeert. c) De zorgaanbieder heeft de cliëntenmedezeggenschap niet alleen op centraal niveau maar ook op het niveau van de locatie/groep georganiseerd. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en exclusiecriteria voor cliënten. a) De zorgaanbieder gebruikt in- en exclusiecriteria voor cliënten als uitgangspunt bij de samenstelling van cliëntgroepen. 1.7 De zorgaanbieder heeft geborgd beleid op het terrein van intimiteit, vriendschap, seksualiteit en seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen cliënten. a) De zorgaanbieder heeft beleid beschreven over seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen cliënten en evalueert periodiek of bijstelling hiervan nodig is. b) Medewerkers kennen het beleid en besteden aantoonbaar aandacht aan de onderwerpen intimiteit, vriendschap en seksualiteit onder cliënten. 1.8 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat zinvolle/ passende dagbesteding in voldoende mate aanwezig is. a) Alle cliënten hebben dagbesteding met als uitgangspunt negen dagdelen per week. b) Cliënten hebben een dagbesteding die past bij hun wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. 1.9 De zorgaanbieder is in het bezit van een verklaring omtrent gedrag (VOG) van alle medewerkers die vanaf 1 januari 2016 in dienst zijn getreden en 2 Voor de klachtenprocedure zoals beschreven in de Wkkgz geldt een overgangsregeling tot 1 januari In de overgangsperiode blijft de klachtenregeling die de zorgaanbieder had op grond van de Wkcz van toepassing tot het tijdstip waarop hij beschikt over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen van de Wkkgz. Voor de afhandeling van Bopz-klachten geldt de klachtenprocedure zoals deze wordt beschreven in de Wkkgz niet, omdat voor de behandeling van Bopz-klachten afwijkende regels gelden, die zijn vastgelegd in de Wet Bopz en in het Besluit Klachtenbehandeling Bopz. Pagina 13 van 33

14 zorg verlenen of beroepsmatig met cliënten in aanraking komen. a) De zorgaanbieder is in het bezit van een verklaring omtrent gedrag (VOG) van alle medewerkers die vanaf 1 januari 2016 in dienst zijn getreden en zorg verlenen of beroepsmatig met cliënten in aanraking komen. Toelichting Norm 1.5 Middenweg 11 was bezig met het actualiseren van een locatieprofiel. Dit was tijdens het bezoek echter nog niet afgerond. In het locatieprofiel wordt de visie van de locatie omschreven, op welke doelgroep de locatie zich richt, wat de werkwijze inhoudt en welke competenties van medewerkers daarvoor nodig zijn. Er werd al wel rekening gehouden met een mogelijke verandering van het locatieprofiel. Tijdens het bezoek was er één lege plek door het vertrek /overplaatsing van een cliënt. Deze plek voor een eventuele nieuwe cliënt vulde Vanboeijen niet op voordat het locatieprofiel was geactualiseerd. Pagina 14 van 33

15 4.2 Thema 2: cliëntdossier Inleiding Het cliëntdossier is een belangrijke basis voor cliëntgerichte zorg. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, maakt met iedere cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger vóór de start van de zorgverlening of zo snel als mogelijk na de start van de zorgverlening afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. Deze afspraken gaan uit van de wensen, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. Ook houden deze afspraken rekening met beperkingen van de cliënt en met ingeschatte mogelijke cliëntgebonden risico s. Bij de uitvoering van de zorg en ondersteuning is het uitgangspunt het zo veel mogelijk versterken van de eigen regie van de cliënt en van zijn ervaren kwaliteit van bestaan. De medewerker die eerstverantwoordelijke is voor de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt stelt in dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger zorg- en ondersteuningsdoelen vast. In deze doelen moeten de wensen van de cliënt doorklinken en de wijze waarop hij zijn leven wil inrichten. De doelen zijn niet uitsluitend probleemgericht gedefinieerd maar bevorderen ook de kwaliteit van het bestaan van de cliënt zo goed mogelijk. Ook maakt de eerstverantwoordelijke medewerker met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. De medewerker legt deze afspraken vast in de vorm van een individueel ondersteuningsplan. Uit dit plan wordt duidelijk welke zorg en ondersteuning een cliënt van de zorgaanbieder vraagt. Ook beschrijft het plan wat er nodig is om de zorg- en ondersteuningsdoelen te behalen en wie daarvoor verantwoordelijk is of zijn. Naast de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger en de eerstverantwoordelijke medewerker leveren alle overige betrokken medewerkers en disciplines, zoals gedragswetenschappers, artsen en paramedici, een zichtbare bijdrage aan afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft geborgd beleid voor het rapporteren in het cliëntdossier over de voortgang op de zorg- en ondersteuningsdoelen en over de mate waarin deze doelen worden behaald. Ook is de zorgaanbieder verantwoordelijk voor rapportage over andere relevante zaken op individueel cliëntniveau die om rapportage vragen. De zorgaanbieder waarborgt de periodieke multidisciplinaire evaluatie van het ondersteuningsplan met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger. Na de evaluatie maken de betrokkenen met elkaar nieuwe afspraken. 3 Onder cliëntdossier verstaat de inspectie alle vastgelegde informatie op individueel cliëntniveau die relevant is voor de zorgverlening aan de cliënt. Het individuele ondersteuningsplan is een onderdeel van het cliëntdossier. Pagina 15 van 33

16 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Scores 2.1 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken bij het opstellen van het zorgplan. 4,5 a) Bij iedere nieuwe cliënt is binnen zes weken na de start van de zorgverlening een ondersteuningsplan vastgesteld. b) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken bij de beschrijving van de levensgeschiedenis, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. c) Uit het cliëntdossier blijkt dat de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger heeft ingestemd met de inhoud van het ondersteuningsplan. 2.2 De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ondersteuningsdoelen 3. a) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. b) De zorg-/ondersteuningsdoelen zijn gebaseerd op diagnostiek van relevante disciplines. 2.3 In het cliëntdossier is zichtbaar dat relevante disciplines betrokken zijn bij de zorg en ondersteuning. a) Het cliëntdossier bevat relevante informatie, zoals diagnoses, onderzoeken en/of opdrachten van betrokken disciplines. b) Relevante disciplines zijn aantoonbaar betrokken bij het opstellen en evalueren van het ondersteuningsplan. c) Vakinhoudelijke specialisten hebben hun adviezen en/of opdrachten aan medewerkers toepasbaar gemaakt voor de dagelijkse omgang met de cliënten. 4 Voor deze normen geldt een afwijkend handhavingbeleid voor cliënten die zorg ontvangen vanuit een Persoonsgebonden Budget/PGB. Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Het toezicht op de zorg aan deze cliënten blijft, voor wat betreft de normen en beoordelingsaspecten die specifiek over het zorgplan gaan, beperkt tot toetsen en zo nodig het geven van het advies om bepaalde zaken te verbeteren. Verdergaande handhavingmaatregelen zullen achterwege blijven. Dit neemt niet weg dat ook de zorg aan deze groep cliënten aantoonbaar van goed niveau, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht moet zijn, afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. 5 De Wkkgz hanteert voor het ondersteuningsplan de term zorgplan. Deze term heeft de inspectie in dit rapport op normniveau doorgevoerd. De beoordelingsaspecten vermelden de term ondersteuningplan, die in de gehandicaptenzorg gebruikelijk is. Pagina 16 van 33

17 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Medewerkers inventariseren en evalueren periodiek de cliëntgebonden risico's en baseren hierop de zorg en de ondersteuning. a) In het cliëntdossier zijn relevante cliëntgebonden risico s en daaruit voortvloeiende afspraken opgenomen. Voorbeelden van cliëntgebonden risico s zijn: - Probleem- of onbegrepen gedrag - Agressie - Seksualiteit, seksueel grensoverschrijdend gedrag - Problemen medicatiegebruik - Verslaving - Vallen - Syndroom en aandoeningsspecifieke risico's - Mondzorg b) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de resultaten van de individuele risico-inventarisaties. 2.5 De in het zorgplan beschreven zorg-/ ondersteuningsbehoeften, de doelen, acties, rapportage en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. a) De zorg-/ondersteuningsbehoeften, de zorg-/ ondersteuningsdoelen en de acties hebben een logische samenhang. b) De (dagelijkse) rapportages zijn gekoppeld aan de zorg- /ondersteuningsdoelen en acties. c) De evaluaties van de ondersteuningsplannen gaan over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties. 2.6 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is betrokken bij de periodieke evaluatie en bijstelling van het zorgplan. De evaluatiefrequentie is volgens de veldnorm of hoger 3. a) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken geweest bij de evaluatie van het ondersteuningsplan. b) Periodieke evaluaties zijn aantoonbaar uitgevoerd met een minimale frequentie zoals vastgelegd in de veldnorm of vaker. c) Aantoonbaar is geëvalueerd of de gemaakte afspraken over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties zijn nageleefd. De uitkomst van de evaluatie wordt gebruikt voor een eventuele wijziging van het ondersteuningsplan. Pagina 17 van 33

18 Toelichting Norm 2.5 en 2.6 De zorg-/ondersteuningsdoelen van cliënten stonden gefragmenteerd beschreven in de cliëntendossiers. Er stonden doelen beschreven onder de levensdomeinen van de cliënt, bij aandachtspunten voor de cliënt en bij doelen van de cliënt. Doordat de zorg-/ondersteuningsdoelen gefragmenteerd beschreven stonden was het lastig een samenhang in de doelen te herkennen. De evaluatieverslagen waren, in tegenstelling tot het bezoek van 3 mei 2016, voor de medewerkers inzichtelijk. Alle medewerkers van Middenweg 11 waren geautoriseerd voor toegang tot de zogenoemde N-schijf op de computer. De inspectie zag dat in een PPO verslag geen evaluatie beschreven stond, maar alleen de uitkomst en vervolg op de evaluatie (wat er ten behoeve van de cliënt moet gebeuren). Er stond niet beschreven wat er is gedaan aan het doel en waarom het wel of niet gewerkt heeft. Vanboeijen was op de hoogte dat de doelen, acties, rapportages en evaluaties onvoldoende op elkaar zijn afgestemd. Op organisatieniveau was men bezig om daar verbeteringen in aan te brengen. Zo was er een werkgroep bezig met het opstellen van richtlijnen voor het cliëntdossier waarbij rekening gehouden wordt met een logische samenhang tussen doelen, acties, rapportages en evaluaties (methodische cyclus). Deze werkgroep was in juli gestart en wil de verbeteringen in september 2016 geïmplementeerd hebben. Pagina 18 van 33

19 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, organiseert de uitvoering van de geboden zorg zo dat hij tijdig, doelmatig, doelgericht en deskundig in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënt voorziet. De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel Scores Medewerkers die goede zorg bieden, richten zich op het behouden of bereiken van het optimale niveau van functionele autonomie en kwaliteit van bestaan voor de cliënt. Deskundige medewerkers zijn betrouwbaar, werken cliëntgericht en bejegenen de cliënt op een passende manier. Zij zijn in staat om de cliënt op een professionele, multidisciplinaire wijze de juiste ondersteuning te bieden op het vlak van sociaal-emotioneel, cognitief en somatisch functioneren. Deskundige medewerkers kunnen reflecteren op het effect van het eigen handelen. Medewerkers die goede zorg bieden, werken volgens protocollen, procedures en werkinstructies. De zorgaanbieder borgt dat relevante actuele protocollen, procedures en werkinstructies aanwezig zijn. De zorgaanbieder stimuleert medewerkers om met gezond verstand te blijven werken. Hij biedt de mogelijkheid om gemotiveerd af te wijken van geldende protocollen en procedures wanneer situaties daarom vragen. Medewerkers leggen afwijkingen van protocollen, procedures, werkinstructies en zorgafspraken schriftelijk vast in het cliëntdossier. Bij de geboden zorg kunnen tegelijkertijd of opeenvolgend verschillende onderdelen van dezelfde zorgaanbieder of verschillende zorgaanbieders betrokken zijn. In zulke situaties doet de zorgaanbieder wat in zijn vermogen ligt om een goede communicatie en coördinatie tussen alle betrokkenen, onder wie de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger, te waarborgen. 3.1 Medewerkers werken cliëntgericht. a) Medewerkers kunnen aangeven op welke wijze ze cliënten methodisch en actief ondersteunen in het uiten van behoeftes en wensen. b) Medewerkers reageren met adequate acties op behoeften en wensen van cliënten. 3.2 Medewerkers besteden aandacht aan de invloed van hun bejegening op het gedrag van de cliënt. a) Medewerkers zijn zich ervan bewust dat de manier waarop ze cliënten bejegenen, invloed heeft op het gedrag van die cliënten. Pagina 19 van 33

20 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli (vervolg) b) Medewerkers bespreken in formele overlegstructuren (zoals teambespreking, supervisie en intervisie) en in de dagelijkse praktijk met elkaar hoe de manier waarop ze cliënten bejegenen, invloed heeft op het gedrag van die cliënten. 3.3 Medewerkers hebben voldoende kennis en vaardigheden om zorg en ondersteuning te kunnen bieden aan de doelgroep van cliënten. a) Medewerkers kennen de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. b) Medewerkers vinden dat ze voldoende zijn toegerust om met de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten te kunnen omgaan. c) Medewerkers ervaren vakinhoudelijke ondersteuning van zowel hun direct leidinggevende als van vakinhoudelijke specialisten zoals (para-)medici, gedragswetenschappers en verpleegkundigen met aandachtsgebieden. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante, actuele richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. a) Medewerkers kennen relevante richtlijnen, protocollen en werkinstructies, en weten wanneer en hoe deze moeten worden gebruikt. b) Medewerkers weten dat ze beargumenteerd kunnen afwijken van richtlijnen, protocollen en werkinstructies om individueel maatwerk mogelijk te maken. Afwijken van richtlijnen, protocollen en werkinstructies is alleen mogelijk als de afwijking is besproken en op cliëntniveau is vastgelegd. c) De zorgaanbieder borgt dat medewerkers met actuele richtlijnen, protocollen en werkinstructies werken. 3.5 Medewerkers zorgen ervoor dat cliënten in een veilige (woon)omgeving verblijven. a) Medewerkers weten wat nodig is om ervoor te zorgen dat cliënten zich veilig voelen. Medewerkers nemen indien nodig maatregelen om de beleving van veiligheid bij cliënten te vergroten. b) Medewerkers creëren een veilige leefomgeving, rekening houdend met de individuele cliëntgebonden risico s. Pagina 20 van 33

21 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Medewerkers krijgen scholing om adequaat te kunnen voorzien in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. a) De zorgaanbieder weet welke kennis en kunde nodig is om te voldoen aan de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. b) De zorgaanbieder weet over welke kennis en kunde de medewerkers beschikken. c) De zorgaanbieder voert een scholingsplan uit dat past bij de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de doelgroep en het deskundigheidsniveau van de medewerkers. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende en deskundige medewerkers in voor de uitvoering van de dagelijkse zorg. a) De zorgaanbieder borgt dat alleen bevoegde en bekwame medewerkers voorbehouden en risicovolle handelingen uitvoeren. b) De zorgaanbieder borgt de inzet van voldoende en deskundige medewerkers op basis van de zorg- en ondersteuningsbehoeften van cliënten. c) De zorgaanbieder borgt de inzet van tijdelijke invalkrachten op zo n manier dat de benodigde zorg en ondersteuning van de cliënten verantwoord is. 3.8 Vakinhoudelijke specialisten zijn in voldoende mate beschikbaar. a) Vakinhoudelijke specialisten zijn beschikbaar wanneer nodig. b) De zorgaanbieder heeft beleid over de behandelverantwoordelijkheid van vakinhoudelijke specialisten bij cliënten met (zeer) intensieve verzorging en/of gedragsregulering. c) Medewerkers ervaren dat zij de bij de zorg en ondersteuning aan cliënten betrokken vakinhoudelijke specialisten makkelijk kunnen bereiken en dat die hen adequaat ondersteunen. Pagina 21 van 33

22 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli De zorgaanbieder verzamelt en analyseert contextuele factoren die van invloed zijn op de inzet van medewerkers. Zo nodig treft de zorgaanbieder passende maatregelen. a) De zorgaanbieder heeft ziekteverzuim, personeelsverloop, inzet van invalkrachten en ervaren werkdruk in beeld. b) De zorgaanbieder treft zo nodig passende maatregelen. Toelichting Norm 3.1 en 3.2 Uit de gesprekken met de medewerkers bleek dat zij inzicht hadden in achterliggende oorzaken van het gedrag van cliënten. Soms veroorzaakte dit ongewenst gedrag, maar medewerkers gaven voorbeelden van de alternatieve oplossingen die zij hadden gezocht om dit gedrag te verminderen. Ook vertelde een medewerker dat een cliënt de wens had om op vakantie te gaan. De medewerker organiseerde de vakantie en begeleidde hem zelf waardoor zijn wens in vervulling was gegaan. Norm 3.3 en 3.6 Tijdens het bezoek was het scholingsplan voor Middenweg 11 in ontwikkeling en (nog) niet uitgevoerd. Op het moment dat het FU-bezoek plaatsvond waren nog niet alle medewerkers voldoende geschoold om met de ondersteuningsvragen en zorgbehoeften van de cliëntenpopulatie van Middenweg 11 om te kunnen gaan. Op Middenweg 11 verblijven cliënten met een zeer- complexe zorgvraag. Op andere locaties van Vanboeijen waar vergelijkbare cliëntengroepen wonen, volgden medewerkers een apart scholingtraject. Voor het scholingsplan van Middenweg 11, wat nog in ontwikkeling was, worden diverse thema s meegenomen uit dit vergelijkbare scholingstraject. Vanboeijen onderzoekt momenteel de mogelijkheden voor deze scholing. Norm 3.4 Tijdens het inspectiebezoek van 3 mei 2016 had de inspectie een 'zo werken wij' map aangetroffen op de locatie met verouderde protocollen. Daarnaast waren de protocollen nog niet bekend onder medewerkers en waren ze ook niet op de hoogte waar de protocollen gevonden konden worden. Tijdens dit bezoek was de 'zo werken wij' map opgeschoond er waren alleen nog actuele protocollen opgenomen in de map. De medewerkers konden aan de inspectie laten zien waar ze de protocollen konden vinden op intranet. In de medicatiemap is nog wel een verouderd protocol over het gebruik van een inhalator aangetroffen. Dit protocol was voor de laatste keer gereviseerd in Norm 3.7 Tijdens het bezoek van 3 mei 2016 aan Middenweg 11 was er sprake van een hoog ziekteverzuim. Dit ziekteverzuim was tijdens het laatste bezoek sterk geslonken en de verwachting was dat dit de komende tijd verder zou afnemen. Daarnaast wordt er op Middenweg 11 alleen nog maar gebruik gemaakt van vaste flexmedewerkers. Pagina 22 van 33

23 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli Thema 4: medicatieveiligheid Inleiding Het uitgangspunt is dat een cliënt die medicatie gebruikt, zelf zijn medicatie beheert. Wanneer dat niet of niet meer helemaal lukt, neemt de zorgaanbieder het medicatiebeheer deels of helemaal van de cliënt over. De cliënt heeft hierbij naar vermogen een eigen rol en verantwoordelijkheid Scores Het thema medicatieveiligheid richt zich op de (gedeeltelijke) overdracht van het medicatiebeheer door de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger aan de zorgaanbieder. Er is een keten van cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger, arts, apotheker, zorgaanbieder en zorgmedewerker. Voor een veilig medicatieproces is het van belang dat de activiteiten en verantwoordelijkheden van al deze schakels in de keten naadloos op elkaar aansluiten. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft een adequaat medicatieveiligheidsbeleid dat ieders rol, verantwoordelijkheid en de samenwerking tussen de genoemde schakels beschrijft. De zorgaanbieder borgt dat die samenwerking plaatsvindt op een manier die de medicatieveiligheid ten goede komt. 4.1 De zorgaanbieder heeft een procedure rondom veilige en verantwoorde farmaceutische zorg beschreven. a) De zorgaanbieder heeft een procedure farmaceutische zorg die voldoet aan de eisen van de handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg. b) In de procedure farmaceutische zorg zijn de verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen beschreven. 4.2 De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger of de medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven. De zorgaanbieder legt de gemaakte afspraken over het medicatiebeheer vast in het cliëntdossier. a) De zorgaanbieder maakt in dialoog met de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie. b) De afspraken over het geheel of gedeeltelijk door de cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger zelf beheren van medicatie staan in het cliëntdossier. Pagina 23 van 33

24 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli (vervolg) c) De betrokkenen evalueren de afspraken over het geheel of gedeeltelijk zelf beheren van medicatie volgens de frequentie in de veldnorm of naar behoefte vaker. 4.3 Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actueel medicatieoverzicht en actuele toedienlijst van de apotheek. a) Medewerkers beschikken voor elke cliënt die medicatie gebruikt over een actueel medicatieoverzicht en een actuele toedienlijst van de apotheek. b) De apotheek maakt en levert de medicatieoverzichten en de toedienlijsten van cliënten die medicatie gebruiken; medewerkers maken deze overzichten en lijsten niet zelf en passen bestaande medicatieoverzichten en toedienlijsten niet zelfstandig aan. c) Medewerkers beschikken binnen 24 uur na de start van de zorg over een actueel medicatieoverzicht. 4.5 Bij medicatiewijziging past de medewerker de GDS-medicatie 6 niet aan. a) De medewerker past bij medicatiewijzigingen niet zelf de medicatie aan die de apotheek in een GDS-systeem 5 heeft uitgezet. 4.6 De zorgaanbieder draagt zorg voor het veilig en verantwoord bewaren en afvoeren van medicatie. a) De medicatiekast, de medicijnkar en de opiatenkast zijn afgesloten. Alleen medewerkers die zijn geschoold in het omgaan met medicatie en die taken op het terrein van medicatie hebben, hebben hier toegang toe. b) Medewerkers controleren de temperatuur van de koelkast waarin medicatie wordt bewaard. Deze temperatuur is minimaal 2 C en maximaal 8 C. 4.7 De zorgaanbieder registreert de (werk)voorraad medicatie en bewaakt de houdbaarheid ervan. a) De zorgaanbieder zorgt aantoonbaar voor periodieke controle op de medicatievoorraad. De zorgaanbieder heeft vastgelegd wie voor de periodieke controle verantwoordelijk is. 6 GDS = Geneesmiddelen Distributie Systeem. Bij gebruik van een GDS heeft de apotheek de geneesmiddelen per cliënt per toedientijdstip verpakt. Pagina 24 van 33

25 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het hertoetsbezoek aan Middenweg 11 in Assen op 20 juli (vervolg) b) Er is geen niet-op-naam-gestelde medicatie op voorraad, met uitzondering van de 'dokterstas. c) De zorgaanbieder borgt dat de geopende medicinale dranken en druppels niet over de vervaldatum zijn. Dit doet hij door een aandachtsfunctionaris medicatie verantwoordelijk te maken voor het verwijderen en afvoeren van medicatie vlak vóór of op de vervaldatum. Het verdient hierbij de voorkeur om de datum van openen en/of de uiterste houdbaarheidsdatum na opening op de primaire verpakking te noteren. 4.9 De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst. a) De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie per medicijn en per toedientijdstip op de toedienlijst Medewerkers signaleren werking en bijwerking van de toegediende medicatie. a) Medewerkers kunnen aangeven bij welke medicatie en welke verschijnselen zij actie ondernemen. b) Medewerkers registreren gesignaleerde (bij)werking(en) in het cliëntdossier De arts en de apotheker verrichten ten minste jaarlijks een medicatiebeoordeling voor alle cliënten. a) De jaarlijkse medicatiebeoordeling door arts en apotheker is aantoonbaar uitgevoerd voor alle cliënten. b) De arts en de apotheker die de medicatiebeoordeling verrichten, hebben oog voor de risico s van polyfarmacie en psychofarmaca en zijn gericht op afbouw. Toelichting Norm 4.2 Tijdens het bezoek aan Middenweg 11 op 3 mei 2016 was er één cliënt die zijn medicatie in eigen beheer had. Naar aanleiding van dit bezoek zijn de afspraken omtrent het in eigen beheer hebben van medicatie geëvalueerd. Zowel op organisatie- als op cliënt niveau. Pagina 25 van 33

26 Norm 4.7 Tijdens het bezoek op 3 mei 2016 aan Middenweg 11, trof de inspectie een onoverzichtelijke en rommelige medicijnkast aan, waar allerlei zaken opgeborgen lagen die er niet thuishoorden zoals scharen, sigaretten en een geldkistje. Tijdens het huidige bezoek was de medicijnkast opgeruimd en waren de spullen die niet thuishoorden in de medicijnkast in een aparte kast gelegd. Wel trof de inspectie paracetamol aan waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken was en was er op medicinale druppels geen openingsdatum beschreven. Hierdoor was het niet controleerbaar of de medicinale druppels over de vervaldatum waren. Norm 4.10 Voor medewerkers was het niet herleidbaar wat de reden en het doel was voor de medicatie van de cliënten. Dit stond niet beschreven in het cliëntdossier. Op de medicatie toedienlijst afkomstig van de apotheek stonden geen (bij-) werkingen van de medicatie omschreven. Medewerkers konden onvoldoende aangeven bij welke verschijnselen zij actie dienden te ondernemen. Gesignaleerde (bij)werkingen werden dan ook niet geregistreerd in de cliëntdossiers. Norm 4.11 De jaarlijkse medicatiebeoordeling tussen arts en apotheker was niet aantoonbaar verricht. Pagina 26 van 33