Jaarverslag Centrum voor Israëlstudies 2013

Transcriptie

1 Jaarverslag Centrum voor Israëlstudies 2013 Postbus BB EDE

2 Inhoudsopgave Strategische stappen... 3 Vier focuspunten... 3 Het werk in Israël... 4 Diaconaat... 4 Theologische bezinning en onderwijs... 5 CHE... 5 Diversen... 6 Publicaties... 6 Bestuur en organisatie... 7 Conclusie

3 Jaarverslag Centrum voor Israëlstudies 2013 Strategische stappen In het jaar 2013 werden voor het CIS belangrijke strategische stappen gezet. Het CIS sloot een samenwerkingsovereenkomst met de PThU met het oog op een module in de postacademische educatie voor predikanten van de Protestantse Kerk, die precies past bij de doelstelling van het CIS. We zien dit als een teken van vertrouwen en erkenning van onze expertise, die door middel van deze module bredere betekenis krijgt in de kerk. De samenwerking op diaconaal gebied kreeg een nieuwe impuls door het aantreden van een nieuwe diaconaal consulent, Wilma Wolswinkel, die vanaf 1 januari 2013 in dienst trad en zich in korte tijd goed wist in te werken in dit veld. De vgkn sloot een associatieovereenkomst met het CIS, waaruit blijkt dat het CIS ook buiten de eigen kring beter zichtbaar wordt. Binnen de Christelijke Hogeschool werd het CIS betrokken bij de projectgroep diversiteit, die nieuwe openingen gaat bieden voor profilering in de verschillende academies van de hogeschool. Verder werd CIS gevraagd mee te helpen bij de organisatie van een belangrijke internationale conferentie van Messiasbelijdende Joden. Dit zal in het komende jaar zijn beslag krijgen. De stem van Messiasbelijdende Joden zal op een nieuwe manier gehoord worden in Nederland, een belangrijke doelstelling van het CIS vanaf zijn oprichting. En bij dit alles werden in 2013 alle voorbereidingen getroffen voor de oprichting van de Stichting Centrum voor Israëlstudies, die vanaf 1 januari 2014 een feit is geworden. We zijn dankbaar voor deze ontwikkelingen, die voor een deel sneller gingen dan wij van te voren gehoopt hadden. Wilma Wolswinkel Vier focuspunten Het jaarplan 2013 bracht vier focuspunten aan. Deze werden aangereikt uit het beleidsplan, waarin vier aandachtspunten genoemd zijn met betrekking tot de positionering van het CIS. Ten eerste: het uitdragen van de betekenis van het blijvende verbond van God met Israël, in relatie tot concrete vragen rond thema s als verzoening en gerechtigheid, het beeld van God, de betekenis van de Thora, het volk en het land, etc.. In het jaarplan werd dit verbonden met de voorbereiding van een studieprogramma in samenwerking met de PThU. Zoals aangegeven kon er ondanks enige vertraging door tal van bureaucratische processen een samenwerkingsovereenkomst getekend worden, en is de module inclusief een predikantenreis naar Israël, inmiddels gerealiseerd. De tweede focus die uit het beleidsplan werd uitgelicht was de drievoudige loyaliteit, waarbij in het jaarplan bijzondere aandacht gevraagd werd voor netwerkvergroting met Messiasbelijdende Joden en het zoeken naar mogelijkheden hun stem breder te laten klinken. Door een bezoek aan een conferentie van de zogenaamde Helsinki-consultation te Oslo in juni en de contacten die daaruit voortkwamen, kon dit aandachtspunt uit het jaarplan boven verwachting worden gerealiseerd, doordat niet slechts enkele sprekers, maar de gehele consultation naar Nederland zal komen. 3

4 Een derde focuspunt uit het jaarplan betrof de voorbereiding van een publicatie met het Schechterinsitituut. De samenwerking is voortgezet, de artikelen werden geschreven, en er kon een nieuwe fase worden ingegaan richting afronding van de publicatie. Dit proces gaat trager dan gehoopt, maar ligt niet stil; ondertussen worden de bestaande contacten vast gehouden en zelfs geïntensiveerd, doordat er gaandeweg tijdens dit proces ook tal van andere mogelijkheden van contactoefening bij kwamen, zoals de voorbereiding van een nieuw seminar en de opname van een promotiefilm. Het vierde speerpunt uit het jaarplan 2013 betrof het schrijven van een communicatieplan. Daarvoor werd een concept geschreven, maar dit dient nog verder te worden uitgewerkt met deskundige hulp. Ondertussen blijken de ontwikkelingen niet stil te staan en wordt het CIS wel steeds meer gezien; de website wordt bijgehouden, er werd een flyer gedrukt en materiaal voor Israëlzondag aangeleverd, dat door steeds meer gemeenten wordt aangevraagd en gebruikt. Een docuen promofilm werd geproduceerd, en met name de realisering van de eerste twee focuspunten (PE-reis en conferentie Messiasbelijdende Joden) leverden en leveren publicitair de nodige winst op. Het werk in Israël Een essentieel onderdeel van het werk van het Centrum voor Israëlstudies vindt plaats in Israël. Ds. Aart Brons kwam in een nieuwe fase van zijn werk in Jeruzalem. Na de periode van intensieve taalstudie werden zijn contacten verbreed en uitgebreid. Om hier meer bekendheid aan te geven schreef hij niet alleen enkele artikelen in De Waarheidsvriend, De Wekker, Alle Volken, Doorgeven en Vrede over Israël, maar houdt hij ook een weblog bij en levert hij stukjes aan via de website, die door gemeenten in lokale kerkbladen geplaatst kunnen worden. Hij is betrokken bij de studiereizen in voorbereiding en uitvoering, stemt af met wat er op diaconaal terrein gebeurt, heeft diverse contacten met Joden, zowel uit de orthodoxie, de conservative beweging als met Messiasbelijdende Joden, en ook enkele met christen-palestijnen. Er is een regelmatige afstemming om te zoeken op welke manier zijn werk en waarnemingen van betekenis kunnen zijn voor het CIS-werk in Nederland, en andersom. Eind oktober kwam de Israëlconsulent naar Nederland voor een tournee, de avonden waren geheel volgeboekt, en de tournee moest zelfs verlengd worden vanwege de grote belangstelling. De avonden werden goed bezocht door een betrokken publiek. Op 1 november vond een evaluatieve studiedag plaats, waarin ds. Brons vertelde over zijn werk. Dit gaf een stimulans de vragen rond recht en gerechtigheid en met betrekking tot de verhouding van de theologische en de meer sociaal-ethische en politieke invalshoeken scherper voor het voetlicht te brengen, hetgeen in het nieuwe werkplan gedaan is. Aart en Tineke Brons Diaconaat Wilma Wolswinkel begon haar werk in januari en bezocht Israël al direct in februari, samen met Michael Mulder. Na de periode van oriëntatie volgde een stuk visievorming, waardoor er een stevige verbinding kon komen tussen deze tak van het CIS-werk en de andere werkzaamheden en contacten van het CIS. De gedifferentieerde kijk op Israël, zoals het CIS die voorstaat, krijgt in het diaconaat een bijzonder gezicht en zo is dit werk tegelijk een wezenlijke stimulans om de blik op Israël niet te ver- 4

5 smallen. In concreto werden verbindingen gelegd tussen enkele diaconale projecten en de studiebezoeken van docenten en studenten van de CHE. Door een gestructureerde aanpak en goede communicatie lukt het Wilma heldere projectvoorstellen op tafel te krijgen, die ze doorspeelt aan de partners. De waardering voor haar werk van de kant van Yad Elie is hoog, niet het minst van de social worker van Yad Elie, Lea Veerman. Er is een goede synergie. Vanuit Yad Elie werd aandacht gevraagd voor een nieuw project, waarvan de hulpvraag door de diaconaal consulent succesvol werd begeleid. In Nederland opende het CIS na de zomerperiode de mogelijkheid om ook Wilma Wolswinkel uit te nodigen voor presentaties van haar werk. Zij maakte daar een begin mee, hetgeen zowel door haar als door de gemeenten waar zij ontvangen werd, positief gewaardeerd is. Ook schreef ze twee artikelen, in Doorgeven en in De Wekker. Theologische bezinning en onderwijs Michael Mulder bleef betrokken bij het onderwijs op de CHE, de Theologische Universiteit te Apeldoorn - waar hij vanaf 1 augustus een aanstelling kreeg voor 0,15 fte - en incidenteel op de Theologische Universiteit van de Gereformeerde Kerken te Kampen. Hij werd uitgenodigd voor diverse lezingen, onder meer om de visie van het CIS bekendheid te geven en mee te denken in de reflectie op de verhouding met Israël binnen verschillende gremia. Zo werd hem gevraagd deel te nemen aan het Israëlberaad van de Gereformeerde Bond, waar hij een exegetische lezing verzorgde. Zijn bijdrage aan de module binnen de PE was eveneens exegetisch van aard. Verder was hij te gast als spreker bij de Nederlandse Zendingsraad, mocht hij een keer een zogenaamd Jacobi-debat presenteren, was hij betrokken bij een bezinning op Israël van enkele vakgroepen van het Ichthus-college in Veenendaal, werd hij diverse keren gevraagd voor een kort interview voor Groot Nieuws Radio en werd hij uitgenodigd voor een aantal toerustingsgesprekken met drie nieuwe werkers van de PKN, die naar Israël zouden worden uitgezonden. Op deze manier wordt de opgebouwde expertise op verschillende plaatsen ingezet in visievorming. Verder verzorgde hij lezingen in diverse plaatsen in het land, zowel in de PKN als de CGK. Hij schreef artikelen in onder meer Theologia Reformata, De Waarheidsviend, De Wekker, Vrede over Israël en het OJEC-Periodiek. De voorbereiding van een expertmeeting tussen specialisten in Nederland en mensen uit de staf van het Schechterinstituut moest wegens agenda-technische problemen bij een van de deelnemers op een laag pitje worden gezet. CHE De gestelde doelen in het kader van het werk op de CHE werden voor een goed deel gerealiseerd. Van 1-10 mei was er een docentenreis, die buitengewoon positief is verlopen. De ontmoetingen met Joden en Palestijnen, de veelheid van contacten die werden aangeboden en de ruimte voor de persoonlijke reflectie daarop, vormden stimulansen in het nadenken over eigen identiteit in relatie tot het eigen geloof en de eigen beroepsuitoefening. Een reëel stuk professionalisering, zo gaven de deelnemers aan. De reis heeft aangezet om 5

6 door te denken over het inbouwen van een vergelijkbare reis in een vast aanbod voor CHE-docenten, in het kader van de projectgroep diversiteit. De verbredingsminor - inclusief veertiendaagse studentenreis naar Israël in oktober - was dit jaar in enkele minuten volgetekend en was opnieuw een succes binnen de hogeschool. In het jaarplan werd de mogelijkheid genoemd om de verbredingsminorreis uit te bouwen naar een minor met verdubbelde omvang. Daartoe werd wel toestemming verkregen, bij wijze van pilot, maar de voorwaarden daarvoor waren zodanig, dat besloten werd dit niet te gaan realiseren. Dit zou te veel investering vragen in verhouding met de meeropbrengst. Wel is Michael Mulder betrokken gebleven bij het verkennen van mogelijkheden de minor uit te zetten in een internationaal semester. De uitkomsten van dit overleg zijn nog onzeker. Diversen In het jaarplan werden diverse andere contacten genoemd, die door het CIS onderhouden dienen te worden, om gesprekspartner te zijn van kerken, instellingen, gespreksfora en andere spelers op dit veld. Dit blijft essentieel voor het werk van het CIS in Israël en in Nederland. Het voert te ver om deze contacten hier gedetailleerd op te voeren. Soms komt er uit deze netwerkactiviteiten een concreet en tastbaar resultaat naar voren, soms blijven de contacten aan de buitenkant onzichtbaar. Door alles heen wordt zowel in Israël als in Nederland het CIS stapje voor stapje duidelijker hoorbaar als gesprekspartner die namens een aantal kerken kan spreken in Israël, en de Joodse stem en de relevantie daarvan kan laten horen in Nederland. Publicaties Door ds. Aart Brons: Een wereld apart. Over het ultra-orthodoxe jodendom, Vrede over Israël (januari 2013) Ontmoetingen in Jeruzalem, Alle Volken (juli 2013) Het liberale jodendom, Vrede over Israël (september 2013) We zijn iets kwijtgeraakt (over de Joodse najaarsfeesten), Kerkblad voor het Noorden (oktober 2013) Simchat Tora, Kerkblad voor het Noorden (december 2013) Een gulden middenweg? Over het Masorti jodendom, Vrede over Israël (december 2013) Door drs. Wilma Wolswinkel: Thora en gerechtigheid: zorg voor de armen in Israël, De Wekker ( ), 21 Jood en Arabier, Doorgeven 20.5 (november 2013), 22,23 Door dr. Michael Mulder: Simchat Thora, blij zijn met een juk?, in A. Baars, G.C. den Hertog (red.), Verheugd in God. Theologisch opstellen over Bijbel en vreugde, vroeger en nu, Apeldoornse studies 61, Apeldoorn 2013, Luisteren, dienen en getuigen. De praktijk van het Centrum voor Israëlstudies, Opbouw 57 (03, febr. 2013), 16 Verder lezen over Israël, Pro Ministerio 42 (1. Febr. 2013), Bidden en vasten, De Wekker ( ), 8,9 Door het Woord verbonden, De Wekker ( ), 8,9 6

7 Niet als andere volken. Zending en Israël. 1, De Waarheidsvriend (2 mei 2013), 8,9 Bij Joden en Palestijnen. Zending en Israël. 2, De Waarheidsvriend (10 mei 2013), 12,13 Kinderen naar de ordening van Izak, Theologia Reformata 56 (2013), Trouw aan de Thora, De Waarheidsvriend /32 (1 augustus 2013), 14,15 Joodse christenen in debat, Vrede over Israël 57.5 (nov. 2013), 7-9 Moeten Joodse christenen de Thora houden?, Vrede over Israël 57.5 (nov. 2013), 10,11 10 artikelen, m.n. over Israël/Joodse volk in Rob van Houwelingen, Reinier Sonneveld (red.) Ongemakkelijke teksten van de apostelen, Amsterdam 2013 Bestuur en organisatie Het bestuur van het CIS bestond in 2013 uit 6 vertegenwoordigers van de drie participanten, met een onafhankelijk voorzitter, ds. A. Visser, en een penningmeester, dhr. P. van Turennout. Deputaten Kerk en Israël werden vertegenwoordigd door drs. C.J. van den Boogert en drs. F.W. van der Rhee, de GZB door ds. J.A. van der Velden en mr. A. van der Poel, de CHE door dhr. N. Belo en dr. P.A. Siebesma. Omdat ds. Van der Velden vanaf 1 januari niet zou toetreden tot het nieuwe stichtingsbestuur, waarin ds. Visser samen met mr. Van der Poel de GZB zal gaan vertegenwoordigen, werd op de laatste vergadering van 2013 afscheid van hem genomen. Ds. Van der Velden heeft zich vanaf het begin van ons samenwerkingsverband met grote betrokkenheid en deskundigheid voor het CIS ingezet, zowel in het bestuur als door het geven van tal van lezingen in het land. Zijn expertise blijft binnen het CIS aanwezig, omdat hij zich zal gaan inzetten in de werkgroep Jeruzalempost, die het werk in Israël begeleidt. Naast de werkgroep Jeruzalempost is er nog een tweede werkgroep, die zich richt op de relatie met Messiasbelijdende Joden. Beide werkgroepen ondersteunen de directeur door advies en praktische hulp. Drs. Wilma Wolswinkel is verantwoordelijk voor het diaconale werk, zowel in projectbegeleiding als in voorlichting en toerusting in kerken; haar arbeidsomvang is 0,4 fte. In Jeruzalem werken ds. Aart en Tineke Brons; ds. Brons is aangesteld voor 1,0 fte. Mevr. Annemieke de Bruin-Steitner is voor 0,3 fte aangesteld als managementassistent. Zij begeleidt en coördineert de werkzaamheden, is aanspreekpunt, bewaakt bestuurlijke processen en geeft secretariële ondersteuning. Samen met de penningmeester en dhr. Nico Belo heeft zij veel extra inspanningen verricht in de voorbereiding tot de vorming van de nieuwe stichting Centrum voor Israëlstudies. Dr. Michael Mulder is als directeur aangesteld voor 0,6 fte. v.l.n.r. Aart Brons, Michael Mulder en Annemieke de Bruin Conclusie Met dankbaarheid zien we terug op het werk dat we in 2013 konden doen. De onopgeefbare verbondenheid met Israël krijgt op verschillende manieren gestalte, waarbij de stem van het CIS als kenniscentrum een eigen plek krijgt. Wij hopen en bidden dat daar doorheen de stem van de God van Israël zal klinken; zodat zijn trouw gezien en geprezen wordt. 7