Complexnummer: Smallepad MG Amersfoort Postbus BP Amersfoort

Transcriptie

1 Smallepad 5 Geelgieterij Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: , , Woonplaats : Gemeente: Provincie: Hoofdadres van hoofdobject: Geelgietersstraat 11 Complexomschrijving: Complex der voormalige in 1854 door Petrus Sijbrandus Keverling ter plaatse van de oude leerlooierij van zijn vader Brant Keverling gestichte METAALWARENFABRIEK/GEELGIETERIJ "Keverling". Uitbreiding en verbouwing in 1911 en 1954; stilgelegd in 1980, heropend in 1983/84. Metaalwarenfabriek/geelgieterijcomplex, gelegen aan de Overspitting - de vroegere vaarverbinding tussen Joure en Heerenveen, bestaande uit een oorspronkelijk door een opvaart naar de Overspitting gescheiden terrein, waarop een drietal bedrijfsgebouwen in sobere utilitaire stijl, te weten: gebouw I (Geelgietersstraat 11), 1854, plaats biedend aan de v.m. gieterij, werkplaats, pakhuis, kantoor en collectie te leveren geelgietwerk; gebouw II (Geelgietersstraat 6), 1911, voormalige gieterij, plaats biedend aan machinerieen ten behoeve van slijperij, schuurderij en polijsterij; gebouw III (Geelgietersstraat 8), in aanleg vermoedelijk eveneens begin 20e eeuws gebouw - de z.g. zaal, lange tijd in gebruik als tehuis voor daklozen - waarin, na verbouwing en aanpassing in 1954 tot gieterij, ook de modellenmakerij en de opslag voor gietmallen zijn ondergebracht. Het historische complex heeft de volgende, samenstellende onderdelen:1. Gebouw I, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer Gebouw II, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer Gebouw III, zie voor omschrijving bij complex-onderdeel met monumentnummer In 1854 gesticht, in 1911 en 1954 uitgebreid, in 1980 stilgelegd, doch in 1983/84 heropend metaalwaren/geelgieterij-complex "Keverling", bestaande uit aan de Overspitting gelegen, door twee opvaarten naar dat water gescheiden, gedeeltelijk bestraat fabrieksterrein, waarop drie bedrijfsgebouwen uit respectievelijk 1854, 1911 en 1954 (doch in aanleg vermoedelijk eveneens vroeg 20e-eeuws) en opgetrokken in een sobere functionele stijl en een houten brug en houten beschoeiing, van belang wegens: Pagina 1/ 5

2 - de functie van een in aanleg midden 19e-eeuws metaalwaren/geelgieterij-complex; - het de groei van het bedrijf in de 19e en 20e eeuw weerspiegelende aantal van drie na elkaar gebouwde bedrijfsgebouwen resp. in 1854, 1911 en XXa (doch verbouwd en aangepast in 1954), opgetrokken in een de verschillende perioden van ontstaan kenmerkende functionele stijl; - de herinnering van het vroegere leerlooierij-bedrijf van Brant Keverling, de "zaal" voor daklozen en de ambachtelijk-industriele traditie van Joure in met name dit aan de Overspitting, met opvaart(en) daarop, gelegen gebied (metaalwaren/geelgieterij; koffiebranderij, hellingwerk, klokkenmakerij en zilversmidswerk). - het totaal van het complex, gelegen op een oorspronkelijk door twee (thans echter door een) opvaart(en) gescheiden met klinkers bestraat terrein aan de Overspitting, met oorspronkelijk twee houten bruggen en houten beschoeiingen; - de in de verschillende gebouwen aanwezige ovens, machinerieen en collecties gietmallen en geelgietwerk. Pagina 2/ 5

3 Monumentnummer*: Smallepad 5 BY Geelgietersstraat 6 JOURE A 7529 GEBOUW III: een in aanleg vermoedelijk eveneens begin 20e-eeuws gebouw - de voormalige z.g. zaal voor daklozen - in 1954 verbouwd en aangepast aan de functie van gieterij; zeer sober uit rode en gele steen opgetrokken verdiepingloos gebouw onder met hollandse pannen gedekt zadeldak; schoorsteen; rechtgesloten vijftienruitsramen; dubbele bedrijfsdeuren. Het interieur, met open dakstoel, bevat smeltoven, gieterij, modellenmakerij en rekken met talloze gietmallen. In de gevel een steentje met opschrift P.S.K.G.Z Nijverheid Pagina 3/ 5

4 Monumentnummer*: Smallepad 5 Geelgietersstraat 6 JOURE A 7529 GEBOUW II: in 1911 uit gele friese steen en oranje-rode (sier)steen opgetrokken gebouw met (alleen voor wat betreft het exterieur) een als het ware basilicale aanleg, bestaande uit twee lagen tellend centraal bouwlichaam onder met friese golfjespannen gedekt zadeldak met fors overstek en doorhangende makelaar met bewerkt latwerk en, te weerszijden, een verdiepingloze vlakgedekte vleugel; aan de achterzijde van het hoofdblok een dito verdiepingloos blok. Het gehele gebouw uitgerust met een groot aantal getoogde ramen met gietijzeren verdeling; in oranje-rode siersteen uitgevoerde 1 steens hanekammen en geprofileerde bakstenen vensterbanken; in de geveltoppen een rond venster met gietijzeren roostracering aan voorzijde en een rechthoekig lichtgetoogd venster met gietijzeren tracering aan achterzijde; deuren; gietijzeren sier-ankers; staafankers; aardige vergaarbakken; op de voorgevel de jaartallen 1854 en 1911; de rondgemetselde schoorsteen is behoudens het basement afgebroken bij de restauratie in 1984/85. Het interieur bevat de cokes- en gasoven der voormalige gieterij en machinerieen der slijperij, schuurderij en polijsterij, ten behoeve waarvan de verdiepingsvloer van het centrale blok is uitgevoerd met zware op I-profielen rustende troggewelven. Nijverheid Pagina 4/ 5

5 Monumentnummer*: Smallepad 5 Geelgietersstraat 11 JOURE A 4230 GEBOUW I: in 1854 in gele friese steen opgetrokken twee bouwlagen tellende voormalige gieterij onder met pannen gedekt zadeldak; raam- en deurindeling gedeeltelijk oorspronkelijk, daaronder dubbele bedrijfsdeuren met bovenlicht met ruitvormige indeling, twee achttienruitsschuiframen en hijsdeur en liggende ramen met ruitvormige indeling in de aan de Overspitting gelegen kopgevel en deur en vijftienen negenruitsramen in de overige gevels. Rechts van de deur steentje met opschrift P.S.K.BZ. 1854; staafankers. Het interieur bevat werkplaats, pakhuis, kantoor en te leveren collectie geelgietwerk. Industrie Pagina 5/ 5