It Heideskarrûntsje. (wandelroute ongeveer 15 km.)

Transcriptie

1 It Heideskarrûntsje Kleasterrûntsje op zaterdag 16 juli 2016 vanuit St. Nicolaasga (wandelroute ongeveer 15 km.) De dorpsnaam Sint Nicolaasga werd in 1399 voor het eerst genoemd. Het dankt deze naam aan de heilige Nicolaas. Na de reformatie bleven veel inwoners katholiek. De bevolking leefde van de veeteelt. Tot 1774 werd op de zondag na Pinksteren een jaarmarkt gehouden. Sinds 1950 trekt op de eerste donderdag in september een allegorische optocht door het dorp. è Vanuit de kerk LA en de weg rond Doniahiem volgen. Klooster Onze Lieve Vrouw van Lourdes In 1931 werd in St. Nicolaasga een nieuw klooster gebouwd. Vijf zusters van de congregatie Zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort begonnen met de ouderenzorg. Daarnaast stichtten zij de Bernadette kleuterschool en startten een naai- en kookschool. De kleuterschool is heel lang de enige voor St. Nicolaasga en wijde omgeving geweest. Verder gaven de zusters les aan de r.k. lagere school. De naaischool werd later Modevakschool en is in 1981 opgeheven. Het klooster werd in

2 gesloten. Wegens ruimte gebrek was in 1971 een noodpaviljoen gebouwd. Na een fusie kwam op dezelfde plaats aan de Stationsweg een nieuw tehuis. In 1984 kwamen de eerste bewoners in Zorgcentrum Doniahiem. è Bij voormalig stationsgebouw LA, onder traverse door en schelpenpad volgen. Bij einde schelpenpad weg oversteken en RD het fietspad volgen. We wandelen over een fietspad, dat werd aangelegd op de voormalige trambaan van Joure naar Lemmer. Vanaf 1901 tot 1947 werden hier passagiers en goederen vervoerd. Tot 1968 alleen goederen. In St. Nyk is het vroegere stationsgebouw bewaard gebleven. Het is nu jeugdcentrum De Wissel. In Joure herinneren het stationsgebouw en het stationskoffiehuis aan de trambaan. Het eerste is in gebruik als huisartsenpraktijk It Beukerstasjon, (eerder was het een kleuterschool). Het koffiehuis is een bed en brochje. 2

3 Huis ter Heide was een bekend logement in Fryslân, met stallingen voor paarden en rijtuigen. Het was de ontmoetingsplek voor de elite uit Sneek, Lemmer en Heerenveen. Men had een prachtig uitzicht op de laan naar Langweer (nu Langwarderdyk). De rijlanen door de bossen waren een attractie. Zo n 500 m. naar het zuidoosten stond de Katholieke kerk op de Heide. è 25m. voor PS RA en langs bomensingel. Bij verharde weg LA (= Heide). è Bij informatiepaneel over de kerk op de Heide LA. Bij WKP 51 RA en het fietspad volgen. Door Scharsterbrug en aan het einde links het fietspad op. Scharsterbrug is een jong dorp. In dit gebied lagen oorspronkelijk scharren. Boeren konden er met elkaar hun vee laten grazen. In 1911 werd bij de brug over de Skarster Rien een zuivelfabriek gebouwd. Hiermee was woonruimte nodig voor de zuivelarbeiders. De bouw van een rij arbeiderswoningen, rechts langs de straat, was de aanzet tot het ontstaan van een dorp. In 1914 werd de kerk gebouwd. Bijzonder zijn de keramische versieringen. Deze zijn kenmerkend voor de jugendstil of art nouveau, een bouwstijl uit het begin van de 20 e eeuw. è Tweemaal door een tunnel. Bij het verlaten van de tweede tunnel, bij huisnummer 130, LA. Pad volgen, op kruispunt van paden RA en schelpenpad blijven volgen. Aan het einde RA, straat (= Blaauwhoflaan) oversteken en LA. 1 e straat RA (= Haverkamp). Bidden verandert de wereld niet, maar bidden verandert de mens en de mens verandert de wereld (Albert Einstein) 3

4 Fratercommuniteit St. Bonifatius In augustus 1961 kwamen acht fraters van de congregatie Fraters van Onze Lieve Vrouw Moeder van Barmhartigheid (Fraters van Tilburg) naar Joure om daar het r.k. onderwijs uit te breiden. Zij stichtten een tweede r.k. lagere school en de Prof. Titus Brandsma ULO. In 1968 werd aan de Haverkamp een nieuw klooster/fraterhuis St. Bonifatius gebouwd. ULO werd MAVO en na een fusie met huishoudschool Maria Goretti LHNO kwam de r.k. Scholengemeenschap Joure tot stand.. Naast leiding en onderwijs aan genoemde scholen gaven de fraters ook elders les en werkten in het pastoraat. In 1990 na het vertrek van de fraters werd het pand verkocht. è Aan het einde LA (= U. Boonstralaan). Tegenover Mattheusschool RA het pad in en RD. Aan het einde RA naar hoofdingang St. Theresiahuis. Hier staat deze zaterdag soep klaar en tijd voor de zelf meegebrachte lunch. En er wordt verteld over de geschiedenis van het Theresiahuis. 4

5 De vlecke Joure. Volgens overlevering gebouwd op een plek waar eerder een haverkamp was. Het Friese woord voor haver is jouwer. En zo werd het De Jouwer. Het woord vlecke wordt gebruikt voor een dorp dat ontstaat naast een buurdorp, maar in de loop van de tijd het oudere dorp overvleugelt. De toren van het vroegere Westermeer staat op de algemene begraafplaats. Westermeer is nu een wijk in Joure. De huizen in Joure werden tegenover elkaar gebouwd op een zandrug. In het midden lag een straat, die al vroeg werd gepavleid met keistenen. De Midstraat, een km lang. In 1614 werd de kolk aangelegd en ontstond daar omheen bebouwing, zoals t Zand en de Slagte. Het tolhuis bij de brug was het centrum. Tussen de Midstraat en de kolk ontstonden stegen. Deze werden oorspronkelijk opslagen genoemd. De bewoners konden goederen vanuit de schepen naar hun woonhuizen brengen. Later werden het volksrijke buurtjes. Eind 16 e eeuw werd een kerk gebouwd. In 1628 kwam er een toren, waarin het rechthuis en de gevangenis werden gehuisvest. De kerkzaal werd te klein en in 1644 is een grotere gebouwd. In 1695 werd een Latijnse school opgericht, maar hiervoor was weinig animo. De belangstelling voor koophandel en scheepvaart was veel groter. De koster leidde een meisjesschool en de organist een jongensschool. Vaak voor komende beroepen waren: timmerman, scheepsbouwer, brouwer en pottenbakker. Joure werd een plaats met nijverheid en beroemd om zijn klokkenmakers, de tingieterij en Douwe Egberts. We stoppen niet met spelen omdat we oud worden, we worden oud omdat we stoppen met spelen. 5

6 Klooster St. Theresia Het Sint Theresiahuis in Joure dateert uit Achttien zusters van de congregatie Zusters van St. Jozef kwamen vanuit Amersfoort naar Joure. Het tehuis was tegelijk een klooster voor de zusters. Ook gaven zij kleuteronderwijs en richtten een r.k. huishoudschool en een naaischool op. Bovendien begonnen zij in 1949 met vormingscursussen aan meisjes, die bij Douwe Egberts werkten. En in 1958 startte een opleiding voor bejaardenhelpsters en -verzorgsters. In 1956 werd het Sint Theresiahuis verbouwd en uitgebreid. Er kwamen kamers voor bejaarden en een kapel en refter voor de zusters. In 1959 werd een nieuwe vleugel bijgebouwd met een tussengang als verbinding naar het oude gebouw. Tegelijk werden 19 bejaardenwoningen gebouwd. Tussen 1975 en 1979 vond totale nieuwbouw plaats. De zusters zijn tot januari 1970 aan het bejaardenhuis verbonden geweest en waren tot juni 1989 werkzaam in het onderwijs. De laatste zusters vertrokken in mei 2006 uit Joure naar het moederhuis in Amersfoort. In 2012 ging het gehele complex tegen de vlakte om plaats te maken voor een nieuw huisvesting van Zorgcentrum St. Theresia. De opening vond plaats in

7 De communiteit van Huize St. Theresia in Joure in 1964 è Deze dag gaan we vanuit Joure met een bus naar het volgende punt van de wandelroute. è Langs de oever van de Langweerder Wielen de verharde weg volgen. Met fietspont oversteken ( 1,-- pp). Boornzwaag was een dorp met een kerk. De dorpskern lag tegen Langweer en had een groot grondgebied met prima weilanden. Een deel is in het einde van de middeleeuwen, door inklinking en overstroming, in de Langweerderwielen verdwenen. Boornzwaag kreeg vanaf de jaren 70 van de 20 e eeuw meer bekendheid door het bungalowpark aan het water. è Op pad LA. Bij PS LA. Bij pijl fietsers naar St.Nicolaasga en Langweer RA. Einde weg LA (= Houtvaartweg). Einde weg de weg oversteken op fietspad LA (= Langwarderdyk). Fietspad volgen, na 900m. RA over houten vlonder en bospad in. 7

8 De Vegelin-bossen zijn in de 1 e helft van de 18 e eeuw aangelegd door Johan Vegelin van Claerbergen. Het gebied behoorde eerder tot het dorp Legemeer. Tot rond 1800 stond er een kerk. Daarna werd een klokkenstoel op het kerkhof geplaatst. Het ligt nu midden in het golfterrein. Dwars door het bos loopt het Leringpad. De katholieken uit Idskenhuizen, Teroele en Legemeer liepen via deze weg naar de statie Op de Heide ter Lering. è Pad oversteken. Bij viersprong RA (= Leringpad). Over houten vlonder en LA (= richting St. Nicolaasga). Bij kruispunt van paden nog 20 m. RD, dan RA langs bospad in richting van de vijver. RA het pad rondom de vijver volgen. Aan het einde, bij kleine open ruimte met parkeerplek voor fietsen RD naar het brede bospad en RA. Einde pad RA (= Bouwen). RD gaan. Einde weg RA (= De Tûke) en RD. Rechts is de Protestantse kerk. Vanaf 16 uur optreden zangeres Louiza Saitova. Gebruikte afkortingen: è = routebeschrijving LA RA RD PS fkp wkp = linksaf = rechtsaf = rechtdoor = rode paddenstoel = fietsknooppunt = wandelknooppunt * * * Deze route is ook individueel op een ander tijdstip te volgen. De afstand is dan ongeveer 20 km en zonder het gebruik van de faciliteiten in het Theresiahuis te Joure. In plaats van de busrit, bij het Theresiahuis LA, einde weg LA, en vervolgens fkp 79, 62, 84 en 56. 8