De inspectie besteedt tenslotte aandacht aan de schooldocumenten.

Transcriptie

1 Op 25 augustus 2004 heeft de Inspectie van het Onderwijs cbs 'Ichthus' bezocht in het kader van jaarlijks onderzoek. Bij jaarlijks onderzoek vormt de inspectie zich een oordeel over: De wijze waarop de school werkt aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Het gaat daarbij om de schoolontwikkeling na het vorige inspectiebezoek. De onderwijsresultaten. Het gaat om genormeerde prestaties van leerlingen, zowel aan het einde van de schoolperiode als gedurende de schoolperiode. De ontwikkeling van de leerlingen. Daarbij gaat het om de versnelde en vertraagde schoolloopbaan van leerlingen, de uitstroom naar speciaal basisonderwijs en de individuele leerlingenzorg. De inspectie gaat met de school ook na of er ontwikkelingen zijn die invloed hebben op het onderwijs. De inspectie besteedt tenslotte aandacht aan de schooldocumenten. De inspectie gaat zo mogelijk uit van gegevens die de school door zelfevaluatie heeft verkregen. Zo sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school niet onnodig belast. Uw directie heeft documenten ingestuurd die betrekking hebben op de schoolontwikkeling, namelijk: schooljaarverslag ; rapportage van de zorgscan (2004); uitslag van de ouderenquête, inclusief nieuw beleid naar aanleiding daarvan. Tijdens het schoolbezoek kreeg de inspectie inzage in de leerlijnen die opgesteld zijn voor rekenen en wiskunde. In deze brief noemt de inspectie allereerst ontwikkelingen die van invloed zijn op het onderwijs (1). Daarna spreekt de inspectie een oordeel uit over de verbeteractiviteiten van de school (2) en over de onderwijsresultaten (3). Zij vermeldt vervolgens gegevens over de ontwikkeling van de leerlingen (4). De bijlage geeft hierop een toelichting. In het toezichtarrangement geeft de inspectie aan hoe het toezicht voor deze school wordt voortgezet. 1 Ontwikkelingen die van invloed zijn op de kwaliteit van het onderwijs. Cbs "Ichthus" is voortgekomen uit een fusie in 1995 tussen cbs "Ichthus", gevestigd in de Patijnwijk en cbs "De Hoeksteen", gevestigd in het centrum van Zeist. Op de eerstgenoemde locatie krijgen ongeveer 300 leerlingen onderwijs, op de tweede ongeveer 180. Op beide locaties wordt een volledig onderwijsaanbod verzorgd.

2 Onder de ouders is er veel belangstelling voor de school. Dat heeft geleid tot een wachtlijst voor beide locaties en op dit moment worden al leerlingen van 1 jaar of jonger ingeschreven. De directie is ongelukkig met een negatief effect dat deze situatie oplevert: allochtone ouders en ouders uit lagere sociale klassen melden zich over het algemeen niet zo extreem vroeg aan en dat zou kunnen leiden tot een (ongewenste) verschuiving in de populatieopbouw. Het is daarmee ook duidelijk dat de "Ichthus" kampt met een fors ruimtegebrek. Nog niet duidelijk is hoe deze problematiek opgelost gaat worden. Door de groei van de school en de uitstroom van oudere leraren zijn er in de afgelopen drie jaar 17 nieuwe leraren binnengekomen, gerekend over de beide locaties tezamen. Ook is sinds 2004 een nieuwe directeur benoemd. De vele personeelswisselingen hebben verschillende onderwijskundige vernieuwingen vertraagd of doen stagneren. De personele situatie is nu weer stabiel. "Ichthus" maakt samen met nog zes scholen in Zeist, Bunnik en Odijk deel uit van de Stichting Christelijk Basisonderwijs (CBO). De dagelijkse leiding van de stichting ligt in handen van de algemeen directeur, die samen met de directies van de verschillende scholen het beleid voorbereidt en uitvoert. Het bevoegd gezag van de stichting stelt het beleid formeel vast en bestuurt het geheel op hoofdlijnen. 2 De school werkt in onvoldoende mate gericht aan de verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. De kwaliteitszorg op de "Ichthus" is op enkele essentiële onderdelen nog onvoldoende. Met name de wijze waarop de school aan de bewaking en verbetering van haar kwaliteit werkt, kan verbeterd worden. Op stichtingsniveau is afgesproken om de zogenaamde Kwaliteitskaarten te gaan gebruiken om de verschillende kwaliteitsaspecten van de school in kaart te brengen. Een eerste start daarmee is gemaakt, mede onder auspiciën van het Samenwerkingsverband WSNS. De school heeft in het voorjaar een "zorgscan" afgenomen waarmee verschillende aspecten van zorg en begeleiding beoordeeld worden. De leraren, intern begeleider en directie scoren onderdelen van de zorg op gewenst en feitelijk niveau en het verschil tussen deze niveaus geeft een indicatie voor de mate waarin verbetering gewenst is. Door de grote personele veranderingen die in de laatste tijd hebben plaats gehad en met name de komst van de nieuwe directeur die ten tijde van de afname van de zorgscan aanstaande was, is men nog niet toegekomen aan een plan van aanpak. Ook andere aspecten van een systematische kwaliteitszorg kunnen sterker aangezet worden. In het schoolplan heeft de school haar onderwijskundige doelen geformuleerd (pag. 8 en 11). Deze zijn echter niet duidelijk in jaarplanningen vertaald. Evenmin heeft men aangegeven waarom juist deze doelen zijn gekozen en welke relatie deze hebben met de visie van de school op onderwijs en leren. Dat men impliciet wél oog heeft voor deze samenhang, bleek onder andere tijdens het nagesprek waarin men toelichtte welke veranderende visie op het leren van kinderen ten grondslag heeft gelegen aan de invoering van het systeem van zelfstandig werken. 2

3 Hoewel de kwaliteitszorg dus nog verder ontwikkeld moet worden, heeft het team sinds het laatste inspectiebezoek wel verschillende zaken aangepakt. Enkele kernmethoden zijn vernieuwd (technisch lezen, rekenen en wiskunde) en in alle groepen ingevoerd. Voor andere vakgebieden staan vernieuwingen op stapel. Het leerstofaanbod in de aanvangsgroepen heeft een belangrijke impuls gekregen door de introductie van een ontwikkeling-volgsysteem en om de kwaliteit van het onderwijs goed te kunnen bewaken is het toetsinstrumentarium aangevuld. Samenvattend kan gesteld worden dat het team voldoende actief is bij de ontwikkeling van haar onderwijskwaliteit, maar dat het een en ander nog te weinig ingebed is in een zorgvuldige systematiek. Anders gezegd: de schoolontwikkeling is nu nog vooral activiteiten-georiënteerd en in veel mindere mate (ook) systeem-georiënteerd. 3 De resultaten liggen op het niveau dat verwacht mag worden. De "Ichthus" gebruikt geen eindtoets om het cognitieve niveau van de leerlingen in kaart te brengen. De inspectie heeft voor de bepaling van de opbrengsten aan het eind van de basisschool daarom gebruik gemaakt van de schoolscores op de Cito Entreetoets groep 7 over de laatste drie schooljaren. In deze jaren waren de schoolscores op het verwachte niveau. Ook de tussenresultaten zijn voldoende. Om dit te bepalen beoordeelt de inspectie de resultaten op een vijftal landelijk genormeerde toetsen (zie bijlage indicator 2). De uitvalpercentage op deze toetsen blijven binnen de inspectienormen. 4 Leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. Op dit moment is de inspectie nog niet in staat om een geobjectiveerd oordeel te geven over deze indicator. Daarom waardeert zij deze indicator thans nog niet. De inspectie neemt momenteel alleen kennis van het aantal leerlingen met versnelde of vertraagde schoolloopbaan en van het aantal leerlingen dat verwezen is naar het speciaal basisonderwijs. Ook gaat de inspectie het rendement na van individuele handelingsplannen en van individuele leerwegen. 3

4 Het aantal leerlingen dat doubleert in een van de groepen 3 tot en met 8 ligt onder het landelijk gemiddelde van 2,4%. Ook het aantal verwijzingen naar het speciaal basisonderwijs blijft binnen de inspectienorm. Het aantal kleuterverlengingen daarentegen is hoog. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat de school kleuters, die in de periode oktober - december worden ingeschreven, ná dat schooljaar als regel nog twee volledige schooljaren laat doorbrengen in de kleutergroepen. De inspectie geeft de school in overweging criteria vast te stellen op basis waarvan een dergelijke verlenging van de kleuterperiode noodzakelijk is. Daarbij is het van belang, dat de leraren denken vanuit een van de uitgangspunten van de WPO waarin de ononderbroken ontwikkeling centraal staat. 5 Schooldocumenten. De schoolgids voldoet niet geheel aan de bedoeling van de wetgever. Daarom heeft de inspectie enkele opmerkingen bij die documenten gemaakt. De directie past de eerstvolgende versie van de documenten volgens die opmerkingen aan. Bij de schoolgids gaat het om: de expliciete vermelding dat de ouderbijdrage vrijwillig is; de vermelding van naam en adres van de regionale of landelijke klachtencommissie waarbij het bestuur is aangesloten. Toezichtarrangement: De school wordt opgenomen in de reguliere planning voor vervolgtoezicht. Met de algemeen directeur is afgesproken dat de twee locaties van cbs "Ichthus" voortaan als één object van toezicht beschouwd zullen worden. Dat betekent dat de school in aanmerking komt voor een jaarlijks onderzoek in 2005 en behoudens onvoorziene ontwikkelingen voor een PKO in

5 Bijlage Ontwikkelingen die van invloed zijn op de kwaliteit van het onderwijs. Toelichting: De kwaliteit van het onderwijs op een school kan niet los worden gezien van de context van de school. Voorbeelden van contextfactoren zijn: wijzigingen in de samenstelling van de leerlingenpopulatie, veranderingen in het lerarenteam, directiewisselingen, bestuursfusie(s) of scholenfusie(s). Indicator 1: De school werkt gericht aan verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. Toelichting op de indicator: Bij deze indicator staan concrete verbeteractiviteiten centraal. De school bepaalt met behulp van een 'sterkte-zwakte-analyse op schoolniveau' in hoeverre de eigen doelstellingen worden gerealiseerd. Op basis van die analyse stelt de school een kwaliteitsprofiel op met sterke en zwakke punten. In een verbeterplan voor vier jaar (schoolplan) legt de school vervolgens prioriteiten voor verbetering vast. De verbeteractiviteiten hebben betrekking op kwaliteitsaspecten van 'onderwijs en leren' of van 'zorg en begeleiding'. De activiteiten zijn geformuleerd in meetbare termen en beoogde effecten. Het team evalueert de verbeteractiviteiten jaarlijks en stelt het verbeterplan zo nodig bij. De directie houdt rekening met de verandercapaciteit. De school bepaalt de effecten van de verbeteractiviteiten door vormen van interne of externe evaluatie, zoals enquêtes, klassenconsultaties of visitaties. Bij deze indicator gaat de inspectie ook na op welke wijze de school gevolg heeft gegeven aan de afspraken met de inspectie die naar aanleiding van het vorige inspectiebezoek zijn vastgelegd. 5

6 Indicator 2: De resultaten liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht. Toelichting op de indicator: De inspectie beoordeelt bij deze indicator zowel de resultaten van leerlingen aan het einde van de schoolperiode als de resultaten van leerlingen gedurende de schoolperiode. Het oordeel over de resultaten aan het einde van de schoolperiode baseert de inspectie op gegevens over landelijk genormeerde eindtoetsen van de afgelopen drie schooljaren. De inspectie zet deze gegevens af tegen gegevens van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Het oordeel over de resultaten gedurende de schoolperiode baseert de inspectie op gegevens over genormeerde toetsen voor technisch lezen (in groep 3 en 4), rekenen en wiskunde (in groep 4 en 6) en begrijpend lezen (in groep 6). Uitgangspunt voor de beoordeling vormt het aantal leerlingen op D- en E- niveau, of het aantal leerlingen met een onderwijsachterstand van een half jaar of meer (>5 DLE). Indicator 3: Leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting. Toelichting op de indicator: De inspectie neemt bij deze indicator kennis van het aantal leerlingen met versnelde of vertraagde schoolloopbaan en van het aantal leerlingen dat naar speciaal basisonderwijs is verwezen. Ook gaat de inspectie het rendement na van individuele handelingsplannen en van individuele leerwegen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. 6