Uitrol geactualiseerde versie SAFETI-NL Draaiboek RIVM

Transcriptie

1 Uitrol geactualiseerde versie SAFETI-NL Draaiboek RIVM

2 Colofon RIVM 2016 Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde van bronvermelding: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de titel van de publicatie en het jaar van uitgave. Arjen van Dijk (adviseur omgevingsveiligheid), RIVM Arjan Boxman (onderzoeker omgevingsveiligheid), RIVM Contact: Arjan Boxman Centrum Veiligheid Dit rapport is opgesteld in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu Dit is een uitgave van: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Postbus BA Bilthoven Nederland Pagina 2 van 21

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Samenvatting 4 1 Inleiding Stappenplan en tijdspad 5 2 Selectie versie van SAFETI-NL Keuzemogelijkheden Verloop keuzeproces Resultaat 8 3 Borgen draagvlak bij de stakeholders Consultatieronde Verloop van de consultatieronde Borging betrokkenheid bij het proces 10 4 Technisch consequentie-onderzoek Doel en aanpak van het technisch consequentie-onderzoek Betrokkenheid van de partijen Aanleveren van de rekenbestanden Vertrouwelijkheid rekenbestanden Uitvoeren van de risicoberekeningen Aanbieden van de resultaten Vertrouwelijkheid rekenbestanden Mijlpalen 14 5 Analyse lokale doorwerking Doel van de analyse van de lokale doorwerking Betrokkenheid van de stakeholders In beeld brengen van de lokale doorwerking Consulteren van de bedrijven en overheden Opstellen van een samenvattende rapportage Mijlpalen 17 6 Besluitvorming en uitrol Besluitvorming over SAFETI-NL Betrokkenheid van de verschillende partijen Uitrol van het rekenpakket Mijlpalen 19 Appendix Mijlpalenoverzicht 20 Pagina 3 van 21

4 Samenvatting De Nederlandse wet- en regelgeving regelt dat voldoende afstand wordt aangehouden tussen risicobronnen en hun omgeving. Deze afstanden zijn gebaseerd op omgevingsveiligheidsrisico s. Voor het berekenen van deze omgevingsveiligheidsrisico s moet een voorgeschreven rekenmethode worden gebruikt. De rekenmethode bestaat voor inrichtingen en buisleidingen met gevaarlijke stoffen uit de Handleiding Risicoberekeningen Bevi en het rekenpakket SAFETI-NL. Dit draaiboek beschrijft het proces waarmee de actualisatie van het rekenpakket wordt voorbereid. Dit draaiboek is opgesteld met het doel om de verschillende stakeholders te betrekken bij de voorbereiding van overstap naar een geactualiseerde versie van SAFETI-NL. Het proces voorafgaand aan een eventuele uitrol van de geactualiseerde versie bestaat uit vijf stappen: 1. Selectie van het rekenpakket voor de actualisatie van SAFETI-NL Na consultatie van de gebruikers van SAFETI-NL is in 2015 gekozen voor actualisatie van het rekenpakket op basis van SAFETI 8.1 (voorheen bekend onder de naam SAFETI 7.3). 2. Borgen draagvlak onder stakeholders voor het voorgestelde proces. Eind 2015 en begin 2016 is de voorgestelde aanpak besproken met vertegenwoordigers van brancheorganisaties van de (chemische) industrie, ProRail en de Werkgroep Omgevingsveiligheid. 3. Technisch consequentie onderzoek Het technisch consequentie onderzoek wordt in 2017 uitgevoerd. Het doel is om zichtbaar te maken of en zo ja, in welke mate de geactualiseerde versie van het rekenpakket andere uitkomsten oplevert dan het huidige rekenpakket. 4. Analyse lokale doorwerking Deze analyse wordt begin 2017 uitgevoerd. Het doel is om zichtbaar te maken in welke mate de geactualiseerde versie van het rekenpakket (beleidsmatige) gevolgen heeft voor de ruimtelijke inpasbaarheid van inrichtingen en buisleidingen met gevaarlijke stoffen. 5. Besluitvorming door het ministerie van Infrastructuur en Milieu De besluitvorming over de uitrol van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL wordt verwacht in de eerste helft van Het besluit wordt gebaseerd op de resultaten van stappen 3 en 4. Als na het doorlopen bovenstaande stappen besloten is tot invoering van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL kan RIVM in de tweede helft van 2017 starten met de feitelijke uitrol van SAFETI-NL 8.1. Pagina 4 van 21

5 1 Inleiding Voor het berekenen van de omgevingsveiligheidsrisico s van inrichtingen en buisleidingen met gevaarlijke stoffen moet een door het ministerie van Infrastructuur en Milieu (hierna afgekort tot IenM) voorgeschreven rekenmethode worden gebruikt. De rekenmethode bestaat uit de Handleiding Risicoberekeningen Bevi en het rekenpakket SAFETI-NL. De huidige versie van SAFETI-NL is versie Deze versie is gebaseerd op het commerciële product SAFETI uit 2009 en dient op termijn geactualiseerd te worden. Het doel van dit draaiboek is te borgen dat de verschillende stakeholders betrokken zijn bij het maatschappelijk afwegingsproces ten behoeve van de uitrol van een geactualiseerde versie van SAFETI-NL. Het draaiboek moet bijdragen aan de transparantie van het afwegingsproces. Het draagvlak bij stakeholders, zoals industrie en het bevoegd gezag, is belangrijk voor een besluit over invoering voor de geactualiseerde versie door IenM. Dit draaiboek maakt expliciet wat de rollen van de verschillende stakeholders zijn en wat de reikwijdte van het technisch en beleidsmatig consequentie-onderzoek is. Parallel aan dit consequentie onderzoek naar het actualiseren van het rekenpakket loopt een onderzoek naar het gebruik van nieuwe Probits in het rekenpakket. Gekozen is om beide onderzoeken los te koppelen om zo beide processen zo transparant mogelijk te doorlopen. Op deze manier is ook inzichtelijk welke veranderingen ontstaan door het nieuwe programma en welke door de nieuwe Probits. Overigens worden de consequenties van nieuwe Probits in kaart gebracht met SAFETI-NL Stappenplan en tijdspad Het proces voorafgaand aan een eventuele uitrol van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL verloopt via een vijftal stappen: 1. Selectie van het rekenpakket voor de actualisatie van SAFETI-NL Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 2 van dit draaiboek. 2. Borgen draagvlak onder stakeholders voor het voorgestelde proces. Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 3 van dit draaiboek. 3. Technisch consequentie onderzoek Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 4 van dit draaiboek. 4. Analyse lokale doorwerking Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 5 van dit draaiboek. 5. Besluitvorming door het ministerie van Infrastructuur en Milieu Dit is nader toegelicht in hoofdstuk 6 van dit draaiboek Pagina 5 van 21

6 Het RIVM verwacht het volgende tijdspad te doorlopen in het traject tot aan uitrol van het rekenpakket (zie afbeelding 1): Consultatie stakeholders Voorbereiding technisch onderzoek Technisch onderzoek Analyse lokale doorwerking Besluitvorming en Uitrol Afbeelding 1 Tijdspad De aanpak is in de tweede helft van 2015 en begin 2016 besproken met vertegenwoordigers van brancheorganisaties van de (chemische) industrie, van ProRail en met de Werkgroep Omgevingsveiligheid 1. De planning zet in op de uitrol van de geactualiseerde SAFETI-NL in 2017 door RIVM. Hierbij staat zorgvuldigheid voorop. Deze zorgvuldigheid krijgt mede vorm door onderscheid te maken tussen het technische en het beleidsmatige deel van het onderzoek. Aan de hand van het opgestelde tijdspad zijn mijlpalen bepaald in het traject tot aan uitrol van het geactualiseerde rekenpakket. De vastgestelde mijlpalen kunt u terugvinden in de hoofdstukken 3 tot en met 6. Het appendix Mijlpalenoverzicht bevat een opsomming van mijlpalen. 1 De werkgroep Omgevingsveiligheid bestaat uit vertegenwoordigers van regionale uitvoeringsdiensten, veiligheidsregio s en provincies. Pagina 6 van 21

7 2 Selectie versie van SAFETI-NL Dit hoofdstuk beschrijft beknopt hoe bepaald is op welke versie van het commerciële SAFETI pakket het geactualiseerde SAFETI-NL moet zijn gebaseerd. Gekozen is voor actualisatie op basis van SAFETI Keuzemogelijkheden De beheerder van SAFETI-NL, het adviesbureau DNV-GL, gaf in juli 2015 aan dat voor de geactualiseerde versie van het rekenpakket een keuze kan worden gemaakt tussen twee opties: 1. SAFETI-NL 7.2: Een rekenpakket met een nieuwe architectuur en gebruikersinterface én de inhoudelijke modellen van versie 6.7 van het internationale rekenpakket SAFETI (uitgebracht in 2011). 2. SAFETI-NL 8.1: Een rekenpakket met een nieuwe architectuur en gebruikersinterface én de actuele inhoudelijke modellen van versie 8.1 van SAFETI (voorheen SAFETI-NL 7.3 genoemd). In de onderstaande tabel 1 zijn de verschillende inhoudelijke wijzigingen in opvolgende versies van SAFETI-NL op een rijtje gezet. SAFETI-NL Verbetering van de modellering van de druppelgrootte. - 3D explosiemodellering. - Aanpassing ligging vloeistofplas (vloeistofplas volledig binnen tankput) - Actualisatie oplosbaarheid van stoffen in water. - Implementatie van vaste-stofeffecten voor CO 2. - Aanpassingen aan het magazijnbrand (warehouse fire) model. - Verbetering van de modellering van het vrijkomen van stoffen vanuit een gebouw. - Robuustere dispersiemodellering. - Betere algoritmes voor tijdafhankelijke releases (TVDI) en Long Pipeline releases. SAFETI-NL 8.1 (voorheen SAFETI-NL 7.3) - Verbeterde modellering uitstroming instantane releases. - Verbeterde dispersiemodellering voor tijdsafhankelijke releases en voor scenario s met plasverdamping. - Nieuw kratermodel voor ondergrondse buisleidingen. - Verbeterde modellering expansie naar atmosferische druk - Nieuw dynamisch vuurbalmodel (time-varying fireball model). - Aanpassing fakkelbrandmodel (time-varying jet fire model). - Nieuw invoerscenario voor insluitsystemen met (gekoppelde) vaten en leidingen (vessel/pipe system). Tabel 1 Inhoudelijk wijzigingen De verwachte technische oplevertermijn van beide versies verschilt. SAFETI-NL 7.2 zou worden opgeleverd in de eerste helft van 2016 en SAFETI-NL 8.1 komt in de eerste helft van 2017 beschikbaar. Pagina 7 van 21

8 2.2 Verloop keuzeproces De geactualiseerde versie van SAFETI-NL zal net als de huidige versie 6.54 voor minimaal vijf jaren worden vastgesteld. Het RIVM heeft voorkeur voor een geactualiseerde versie die lang houdbaar is. SAFETI- NL 8.1 voldoet beter aan deze wens dan SAFETI-NL 7.2, omdat in 8.1 naast de nieuwe architectuur en gebruikersinterface, ook de modellen weer state of the art zijn. In juli en augustus 2015 is de voorkeur van het RIVM voorgelegd aan de gebruikers van SAFETI-NL. De gebruikers is gevraagd naar hun voorkeur voor één van de twee opties en naar de onderliggende argumenten voor de aangegeven voorkeur. Daarnaast konden de gebruikers kenbaar maken of zij betrokken wilden worden bij het proces tot aan de feitelijke uitrol van het geactualiseerde rekenpakket. In totaal maakte een twintigtal gebruikers gebruik van de mogelijkheid om hun voorkeur aan te geven. Bijna alle gebruikers hadden voorkeur voor SAFETI 8.1. Daarbij werden de argumenten van het RIVM onderstreept. Wel uitten enkele gebruikers hun zorgen over de levertermijnen en mogelijke vertragingen bij de uitloop van het geactualiseerde rekenpakket. 2.3 Resultaat Op basis van de consultatie van de gebruikers van SAFETI-NL is door RIVM, in overleg met IenM, gekozen voor een geactualiseerde versie van SAFETI-NL op basis van SAFETI 8.1. Pagina 8 van 21

9 3 Borgen draagvlak bij de stakeholders Dit hoofdstuk beschrijft beknopt hoe RIVM borgt dat er voldoende draagvlak is voor de geactualiseerde versie van SAFETI-NL. Ook bij het tot stand komen van dit draaiboek zijn door het RIVM alle stakeholders betrokken. Ingegaan wordt op de al uitgevoerde consultatie en de wijze waarop de betrokkenheid van stakeholders is geborgd in het draaiboek. 3.1 Consultatieronde In een consultatieronde zijn alle stakeholders betrokken bij het traject. Het RIVM wil borgen dat betrokken partijen zich betrokken voelen bij het proces en zich herkennen in de uitkomsten. Voor wijzigingen in de rekenmethode, zoals een geactualiseerde versie van SAFETI-NL, is immers draagvlak nodig onder de stakeholders Verloop van de consultatieronde De belangrijkste stakeholders zijn medio 2015 in kaart gebracht, zie tabel 2. Stakeholder: Bedrijven die onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) vallen Exploitanten van buisleidingen die onder het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) vallen 2 Brancheorganisaties van Bevi-bedrijven en exploitanten van Bevbbuisleidingen Bevoegd gezag Gemandateerd bevoegd gezag Tabel 2 Stakeholders Onder te verdelen in: Individuele bedrijven Individuele exploitanten VNO-NCW Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) Vereniging Nederlandse Petroleum Industrie (VNPI) Vereniging Nederlandse Chemische Warehousing (VNCW) Vereniging van Onafhankelijke Tankopslag Bedrijven (VOTOB) Vereniging voor Leidingeigenaren in Nederland (VELIN) Nederlandse Olie en Gas Exploratie en Productie Associatie (NOGEPA) Gemeenten Provincies Ministerie van Economische Zaken (mijnbouwinrichtingen) Ministerie van Infrastructuur en Milieu (Bevb buisleidingen) BRZO-Regionale uitvoeringsdiensten Staatstoezicht op de Mijnen 2 Het gaat enkel om buisleidingen waarvan de risico s moeten worden berekend met rekenpakket SAFETI-NL. De risico s van ondergrondse hogedruk aardgasleidingen worden berekend met het rekenpakket CAROLA. Pagina 9 van 21

10 In 2015 heeft het RIVM gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van brancheorganisaties van de (chemische) industrie, met adviseurs van ProRail en met deelnemers van de Werkgroep Omgevingsveiligheid. Daarnaast zijn de deelnemers van het Deskundigenoverleg Risicoanalyse (DORA) geïnformeerd over de inhoudelijke wijzigingen in een geactualiseerde versie van SAFETI-NL. Tabel 3 geeft een overzicht van alle in 2015 en 2016 gevoerde gesprekken en gehouden presentaties in het kader van de consultatie van stakeholders. Maand (jaar) Afgeronde actie Juli (2015) Consultatie van alle gebruikers van SAFETI-NL over de geactualiseerde versie van het rekenpakket September Presentatie en dialoog over een geactualiseerde versie van (2015) SAFETI-NL met vertegenwoordigers van de VNO-NCW, VNCI, VNPI, VNCW, VOTOB en VELIN Presentatie en dialoog over een geactualiseerde versie van SAFETI-NL met deelnemers van de Werkgroep Omgevingsveiligheid (onder meer vertegenwoordigers van BRZO-Regionale uitvoeringsdiensten) December Consultatie van leden van het DORA over de inhoudelijke (2015) wijzigingen in de geactualiseerde versie van SAFETI-NL Presentatie over de toekomst van SAFETI-NL (infosessie) op het jaarcongres van RELEVANT Januari Presentatie en dialoog over een geactualiseerde versie van (2016) SAFETI-NL met vertegenwoordigers van het Staatstoezicht op de Mijnen en NOGEPA Dialoog met ProRail over een geactualiseerde versie van SAFETI-NL Tabel 3 Gevoerde gesprekken en gehouden presentaties 3.2 Borging betrokkenheid bij het proces Het uitgangspunt bij het opstellen van het draaiboek was dat de stakeholders een plek kregen in de opeenvolgende stappen van het proces. Hiervoor is gebruikt gemaakt van het RACI-model. RACI is een acroniem voor: Responsible De stakeholder(s) die het werk doet/doen. Verantwoording wordt afgelegd aan de stakeholder die accountable is. Accountable De stakeholder die (eind)verantwoordelijk, bevoegd is. Deze stakeholder velt het eindoordeel. Consulting De stakeholder die vooraf geraadpleegd wordt, er is twee-richting communicatie. Deze stakeholder geeft (mede) richting aan het resultaat en wordt voorafgaand aan beslissingen of acties geraadpleegd. Informed De stakeholder die achteraf geïnformeerd wordt over de genomen beslissingen, over de voortgang, bereikte resultaten, et cetera. Dit is één-richting communicatie. Pagina 10 van 21

11 In de onderstaande tabel 4 is aan alle betrokken partijen een rol toegekend in de stappen tot aan de uitrol van de geactualiseerde SAFETI-NL. Partijen Gebruikers van SAFETI-NL BEVI-of BEVBbedrijven Brancheorganisaties Bevoegd gezag Gemandateerd bevoegd gezag Besluitvorming Technisch onderzoek Aanlevering Risicoberekening rekenbestand Informed Responsible Consulted Responsible Informed Analyse lokale doorwerking Responsible Consulted Responsible IenM Informed Accountable Consulted Responsible & Accountable RIVM Accountable Accountable Responsible Consulted Uitrol Informed Consulted Responsible & Accountable Marktpartij 3 Responsible Responsible Informed Informed Informed Tabel 4 Rollen van de betrokken partijen De volgende hoofdstukken gaan nader in op de opeenvolgende stappen van het traject. Per stap wordt eveneens stil gestaan bij de verschillende rollen van de partijen. 3 Waar markpartij staat kan DNV-GL worden gelezen (afhankelijk van definitieve opdrachtverlening) Pagina 11 van 21

12 4 Technisch consequentie-onderzoek Dit hoofdstuk beschrijft hoe het technisch onderzoek naar de consequenties van een geactualiseerde versie van SAFETI-NL vorm krijgt. Het doel is om zichtbaar te maken of en zo ja, in welke mate de geactualiseerde versie van het rekenpakket andere uitkomsten oplevert dan het huidige rekenpakket (SAFETI-NL 6.54). 4.1 Doel en aanpak van het technisch consequentie-onderzoek Het onderzoek richt zich op het in kaart brengen van de technische consequenties van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL. Het doel is om zichtbaar te maken of en in welke mate de geactualiseerde versie van het rekenpakket andere uitkomsten oplevert dan het huidige SAFETI-NL De resultaten van het technisch onderzoek worden gebruikt voor een analyse van de (beleidsmatige) gevolgen van andere uitkomsten (zie hoofdstuk 5). Het technisch onderzoek bestaat uit drie stappen: 1. Aanleveren rekenbestanden vanuit bedrijven en overheden. 2. Berekeningen met huidige én geactualiseerde versie SAFETI-NL. 3. Aanbieden van resultaten aan individuele partijen én RIVM. De wijze waarop bovenstaande drie stappen vorm krijgen is beschreven in paragrafen 4.2, 4.3 en Betrokkenheid van de partijen De onderstaande tabel 5 gaat nader in op de rollen van de verschillende partijen bij het technisch consequentie-onderzoek. Het RIVM onderscheidt een voorbereidende fase waarin overheden en bedrijven de gelegenheid hebben om rekenbestanden aan te leveren en een uitvoerende fase waarin de risicoberekeningen worden uitgevoerd. Partijen Technisch onderzoek naar consequenties Aanlevering rekenbestanden Risicoberekeningen Gebruikers van SAFETI-NL Informed BEVI-of BEVB-bedrijven Responsible Branche-organisaties Consulted Bevoegd gezag Consulted Informed Gemandateerd bevoegd gezag Responsible IenM Informed RIVM Accountable Accountable Marktpartij 4 Responsible Responsible Tabel 5 Rollen 4 Waar markpartij staat kan DNV-GL worden gelezen (afhankelijk van definitieve opdrachtverlening) Pagina 12 van 21

13 4.2 Aanleveren van de rekenbestanden Het RIVM coördineert het benaderen van overheden 5 en bedrijven die onder het Bevi of het Bevb vallen en rekenbestanden kunnen aanleveren. Hiervoor brengt het RIVM alle gebruikers van het rekenpakket SAFETI-NL en de vertegenwoordigers van de zeven BRZOregionale uitvoeringsdiensten, van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) op de hoogte. Verder informeren de brancheorganisaties van BEVI-bedrijven en leidingexploitanten (zie hoofdstuk 2) hun leden over de geboden mogelijkheid. Alle overheden en bedrijven die onder het Bevi of het Bevb vallen krijgen de mogelijkheid om versie 6.54-rekenbestanden aan te leveren. De aan te leveren rekenbestanden dienen foutvrij te kunnen worden doorgerekend met SAFETI-NL De aanleverende bedrijven en overheden zijn hiervoor verantwoordelijk. Bestanden met fouten kunnen niet meegenomen worden in het onderzoek. Het RIVM stelt rekenbestanden op voor specifieke categoriale inrichtingen die worden aangehaald in de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi). IenM levert rekenbestanden aan vanuit het aanvullend onderzoek Modernisering Omgevingsveiligheid. De rekenbestanden worden in afstemming met RIVM opgesteld door de marktpartijen die voor IenM het aanvullend onderzoek uitvoeren Vertrouwelijkheid rekenbestanden De rekenbestanden gaan rechtstreeks naar de marktpartij 6 die door RIVM wordt ingehuurd om de risicoberekeningen uit te voeren. Hiertoe wordt een website of een mailadres beschikbaar gesteld door de marktpartij. Aangeleverde rekenbestanden worden beveiligd bewaard én niet gedeeld met derden, dus ook niet met RIVM of andere overheden. De rekenbestanden worden alleen gebruikt voor de berekeningen ten behoeve van het onderzoek naar de nieuwe versie van Safeti-NL en het parallel lopende onderzoek naar de probitrelaties (zie tekstkader hoofdstuk 1). Na afloop van het onderzoek worden de rekenbestanden door de marktpartij vernietigd. 4.3 Uitvoeren van de risicoberekeningen Met een rekentool worden de aangeleverde en de opgestelde rekenbestanden doorgerekend met SAFETI-NL versie 6.54 en de geactualiseerde SAFETI-NL. De berekeningen worden uitgevoerd door een marktpartij. 5 Overheden dienen het aanleveren van opgestelde rekenbestanden over bedrijven af te stemmen met de desbetreffende bedrijven. Overheden zijn hier primair verantwoordelijk voor. 6 Waar markpartij staat kan DNV-GL worden gelezen (afhankelijk van definitieve opdrachtverlening) Pagina 13 van 21

14 De rekentool genereert een digitaal rapport met gegevens over nieuwe én oude PR 10-6, 10-7, 10-8, het invloedsgebied (PR ) en de groepsrisicocurve. Tevens worden shape-bestanden opgesteld met daarin de ligging van de plaatsgebonden risicocontour van 10-6 en het invloedsgebied (PR ) op basis van versie 6.54 en de geactualiseerde SAFETI-NL. 4.4 Aanbieden van de resultaten De eigenaar (indiener) van het rekenbestand ontvangt de digitale rapportage en de shape bestanden direct van de marktpartij die de berekeningen uitvoert. Verwacht wordt dat de eigenaar van de rekenbestanden binnen twee werkweken reageert richting de marktpartij die de berekeningen heeft uitgevoerd. Deze reactie gaat zowel over technisch inhoudelijke zaken én de beleidsmatige consequenties. Technisch inhoudelijke reacties worden door de marktpartij opgepakt. Beleidsmatige reacties worden geregistreerd en doorgegeven aan RIVM als input voor de analyse, bijvoorbeeld als indicatie van eventuele voorziene saneringen (zie paragraaf 5.2) RIVM ontvangt de digitale rapportage en de shape bestanden twee weken nadat deze beschikbaar zijn gekomen voor de eigenaar (indiener) van het rekenbestandbestand. Ook ontvangt RIVM een lijst met reacties van de eigenaar van het rekenbestand Vertrouwelijkheid rekenbestanden De eigenaar van het rekenbestand ontvangt van de marktpartij ook de geconverteerde versie van het aangeleverde rekenbestand. Dit geconverteerde rekenbestand kan de eigenaar gebruiken voor nieuwe berekeningen met de geactualiseerde versie van SAFETI-NL. RIVM krijgt niet de beschikking over de geconverteerde versie van het aangeleverde rekenbestand. Na afloop van het onderzoek worden de geconverteerde rekenbestanden door de marktpartij vernietigd. 4.5 Mijlpalen Ten behoeve van de uitvoering van het technisch consequentieonderzoek worden de volgende mijlpalen voorzien (zie tabel 6). De aangehaalde tabel beschrijft tevens wie de actiehouders zijn. Actie Oplevering Actiehouder(s) Verspreiden definitief plan van aanpak RIVM consequentie onderzoek SAFETI-NL 8.1 Verzoek om rekenbestanden voor beta-tests RIVM Aanlevering rekenbestanden voor beta-tests Eigenaar rekenbestand Systematiek toelevering rekenbestanden Marktpartij Informeren branches en eigenaren over RIVM systeem toelevering rekenbestanden Start voorinschrijving tbv aanleveren Eigenaar rekenbestand rekenbestanden Systeem aanleveren rekenbestanden online Marktpartij Start aanlevering van de rekenbestanden aan Eigenaar rekenbestand marktpartij Verstrekking rekenresultaat aan eigenaren Marktpartij rekenbestand Tabel 6 Mijlpalen Pagina 14 van 21

15 5 Analyse lokale doorwerking Dit hoofdstuk beschrijft hoe de analyse van de lokale (ruimtelijke) doorwerking vorm krijgt. De analyse is gebaseerd op het technisch onderzoek (hoofdstuk 4). Het resultaat laat zien in welke mate plaatsgebonden risico contouren (PR 10-6 ) veranderen én welke gevolgen dit heeft voor de ruimtelijke inpasbaarheid van risicobronnen. 5.1 Doel van de analyse van de lokale doorwerking De analyse richt zich op de inpasbaarheid van berekende risico s in de omgeving van de betreffende bedrijven en buisleidingen. Daarbij worden twee aspecten in beeld gebracht: A. Heeft de nieuwe versie van SAFETI-NL een significante toe- of afname van de PR 10-6 contouren ten gevolg? Met significant wordt een verandering bedoeld van het oppervlak van de PR 10-6 contour met minimaal 15% relatief of 50 meter absoluut. B. Hebben de situaties waarin de nieuwe versie van SAFETI-NL een grotere PR 10-6 contour berekend gevolgen voor de ruimtelijke inpasbaarheid van risicobronnen. Hierbij is aandacht voor de door de eigenaren van rekenbestanden gemelde beleidsmatige consequenties (zie paragraaf 4.4) én casussen met significante toename van de PR 10-6 contour. De analyse bestaat uit drie stappen: 1. In beeld brengen van de lokale doorwerking 2. Consulteren van bedrijven en overheden. 3. Opstellen van een samenvattende rapportage. De wijze waarop bovenstaande drie stappen vorm krijgen is beschreven in paragrafen 5.2, 5.3 en Betrokkenheid van de stakeholders Om het hierboven beschreven doel te verwezenlijken hebben de stakeholders een cruciale rol (zie tabel 7). Partijen als betrokken bedrijven en overheden beschikken over essentiële gebiedskennis en kennis van de (eigen) risicovolle activiteiten. Zij zijn hierdoor in staat om op efficiënte wijze resultaten van het technisch onderzoek te verifiëren en mogelijke oplossingsrichtingen te bepalen. Partijen Gebruikers van SAFETI-NL BEVI-of BEVB-bedrijven Branche-organisaties Bevoegd gezag Gemandateerd bevoegd gezag IenM RIVM Marktpartij Tabel 7 Rollen Analyse lokale doorwerking Informed Responsible Consulted Consulted Responsible Accountable Responsible Informed Pagina 15 van 21

16 5.2 In beeld brengen van de lokale doorwerking De partijen die één of meerdere rekenbestanden aanleveren krijgen de uitkomsten van het technisch onderzoek twee weken eerder dan RIVM. Op basis van die uitkomsten kan de eigenaar van het rekenbestand zelf een eerste analyse uitvoeren en reageren richting de marktpartij 7 (zie paragraaf 4.4). RIVM ontvangt van de marktpartij vervolgens één samengesteld rapport met daarin ook de reacties van de eigenaar. Als de eigenaar meld dat een toename van de PR 10-6 een (geprojecteerde) saneringssituatie veroorzaakt wordt dit meegenomen in de analyse. Bij significatie toename van de PR 10-6 contour inventariseert RIVM of er (kwetsbare) objecten aanwezig zijn tussen de oude en nieuwe PR Hiervoor worden de door de marktpartij aangeleverde shape bestanden in GIS geconfronteerd met de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG) Populatieservice. Deze GIS-analyse vindt onafhankelijk plaats van een eventueel door de eigenaar van het rekenbestand gemelde (geprojecteerde) saneringssituatie, dit om te voorkomen dat niet of te laat reageren tot gevolg kan hebben dat grote potentiële saneringssituaties worden gemist. 5.3 Consulteren van de bedrijven en overheden De in beeld gebrachte gevolgen worden gedeeld met de eigenaar van het rekenbestand en het bevoegde gezag. Aangezien de betrokken bedrijven en overheden de (eigen) risicovolle activiteiten en de directe omgeving van het bedrijf het beste kennen zijn zij ook de aangewezen partij om de resultaten te verifiëren en om eventueel oplossingsrichtingen aan te dragen. De eigenaar van het rekenbestand en het bevoegde gezag krijgen vier werkweken om de resultaten te verifiëren, eigen onderzoek uit te voeren én zich uit te spreken over de vraag: 1. of kwetsbare objecten aanwezig zijn binnen het nieuwe gebied van de PR 10-6 contour (daadwerkelijke sanering); 2. of kwetsbare objecten geprojecteerd zijn binnen het nieuwe gebied van de PR 10-6 contour (geprojecteerde sanering); 3. wat eventuele oplossingsrichtingen zijn voor de (geprojecteerde) saneringen, daarbij is aandacht voor papieren sanering, bronmaatregelen én omgevingsmaatregelen 8 ; 4. wat (grofweg) de kosten en de implementatietermijn van deze oplossingsrichtingen zijn. 5.4 Opstellen van een samenvattende rapportage Het RIVM aggregeert de uitkomsten van het technisch consequentieonderzoek en van de daaropvolgende analyse van de lokale (ruimtelijke) doorwerking tot een landelijk beeld voor de besluitvorming op rijksniveau. De op te stellen rapportage wordt in conceptvorm gedeeld met de in hoofdstuk 3 genoemde stakeholders. Zij krijgen de mogelijkheid om (inhoudelijk) te reageren op de rapportage. 7 Waar markpartij staat kan DNV-GL worden gelezen (afhankelijk van definitieve opdrachtverlening) 8 Onder papieren sanering wordt verstaan de aanpassing van een vergunning of ruimtelijk plan, een brongerichte maatregel heeft technische consequenties bij de risicobron en een omgevingsmaatregel heeft technische consequenties voor de ontvangen van de risicobron. Pagina 16 van 21

17 5.5 Mijlpalen Het RIVM voorziet de volgende mijlpalen (zie tabel 8). De aangehaalde tabel beschrijft tevens wie de actiehouders zijn. Actie Opleverdatum Actiehouders Verstrekking rekenresultaat aan eigenaren rekenbestand Marktpartij Reactie op resultaat berekeningen richting marktpartij Eigenaar rekenbestand Verstrekking van rekenresultaat, inclusief binnengekomen reacties, aan RIVM Marktpartij RIVM verstrekt resultaat GIS analyse naar eigenaren en bevoegd gezag RIVM Reactie op GIS analyse + voorgestelde Eigenaar rekenbestand en oplossingsrichtingen naar RIVM bevoegd gezag Verstrekken concept rapportage aan stakeholders RIVM Inhoudelijke reactie op concept rapportage Alle stakeholders Aanleveren definitieve rapportage bij IenM RIVM Tabel 8 Mijlpalen De planning is afhankelijk van de snelheid waarmee rekenbestanden kunnen worden doorgerekend. De verwachting is dat 80 procent van de rekenbestanden voor eind maart 2017 is doorgerekend en de resterende rekenresultaten voor juni 2017 beschikbaar zijn. In april 2017 wordt hierover meer duidelijkheid gegeven. Pagina 17 van 21

18 6 Besluitvorming en uitrol Dit hoofdstuk beschrijft hoe IenM op basis van de door RIVM aangeleverde informatie uit het technisch onderzoek en de daaropvolgende analyse besluit over de uitrol van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL. 6.1 Besluitvorming over SAFETI-NL 8.1 Na ontvangst van de samenvattende rapportage van het RIVM neemt IenM een besluit over de beleidsmatige haalbaarheid van de geactualiseerde versie van SAFETI-NL. In de besluitvorming staan de volgende vragen centraal: 1. Welke (eventuele) knelpunten zijn vastgesteld? 2. Wat zijn oplossingsrichtingen voor knelpunten? 3. Wat zijn grofweg de kosten van oplossingen? 4. Hoeveel tijd is nodig voor de implementatie van oplossingen? Betrokkenheid van de verschillende partijen Tabel 9 gaat in op de betrokkenheid van de partijen bij de besluitvorming over en de eventueel daaropvolgende uitrol van het rekenpakket. Partijen Besluitvorming Uitrol Gebruikers van SAFETI-NL Informed BEVI-of BEVB-bedrijven Branche-organisaties Bevoegd gezag Gemandateerd bevoegd gezag Consulted Informed IenM Responsible & Accountable Consulted RIVM Consulted Responsible & Accountable Marktpartij Informed Informed Tabel 9 Rollen Pagina 18 van 21

19 6.2 Uitrol van het rekenpakket Het RIVM start direct na een positief besluit van IenM met de uitrol van het geactualiseerde rekenpakket. Bij de uitrol wordt rekening gehouden met een eventueel door IenM te bepalen overgangstermijn. Ten behoeve van de uitrol worden in ieder geval de volgende acties uitgevoerd: - Het informeren van de gebruikers van SAFETI-NL over de aanlevering van een geactualiseerde versie van het rekenpakket (inclusief geactualiseerde handreiking). - De organisatie van een landelijke informatiebijeenkomst voor belangstellenden medewerkers van overheden en bedrijven over de nieuwe functies en modellen van het geactualiseerde rekenpakket. - Het opstellen en verzorgen van een bijspijkertraining voor de gebruikers van SAFETI-NL Mijlpalen Ten behoeve van de besluitvorming over de geactualiseerde versie van SAFETI-NL voorziet het RIVM de volgende mijlpalen (zie tabel 10). De tabel beschrijft tevens de betreffende actiehouder. Opgemerkt wordt dat deze planning is gebaseerd op een situatie waarbij het technisch onderzoek en de analyse knelpunten in beeld brengen. Wanneer deze knelpunten er niet blijken te zijn kan ook aanzienlijk eerder met de uitrol kan worden begonnen. Actie Opleverdatum Actiehouders Aanleveren definitieve rapportage bij IenM RIVM Besluit over invoering SAFETI-NL IenM Start uitrol SAFETI-NL RIVM Tabel 10 Mijlpalen Pagina 19 van 21

20 Appendix Mijlpalenoverzicht De onderstaande tabel 1 geeft een overzicht van alle mijlpalen voor het traject tot uitrol van een hernieuwde versie van SAFETI-NL. De betreffende actiehouders zijn eveneens benoemd in de tabel. Tabel 1 Mijlpalen Actie Oplevering Actiehouder(s) Verspreiden definitief plan van aanpak consequentie onderzoek SAFETI-NL RIVM Verzoek om rekenbestanden voor beta-tests RIVM Aanlevering rekenbestanden voor beta-tests Eigenaar rekenbestand Systematiek toelevering rekenbestanden Marktpartij Informeren branches en eigenaren over systeem toelevering rekenbestanden Start voorinschrijving tbv aanleveren rekenbestanden RIVM Eigenaar rekenbestand Systeem aanleveren rekenbestanden online Marktpartij Start aanlevering van de rekenbestanden aan marktpartij Verstrekking rekenresultaat aan eigenaren rekenbestand Reactie op resultaat berekeningen richting marktpartij Verstrekking van rekenresultaat, inclusief binnengekomen reacties, aan RIVM RIVM verstrekt resultaat GIS analyse naar eigenaren en bevoegd gezag Reactie op GIS analyse + voorgestelde oplossingsrichtingen naar RIVM Verstrekken concept rapportage aan stakeholders Eigenaar rekenbestand * Marktpartij * Eigenaar rekenbestand * Marktpartij * RIVM * * RIVM Inhoudelijke reactie op concept rapportage * Aanleveren definitieve rapportage bij IenM * RIVM Besluit over invoering SAFETI-NL * IenM Eigenaar rekenbestand en bevoegd gezag Alle stakeholders Start uitrol SAFETI-NL * RIVM * De datum is afhankelijk van de snelheid waarmee rekenbestanden kunnen worden doorgerekend. De verwachting is dat 80 procent van de rekenbestanden voor eind maart 2017 is doorgerekend en de resterende rekenresultaten voor juni 2017 beschikbaar zijn. In april 2017 wordt hierover meer duidelijkheid gegeven. Opgemerkt wordt dat deze planning is gebaseerd op een situatie waarbij het technisch onderzoek en de analyse knelpunten in beeld brengen. Wanneer deze knelpunten er (vrijwel) niet blijken te zijn kan ook aanzienlijk eerder met de uitrol kan worden begonnen. Pagina 20 van 21

21 Pagina 21 van 21