AARDINGSSYSTEMEN. - de eerste letter geeft de relatie aan tussen het verdeelnet en de aarde:

Transcriptie

1 A.R.E.I. 79 DE DRIE SYSTEMEN VAN AARDVERBINDINGEN Algemeenheden Er bestaan drie systemen van aardverbindingen, elk gekenmerkt door een code bestaande uit ten minste twee letters, en eventueel uit drie of vier letters: - de eerste letter geeft de relatie aan tussen en de aarde: T : rechtstreekse verbinding van een punt met de aarde, I : hetzij isolatie van alle actieve delen ten overstaan van de aarde; Hetzij verbinding van een punt met de aarde via een impedantie. - de tweede letter geeft de relatie aan tussen de massa s van de elektrische installatie en de aarde T : rechtstreeks geaarde massa s onafhankelijk van een eventuele aarding van een punt van het Verdeelnet; N : massa s verbonden met de geaarde geleider van (bij wisselstroom, is het de nulgeleider die normaal geaard wordt). - de eventuele derde of vierde letter, door een streepje gescheiden van de eerste twee en eventueel van elkaar, geven de uitvoering aan van de nulgeleider en van de beschermingsgeleider; S : de functies van de nulgeleider en beschermingsgeleider worden verzekerd door afzonderlijke Geleiders C : één geleider vervult zowel de functie van nulgeleider als van beschermingsgeleider ( PEN-geleider) Beschrijving van de systemen Nota s De drie systemen van aardverbindingen, op deze wijze bepaald, zijn - het TN systeem met zijn varianten TN-S, TN-C-S en TN-C - het TT systeem; - het IT systeem Aardingen blz 1 van 1

2 A.R.E.I a TN SYSTEEM DE VARIANTEN VAN HET TN SYSTEEM Bij het TN systeem is een punt van het net rechtstreeks geaard en de massa s van de elektrische installatie zijn met dit punt verbonden door middel van beschermingsgeleiders. Naargelang de uitvoering van de nulgeleider en de beschermingsgeleider worden drie types van TN systeem voorzien a1 TN C systeem: De functies van nulgeleider en beschermingsgeleider worden vervuld door dezelfde geleider in het ganse net TN C systeem PEN a2 TN C S systeem: De functie van nulgeleider en beschermingsgeleider worden vervuld door dezelfde geleider in een deel van het net TN C S syteem PEN PE N a3 TN S systeem De nulgeleider en de beschermingsgeleider zijn afzonderlijk in het ganse net TN S systeem N PE Aardingen blz 2 van 2

3 A.R.E.I 80 HET TN SYSTEEM BESCHERMINGSMAATREGELEN IN INSTALLATIES GEVOED DOOR EEN TN NET Systeem van de aardverbindingen Foutlus Een punt van het net, bijvoorbeeld het nulpunt van elke generator of transformator, moet geaard worden De beschermingsgeleider moet met dit nulpunt verbonden worden en over het ganse verdeelnet geïnstalleerd worden. Indien het nulpunt niet bestaat of niet bereikbaar is, moet een fasegeleider geaard worden in de transformatiepost. In dit geval moeten de fasegeleider en de beschermingsgeleider gescheiden zijn. De beschermingsgeleider moet geaard worden in de nabijheid van elke vermogentransformator of generator. Hij moet bovendien geaard worden op verschillende punten, zo regelmatig mogelijk verdeeld, om de potentiaal van de beschermingsgeleider, in geval van defect, zo dicht mogelijk bij dit van de aarde te houden. De massa s van het elektrisch materieel moeten verbonden worden met voornoemde beschermingsgeleider Elke rechtstreekse fout tussen een fasegeleider en de massa van het elektrisch materieel veroorzaakt een kortsluiting tussen de fasegeleider en de nulgeleider. Een van de volgende beschermingsinrichtingen moet gebruikt worden a.- bescherminrichtingen tegen overstroom; b.- automatische differentieelstroominrichtingen. Wanneer één geleider zowel de functie van nulgeleider als deze van aardgeleider vervult (TN C systeem), moet de bescherming verzekerd worden door bescherminrichtingen tegen overstroom In de TN. installaties, evenwel, mag de nulgeleider niet onderbroken worden wanneer de nulgeleiders van twee bronnen met dezelfde aardelektrode verbonden zijn Foutlus in een TN S systeem N PE Fout Aardingen blz 3 van 3

4 A.R.E.I Foutlus in een TN C S systeem HET TN SYSTEEM PEN PE N Fout Foutlus in een TN C systeem PEN Fout Toetsen van de veiligheidscurve De bescherminrichtingen en de doorsneden van de geleiders moeten zodanig gekozen worden dat de uitschakeling binnen een gepaste tijd plaats heeft indien zich op een willekeurige plaats een rechtstreekse fout voordoet tussen een fasegeleider en de beschermingsgeleider of een, met deze laatste verbonden, massa. Deze voorwaarde is vervuld indien, met U o de spanning van dat net ten opzichte van de aarde en Z s de impedantie van de foutlus de stroom I a, bepaald door de formule: U 0 Ia Zs De werking verzekert van de automatische onderbrekingsinrichting binnen een tijd bepaald door de veiligheidscurve In de bijzondere gevallen waar een rechtstreekse fout kan ontstaan tussen de fase en de aarde, moet de globale aardingsweerstand R B aan de volgende voorwaarden voldoen R B U L. RE U U 0 L Daarin is: U L = de absolute conventionele grensspanning vermeld in artikel (zie spanningsgebieden) R E = de te verwachten minimale contactweerstand met de aarde van de geleidende delen die niet verbonden zijn met de beschermingsgeleider en door dewelke een fout kan ontstaan tussen een fase en de aarde. Er mag verondersteld worden dat de waarde van deze weerstand 5 ohm bedraagt Aardingen blz 4 van 4

5 Aardingen blz 5 van 5

6 A.R.E.I TN C systeem HET TN - SYSTEEM Bij vaste installaties, éénfasige stroombanen uitgezonderd, heeft de PEN geleider een doorsnede die ten minste 10mm² koper of 16 mm² aluminium bedraagt. In dat geval wordt de bescherming verzekerd door beveiligingen tegen maximumstroom TN C S systeem Indien de PEN-geleider vanaf een bepaald punt van het net ontdubbeld wordt volgens zijn twee punten van nulgeleider en beschermingsgeleider, is het verboden deze beschermingsgeleider en deze nulgeleider stroomafwaarts van dit punt opnieuw met elkaar te verbinden. Op de plaats van de ontdubbeling moeten afzonderlijke klemmen of onderbrekingsbruggen voorzien worden voor de beschermingsgeleider en voor de nulgeleider. Deze schikking moet een rechtstreekse en blijvende verbinding verzekeren van de gemeenschappelijke geleider met de beschermingsgeleider Overgang van TN C systeem naar een TN C S systeem Aankomst van de PEN geleider PEN n n PEN staaf n PE staaf n PE Onderbrekingsbrug Nulgeleider n N - STAAF n N Vertrek PEN geleider Vertrek Nul Vertrek PE TN - C TN C S - De PE geleider moet de verlenging vormen van de PEN geleider. - De Nul geleider moet gemakkelijk kunnen losgekoppeld worden; (daarom moet een onderbrekingsinrichting voorzien worden op de nulgeleider Gebruik van automatische differentieelstroominrichtingen. Indien bij bepaalde elektrische toestellen of delen van delen van elektrische installaties één of meerdere bovengenoemde voorwaarden niet geëerbiedigd worden; moeten deze toestellen of delen van installaties beschermd worden door een automatische differentieelstroominrichting. Bij aanwending van deze schakelaars mogen de massa s niet verbonden worden met de beschermingsgeleider van als zij verbonden zijn met een aardelektrode waarvan de weerstand aangepast is aan de aanspreekstroom van de automatische differentieelstroominrichting. De stroombaan, beschermd door deze automatische differentieelstroominrichting. moet dan beschouwd worden als TT systeem en de beschermingsmaatregelen waarvan sprake in artikel 81, die betrekking hebben op het TT systeem, moeten toegepast worden. Indien er echter geen onafhankelijke aardelektrode bestaat moet de aansluiting van de massa s op de beschermingsgeleider stroomopwaarts van de automatische differentieelstroominrichting. worden aangesloten. Aardingen blz 6 van 6

7 HET TN C A.R.E.I Het TN C systeem is verboden : Nota s In huishoudelijke lokalen of plaatsen. SYSTEEM In werk ruimten bedoeld in artikel 87( ondernemingen die personeel te werkstellen, maar die niet beschikken over gewaarschuwd of bevoegd personeel) en in ruimten met brandgevaar, met name: - plaatsen voor opslag of verwerking van brandbare stoffen of vloeistoffen met een ontbrandingspunt dat hoger is dan 55 C BE2 BE2 = Brandgevaar als gevolg van de opgeslagen en behandelde goederen Opslag of behandeling van ontvlambare materialen of vloeistoffen met een vlampunt boven de 55 C Zie schuren, schrijnwerkerijen, papierfabrieken, ketelhuizen, parkings, bibliotheken - plaatsen voor opslag of verwerking van stoffen onder de vorm van een gevaarlijke hoeveelheid brandbare stofdeeltjes (BE3) BE3 = Ontploffingsgevaar als gevolg van de opgeslagen of behandelde goederen Opslag of behandeling van ontplofbare stoffen of vloeistoffen met een vlampunt kleiner of gelijk aan 55 C evenals de aanwezigheid van stof dat ontplofbaar is. Zie raffinaderijen, koolwaterstof-, brandstof, munitiedepots, bepaalde papierfabrieken. - brandbare gebouwen (CA2) CA2 = brandbaar als gevolg van de bouwmaterialen Gebouwen hoofdzakelijk opgetrokken uit brandbare materialen Zie houten gebouwen Wanneer uit het oogpunt van brand- en/ of ontploffingsgevaar het noodzakelijk is de gevolgen van in de stroombanen opgewekte foutstromen te beperken moeten deze stroombanen worden beschermd door een automatische differentieelstroominrichting. Met een aanspreekstroom kleiner of gelijk aan 500 ma. Wanneer de vermelde inrichting niet kan worden toegepast, dient een isolatiecontroletoestel, aangesloten op een doeltreffende meldingsinrichting, te worden voorzien. Aardingen blz 7 van 7

8 A.R.E.I b TT systeem HET TT SYSTEEM Beschrijving van de systemen : het TT systeem Bij een TT systeem is een punt van rechtstreeks geaard en de massa s van de elektrische installatie zijn verbonden met aardelektroden die elektrisch gescheiden zijn van de aardelektrode van. N PE BESCHERMINGSMAATREGELEN IN INSTALLATIES GEVOED DOOR EEN TT NET Systeem van de aardverbindingen Een punt van het net, bijvoorbeeld het nulpunt van elke generator of transformator moet geaard worden. Indien het nulpunt niet bestaat of indien het niet bereikbaar is, moet een fase van elke generator of transformator geaard worden. Bovendien mag dit eveneens gebeuren met de overeenkomstige geleider van. De massa s van het elektrisch materieel moeten, hetzij individueel, hetzij in groepen, hetzij gezamenlijk verbonden worden met één of meer aardelektroden die onafhankelijk zijn van bovengenoemde aardelektroden (van de nulleider) Foutlus De aarde is meestal een deel van de foutlus, wat de mogelijkheid niet uitsluit van gewilde of feitelijke elektrische verbindingen tussen aardelektrode van de massa s van de installatie en deze van het verdeelnet. De foutstromen van fase naar massa, worden beperkt door de impedantie van de foutlus en hebben een lagere intensiteit dan de kortsluitstromen. Eén van de volgende bescherminrichtingen moet gebruikt worden namelijk: - automatische differentieelinrichtingen; - bescherminrichtingen tegen overstroom; - bescherminrichtingen gevoelig voor foutspanning. Foutlus in een TT systeem N Fout PE R n R A Aardingen blz 8 van 8

9 A.R.E.I. 81 TT SYSTEEM BESCHERMINGSMAATREGELEN IN INSTALLATIES GEVOED DOOR EEN TT NET Toetsen van de veiligheidscurve De aanspreektijd van de bescherminrichting mag niet groter zijn dan deze bepaald door de veiligheidscurve voor de te verwachten contactspanning. Nochtans, in andere installaties dan deze aangesloten op het openbaar laagspanningsnet, kunnen dwingende redenen van selectiviteit van de beschermingsmiddelen leiden tot een aanspreektijd van maximaal 1 seconde voor vaste toestellen mits het akkoord van de met het toezicht belaste ambtenaar. De weerstand RA van de aardelektrode waarmee de massa s van de installatie verbonden zijn, moet kleiner zijn dan of gelijk zijn aan de waarde van de absolute conventionele grensspanning U L, bepaald in artikel 31.02, (zie spanningsgebieden) gedeeld door de nominale stroom I A die de werking van het beschermingstoestel verzekerd dus: U RA I Ingeval er gebruik gemaakt wordt van een automatische differentieelstroominrichting. moeten de waarden van de differentiële aanspreekstroom en van de spreidingsweerstand van de aardelektrode bepaald worden naargelang het type van de installatie: 1.- in artikel en 07 voor huishoudelijke lokalen en plaatsen en voor werkplaatsen waar men niet beschikt over gewaarschuwd personeel in de zin van artikel 47 (personen op de hoogte van de gevaren van elektrische installaties); 2.- in artikel voor werkplaatsen waar men beschikt over gewaarschuwd personeel in de zin van artikel 47; 3.- in artikel é lid en voor voertuigen en aanhangwagens voor wegvervoer, tijdens het stationeren en voor foorinstallaties (zie boekdeel 3 speciale installaties) Plaatsing van automatische differentieelstroominrichtingen. Alle massa s beschermd door een zelfde differentieelstroominrichting. moeten met dezelfde aardelektrode verbonden worden. De nulgeleider mag stroomafwaarts van de automatische diffentieelstroominrichting niet geaard worden Bescherming van de nulgeleider. De nulgeleider moet geïsoleerd zijn en op dezelfde wijze geplaatst worden als de fasegeleider. indien stroomopwaarts of in de beschouwde stroombaan geen automatische differentieelstroominrichting. bestaat moet een overstroomdetectie voorzien worden in de nulgeleiders behalve in de bijzonder gevallen vermeld in de artikels 129 en 130. Zij moeten de onderbreking veroorzaken van de voeding, de nulgeleider in begrepen, wanneer - hetzij de nulgeleider, bij een rechtstreekse fout tussen een fasegeleider en de aarde, een spanning ten opzichte van de aarde vertoont groter dan de conventionele grensspanning L A Nota s - hetzij het optreden van rechtstreekse fout in deze stroombaan de werking van beschermingsinrichtingen van de fasegeleider niet veroorzaakt. Aardingen blz 9 van 9

10 A.R.E.I c IT systeem HET IT SYSTEEM IT systeem Bij een IT systeem is geen enkel punt van rechtstreeks geaard terwijl de massa s van de elektrische installatie wel geaard zijn BESCHERMINGSMAATREGELEN IN INSTALLATIES GEVOED DOOR EEN IT. net Systeem van de aardverbindingen Massa PE Aardelektrode Het nulpunt wordt niet enkel via een voldoende grote impedantie geaard. Geen enkele actieve geleider mag rechtstreeks geaard worden. Een punt van de installatie mag nochtans geaard worden via een aangepaste impedantie. Een kunstmatig nulpunt mag rechtstreeks geaard worden indien de impolaire impedantie voldoende groot is. Teneinde de overspanningen te verminderen en de potentiaal schommelingen van de installatie ten opzichte van de aarde te dempen, mag men bijkomende aardingen voorzien via impedanties of kunstmatige nulpunten, waarvan de kenmerken aangepast zijn aan deze installatie. De eventuele nulgeleider moet op dezelfde wijze geïsoleerd zijn en geplaatst worden als een actieve Fasegeleider. IT. Systeem De massa s van elektrisch materieel moeten geaard worden, hetzij individueel, hetzij in groepen, hetzij Gezamenlijk. Nochtans moeten gelijktijdig genaakbare massa s met dezelfde beschermingsgeleider verbonden worden. Een van de volgende beschermingsmiddelen moet gebruikt worden, namelijk: a.- toestellen voor isolatiecontrole b.- bescherminrichtingen tegen overstroom; c.- automatische differentieelstroominrichtingen.; d.- bescherminrichtingen gevoelig voor foutspanning Spreidingsweerstand van de aardelektrode De aardingsweerstand RA van de aardelektrode van de massa s moet voldoen aan de volgende voorwaarde: U RA I Daarin is : Id: foutstroom bij een eerste rechtstreekse fout tussen een fasegeleider en een massa. de waarde Id houdt rekening met de lekstroom en de globale aardingsimpedantie van de elektrische installatie; U L : absolute conventionele grensspanning vermeld in artikel (zie spanningsgebieden). d L Aardingen blz 10 van 10

11 HET IT SYSTEEM vervolg A.R.E.I Plaatsing van een toestel voor permanente isolatiecontrole De elektrische installatie moet bewaakt worden door een toestel voor permanente isolatiecontrole indien het noodzakelijk is het ontstaan te melden van een eerste fout van een actief deel van de elektrische installatie ten opzichte van de massa of van de aarde. Dit toestel moet: - hetzij een optisch of een akoestisch signaal in werking stellen; - hetzij de voeding automatisch onderbreken Te nemen maatregelen bij het ontstaan van een eerste isolatiefout Zodra een toestel voor permanente isolatiecontrole het ontstaan van een rechtstreekse isolatiefout meldt, moeten de nodige maatregelen tot opsporing en uitschakeling van deze fout genomen worden Te nemen maatregelen in geval van twee gelijktijdige isolatiefouten Om zich te beschermen tegen de gevaren die zouden kunnen optreden door de aanwezigheid van twee gelijktijdige isolatiefouten in twee verschillende fasen of in een fase en de nulgeleider moeten de beschermingsmaatregelen, voorgeschreven voor de installaties gevoed door een door een TN- of TTnet, toegepast worden naargelang alle massa s al dan niet met elkaar verbonden zijn door middel van een beschermingsgeleider. BEGRIPPEN MET BETREKKING TOT AARDVERBINDINGEN Aardingsinstallatie: geheel bestaande uit één of meerdere met elkaar verbonden aardelektroden en de bijhorende beschermings- en aardgeleiders. Aardelektrode: één of meerdere met elkaar verbonden in de grond aangebrachte geleidende stukken die een elektrische verbinding vormen met de aarde. Elektrisch gescheiden aardelektroden: aardelektroden die voldoende ver van elkaar verwijdert zijn zodat, wanneer door een elektrode de maximum stroom vloeit, de potentiaal van de anderen niet gevoelig verandert. Aardgeleider: geleider die de hoofdaardingsklem verbindt met een aardelektrode. Aardgeleider van de nulgeleider: geleider die een punt van de nulgeleider verbindt met een aardelektrode Hoofdaardingsklem: verbindingsklem van de beschermingsgeleiders-, de hoofdequipotentiale geleiders en de aardgeleider Aardingsklem of beschermingsklem: verbindingsklem van de beschermingsgeleider van elektrisch materieel Meetklem: klem of strip die het mogelijk maakt de spreidingsweerstand van de aardelektrode te meten, en die slechts met gereedschap kan losgemaakt worden. Aardingen blz 11 van 11

12 AARDVERBINDINGEN A.R.E.I 69 DE AARDELEKTRODE BEGRIPPEN MET BETREKKING TOT AARDVERBINDINGEN De aardelektrode moet verwezenlijkt worden volgens de schikkingen vastgelegd, bij besluit, door de Ministers die respectievelijk Energie, Mijnen en Arbeidsveiligheid onder hun bevoegdheid hebben en dit ieder voor wat hem betreft In ieder geval moet de spreidingsweerstand van de beschermingselektrode zo klein mogelijk zijn welke ook de bijkomende beschermingsmiddelen zijn, toegepast op de elektrische installaties. 71 AARDGELEIDER BIJ LAAGSPANNING De minimum doorsnede van een aardgeleider, met inbegrip van de aardgeleider van het nulpunt, moet berekend worden zoals deze van een beschermingsgeleider. Deze is ten minste gelijk aan: - 16 mm² koperdoorsnede, indien zij voorzien zijn van een bekleding die tegen corrosie beschermd; - 25 mm² koperdoorsnede in de andere gevallen; - 50 mm² bij aluminium of staal Blanke of aluminium geleiders mogen niet ingegraven worden Het toepassen van de voornoemde formule voor het bepalen van de waarde van Sp (doorsnede van de aardgeleider) is niet noodzakelijk indien de doorsnede van de aardgeleiders beantwoordt aan de voorschriften van volgende tabel Doorsnede van de geleiders van de installatie S in mm³ De dikste geleider S heeft een sectie kleiner of gelijk aan dan 16 mm² De dikste geleider S heeft een sectie groter dan 16 mm² maar kleiner of gelijk aan 35 mm² De dikste geleider S heeft een sectie groter dan 35 mm² Minimum doorsnede van de aardgeleider SP in mm² De sectie van de aardgeleider is minstens 16 mm² De sectie van de aardgeleider is minstens 16 mm² De sectie van de aardgeleider is minstens de helft van de dikste geleider Wanneer de toepassing van deze regel tot een niet genormaliseerde waarde leidt, moet een geleider gebruikt worden met een genormaliseerde doorsnede die het dichtst de sectie van de aardgeleider benadert. bijvoorbeeld: men heeft een geleider in de elektrische installatie die een verbruikstoestel voedt van 120 mm², de sectie van de aardingsgeleider zal in dit geval de helft zijn van 120 dit zou dus 60 mm² zijn en deze sectie bestaat niet, de dichtst bijgelegen sectie is 50 mm² bijgevolg zal de sectie van de aardgeleider 50 mm² zijn. De aldus vastgestelde waarden gelden slechts indien de aardgeleider en de actieve geleiders uit hetzelfde metaal vervaardigd zijn. Indien dit niet het geval is moet de doorsnede van de aardgeleider zo bepaald worden dat hun geleidingsvermogen gelijkwaardig is aan dit, verkregen door toepassing van de minimum doorsnede van de aardgeleiders zoals deze bekomen wordt door toepassing van de tabel. Aardingen blz 12 van 12

13 AARDINGEN IN HUISHOUDELIJKE INSTALLATIES MINISTERIEEL BESLUIT VAN 06/ betreffende de aardelektroden, gewijzigd bij M.B. van 14/12/1981-, 29/06/1982 en 23/12/ BEPALINGEN Aardelektrode: één of meerdere met elkaar verbonden in de grond aangebrachte geleidende stukken die een elektrische verbinding vormen met de aarde. Spreidingszone: zone in dewelke tussen twee punten van de bodem een merkelijk potentiaal verschil ontstaat als gevolg van een stroom door de aardelektrode. Neutrale zone: zone gelegen buiten de spreidingszone Elektrisch gescheiden aardelektroden: aardelektroden die in elkaars neutrale zone zijn aangebracht zodat de stroom die door één elektrode kan vloeien het potentiaal van de andere elektrode niet merkelijk verandert. Hulpaardelektrode: tijdelijke aardelektrode die bij het meten van de spreidingsweerstand van een aardelektrode doorlopen wordt door de meetstroom. Sonde: tijdelijke aardelektrode die bij het meten van de spreidingsweerstand van een aardelektrode in de bodem wordt aangebracht in de gemeenschappelijke neutrale zone van deze aardelektrode en de hulpaardelektrode. Spreidingsweerstand van een aardelektrode: waarde van de verhouding van het potentiaalverschil tussen de te meten aardelektroden en een sonde tot de stroom door de aarde via de te meten aardelektrode en een hulpaardelektrode. Geometrische doorsnede van een geleider: fysische doorsnede van een geleider die meetbaar is met behulp van een toestel voor het meten van lengten Equivalente elektrische doorsnede: doorsnede toegekend aan een geleider die aan de stroomdoorgang een weerstand biedt die gelijk is aan deze die geboden wordt door een koperen geleider met voornoemde doorsnede als geometrische doorsnede en waarvan de weerstand bij 20 C 1,83 ohm/km bedraagt bij een doorsnede van 10 mm². Verloodt koper: geleider die samengesteld is uit vertind koperen kern met een equivalente elektrische sectie van 10 mm² die omgeven is met lood. Verkoperde stalen baar: ronde stalen baar bedekt met een laag koper welke een gemiddelde dikte heeft die ten minste gelijk is aan 250 micron Gegalvaniseerd staal: warm gegalvaniseerd stal waarbij de dikte van de zinklaag ten minste 0,1 mm bedraagt DE AARDINGSLUS Nieuw gebouw Voor elk nieuw gebouw waarvan de bodem van de funderingssleuf van een gedeelte of de gehele fundering op ten minste 60 cm diepte ligt moet de aardelektrode ten minste een lus omvatten die op de bodem van de funderingssleuf onder de buitenmuren is aan gebracht. Samenstelling van de lus De aardingslus moet bestaan uit een volle geleider met cirkelvormige doorsnede en zonder lassen. In de mate van het mogelijke omvat de lus slechts één geleider, nochtans, het gebruik van meerdere aan elkaar verbonden geleiders wordt toegestaan onder voorbehoud van het inacht nemen van de voorwaarde vermeld in het 2é lid van punt 06. Geleiderdoorsnede van de aardingslus De geleiderdoorsnede van de aardingslus is een geometrische doorsnede die ten minste 35 mm² moet bedragen Aardingen blz 13 van 13

14 AARDINGEN IN HUISHOUDELIJKE INSTALLATIES MINISTERIEEL BESLUIT VAN 06/ betreffende de aardelektroden, gewijzigd bij M.B. van 14/12/1981-, 29/06/1982 en 23/12/ DE AARDINGSLUS vervolg Aard van het metaal waaruit de aardingslus is samengesteld De geleider van de aardingslus moet uit blank hard elektrolytisch koper of uit verlood koper bestaan; dit laatste moet aangewend worden wanneer het terrein waarin de geleider geplaatst wordt vermoedelijk niet de nodige waarborgen biedt tegen schadelijke corrosieve inwerking op het koper. Plaatsing en vasthechting van de AARDINGSLUS op de bodem van de funderingssleuf De aardingslus moet rechtstreeks tegen de grond worden aangebracht op de bodem van de funderingssleuf en zodanig met aarde bedekt worden dat ze in geen geval in aanraking komt met het materiaal van de funderingsmuren (mortel, bewapening of beton ) Om deze aardgeleider op de bodem van de funderingssleuf ter plaatse te houden mogen eventueel enkel bevestigingsmiddelen (haken, krammen ) gebruikt worden uit koper of een materiaal dat geen corrosieve inwerking veroorzaakt op het metaal van de geleider die de aardingslus vormt. Uiteinden van de geleider (s) van de aardingslus De uiteinden van de aardingslus moeten bereikbaar blijven voor onderzoek. Indien de aardingslus is samengesteld uit meerder in serie geplaatste geleiders moeten de uiteinden van elke geleider en hun verbindingen bereikbaar blijven voor onderzoek 3 BIJKOMENDE ELEKTRODE Doel Indien geen aardingslus kan worden geïnstalleerd (bijvoorbeeld wanneer de diepte van de funderingssleuf onvoldoende diep is) of wanneer de spreidingsweerstand van de aardelektrode, gevormd door de aardingslus, onvoldoende klein is moet gebruik gemaakt worden van de elektroden die verder bijkomende elektroden worden genoemd. Soorten bijkomende elektroden Als bijkomende elektroden wordt gebruikt: a.- de horizontaal in de grond ingegraven metalen geleider; b.- de verticaal of schuin in de grond gedreven baren-, pennen of geleiders. 4 HORIZONTAAL IN DE GROND INGEGRAVEN GELEIDERS De horizontaal in de grond ingegraven geleiders moet een volle geleider met cirkelvormige doorsnede Zijn uit koper of verlood koper. Dit laatste moet gebruikt worden wanneer het terrein waarin de geleider geplaatst wordt vermoedelijk niet de nodige waarborgen biedt tegen schadelijke corrosieve inwerking op het koper. Zijn doorsnede is een geometrische doorsnede die ten minste 35 mm² moet bedragen. De geleider moet ten minste 0,80 m ingegraven worden. VERTICAAL OF SCHUIN IN DE GROND GEDREVEN METALEN BAREN-, PENNEN OF GELEIDERS Algemeenheden De aardingsbaren of pennen moeten ten minste 1,50 m lang zijn. De ingedreven lengte onder het peil van 0,60 m moet ten minste 1,50 m bedragen Soorten Men onderscheidt volgende soorten; a.- aardingsbaren; b.- aardingspennen; c.- in de grond gedreven metalen geleiders. 6 AARDINGSBAREN Aardingsbaren moeten vol zijn en een cirkelvormige doorsnede hebben. Hun diameter moet ten minste hetzij 14 mm bedragen wanneer zij vervaardigd zijn uit koper of verkoperd staal, hetzij 19 mm bedragen wanneer zij vervaardigd zijn uit gegalvaniseerd staal. Aardingen blz 14 van 14

15 AARDINGEN IN HUISHOUDELIJKE INSTALLATIES MINISTERIEEL BESLUIT VAN 06/ betreffende de aardelektroden, gewijzigd bij M.B. van 14/12/1981-, 29/06/1982 en 23/12/ AARDINGSPENNEN De aardingspennen bestaan uit een recht of schroefvormig metalen profiel. Indien de aardingspen uit gegalvaniseerd staal bestaat, moet de omschreven cirkel van de orthogonale doorsnede van het profiel ten minste een diameter hebben van 45 mm en de gemiddelde dikte van de vleugels moet ten minste 3,5 mm bedragen. De trekvastheid van de aardingspen moet ten minste 450 N/mm² bedragen. Indien de aardingspen uit een koperlegering is vervaardigd die aan corrosie weerstaat moet de omschreven cirkel van de minimumdoorsnede ten minste een diameter hebben van 19 mm. De dikte van de vleugels moet ten minste 3mm bedragen. Haar trekvastheid moet ten minste 600 N/mm² bedragen. 8 IN DE GROND GEDREVEN KOPEREN GELEIDERS De in de grond gedreven geleiders bestaan uit blank gehard elektrolytisch koper met een geometrische doorsnede van ten minste 50 mm². De geleider moet in de grond gedreven worden door mechanische trillingen. Op het uiteinde van de geleider moet een stalen kop geplaatst worden teneinde elke beschadiging bij het indrijven te vermijden. VERBINDING TUSSEN VERSCHILLENDE DELEN Koperen of verkoperde stalen baren De verbinding van verschillende elementen koperen of verkoperde stalen baren moet verwezenlijkt worden door middel van schroefmoffen uit brons of een koperlegering m.e minimumlengte van 60 mm. De met elkaar verbonden baren moeten elkaar in het midden van de mof raken. Aardingsbaar uit gegalvaniseerd staal De verbinding van gegalvaniseerde stalen baren moet geschieden door middel van een zelfborgende koppeling die elk gevaar voor inwendige corrosie uitsluit. De koppeling mag noch de uitwendige diameter, noch de stevigheid noch de elektrische geleidbaarheid van de gekoppelde baarelementen veranderen. In de grond gedreven koperen geleiders De in de grond gedreven koperen geleider moet uit één stuk bestaan.. 10 Niet meer van toepassing Spreidingsweerstand van de aardelektrode De aardelektrode moet verwezenlijkt worden conform de voorschriften van artikel 69 en haar spreidingsweerstand moet kleiner zijn dan 100 ohm 69 bepaald dat de aardinrichting in huishoudelijke installaties moet uitgevoerd worden conform de bepalingen van het M.B. van 06/10/1981 gewijzigd bij 14/12/1981-, 29/06/1982 en 23/12/1982 In het vernoemde M.B. wordt eveneens bepaald dat de spreidingsweerstand kleiner moet zijn dan 30 ohm., en uitzonderlijk kleiner dan 100 ohm met inachtname van de speciale voorschriften die vermeld zijn in het hoofdstuk automatische differentieelstroominrichtingen METEN VAN DE SPREIDINGSWEERSTAND VAN DE AARDELEKTRODEN Om de meting van de spreidingsweerstand van de aardlektrode mogelijk te maken, is het noodzakelijk een onderbrekingsinrichting te voorzien zoals een klem of een strip, die slechts met gereedschap kan losgemaakt worden. Aardingen blz 15 van 15