Factsheet: NL58WRO01A Maasnielderbeek Bovenloop

Transcriptie

1 Factsheet: NL58WRO01A Maasnielderbeek Bovenloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Maasnielderbeek Bovenloop Code: NL58WRO01A Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roermond Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 1 van 154

2 Karakterschets: Van nature is de Maasnielderbeek bovenloop een altijd langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De oevers bestaan deels uit zandbanken, maar er is ook sprake van overhangende oevers. In het verleden is de beekloop volledig genormaliseerd. De voeding vindt bij de bron plaats vanuit kwelwater uit een hoger gelegen bebost terrasgebied in Duitsland. Grondwater zorgt voor de voeding in het grotendeels agrarische landschap in Nederland. In droge zomers neemt de watervoerendheid sterk af en treedt soms (vrijwel) droogval op. Op sommige plaatsen stroomt de beek door bos. Enkele beekherstelprojecten hebben lokaal inmiddels voor een natuurlijker profiel gezorgd. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 2 van 154

3 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 3 van 154

4 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 * E-matig matig Vis (EKR) 0,33 E-matig * E-slecht slecht Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: Alle drie de biologische kwaliteitselementen voldoen nog niet omdat de hydromorfologie en het onderhoud van het waterlichaam onvoldoende aangepast zijn. Voor vissen is de verwachting dat dit zo zal blijven omdat het benedenstrooms gelegen waterlichaam in de stand Roermond een permanente migratiebarrière zal blijven. De ogenschijnlijke achteruitgang bij Overige waterflora en Vis is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal ontoereiken* E-slecht Biologie ontoereiken* E-slecht Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 4 van 154

5 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Roermond 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 gereed in 2015 Gemeente Roermond - Overstort OS_1965 -Asenray -Asenray -Spikkerweg - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 1290m³ Nadere besluitvorming vindt in 2013 plaats planvoorbereiding moet dit jaar opgepakt worden. Anno februari 2012 is dit nog niet het geval. uitvoeren onderzoek - Maasnielderbeek Bovenloop: doelstellingen voor vislevensgemeenschappen uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Resultaat: migratiemogelijkheden tussen dit waterlichaam en de Maas zijn niet meer mogelijk als gevolg van onomkeerbare ingrepen in het stedelijk waterlichaam Maasnielderbeek-benedenloop (NL58WRO01B) Onderzoek (on-) mogelijkheden realisatie doelstellingen voor vislevensgemeenschappen Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 5 van 154

6 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Beekherstel Maasnielderbeek Bovenloop (Asenray-Roermond) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3,7 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 6 van 154

7 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Voor vissen blijft de Maasnielderbeek-bovenloop vanuit de Maas onbereikbaar vanwege de onomkeerbare ingrepen in de benedenloop te Roermond. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO01A pagina 7 van 154

8 Factsheet: NL58WRO01B Maasnielderbeek Benedenloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Maasnielderbeek Benedenloop Code: NL58WRO01B Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roermond Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 8 van 154

9 Karakterschets: De Maasnielderbeek benedenloop is een voortzetting van de Maasnielderbeek bovenloop. Van oorsprong volgen beide beken grotendeels een oude Maasmeander en waren het langzaam stromende laaglandbeekjes. De benedenloop is tegenwoordig volledig opgenomen in het verstedelijkte gebied van Roermond. Een groot deel is omgevormd tot gestuwde stadsvijvers. De rest is overkluisd. De monding vindt plaats in de Maas. Vlak van tevoren loost de RWZI Roermond het effluent op de beek. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen stuwen in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Dit waterlichaam ligt grotendeels in het stedelijk gebied van Roermond. de waterhuishouding en inrichting zijn afgestemd op deze gebruiksfunctie van het beekdal. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, technisch onhaalbaar Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 9 van 154

10 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen). puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Belasting met stikstof (N), fosfor (P) en/of andere schadelijke stoffen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen visstandsbeheer Recreatie Verstoring natuurlijk evenwicht vislevensgemeenschappen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 10 van 154

11 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 E-slecht * slecht Overige waterflora (EKR) 0,45 ontoereiken* ntoereiken Vis (EKR) 0,33 slecht Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-slecht * Biologie Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen E-slecht * Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 11 van 154

12 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 uitvoeren onderzoek - Maasnielderbeek- Benedenloop - doelstellingen stadsvijvers uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Resultaat: de ingrepen uit het verleden zijn onomkeerbaar. Het e ecologisch potentieel voor een R4 ligt zeer laag of moet worden gekoppeld aan een type voor stilstaande wateren. Onderzoek naar haalbaarheid doelstellingen stedelijke vijvers (R4) Motivatie: Het is onduidelijk welke doelen gerealiseerd kunnen worden omdat een groot deel van dit waterlichaam in het verleden is omgevormd tot de stedelijke vijvers of is overkluisd. uitvoeren onderzoek - Maasnielderbeek Benedenloop: doelstellingen voor vislevensgemeenschappen uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Resultaat: de ingrepen uit het verleden zijn onomkeerbaar. Vismigratie vanuit de Maas is niet meer realiseerbaar. Het e ecologisch potentieel voor een R4 voor vissen en andere biologische kwaliteitselementen ligt zeer laag of moet worden gekoppeld aan een type voor stilstaande wateren (ondiepe stadsvijvers). Onderzoek naar (on-)mogelijkheden voor realisatie doelstellingen voor vissen en andere levensgemeenschappen in de tot stadsvijvers omgevormde Maasnielderbeek-benedenloop Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 12 van 154

13 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanpassen RWZI - Roermond verminderen belasting RWZI RWZI aanpassen aan doelstellingen voor stikstof en/of fosfor 1 stuks Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Biologie totaal Biologie totaal Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Zie technisch onhaalbaar Technisch onhaalbaar Herstel van de stedelijke vijverpartijen tot een stromende beek of het verwijderen van de overkluisde delen van de Maasnielderbeek-benedenloop is geen realistische optie vanwege de stedelijke ligging en aanwezige functie/grondgebruik. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 13 van 154

14 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Maasnielderbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO01B pagina 14 van 154

15 Factsheet: NL58WRO02 Bosbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Bosbeek Code: NL58WRO02 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roerdalen Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 15 van 154

16 Karakterschets: Langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De bovenloop in het Nationaal Park De Meinweg is een grensscheidend waterlichaam met Duitsland. Hier heeft het beekje nog een natuurlijke meanderende morfologie met gevarieerde oevers, zandbanken en dood hout. Om droogval als gevolg van de Duitse bruinkoolwinningen te voorkomen wordt bij de bron water in de beekdalbodem geïnfiltreerd. Daarnaast wordt de beek nog gevoed door lokale kwel en neerslag. De benedenloop loopt door intensief gebruikt landbouwgebied en is hier genormaliseerd en gestuwd. In de zomer vindt hier geen toevoer vanuit de bovenloop plaats, omdat het water tussentijds naar de ondergrond wegzijgt. De benedenloop wordt gevoed door lokaal grondwater en door zijbeekjes. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Meinweg (NL_HAB_149) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 16 van 154

17 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Onnatuurlijk hydrologisch regime overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 17 van 154

18 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,58 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,45 * E-slecht slecht Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: De nieuwe maatlat voor vissen heeft een negatief effect op de beoordeling, terwijl de werkelijke toestand gelijk is gebleven. Omdat voor 2021 geen maatregelen zijn voorzien voor hermeandering en het opheffen migratieknelpunten wordt geen verbetering in de biologische toestand verwacht. De e fysisch-chemische toestand is aanwezig in het deel van het waterlichaam dat in het Nationaal Park De Meinweg stroomt. In het benedenstrooms deel - in het agrarisch gebied - is de toestand nog niet voor alle parameters duurzaam op orde. Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 18 van 154

19 Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-matig * E-slecht Biologie E-matig * E-slecht Fysische chemie * Specifiek verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 19 van 154

20 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel Bosbeek (Elfenmeertje monding in Roer) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,5 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Bosbeek vispasseerbaar maken kunstwerk 7 stuks Verwijderen aanwezige stuwen en/of aanleg passages. Motivatie: aanwezige barrieres vormen migratieknelpunt. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 20 van 154

21 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Bosbeek Code waterlichaam: NL58WRO02 pagina 21 van 154

22 Factsheet: NL58WRO03 Rode Beek Vlodrop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Rode Beek Vlodrop Code: NL58WRO03 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roerdalen Type: Status: R13 (Snelstromende bovenloop op zand) Natuurlijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Rode Beek Vlodrop Code waterlichaam: NL58WRO03 pagina 22 van 154

23 Karakterschets: De Rode Beek Vlodrop is nog grotendeels een natuurlijke snelstromende, relatief smalle beek met veel bochten en meanders. De vorm van de bodem is onregelmatig en er zijn veel zand- en grindbankjes, overhangende oevers en aangeslibde tot zandige plekken. De bron van de beek ligt in Duitsland, waar ook nog een lozing van effluent plaatsvindt. Een groot deel van de beekloop in het Meinweggebied loopt door een bosgebied en is grensscheidend. Hier wordt de beek gevoed door kwel- en grondwater. De vismigratieknelpunten bij de aanwezige watermolens zijn inmiddels voorzien van passages. In de benedenloop is daarbij een natuurlijker profiel hersteld. Door alle maatregelen is het waterlcihaam vrij optrekbaar vanuit de Roer. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Meinweg (NL_HAB_149) Status: Natuurlijk 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Rode Beek Vlodrop Code waterlichaam: NL58WRO03 pagina 23 van 154

24 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,60 E-matig * E-matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig * E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 * DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,0-8,0 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R13) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: De vismigratieknelpunten in dit waterlichaam zijn enkele jaren geleden passeerbaar gemaakt. De positieve effecten worden hopelijk in de planperiode zichtbaar. De overschrijding door fosfor komt door een effluentlozing vanuit een Duitse rioolwaterzuiveringsinstallatie. Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie E-matig * E-matig Fysische chemie E-matig * Specifiek verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Rode Beek Vlodrop Code waterlichaam: NL58WRO03 pagina 24 van 154

25 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Technisch onhaalbaar Het betreft voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Naam waterlichaam: Rode Beek Vlodrop Code waterlichaam: NL58WRO03 pagina 25 van 154

26 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Rode Beek Vlodrop Code waterlichaam: NL58WRO03 pagina 26 van 154

27 Factsheet: NL58WRO04 Roer -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Roer Code: NL58WRO04 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roerdalen, Roermond Type: Status: R15 (Snelstromend riviertje op kiezelhoudende bodem) Natuurlijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Roer Code waterlichaam: NL58WRO04 pagina 27 van 154

28 Karakterschets: De Roer is in Nederland een snelstromend, vrij meanderend riviertje met een breedte tot ongeveer meter en een waterdiepte van 0-2,5 meter. Kenmerkend is de onregelmatige waterbodem, met veel zand, eilandjes, grindbanken en overhangende oevers. Er zijn plekken met slib en waterplanten. De Roer ontspringt in de Belgische hoge venen en stroomt vervolgens via de Duiste Eifel door agrarisch en verstedelijkt gebied. Een groot deel van de midden- en benedenloop zijn hier genormaliseerd. In Nederland heeft de Roer over een lengte van ongeveer 20 km zijn oorspronkelijke karakter behouden. Het landelijke Roerdal mag vrij overstromen. Het dal is hier grotendeels in landbouwkundig gebruik. Hier en daar komen natuurterreinen voor. Enkele zijbeken monden uit in de Roer. Bij de monding in de Maas is de grote vismigratiebarriere bij de ECI-centrale te Roermond voorzien van een vistrap, waardoor de Roer vrij optrekbaar is vanuit de Maas. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Roerdal (NL_HAB_150) Status: Natuurlijk 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) De waterkwaliteit wordt grotendeels bepaal door belastingen in het Duitse deel van het waterlichaam. Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De chemische waterkwaliteit van de Roer wordt grotendeels in het Duitse deel van het stroomgebied bepaald. Het is onbekend of en wanneer maatregelen worden uitgevoerd en effect zullen hebben. Naam waterlichaam: Roer Code waterlichaam: NL58WRO04 pagina 28 van 154

29 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,60 * E-matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 * E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E-zeer * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E-zeer * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E-zeer * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R15) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand metolachloor (metlcl) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De matige score voor vissen komt door de strenge nieuwe maatlat. De ecologische toestand van de Roer wordt echter - ook voor vissen - als beoordeeld. Een nieuwe monitoringsronde kan dit in de planperiode bevestigen. De fysisch-chemische waterkwaliteit van de Roer wordt grotendeels in het Duitse deel van het stroomgebied bepaald. Het is onbekend of en wanneer maatregelen voor stikstof en fosfaat worden uitgevoerd en effect zullen hebben. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * C-voldoet Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie * E-matig Fysische chemie ontoereiken* E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* Naam waterlichaam: Roer Code waterlichaam: NL58WRO04 C-voldoet nie pagina 29 van 154

30 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Roerdalen Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Roerdalen: Opgenomen in huidige GRP tot 2012, maar waarschijnlijk wordt beleid voortgezet. Verwerving en inrichting oevers en meanderstroken - Landelijke Roer overige inrichtingsmaatregelen 1 ha 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Grondverwerving, herinrichting en herstel oevers landelijke Roer - lokaal verwijderen van puin t.b.v. vrije meandering en spontane ontwikkeling oeverbegroeiing. Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek Limburgse Peelen 1 stuks Andere richtlijn: uitvoeren onderzoek Roerdalen Onderzoek Limburgse Peelen Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Naam waterlichaam: Roer Code waterlichaam: NL58WRO04 pagina 30 van 154

31 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Technisch onhaalbaar Het betreft voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Roer Code waterlichaam: NL58WRO04 pagina 31 van 154

32 Factsheet: NL58WRO05 Vlootbeek Bovenloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vlootbeek Bovenloop Code: NL58WRO05 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Roerdalen Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 32 van 154

33 Karakterschets: De Vlootbeek bovenloop is van oorsprong een altijd langzaamstromende, smalle beek die een geomorfologisch historische loop van de Roer volgt. De beek kronkelt met korte bochten door het landschap. De oevers bestonden deels uit zandbanken, maar er is ook sprake van overhangende oevers. Tijdens ontginningen en ruilverkavelingen is de beekloop voor een deel genormaliseerd en gestuwd. Een deel van de voeding komt uit de Kitschbach/Schaafbach (Duitsland), waar ook effluent op de aanwezige beekjes wordt geloosd. De beek wordt tevens gevoed door grondwater en enkele zijbeekjes. Bij lage grondwaterstanden en weinig regen kan de beek 's zomers over langere trajecten (vrijwel) droogvallen. In Nederland loopt de Vlootbeek aanvankelijk door agrarisch gebied. Vervolgens ligt een groot deel in en langs een bosgebied. In 2010 is begonnen met het herstellen van de natuurlijke morfologie. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Roerdal (NL_HAB_150) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 33 van 154

34 Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) pagina 34 van 154

35 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken* ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * ontoereiken matig Vis (EKR) 0,45 ontoereiken* Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 ontoereiken ontoereiken ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E-matig E-matig matig Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De ogenschijnlijke achteruitgang bij Overige waterflora is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. De daadwerkelijke situatie is niet verslechterd. In de afgelopen jaren zijn maatregelen voor hermeandering uitgevoerd. Dit zal in de planperiode leiden tot een verbetering van de toestand van de biologische kwaliteitselementen. Verbetering van de fysisch-chemische toestand (stikstof, fosfaat en chloride) en specifiek verontreinigende stoffen (m.n. Zink) hangt af van verbetering van de effluentkwaliteit van een Duitse rioolwaterzuiveringsinstallatie, aanpak rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid. Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 35 van 154

36 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie ontoereiken* E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 36 van 154

37 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Roerdalen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Roerdalen - Overstort OS_1552 -Posterholt -Kern Posterholt - Deelgebied 2 -Oude Markt - riol.plannr: KRW-doel: T= 2- Berging = 890m³ Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Gemeente X Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 1 opgenomen in vigerende GRP tot 2012, maar waarschijnlijk wordt beleid voortgezet. Beekherstel Vlootbeek (grens Duitsland - Aerwinkel Roskam) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1 ha 4,7 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 4,7 In SGBP1 was 3 km voorzien. Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Beekherstel Vlootbeek (Aerwinkel Roskam - Montfort Waterstraat) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 5,4 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 37 van 154

38 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Technisch onhaalbaar Het betreft voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 38 van 154

39 Naam waterlichaam: Vlootbeek Bovenloop Code waterlichaam: NL58WRO05 pagina 39 van 154

40 Factsheet: NL58WRO06 Vlootbeek Benedenloop -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Vlootbeek Benedenloop Code: NL58WRO06 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Maasgouw, Roerdalen Type: Status: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 40 van 154

41 Karakterschets: De Vlootbeek benedenloop sluit aan op de Vlootbeek bovenloop en Pepinusbeek/Putbeek. Een groot deel is enkele eeuwen geleden gegraven om de ontginnen en afwatering van de bovenstrooms gelegen moerasgebieden mogelijk te maken. Het Middeleeuwse Kasteel Montfort heeft daarbij een belangrijke rol vervult. Aanvankelijk had de Vlootbeek het karakter van een langzaamstromende, licht kronkelende tot rechte houtwalbeek met zandbanken en overhangende oevers. In de laatste kilometers ligt de - hier meanderende - beek voor een deel in bosgebied, met bladeren en dood hout. De monding is in 2008 weer teruggelegd in de oorspronkelijk bedding. De watervoerendheid wordt bepaald door de beken in de bovenloop en de zijbeekjes in het Reigersbroek. In dit gebied vindt sinds enkele jaren in toenemende mate natuurontwikkeling plaats, maar een deel is nog in landbouwkundig gebruik. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 41 van 154

42 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Landbouw Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 42 van 154

43 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,60 * E-matig matig Vis (EKR) 0,50 * E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De ogenschijnlijke achteruitgang bij Overige waterflora en Vis is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. De hydromorfologische toestand is nog niet overal op orde. Verbetering van de fysisch-chemische toestand (stikstof, fosfaat) en specifiek verontreinigende stoffen (m.n. Zink) hangt af van verbetering van de effluentkwaliteit van een Duitse rioolwaterzuiveringsinstallatie (via Vlootbeek bovenloop), aanpak rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid. Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 43 van 154

44 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie * E-matig Fysische chemie E-slecht * E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Beekherstel Vlootbeek Benedenloop (Reigersbroek tot A73) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 4,5 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 44 van 154

45 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Vlootbeek Benedenloop Code waterlichaam: NL58WRO06 pagina 45 van 154

46 Factsheet: NL58WRO07 Putbeek en Pepinusbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Putbeek en Pepinusbeek Code: NL58WRO07 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Echt-Susteren, Roerdalen Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 46 van 154

47 Karakterschets: Beide beken zijn in het verleden gegraven ter ontwatering en ontginning van enkele moerasgebieden. Ze kregen het karakter van altijd langzaamstromende, smalle laaglandbeekjes die met lokale bochten door het landschap kronkelden. De oevers bestonden deels uit zandbanken, maar er was ook sprake van overhangende oevers. Een deel van het infiltratiegebied van het aanwezige grondwater ligt op een hoger gelegen terras in Duitsland. Het kwelwater voedt tal van beekjes, die in de Pepinusbeek en Putbeek uitmonden. In de ruilverkavelingen van de zestiger jaren van de vorige eeuw werden beide waterlichamen genormaliseerd, beschoeid en gestuwd. Dit ten behoeve van het agrarisch gebruik van het stroomgebied. Sinds het einde van de jaren negentig hebben echter diverse beekherstelprojecten plaatsgevonden, waarbij de permanente stuwen zijn verwijderd en de morfologie en inrichting weer een natuurlijker aanzicht heeft gekregen. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 47 van 154

48 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging overige belastingen barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 48 van 154

49 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 * E-matig Vis (EKR) 0,45 E-matig * ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-slecht E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 E-matig Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 ontoereiken Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De nieuwe maatlat voor Overige waterflora en Vissen heeft een negatief effect op de beoordeling, terwijl de werkelijke toestand gelijk is gebleven. In de afgelopen jaren zijn maatregelen voor hermeandering en het opheffen van vismigratiebarrières uitgevoerd. Dit zal in de planperiode kunnen leiden tot een verbetering van de toestand van enkele biologische kwaliteitselementen. Doelrealisatie hangt echter ook af van de ondersteunende fysisch-chemische parameters. Deze toestand hangt vooral af van maatregelen op het gebied van mestbeleid. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet * Ecologie Totaal E-matig * ontoereiken Biologie E-matig * ontoereiken Fysische chemie E-slecht * E-matig Specifiek verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 C-voldoet nie pagina 49 van 154

50 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Beekherstel landelijk gebied - Putbeek fase 2 (Aerdonk-Vlootbeek) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Putbeek- STUW EERSELEN vispasseerbaar maken kunstwerk Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie Putbeek- BODEMVAL EERSELEN vispasseerbaar maken kunstwerk Verwijderen bodemval. Motivatie: vormt knelpunt voor migratie 1 stuks 1 stuks Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 50 van 154

51 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek Limburgse Peelen 1 stuks uitvoeren onderzoek Echt-Susteren Andere richtlijn: Onderzoek Limburgse Peelen Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig zijn. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 51 van 154

52 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Putbeek en Pepinusbeek Code waterlichaam: NL58WRO07 pagina 52 van 154

53 Factsheet: NL58WRO10 Middelsgraaf -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Middelsgraaf Code: NL58WRO10 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Echt-Susteren Type: Status: R4 (Permanente langzaam stromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 53 van 154

54 Karakterschets: De Middelsgraaf is enkele eeuwen geleden gegraven ter ontwatering van een moerasgebied op de grens van Nederland en Duitsland. De beekloop had toen het karakter van een altijd langzaamstromende, smalle beek die met korte bochten door het landschap kronkelt. De oevers bestonden deels uit zandbanken, maar er was ook sprake van overhangende oevers. De watervoerendheid wordt nog steeds voor een belangrijk deel bepaald door zijbeken uit Duitsland en Nederland. Er is voornamelijk agrarisch gebied aanwezig, afgewisseld met enkele bos- en natuurgebieden. Door normalisatie is de beekloop tegenwoordig vastgelegd, gestuwd en recht. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Dempen watergangen in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering De waterhuishouding in stroomgebieden met een intensief agrarisch grondgebruik vraagt om een gereguleerd en grotendeels onnatuurlijk grondwaterpeil ten behoeve van het optimaal renderen van landbouwkundige gewassen. Ook voor de bereidbaarheid van percelen is een laag, onnatuurlijk grondwaterpeil van belang. Het dempen van watergangen, het verhogen van de drainagebasis natuurlijke waterpeilen en het hanteren van een natuurlijk hydrologisch waterregime in het stroomgebied leidt tot grote risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.). De hermeandering van het waterlichaam in agrarisch gebied kan niet beekdalbreed worden uitgevoerd, maar blijft beperkt tot een relatief smalle herinrichtingszone. Het onderhoud van de water- en oevervegetatie blijft voor een deel afgestemd op de agrarische gebiedsfunctie. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 54 van 154

55 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 55 van 154

56 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * ontoereiken matig Vis (EKR) 0,45 E-matig * E-slecht matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 ontoereiken E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 40 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 18,0 E-matig Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-8,0 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R4) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: De nieuwe maatlat voor Overige waterflora en Vissen heeft een negatief effect op de beoordeling, terwijl de werkelijke toestand gelijk is gebleven. De hydromorfologische toestand wordt in 2015 verbeterd. Hopelijk leidt dit al in de planperiode tot een verbetering van de biologische toestand. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van de aanpak van rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid in dit waterlichaam en de bovenstrooms gelegen aanvoer vanuit Duitsland. Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-matig * E-slecht Biologie E-matig * E-slecht Fysische chemie ontoereiken* E-matig Specifiek verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 56 van 154

57 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Beekherstel Middelsgraaf (fase 1 - Grens NL-D tot Rijksweg) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3,4 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,4 Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Middelsgraaf (fase 2 - Rijksweg tot monding) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3,3 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,3 Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde laaglandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Middelsgraaf stuwen en beekmonding vispasseerbaar maken kunstwerk 7 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 7 Verwijderen van stuwen of aanleggen van vispassage. Het waterlichaam Middelsgraaf bevat zeven vismigratieknelpunten. Motivatie: stuwen vormen migratieknelpunt. Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 57 van 154

58 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal stikstof totaal Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Technisch onhaalbaar Het betreft deels voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Middelsgraaf Code waterlichaam: NL58WRO10 pagina 58 van 154

59 Factsheet: NL58WRO18 Keutelbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Keutelbeek Code: NL58WRO18 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Beek, Sittard-Geleen Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 59 van 154

60 Karakterschets: Van oorsprong is het een snelstromend bronbeekje van maximaal 2 tot 3 meter breed met weinig kronkels, maar met een zeer onregelmatige structuur van grindbankjes en overhangende oevers. Er zijn ook rustige plekken met aanslibbing met plaatselijk stroomversnellingen met grind en keien. Er is organisch materiaal aanwezig. De bronnen van de Keutelbeek liggen in het Kelmonderbosch, waar het loopje sterk beschuwduwd is. Na dit kort natuurlijk traject is de beekloop vanaf Beek echter volledig overkluisd en mondt hij uit in de Geleenbeek. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt grotendeels door stedelijk gebied, met beperkte mogelijkheden voor een natuurlijke morfologie van het waterlichaam en een natuurlijk hydrologisch (grond-)waterregime. Wel wordt ingezet op het verwijderen van de overkluisde delen van de beek en het weer zichtbaar maken van het water. Daar waar voldoende ruimte is worden natuurlijkvriendelijke waterbodems en oevers aangelegd. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 60 van 154

61 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Belasting met stikstof (N) en/of fosfor (P) regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Bescherming tegen overstromingen Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime overige belastingen overige Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijk beekdal Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 61 van 154

62 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 E-slecht * E-slecht slecht Overige waterflora (EKR) 0,60 E-slecht * Vis (EKR) 0,33 E-slecht * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 23,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 7,0-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R17) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is grotendeels overkluisd. Er kan derhalve geen adequate monitoring plaatsvinden. De biologische toestand wordt op basis van het kwaliteitselement Macrofauna symbolisch als "slecht" beoordeeld. In de periode wordt een deel ontkluisd. De nieuwe beekloop blijft echter grontendeels in stedelijk gebied liggen, met beperkte morfologische ontwikkelingsmogelijkheden. Vooralsnog wordt de toestand in 2021 eveneens als "slecht" beoordeeld. Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 62 van 154

63 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 63 van 154

64 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Gemeente Stein 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Gemeente Stein - Overstort OS_2053 -Stein -Stein centrum -BBB 't Broek - riol.plannr: KRW-doel: T= 2- Berging = 5440m³ Voorbereiding en uitvoering in samenwerking met, streven naar start uitvoering eind 2012 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Stein 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Opgenomen in SGBP2 Gemeente Stein - Overstort OS_2055 -Elsloo -Elsloo centrum -Reekstraat - riol.plannr: KRW-doel: T= 2- Berging = 4170m³ Motivatie: Voorbereiding en uitvoering in samenwerking met Waterschap Roer en Overmaas, benodigde grondverwerving (door WRO) kan vooralsnog niet worden gerealiseerd. Kandidaat voor fasering! -> GEFASEERD: opgenomen in SGBP2 Beekherstel Keutelbeek (Beek) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,9 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 2,9 Ontkluising en herinrichting overkluisde stedelijke Keutelbeek te Beek. Motivatie: Een groot gedeelte van de Keutelbeek is overkluisd en voldoet niet aan de morfologische doelstellingen. Onderzoek naar aanleg groene berging Keutelbeek uitvoeren onderzoek Beek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Gemeente Beek - Overstort OS_2196 -Kelmond -Kelmond -Kelmonderstraat / Eerdshaag - riol.plannr:- ext. BBL - KRW-doel: T= 2- Berging = 230m³ Motivatie: monitoring vindt plaats. Met WRO dienen nadere afspraken gemaakt te worden over afstemming aanleg met buffer IP Beek status is dus planvorming [PT] Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 64 van 154

65 Maatregelen gepland voor de periode Aanpak overstort Reekstraat 1 stuks aanpakken riooloverstorten Stein Andere richtlijn: Reekstraat groene berging (vooralsnog) Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 65 van 154

66 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Keutelbeek Code waterlichaam: NL58WRO18 pagina 66 van 154

67 Factsheet: NL58WRO27 Worm -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Worm Code: NL58WRO27 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Kerkrade, Landgraaf Type: Status: R18 (Snelstromende middenloop/benedenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 67 van 154

68 Karakterschets: De Worm is een grotendeels op Duits grondgebied gelegen van nature snelstromende, meanderende beek met een onregelmatige bodemstructuur, varierend van zand en plaatselijk fijne grindbanken tot overhangende oevers. De rustige delen kennen aangeslibde tot zandige plekken. Er zijn organisch materiaal en waterplanten in de beek aanwezig. Het gehele waterlichaam is grensscheidend. in Duitsland stroomt de beek door sterk verstedelijkt gebied. De waterkwaliteit wordt sterk beinvloed door effluent van rioolwaterzuiveringsinstallaties. Het eerste deel van het NL-D waterlichaam - bij Haanrade - mag vrij meanderen, maar de tweede deel is nog genormaliseerd en vastgelegd in stortstenen. De afvoer is redelijk constant, maar tijdens hevige regenbuien treden sterke piekafvoeren op. Uiteindelijk mondt de Worm uit in het Duitse deel van de Roer. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Een deel van het waterlichaam loopt langs een met oude mijnsteen opgehoogd terrein, langs bebouwd gebied en langs infrastructuur (spoorlijn aan Duitse zijde). Daardoor zijn mogelijkheden voor hermeandering en een natuurlijk waterregime (met o.a. overstromingen) beperkt. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verwijderen mijnsteenberg, bebouwing en verlegging spoorlijn zijn (technisch) onhaalbaar en onevenredig kostbaar. Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 68 van 154

69 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Beinvloeding van fysisch-chemische en chemische waterkwaliteit; aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 69 van 154

70 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Vis (EKR) 0,58 E-matig * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R18) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: De toestand van de Overige waterflora blijft op de grens van matig en. De fysisch-chemische waterkwaliteit van deze grotendeels Duitse beek hangt af van maatregelen die worden genomen in bovenstroom gelegen Nederlandse (Anselderbeek) en Duitse waterlichamen. Met de Duitse waterbeheerders is afgesproken dat de rapportage van de toestand van de Worm aan de Europese Commissie alleen door Duitsland wordt verzorgd. Dit op basis van de Duitse maatlatten en normen. De in deze factsheet beschreven toestand op basis van Nederlandse gegevens kan als achtergrondinformatie worden beschouwd. Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 70 van 154

71 Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie E-matig * E-matig Fysische chemie E-matig Specifiek verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 RWZI aanpassen - RWZI Rimburg verminderen belasting RWZI 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 rwzi voldoet aan de normen voor N en P Uit toetsing van de effluentkwaliteit aan de in september 2011 vastgestelde individuele normen voor de Limburgse rwzi's blijkt dat wordt voldaan aan de normen voor N en P met de huidige zuiveringstechniek (chemische P-verwijdering). Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 71 van 154

72 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Beekherstel Worm (Nato - Rimburg) (100% NL+D) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Het te herinrichten beektraject is 100% grensscheidend met Duitsland. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 72 van 154

73 Motivering per motiveringsgrond: Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Tevens speelt voor dit geheel grensscheidend waterlichaam de afstemming met de Duitse betrokkenen een belangrijke rol. Voor de nutriënten speelt voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in Duitsland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Worm Code waterlichaam: NL58WRO27 pagina 73 van 154

74 Factsheet: NL58WRO30 Geul -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Geul Code: NL58WRO30 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Type: Status: R18 (Snelstromende middenloop/benedenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Gulpen-Wittem, Maastricht, Meerssen, Vaals, Valkenburg aan de Geul Nee Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 74 van 154

75 Karakterschets: De Geul is een snelstromende, meanderende beek met een onregelmatige bodemstructuur, varierend van zand en plaatselijk fijne grindbanken tot overhangende oevers. De rustige delen kennen aangeslibde tot zandige plekken. Er is organisch materiaal aanwezig in de beek. De Geuk ontspringt in België. In ons land stroomt de beek afwisseld door landbouwgebied, natuurgebieden en dorpskernen. In het landelijk gebied mag vrije meandering plaats vinden en vinden er natuurlijke overstromingen in het beekdal plaats. Het water wordt in ons land aangevuld door diverse zijbronbeken, maar ook met effluent van de RWZI te Wijlre. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Geuldal (NL_HAB_157) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 75 van 154

76 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Beinvloeding van fysisch-chemische en chemische waterkwaliteit; aantasting natuurlijk hydrologisch regime puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose cadmium (Cd) - som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) - cadmium (Cd) Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 76 van 154

77 Motivering chemische toestand: Overschrijding van Zink en Cadmium is een gevolg van historische en deels natuurlijke belasting vanuit ertsmijnen in Belgïe. Voor het Natura-2000 habitattype "Zinkflora" dient dit in stand te worden gehouden. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 * Overige waterflora (EKR) 0,58 * E-matig Vis (EKR) 0,60 * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig ontoereiken ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R18) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De nieuwe maatlat voor Overige waterflora heeft een negatief effect op de beoordeling, terwijl de werkelijke toestand gelijk is gebleven. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van verbetering van de kwaliteit vanuit het bovenstrooms gelegen Belgische deel van het stroomgebied, verbetering effluentkwaliteit van Nederlandse rioolwaterzuiveringsinstallaties, aanpak rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid in dit stroomgebied. Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 77 van 154

78 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie * E-matig Fysische chemie ontoereiken* ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 78 van 154

79 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Meerssen - Overstort OS_2289 -Geulle -Moorveld / Heerenstraat - gebied 6 -Heerenstraat - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 240m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Meerssen - Overstort OS_2296 -Meerssen -Houthemmerweg / Beemderweg - gebied 1 -Beemderweg - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 120m³ Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Meerssen - Overstort OS_2298 -Geulle -Geullle - gebied 8 -Brugweg - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 960m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Akkoord met opname in SGBP Maas Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Meerssen - Overstort OS_2300 -Geulle -Brommelen / Westbroek - gebied 4 -Andreas Sauerlaan - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 410m³ Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 79 van 154

80 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Raasbesluit volgt Gemeente Meerssen - Overstort OS_2305 -Ulestraten -Ulestraten - gebied 1 -Humcoverstraat / Visweg - riol.plannr: KRW-doel: T= 2- Berging = 2490m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Akkoord Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Raadsbesluit volgt Gemeente Meerssen - Overstort OS_2287 -Geulle -Oostbroek / Hulserstraat - gebied riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 210m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Akkoord met opname in Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Meerssen - Overstort OS_2291 -Bunde -Pasweg - gebied 4 -Pasweg - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 100m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Akkoord met opname in SGBP Maas - B Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Meerssen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 1 Raadsbesluit volgt Gemeente Meerssen - Overstort OS_2295 -Geulle -Hussenbergstraat - gebied 3 -Hussenbergstraat - riol.plannr: KRW-doel: T= 5- Berging = 70m³ - - Totale reservering 1,1 miljoen (= uitgaande van maximale raming per groene berging) - Akkoord met opna Motivatie: onbekende vertraging; 3 wateroverlast projecten krijgen voorrang Maatregel wordt getoetst in Samenwerking Maas-Mergelland (nut-noodzaak-alternatieven). Uitsluitsel over aanpak in 2014 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Valkeburg a/d Geul Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 4 4 ha Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 80 van 154

81 Gemeente Valkeburg a/d Geul: Synergiesubsidieproject - Centrumplan Valkenburg - alleen het onderdeel afkoppelen opgevoerd conform tabel Maurice Mommers, gem. Valkenburg - Toegekende subsidie Het afkoppelen van regenwater maakt onderdeel uit van de herinrichting van de openbare ruimte centrumplan. Een deel is in 2011 gerealiseerd, de rest volgt in In 2012 is het overgrootte deel gerealiseerd in 2013 zal de laatste 1 ha worden afgekoppeld en daarmee het project afgerond Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Meerssen 12 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 1 Uitgevoerd: 1,5 Gefaseerd: 9,5 Bestuursbesluit volgt, realisatie in 2015 onhaalbaar Gemeente Meerssen: Synergiesubsidieproject-Duurzaam watersysteem Ulestraten - Afkoppelen verhard oppervlak Ulestraten- Toegekende subsidie Burg. Visscherstraat nagenoeg afgerond; Riool MAA alternatieve realisatie (opp was niet bepaald, fictief op 1 ha gezet); Afkopp Bamfordterrein gaat mogelijk niet door; overige afkoppelprojecten vertragen waarvoor alternatieven zijn aangedragen, nog geen keuring ontvangen\ Motivatie: Maatregel was in 2011 gefaseerd, in 2012 is een mogelijke realisatieoptie ontdekt en is hernieuwde planvorming opgepakt. Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Maastricht 15 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 15 Gemeente Maastricht: Synergiesubsidieproject- Landerenzone Maastricht - - o.a. Afkoppelen van het verhard oppervlak van het gemeentelijk rioolstelsel. Dit om, aanvullend op de basisinspanning, maatregelen te treffen om de vuilemissie van de gemengde riooloverstorten op beken te reduceren. Dit past ook binnen de doelstellingen vanuit de Kaderrrichtlijn Water. De herinrichting van zowel het gebied rondom de A2 als de herinrichting van de prachtwijken biedt uitgelezen kansen om bestaand gebied af te koppelen van de riolering. = Afkoppelen wordt geraamd op 3 miljoen. Aanvulende KRW maatregelen kunnen worden gezocht in de vorm van groene bergingen. Toegekende subsidie Zie verder oorspronkelijke projectbeschijving, waaronder ook project Prachtwijken en Herstructurering A2. Antiverdrogingsmaatregelen in Natura 2000 overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Het betreft bijna altijd een combinatie van stuwen, verondiepen, dempen en andere maatregelen die de gewenste grondwaterstanden bewerkstelligen. De concrete input voor N2000 komt nog via GGOR-spoor en bij het opstellen van de Beheerplannen. Naast de bijdrage van het waterschap worden ook bijdragen van derden verwacht (grondverwerving, inrichting door terreinbeheerders). Beekherstel Geul (grens België tot Gulpen) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 10,2 10,2 km Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 81 van 154

82 Grondverwerving en herinrichtingsmaatregelen in het kader van de Landinrichting Mergellend-Oost Geul bovenstrooms Gulpen. Motivatie: De beekmorfologie en inrichting van de oevers voldoen niet overal aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Geul- COMMANDEURSMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 4 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 4 Project loopt mogelijk vertraging op. Kandidaat voor fasering naar SGBP2. Aanleg vispassage bij watermolen, incl. stuwwerk, overlaat en oude vistrap. Motivatie: watermolen is thans niet passeerbaar voor vissen Herstel vismigratie - Geul- EPERMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 2 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw en oude vistrap vormen migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geul- GROTE MOLEN MEERSSEN vispasseerbaar maken kunstwerk 2 stuks 2 stuks Voortgang: stuks Motivering: Gefaseerd: 2 Waterschapsbestuur is op de hoogte. Bekrachtiging in nieuw waterbeheerplan. Aanleg vispassage bij watermolen. Gedurende de planperiode is besloten om de barriere vooralsnog te handhaven. Motivatie: Het stroomgebied van de Geul en zijbeken herbergt nog een vitale populatie van de zeer zeldzame en beschermde Beekdonderpad. Er is een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke invloed van exotische grondels op de inheemse visfauna. Uit deze studie is naar voren gekomen om de barrière bij de Grote Molen voorlopig te hanhaven, zodat de inheemse visfauna niet vanuit de Maas wordt beïnvloed. Monitoring en nader onderzoek moet duidelijk maken wat de meest duurzame oplossing t.a.v. de doelstellingen is. Migratieknelpunt wordt daarom voorlopig gehandhaafd als barriere tegen oprukkende exoten vanuit de Maas. Herstel vismigratie - Geul- MOLEN KASTEEL SCHALOEN vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geul- MOLEN WYLRE vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks 2 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 2 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering naar SGBP2 Aanleg vispassage bij watermolen (incl. verdeelwerk). Motivatie: De stuw en verdeelwerk vormen een migratieknelpunt voor vissen. Herstel vismigratie - Geul- VOLMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 2 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering. 2 stuks Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 82 van 154

83 Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw en verdeelwerk vormen migratieknelpunt. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Beekherstel Geul (Gulpen - Valkenburg) in kader van Aquadra verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3 km Kleinschalige, lokale herinrichting en bevordering natuurlijke oeverbegroeiing. Onderdeel van grensoverschrijdend Interreg-project Aquadra (Wallonië-Vlaanderen-Nederland) Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 83 van 154

84 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Aanpassen RWZI - Wijlre verminderen belasting RWZI Habitatrichtlijn RWZI aanpassen aan doelstellingen voor stikstof en/of fosfor 1 stuks Andere richtlijn: Aanpssen RWZI - Stein verminderen belasting RWZI RWZI aanpassen aan doelstellingen voor stikstof en/of fosfor. De maatregel moet nog worden gekoppeld aan waterlichaam Grensmaas! 1 stuks Afkoppelen omgeving Waterstraat 0,5 ha afkoppelen verhard oppervlak Gulpen-Wittem Andere richtlijn: Slenaken, Waterstraat, zo veel mogelijk afkoppelen Andere richtlijn: Afkoppelen verhard oppervlak, fasering uit SGBP1 afkoppelen verhard oppervlak Meerssen Fasering uit SGBP 1, was toen 9.5 ha. Dit oppervlak wordt heroverwogen, nu fictief op 1 gesteld. 1 ha Groene berging of alternatief 1 stuks aanpakken riooloverstorten Gulpen-Wittem Andere richtlijn: Slenaken, Dorpsstraat-west, 5 m3 groene berging Andere richtlijn: Andere richtlijn: Groene bergingen, fasering uit SGBP1 aanpakken riooloverstorten Meerssen 5 stuks Realisatie groene bergingen of alternatieven, gefaseerd uit SGBP1: Andreas Sauerlaan, Hussenbergstraat, Humcoverstraat, Westbroek, Brugweg. Groene bergingen aanpakken riooloverstorten Meerssen 3 stuks Realisatie groene bergingen of alternatief: Maastrichterweg, Kasennerweg, St. Catharinastraat. Herstel vismigratie - Geul- COMMANDEURSMOLEN 4 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Habitatrichtlijn Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 84 van 154

85 Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Aanleg vispassage bij watermolen, incl. stuwwerk, overlaat en oude vistrap. Motivatie: watermolen is thans niet passeerbaar voor vissen Herstel vismigratie - Geul- EPERMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw en oude vistrap vormen migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geul- MOLEN KASTEEL SCHALOEN vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt Herstel vismigratie - Geul- MOLEN WYLRE vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn Aanleg vispassage bij watermolen (incl. verdeelwerk). Motivatie: De stuw en verdeelwerk vormen een migratieknelpunt voor vissen. 2 stuks 1 stuks 2 stuks Onderzoek aanpak locatie Wesch 1 stuks uitvoeren onderzoek Eijsden-Margraten Andere richtlijn: Kern Noorbeek Andere richtlijn: Onderzoek aanpak lokaties Eys uitvoeren onderzoek Gulpen-Wittem Lokaties Eys: Mesweg, Baron van Thimusweg, Lijsterstraat, Meester Doctor Froweinweg.!!! JUNI 2014: Partners WRO/WBL wijzigen koers rond RWZI. Dit maakt de onderzoeken complexer!!! 4 stuks Onderzoek aanpak overstort 1 stuks uitvoeren onderzoek Meerssen Andere richtlijn: Locatie Mevr. vd Meijstraat Andere richtlijn: Buffers ism WRO aanpakken riooloverstorten Maastricht **) stuks **) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Lozingen op Kanjel: Willem Alexanderweg, Ankerkade, Kasteel Neubourgweg Maatregel uit BRP **) stuks overige emissiereducerende maatregelen Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 85 van 154

86 Maastricht Andere richtlijn: **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Geneinde Itteren Onderzoek aanpak locatie Olympiaweg **) stuks uitvoeren onderzoek Maastricht Andere richtlijn: **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek aanpak locatie Olympiaweg Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel Geul - Valkenburg tot monding overige inrichtingsmaatregelen Habitatrichtlijn 1 stuks Inrichting Geuloevers en waterbodem in landelijk gebied t.b.v. vrije meandering en ontwikkeling natuurlijke water- en oeverbegroeiing Herstel vismigratie - Geul- GROTE MOLEN MEERSSEN vispasseerbaar maken kunstwerk Habitatrichtlijn 2 stuks Aanleg vispassage bij watermolen, indien besluit is genomen over hoe om te gaan met de problematiek van oprukkende exoten vanuit de Maas. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 86 van 154

87 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement cadmium, Chemische toestand, Ecologie toestand of potentieel, Overige relevante verontreinigende stoffen Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal, Overige relevante verontreinigende stoffen Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Historische belasting vanuit de voormalige ertsmijnen in België. Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). De waterkwaliteit betreft grotendeels voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Geul Code waterlichaam: NL58WRO30 pagina 87 van 154

88 Factsheet: NL58WRO30C Eyserbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Eyserbeek Code: NL58WRO30C Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Gulpen-Wittem, Simpelveld Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 88 van 154

89 Karakterschets: van nature een snelstromende bronbeek van maximaal 2 tot 3 meter breed met weinig kronkels, maar met een zeer onregelmatige structuur van grindbankjes en overhangende oevers. Er zijn ook rustige plekken met aanslibbing met plaatselijk stroomversnellingen met grind en keien. Er is organisch materiaal aanwezig. Beek stroomt afwisselend door dorpskernen, landbouwgebied en bosrijk gebied met veel hoogteverschillen. Hij wordt grotendeels gevoed vanuit dieper grondwater. Na Simpelveld vindt een lozing vanuit een RWZI plaats. De Eyserbeek mondt bij Gulpen uit in de Geul. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Geuldal (NL_HAB_157) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 89 van 154

90 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Beinvloeding van fysisch-chemische en chemische waterkwaliteit; aantasting natuurlijk hydrologisch regime diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De overschrijding door zink en som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen is alleen van toepassing in de hoofdstroom (zie waterlichaam Geul). projectieregels worden in 2014 aangepast. Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 90 van 154

91 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * Vis (EKR) 0,58 E-matig * E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-slecht * E-slecht matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 ontoereiken* E-slecht matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 23,0 * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 7,0-8,5 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R17) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: In de planperiode zijn/worden maatregelen uitgevoerd ter verbetering van de morfologie en waterkwaliteit (rioolwaterzuiveringsinstallatie). De verwachting is dat biologische kwaliteitselementen hier positief op zullen reageren. Of dit al tot de e ecologische toestand leidt, is nog onzeker. Voor Vis blijven migratieknelpunten aanwezig. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt verder af van de aanpak van rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid in het stroomgebied van dit waterlichaam. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie E-matig * E-matig Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C C-voldoet nie pagina 91 van 154

92 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 92 van 154

93 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Gulpen-Wittem Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 3 2,2 was begroot Gemeente Gulpen-Wittem: Synergiesubsidieproject- Kern Eijs (Afkoppelen kern Eijs en aanpassing riolering) (Subsidie ) Inmiddels (2014) zijn 3 ha gerealiseerd, terwijl 2,2 was begroot. Beekherstel Eyserbeek verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3 ha 6,3 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 6,3 Grondverwerving en kleinschalige herinrichtingsmaatregelen in het kader van de Landinrichting Mergellend-Oost Eyserbeek. Motivatie: De beekmorfologie en inrichting van de oevers voldoen niet overal aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Eijserbeek- BULKEMSMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: De molenstuw vormt een migratieknelpunt voor vissen. Opstellen GRP+ Gemeente Simpelveld opstellen nieuw plan Simpelveld 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Simpelveld - in het nieuwe plan wordt besloten over eventuele sanering van overstorten op kwetsbare en zeer kwetsbare beken. "De looptijd van ons huidig GRP is van 2004 t/m Dit betekent dat wij dit jaar (2008) een nieuw GRP+ moeten opstellen dat vanaf januari 2009 operationeel moet zijn. Wij hebben echter ons College recent gevraagd het huidig GRP met 1 jaar te verlengen. Hierop is positief besloten (zie bijlage 2). Een hoofdreden om het opstellen van een nieuw GRP+ met 1 jaar uit te stellen is de lopende OAS studie Simpelveld-Wijlre. Begin januari 2009 zullen we beschikken over actuele en van invloed zijnde waardevolle gegevens uit deze OAS studie voor het opstellen van een nieuw GRP+. In het nieuw op te stellen GRP+ zal ook aandacht worden besteed aan de KRW maatregelen die o.a. voortvloeien uit de OAS studie Simpelveld-Wijlre" RWZI aanpassen - RWZI Simpelveld 1 stuks Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 93 van 154

94 verminderen belasting RWZI Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 rwzi Simpelveld wordt toch niet aangesloten op rwzi Wijlre, maar wordt in 2014 de eerste Modulaire Duurzame RWZI (MDR) met een NEREDA installatie. De rwzi wordt dus totaal gerenoveerd. Motivatie: De RWZI Simpelveld vormt een belangrijke bron voor nutrienten. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Herstel vismigratie - Eijserbeek- BULKEMSMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: De molenstuw vormt een migratieknelpunt voor vissen. Locatie Puntelstraat 1,9 ha Andere richtlijn: afkoppelen verhard oppervlak Simpelveld onderzoek. KRW niet meegenomen/ afkoppelen 1,9 ha Andere richtlijn: Andere richtlijn: Locatie Scheelenstraat uitvoeren onderzoek Simpelveld Onderzoek of regenwaterbuffers voor afgekoppeld RWA zijn te gebruiken Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek 1 stuks **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 94 van 154

95 Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal stikstof totaal Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig. Technisch onhaalbaar Draagvlakvorming voor het opheffen van een vismigratieknelpunten bij watermolens duurt langer dan voorzien. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Eyserbeek Code waterlichaam: NL58WRO30C pagina 95 van 154

96 Factsheet: NL58WRO32 Selzerbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Selzerbeek Code: NL58WRO32 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Gulpen-Wittem, Vaals Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 96 van 154

97 Karakterschets: De Selzerbeek is een snelstromende bronbeek van maximaal 2 tot 3 meter breed met lokaal veel meandering en kronkels. De morfologie heeft een zeer onregelmatige structuur met grindbankjes en overhangende oevers. Er zijn ook rustige plekken met aanslibbing of met plaatselijk stroomversnellingen met grind en keien. Er is organisch materiaal aanwezig. De bron van de beek ligt in Aken (Duitsland). Vanaf Vaals tot Mamelis is de Selzerbeek grensscheidend. Bij Gulpen mondt hij uit in de Geul. De beekloop ligt grotendeels in een agrarisch landschap en is lokaal voorzien van houtige begroeiing. Hier en daar loopt de beek door een dorpskern. Het water is afkomstig uit kwel en enkele zijbronbeekjes. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Geuldal (NL_HAB_157) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 97 van 154

98 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De overschrijding door zink en som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen is alleen van toepassing in de hoofdstroom (zie waterlichaam Geul). projectieregels worden in 2014 aangepast. Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 98 van 154

99 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,58 * Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,60 * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig * E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig * E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 23,0 * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 7,0-8,5 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R17) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: Het lijkt er op dat alle biologische kwaliteitselementen van dit deels grensscheidend waterlichaam duurzaam in een e ecologsiche toestand verkeren. Het grensscheidende deel heeft in Duitsland de status "natuurlijk". In het Nederlandse deel zijn in de planperiode alle haalbare herinrichtingsmaatregelen uitgevoerd. Duurzame verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van verbetering van de kwaliteit vanuit Duitsland, de aanpak van rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid. Dit waterlichaam komt in aanmerking voor de status "natuurlijk" Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 99 van 154

100 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie * Fysische chemie E-matig * E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 100 van 154

101 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Vaals 11 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 11 Gemeente Vaals: Jos Francotteweg (0,67ha)- Pr. Bernhardplein (0,24 ha) - Maastrichterlaan (6,16ha) - Rijksweg Lemiers (2 ha)- Von Clermontpark (2ha) - Randweg Nieuwe Hertogenweg (0,88ha) = totaal 11,95 ha te Vaals = Waterlichaam Selzerbeek Beekherstel Selzerbeek verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 8,5 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 8,5 Grondverwerving en kleinschalige herinrichtingsmaatregelen in het kader van de Landinrichting Mergellend-Oost Selzerbeek Motivatie: De beekmorfologie en inrichting van de oevers voldoen niet overal aa8.5 de doelstellingen. Herstel vismigratie - Selzerbeek- Bodemvallen te Nijswiller vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 2 Opheffen barrierewerking kleine bodemvallen. Motivatie: bodemvallen vormen migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Selzerbeek- WITTEMERMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 2 stuks 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: De watermolen vormt een migratieknelpunt voor vissen. Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 101 van 154

102 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie grondwater-oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Selzerbeek Code waterlichaam: NL58WRO32 pagina 102 van 154

103 Factsheet: NL58WRO34 Gulp -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Gulp Code: NL58WRO34 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Gulpen-Wittem Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Natuurlijk Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Gulp Code waterlichaam: NL58WRO34 pagina 103 van 154

104 Karakterschets: De Gulp is een snelstromende bronbeek van maximaal 2 tot 3 meter breed. Lokaal komen veel meanderboschten voor, en heeft de beekloop een zeer onregelmatige structuur van grindbankjes en overhangende oevers. Er zijn ook rustige plekken met aanslibbing met plaatselijk stroomversnellingen met grind en keien. Er is organisch materiaal aanwezig. De Gulp ontspringt in België en stroomt in ons land afwisseld dor bosrijk gebied, landbouwgebied en enkele kernen. Het water wordt lokaal gevoed door enkele kleine bronbeekjes. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Geuldal (NL_HAB_157) Status: Natuurlijk 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Naam waterlichaam: Gulp Code waterlichaam: NL58WRO34 - som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) pagina 104 van 154

105 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De overschrijding door zink en som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen is alleen van toepassing in de hoofdstroom (zie waterlichaam Geul). projectieregels worden in 2014 aangepast. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * Overige waterflora (EKR) 0,60 * Vis (EKR) 0,60 * E-matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig * ontoereiken ntoereiken DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 23,0 * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 7,0-8,5 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R17) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De ogenschijnlijke achteruitgang bij Vis is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. De hydromorfologische toestand is bijna overal op orde, zodat de status "natuurlijk" verantwoord blijft. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van verbetering van de kwaliteit vanuit het Belgische deel van dit waterlichaam en de aanpak van rioolwateroverstorten. Naam waterlichaam: Gulp Code waterlichaam: NL58WRO34 pagina 105 van 154

106 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet nie Ecologie Totaal E-matig * E-matig Biologie E-matig * E-matig Fysische chemie ontoereiken* ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Ontwikkeling en beheer water- en oeverbegroeiing - Gulp overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Ontwikkeling, beheer en onderhoud begroeiing in en langs de Gulp. Opstellen Beheer- en onderhoudplan (BOP) met aandacht voor voorkomen wateroverlast en doelstellingen KRW. Motivatie: nadere invulling van realisatie doelstelling normering en KRW uitvoeren onderzoek - Gulp - Aanwezigheid vismigratiebarrieres uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Onderzoek naar wenselijkheid (tijdelijke) instandhouding barrieres i.v.m. aanwezigheid beekdonderpad in de Gulp. Het onderzoek toont aan dat de barrieres gehandhaafd kunnen blijven. Motivatie: Het stroomgebied van de Geul en zijbeken (o.a. de Gulp) herbergt nog een vitale populatie van de zeer zeldzame en beschermde Beekdonderpad. Er is een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke invloed van exotische grondels op de inheemse visfauna. Uit deze studie is naar voren gekomen om enkele barrière voorlopig te hanhaven, zodat de inheemse visfauna niet vanuit de Maas wordt beïnvloed. Monitoring en nader onderzoek moet duidelijk maken wat de meest duurzame oplossing t.a.v. de doelstellingen is. Naam waterlichaam: Gulp Code waterlichaam: NL58WRO34 pagina 106 van 154

107 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Herstel vismigratie - Gulp vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Aanleg vispassage bij stuw, indien besluit is genomen over hoe om te gaan met exotenproblematiek in stroomgebied Geul. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Technisch onhaalbaar Het betreft voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Gulp Code waterlichaam: NL58WRO34 pagina 107 van 154

108 Factsheet: NL58WRO39 Jeker -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Jeker Code: NL58WRO39 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Maastricht Type: Status: R18 (Snelstromende middenloop/benedenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 108 van 154

109 Karakterschets: De Jeker is een snelstromende, kronkelende beek met een onregelmatige bodemstructuur, varierend van zand en plaatselijk fijne grindbanken tot overhangende oevers. De rustige delen kennen aangeslibde tot zandige plekken. Er is lokaal organisch materiaal aanwezig in de beek. Het waterlichaam ligt grotendeels in België en ligt in ons land in afwisselend natuur- of landbouwgebied. De benedenloop mondt in Maastricht uit in de Maas. In ons land monden geen zijbeekjes in de Jeker uit. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Sint Pietersberg & Jekerdal (NL_HAB_159) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 109 van 154

110 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose tertiair-octylfenol (4ttC8yFol) - diuron (Durn) - endosulfan (som alfa- en beta-isomeer) (endsfn) - isoproturon (iptrn) - som benzo(ghi)peryleen en indeno(1,2,3-cd)pyreen (sbghipinp) - diuron (Durn) - endosulfan (som alfa- en beta-isomeer) (endsfn) - isoproturon (iptrn) Motivering chemische toestand: De bronnen van de norm-overschrijdende prioritaire stoffen en de specifiek verontreinigende stoffen liggen in België. Verbetering van de chemische toestand hangt derhalve af van verbetering van de kwaliteit vanuit het Belgische deel van het stroomgebied. Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 110 van 154

111 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * ontoereiken ntoereiken Vis (EKR) 0,45 E-slecht * E-matig matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-slecht E-slecht slecht Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 ontoereiken E-slecht slecht DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken E-matig matig Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R18) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand metolachloor (metlcl) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De ogenschijnlijke achteruitgang bij Overige waterflora is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. De verbetering van de toestand bij vis is een positief gevolg van het recent passeerbaar maken van migratieknelpunten bij watermolens in Maastricht. Alle biologsiche kwaliteitselementen hebben te lijden van de zeer slechte waterkwaliteit. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van verbetering van de kwaliteit vanuit het Belgische deel van het stroomgebied. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht * ontoereiken Biologie E-slecht * ontoereiken Fysische chemie E-slecht * E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 C-voldoet nie pagina 111 van 154

112 Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Ontwikkeling en beheer water- en oeverbegroeiing - Jeker overige inrichtingsmaatregelen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Ontwikkeling, beheer en onderhoud begroeiing in en langs de Jeker. Opstellen Beheer- en onderhoudplan (BOP) met aandacht voor voorkomen wateroverlast en doelstellingen KRW. Motivatie: nadere invulling van realisatie doelstelling normering en KRW. Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 112 van 154

113 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Buffers ism WRO aanpakken riooloverstorten Maastricht **) stuks **) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Lozingen op Kanjel: Willem Alexanderweg, Ankerkade, Kasteel Neubourgweg Maatregel uit BRP **) stuks overige emissiereducerende maatregelen Maastricht Andere richtlijn: **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Geneinde Itteren Onderzoek aanpak locatie Olympiaweg **) stuks uitvoeren onderzoek Maastricht Andere richtlijn: **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek aanpak locatie Olympiaweg Andere richtlijn: Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Chemische toestand, diuron, Ecologie toestand of potentieel, endosulfan (som alfa- en beta-isomeer), Algemene fysisch-chemische parameters, isoproturon Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 113 van 154

114 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Technisch onhaalbaar De kwaliteitstoestand is grotendeels afhankelijk van de maatregelen in het Belgische deel van het stroomgebied. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Jeker Code waterlichaam: NL58WRO39 pagina 114 van 154

115 Factsheet: NL58WRO40 Rode Beek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Rode Beek Code: NL58WRO40 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Type: Status: R13 (Snelstromende bovenloop op zand) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Brunssum, Echt-Susteren, Heerlen, Onderbanken, Sittard-Geleen Nee Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 115 van 154

116 Karakterschets: De Rode Beek is van oorsprong een snelstromende, relatief smalle beek met veel natuurlijke meanders. De vorm van de bodem waa onregelmatig en er waren veel grindbankjes, overhangende oevers en aangeslibde tot zandige plekken. De bron ligt nog steeds in een hoogveengebiedje op de Brunssummerheide. Van hieruit volgt de bovenloop nog haar oorspronkelijke loop door bebost gebied. Vanaf Brunssum is de beek in het mijnbouwverleden echter volledig genormaliseerd, voorzien van betontegels en deels overkluisd. De beek stroomt afwisselend door stedelijk gebied, agrarisch gebied en natuurgebied. Dit laatste gebeurt vooral tussen Jabeek en Sittard, waar hij door de Duitse Selfkant stroomt. Er komen in Nederland en Duitsland enkele zijbeken in de Rode Beek uit. Bij Millen wordt het water afgevoerd naar de hier aanwezige Vloedgraaf, een overloop voor water uit de Rode Beek en Geleenbeek. Bij Roosteren kommen alle beken samen en volgen als Geleenbeek hun weg naar de Maas. In 2001 is het waterschap begonnen met de eerste beekherstelprojecten, waarbij een natuurlijker morfologie wordt nagestreefd. Dit beleid wordt de komende jaren voortgezet, totdat de hele beekloop weer is hersteld. Omdat een deel op Duits grondgebied ligt of grensscheidend is, vindt samenwerking plaats met de Duitse waterbeheerders. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Brunssummerheide (NL_HAB_155) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 116 van 154

117 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging omleiden piekafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Afwatering Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen overige belastingen bovenstroomse aanvoer (voorbelasting buitenland) Waterhuishouding (overig) Effecten op waterkwaliteit en hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 117 van 154

118 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De bronnen van de norm-overschrijdende specifieke verontreinigende stoffen liggen deels in Duitsland. Verbetering van de chemische toestand hangt derhalve af van verbetering van de kwaliteit vanuit het Duitse deel van het stroomgebied. Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Vis (EKR) 0,45 ontoereiken* ontoereiken ntoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-matig * E-matig matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 * E-matig matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 * Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 * Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,0-8,0 * Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) * Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R13) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand dichloorvos (DClvs) - propoxur (propxr) - zink (Zn) Motivering ecologische toestand: De hydromorfologische toestand van dit Duits-Nederlandse waterlichaam is in de afgelopen jaren door beekherstelprojecten in het bovenstroomse verbeterd. Hier is plaatselijk voor Macrofauna en Overige waterflora al de e ecologisch toestand aanwezig. De (effecten van) maatregelen in het nog genormaliseerde benedenstroomse deel worden pas na 2021 verwacht. Verbetering van de fysisch-chemische toestand hangt af van de aanpak van rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid in dit waterlichaam (inclusief het Duitse deel van het stroomgebied). Met de Duitse beheerders is afgsproken dat de rapportage over de toestand van de waterlichaam naar de Europese Commissie door Nederland zal plaatsvinden. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 118 van 154

119 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet * Ecologie Totaal ontoereiken* ontoereiken Biologie ontoereiken* ontoereiken Fysische chemie E-matig * E-matig Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 119 van 154

120 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Brunssum 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Brunssum - Overstort OS_2384 -Brunssum -Schutterveld / Hendrik Zuid -Parkeerplaats Heidestraat - riol.plannr:- * - KRW-doel: T= 5- Berging = 460m³ Afhankelijk van Parkstad buitenring - Compensatie in groene berging Langeberg GAAT VERVALLEN Motivatie: Gaat vervallen/niet meer nodig Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Brunssum 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Gemeente Brunssum - Overstort OS_2390 -Brunssum -Lemmender / Kling -Beekweg - riol.plannr:- * - KRW-doel: T= 5- Berging = 2250m³ - Aanpassen groene berging WRO Is afgestemd met WRO Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Brunssum 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Brunssum - Overstort OS_2391 -Brunssum -Kleikoelen -Kleikoelen - riol.plannr:- * - KRW-doel: T= 5- Berging = 140m³ - Compensatie in groene berging Langeberg -Afhankelijk van Parkstad buitenring GAAT VERVALLEN Motivatie: Gaat vervallen/niet meer nodig Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Brunssum 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Gemeente Brunssum - Overstort OS_2396 -Brunssum -Molenvaart -Molenvaart - riol.plannr:- - KRW-doel: T= 5- Berging = 22480m³ - Aanpassen groene berging WRO Wordt T=2, is afgestemd met WRO Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Brunssum Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 1 stuks Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 120 van 154

121 Gemeente Brunssum - Overstort OS_2400 -Brunssum -Langeberg -Rimburgerweg - riol.plannr:- * - KRW-doel: T= 5- Berging = 3900m³ - Afhankelijk van Parkstad buitenring Aanleg groene berging aanpakken riooloverstorten Sittard-Geleen 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Sittard-Geleen - Overstort OS_2407 -Sittard - -Betuwestraat - riol.plannr:- - KRW-doel: T= 2- Berging = 4400m³ Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Echt-Susteren 3,95 ha Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 3,95 Gemeente Echt-Susteren: plangebied Oude Rijksweg Zuid, Susteren - Patersweg e.o., Susteren - Oranjestraat, Echt - Irenestraat, Echt - Afkoppelplan Nieuwstadt - Afkoppelplan St.Joost. M Thissen heeft laten weten dat de MAATREGEL IN 2013 AFGEROND Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Brunssum 10 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 10 Gemeente Brunssum- Waarschijnlijk voortzetting bestaande beleid. Besluitvorming in voorbereiding. t.b.v. nieuw GRP+ (vóór 1 jan 2010), waarbij het ambitieniveau kan oplopen tot 20 ha - een gedeelte van het afkoppelen komt ten e aan NL58WRO41 DOORLOPEND PROCES Beekherstel Rode Beek Brussum (Verwijderen overkluizing Mijnsteenberg) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Brunssum Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 0,3 Ontkluising en herinrichting overkluisde beek. 0,3 km Synergiesubsidieproject Integraal project Hermeanderen-beekherstel van de Rode Beek ter plaatse. Aanleg ecologische verbindingszone tussen Brunssummerheide via Schutterspark naar de Schinveldse bossen en Tevenerheide. Aanleg vispassages. Creeren van ruimte voor de aanleg van een groene buffer gekoppeld aan het nog te realiseren bergbezinkbassin Langeberg waarmede voldaan wordt aan de KRW eisen ter plaatse. Aanpakken overstorten. Toegekende subsidie Euro voor gemeente Brunssum. Op 6 maart 2012 besluit door GS. Beekherstel Rode Beek (Ontkluizing Schinveld) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,8 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,8 Ontkluising en herinrichting van een overkluisde beek in stedelijk gebied. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 Beekherstel Rode Beek (Susteren- Oud Roosteren) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,6 km pagina 121 van 154

122 Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 1,6 Grondverwerving en planvorming gestart Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde beek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Rode Beek Brussum- OVERKLUIZING SCHINVELD vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Uitgevoerd als ontkluizing beektraject Schinveld Ontkluising overkluisde Rode Beek - stedelijk traject Schinveld. Motivatie: lange overkluising vormt migratieknelpunt. Opheffen overstorten aanpakken riooloverstorten Onderbanken 5 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 5 Gemeente Onderbanken: Samen met openmaken huidige overkluisde beek worden vijf overstorten in de kern van Schinveld opgeheven Opstellen Waterplan/Basisrioleringsplan/GRP+ Gemeente Echt-Susteren opstellen nieuw plan Echt-Susteren 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Gemeente Echt-Susteren: in het nieuwe plan wordt besloten over eventuele sanering van overstorten op kwetsbare en zeer kwetsbare beken uitvoeren onderzoek - Rode Beek Brussum- MEETGOOT SUSTEREN uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Meetgoot Susteren: onderzoek naar de aard van het knelpunt voor migratie. Motivatie: onderzoek naar de aard van het knelpunt voor vismigratie. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 122 van 154

123 Maatregelen gepland voor de periode Afkoppelen verhard oppervlak 4,4 ha afkoppelen verhard oppervlak Onderbanken Andere richtlijn: Overstort Schinveld Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel Rode Beek (Millen Susteren) (65% NL+D) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 5 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde beek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstelling. Ruim 65% van dit beektraject is grensscheidend met Duitsland. Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Andere richtlijn: Herstel vismigratie - Rode Beek - stuw Roothgraaf vispasseerbaar maken kunstwerk Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Rode Beek - verdeelwerk Millen vispasseerbaar maken kunstwerk Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. 1 stuks 1 stuks 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 123 van 154

124 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Een deel van het waterlichaam is grensscheidend. Hier is nadere afstemming met de Duitse beheerders noodzakelijk. De nutriënten betreft deels voorbelasting/afwenteling vanuit het bovenstrooms gelegen stroomgebied in het buitenland. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Rode Beek Code waterlichaam: NL58WRO40 pagina 124 van 154

125 Factsheet: NL58WRO41 Caumerbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Caumerbeek Code: NL58WRO41 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Heerlen Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 125 van 154

126 Karakterschets: De Caumerbeek begint als grotendeels beschaduwd bronbeekje in het Aambos. De midden- en benedenloop zijn in het verleden echter geheel overkluisd en monden via de RWZI Hoensbroek uit in de Geleenbeek. De hele beekloop ligt in een stedelijke omgeving. Van nature was het een snelstromend bronbeekje van maximaal 2 tot 3 meter breed met relatief weinig kronkels, maar met een zeer onregelmatige structuur van grindbankjes en overhangende oevers. Er waren ook rustige plekken met aanslibbing met plaatselijk stroomversnellingen met grind en keien. Er was organisch materiaal aanwezig. Enkele jaren geleden zijn het waterschap en de gemeente Heerlen begonnen het het ontkluizen van de beek, waarbij een parkachtig beekdal wordt ingericht. Beschermde gebieden: Er zijn geen relevante beschermde gebieden voor dit waterlichaam. Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt grotendeels door stedelijk gebied, met beperkte mogelijkheden voor een natuurlijke morfologie van het waterlichaam en een natuurlijk hydrologisch (grond-)waterregime. Wel wordt ingezet op het verwijderen van de overkluisde delen van de beek en het weer zichtbaar maken van het water. Daar waar voldoende ruimte is worden natuurlijkvriendelijke waterbodems en oevers aangelegd. Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie in het gehele beekdal (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 126 van 154

127 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 127 van 154

128 Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 E-slecht * E-slecht ntoereiken Overige waterflora (EKR) 0,60 E-slecht * Vis (EKR) 0,33 E-slecht * Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 50 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 23,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 7,0-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R17) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 (geen normoverschrijdingen) Motivering ecologische toestand: Dit waterlichaam is grotendeels overkluisd. Er kan derhalve geen adequate monitoring plaatsvinden. De biologische toestand wordt op basis van het kwaliteitselement Macrofauna symbolisch als "slecht" beoordeeld. In de periode wordt het waterlichaam ontkluisd. De nieuwe beekloop blijft echter grontendeels in stedelijk gebied liggen, met matige tot lokaal e ontwikkelingsmogelijkheden. Vooralsnog wordt de toestand in 2021 eveneens als "ontoereikend" beoordeeld, omdat de levensgemeenschappen zich vanuit een nul-toestand moeten vestigen en ontwikkelen. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 128 van 154

129 Eindoordeel Chemie Totaal Ecologie Totaal E-slecht * E-slecht Biologie E-slecht * E-slecht Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 129 van 154

130 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Heerlen 1,3 ha Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1,3 Gemeente Heerlen: Synergiesubsidieproject - Vasthouden en infiltreren van regenwater bij rioolreconstructies en wijkvernieuwing woningstichtingen in de wijk MSP (WB21). Wijken Meezenbroek ' Schaesbergerveld ' Palemig (MSP) Heerlen- Subsidiebijdrage Beekherstel Caumerbeek (omgeving Aambos) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 3,4 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,4 Herinrichting van heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet overal aan de doelstellingen. Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Beekherstel Caumerbeek (fase 1-5) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Ontkluising en herinrichting van een overkluisde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. 7 km Synergiesubsidieproject ingediend door gemeente Heerlen. Het verbeteren van de ecologie, hydrologische en landschappelijke waarde van de Caumerbeek en Loopgraaf en in samenhang hiermee het verbeteren van de aangrenzende beekdalzone voor de functies landschap, natuur, natuurbeleving, recreatie en waterberging. Behalve het waterlichaam Caumerbeek, wordt ook een zijbeekje ontkluisd (1,4 km). Trekker van de ontkluizing worden gemeente + waterschap. Flankerende maatregelen aan riool, afkoppelen verhard opp. e.d. door gemeenten. De synergiesubsidie is bedoeld voor het gemeentelijk aandeel in het totaalproject. Indien haalbaar wordt het project uitgevoerd voor Motivatie: De Caumerbeek is grotendeels overkluisd. Door ontkluizing krijgt de beek een deel van het oorspronkelijk bronbeekkarakter terug. Het project is opgeknipt in deelprojecten en in uitvoering genomen. In 2011 is al een deel gerealiseerd. In samenwerking met de gemeente Heerlen wordt de voortgang gepland. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 130 van 154

131 Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek BergBezinkBassins **) stuks uitvoeren onderzoek Heerlen Andere richtlijn: **) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Schelberg, Oliemolenstraat, Iepenstraat Andere richtlijn: Andere richtlijn: Onderzoek, meetprogramma uitvoeren onderzoek Heerlen **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek, meetprogramma afronding 2014, nut/noodzaak aanvullende maatregelen (boven basisinspanning), weinig/geen ruimte Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Ecologie toestand of potentieel Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 131 van 154

132 Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Caumerbeek Code waterlichaam: NL58WRO41 pagina 132 van 154

133 Factsheet: NL58WRO42 Geleenbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Geleenbeek Code: NL58WRO42 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Type: Status: R18 (Snelstromende middenloop/benedenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Beek, Echt-Susteren, Heerlen, Nuth, Schinnen, Sittard-Geleen, Voerendaal Nee Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 133 van 154

134 Karakterschets: Van nature was de Geleenbeek een snelstromende, licht kronkelende beek met een onregelmatige bodemstructuur, varierend van zand en plaatselijk fijne grindbanken tot overhangende oevers. De rustige delen kennen aangeslibde tot zandige plekken. Er is organisch materiaal aanwezig in de beek. De afvoer is redelijk constant. In het verleden is de Geleenbeek ten behoeve van de afvoer van mijnwater uit de steenkoolmijnen genormaliseerd, vastgelegd in betontegels en verbreed. De bron ligt bij Benzenrade en de beek loopt al snel in een parkachtige, verstedelijkte omgeving. Vervolgens loopt de beek afwisselend door landbouwgebied, stads- en dorpskernen en lokale bosgebieden. Sinds de jaren negentig van de vorige eeuw vinden trajectgewijs beekherstelprojecten plaats om een meer natuurlijke morfologie terug te krijgen. De voeding van de Geleenbeek vindt van oorsprong plaats door meerdere zijbronbeken, maar tegenwoordig wordt de watervoerendheid vanaf Hoensbroek/Heerlen grotendeels bepaald door effluent van de aanwezig RWZI's. Ook bij Susteren loost een RWZI op de beek. Door het sterk verstedelijkte karakter van het stroomgebied vinden tijdens hevige regenbuien hoge piekafvoeren plaats. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Geleenbeekdal (NL_HAB_154) Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Hermeandering beken in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verhogen drainagebasis in stedelijk gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie: Gebruiksfunctie: Motivering: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Het waterlichaam loopt voor een deel door stedelijk gebied, waar geen ruimte is voor hermeandering. Het verhogen van de drainagebasis in landelijk en stedelijk gebied leidt tot grotere risico's voor de gebruiksfunctie landbouw (opbrengstderving, water op het land, e.d.) of bij bebouwing (overstromingsrisico's). Beschouwde alternatieven: Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar Motivering: Verplaatsing van de stedelijke functie (wonen, werken, infrastructuur) is geen optie vanwege onevenredig hoge kosten. Andere maatregelen en middelen (b.v. schaderegelingen, gebiedsfunctiewijzingen, op grote schaal bedrijfsverplaatsingen) zijn alleen mogelijk tegen onevenredig hoge kosten of onmogelijk door het beperkt beschikbare grondareaal. Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 134 van 154

135 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Voor de analyse van een waterlichaam wordt gebruik gemaakt van de DPSIR methode: Drivers - Pressures - State - Impact - Responses. Bepaalde functies (D) zorgen voor een belasting (P) die invloed heeft op de toestand (S) en het functioneren van het waterlichaam (I), die vragen om een respons (R) via maatregelen en/of toepassing van een uitzondering. Dit blok beschrijft de significante belastingen (D) op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan (P). Bij de volgende onderdelen komen S, I en R aan bod. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering Beinvloeding van fysisch-chemische en chemische waterkwaliteit; aantasting natuurlijk hydrologisch regime puntbronnen riooloverstorten Afwatering Kortstondige piekbelastingen met schadelijke stoffen en onnatuurlijk hydrologisch regime (wegspoelen substraat en organismen) diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw (Potentiële) Belasting met stikstof (N), fosfor (P), gewasbeschermingsmiddelen, zware metalen, e.d. regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterhuishouding (overig) Aantasting van natuurlijke habitats, processen en hydrologisch regime regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Waterhuishouding (overig) Aantasting natuurlijke habitats en processen regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Bescherming tegen overstromingen Aantasting natuurlijk hydrologisch regime regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterhuishouding (overig) Belemmering migratiemogelijkheden overige belastingen verontreinigde waterbodem Grondstoffenwinning en industrie Potentiele bron van zware metalen, PAK's, e.d. overige belastingen intensief beheer en onderhoud (incl. oevers) Waterhuishouding (overig) Versnelde waterafvoer en aantasting leefgebied van de biologische kwaliteitselementen Voor de onderbouwing van belastingen door stoffen is o.a. gebruik gemaakt van de "Bronnenanalyse van stoffen in het oppervlaktewater en grondwater in het stroomgebied Maas" (Alterra/Wageningen UR & Deltares, 2013). De overige belastingen zijn gebaseerd op informatie uit de legger en andere watersysteemgegevens. 3. Doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft doelen en toestand (S) van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien wordt afgeweken van nationaal vastgestelde doelen en de toestand achteruit gaat. Duidelijk wordt voor welke biologische groepen en stoffen het waterlichaam niet voldoet (I). Chemische toestand Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 135 van 154

136 Normoverschrijding Rapportage toestand 2014 Prognose 2021 (geen normoverschrijdingen) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: De belangrijkste bronnen van de norm-overschrijdende specifieke verontreinigende stoffen zijn effluent van rioolwaterzuiveringsinstallaties en landbouw. Verbetering van de chemische toestand hangt derhalve af van verbetering van de effluentkwaliteit en ## Ecologische toestand Biologie GEP Prognose 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 E-matig * E-matig matig Overige waterflora (EKR) 0,60 * E-matig matig Vis (EKR) 0,45 E-matig * ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,11 E-slecht E-slecht matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,30 E-matig ontoereiken matig DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 150 Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,5-8,5 Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer groen = geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht leeg = geen gegevens *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam dat gebruikt is voor de toestandsbeoordeling (het doeltype, hier R18) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Specifiek verontreinigende stoffen Normoverschrijding Rapportage toestand dichloorvos (DClvs) - propoxur (propxr) - zink (Zn) Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 136 van 154

137 Motivering ecologische toestand: De ogenschijnlijke achteruitgang bij Overige waterflora en Vis is een gevolg van de strengere maatlatten, die een negatief effect op de beoordeling hebben. De hydromorfologische toestand wordt over een steeds grotere lengte door hermeanderingsprojecten verbeterd. Een verbetering van de biologische toestand voor met name Vis behoort tot de reële mogelijkheden. Verbetering van de fysisch-chemische toestand is voorzien door verbetering van de effluentkwaliteit van rioolwaterzuiveringsinstallaties, aanpak van rioolwateroverstorten en maatregelen op het gebied van mestbeleid op stroomgebiedniveau. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie* C-voldoet * Ecologie Totaal E-matig * ontoereiken Biologie E-matig * ontoereiken Fysische chemie E-slecht * ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie* C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer groen = /voldoet geel = matig oranje = ontoereikend rood = slecht/voldoet niet *: deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 137 van 154

138 4. Maatregelen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn (R). Er zijn landelijke en gebiedsgerichte maatregelen. De landelijke maatregelen staan in het maatregelprogramma bij het stroomgebiedbeheerplan. Gebiedsgerichte maatregelen staan hieronder in tabellen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen: 1. maatregelen in SGBP 2009 voor de periode t/m overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m maatregelen gepland voor de periode maatregelen gepland voor de periode Verder is aangegeven wanneer een maatregel is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Heerlen 3,5 ha Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 3,5 Gemeente Heerlen- Jaarlijks afkoppelen circa 0,35% verhard oppervlak conform GRP In planperiode Gemeente Heerlen: dus nog één jaar circa 3,5 ha. Na 2010 wellicht idem, echter nog geen besluitvorming. -- Opmerking: de maatregelen kan ook binnen NL58WRO41 vallen. Dhr R. Weijers heeft laten weten dat deze maatregel is uitgevoerd. Afkoppelen verhard oppervlak afkoppelen verhard oppervlak Sittard-Geleen 13,7 ha Voortgang: ha Motivering: In uitvoering: 2,6 Uitgevoerd: 11,1 Gemeente Sittard-Geleen: Voortschrijdend beleid afhankelijk van kosteneffectiviteit ; ± 5 ha afgekoppeld per Diverse projecten: optelsom wordt anders: 25 ha-> 13,7 ha Op heeft J.Huijnen laten weten dat 2,6 nog in uitvoering is (Tienbunder) en de overige hectare 11.1 zijn uitgevoerd. Beekherstel Geleenbeek (Oud-Roosteren - A2) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,8 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 1,8 Project heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak + synergie met andere beleidsvoornemens nl. Infrastructuur Verbreding A2). Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Geleenbeek Corio Glana Highlight (A76 - Oliemolen) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 4,4 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,4 Gefaseerd: 1 Project heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak). Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 138 van 154

139 Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Maakt deel uit van een grootschalig beekdalherstelproject Geleenbeek Corio Glana (natuur, cultuur, recreatie, economie) in samenwerking met Landschapspark de Graven, terreinbeheerders, provincie en gemeenten Beekherstel Geleenbeek - Corio Glana Highlight 15 (Terborg - St. Jansgeleen) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,5 km Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 1,5 Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Maakt deel uit van een grootschalig beekdalherstelproject Geleenbeek Corio Glana (natuur, cultuur, recreatie, economie) in samenwerking met Landschapspark de Graven, terreinbeheerders, provincie en gemeenten Beekherstel Geleenbeek - Corio Glana Highlight 16 + Highlight 17 (Biesenhof-Beekstraat) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,5 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,5 Kort traject bovenstrooms Biezenhof is gereed Gefaseerd: 2 Project heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak). Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Maakt deel uit van een grootschalig beekdalherstelproject Geleenbeek Corio Glana (natuur, cultuur, recreatie, economie) in samenwerking met Landschapspark de Graven, terreinbeheerders, provincie en gemeenten Beekherstel Geleenbeek - Corio Glana Highlight (Beekstraat - Middenweg) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 1,7 km Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,7 Gefaseerd: 1 Project Highlight 18 heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak). Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Maakt deel uit van een grootschalig beekdalherstelproject Geleenbeek Corio Glana (natuur, cultuur, recreatie, economie) in samenwerking met Landschapspark de Graven, terreinbeheerders, provincie en gemeenten Beekherstel Geleenbeek - Corio Glana Highlight (A76 - Naanhof - Muldersplas) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 3,8 3,8 km Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 139 van 154

140 Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Maakt deel uit van een grootschalig beekdalherstelproject Geleenbeek Corio Glana (natuur, cultuur, recreatie, economie) in samenwerking met Landschapspark de Graven, terreinbeheerders, provincie en gemeenten Beekherstel Geleenbeek (Echt-Aesterberg) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,4 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 0,4 Project heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak + synergie met andere beleidsvoornemens nl. Infrastructuur Verbreding A2). Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Geleenbeek (Katsbek Nieuwstadt - Oud Roosteren) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 4,6 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 4,6 Project loopt mogelijk vertraging op (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak + synergie met andere beleidsvoornemens nl.infrastructuur Verbreding A2) Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Geleenbeek (Millen - Nieuwstadt) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,3 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 2,3 Project heeft vertraging opgelopen (grondverwerving + maatschappelijk draagvlak). Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Geleenbeek -Stedelijk gebied - Sittardse Keutelbeek Ophovernerhof- Agricolastraat verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 0,9 km Voortgang: km Motivering: Gefaseerd: 0,9 Project loopt vertraging op (synergie met andere beleidsvoornemens: Visie Stadspark Sittard) Herinrichting van een genormaliseerde heuvellandbeek. Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Geleenbeek - OPHOVENER MOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Project loopt vertraging op. Wacht op Visie Stadspark SIttard. Kandidaat voor fasering. Aanpassing vispassage bij watermolen. Motivatie: watermolen vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geleenbeek - POOLMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 140 van 154

141 Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Project loopt vertraging op (maatschappelijk draagvlak). Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geleenbeek - STENEN SLUIS 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Project loopt vertraging op. Wacht op Visie Stadspark Sittard. Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geleenbeek - STUW NIEUWSTADT vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Project loopt vertraging op. Kandidaat voor fasering. Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. 1 stuks RWZI aanpassen - RWZI Heerlen verminderen belasting RWZI 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Opheffen en verplaatsen naar RWZI Hoensbroek Motivatie: De RWZI Heerlen bepaalt voor een belangrijk deel de basisafvoer van de beek en vormt een belangrijke bron van nutriënten. Uitvoeren onderzoek - Geleenbeek - MEETGOOT MUNSTERGELEEN uitvoeren onderzoek 1 stuks Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Het onderzoek is afgerond. De meetgoot vormt geen knelpunt voor migratie van doelsoorten. Resultaten worden meegenomen bij uitvoeringsproject herinrichting Geleenbeek deeltraject Highlight 19 Onderzoek naar effecten van de meetgoot Geleenbeek te Munstergeleen. Motivatie: Het was onduidelijk of de meetgoot Geleenbeek te Munstergeleen een vismigratieknelpunt is. Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 141 van 154

142 Maatregelen gepland voor de periode Aanpak overstorten - 2 groene bergingen 2 stuks aanpakken riooloverstorten Sittard-Geleen Andere richtlijn: Groene bergingen Grevenbicht, Guttecoven Andere richtlijn: Aanpassen RWZI - Susteren verminderen belasting RWZI RWZI aanpassen aan doelstellingen voor stikstof en/of fosfor 1 stuks Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Andere richtlijn: Beekherstel Geleenbeek (Corio Glana na 2015) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde beek. Corio Glana Highlight (Biesenhof-Beekstraat Abshoven), Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Beekherstel Geleenbeek (Sittard - monding) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 2,5 km 9 km Hermeandering en herinrichting van een genormaliseerde beek. Deeltrajecten Schwienswei-Millen, Millen-Nieuwstadt, Katsbek Nieuwstadt-Oud Roosteren, Oud Roosteren- A2, Geleenbeek Corridor). Motivatie: beekmorfologie en inrichting oevers voldoen niet aan de doelstellingen. Herstel vismigratie - Geleenbeek - OPHOVENER MOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk 1 stuks Aanpassing vispassage bij watermolen. Motivatie: watermolen vormt migratieknelpunt. Herstel vismigratie - Geleenbeek - POOLMOLEN vispasseerbaar maken kunstwerk Aanleg vispassage bij watermolen. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. 1 stuks Andere richtlijn: Herstel vismigratie - Geleenbeek - STENEN SLUIS vispasseerbaar maken kunstwerk Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. 1 stuks Herstel vismigratie - Geleenbeek - STUW NIEUWSTADT 1 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 142 van 154

143 Andere richtlijn: Aanleg vispassage bij stuw. Motivatie: stuw vormt migratieknelpunt. Onderzoek 2 overstorten 2 stuks uitvoeren onderzoek Schinnen Andere richtlijn: Onderzoek aanpak 2 overstorten Oirsbeek/Schinnen Onderzoek buffer 3 stuks uitvoeren onderzoek Voerendaal Andere richtlijn: locaties Klimmen, Ransdaal en Voerendaal Andere richtlijn: Onderzoek/aanpak diverse overstortlocaties aanpakken riooloverstorten Nuth 15 stuks Arensgenhout, Brommelen, Hulsberg, Hulsberg, Schimmert (6x), Swier (2x), Vaesrade, Wijnandsrade (2x) Onderzoek BergBezinkBassins **) stuks uitvoeren onderzoek Heerlen Andere richtlijn: **) in totaal 3 stuks voor meerdere waterlichamen. Schelberg, Oliemolenstraat, Iepenstraat Andere richtlijn: Andere richtlijn: Onderzoek, meetprogramma uitvoeren onderzoek Heerlen **) stuks **) in totaal 1 stuks voor meerdere waterlichamen. Onderzoek, meetprogramma afronding 2014, nut/noodzaak aanvullende maatregelen (boven basisinspanning), weinig/geen ruimte Onderzoek effectiviteit maatregelen uitvoeren onderzoek **) stuks **) in totaal 1 stuks voor het beheergebied waterbeheerder. Ten behoeve van onderbouwing van doelbereik in 2021 en 2027 wordt nader onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen. Dit geldt voor alle stroomgebieden. Daar waar we de doelstellingen niet dreigen te behalen, moeten we kijken of we begrijpen waarom niet. Als we weten waarom niet kunnen we maatregelen nemen. Als we nog niet begrijpen waarom niet, willen we verder onderzoek uitvoeren om dit te achterhalen. Maatregelen gepland voor de periode Onderzoek uitvoeren onderzoek Sittard-Geleen Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 1 stuks pagina 143 van 154

144 Andere richtlijn: Groene berging Jan Steenstraat 5. Toepassing uitzonderingen Als de toestand niet aan de doelen voldoet kunnen aanvullende maatregelen nodig zijn, maar er kan ook van een uitzondering gebruik gemaakt worden (R). De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motiveringen hierbij worden hier weergegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel, stikstof totaal, fosfor totaal Ecologie toestand of potentieel Motivering per motiveringsgrond: Natuurlijke omstandigheden De termijn waarop het effect van de uitgevoerde maatregelen op het gebied van waterkwaliteitsverbetering, hermeandering en/of herstel van vismigratie zichtbaar is, is afhankelijk van de kolonisatiesnelheid van organismen en de opbouw van de gewenste levensgemeenschappen. Het effect van het mestbeleid zal een lange periode in beslag nemen in verband met de interactie en nalevering vanuit grondwater naar oppervlaktewater. Onevenredig kostbaar Het beschikbare investeringsvolume uit het waterbeheerprogramma van het waterschap is gericht op integraal watersysteemherstel en draagt daarmee bij aan meerdere watersysteemdoelen (veiligheid, voorkomen wateroverlast, verdrogingsbestrijding, natuurlijk water, schoon water). Uitsplitsing van de kosten naar de verschillende doelen is daarom niet exact mogelijk. Het volledig uitvoeren van alle benodigde KRW-maatregelen vóór eind 2021 is niet mogelijk omdat de daarmee samenhangende lastenontwikkeling disproportioneel wordt geacht. Er is daarom sprake van een gefaseerde uitvoering van de maatregelen, passend bij een gematigde tariefontwikkeling. Een hoger investeringsvolume dan momenteel geraamd zou in deze planperiode leiden tot grotere tariefstijging, die bestuurlijk als onevenredig hoog (disproportioneel) wordt beschouwd. De nadere onderbouwing van het financieel meerjarenperspectief en de tariefontwikkeling is beschreven in de financiële paragraaf (h. 8 en bijlage D en E) van het Waterbeheerplan Limburg Voor doelrealisatie nutriënten is een significante aanscherping van het mestbeleid nodig. Technisch onhaalbaar Het is niet mogelijk om alle geplande maatregelen op dusdanig korte termijn uit te voeren dat reeds in 2021 aan alle ecologische doelen wordt voldaan. Het betreft onder andere grondverwerving, het verkrijgen van maatschappelijk draagvlak en/of synergie met andere beleidsvoornemens (b.v. op het gebied van veiligheid, het voorkomen van wateroverlast en de realisatie Ecologische Hoofdstructuur). Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 144 van 154

145 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Naam waterlichaam: Geleenbeek Code waterlichaam: NL58WRO42 pagina 145 van 154

146 Factsheet: NL58WRO43 Anselderbeek -DISCLAIMER- Deze factsheet behoort bij het ontwerp water(beheer)plan. De hier weergegeven 2014 en de realisatie van de maatregelen in de periode zijn gebaseerd op de meest recente gegevens. In de loop van 2015 zullen deze onderdelen worden geactualiseerd op basis van de dan beschikbare gegevens. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken en de status van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Anselderbeek Code: NL58WRO43 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Maas Provincie Limburg Kerkrade Type: Status: R17 (Snelstromende bovenloop op kalkhoudende bodem) Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Naam waterlichaam: Anselderbeek Code waterlichaam: NL58WRO43 pagina 146 van 154