Notitie beoordeling koudebruggen

Transcriptie

1 Notitie beoordeling koudebruggen Betreft Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam Opdrachtgever Vorm Ontwikkeling Contactpersoon De heer J. Verhaar Werknummer Versie Datum editie 1 15 oktober 2015 Inleiding Deze notitie geeft de beoordeling weer van de factor van de temperatuur van de binnenoppervlakten voor het plan Blok 5AB Houthaven te Amsterdam. Het plan bestaat uit de realisatie van een appartementengebouw van 5 lagen op een 2-laags parkeergarage. De woningen op begane grondniveau beschikken tevens over (verblijfs-)ruimten in het souterrain waar ook een deel van het parkeren plaatsvindt. Probleemstelling Door de situering van (verblijfs-)ruimten in het souterrain en isolatie van de begane grond vloer aan de bovenzijde is het risico op koudebruggen ter plaatse van alle doorgaande draagconstructies en gevels op zowel souterrainniveau alsmede op het niveau van de begane grond aanwezig. Door middel van berekening is nagegaan of kan worden voldaan aan de in het Bouwbesluit gestelde eisen ten aanzien van de factor van de temperatuur van de binnenoppervlakte. Uitgangspunten De volgende details zijn in het onderzoek betrokken: Detail V002 t/m V015, H001 en H003 (projectnr. 1429, datum Van Aken) Voor de bovengenoemde details en combinaties er van (3D details) zijn de temperatuurfactoren / oppervlaktetemperaturen berekend. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten voor de isolatiematerialen gehanteerd: - Voorzetwanden op as F, 8/11/14 (deels) en as 20 : 120 mm Kingspan K12 houten ribben ( 0,020 W/mK) + 12,5 mm gips; - Voorzetwanden (buiten) as : Heraklith Combi Resol ( 0,021 W/mK) 95 mm + 25 mm hwc; - Voorzetwand tussen as D-E: MS-wand met minerale wol ( 0,035 W/mK) 170 mm + 2x 12,5 mm gips; - vloer souterrain: verende laag dekvloer EPS ( 0,035 W/mK) 20 mm + plafond Heraklith combi EPS ( 0,037 W/mK) 110 mm + 25 mm hwc en/of combi resol ( 0,021 W/mK) 70 mm + 25 mm hwc; - Vloer BG: drukvaste isolatie ( 0,035 W/mK) 190 mm; - Spouwisolatie: minerale wol ( 0,035 W/mK) 120 mm; - Isolatie in dilataties: minerale wol ( 0,040 W/mK); - Dakisolatie: drukvaste isolatie ( 0,03 W/mK); notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 1

2 Temperatuurfactor De temperatuurfactor (f ri ) geeft de verhouding tussen de binnenoppervlaktetemperatuur en de buitentemperatuur onder genormeerde condities volgens NEN 2778 (Vochtwering in gebouwen Bepalingsmethoden). In deze norm wordt met genormaliseerde binnen- en buitentemperaturen en overgangsweerstanden gerekend, deze zijn weergegeven in tabel 1. De norm gaat uit van een stationaire situatie van het buiten- en binnenklimaat. Tabel 1 Rekenwaarden voor de temperatuur en overgangsweerstanden volgens NEN 2778 θ [ C] R [m² K/W] a. Buitenlucht 0 0,04 b. Binnenlucht voor alle vlakken boven 1500 mm boven het vloeroppervlak c. Binnenlucht voor alle gesloten binnenoppervlakken lager dan 1500 mm boven het vloeroppervlak d. Binnenlucht voor het oppervlak, gelegen binnen een grenslijn op een afstand van 100 mm rond dagkanten van deuren, ramen en kozijnen e. Binnenlucht voor alle beglazingen tussen binnenlucht en buitenlucht 18 0, , , ,13 De temperatuurfactor wordt als volgt berekend: waarin: θ s;i binnenoppervlaktetemperatuur in C; θ e buitenluchttemperatuur in C; binnenluchttemperatuur in C. θ i Wettelijk kader Voor nieuwbouw van woningen worden vanuit het Bouwbesluit 2012 eisen gesteld aan de minimale temperatuurfactor. Ter beperking van het risico op vocht- en/of schimmelproblemen bedraagt de minimale temperatuurfactor 0,65. In lid 2 van artikel 3.22 uit het Bouwbesluit 2012 is aangegeven dat de minimale temperatuurfactor niet geldt voor ramen, deuren, kozijnen en daarmee gelijk te stellen constructieonderdelen. Een temperatuurfactor van 0,65 komt overeen met een minimale binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C. De berekening van de binnenoppervlaktetemperatuur is uitgevoerd met het programma Trisco, versie 11.0w. Hiermee kan het driedimensionale warmtetransport worden berekend waaruit de oppervlaktetemperatuur kan worden bepaald notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 2

3 Berekeningsresultaten Detail V011 / V002 / H003 (as 8 souterrain): uitgangssituatie zonder koudebrugonderbrekingen Figuur 1: Berekeningsresultaten detail V011 / V002 / H003 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C ruimschoots wordt onderschreden. Hieruit blijkt tevens dat de reeds in het ontwerp opgenomen dilataties noodzakelijk zijn notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 3

4 Detail V011 / V002 / H003 (as 8 souterrain) Figuur 1.1: Berekeningsresultaten detail V011 / V002 / H003 (koudebrugonderbrekingen + isolatie dagkanten). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een verticale en horizontale koudebrugonderbreking de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op de wanden en vloeren wordt behaald. Ter plaatse van de dagkanten is rondom het kozijn 60 mm hoogwaardig isolatiemateriaal en een multiplex aftimmering gedacht. In aanvulling op de bovengenoemde afwerking wordt geadviseerd om in de dagkant rondom het kozijn, een goed afgelakte hardhouten afwerklat toe te passen en de lat te beschouwen als kozijn of daarmee gelijk te stellen constructieonderdeel notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 4

5 Detail V007 (as 19 BG): uitgangssituatie Figuur 2: Berekeningsresultaten detail V007 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C juist wordt onderschreden notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 5

6 Figuur 2.1: Berekeningsresultaten detail V007 (doorzetten isolatie + inpakken wand + koudebrugonderbrekingen). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van de onderstaande maatregelen de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op de vloer en wand kan worden behaald. De maatregelen bestaan uit (zie ook volgende pagina): Resolschuim ten minste 500 mm (tov de binnenzijde van de wand) de hoek om doorzetten dikte ten minste 50 mm + 25 mm hwc Betonnen wand haaks op as 19 aan beide zijden inpakken lengte 500 mm dikte 50 mm. Toepassen hardhouten plint 15 x 70 mm notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 6

7 Figuur 2.2: Toelichting maatregelen notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 7

8 Detail V008 (as 10 BG): uitgangssituatie Figuur 3: Berekeningsresultaten detail V008 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C juist wordt onderschreden notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 8

9 Figuur 3.1: Berekeningsresultaten detail V008 (toepassen hardhouten plint). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een hardhouten plint de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt behaald. De maatregelen bestaan uit: Toepassen hardhouten plint 15 x 70 mm Opgemerkt dient te worden dat ter plaatse van de badkamers en toiletten een wandafwerking met beperkte wateropname wordt toegepast. Hierdoor is ook zonder toepassing van een plint in deze ruimten sprake van een verantwoorde situatie notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 9

10 Detail V009 (as 13 BG): uitgangssituatie Figuur 4: Berekeningsresultaten detail V009 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat zonder aanvullende maatregelen aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 10

11 Detail V010 (as 1 BG): uitgangssituatie Figuur 5: Berekeningsresultaten detail V010 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat zonder aanvullende maatregelen juist niet aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 11

12 Figuur 5.1: Berekeningsresultaten detail V010 (toepassen hardhouten plint). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een hardhouten plint de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt behaald. De maatregelen bestaan uit: Toepassen hardhouten plint 15 x 70 mm Opgemerkt dient te worden dat ter plaatse van de badkamers en toiletten een wandafwerking met beperkte wateropname wordt toegepast. Hierdoor is ook zonder toepassing van een plint in deze ruimten sprake van een verantwoorde situatie notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 12

13 Detail V012 (as 20 souterrain): uitgangssituatie Figuur 6: Berekeningsresultaten detail V012 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat zonder aanvullende maatregelen niet aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan. Door de complexe situatie met de aansluitende vloeren/wanden hellingbanen ligt de toepassing van binnenisolatie aan de zijde van de woning op as 20 het meest voor de hand notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 13

14 Figuur 6.1: Berekeningsresultaten detail V012 (toepassen binnenisolatie as 20). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van binnenisolatie de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op wand en vloerniveau wordt behaald. De maatregelen bestaan uit: Toepassen van een geisoleerde voorzetwand aan de zijde van de woning, bijvoorbeeld 120 mm Kingspan K12 (houten ribben) + 12,5 mm gipskartonplaat notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 14

15 Detail V014 (as 11 BG / souterrain): uitgangssituatie Figuur 7a: Berekeningsresultaten detail V014 (woning BG in uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat in de woning gelegen op de BG zonder aanvullende maatregelen aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 15

16 Figuur 7.1: Berekeningsresultaten detail V014 (koudebrugonderbrekingen + isolatie dagkanten). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een verticale en horizontale koudebrugonderbreking de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op de wanden en vloeren wordt behaald. Ter plaatse van de dagkanten is rondom het kozijn 60 mm hoogwaardig isolatiemateriaal en een multiplex aftimmering gedacht. In aanvulling op de bovengenoemde afwerking wordt geadviseerd om in de dagkant rondom het kozijn, een goed afgelakte hardhouten afwerklat toe te passen en de lat te beschouwen als kozijn of daarmee gelijk te stellen constructieonderdeel notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 16

17 Detail V015 / V005 (as 11 BG / souterrain): uitgangssituatie Figuur 8: Berekeningsresultaten detail V015 / V005 (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat zonder aanvullende maatregelen niet aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 17

18 Figuur 8.1: Berekeningsresultaten detail V015 (koudebrugonderbreking vloer + binnenisolatie). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een verticale koudebrugonderbreking de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op de wanden en vloeren wordt behaald. Ter plaatse van het plafond dient vanwege een geringe overschrijding van de binnenoppervlaktetemperatuur bij toepassing van binnenisolatie een houten plint (of strook multiplex) langs het plafond worden toegepast. De maatregelen bestaan uit: Toepassen van een geisoleerde voorzetwand aan de zijde van de woning, bijvoorbeeld 120 mm Kingspan K12 (houten ribben) + 12,5 mm gipskartonplaat. Houten plint/strook langs het plafond, afmetingen ca. 15 x 50 mm notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 18

19 Aanvullend detail: Aansluiting betonwand op kalkzandsteen wand souterrain Figuur 9: Berekeningsresultaten aanvullend detail (uitgangssituatie). Uit de berekeningen blijkt dat zonder aanvullende maatregelen niet aan de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C wordt voldaan notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 19

20 Figuur 9.1: Berekeningsresultaten aanvullend detail (dilatatie tussen betonwand + kz-steen). Uit de berekeningen blijkt dat bij toepassing van een verticale koudebrugonderbreking (dilatatie ca. 80 mm gevuld met minerale wol) tussen de betonwand en het kalkzandsteen de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van 11,7 C op de vloeren wordt behaald. Tussen as 18 en 20 wordt in plaats van een kalkzandsteen wand een betonnen wand toegepast. Hier kan een vergelijkbare maatregel worden toegepast notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 20

21 Conclusie Uit de beoordeling en de berekeningen van de maatregelen blijkt dat sprake is van meerdere kritische situaties ten aanzien van de vereiste binnenoppervlaktetemperatuur van de uitwendige en inwendige scheidingsconstructies. Dit komt onder meer door de sprongen in de lijn van de isolatie (van binnenisolatie naar buitenisolatie en vv) en door de doorgaande (draag-)constructies. Uit de beoordeling blijkt dat in meerdere gevallen (aanvullende) maatregelen noodzakelijk zijn om het op grond van het Bouwbesluit vereiste factor van de temperatuur van de binnenoppervlakte te waarborgen. De maatregelen zoals beschreven in de rapportage en reeds zijn verwerkt door de architect bestaan uit: - De toepassing van koudebrugonderbrekingen in de betonnen draagconstructie - De toepassing van een hardhouten plint ter plaatse van enkele kritische vloer-en plafondaansluitingen - Het aanvullend isoleren / inpakken van aangrenzende constructies - Het isoleren van de dagkanten van de kozijnen op souterrainniveau - Het toepassen van (gedeeltelijke) binnenisolatie in plaats van buitenisolatie op de assen 8, 11 en 20 in het souterrain. KuiperCompagnons Projectverantwoordelijke: ir. J. Hardlooper Behandeld door: ir. J. Hardlooper en ing. P. Roosen Telefoonnummer: notitie koudebruggen Blok 5 AB Houthaven te Amsterdam 21