ArcheoPro Archeologisch rapport Nr 877

Transcriptie

1 ArcheoPro Archeologisch rapport Nr 877 Stoutenburgerweg, Terschuur Gemeente Barneveld Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O); Bureauonderzoek en karterend booronderzoek Versie (Zonder opmerkingen zal deze versie na 3 maanden als definitief rapport worden opgeleverd) Richard Exaltus Joep Orbons oktober 2008 ArcheoPro

2 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 2 ArcheoPro Archeologisch rapport Nr 877 Stoutenburgerweg, Terschuur Gemeente Barneveld Inventariserend Veldonderzoek (IVO-O); Bureauonderzoek, oppervlaktekartering en karterend booronderzoek Versie (Zonder opmerkingen zal deze versie na 3 maanden als definitief rapport worden opgeleverd) Colofon Opdrachtgever: Schoonderbeek en Partners Advies BV, Postbus BJ Ede Status: Versie 21 oktober 2008 Projectcode : S Stoutenburgerweg, Barneveld Bestandsnaam : ArcheoPro, Stoutenburgerweg, Barneveld, Opgesteld conform KNA 3.1 Archis CIS-nummer: Bevoegd gezag: Gemeente Barneveld Opslagplaats documentatie: Provincie Gelderland Auteur: Richard Exaltus, Joep Orbons Projectleider : Richard Exaltus, Joep Orbons Projectmedewerkers: Hon Rik Onderaannemers: nvt Autorisatie: Richard Exaltus ISSN : Uitgegeven door Souterrains, Partner of ArcheoPro Copyright 2008 Souterrains, Maastricht Souterrains, Partner of ArcheoPro Holdaal 6 Tel : 0(0 31) BTW: NL B01 Kamer van Koophandel Zuid Limburg: NL 6228 GH Maastricht Fax: 0(0 31) j.orbons@souterrains.nl Postbank: Nederland Mobiel: 0(0-31) IBAN: NL29PSTB BIC/ Swift: PSTBN L21

3 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 3 Inhoudsopgave: Samenvatting Inleiding Algemeen Locatiegegevens: Onderzoek Bureauonderzoek Methode Geo(morfo)logie, aardkunde en bodem Archeologie Historie Gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel Onderzoeksstrategie Veldonderzoek Verrichte werkzaamheden Resultaten booronderzoek Conclusies en aanbevelingen Literatuur Bijlage 1: Boorbeschrijving... 22

4 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 4 Samenvatting Op 6 oktober 2008 is door ArcheoPro een Inventariserend VeldOnderzoek (IVO-O) uitgevoerd op een terrein aan de Stoutenburgerweg te Barneveld. Het archeologisch onderzoek betrof een Inventariserend VeldOnderzoek (IVO-O) met bureaustudie. Bureauonderzoek heeft tot doel om op basis van beschikbare informatie te komen tot een gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel. Het Inventariserend Veldonderzoek heeft vervolgens tot doel om het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel te toetsen door middel van veldwaarnemingen. Hiermee kan de vraagstelling beantwoord worden of binnen het plangebied archeologische waarden aanwezig (kunnen) zijn en of deze vervolgonderzoek en/of planaanpassing vereisen. Volgens het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel, moet binnen het plangebied met name rekening gehouden worden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische resten uit de Middeleeuwen en eventuele resten van kleine kampementen uit de prehistorie. Het centrale en het zuidwestelijke deel van het plangebied liggen op een relatief laag gelegen dekzandrug die met name door ontwikkelingen in de Nieuwe Tijd, sterk is aangetast. Het noordoostelijke deel van het plangebied ligt op een dekzandvlakte. Uit de aanwezigheid van kleilagen in de hier gezette boringen, blijkt dat dit deel van de dekzandvlakte inderdaad verspoeld is zoals de geomorfologische kaart aangeeft. Op het centrale en het meest meest zuidwestelijke deel van het plangebied is de oorspronkelijke bodemopbouw volledig verstoord. Slechts in een kleine zone rond de boorpunten 15, 18, 19 en 20, lijkt de oorspronkelijke bodemopbouw nog min of meer bewaard te zijn gebleven. Hier is een dikke bouwvoor aangetroffen met daaronder plaatselijk nog resten van podzolvorming. Ondanks het naboren op deze boorpunten met een megaboor en het zeven van het hier opgeboorde materiaal, zijn hier geen archeologische indicatoren aangetroffen. Doordat delen van het plangebied door scharrelende kippen volledig van vegetatie ontdaan waren, kon plaatselijk een oppervlaktekartering worden uitgevoerd. Ook hierbij zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. De hoge kans op het aantreffen van archeologische waarden die volgens de cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente Barneveld voor het plangebied geldt, kan voor het overgrote deel van het plangebied worden bijgesteld tot een zeer lage trefkans. Het ondanks het uitvoeren van megaboringen en een oppervlaktekartering in de zone waarin de boringen 15, 18, 19 en 20 zijn gezet volledig ontbreken van archeologische indicatoren, betekent dat ook voor deze zone een lage kans op het aantreffen van archeologische resten geldt. In verband met het volledig ontbreken van archeologische indicatoren binnen het plangebied, zijn de KNA-onderdelen Waardestelling en Selectieadvies, in dit rapport niet nader De resultaten van het onderzoek geven geen aanleiding om archeologisch vervolgonderzoek te adviseren. Evenmin zijn tijdens het onderzoek archeologische resten aangetroffen waarmee tijdens de verdere planvorming of bij de uitvoering van de geplande werkzaamheden rekening zou moeten worden gehouden.

5 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 5 1 Inleiding 1.1 Algemeen - Opdrachtgever: Schoonderbeek en Partners Advies BV, Postbus BJ Ede - Geplande ingrepen: Bouw enkele woonhuizen, locatie en bodemingreepdiepte nog niet bekend. - Datum uitvoering veldwerk: 6 oktober Archis CIS nummer: Opgesteld conform KNA Bevoegd gezag: Gemeente Barneveld - Bewaarplaats vondsten: Provincie Gelderland - Bewaarplaats documentatie: Provincie Gelderland 1.2 Locatiegegevens: - Provincie: Gelderland - Gemeente: Barneveld - Plaats: Terschuur - Toponiem: Stoutenburgerweg - Globale ligging: Tussen de Stoutenburgerweg en de Esvelderbeek - Hoekcoördinaten plangebied: o / o / o / o / Oppervlakte plangebied: 1.05 ha - Eigendom: particulier - Grondgebruik: Boerderij (kippen-farm) - Hoogteligging: ± 5 m +NAP - Bepaling locaties: GPS Garmin, meetlinten - Onderzoeksgebied bureauonderzoek: Cirkel met een straal van één kilometer rond het centrum van het plangebied 1.3 Onderzoek Op 6 oktober 2008 is door ArcheoPro een Inventariserend VeldOnderzoek (IVO-O) uitgevoerd op een terrein aan de Stoutenburgerweg te Barneveld. Het archeologisch onderzoek betrof een Inventariserend VeldOnderzoek (IVO-O) met bureaustudie. Bureauonderzoek heeft tot doel om op basis van beschikbare informatie te komen tot een gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel. Het Inventariserend Veldonderzoek heeft vervolgens tot doel om het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel te toetsen door middel van veldwaarnemingen. Hiermee kan de vraagstelling beantwoord worden of binnen het plangebied archeologische waarden aanwezig (kunnen) zijn en of deze vervolgonderzoek en/of planaanpassing vereisen. ArcheoPro voert haar onderzoeken uit conform de hiervoor vastgelegde normen en richtlijnen en is door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM) vergunning verleend tot het verrichten van bepaalde archeologische werkzaamheden in het kader van het doen van opgravingen, bestaande uit prospectie door middel van booronderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door drs. R.P. Exaltus (senior-archeoloog), ing. P.J. Orbons (senior vakspecialist) en H. Rik (veld-technicus).

6 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 6 Figuur 1: De ligging van het plangebied (rood omlijnd) met daaromheen de cirkel die de buitengrens van het onderzoeksgebied aangeeft. Topografische Dienst Kadaster, Emmen, 2008

7 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 7 2 Bureauonderzoek 2.1 Methode Tijdens het bureauonderzoek wordt door de bestudering van beschikbare bronnen, kennis vergaard omtrent de bodem en geologie van het onderzoeksgebied en de hierin bekende en te verwachten archeologische waarden. Aan de hand van de resultaten van het bureauonderzoek kan de beste aanpak voor het veldonderzoek worden bepaald. Hierbij zijn de volgende bronnen geraadpleegd: -Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) -Archeologische MonumentenKaart (AMK) -ARCHeologisch Informatie Systeem (ARCHIS) -Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN) -Provincie Gelderland; Wateratlas -Gemeente Barneveld, Archeologische beleidskaart -Bodemkaart 1: Geomorfologische kaart 1: Geologische kaart 1: Kadastrale minuutplan met aanwijzende tafels, Grote historische atlas van Nederland 1: Grote historische topografische atlas van Nederland, provincie Gelderland 1: Atlas van topografische kaarten Nederland , 1: Figuur 2: Luchtfoto met daarop rood omlijnd het onderzoeksgebied. Bron:

8 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Geo(morfo)logie, aardkunde en bodem Het plangebied ligt op dekzand dat tot de Formatie van Boxtel wordt gerekend (voorheen Formatie van Twente). Dit dekzand bestaat uit leemarm en lemig fijn zand dat is afgezet gedurende de laatste ijstijd (het Weichseliën). Het onderzoeksgebied bestaat voor het overgrote deel uit een vlakte van ten dele verspoelde dekzanden (Legenda-eenheid 2M9 op figuur 3). Het noordoostelijke deel van het plangebied ligt hier ook op. Het overige deel van het plangebied ligt op één van de dekzandruggen (Legenda-eenheid 3K14 op figuur 3), die binnen de vlakte van ten dele verspoelde dekzanden liggen. Ten noorden van het plangebied ligt een dalvormige laagte zonder veen (Legendaeenheid 2R2 op figuur 3). Het betreft hier het dal van de Esvelderbeek. Op de uitsnede uit het Actueel hoogtebestand nederland (AHN; figuur 4) is het dal van de Esvelderbeek duidelijk te herkennen. Tevens is hierop goed te zien dat het westelijke deel van het onderzoeksgebied aanmerkelijk lager ligt dan het oostelijke deel. De dekzandruggen binnen het onderzoeksgebied, zijn goed herkenbaar. Dit geldt echter slechts deels voor de dekzandrug waarop het plangebied ligt; deze wordt doorsneden door lage terreindelen en correspondeert hierdoor nog slechts deels met de vorm zoals deze op de geomorfologische kaart wordt aangegeven. Op de drogere delen van het dekzandlandschap zijn veelal veldpodzolgronden ontstaan. Deze worden gekenmerkt door een uitspoelingslaag (E-horizont) en een inspoelingslaag (Bhorizont). De B-horizont gaat veelal via een overgangslaag (de BC-horizont) over in het niet door bodemvorming beïnvloede zand (de C-horizont). Binnen het plangebied geeft de bodemkaart echter de aanwezigheid van Gooreerdgronden aan; goor is een vochtige laagte. Dergelijke bodems worden gekenmerkt door een donkere bovengrond en een zwakke of ontbrekende B- horizont. Figuur 3: Uitsnede uit de geomorfologische kaart met daarin rood omlijnd het plangebied met daaromheen de cirkel die de buitengrens van het onderzoeksgebied aangeeft.

9 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 9 Figuur 4: Uitsnede uit het Actueel Hoogtebestand Nederland met daarin rood omlijnd het plangebied met daaromheen de cirkel die de buitengrens van het onderzoeksgebied aangeeft.

10 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Archeologie Volgens de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) ligt het plangebied in een zone met een lage kans op het aantreffen van archeologische waarden. De cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente Barneveld, geeft daarentegen voor het plangebied een hoge waarde aan (zie figuur 5). Binnen een straal van één kilometer rondom het plangebied ligt slechts één bekende archeologische vindplaats. Het betreft monument 3677 waarop resten van de Laat- Middeleeuwse uithof van de dom van sint Jan vermoed worden. Ongeveer een halve kilometer ten zuiden van dit monument liggen (buiten het onderzoeksgebied) de waarnemingen en Deze waarnemingen liggen op dezelfde locatie en hebben eveneens betrekking op resten van de uithof van de dom van sint Jan. Het betreft inhumatiegraven, vloertegels, een stenen muur en een boogstructuur. Ten noorden van het onderzoeksgebied ligt monument Hier zijn tijdens ontgrondingswerkzaamheden in 1964, niet nader omschreven vuursteenartefacten aangetroffen. Tevens is op veertig centimeter beneden het maaiveld een vondstlaag aangetroffen met daarboven resten van middeleeuws aardewerk. Figuur 5: gemeentelijke waardekaart, uitsnede onderzoeksgebied.

11 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 11 Figuur 6: Kaart met Archis-gegevens met daarop een cirkel met een straal van één kilometer rond het plangebied die de buitengrens van het onderzoeksgebied aangeeft.

12 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Historie De kadastrale kaart uit 1832 toont een sterk geperceleerd plangebied. Uit de aanwijzende tafels blijkt dat het plangebied bij Peter Wilbrink uit Barneveld in gebruik was als bouwland, bos, erf, weiland en tuin. Het ronde perceel ten zuiden van het plangebied, geeft de locatie van de molen aan die hier nog altijd staat. Figuur 7: Kadastrale kaart uit 1832.

13 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 13 Figuur 8 toont achtereenvolgens topografische kaarten van het onderzoeksgebied uit 1847, 1906, +/-1960 en De kaarten uit 1847 en 1906 laten een percelering zien die nog grotendeels overeenkomt met die op de kadastrale kaart uit Het plangebied vormde een boerderijcomplex ten noorden van een splitsing van onverharde wegen. Ten noorden hiervan lagen door houtwallen omgeven percelen en ten zuiden stond de kallenbroeker Molen, Den Olden Florus. Deze korenmolen van het type gesloten standerdmolen, stamt van rond De kaart uit ± 1960 laat zien dat de onverharde weg die binnen het zuidwestelijke deel van het plangebied liep, dan inmiddels verloren is gegaan. Hetzelfde geldt voor de boomwallen op het noordelijke deel van het plangebied. Tevens zijn op dat moment talrijke kippenschuren rond de boerderij gebouwd. De kaart uit 2008 laat zien dat in de tweede helft van de twintigste eeuw, binnen het plangebied, een grote kippenschuur is gebouwd op het noordoostelijke deel van het plangebied. Figuur 8: Uitsneden uit de topografische kaarten uit achtereenvolgens: 1837, 1891, +/-1960 en Topografische Dienst Kadaster, Emmen, 2008

14 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel Verwachte perioden (datering) Op basis van de bekende gegevens omtrent archeologische waarden in het gebied moet worden geconcludeerd dat binnen het onderzoeksgebied voornamelijk vindplaatsen aanwezig aanwezig zijn die uit de Middeleeuwen dateren. Hoewel ten noorden van het onderzoeksgebied ook vondsten gedaan zijn van vuursteen uit de Steentijd, lijkt de bewoning met name te intensiveren in de Middeleeuwen. Complextypen De ligging op een relatief laag gelegen zandrug, betekent dat binnen het plangebied minder kans is op de aanwezigheid van met name nederzettingsterreinen en grafvelden uit de prehistorie dan op de aanmerkelijk hoger gelegen delen van het dekzandlandschap in het (zuid)oosten van het onderzoeksgebied. Binnen het plangebied lijkt met name kans op de aanwezigheid van resten van kleine kampementen uit de prehistorie en van huisplaatsen uit de Middeleeuwen. Uiterlijke kenmerken Nederzettingsresten uit alle perioden zullen binnen het plangebied uit vondststrooiingen bestaan met eventueel in de ondergrond aanwezige (resten van) greppel- en of spoorvullingen. Eventueel kunnen sporen zichtbaar zijn in recente bodemontsluitingen en geschoonde slootkanten. Specifieke ligging (locatie) Het plangebied ligt op de overgang van een dekzandrug naar een vlakte van ten dele verspoelde dekzanden. Hierdoor geldt voor het noordoostelijke deel van het plangebied dat op deze vlakte ligt, een lagere archeologische verwachting dan voor het centrale- en het zuitwestelijke deel dat op de dekzandrug ligt. Mogelijke verstoringen In en rond het plangebied zijn houtwallen verwijderd, zijn greppels en sloten aangelegd en weer opgevuld en hebben in de twintigste eeuw ingrijpende bouw-activiteiten plaatsgevonden. Het ligt voor de hand dat hierdoor (tenminste plaatselijk) aanzienlijke bodemverstoring is opgetreden.

15 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Onderzoeksstrategie Tijdens het veldwerk moet allereerst de intactheid van de bodem worden vastgesteld alsmede de mogelijke aanwezigheid van archeologische indicatoren in de bodem. Om de bodemopbouw zo exact mogelijk te kunnen bestuderen kan het beste gebruik gemaakt worden van een guts. Indien blijkt dat de huidige grondbewerking tot in de natuurlijke bodem reikt en een goede vondstzichtbaarheid heerst, is een oppervlaktekartering het meest geschikt voor het opsporen van archeologische indicatoren. Overal waar de uitvoering van een oppervlaktekartering niet mogelijk is of in onvoldoende mate effectief zal zijn en de bodem nog deels intact is, wordt nageboord met een edelmanboor met een diameter van 15 cm. Het hiermee opgeboorde materiaal wordt gezeefd op een zeef met een maaswijdte van vier millimeter. De boringen worden bij voorkeur gezet in een gelijkmatig driehoeksgrid met telkens 25 meter afstand tussen de boringen en 20 meter afstand tussen de boorraaien. Hierdoor wordt een boordichtheid bereikt van ongeveer 20 boringen per hectare. Een dergelijke boordichtheid voldoet volgens de Leidraad inventariserend veldonderzoek; Deel: karterend booronderzoek (SIKB, 2006), als brede zoekoptie om vindplaatsen in zand op te sporen. Van alle boorpunten wordt de NAP-hoogte bepaald. Figuur 9: Plangebied gezien vanaf boorpunt 1 in zuidelijke richting met de molen op de achtergrond.

16 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 16 3 Veldonderzoek 3.1 Verrichte werkzaamheden - Positie boringen: regelmatige verdeling over het plangebied, zie figuur Gebruikt boormateriaal: guts met diameter van 3 cm / edelmanboor met diameter van 15 cm. - Totaal aantal boringen: 22 - Boorgrid: 20x25 m - Boordichtheid: 21 boringen per hectare - Geboorde diepte: 1,0 2,0 m -Mv - Inmeten boorlocaties: GPS, meetlint en waterpas - Boorbeschrijving: Archeologische Standaard Boorbeschrijving (ASB 5.1) - Inspectie bodemontsluitingen en/of oppervlaktekartering: De percelen waarop de boringen 1 tot en met 4, 6 tot en met 8, 10, 11, 18 en 21 tot en met 23 zijn gezet, waren door de activiteiten van scharrelende kippen, volledig ontdaan van vegetatie. In verband met de goede vondstzichtbaarheid op deze percelen, is hier een oppervlaktekartering uitgevoerd. Dit heeft geen archeologische indicatoren opgeleverd Figuur 10: Één van de door scharrelende kippen van vegetatie ontdane terreindelen waarop een oppervlaktekartering kon worden uitgevoerd.

17 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Resultaten booronderzoek Van het aanvankelijk uitgezette boorpunten-netwerk van 23 boringen, konden 22 boringen ook daadwerkelijk worden gezet. Boorpunt 13 kon door de aanwezigheid van een gebouw alhier, niet worden gezet. De ligging van de boorpunten is weergegeven op de boorpuntenkaart. De resultaten van het booronderzoek zijn opgesomd in de bijlage 1. In de boringen 1 tot en met 10, 12 tot en met 18 en 21 tot en met 23, is een pakket zand aangetroffen dat bestaat uit een mengsel van brokken humusrijk en humusarm zand (zie figuur 12). Het gaat hier onmiskenbaar om een pakket ingrijpend verstoorde, of zelfs opgebrachte, grond. In de boringen 4, 6, 7, 9, 10, 12, 14, 16, 17, 21, 22 en 23, begint dit pakket direct vanaf het maaiveld, is het ruime een halve meter dik en gaat het direct over in het schone gele zand van de C-horizont. In de boringen 1, 2, 3, en 5, is een dergelijk pakket zand aangetroffen onder een 10 tot 35 cm dikke laag humusrijk zand. Waarschijnlijke vormt de laag humusrijk zand hier een moderne bouwvoor die is ontstaan na de vorming van het pakket verstoorde grond. In de boringen 1, 2 en 5 is hieronder een laag zand met extreme gley-verschijnselen aangetroffen. In de boringen 1 en 2 is onder deze gleylaag een respectievelijk 25 en 5 cm dikke laag zwak zandige klei aangetroffen. Dergelijke klei bleek ook aanwezig in boring 8. Het hieronder liggende zand bleek in deze boring uit een gelaagd pakket te bestaan met afwisselend laagjes grof en matig grof zand. In de boringen 1 en 2 gaat de klei direct over in matig fijn zand. Dit zand is schoon en vertoont geen sporen van bodemvorming. In boring 11 is sterk kleiig zand aangetroffen dat wordt afgedekt door een 70 cm dikke bouwvoor die uit humusrijk zand bestaat. Een vergelijkbare laag humusrijk zand is ook aangetroffen in de boringen 15, 19 en 20. In tegenstelling tot het in de boringen 1, 2, 3 en 5 aangetroffen humusrijke zand, is met betrekking tot het in de boringen 11, 15, 19 en 20 aangetroffen humusrijke zand, geen aanleiding om te veronderstellen dat het slechts om een moderne bouwvoor kan gaan. In de boringen 19 en 20 gaat dit humusrijke zand abrupt over in het schone gele zand van de C-horizont. In boring 15 is onder deze bouwvoor echter een dunne laag geoxideerd zand aangetroffen die het restant van een BC-horizont lijkt te vormen. In boring 18 tenslotte, is tussen het pakket verstoord zand en het schone gele zand van de C- horizont, een 12 cm dikke laag door humus en ijzer aaneengekit zand aangetroffen. Hoewel deze laag uit losgeploegde brokken bestaat, lijkt het hier om (het restant van) een B-horizont te gaan. Uit de resultaten van het booronderzoek blijkt dat het plangebied als het ware uiteenvalt in drie zones: In het noordoostelijke deel heeft klei-afzetting plaatsgevonden en hebben dermate natte omstandigheden geheerst dat bodemvorming beperkt beleef tot het ontstaan van extreme gley-verschijnselen. Op het centrale en het meest meest westelijke deel is de oorspronkelijke bodemopbouw volledig verstoord. In de zone waarin de boringen 15, 18, 19 en 20 zijn gezet, is mogelijk een oude bouwvoor aanwezig met hieronder plaatselijk nog resten van podzolvorming. Hoewel uit de stukgeploegde B-horizont in boring 18 blijkt dat ook hier waarschijnlijk ingrijpende bodem-aantasting heeft plaatsgevonden, is ter plaatse van de boorpunten 15, 18, 19 en 20, nageboord met een edelmanboor met een diameter van 15 cm. Ondanks het zeven van het hier opgeboorde materiaal, zijn hier geen archeologische indicatoren aangetroffen. Figuur 11: het zeven van het opgeboorde materiaal bij boring 18

18 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 18 Figuur 12: Foto van boring 3 met daarin de uit brokken humusrijk en humusarm zand bestaande laag die in veruit de meeste boringen is aangetroffen. Figuur 13: Boorprofielen

19 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 19 Figuur 14: Boorpunten met verstoringsdiepten. Topografische Dienst Kadaster, Emmen, 2008

20 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 20 4 Conclusies en aanbevelingen (selectieadvies) Volgens het gespecificeerd archeologisch verwachtingsmodel, moet binnen het plangebied met name rekening gehouden worden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische resten uit de Middeleeuwen en eventuele resten van kleine kampementen uit de prehistorie. Het centrale en het zuidwestelijke deel van het plangebied liggen op een relatief laag gelegen dekzandrug die met name door ontwikkelingen in de Nieuwe Tijd, sterk is aangetast. Het noordoostelijke deel van het plangebied ligt op een dekzandvlakte. Uit de aanwezigheid van kleilagen in de hier gezette boringen, blijkt dat dit deel van de dekzandvlakte inderdaad verspoeld is zoals de geomorfologische kaart aangeeft. Op het centrale en het meest meest zuidwestelijke deel van het plangebied is de oorspronkelijke bodemopbouw volledig verstoord. Slechts in een kleine zone rond de boorpunten 15, 18, 19 en 20, lijkt de oorspronkelijke bodemopbouw nog min of meer bewaard te zijn gebleven. Hier is een dikke bouwvoor aangetroffen met daaronder plaatselijk nog resten van podzolvorming. Ondanks het naboren op deze boorpunten met een megaboor en het zeven van het hier opgeboorde materiaal, zijn hier geen archeologische indicatoren aangetroffen. Doordat delen van het plangebied door scharrelende kippen volledig van vegetatie ontdaan waren, kon plaatselijk een oppervlaktekartering worden uitgevoerd. Ook hierbij zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. De hoge kans op het aantreffen van archeologische waarden die volgens de cultuurhistorische waardenkaart van de gemeente Barneveld voor het plangebied geldt, kan voor het overgrote deel van het plangebied worden bijgesteld tot een zeer lage trefkans. Het ondanks het uitvoeren van megaboringen en een oppervlaktekartering in de zone waarin de boringen 15, 18, 19 en 20 zijn gezet volledig ontbreken van archeologische indicatoren, betekent dat ook voor deze zone een lage kans op het aantreffen van archeologische resten geldt. In verband met het volledig ontbreken van archeologische indicatoren binnen het plangebied, zijn de KNA-onderdelen Waardestelling en Selectieadvies, in dit rapport niet nader uitgewerkt. De resultaten van het onderzoek geven geen aanleiding om archeologisch vervolgonderzoek te adviseren. Evenmin zijn tijdens het onderzoek archeologische resten aangetroffen waarmee tijdens de verdere planvorming of bij de uitvoering van de geplande werkzaamheden rekening zou moeten worden gehouden. In alle gevallen geldt dat indien archeologische materialen en/of sporen aangetroffen worden, deze gemeld dienen te worden bij de gemeente Barneveld, conform Monumentenwet 1988, laatste wijzing van 1 september 2007, paragraaf 7, artikel 53 en verder. Drs. R.P. Exaltus Senior-archeoloog

21 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 21 Archeologische tijdschaal Periode Datering Midden- en Laat Paleolithicum (oude steentijd) Mesolithicum (midden steentijd) Neoliticum (nieuwe steentijd) Bronstijd Ijzertijd v. chr Romeinse tijd 12 v chr n. chr. Vroege middeleeuwen Volle middeleeuwen Late middeleeuwen Nieuwe tijd heden Literatuur Es. Van W.A., Sarfatij, H. & P.J. Woltering (red.) Archeologie in Nederland; De rijkdom van het bodemarchief. Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. Amersfoort. Kuiper, M. 2006/2007. Atlas van topografische kaarten Nederland, Uitgeverij 12 Provinciën, Landsmeer. Rijksdienst voor het oudheidkundig Bodemonderzoek, ARCHIS II (Archeologisch Informatie Systeem), Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek 2000, IKAW 2 (Indicatieve kaart Archeologische Waarden), Amersfoort. Grote historische Provincie Atlas van Nederland; deel 3 Oost-Nederland : Topografische dienst Wolters Noordhoff Groningen 1990 Grote historische topografische Provincie Atlas Gelderland; : Nieuwland Tilburg 2006 Twaalf provinciën Atlas van topografische kaarten. Nederland Uitgeverij twaalf provinciën. Landsmeer. Grote topografische atlas van Nederland 1: Deel 3 Oost-Nederland. Topografische dienst. Wolters Noordhoff Groningen 1997 Stichting voor Bodemkartering, Bodemkaart van Nederland 1: Blad 32-Oost. Wageningen. Stichting voor Bodemkartering: Geomorfologische kaart van Nederland 1: Blad 32- Oost. Staring Centrum, Wageningen, 1989 Moleninformatie: en

22 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina 22 Bijlage 1: Boorbeschrijving Algemene kopgegevens Soort boring BAR Projectnummer S Projectnaam Stoutenburgerweg, Barneveld Deelgebied Nvt Organisatie ArcheoPro CIS-code coördinaatsysteem RD2000 Coördinaatsysteemdatum ETRS89 Locatiebepaling GPS en meetlint Referentievlak NAP Bepaling maaiveldhoogte AHN Waterpas Boormethode Guts en edelman Boordiameter 3 cm en 15 cm Opdrachtgever Schoonderbeek en Partners Advies, Ede Posities van de boringen (boorlocaties) Boornummer XCO YCO MA, M s tov NAP a Boorbeschrijving volgens ASB 5.1 Boor LDO Lithologie Kleur Overige kenmerken Nr GD B K BS BZ B G BH HK TK IK VLK CO NVS VS SST BHN BI GI 1 23 Z 1 3 BR DO BOV 52 Z 1 2 BR GE ROG 57 Z 1 GE OR RO ROV3 80 K GR LI MST 120 Z 1 GR LI BHC DEZ 2 35 Z 1 3 BR DO BOV 44 Z 1 2 BR GE ROG 48 Z 1 GE OR RO ROV3 53 K GR LI MST 100 Z 1 GR LI BHC DEZ 3 10 Z 1 3 BR DO BOV 55 Z 1 2 BR GE ROG 100 Z 1 GR LI BHC DEZ 4 65 Z 1 2 BR GE ROG 100 Z 1 GR LI BHC DEZ 5 35 Z 1 3 BR DO BOV 60 Z 1 2 BR GE ROG 95 Z 1 GR OR RO ROV3 130 Z 1 GR LI BHC DEZ 6 85 Z 1 2 BR GE ROG 125 Z 1 GR LI BHC DEZ 7 80 Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GR LI BHC DEZ 8 30 Z 1 2 BR GE ROG 45 K GR MST 70 Z 1 GR LI ZL 100 Z 1 GR LI BHC DEZ 9 80 Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 3 BR DO BOV 100 Z 3 GR 130 Z 1 GE BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GE LI BHC DEZ AIS

23 Archeologische onderzoek Stoutenburgerweg, terschuur, Gemeente Barneveld. ArcheoPro Rapport 877, Pagina Z 1 2 BR GE ROG 200 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 65 Z 1 3 BR DO BOV 70 Z 1 GE DO BHBC DEZ 20 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 160 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 150 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 70 Z 1 2 BR RO DO BHB DEZ 100 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 3 BR DO BOV 120 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 3 BR DO BOV 150 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 100 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GE LI BHC DEZ Z 1 2 BR GE ROG 120 Z 1 GE LI BHC DEZ Betekenis van de afkortingen: LDO Onderzijde boortraject Lithologie: GD Onverharde sedimenten: G = grind, K = klei, L = leem, V = veen en Z = zand Bijmengsels: BK = bijmengsel klei, BS = bijmengsel silt, BZ =bijmengsel zand, BG= bijmengsel grind, BH = bijmengsel humus. Betekenis toegevoegde cijfers: 1 = zwak, 2 = matig, 3 = sterk en 4 = uiterst. Kleur: HK = hoofdkleur, BL = blauw, BR = bruin, GE = geel, GN = groen, GR = grijs, OL = olijf, OR =oranje, PA = paars, RO = rood, RZ = roze, WI = wit, ZW = zwart. TK = Tweede kleur (kleurafkortingen als boven). IK = Intensiteit kleur: LI = licht en DO = donker VLK = Vlekken (V): 2 e en 3 e letter is kleurafkorting als boven, 1 = weinig, 2 = matig, 3= veel Overige kenmerken: CO = Consistentie (C ): ZSL-zeer slap, SLA-slap, MSL-matig slap, MST-matig stevig, STV-stevig NVS = Nieuwvormingen; ROV = Roestvlekken (1 = spoor, 2 = weinig, 3 = veel) VS = veensoorten SST = Sedimentaire structuren; ZL = zandlagen BHN = Bodemhorizont; BHC = C-horizont, BHBC = BC-horizont, BHB = B-horizont BI = Bodemkundige interpretaties; BOV = bouwvoor, ROG = rommelig GI = Geologische interpretaties; DEZ = dekzand AIS = Archeologische indicatoren