RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij Salto Montessorischool De Trinoom

Transcriptie

1 RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij Salto Montessorischool De Trinoom Plaats : Eindhoven BRIN-nummer : 17RM Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 7 april 2011 Rapport vastgesteld te Eindhoven op 9 juni 2011 DEFINITIEF

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusie 13 Bijlage 15 pagina 3 van 16

4

5 1 Inleiding Op 7 april 2011 heeft de inspectie Salto Montessorischool De Trinoom bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. De bijlage bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het al aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie en de intern begeleiders zijn gevoerd; een nagesprek is gehouden met de directie en een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op Salto Montessorischool De Trinoom naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. pagina 5 van 16

6

7 2 Bevindingen De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat Salto Montessorischool De Trinoom (hierna te noemen De Trinoom) de kwaliteit van het onderwijs voor het merendeel van de onderzochte indicatoren op orde heeft. Sinds het laatste inspectiebezoek in 2006 is er sprake van een vooruitgang in de kwaliteit. Dit komt vooral tot uiting bij de kwaliteitsaspecten kwaliteitszorg, zorg en begeleiding. Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt de eindresultaten als voldoende. Deze conclusie is gebaseerd op de resultaten van de leerlingen op de Cito Eindtoets. Zowel in 2009, 2010 als 2011 liggen de opbrengsten op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. Wel valt op dat de resultaten van de leerlingen op het onderdeel spelling de laatste jaren tegenvallen. Voor de school is dit een teleurstelling, want van de implementatie van een nieuwe spellingsmethode had men meer verwacht. Daarom is het voornemen om per bouw te evalueren waar de knelpunten liggen om op basis daarvan een stappenplan op te stellen. De inspectie waardeert de resultaten tijdens de schoolperiode als voldoende. Daarbij baseert zij zich op de meest recente prestaties bij technisch lezen (groep 3 en 4), begrijpend lezen (groep 6) en rekenen/wiskunde (groep 4 en 6). Deze voldoen over de hele linie aan de verwachtingen, met uitzondering van technisch lezen in groep 3. Voor de school is dit laatste een bekend gegeven, omdat op De Trinoom - net als op veel andere Montessorischolen - wordt gekozen voor een ander leertraject dan gebruikelijk om de beginselen van het technisch lezen te onderwijzen. De inspectie spreekt nog geen waardering uit over het niveau van de sociale competenties van de leerlingen in groep 8, omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn. De school maakt weliswaar gebruik van een genormeerd instrument om de sociaal-emotionele ontwikkeling van haar leerlingen te volgen, maar dit wordt alleen in groep 6 en 7 afgenomen om de resultaten nog in preventieve zin te kunnen gebruiken. De uitkomsten in de groepen 6 en 7 laten overigens zien dat de sociale competenties op een niveau liggen dat mag worden verwacht. Zorg en begeleiding Ten opzichte van het eerdere onderzoek heeft de school een positieve ontwikkeling doorgemaakt op het onderdeel zorg en begeleiding. Zo is er nu sprake van het gebruik van een samenhangend systeem van landelijk genormeerde instrumenten voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van haar leerlingen. Verder heeft de school haar procedures duidelijk beschreven in het zorgplan Desondanks is er sprake van een aandachtspunt. Het gehanteerde kleuterobservatie-instrument voldoet namelijk niet helemaal aan de gestelde eisen, omdat het de signalering van leer- en ontwikkelingsproblemen onvoldoende mogelijk maakt. Omdat de school dit zelf onderkent en al bezig is met een oriëntatie op een instrument dat aan de genoemde bezwaren tegemoet komt, waardeert de inspectie indicator 7.1 toch als voldoende. Met de school is wel de afspraak gemaakt dat ze vanaf volgend schooljaar een dergelijk gestandaardiseerd systeem gaat gebruiken. pagina 7 van 16

8 Met behulp van de gebruikte toetsen is de school in staat om leerlingen die uitvallen op tijd te signaleren. Daarbij is de school bovendien alert op leerlingen die meer aan kunnen. De school werkt voldoende planmatig aan de zorg aan de hand van een systematische zorgstructuur, bestaande uit een aantal stappen. Er wordt gewerkt met groepsplannen, die bestaan uit een algemeen gedeelte en een beschrijving van subgroepen, dat wil zeggen clusters van leerlingen met ongeveer dezelfde onderwijsbehoeften. Als blijkt dat een leerling onvoldoende profiteert van een (sub-)groepsplan volgt een leerlingbespreking, een observatie van de leerling door de intern begeleider en een nabespreking. Na deze nabespreking worden ook de andere zorgleerlingen doorgesproken. Zo nodig wordt voor leerlingen van wie de onderwijsbehoeften niet binnen het (sub-)groepsplan te realiseren zijn, een individueel handelingsplan opgesteld. Toch is de inspectie van mening dat de systematiek van de school nog onvoldoende kan waarborgen dat er een adequaat onderscheid wordt gemaakt tussen begeleiding en zorg. Sommige leerlingen krijgen weliswaar extra hulp door de leraar, maar deze hulp is niet altijd voldoende onderbouwd met aanvullende diagnostiek om na te gaan wat nu precies de hulpvraag van de leerling is. Dit leidt er toe dat leerlingen soms worden geclusterd in een (sub- )groepsplan, terwijl het nog maar de vraag is of deze leerlingen wel dezelfde onderwijsbehoeften hebben. Het is dan ook noodzakelijk dat De Trinoom op dit onderdeel een verfijning gaat aanbrengen, ook om te voorkomen dat leerlingen te lang begeleiding ontvangen, waar zorg aan de hand van een handelingsplan op zijn plaats zou zijn. De inspectie waardeert indicator 8.4 als voldoende. De voortgang van de zorg wordt regelmatig besproken tijdens de groepsbesprekingen. Na evaluatie worden de (sub-)groepsplannen en individuele handelingsplannen zo nodig bijgesteld of wordt er - als de zorg uiteindelijk niet tot het gewenste resultaat leidt - een beroep gedaan op externe deskundigheid. Kwaliteitszorg Om de schoolontwikkeling systematisch vorm te geven, werkt Salto Montessorischool De Trinoom aan de hand van een kwaliteitscyclus. De leiding van de school is zich terdege bewust van het belang van het systematisch evalueren van de kwaliteit van de opbrengsten, het planmatig werken aan verbeteractiviteiten en het borgen daarvan. De school weet hier in de praktijk ook vorm aan te geven. De inspectie waardeert de kwaliteitszorg dan ook over de hele linie als voldoende, hoewel er wel sprake is van een aantal kanttekeningen. Zo heeft de school zicht op de verschillen in onderwijsbehoeften van haar leerlingen en ze verbindt daar ook consequenties aan. Als aandachtspunt voor de school geldt wel om haar kennis over de onderwijsbehoeften van (sub)groepen leerlingen beter te verwoorden in het nieuwe schoolplan en een duidelijke relatie te leggen met de consequenties voor aanbod, pedagogischdidactisch handelen, leerlingenzorg, enzovoorts. De school evalueert in voldoende mate de kwaliteit van haar opbrengsten. Er is een volgsysteem geïmplementeerd, zodat de toetsresultaten nauwkeurig kunnen worden geanalyseerd. De school heeft al ambitieuze streefdoelen voor haar eindopbrengsten geformuleerd en het is nu zaak om dit ook te doen voor de tussenopbrengsten. Er is verder voldoende sprake van een uitgewerkte procedure om het onderwijs en leren regelmatig te evalueren. De Trinoom voert tevredenheidsonderzoeken uit. Daarnaast maakt de school gebruik van 'Werken met Kwaliteitskaarten-MontessoriOnderwijs', waarvoor de school een planning heeft opgesteld, zodat er voldoende garantie bestaat om binnen een cyclus van vier jaar alle kwaliteitsaspecten van het onderwijsleerproces (aanbod, tijd, didactisch en pedagogisch handelen, schoolklimaat en leerlingenzorg) betrouwbaar te evalueren. Verder beschikt de school over de resultaten uit de visitaties vanuit de Montessorivereniging ten behoeve van de formele certificering als Montessorischool. pagina 8 van 16

9 In haar schoolplan beschrijft de school haar beleidsvoornemens op hoofdlijnen. Deze voornemens worden verder uitgewerkt in jaarplannen, die vervolgens door diverse werkgroepen worden vertaald in actieplannen. Analyse van het jaarplan en een aantal actieplannen laat zien dat de school voldoende planmatig te werk gaat, hoewel het van belang is te blijven letten op het smart formuleren van de beoogde doelen. De kwaliteit van het onderwijsleerproces wordt in voldoende mate geborgd door middel van het vastleggen van afspraken en procedures en het toezicht op het naleven daarvan door het managementteam. Tot slot rapporteert de school in voldoende mate over de gerealiseerde kwaliteit. Als aandachtspunt wijst de inspectie in dit verband wel op de noodzaak om ouders in de schoolgids meer inzichtelijk te rapporteren over de onderwijsresultaten en de ontwikkelingen in het onderwijs dan nu het geval is. pagina 9 van 16

10 pagina 10 van 16

11 pagina 11 van 16

12

13 3 Conclusie Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op Salto Montessorischool De Trinoom op orde is. De inspectie handhaaft daarom het al aan de school toegekende basisarrangement. De bevindingen van dit vierjaarlijks bezoek zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. pagina 13 van 16

14

15 Bijlage In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2009 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht Kwaliteitsaspect 7a Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 15 van 16

16 Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving Wet- en regelgeving NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4B Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 16 van 16