In dit hoofdstuk willen we een opsomming geven van wat deze apparaten nou precies doen en wat je er mee kunt.

Transcriptie

1 De Aurical en de Affinity Inleiding In dit hoofdstuk willen we een opsomming geven van wat deze apparaten nou precies doen en wat je er mee kunt. De Aurical De Aurical is wijd verspreid. In haast iedere winkel staat er minstens één. Dit apparaat dat ontwikkeld en in de handel gebracht werd (en wordt) door ReSound, zag in ongeveer 1995 het levenslicht. De mogelijkheden waren voor die tijd enorm en zeer eigentijds. Er zijn nog wat alternatieve apparaten op de markt gebracht, maar die hebben het in Nederland niet echt gemaakt. De norm is zonder meer de Aurical geworden. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-1 De Aurical Door de jaren heen zijn er echter steeds ingewikkelder hoortoestellen op de markt gekomen en is het meten van die hoortoestellen steeds moeilijker geworden. Ook het audiometrie gedeelte is min of meer blijven steken in de tijd. De Affinity In 2004 werd de Affinity geïntroduceerd. In Nederland wordt dit apparaat door Emit in de markt gezet. Het werd ontwikkeld door Interacoustics, bekend van de klinische audiometers. De mogelijkheden t.a.v. hoortoestelmetingen alswel audiometrie zijn veel groter dan de Aurical kan bieden. T.b.v. audiometrie wordt een speciaal console meegeleverd die de bediener het gevoel geeft achter een echte diagnostische audiometer te zitten, i.p.v. achter een audiometrie-computer. Ook de vele vormen van hoortoesteltesten m.b.v. icra's is met de Affinity mogelijk. Ook is het mogelijk om meetprotocollen te importeren, op te roepen en uit te voeren. 1

2 Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-2 De Affinity Het bovenstaande is de reden dat de directies van veel bedrijven voor aanschaf en vervanging in de toekomst lonken naar de Affinity. De AA-opleiding heeft twee van deze machines staan, waardoor u als cursist en als één van de eerste audiciens in Nederland, in de gelegenheid bent om uzelf de techniek van deze machine eigen te maken. Hoewel de apparaten een tijdkloof kennen, zijn de zaken die u ermee kunt doen in beginsel min of meer gelijk. Om die reden behandelen we beide toestellen tegelijk en zullen we eventueel hier en daar een speciale aantekening maken, daar waar duidelijke verschillen bestaan. Wat kun je met een Aurical of een Affinity U heeft inmiddels gelezen dat de Aurical en de Affinity het kernpunt van de audicienspraktijk vormt en wel om de toepassingen die ermee gediend kunnen worden. We noemen ze: Diagnostische Audiometer Real Ear Measurement (REM) of Insertion Gain metingen Hearingaid Instrument Test (HIT) Ingebouwde Hipro (alleen op de Aurical) Tijdens het vak audiometrie wordt de werking van de Aurical en de Affinity als audiometer voldoende beschreven. Datzelfde geldt voor de toepassing van Insertion Gain metingen, tijdens de trainingen omtrent dit onderwerp. De ingebouwde Hipro werd al besproken in het hoofdstuk Rest ons nog het onderwerp: HIT of Hearing Instrument Test In hoofdstuk Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. hebben we besproken welke zaken de specifieke kenmerken van hoortoestellen bepalen. We denken hierbij aan Versterking Maximale Output Vervorming PC, AGC of WDRC Batterijverbruik Dit zijn precies de zaken die u kunt meten met HIT. 2

3 De meetbox Als je geluidsmetingen aan een hoortoestel wilt uitvoeren, moet je dat doen in een hele stille omgeving. Liefst een dode ruimte. Grote onderzoeksinstituten zoals fabrikanten van hoortoestellen en technische universiteiten hebben vaak de beschikking over dit soort ruimtes. Ze kosten echter veel ruimte en vooral geld. Reden waarom de gemiddelde audicien zich dat soort avonturen niet kan permitteren. De audicien heeft daarom een piepklein dood ruimtetje waar hij zijn toestelmetingen in uitvoert, t.w. de meetbox van de Aurical of de Affinity. Ook oudere machines zijn voor dit doel nog in omloop bijvoorbeeld de CAS meetbox; het basisprincipe is echter gelijk, een kleine ruimte die goed geïsoleerd is voor omgevingsgeluiden. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-3 Meetboxen van links de Aurical en rechts de Affinity In zo n dode ruimte treffen we standaard 3 zaken aan. Een luidspreker, een meetmicrofoon (de coupler) en de referentie microfoon. De luidspreker en de sweep De luidspreker zit in het deksel / de klep die de meetbox afsluit. Als we een hoortoestel testen, laten we middels deze luidspreker een sweep horen. Een sweep is een geluid dat bestaat uit serie zuiver sinusvormig signalen snel achter elkaar die laag beginnen en steeds hoger worden. In praktijk hoor je een fluittoon die steeds hoger wordt. De nauwkeurigheid van zo n sweep wordt uitgedrukt in het aantal tonen per octaaf. Stel je hebt 6 tonen per octaaf, dan betekent dat, dat je tussen 100 en 200 Hz 6 meetpunten hebt, tussen 200 en 400 Hz weer 6, tussen 400 en 800 Hz weer 6 enz. totdat we bij de Hz zijn. Hoe meer meetpunten per octaaf hoe zuiverder en nauwkeuriger de meting. Ook de snelheid waarmee het aantal meetpunten doorlopen wordt is bepalend voor de kwaliteit van de meting. Hoe hoger de snelheid, hoe minder nauwkeurig de metingen. De meetinstrumenten zijn echter zo snel dat dit laatste eigenlijk geen rol meer speelt. Het geluid dat door de luidspreker in de meetruimte wordt getoeterd, wordt opgevangen door de microfoon van het hoortoestel. Het wordt versterkt en bewerkt door de versterker, volgens instellingen van het toestel. Daarna wordt het naar de telefoon van het hoortoestel gestuurd en wordt het geluid in de meetcoupler weergegeven De 2 cc Coupler De meetcoupler is een kunstoor. Na heel veel metingen zijn de geleerden tot de ontdekking gekomen dat een oor een gemiddeld volume van 2 kubieke centimeter heeft ofwel 2 cc. Als je wilt weten hoeveel geluid er uit een hoortoestel komt, dan zul je dat geluid dus in een nagebootst oor van 2 cc moeten meten. De 2 cc Coupler 3

4 is zo n kunstoor; een afbeelding hiervan treft u aan in Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-4 De 2 cc Coupler volgens Dillon Het geluid komt via het slangetje waaraan het hoortoestel is bevestigd in de Coupler terecht. De ruimte is dus precies 2 cc en de meetmicrofoon zit onderin. Deze meet de exacte geluidsterkte die het hoortoestel produceert. Deze output wordt geregistreerd in het geheugen van de meetbox en weergegeven in een grafiek op het beeldscherm. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-4 De 2 cc Coupler volgens Dillon De Occluded Ear Simulator of OES-meting Nou zullen in praktijk ook het hoofd en de borstkast van een slechthorende wat reflecties geven en speelt ook de oorschelp een bepaalde rol in de ontvangst van het geluid van een hoortoestel. Niet in de laatste plaats beïnvloedt ook het oorstukje het geluid. Wil je heel precies weten hoeveel geluid een cliënt te horen krijgt dan zou je dus op een echt kunstoor moeten gaan meten in een stille ruimte; dit geeft immers een veel realistischer beeld van de werkelijke prestaties van het hoortoestel. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-5 OES Occluded Ear Simulator In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-5 is zo n opstelling weergegeven, overigens met een enorm ouderwets hoortoestel, maar het gaat even om het principe van meten. 2cc versus OES Hoewel het dus in feite een veel nauwkeurigere weergave van de werkelijkheid betreft, moeten we toch oppassen met de OES metingen. Immers we kunnen ze bij gebrek aan een meetopstelling in de winkel nooit zelf reproduceren of controleren. Om te kunnen controleren of de weergaven van een hoortoestel nog wel overeen komt met de specificaties in de documentatiebladen zijn OES metingen niet te gebruiken. Om die 4

5 reden vindt je op databladen vrijwel altijd twee datasheets van hetzelfde type toestel t.w. 2cc en OES. Een voorbeeld hiervan treft u aan in Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-6 Het betreft hier een deel van het datablad van de Beltone Arca 74. U ziet dat de OES-waarden en de 2ccwaarden zowel getalsmatig als grafisch naast elkaar zijn weergegeven. U kunt hier tevens herkennen dat er nogal wat verschil zit in de gevonden waarden. (Denk aan de verschillende schaalgroottes.) De uitkomsten van de OES metingen liggen doorgaans een aantal db s hoger. De oorzaak hiervan zit hem voornamelijk in het oorstukje en het kleinere restvolume van het oor 5

6 Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-6 Datasheet Beltone Arca 74 6

7 De meetmicrofoon In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-3 ziet u in onderin beide boxen een meetmicrofoon liggen. Deze microfoon meet constant de hoeveelheid geluid die uit de luidspreker komt en dus ook op de microfoon van het hoortoestel terecht komt. Deze ijk- of referentie microfoon zorgt ervoor dat het geluid exact die geluidsterkte heeft die is ingesteld. Bijvoorbeeld bij het meten van versterkingen 60 db en bij het meten van de maximale output 90 db. Wordt de geluidsterkte in de meetbox te hoog of te laag, dan wordt dit door de referentie microfoon gemeten en wordt het geluid bijgeregeld (harder of zachter gemaakt) tot het wel de juiste geluidsdruk heeft. De positie waar de microfoon moet liggen is zo dicht mogelijk bij de microfoon van het hoortoestel De meetvoorwaarden. Als we een hoortoestel willen meten, houden we ons aan de meetprotocollen zoals omschreven in het internationale normblad IEC 118. In dat geval krijgt u dezelfde gegevens als die de fabrikant u verstrekt in zijn databladen. Voor deze norm gelden een aantal regels die u gewoon moet kennen. Algemenen meetvoorwaarden In het algemeen dient het hoortoestel aan te staan en de volumeregelaar op maximaal te staan. Het toestel moet op de M-stand staan en er moet uiteraard een volle batterij in zitten. Het hoortoestel is aangesloten op de 2cc Coupler met een slangetje dat gestandaardiseerd is qua lengte. U zorgt ervoor dat de microfoon van het hoortoestel op de aangegeven plek in de box ligt. Deze plek wordt aangeven met een cirkel in de Aurical en een kruis in de Affinity (zie Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-3) Maximale versterking Voor maximale versterkingsmetingen wordt een ingangssignaal van 50 of 60 db gebruikt. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat lineaire toestellen met 60 db en AGC toestellen met 50 db gemeten zouden worden, dit om eventuele vervorming door het vastlopen van de versterking te voorkomen. Tegenwoordig zijn toestellen vaak zo universeel instelbaar dat je beter kunt kijken in de databladen met welke van de twee de fabrikant heeft gemeten, om vergelijking mogelijk te maken. Zo kunt u zien in Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-6 dat de Beltone Arca 74 met 50 db input gemeten is t.b.v. de databladen. Wij raden u aan dat dan ook te doen. Maximale output Voor de bepaling van de maximale output wordt altijd gebruik gemaakt van een ingangssignaal van 90 db. De rest van de meetvoorwaarden zijn gelijk als bij de meting van de maximale versterking. Harmonische vervorming Als u een zuiver sinusvormig signaal via de microfoon het hoortoestel in laat lopen, hoopt u uiteraard dat dit signaal er bij de telefoon versterkt, maar zonder vervorming weer uitkomt. Over het algemeen lukt dat wel aardig. De vervorming die normaliter in hoortoestellen optreedt blijft tegenwoordig onder de 1%. Produceert een toestel meer vervorming, dan zal hij hoogstwaarschijnlijk stuk zijn. Een kapotte telefoon is de meest voorkomende oorzaak. De harmonische vervorming wordt gemeten bij een input van 70 db met het hoortoestel ingesteld op de Referent Test Gain position. Als het hoortoestel qua volumeregelaar helemaal open staat, is de kans groot dat het toestel gaat comprimeren of zelf peak clippen. U weet inmiddels dat deze signalen (in het bijzonder pc) vervorming met zich mee brengen. Je moet dus met de volumeregelaar op gebruikstand meten. Wat is gebruikstand en hoe weet je dan dat je hetzelfde meet als de fabrikant. Nou daar heeft men dus een regel voor 7

8 gemaakt. Je neemt de maximale versterking bij 1600 Hz (50 of 60dB in; volumeregelaar maximaal) en daar trek je 15 db vanaf. Dan krijg je een waarde en dat is de waarde die je in moet stellen m.b.v. de volumeregelaar van het hoortoestel. Dit is de Referende Test Gain. Makkelijk hè? Gelukkig hoeven we dat niet zelf meer uit te rekenen. Dat doet namelijk de Aurical of Affinity automatisch voor ons. De machine geeft op het beeldscherm aan dat u de volumeregelaar moet terug draaien tot twee lijnen op elkaar liggen. U heeft op dat moment de Reference Test Gain ingesteld. De luidspreker laat nu een zuivere sinusvormige toon van 500, 800 en 1600 Hz horen en vergelijkt het geluid dat uit het hoortoestel komt met het ingangssignaal. De harmonische vervorming wordt weergegeven in procenten bij de drie genoemde frequenties. De gevonden harmonische vervorming moet in elk geval kleiner dan 2 % zijn. De bandbreedte Door de vele instelmogelijkheden en daardoor de enorme verschillen qua stijlheden van karakteristieken die met moderne hoortoestellen bewerkstelligd kunnen worden, zegt de bandbreedte van een hoortoestel over het algemeen niet zo veel meer. Eigenlijk moet u het meer zien als de maximaal haalbare bandbreedte. Smaller maken van de bandbreedte is doorgaans erg makkelijk. Vroeger was het vaststellen van de bandbreedte een behoorlijk karwei dat deels grafisch moest worden verricht. Tegenwoordig rolt de bandbreedte automatisch als meetgegeven uit de Aurical of Affinity. De bepaling van de bandbreedte is geen onderdeel van de IEC 118 norm en wordt volgens andere normbladen op verschillende manieren beschreven. De meest gebruikte lijkt de beschrijving volgens een oude DIN-norm, die hieronder wordt beschreven. Neem de gemiddelde versterking bij 500, 1000 en 2000 Hz. (Op de karakteristiek van de maximale versterking in hoofdstuk 0) (G G G 2000 ) / 3 = G gem Verminder deze gevonden waarde met 15 db en teken in de karakteristiek een horizontale lijn op deze waarde in de karakteristiek. De snijpunten die deze lijn geeft met de karakteristiek begrenst de onder en bovenwaarde van de bandbreedte. In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-7 worden de waarden bepaald op Hz door de versterkingen van 500 Hz = 29 db, 1000 Hz = 39 db en 2000 Hz = 38 db te middelen ( ) / 3 = 106 / 3 = 35,3 db. Dat is de bovenste stippellijn in het onderstaande figuur. Vervolgens trekken we hier 15 db vanaf: 35.3 db 15 db = 20.3 db. Dat is de onderste stippellijn in het figuur. Deze stippellijn snijdt de grafiek bij 200 Hz en bij 5600 Hz. Deze waarden worden de bandbreedte van het toestel genoemd. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-7 Het bepalen van de bandbreedte van een toestel Interne ruis 8

9 Als het helemaal stil om ons heen is, zou ons hoortoestel ook geen geluid mogen weergeven. Het toestel zou eigenlijk net zo stil moeten zijn als dat het ook in zijn omgeving is, omdat de microfoon geen geluid opvangt. Helaas zal een goedhorende, als hij bij stilte naar een hoortoestel luistert, altijd een lichte ruis kunnen waarnemen, terwijl het juist helemaal stil zou moeten zijn. Alle elektronische componenten in een hoortoestel produceren kleine stroomvariaties als er stroom doorloopt. Deze stroomvariaties veroorzaken ruis. Met name de microfoon en de versterker produceren de meeste ruis. Hoe beter de kwaliteit van de gebruikte componenten hoe minder ruis. Hoe slechter de kwaliteit van het hoortoestel hoe meer ruis. Ook het aantal componenten speelt een rol mee. Hoe meer componenten hoe meer ruis. Waarom is de hoeveelheid ruis in een toestel nou zo belangrijk? Uiteraard mag de slechthorende in het dagelijks gebruik geen last van de interne ruis hebben. Dat lukt niet altijd, want als iemand een negatieve dip in zijn audiogram heeft (zie Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-8), zal hij bij 2000 Hz, waarbij hij/zij dus nog goed hoort, weldegelijk ruis kunnen waarnemen. In zo n geval kan het handig zijn als we de hoeveelheid ruis die toestellen produceren met elkaar kunnen vergelijken, op zoek naar een toestel dat héééél weinig ruis produceert. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-8 Audigram met negatieve dip Het zal u duidelijk zijn dat zachte toestellen (weinig versterking) ook maar weinig ruis produceren, terwijl knoerharde toestellen met heel veel versterking, veel meer ruis produceren. Daarnaast zijn beide toestellen geschikt voor een andere doelgroep slechthorenden. Het vergelijken van de hoeveelheid ruis die uit een toestel komt is dan ook op deze manier moeilijk.. Om toestellen toch goed te kunnen vergelijken heeft men de volgende manier als standaard bepaald. Om de ruis te meten sluiten we het toestel op de 2cc Coupler aan, terwijl het toestel in de gebruikerstand staat. (Referent test gain). Vervolgens sluiten we de box en geven geen ingangssignaal. We gaan er nu vanuit dat het in de box absoluut stil is. Vervolgens meten we de hoeveelheid geluid die uit het toestel komt. Dat geluid, dat aantal decibellen, wordt teruggerekend naar de hoeveelheid geluid die je eigenlijk op de microfoon zou moeten laten horen, om dit gevonden uitgangssignaal te verkrijgen. Het signaal wordt dus eigenlijk met de versterking gecorrigeerd, waarna we de equivalente input ruis hebben verkregen. Met deze EIN (Equivanlente Input Noice) kun je toestellen onderling wel met elkaar vergelijken, zonder dat de mate van versterking hierbij een rol speelt. In praktijk zal er vrijwel altijd een EIN gevonden worden die ligt tussen 15 en 30 db Note: Als u de EIN wilt meten in een wat rumoerige omgeving, stop dan een klein stukje kneedgom (voor het meten van MIHO s en CIC s in de microfoon opening, u weet dan zeker dat er geen geluid op de microfoon ontvangen kan worden. Batterijverbruik Batterijverbruik wordt eveneens gemeten op de Reference Test Gain stand. Immers uw cliënt draagt zijn toestel ook niet op de maximale stand. Voor deze meting wordt gebruik gemaakt van een batterij probe. Deze 9

10 probe die de vorm heeft van een gewone batterij is verbonden met een draadje en een connector in de testbox. Op deze manier kunt u zien hoeveel stroom het toestel verbruikt, welk gegeven u kunt controleren met databladen. Het stroomverbruik van een hoortoestel wordt door een cliënt vaak emotioneel benaderd. Denk aan de kwaliteit van de batterij, het goed uitzetten van het toestel als het niet gebruikt wordt en de bekende slag om de arm of 10 dagen wel echt 10 dagen zijn. De luisterspoelgevoeligheid De gevoeligheid van de luisterspoel kan gemeten worden door het hoortoestel op de T-stand te zetten. Bij de Aurical dient u nog wel de ringleidingbeugel over het toestel heen te trekken. Druk de testknop in waarna de output wordt gemeten bij een veldsterkte van 10 ma/m. De gevonden waarde is wederom te controleren met databladen. Input Output karakteristieken In deze modus wordt gemeten hoeveel output er uit het toestel komt bij een toenemende input. Uit deze grafiek kan bezien worden hoe het toestel de versterking van de diverse luidheden omgaat. De karakteristiek wordt grafisch weergegeven. Middels deze toepassing kan het karakter van het toestel grafisch benaderd worden, hetgeen een hoop fabrikanten heden ten dage doen. Men praat hierbij over eigenschappen als boost, silencer, versterking zacht, versterking normaal of spraak, versterking hard. Deze termen zullen in de fabrikanten trainingen zeker aan de orde komen. In- en uitregeltijden Vrijwel alle moderne hoortoestellen beschikken over een of andere vorm van AGC regeling. Deze AGC regelingen kennen een in- en een uitregeltijd. De inregeltijd is de tijd die het toestel nodig heeft om bij een plotseling hard geluid zijn volume bij te regelen tot een gereduceerd niveau. Valt dit harde geluid weg en meten we de tijd die het toestel nodig heeft om in zijn oorspronkelijke versterking terug te keren, dan spreken we over de uitregeltijd. Protocollen Al met al valt er heel wat te meten aan hoortoestellen. Als je alle bovenstaande voorwaarden telkens met de hand in zou moeten stellen (wat vroeger weldegelijk gebeurde), zou dat een hoop werk betekenen. Zo erg is het gelukkig niet meer. De Aurical en de Affinity kennen zogenaamde meetprotocollen, die automatisch worden uitgevoerd. Het enige dat u hoeft te doen is af en toe een [enter] te geven, een paar keuzevragen met een muisklik beantwoorden en één keer aan de volumeregelaar draaien om de referentiestand in te stellen. Het meest bekende protocol is wel IEC

11 Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-9 Bedieningsscherm van de Aurical HIT In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-9 ziet u het bedieningsscherm van Aurical-HIT. U ziet hierin een aantal keren de knoppen [start]. Iedere test is apart uit te voeren door het toestel aan te sluiten en op start te drukken. Wilt u alle testen uitvoeren, dan bestaat ook daar een knop voor: [alle testen] U hoeft dan alleen te doen wat er in het scherm van u gevraagd wordt. De karakteristieken worden netjes in het witte vlak getekend. Denk erom dat de grafiek twee schalen kent één links en één rechts. Maximale output links, versterking rechts. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-10 Het tweede scherm van Aurical HIT In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-10 ziet u het tweede scherm dat de rest van de metingen laat zien. 11

12 Ook de Affinity kent een scherm van waaruit u de testen kunt starten. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-11 Het bedieningsscherm van Affinity - HIT Links in dit scherm (Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-11 ) ziet u de testen die allemaal uitgevoerd zullen gaan worden onder het protocol IEC 118. U kunt door vinken te verwijderen het aantal en soort metingen verminderen. Door op start te drukken, gaan de metingen lopen. Bij iedere pauze krijgt u middels dialoogvensters instructies en informatie over de voortgang van de metingen, waarna u de procedure moet vervolgen. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-12 Een dialoogscherm binnen Affinity HIT 12

13 Een voorbeeld van zo n dialoogscherm treft u aan in Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-12. In deze illustratie is de uitvergroting van het dialoogscherm opgenomen om de tekst beter te kunnen lezen. In werkelijkheid is dit scherm niet aanwezig. U kunt rustig lezen wat er gaat gebeuren en aan welke voorwaarden u moet voldoen waarna u op [OK] kunt drukken om verder te gaan met de meting. Ook hier worden de grafieken in het witte vlak zichtbaar. Meetprotocollen en moderne hoortoestellen U heeft zich tijdens het lezen van het bovenstaande teksten wellicht afgevraagd welke volumeregelaar u zou moeten bedienen. Inderdaad een hoop toestellen hebben helemaal geen volumeregelaar meer. En wat dan? Of u heeft een toestel met 3 programma s. In welk programma moet u dan meten? Of u heeft een toestel met een richting gevoelige microfoon. Hoe moet u hiermee omgaan? Of denk eens aan een toestel dat spraak anders versterkt dan gewone geluiden. Al deze bovenstaande argumenten hebben er de afgelopen jaren voor gezorgd dat er steeds minder gemeten wordt. Om de doodeenvoudige reden dat de audicien niet meer weet hoe en niet meer weet waar hij mee moet vergelijken. Dat is jammer want hierdoor worden erg veel toestellen als defect naar de fabrikant gestuurd die helemaal geen storing hebben. Dat hadden we kunnen meten, als we maar geweten hadden hoe de fabrikant het gemeten heeft, want dan zou je kunnen vergelijken. Om die reden gaan steeds meer fabrikanten ertoe over om meetprotocollen te verstrekken. Dit zijn kleine programmaatjes die ingeladen kunnen worden in de Affinity en die u stap voor stap het toestel laten meten, precies volgens protocol van de fabrikant U krijgt telkens te lezen wat u doen moet en meestal is dat niet veel. Alleen het juiste protocol selecteren en starten. Aan het einde van de test ziet u de conclusie. Dat kan wel op de Affinity, (nog) niet op de Aurical. Vooralsnog is het aantal beschikbare fabrikant-protocollen nog klein, de verwachting is dat het aantal in de toekomst zal groeien als er een grotere vraag is, mede wanneer meer audiciens, meer apparatuur beschikbaar hebben die die protocollen ook aankunnen. Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-13 De reeds vele protocollen in de Affinity In Figuur Fout! Geen tekst met opgegeven opmaakprofiel in document.-13 ziet u het scherm van de Affinity met een geopend keuzemenu protocollen. U ziet dat u daar al een behoorlijke keuze kunt maken. We merken echter wel op dat het toepassen van veel van deze protocollen voor de Nederlandse audicien voorlopig nog 13

14 hobbywerk zal zijn. Voor de toekomst verwachten we dat ook de fabrikanten een grotere rol zullen gaan spelen in de training van de toepassing van hun protocollen. Icra s Hierboven gaven we al aan dat hoortoestellen steeds selectiever zijn in datgene wat ze versterken. Zo zijn er toestellen die zelf spraak kunnen herkennen en dan ineens een heel andere versterking kennen dan dat ze geen spraak horen. Ook kan het zijn dat zo n hoortoestel bij het herkennen van spraak juist bepaalde versterkingskanalen dicht gooit en andere verder open zet. Of zijn directionaliteit plotseling anders gaat instellen. Kortom een hoortoestel reageert (versterkt) op het ene geluid anders dan op een het andere. Dit probleem heeft men voor een deel opgelost door Icra s te maken. Een icra is een gestandaardiseerd testsignaal (i.p.v. de sinus sweep) dat een bepaalde omstandigheid in het dagelijks leven nabootst. Zo zijn er icra s die spraak nabootsen, die gebabbel nabootsen, gesproken woord van mannenstemmen en gesproken woord van vrouwenstemmen. Het aantal beschikbare icra s neemt steeds verder toe en ook voor dit verhaal geldt vooralsnog dat het nog een hoog hobby gehalte heeft voor de Nederlandse audicien. In de toekomst zal het sinusvormige testsignaal verdwijnen en zal er binnen meetprotocollen vrijwel nog uitsluitend gebruik gemaakt worden van icra s. De wacht is hierbij op de fabrikanten die protocollen gaan maken 14