CHINA. reisverslagen verblijfsreizen MET DANK AAN VOLGENDE SPONSORS.

Transcriptie

1 CHINA reisverslagen verblijfsreizen CHINA IN GEUREN EN KLEUREN MET DANK AAN VOLGENDE SPONSORS

2 CHINA, Voor ons was het de eerste maal dat we richting Azië trokken. De eerste kennismaking met het Aziatische continent maakte op ons een bijzondere indruk: de rijke cultuur van China, de bijna onbeschrijfelijke bouwwoede, het hoge aantal inwoners waardoor Vlaamse grootsteden Chinese dorpen lijken, maar niet in het minst door de voor ons vele onnatuurlijke gewoonten Wij kunnen jullie enkel aanbevelen dezelfde ervaringen op te doen. Het karstgebergte tussen Guilin en Yangshua. Het teracottaleger in Xian. De Chinese muur, de verboden stad, de tempel van de hemel,. In Beijing. Chinese tuinen. China. Jeannine en, François Uitgegeven onder de auspiciën van de NUOD Sector Financiën, Viaductdam 98 te 2060 Antwerpen. Uitgegeven door vzw Stupef, Antwerpen. Overname van teksten mag enkel mits bronverwijzing.. Gedrukte exemplaren worden U toegezonden na betaling van 7,50 per exemplaar op rekeningnummer BE met vermelding reisbrochure China. Wettelijke Depot: D/2014/9241/2. 2

3 Shanghai Het onmogelijke verkeer Na een vermoeide en turbulente reis landden we in de luchthaven van Shanghai. Eerst bracht een A330 ons van Brussel naar Peking. Daarna vlogen we met een A van Peking naar Shanghai. Telkenmale met de nodige turbulentie bij het opstijgen en bruuske en schuddende landingen. Lang leve de piloten van Brussels Airlines denk je dan maar. Op de luchthaven werden we onmiddellijk geconfronteerd met de Chinese leefgewoonten. Men gebruikt er toiletten met de deuren open! Bij ons levert het U een proces-verbaal wegens zedenschennis op. In China de gewoonste zaak. Na het middageten trokken we naar ons hotel voor een korte rustpauze. Na het avondeten zouden we immers de bund bezoeken. Aangezien we iets te vroeg arriveerden voor het avondeten, op de 23 ste verdieping van ons hotel, konden we met de nodige verwondering het verkeer gadeslaan. Een wirwar van fietsers, brommers, driewielers, auto s, vrachtwagen en bussen. Rode lichten negeren bleek er de gewoonste zaak van de wereld. Ik was ervan overtuigd dat dit geen 5 minuten kon duren vooraleer er dodelijke ongelukken zouden gebeuren maar blijkbaar hebben Chinezen ogen op hun rug. Alles verliep chaotisch maar zonder botsingen. Verwonderlijk! In het hotel troffen we langs de liftingangen schotels aan met kleine maar mooi lichtblauwe steentjes. Je kon er niet aan weerstaan om er eens met je handen door te gaan tot we erachter kwamen dat het eigenlijk spuwbakken w aren. Nog zo n Chinese gewoonte! Na het avondeten reden we dan met onze bus naar de bund, een boulevard met mooi gerestaureerde koloniale gebouwen langs de Huangpu-rivier. Bund betekent eigenlijk kade langs een modderige oever en verwijst naar de komst van buitenlanders die er hun schepen losten. Eind 19 de en begin 20 ste eeuw werden er de huidige gebouwen opgericht zoals Bank of China Building, Peace hotel, Customs House en Hong Kong & Shanghai Bank. De mooi verlichte bund van Shanghai Op het Hunagpu-rivier varen mooi verlichte boten heen en weer en het is prachtig kuieren op de brede boulevard tussen de oevers van de rivier en de gebouwen van de bund. Bovendien heb je er een prachtig zich op Pudong, het moderne en financiële hart van Shanghai. Moderne wolkenkrabbers die prachtig verlicht zijn. Van energiebesparende maatregelen hebben ze hier blijkbaar nog niet gehoord. Pudong met de Oriental Pearl Tower 3

4 Bij het Peace Hotel sloegen we rechtsaf en wandelden we over Nanjing Donglu, een kilometer lange wandelwinkelstraat, badend in het felle licht van reclameborden en waar toeristen zich vooral vergapen aan die neonlichten en Chinezen die enkel oog hebben voor winkelen. Pudong In de voormiddag stond een bezoek aan Pudong op de agenda. Sinds het einde van vorige eeuw wordt naarstig gebouwd aan dit financieel centrum dat letterlijk ten oosten van Huangpu betekent. De ene wolkenkrabber probeert de andere te overklassen in originaliteit en hoogte. Met als meest opvallende gebouw het Shanghai World Financial Center : de flessenopener. Bij zijn oprichting met 492 meter het hoogste gebouw van Shanghai. In de oorspronkelijke plannen werd er boven in het gebouw een ronde opening voorzien. Maar aangezien dat teveel deed denken aan de Japanse vlag (Shanghai had tijdens de tweede wereldoorlog veel te leiden onder de Japanse bezetting) werd de opening vervangen door een rechthoek die nu doet denken aan een flessenopener. We bezochten er de Oriental Pearl Tower (de pareltoren van het Oosten). Deze 468 meter hoge televisietoren werd in gebouwd en bevat talrijke bollen. Met liften werden we naar het uitzichtplatform gebracht, 263 meter hoog, met een prachtig (maar zeer mistig) zicht over de stad. Daarna daalden we af naar een lager platform waar de durvers over een glazen platform konden lopen, 259 meter boven de grond, met onder zich enkel lucht. In de kelderverdiepingen van de pareltoren bevindt zich het historisch museum van Shanghai dat we op eigen kracht konden bezoeken. Je krijgt er een beeld van de geschiedenis van Shanghai door de eeuwen heen. Na het middageten was het tijd om de Oude Stad te bezoeken. De naam is enigszins misleidend want het betrof eerder nieuw opgetrokken gebouwen in oude Chinese stijl gelegen in wat vroeger de oude stad moet geweest zijn. Eerst bezochten we er de Yu-tuin, in 1577 aangelegd: de enige klassieke Chinese tuin in Shanghai. Chinese tuinen geven steeds de indruk groter te zijn dan ze in realiteit zijn. Er slingeren paadjes tussen rotsformaties en langs vijvers. Centraal in de oude stad ligt het 400 jaar oude theehuis Huxinting dat te bereiken is via een zigzagbrug met negen hoeken. Hiermee worden de boze geesten geweerd want die blijken zo dom te zijn dat ze enkel maar rechtdoor kunnen lopen. Uiteraard gebruikten we deze zigzagweg om de boze geesten te ontlopen. 4

5 Voor de rest is deze oude stad één grote bazaar met vooral veel winkels die, naar ons gevoel, vooral nutteloze souvenirs verkochten. Naar onze normen druk. In Europa zouden ze zeggen, je kunt over de koppen lopen. Maar naar Chinese normen viel dat nog best mee. Het laatste bezoek van de dag was de wijk Xintiandi in de voormalige Franse Concessie met vooral trendy restaurants en hippe winkeltjes. s Avonds genoten we van onze eerste Chinese specialiteit: hot pot. Best vergelijkbaar met onze fondue. Allerlei kleine vleeswaren worden in een pot met water en kruiden gekookt. Het moeilijke was nog de juiste sausen te vinden. Niet altijd evident. Het avondeten werd gevolgd door een acrobatieshow. Suzhou, de zijdestad en Tongli, het Venetië van het Oosten We starten de busrit vanuit Shanghai naar Suzhou met een verkeersinfarct waar de welriekende dreef niets tegen is. Eindeloze appartementsgebouwen verbinden de miljoenensteden Shanghai (23 miljoen inwoners) en Suzhou (10 miljoen inwoners). En de bouwwoede is nog lang niet ten einde. We telden op de 80 kilometerlange weg meer bouwkranen dan er huizen zijn in een gemiddeld Belgisch dorp. In ijltempo worden autosnelwegen en knooppunten aangelegd om de immer toenemende stroom auto s te kunnen verwerken. Onze eerste stopplaats is een zijdefabriek in Suzhou. Hier werd het gemechaniseerde proces uitgelegd van de cocon van de zijderups tot ragfijne draad. Ook werd ons geleerd om echte zijde te onderscheiden van nep. Uiteindelijk belandden we in een grote winkel waar vooral dekbedden aan de man gebracht werden maar ook allerlei andere zijdeobjecten. Suzhou bezit 36 tuinen waarvan wij de kleinste maar waarschijnlijk de mooiste bezochten: de tuin van de Meester der Visnetten. Verschillende paviljoens en kamers liggen er rond een vijver. Bij het betreden van de tuin moet je een scherpe bocht naar rechts nemen om de eerste binnentuin te bereiken. Door die scherpe bocht kunnen de boze geesten je niet volgen want ze kunnen geen scherpe bochten nemen. Deze 0,5 ha grote tuin werd in 1140 aangelegd door mandarijn Shi Zhengzhi en in 1770 hersteld door mandarijn Song Zongyuan. Deze tuin is een mooi voorbeeld van het virtuoze Chinese talent om de natuur in miniatuurvorm te herscheppen. Na het middageten reden we verder naar Tongli voor een boottocht over de kanalen. Het stadje is gebouwd op zeven eilanden verbonden met meer dan 40 stenen bruggen. Het wordt meestal als idyllisch omschreven omdat het centrum beschikt over kleine witgepleisterde huizen rond de kanalen. Een laagje verf zou het idyllisch karakter beter benadrukken. Net zoals Suzhou maakte ook Tongli deel uit van het grote kanaal, een 1610 kilometer lange waterweg (thans wel in verval) van Hangzhou naar Beijing. We maakten er een boottocht van zo n 20 minuten langs kleine wit gepleisterde huizen. Met een zestal mensen namen we plaats in een platte boot (zonder motor) die voort werd bewogen door een oudere dame die regelmatig haar lange stok in het water plantte. Naar Belgische normen zou deze dame al lang genieten van een welverdiend pensioen. Ze bracht ons na 20 minuten veilig terug waarna we nog wat tijd kregen om het stadje te voet te ontdekken. Nadat we een plaatselijke restauranthouder zijn borden zagen wassen in het kanaal besloten we er maar niets te nuttigen. In onze vrije tijd bezochten we de Tuisi Tuin (de tuin van afzondering en reflectie). Deze tuin werd in aangelegd door een teruggetrokken militaire bevelhebber. Het voor sommigen van onze reisgezellen tot de verbeelding sprekende museum van de seksualiteit lieten we echter links liggen. 5

6 TONGLI Een oudere dame voert ons door de kanalen van Tongli De kanalen van Tongli Het idyllisch karakter van Tongli Ook Chinese gehuwden zoeken mooie plaatsen op om foto s te nemen Tijdens de terugreis werden de wensen duidelijk: er moesten frieten aanwezig zijn op het avondbuffet. Na enkele telefoontjes zou dat in orde gebracht worden. En wonder bij wonder: er stond een schotel met frieten bij het buffet. Later bleek dat ze van MacDonalds kwamen, want onze hotelkok wist niet hoe hij frieten moest gereed maken! 6

7 Karstgebergte Guilin De volgende dag vlogen we met een Boeing 757 van Shanghai Airlines van Shanghai naar Guilin. Het vertrek was chaotisch. In China mogen aanstekers blijkbaar niet op het vliegtuig, zelfs niet in de koffers. Enkele reisgezellen moesten, met de nodige tegenzin, afscheid nemen van hun aansteker. In Guilin werden we opgewacht door Michael, onze plaatselijke gids voor Guilin en Yangshuo. Naar Chinese normen, dorpen met respectievelijk en inwoners. Guilin is gelegen aan de Li-rivier maar ook bekend voor de osmanthusbossen naar waar de stad werd vernoemd (Gui = osmanthus - Lin = bos) De osmanthus bloeit met kleine zeer geparfumeerde bloemen. Er wordt ook thee van gemaakt. In Guilin brachten we een bezoek aan de Rietfluitgrot. Deze grot onderscheidt zich van andere doordat overal kleurrijke discolichten werden aangebracht. De Chinezen zijn er blijkbaar dol op. Indrukwekkend is het kristallen paleis van de drakenkoning: een indrukwekkend grote grot, zo groot als een vliegtuighangar dat zich deels uitspreidt over een meer. Plots enig paniek omdat we één van onze reisgezellen kwijt waren. Niemand wenst natuurlijk verloren te lopen in een grot. Gelukkig bleek hij buiten op ons te staan wachten. Aan de uitgang van de grot kregen we reeds een mooi zicht op enkele heuvels uit het Karstgebergte. Tijdens onze wandeling naar de bus werden we belegerd door een meute souvenirverkopers die U steeds de beste deal beloven. Afbieden is de boodschap en vooral U niet laten vangen om constant dezelfde troep aan te kopen. In de vooravond wandelden we van het hotel naar het centrum van Guilin. In de verte zagen we twee 40 meter hoge pagodes, de Riming Shuang Ta, gebouwd in antieke stijl: de pagodes van de maan en de zon. Boottocht van Guilin naar Yangshuo over de Li-rivier De volgende dag stond een boottocht van Guilin naar Yangshuo op het programma want langs de Li Rivier heb je het beste zicht op het karstgebergte. Het landschap is adembenemend, de rivier kronkelt immers tussen de spitse groene 300 meter hoge bergtoppen (omdat ze bekleed zijn met bomen en struikgewas). Het karstgebergte bestaat uit kalksteen en men schat dat dit gebergte maar liefst 360 miljoen jaar oud is. Het zicht op het gebergte is ontzettend mooi maar het karstgebergte huisvest ook veel grotten (zoals de Rietfluitgrot). Vanuit Guilin vertrekken dagelijks honderden boten waarbij fenglin (torenkarst: eerder kaarsrechte karstformaties) geleidelijk aan plaats maken voor fengcong (kegelkarst: de toppen zijn eerder kegelvormig). 7

8 De omgeving van Guilin en Yangshuo is vooral populair bij Chinese kunstenaars die de rivier het liefst in de mist zien. De boeren verkiezen regen, de toeristen zon. Ons werd nevel gegund dus we voelden ons dichters in een sprookjesachtige, mysterieuze wereld. De boottocht duurt quasi een ganse dag (zes uur voor 83 kilometer) en eten wordt s middags aan boord geserveerd. Onze boot bleek niet van de snelste te zijn want we werden herhaaldelijk ingehaald door andere boten die na een luide claxon ons voorbijstaken. Dat gaf het voordeel dat we zicht hadden op de keukens, die zich achteraan op de boot bevinden en geen toonbeeld zijn van veiligheid en properheid. Tijdens de tocht komt men een aantal eigenaardige rotsformaties tegen die door de Chinezen bedacht werden met fantastische, religieuze of decoratieve namen zoals de heuvel van het schilderij van de negen paarden of de drakenkopheuvel. Ook de afbeelding op de achterkant van het 20 yuan - biljet is een weergave van de Li vlakbij Yangshuo. Op en langs de rivier is er ook een heel variërend leven. Talrijke bamboevlotten met zowel de plaatselijke bevolking als toeristen kruisen de rivier. Buffels grazen langs de kant. Onderweg passeerden we ook enkele dorpen als Yangdi en Xingping. Yangshuo Toen we Yangshuo naderden werden we door onze reisgids en de vrouwelijke ober van de boot overtuigd om de plaatselijke specialiteit te proeven: slangenwijn. Ik liet me misleiden door de naam wijn. Het bleek echter een sterke drank te zijn en wanneer je dat drinkt alsof het wijn is, kom je wat bedrogen uit. Ondanks de wat griezelige fles (met daarin twee slangen) bleek die best te smaken. Toen de bedienster de nodige verkopen had gerealiseerd, zag ze het moment daar om ons ook wat peniswijn (drank op basis van een penis van een hond) aan te smeren. Dat bleek echter veel minder in de smaak te vallen. Nadat we aangemeerd waren, konden we voor de eerste maal kennis maken met Yangshuo en wandelden we door Xi Jie (weststraat). Dit is een drukke verkeersvrije straat bezaaid met winkeltjes, cafés en restaurants, voornamelijk gericht op het toerisme. In de late namiddag bezochten we in de nabijheid van Yangshuo een woning op het platteland. We zagen er met eigen ogen dat de leefomstandigheden er niet alleen naar onze normen maar ook naar de normen van de Chinese grootsteden armoedig zijn. s Avonds stond een vrije activiteit op het programma: een klank- en lichtspel aan de oevers van de rivier Li: de Liu Sanjie Show of Yangshuo water impressies. De show werd geregisseerd door Zhang Yimou, die ook de openingsceremonie van de Olympische Spelen van Beijing had geregisseerd. Honderden dansers en figuranten brengen een fabelachtige voorstelling op de Li-rivier. Alleen al de openingsceremonie is adembenemend wanneer enkele karstheuvels verlicht worden. De rivier kronkelt als een blauw lint van zijde en de bergen lijken spelden van haar met blauwe jade Han Yu Chinese dichter ten tijde van de Tang -dynastie over de LI-rivier 8

9 Liu Sanjie vertelt een verhaal dat verbonden is met de Zhuang, de grootste minderheid in China. Het verhaal vertelt de legende van een vrouw, Liu Sanjie wat derde zuster betekent. Zij had een mooie stem op jonge leeftijd, zo mooi dat het de doden kon doen herrijzen. Het verhaal gaat ook over een lokale gangster die verliefd wordt op Liu Sanjie en haar tot haar concubine wil maken. Haar jeugdvriend zal haar bevrijden samen met zijn dorpsgenoten en ze worden zelf een paar. Yangshuo ligt midden de spectaculaire karstheuvels en fietsverhuur is er blijkbaar zeer populair. s Anderendaags stond een vrije dag op het programma maar onze gidsen hadden twee activiteiten voorzien: in de voormiddag een vlottentocht op de Yulong-rivier en in de namiddag een fietstocht. Met een aantal reisgenoten trokken we naar het beginpunt van onze rafting: een bamboevlot met één of twee stoelen. Ik werd gescheiden van mijn vrouw, kwestie van niet te zinken onderweg. Uiteindelijk bleek het een zeer aangename en gezellige activiteit. Het leek wel een commerciële tv-zender: om iedere hoek werd gestopt in de hoop foto s van ons te kunnen verkopen. Ook moesten we enkele watervalletjes trotseren. Voeten en benen omhoog om niet nat te worden aan de voeten. De fietstocht bleek minder populair want we waren alleen, samen met onze reisgidsen. De andere reisgezellen wilden eerder door de stad flaneren. De nevel was ondertussen wat weggetrokken zodat we de karstheuvels beter konden bewonderen. Toch weer een hele andere belevenis om met een fiets en langzaam het mooie landschap in je te laten opgaan. We passeerden ook de maanheuvel, gemakkelijk te herkennen omwille van zijn maanboog. Na onze fietstocht was er nog voldoende tijd om wat door het centrum te kuieren om een tandartsenkabinet (met open deuren) te ontdekken in een drukke winkelstraat. Het zag er wel hygiënisch uit maar toch een vreemd zicht. s Avonds werden we opgehaald om via een boottocht over de Li-rivier vissers met aalschovers aan het werk te zien. Deze specifieke manier van vissen wordt nog steeds toegepast. De vissen dragen een ring rond hun nek zodat ze de vis niet kunnen doorslikken. Ze zwemmen langs het bamboevlot van de visser net onder het water. Wanneer ze een vis gevangen hebben, neemt de visser hen uit het water en recupereert de vis. Onze visser bleek niet allen een actieve ouderling te zijn maar ook nog een filmster (hij speelde de hoofdrol in een promotiefilm). Na de demonstratie mochten alle vrouwen met hem samen op de foto! 9

10 XIAN, de oude hoofdstad Ook de verplaatsing van Guilin naar Xian maakten we met het vliegtuig met een Airbus A320 van China Eastern. Xian is hoofdzakelijk bekend vanwege het terracottaleger dat in de nabijheid werd opgegraven. Minder bekend is dat Xian tijdens 11 vorstendommen ook de hoofdstad was van China. De grote Gans pagode Na onze vlucht en het middagmaal bezochten we de grote gans pagode. De monnik Xuanzang reist naar India om er het boeddhisme te bestuderen. In deze, in 652 tijdens het Tang vorstendom door keizer Gaozing ter herinnering aan zijn moeder, keizerin Wande, gebouwde pagode vertaalde de monnik Xuanzang honderden geschriften uit het Sanskriet naar het Chinees waardoor het boeddhisme in China verspreid werd. Het standbeeld van monnik Xuanzang voor de grote gans pagode De vierkanten pagode is 64 meter hoog en telt vijf verdiepingen. Bij het betreden van het domein (dat vroeger 7 maal groter was!) tref je links een beltoren en rechts een trommeltoren aan. In de tempel voor de pagode staan drie Boeddhabeelden geflankeerd door achttien luohan of arbats (leerlingen van Boeddha). De pagode zelf is 64 meter hoog, opgetrokken in baksteen met een houten interieur. Het werd indertijd gebouwd om de talrijke geschriften in op te slaan. Op het plein voor de grote Gans pagode staat een groot standbeeld van monnik Xuanzang. Het plein was aangenaam vol met talrijke Chinezen die vliegers in de lucht hielden. Moslimwijk Na een overdadig buffet in het Ramada Inn-hotel stond een avondwandeling in de Moslimwijk op het programma. De levensomstandigheden van deze mensen zijn voor ons Westerlingen onbegrijpelijk. Hygiëne is een woord dat ze daar nog niet in hun woordenschat hebben opgenomen. Verkeersvrije straten evenmin. Het hectische Chinese verkeer kent er haar hoogtepunt: voetgangers, bromfietsen, triporteurs (al dan niet gemotoriseerd) en auto s wringen er zich door de te kleine steegjes. Behalve voor auto s blijkt verlichting een onbetaalbare optie voor de Chinezen. Je moet je aandacht constant verdelen tussen de weg en wat je links en rechts ziet: een soort saté dat boven houtskool wordt gebakken maar waar de vlam meer door het vlees vuurt dan iets eronder, eet- en drinkgelegenheden waar de kuisvrouw al jaren ziek is, stalletjes, winkeltjes, China op haar best. In de deze wijk staat ook de grote moskee die we s anderendaags bezochten. De moslimwijk geeft uit op de uit 1830 daterende 34 meter hoge trommeltoren die s avonds mooi verlicht is. Terracottaleger Vandaag staat één van de hoogtepunten van onze China reis op het programma: het overweldigende terracottaleger! Toen enkele boeren in 1974 een bron zochten, stootten ze op de grootste archeologische vondst van de 20 ste eeuw: een enorm terracottaleger. In 221 voor Christus riep Qin Shi zichzelf uit tot de eerste keizer van China. Deze despotische leider was de eerste vorst die China verenigde. Hij begon met de bouw van de 10

11 overzicht van de imposante hal boven put 1 geen enkele soldaat is identiek aan de andere enkele paarden en twee soldaten wachten op een definitieve standplaats na restauratie de laatste overleden boer, die de site ontdekte, signeert ons boek deze bronzen wagen bevat maar liefst metalen onderdelen één van de 172 staande krijgers, gevonden in put 2 11

12 Chinese muur, standaardiseerde het muntstelsel, maten en gewichten en legde de basis voor een juridisch systeem. Hij was ervan overtuigd dat dit terracottaleger hem zou beschermen in het hiernamaals tegen zijn vele vijanden. Momenteel zijn drie grafkelders toegankelijk. De rondleiding start bij de eerste grafkelder die het leger bevat met maar liefst soldaten uit aardewerk. Ondanks de beelden en foto s die iedereen al weleens gezien heeft werden onze hoge verwachtingen bij het betreden van deze grafkelder ruimschoots overtroffen. Bij het betreden van de indrukwekkende twee voetbalstations grote hal (230 meter lang en 63 meter breed!) vallen onmiddellijk de tien rijen soldaten op, gescheiden door een aarden wal. Adembenemend: een mens wordt hiervan stil. Iedereen heeft wat tijd nodig om dit wereldwonder in zich op te nemen vooraleer fototoestellen hun werk doen. Er staan zowat terracotta soldaten en paarden. En te bedenken dat geen twee beelden identiek zijn! Bovendien waren alle beelden beschilderd maar door contact met de lucht zijn de kleuren verdwenen. Achteraan de hal kun je de restauratiewerken volgen. Talrijke onvolledige soldaten en duizenden stukken liggen te wachten tot ze kunnen bijgezet worden. In de twee kuil werden nog eens soldaten ontdekt, voornamelijk boogschutters, cavaleristen en infanteristen. Deze zaal is minder indrukwekkend, ook al omdat er minder licht binnenvalt zodat de beelden beter beschermd kunnen worden. De derde kuil omvat de generale staf van het leger: in twee van de drie delen (het derde deel is nog niet uitgegraven) trof men 68 soldaten en een strijdwagen aan. In de expositieruimte staan twee strijdwagens afgebeeld. Eén van deze bronzen wagens bevat maar liefst metalen onderdelen. Dr. Paul Janssen (jawel, van Janssen Farmaceutica) is zichtbaar aanwezig in de tentoonstellingsruimte. Hij heeft de opgravingen financieel ondersteund maar ook producten aangeleverd om de beelden beter te conserveren. Om te bekomen van ons bezoek aan het terracottaleger hielden we halt bij een klein shoppingcentrum in de hoop dat we kopieën zouden aankopen van de terracottabeelden. Maar onze aandacht werd echter getrokken door iets helemaal anders: enkele stalletjes met hondenpelsen. s Avonds kregen we nog een Tang Dynastie Show voorgeschoteld na een dumpling-maaltijd. Dumplings zijn lapjes deeg met een hartige vulling die in de vorm van een halve maan gevouwen worden. De vulling bestaat meestal uit varkensgehakt, Chinese kool, en lente-uitjes. Wij kregen 17 soorten te verwerken in een record tijd omdat we te laat in het restaurant arriveerden. Ze bleven dan ook te lang op onze maag liggen. De Tang Dynastie Show toont afwisselend muziek en dans uit de periode van de Tang dynastie ( ). Oude stadmuren Xian is volledig ommuurd met een stadsmuur die boven 12 meter breeds is, beneden 18 meter en 14 kilometer lang. Ze is s nachts schitterend verlicht. We huurden speciale fietsen met dikke banden maar men kan uiteraard ook een wandeling maken over de stadsmuur. 25 meter boven de grond heb je een mooi zicht over de stad. De omwalling telt vier hoofdpoorten met monumentale torens en op iedere hoek staan imposante wachttorens. Eén toren is rond en nog een overblijfsel van het Tang vorstendom. De huidige omwalling dateert uit de tijd van het Ming vorstendom ( ) en was een uitbreiding van de eerste omwalling uit 582. Ze werd in 2009 prachtig gerestaureerd. Langs de buitenzijde van de omwalling is een brede gracht en werden prachtige tuinen en parken aangelegd. 12

13 We fietsten rondom de hele stad. De belangrijkste toegangspoort (main gate tower) meet 43 meter lang en 32 meter hoog en was het beginpunt van de zijderoute. Even verder kregen we een mooi zicht op de 36 meter hoge klokkentoren (Bell Tower), die in het centrum van de stad staat alwaar de vier hoofdstraten bijeen komen. Deze houten toren werd in 1582 naar zijn huidige plaats gebracht en staat op een bakstenen platform. In totaal telt het complex vier hoofdpoorten (met monumentale torens). Bovendien staan aan de vier hoeken nog imposante wachttorens. Na onze fietstocht bezochten we het Historisch Museum van Shaanxi. Het bevat tal van werken uit de Mingdynastie. Onze aandacht ging voornamelijk naar een Shangkookpot, een driekleurig paar uit de Tangperiode ( ), een Song Celadonpot [een ronde pot met een tuit in de vorm van een leeuw uit de vijf dynastieën ( )] en het Gouden monster [een prachtig siervoorwerp uit het Hantijdperk ( voor Christus)]. In de namiddag was enige vrije tijd voorzien in de Moslimwijk nadat we er de moskee hadden bezocht en enige mondvoorraad ingeslagen hadden voor ons nachtelijk avontuur. In het hart van de moslimwijk staat de grote moskee met vier binnenplaatsen. Op het eerste binnenplein staat een 9 meter hoge houten boog en op het derde binnenplein een achthoekige pagode. Deze uit 1374 daterende moskee heeft duidelijk Chinese invloeden ondergaan. s Avonds namen we de nachttrein van Xian naar Beijing. Het station van Xian gaf een onwezenlijke indruk: letterlijk honderden treinreizigers verdrongen er zich. Een ideale gelegenheid voor gauwdieven. Want in het moderne communistische China is de kleine misdaad nooit ver weg. We werden naar een te kleine wachtzaal geleid. Gelukkig waren we op tijd zodat iedereen nog een zitplaats kon bemachtigen. Waren we gelukkig dat we onder begeleiding reisden. Hier hadden we nooit onze weg gevonden. Nadat we met vier onze slaapcabine hadden gevonden, reden we Xian uit. Een avontuur was het wel en van slapen kwam niet echt veel. We waren dus s morgen vroeg op zodat we toch nog wat van het landschap konden genieten omdat het inmiddels licht was geworden. de prachtig verlichte trommeltoren nabij de moslimwijk in Xian 13

14 BEIJING de huidige hoofdstad Alhoewel de reis tot op heden onze verwachtingen fel overtrof, keken we toch nog met enige verwachting uit naar ons verblijf in Beijing (ook gekend als Peking), de huidige hoofdstad en het politieke hart van China. Historisch is de stad van groot belang aangezien ze sinds de 13 de eeuw de hoofdstad is van eerst het keizerrijk China en sinds 1949 van de Volksrepubliek. Mao Zedong, bezieler en leider van het Chinese communisme, gaf de stad een ander uitzicht waarbij vele traditionele wijken (Hutongs) moesten wijken voor immense lanen en groteske gebouwen in Russische stijl. Na de periode van Mao werd een vorm van kapitalisme ingevoerd en verschenen zakenwijken. Vandaag is Beijing, net zoals China, een grote bouwwerf. Na onze aankomst in Bejing stond als eerste bezoek het complex tempel van de hemel op het programma. De tempel van de hemel Dit complex dateert uit de Mingdynastie en was de plaats waar de keizer offers bracht en tijdens de winterzomerwende bad hij tot zijn voorouders voor een goed oogst. Als zoon van de Hemel kon de keizer onderhandelen met de Goden, dat was althans hetgeen de mensen in die tijd geloofden. De tempel van de hemel (Tian Tan, letterlijk vertaald altaar van de hemel, eigenlijk staan er geen tempels in het complex) ligt in een groot park waar we talrijke Chinezen zagen, die zich amuseerden met dansen, vliegers oplaten,. Het eerste belangrijke onderdeel dat we mochten bewonderen was het ronde altaar, de plaats waar de ceremonieën rond de winterzomerwende plaatsvonden. Het altaar kent drie niveaus, die symbool staan voor de aarde, de sterfelijke wereld en de hemel, en telkenmale toegankelijk zijn via negen trappen. Op ieder niveau zijn versieringen aangebracht met een veelvoud van negen. Negen is dan ook een symbolisch getal want er zijn negen stadia tot de hemel in de Chinese kosmologie: het symbool voor perfectie en lang leven. In het Keizerlijk Hemelgewelf (gebouwd in 1530 en herbouwd in 1752) (zie foto rechts) worden geestestabletten (met gebedstaferelen) bewaard. Het ronde gebouw met blauwe dakpannen heeft een diameter van 15,6 meter en een hoogte van 19,5 meter. De 65 meter ronde, lange echomuur, die het Keizerlijk Hemelgewelf beschermt, zou je moeten toelaten te verstaan wat iemand aan het andere eind van de muur zegt. In de praktijk niet te controleren omwille van de drukte. 14

15 15 Via de Rode Platformbrug (360 meter lang en 4 meter hoog) lopen we, net als de keizers vroeger, naar de Gebedszaal voor een goede oogst. Tijdens de oprichting (1420) (zie foto links) werd bepaald dat net op dit punt hemel en aarde samenkwamen. Het gewelf (ineen gezet zonder één spijker!) rust op vier binnenpilaren (de zogenaamde drakenzuilen, die elk een seizoen voorstellen) en 24 kolommen (voor elk uur in een dag en elke maand in een jaar). De ronde hal is 38 meter hoog en heeft een diameter van 24 meter. De middelste ingang was bestemd voor de goden, de oostelijke voor de keizer en de westelijke voor de ambtenaren. Het kent een prachtig kegelvorming dak, dat de uitgestrektheid van de hemel symboliseert en is bedekt met blauwe geglazuurde dakpannen, de kleur van de hemel. Na het toch wel indruk makende bezoek aan de tempel van de hemel kregen we nog wat vrije tijd in een winkelstraat in Beijing. We maakten er kennis met de, voor ons, toch vreemde wereld van hun eetcultuur: allerlei vieze, gefrituurde beesten op een stokje. Het proeven lieten we maar over aan anderen. Nadat we onze koffers achter gelaten hadden in het hotel, nam Marco (onze Vlaamse gids met Chinese roots) ons mee voor een wandeling in nabij gelegen winkelstraten gebouwd in Chinese stijl. We wandelden er ook de oudste apotheek van Beijing binnen waar we ook konden kennismaken met de traditionele Chinese geneeswijzen: talrijke kruiden waren er uitgestald en voor sommige werden astronomisch hoge bedragen gevraagd. Tot slot dronken we samen een flesje bier in een plaatselijk restaurant. Dat was daar blijkbaar geen alledaags gebeuren gelet op de nervositeit. Het Tian an Menplein s Ochtends vroeg uit de veren want samen met nog enkele andere dapperen trokken we om 5 uur naar het Tian an Menplein. Dagelijks, wanneer de zon opkomt in het Chinese rijk, wordt op een ceremoniële wijze de vlag aldaar gehesen. Die dag was dat moment bepaald op We waren net op tijd om nog op de eerste rij te kunnen staan, zodat we alles goed konden volgen. Dat belette niet dat bepaalde Chinezen achteraf nog verwoede pogingen ondernamen om onze plaatsen in te nemen. Persoonlijk hadden we last van een kleine Chinese bomma die zelfs tussen onze benen probeerde te kruipen. De ceremonie had eigenlijk niet veel om het lijf: een Chinese soldaat gooide de vlag omhoog waarna die tijdens het Chinese volkslied werd gehesen. Het plein was gedeeltelijk afgesloten met een koord. Het was verboden die aan te raken zoniet werd je op de vingers getikt door een Chinese veiligheidsagent. En daar luister je maar beter naar. Toen die, na de ceremonie, vertrokken, stormden de Chinezen als gek naar de vlaggenstok voor een mij onbekende reden. Enkele uren later was het veel minder druk en kon je veel beter foto s maken! Terug in het hotel konden we onmiddellijk ons ontbijt nemen. Groot was onze verbazing (alhoewel er niet veel meer ons nog verbaasde) toen we er frieten aantroffen. Dat moest ik toch eens uitproberen. En ik moet eerlijk toegeven dat menig Vlaams frietkot niet kon tippen aan de kwaliteit van deze Chinese frieten. Vandaag stonden drie belangrijke bezoeken op het programma: het Tian an Menplein en de verboden stad in de voormiddag en in de namiddag het zomerpaleis. Het Tian an Menplein (Plein van Hemelse Vrede) is het grootste plein ter wereld (er zouden 1 miljoen mensen op kunnen) en in ons geheugen gegrift met het beeld van een Chinese jongere die alleen een colonne legertanks tegenhoudt tijdens de studentenbeweging voor meer vrijheid in Het is er altijd druk en wordt geflankeerd door een aantal belangrijke gebouwen. Het Tian an Menplein begint aan de Boogschutterstoren (gebouwd door de Mingdynastie in 1439) waarachter men Zhengyang Men aantreft, die samen met de Boogschutterstoren twee toegangspoorten vormden tot de oude omwalde stad.

16 Zhengyang Men, de indrukwekkende poort waarachter de keizer en zijn gevolg leefde en verboden was voor het gewone volk Monument voor de Helden van het Volk Het mausoleum van Mao met een lange rij Chinezen die geduldig aanschuiven om de vader van de revolutie te groeten. Het werd in 1976, een jaar na zijn overlijden, in gebruik genomen. De Grote Hal van het Volk Tian Men, de poort van de hemelse vrede 16

17 Achter Zhengyang Men (een indrukwekkende poort van 40 meter hoog) staat het Mausoleum van Mao, waar men het gebalsemde lichaam van Mao kan groeten. Tijdens ons bezoek stond er een indrukwekkend lange rij Chinezen rustig aan te schuiven. Achter het Mausoleum en in het midden van het plein staat het Monument voor de Helden van het Volk, een 38 meter hoge obelisk versierd met episoden uit de revolutionaire geschiedenis van China. Op de hoogte van het Monument voor de Helden van het Volk staat rechts naast het plein het Nationaal Museum (het gebouw dateert van 1959) en links de Grote Hal van het Volk. De Grote Hal van het Volk bevat de zetel van het parlement en het grote auditorium vormt het decor van het vijfjaarlijkse Congres van het Communistische Partij. Achteraan het Tian an Menplein staat dan de nationale vlag en aan de overkant van de straat staat Tian an Men (de Poort van de Hemelse Vrede) die de toegang vormt tot de Verboden Stad. Het is op deze poort dat Chinese hoogwaardigheidsbekleders plaats nemen tijdens grote parades die het Tian an Menplein kruisen. Er hangt een grote foto van Mao. De verboden stad De verboden stad werd voltooid in 1420 (!) en vormt een schitterend paleizencomplex dat tot 1920 het exclusieve domein was van de keizer en zijn gevolg. Zoals de naam het al vertelde was het verboden voor het gewone volk. Gelukkig kunnen we nu de verboden stad bezoeken maar het is er over de koppen lopen, alhoewel het niet eens hoogseizoen was. Het complex is opgedeeld in het Buitenhof (dat gebruikt werd voor staatszaken) en het Binnenhof (de privévertrekken). Men betreedt het Buitenhof via de Meridiaanpoort waarna achtereenvolgens de Poort van de Opperste Harmonie, de Zaal van de Opperste Harmonie, de Zaal van de Bereikte (of volmaakte) Harmonie, de Zaal van de Blijvende Harmonie en de Poort van de Hemelse Reinheid volgen. Via deze laatste poort betreedt men dan het Binnenhof. De Meridiaanpoort is de eigenlijke ingang van de verboden stad. Voorbij de Meridiaanpoort steek je de Gulden Rivier over via vijf bruggen. De Poort van de Opperste Harmonie, oorspronkelijk opgericht in 1420 (en heropgebouwd na een brand in 1888) heeft een plafond van smaragdgroen en goud. Links ligt de Zaal van de Militaire Moed en rechts de Zaal van de Literaire Roem. In China tref je cultuur en academie dikwijls samen aan met militaire functies. De Poort van de Opperste Harmonie De Zaal van de Opperste Harmonie De Zaal van de Opperste Harmonie (Taihedian) (1420, laatst heropgebouwd in 1695) is de eerste van de drie grote zalen en werd gebruikt voor belangrijke gelegenheden zoals de verjaardag van de keizer en Chinees Nieuwjaar. Dit was lang het hoogste gebouw van Beijing en het was per wet verboden om hoger te bouwen. Het bevat de rijkelijk versierde en met bladgoud bedekte troon van de keizer. De Zaal van de Volmaakte Harmonie (Zhonghedian) werd gebruikt voor officiële ceremonies. In deze zaal bestudeerde de keizer de zaken die hij die dag zou behandelen. 17

18 De Zaal van de Volmaakte Harmonie 18 De Zaal van de Blijvende Harmonie De Zaal van de Blijvende Harmonie (Baohedian) werd gebruik voor grote banketten. Na 1789 werden hier de keizerlijke proeven en examens voor ambtenaren gehouden. De Poort van de Hemelse Reinheid leidt naar het Binnenhof waar de persoonlijke vertrekken van de Keizer lagen evenals de Keizerlijke tuinen. Daar bevinden zich maar liefst dertien paleizen waarvan het Paleis van het Hemelse Reinheid (de vertrekken van de keizer), de Zaal van de eenheid (de vertrekken van de keizerin) en het Paleis van de Aardse Rust (leefvertrekken van de Mingkeizerinnen) de belangrijkste zijn. Via de keizerlijke tuinen en de Poort van de Martiale Trots verlieten de verboden stad met blik op de grachten en de muur rond de verboden stad met op elke hoek een schutterstoren. Het zomerpaleis Na in de voormiddag zowel het Tian Menplein als de Verboden Stad bezocht te hebben, stond na de middag een bezoek aan het zomerpaleis op het programma. Het kreeg in zijn huidige vorm tussen 1736 en 1759 onder de Qingdynastie maar onderging ook belangrijke aanpassingen in 1860 en 1902 onder de laatste keizerin-regentes Cixi. Opmerkelijk in het zomerpaleis is een 728 meter lange houten gang versierd met meer dan natuurschilderingen die spijtig niet allemaal in goede staat verkeren. Ook de marmeren boot is opvallend: een boot met een marmeren ondergrond en een houten bovenstructuur door keizering-regentis Cixi gebouwd met fondsen bestemd voor de vernieuwing van de vloot. Halverwege de lange gang bevindt zich de Langlevenheuvel met verschillende paleizen. We namen de tijd om naar boven te gaan om van daaruit een mooi overzicht te hebben van het domein dat ook enkele grote meren omvat. We zouden uiteindelijk met een boot terugkeren maar die trip diende afgelast te worden omdat er te veel wind stond en de boten niet mochten uitvaren. De Chinese muur De volgende dag stond het laatste hoogtepunt van de reis op het programma: een bezoek aan de Chinese muur. En, zoals meermaals tijdens deze reis, werden onze verwachtingen overtroffen. Maar eerst moesten we Beijing uitrijden en alhoewel de muur maar een goede 80 km ver ligt, vergde het toch bijna twee uur om er te geraken. Onze reisleider wees twee mogelijkheden aan om de muur te bereiken: via kabelbaan of via trappen. In eerste instantie leken die trappen ons wel wat maar toen ons werd duidelijk gemaakt dat het om 800 trappen ging, hebben we maar wijselijk gekozen voor de kabellift. Rond Beijing werden een aantal stukken van de Chinese muur gerestaureerd maar meestal ligt hij in verval. Het was keizer Qin Shi (ja, die van het terracottaleger) die rond 200 voor Christus (!) startte met de bouw van de Chinese muur. Een muur die meer dan kilometer lang is en die China moest beschermen tegen indringers. Ze werd uitgebreid onder de Han-dynastie en tijdens de Ming-dynastie werden bakstenen opgetrokken rond de toen nog aarden muur. Uiteindelijk bleek ze toch niet effectief om indringers te weerhouden.

19 De Chinese muur is steil De Chinese muur volgt de glooiing van het terrein Zoals elders in China kan het op de muur ook druk zijn We bezochten het gerestaureerde stuk Chinese muur in Badaling. De muur is in één woord indrukwekkend en gemiddeld 8 meter hoog en 7 meter breed. Wachttorens liggen twee pijlschoten uiteen. En ze is steil. Geen meter vlakke muur troffen we aan. Het mooie weer deed me overtuigen een korte broek aan te doen. Maar dat beviel me niet echt. Het was er frisser dan ik inschatte maar nog erger, vele Chinezen lachten me uit. Blijkbaar is de korte broek nog niet tot hen doorgedrongen. De Ming graven 50 kilometer buiten Beijing liggen verspreid over een oppervlakte van 40 km 2 13 Mingkeizers begraven. Wij bezochten Chang Ling, de rustplaats van keizer Yongle ( ). Eerst diende we de heilige weg (ook weg der geesten genoemd) te passeren, een 7 kilometer lange oprijlaan naar de graven omzoomd door stenen standbeelden. Via een drie poorten tellende ingang bereiken we de Poort van Voorname Gunst om daarna de Zaal van Voorname Gunst te bereiken: een twee verdiepingen tellende offerzaal die rust op een drie lagen tellend terras. Het dak wordt gedragen door 32 (13 meter hoge) cederhouten pilaren. Zaal van de Voorname Gunst Uiteindelijk bereiken we de Toren van de Geest die de toegang markeert van de grafkamer onder een berg aarde. 19

20 De Olympische site Uiteraard kon een bezoek aan de Olympische site niet ontbreken. De spelen vonden in 2008 plaats. Het meest tot de verbeelding sprekend gebouw was het Olympisch stadion beter gekend onder de volkse benaming Vogelneststadion. Het is één van de grootste staalconstructies ter wereld, gerealiseerd door het Zwitserse architectenbureau Herzog & de Meuron gebaseerd op Chinese keramiek. De Chinese (dissidente) kunstenaar Ai Weiwei had een belangrijke invloed. Een ander gekend gebouw is de watercube, het zwemstadion. Lama-tempel Eerst gebouwd als woning (in 1694) werd het gebouwencomplex later een paleis om tenslotte in 1744 een lamaklooster te worden. Deze kleurrijke boedhistische Tibetaanse lamatempel uit de 17 de eeuw telt vijf zalen. Het hoogtepunt is het enorme standbeeld van Maitreya (de Boedhha van de toekomst), 17 meter hoog en gemaakt uit één blok sandelhout. Het staat opgesteld in de laatste zaal: het Wanfupaviljoen. Hutong en trommeltoren In de nabijheid van de trommeltoren mochten we een korte theeceremonie bijwonen. Het werd proeven van talrijke soorten thee. Hutongs gaan door voor de traditionele Chinese wijken. Het is inderdaad zo dat ze grondig verschillen van de moderne woontorens of administratieve blokken omdat het een labyrint is van eengezinswoningen, meestal rond een open binnenplein. Velen hebben moeten plaats maken voor de bouwwoede van de Chinezen of worden vervangen door moderne hutongs (zijnde nieuwe stenen gebouwen in de stijl van hutongs, vooral met commerciële doeleinden). Ook ons viel de eer toe om door de hutongs in de omgeving van de trommeltoren te worden rondgereden in een riksja. We werden er ontvangen in zo n woning waar we ook het middagmaal nuttigden. Het was een eenvoudige woning bestaande uit een kamer met daarnaast de slaapkamer van de ouders. De dochter sliep boven. Vooral eenvoudig maar er was wel een TV en een PC aanwezig. Toch wel erg benepen naar onze normen. Tijdens een praatje na het eten ontweek de man beleefd enkele vragen die ik hem stelde omtrent de politieke situatie in China. Na het middagmaal keerden we met onze riksja s terug naar de 46 meter hoge Trommeltoren. Deze dateert van 1420 en na een spurtje over de steile trap kwamen we net op tijd om een vertoning op de 24 kleine en 1 grote trommels bij te wonen. De trommeltoren werd vroeger gebruikt om het uur aan te geven. De dag werd afgesloten met een bezoek aan een groot winkelcomplex waar je zowat alles kon kopen wat in China te vinden is aan weggeefprijzen. Een wirwar van kleine shopjes. Maar voor je het weet heb je de 20

21 grootste namaak gekocht terwijl gladde verkoopsters U in de waan laten echte en kwaliteitsvolle goederen te hebben gekocht. Vrije dag: Bei Hai park Onze laatste(vrije) dag brachten we door in het Bei Hai park in 1925 geopend voor het publiek nadat het jaar lang een keizerlijke tuin was. Het park is genoemd naar het meer dat er midden in ligt. We sloten onze reis af met een traditionele maaltijd met Peking-eend. Net iets anders dan bij ons. Jong en oud in China Modern of klassiek 21

22 Transport in China Vooral bolides (Audi, BMW, Porsche, ) te zien op Chinese wegen Over de Li-rivier met vlotten van bamboe Traditioneel en modern gaan hand in hand Geen commentaar 22

23 Dynastieën in China Het Chinese Rijk werd eeuwen lang geleid door talrijke dynastieën onder leiding van een keizer. Het gezag van de keizer (die beschouwd werd als de Zoon des Hemels) was goddelijk bepaald en daardoor onbeperkt. De meeste bezienswaardigheden, waarnaar in dit reisverslag verwezen wordt, wordt toegeschreven aan één van die dynastieën. Om een beetje de tijdslijn te kunnen volgen, vind je in onderstaande tabel een overzicht van de verschillende dynastieën met links de periode dat ze regeerden en rechts de belangrijkste verwezenlijkingen tijdens hun regeerperiode die aan bod komen in dit reisverslag. periode dynastie verwezenlijking v C Shang v C Westelijke Zhou v C Oostelijke Zhou v C Qin Terracotaleger in Xian Bouw van Chinese muur wordt gestart 206 v C 9 n C Westelijke Han Oostelijke Han Periode van verdeeldheid Uitbreiding Chinese muur Sui Bouw Grand Canal Tang De grote gans pagode in Xian Vijf dynastieën en tien koninkrijken Noordelijke Song Zuidelijke Song Yuan Ming Huidige stadmuren in Xian Tempel van de hemel (Beijing) Verboden stad (Beijing) Chinese muur: er worden bakstenen rond aarden wal aangebracht Ming graven Trommeltoren (Beijing) Qing Zomerpaleis (Beijing) Republiek China (verder gezet in Taiwan) Volksrepubliek China Documentatie - China, National Geographic Reisgids - China, Capitool reisgidsen - China, de groene gids van Michelin - Shanghai, Dominicus 23

24 Teresa Teng Een van de bekendste Chinese zangeressen is Teresa Teng. Ze stond bekend om haar vertolkingen van klassieke Chinese gedichten naar moderne muziek en haar romantische ballades, die tot op de dag van vandaag populair blijven in China. Ze werd geboren in Taiwan waardoor de Chinese leiders niet open stonden voor haar zangcarrière. Bovendien vonden ze haar muziek decadent waardoor haar muziek verbannen werd. Maar daar trok de Chinese bevolking zich weinig van aan. Ze werd enorm populair bij de vele karaoke bars. Al snel werd Teresa Teng een begrip: Deng Xiaoping regeert China overdag, Teresa Teng regeert China in de nacht. Teresa Teng, ooit de vriendin van Jackie Chan, overleed op jonge leeftijd ten gevolge van een zware astmaaanval. Haar bekendste lied is de smartlap the moon represents my heart. Eten in China We waren er een beetje bevreesd voor maar we hebben echt genoten van hetgeen ons werd voorgeschoteld. We dienden, met 10 mensen, steeds plaats te nemen aan een ronde tafel met in het midden een ronddraaiend platform. Hierop werden een aantal gerechten geplaatst (meestal 12 à 15). Je moest dan met het platform draaien om van de gerechten te nemen. Door het ruime aanbod van zowel groenten, vlees en vis waren er ruim voldoende schotels die in de smaak vielen. We hebben er echt goed en lekker gegeten. De bijzondere gerechten vielen misschien iets minder in onze smaak inzonderheid hot pot en dumpling. We hadden de indruk dat Hot pot, een soort fondue, geserveerd werd in een restaurant waar we ons wat minder op ons gemak voelden omwille van de veiligheid. Bovendien waren de schotels niet gekruid waardoor het wat zoeken was naar de juiste sausen. De dumplings werden te snel geserveerd waardoor deze bij sommigen wat zwaar op de maag bleven liggen. Het aantal gevallen van darmstoornissen was beperkt. Enkel twee leden van ons gezelschap hadden er echt zwaar onder te lijden. Wij boekten onze reist via Carolus prima tours (Mol en Hasselt) en waren uiterst tevreden over de geboden service. Een zeer goede prijs kwaliteit verhouding! de politiek neutrale vakbond voor het overheidspersoneel en het personeel van de overheidsbedrijven 24