Controles subsidieregeling isolatieglas

Transcriptie

1 Controles subsidieregeling isolatieglas

2 Colofon Contactpersoon drs. W.P.P. Kolner VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Bouwen aan kwaliteit Rijnstraat 8 Postbus BD Den Haag Auteurs drs. W.P.P. Kolner Datum: Publicatienummer: januari Deze publicatie is te downloaden via Pagina 2 van 12

3 Inhoud Inleiding Samenvatting De tijdelijke subsidieregeling De opzet van de controleactie Bevindingen Aanvullende bevindingen Pagina 3 van 12

4 Inleiding Op 1 oktober 2009 is de tijdelijke subsidieregeling voor isolatieglas geopend, met terugwerkende kracht tot 1 juli Eigenaar-bewoners en Verenigingen van Eigenaren (VvE s) kunnen een waardebon aanvragen met een korting van 35,- per vierkante meter isolatieglas, tot een maximum van 1100,- (incl. BTW) per woning. De regeling is onderdeel van een pakket van stimuleringsmaatregelen voor energiebesparing voor woningen en gebouwen. De uitvoering van de regeling is belegd bij SenterNovem. Het directoraat-generaal WWI verwacht mogelijke fraude door aanvragers dan wel bedrijven die het isolatieglas aanbrengen en heeft de VROM-Inspectie opdracht gegeven zo snel mogelijk na invoering van de regeling een gering aantal controles uit te voeren om een indicatie te krijgen of deze verwachting klopt. In december 2009 zijn door de VROM-Inspectie 25 controles uitgevoerd. De resultaten van deze controles zijn in dit rapport opgenomen. Het is uiteindelijk aan WWI en SenterNovem te bepalen of er conform de tijdelijke subsidieregeling op grond van deze resultaten subsidie wordt ingetrokken. Verder zal naar aanleiding van deze resultaten door WWI moeten worden bepaald of in 2010 een vervolgactie wenselijk is en in welke vorm dat moet plaatsvinden. In hoofdstuk 1 volgt allereerst een samenvatting van de belangrijkste bevindingen van de controleactie. Vervolgens wordt in hoofdstuk 2 en 3 stilgestaan bij de tijdelijke subsidieregeling en de opzet van de controleactie. In hoofdstuk 4 en 5 volgen de bevindingen. Pagina 4 van 12

5 1 Samenvatting In december 2009 zijn door de VROM-Inspectie 25 controles uitgevoerd in het kader van de tijdelijke subsidieregeling isolatieglas. Op verzoek van WWI zijn gecontroleerd: de aanwezigheid van isolatieglas; de juistheid van opgave van het oppervlak van isolatieglas; het juiste soort isolatieglas; het opgegeven jaartal van gereedmelding van de woning. Na een eerste administratieve check heeft SenterNovem een steekproeflijst met verdachte en niet-verdachte dossiers aangeleverd alsmede een dossier waarbij een Vereniging van Eigenaren de opdrachtgever was. In 4 van de 25 gevallen is bij opmeten een significante (dat wil zeggen meer dan 1 m 2 ) negatieve afwijking van het gedeclareerde aantal m 2 aangebracht isolatieglas geconstateerd. Dit aantal is over de verdachte en niet verdachte gevallen gelijkelijk verdeeld. In alle gevallen is nieuw isolatieglas aangebracht. In alle gevallen is, voor zover dit bij de controles is na te gaan, isolatieglas geplaatst met een U-waarde van 1,6 of lager. Bij vier van de verdachte dossiers waren de woningen volgens opgave van de eigenaar en het glaszettersbedrijf gereedgemeld in Voor deze vier gevallen is contact opgenomen met de desbetreffende gemeente. In alle gevallen bleek de woning te zijn gereedgemeld vóór Aan WWI en SenterNovem wordt aanbevolen bij de geconstateerde geringe afwijkingen geen subsidie in te trekken, maar wel in het geval door de aanvrager/glaszetter een truc is bedacht om aan de voorwaarden te kunnen voldoen (declaratie voor 2 woningen in plaats van 1). Gezien het beperkte aantal controles en het nog maar recent van kracht zijn van de regeling verdient het aanbeveling om in 2010 (tijdstip in overleg met WWI) nogmaals een steekproefcontrole uit te voeren. Pagina 5 van 12

6 2 De tijdelijke subsidieregeling Op 1 oktober 2009 is de tijdelijke subsidieregeling voor isolatieglas geopend, met terugwerkende kracht tot 1 juli De regeling is onderdeel van een pakket van stimuleringsmaatregelen voor energiebesparing voor woningen en gebouwen. Eigenaar-bewoners en Verenigingen van Eigenaren (VvE s) kunnen een waardebon aanvragen met een korting van 35,- per vierkante meter isolatieglas, tot een maximum van 1100,- (incl. BTW) per woning. De regeling geldt voor woningen die vóór 1995 zijn gebouwd en gereedgekomen. Het gaat om de plaatsing van minstens 5 m 2 HR+ isolatieglas. De regeling sluit op 31 december 2010 of wanneer het beschikbare budget van 45 miljoen euro is uitgeput. De uitvoering van de regeling is belegd bij SenterNovem. Eigenaar-bewoners die isolatieglas laten plaatsen kunnen via de website van Meer met Minder een waardebon aanvragen. De waardebon kan worden ingeleverd bij een bedrijf dat het isolatieglas aanbrengt (glaszetter). Deze glaszetter berekent de korting. De bon is maximaal 4 maanden geldig: dit betekent dat het glas binnen 4 maanden na verstrekking van de waardebon geplaatst moet zijn. De glaszetter dient de bon in bij SenterNovem om de korting te declareren (dit is mogelijk vanaf 2 november 2009). De regeling is van toepassing op isolatieglas met een isolatiewaarde van maximaal 1,60 W/m 2 K (minimaal HR+-glas). Het glas moet zijn geplaatst conform de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) 3577, wat zichtbaar moet zijn op de factuur. Pagina 6 van 12

7 3 De opzet van de controleactie Het directoraat-generaal WWI verwacht mogelijke fraude door aanvragers dan wel bedrijven die het isolatieglas aanbrengen en heeft de VROM-Inspectie opdracht gegeven zo snel mogelijk na invoering van de regeling een beperkt aantal controles uit te voeren. De regeling werkt met een waardebonsystematiek. Dit betekent dat een eigenaarbewoner of VvE zelf verantwoordelijk is voor het aanvragen van een waardebon die correspondeert met het aantal te plaatsen m 2 isolatieglas. In de praktijk zal dit betekenen dat er mogelijk waardebonnen worden aangevraagd voor een hoger aantal m 2 dan het uiteindelijk te plaatsten aantal. De subsidie wordt uitgekeerd op basis van het daadwerkelijk geplaatste aantal m 2, en niet op basis van het aantal m 2 dat op de waardebon staat vermeld. Dit betekent dat het voor de glaszetter relatief eenvoudig is om de factuur die hij aan de klant heeft verstrekt, te vervalsen en daarmee overeen te laten komen met de waardebon. Vervolgens declareert de glaszetter de maximale waardebon bij SenterNovem. Om fraude te kunnen signaleren is de woning waar het glas is geplaatst onderzocht. Belangrijkste controleaspect is hierbij het aantal m 2 dat is geplaatst en of dit overeenkomt met de declaratie van de glaszetter. Daarnaast is tevens gecontroleerd of de juiste kwaliteit glas is geplaatst. Steekproef SenterNovem heeft een eerste administratieve check uitgevoerd op de digitale aanlevering van waardebonnen en declaraties van glaszetters. De gegevens en bescheiden die volgens artikel 8 van de regeling moeten worden overlegd, zijn voldoende om deze check uit te voeren. Uit die check zijn dossiers gekomen die verdacht zijn en overige dossiers. Het plan was om van de verdachte dossiers 10 dossiers in het veld te controleren, van de overige dossiers eveneens 10 dossiers en verder 5 dossiers waarbij een VvE de opdrachtgever is. Uiteindelijk is het aantal verdachte dossiers en dossiers waarbij een VvE opdrachtgever was lager uitgevallen (respectievelijk 8 en 1). SenterNovem heeft aan de VI alle benodigde gegevens aangeleverd, waaronder adresgegevens en contactgegevens om afspraken met de eigenaar-bewoner te kunnen maken. Controlemethodiek De controles zijn in het veld uitgevoerd door de woning te bezoeken en een aantal gegevens te checken. Dit zijn: - controle op aanwezigheid van isolatieglas; - controle op de juistheid van opgave van het oppervlak van het isolatieglas; - controle op het juiste soort isolatieglas (max. 1,60 W/m 2 K). 1 Tevens is in een aantal gevallen een administratieve controle op het opgegeven jaartal van gereedmelding van de woning uitgevoerd. Een algehele check bijvoorbeeld via gegevens van het Kadaster bleek niet mogelijk. Controle De VI-medewerkers hebben telefonisch afspraken gemaakt met eigenaar-bewoners om de controles uit te voeren. Wijze van meten 1 Hoe lager deze U-waarde, des te lager zijn de transmissieverliezen. Gewoon dubbel glas heeft een U-waarde van 2,8, HR-glas heeft 2,0, HR+-glas heeft 1,6 en HR++-glas heeft een U-waarde van 1,2. Pagina 7 van 12

8 Glas wordt geplaatst in een sponning, gekit en van buitenaf vastgezet met glaslatten. Hierdoor is de daadwerkelijke glasmaat na plaatsing niet nauwkeurig te meten. Het beste is om de sponningmaat te meten. Die is ruimer dan de glasmaat, maar geeft voldoende indicatie daarvan. Echter het opmeten moet dan aan de buitenzijde gebeuren en dat is niet altijd mogelijk (zeker niet op verdiepingshoogte). Het meten van de dagmaat (binnenzijde) heeft als consequentie dat men moet gaan inschatten wat de sponninghoogte (b) is en wat de omtrekspeling (c) is. Volgens de NPR 3577 moet de sponninghoogte minimaal 2 cm zijn. In overleg met WWI is besloten de dagmaat te meten en rekening te houden met 4 cm extra (horizontaal en verticaal). Legenda: a sponningbreedte a` beschikbare sponningbreedte b sponninghoogte c omtrekspeling d voegbreedte sponningzijde e voegbreedte glaslatzijde Vastleggen constatering De controleurs zijn met een checklist op stap gegaan die overeenkomt met een checklist/vragenlijst die in Holmes staat. Gegevens zijn zo 1 op 1 in dit registratiesysteem ingevoerd. Pagina 8 van 12

9 4 Bevindingen Er zijn 25 controles uitgevoerd. Hiervan waren er 8 administratief verdacht, 16 nietverdacht en 1 controle betrof als opdrachtgever een Vereniging van Eigenaren. In alle gevallen is nieuw isolatieglas aangebracht. In alle gevallen is, voor zover dit bij de controles is na te gaan, isolatieglas geplaatst met een U-waarde van 1,6 of lager. Niet altijd bleek de classificatie HR+ of HR++ duidelijk (zie hoofdstuk 5 aanvullende bevindingen ). In 4 van de 25 gevallen is bij opmeten een significante (dat wil zeggen meer dan 1 m 2 ) negatieve afwijking van het gedeclareerde aantal m 2 aangebracht isolatieglas geconstateerd. Dit aantal is over de verdachte en niet verdachte gevallen gelijkelijk verdeeld. volgnummer categorie opgegeven m 2 gemeten m 2 verschil 1 VvE 40,55 41,05 0,50 2 verdacht 8,00 6,69-1,31 3 verdacht 23,85 23,88 0,03 4 verdacht 6,00 6,39 0,39 5 verdacht 7,00 12,63 5,63 6 verdacht 6,00 7,78 1,78 7 verdacht 13,24 13,33 0,09 8 verdacht 5,00 4,95-0,05 9 verdacht 8,02 4,00-4,02 10 niet verdacht 6,00 5,15-0,85 11 niet verdacht 68,17 65,76-2,41 12 niet verdacht 12,40 12,22-0,18 13 niet verdacht 16,00 16,20 0,20 14 niet verdacht 21,26 20,83-0,43 15 niet verdacht 9,65 9,67 0,02 16 niet verdacht 11,00 10,95-0,05 17 niet verdacht 12,00 12,35 0,35 18 niet verdacht 9,00 7,20-1,80 19 niet verdacht 10,00 11,00 1,00 20 niet verdacht 6,00 6,10 0,10 21 niet verdacht 8,66 9,30 0,64 22 niet verdacht 13,00 13,18 0,18 23 niet verdacht 11,00 11,19 0,19 24 niet verdacht 5,00 6,55 1,55 25 niet verdacht 5,90 6,42 0,52 Bij volgnummer 9 was sprake van 2 woningen. Per woning is 4 m 2 isolatieglas geplaatst. Omdat dit minder is dan de ondergrens van 5 m 2 om in aanmerking te komen voor de korting, heeft de aanvrager het glas van de 2 woningen opgeteld. De aanvrager heeft zich bereid verklaard de korting terug te betalen. Bij volgnummer 18 is twijfel over de U-waarde van glas in bewegende delen (zie hoofdstuk 5). Aanbevelingen Aan WWI en SenterNovem wordt aanbevolen bij de geconstateerde geringe afwijkingen geen subsidie in te trekken, maar wel in het geval door de aanvrager/glaszetter een truc is bedacht om aan de voorwaarden te kunnen voldoen (declaratie voor 2 woningen in plaats van 1). Pagina 9 van 12

10 Gezien het beperkte aantal controles en het nog maar recent van kracht zijn van de regeling verdient het aanbeveling om in 2010 (tijdstip in overleg met WWI) nogmaals een steekproefcontrole uit te voeren. Pagina 10 van 12

11 5 Aanvullende bevindingen In dit hoofdstuk zijn aanvullende bevindingen opgenomen. Het betreft de volgende aspecten: 1. verklaring waarom gemeten oppervlakte glas groter is dan gedeclareerde oppervlakte; 2. classificatie HR+, HR++ niet altijd duidelijk; 3. aanduiding in spouw van glas zeer divers; 4. glas geplaatst in recent gebouwde aanbouw; 5. bouwjaar/gereedmelding moeilijk vast te stellen; 6. glas in bewegende delen; 7. kosten voor glas kleiner dan 0,5 m 2 ; ad 1. In een drietal gevallen is de opgemeten oppervlakte significant (meer dan 1 m 2 ) groter dan de oppervlakte die is gedeclareerd. In één geval zelfs 5,63 m 2. In dat laatste geval heeft de aanvrager voor minder glas korting aangevraagd, dan uiteindelijk geplaatst. Bij de andere 2 gevallen is niet duidelijk wat de oorzaak is van het verschil. ad 2. Bij één controle (nr. 15) stond HR+ in de spouw, terwijl de eigenaar/bewoner HR++ op zijn factuur had staan. Dat had te maken met de spouw en het houten kozijn had de glaszetter beweerd. Per 1 juli 2008 is er een wijziging in de classificatie van glas doorgevoerd (BRL 2202) en is isolerend glas met een spouw van 12mm toch wel degelijk HR++. Alleen zet de glasfabrikant HR+ in het glas. De wijziging in de BRL heeft te maken met een betere aansluiting op de Europese productnormering en de CE-markering. Bij de wijziging wordt meer gekeken naar de daadwerkelijke U-waarde dan naar de aanduiding van HR, HR+ of HR++. In Duitsland wordt glas geleverd met de daadwerkelijke U-waarde in plaats van een classificatie zoals HR of HR+. Als dit vervolgens ook nog eens duidelijk in de spouw van het glas is aangebracht (zie ad 3), dan wordt de controle hierop een stuk eenvoudiger. ad 3. De kwaliteit van het geplaatste glas (U-waarde ten hoogste 1,6) bleek niet altijd goed te controleren te zijn. In de spouw van het glas is veelal een aanduiding aangetroffen, maar niet altijd was hieruit duidelijk op te maken met wat voor soort glas men van doen heeft. Enkele voorbeelden: RAL 083 K /19 330/17 HR Semco Star S (is dit HR-+?); Semcoglas Wassenberg RAL 176 K /3 529/10G Semco Therm UG 3,1 KG43857/03 (heel veel tekst, maar wat betekent het?); Isopane (weinig tekst, isopane is een merkaanduiding, geen type-aanduiding); CE 1279 NW isopane (afm.) K 7124 (wel een CE-markering, maar verder niet duidelijk wat de kwaliteit van het glas is). Sinds 2007 is CE-markering op isolerend glas verplicht. In NEN-EN (Glas voor gebouwen Isolerend glas Deel 5: conformiteitsbeoordeling) is aangegeven dat isolerend glas moet voldoen aan CEmarkering, maar dat er geen verplichting is dit ook daadwerkelijk in of op het glas aan te geven. Pagina 11 van 12

12 ad 4. De regeling geeft als voorwaarde aan dat de woning vóór gereedgemeld moet zijn. In één situatie is korting gedeclareerd voor glas dat is geplaatst in een aanbouw die recentelijk is gebouwd. De woning voldoet aan de voorwaarde. Het is de vraag of de regeling bedoeld is voor deze situatie. De regeling sluit het echter niet expliciet uit. ad 5. De hierboven genoemde voorwaarde (woning moet zijn gereedgemeld vóór ) blijkt in de praktijk alleen te controleren door informatie bij de desbetreffende gemeente op te vragen. Bij vier van de verdachte dossiers waren de woningen volgens opgave van de eigenaar en het glaszettersbedrijf gereedgemeld in Voor deze vier gevallen is contact opgenomen met de desbetreffende gemeente. In alle gevallen bleek de woning te zijn gereedgemeld vóór ad 6. Bij één controle (nr. 18) bleek een deel van het glas te zijn geplaatst in bewegende delen (raam, deur). Van de in totaal 9 m 2 geplaatst glas was 7,2 m 2 HR++ glas. In de bewegende delen (2 klapramen en 1 raam in een deur) was 1,8 m 2 dubbelglas geplaatst met een spouw van 9 mm en de vermelding 1279 Premium POS. Aangezien niet duidelijk uit deze vermelding blijkt welke U-waarde dit dunnere glas in de bewegende delen heeft en het vermoeden bestaat dat het geen HR+-glas is, is het glas in de bewegende delen niet bij het totaal meegenomen. ad 7. Uit informatie van glaszetterbedrijven blijkt dat deze bedrijven voor glas met een oppervlakte tot 0,5 m 2 een en dezelfde prijs rekenen, namelijk die voor 0,5 m 2 glas. Dit zou in de praktijk kunnen betekenen dat bij veel ramen die kleiner zijn dan 0,5 m 2 er toch meer kosten worden gedeclareerd dan op grond van de totale oppervlakte mag worden verwacht. Tijdens de controles is hier specifiek op gelet. Slechts in 2 gevallen waren er ramen met minder dan 0,5 m 2 glas (nrs. 8 en 14) en in beide gevallen zijn geen significante afwijkingen aangetroffen. Pagina 12 van 12