Ontwerp landschappelijke inpassing erf

Transcriptie

1 Ontwerp landschappelijke inpassing erf Asserweg 1a in Hooghalen Opdrachtgever : De heer Schollaardt en mevrouw Van Almelo Datum : 16 november 2016 Versie : definitief Erf en Landschap Tweede Compagnonsweg 36a Oudehorne Tel christel@erfenlandschap.nl Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 1 van 7

2 Inleiding Vanaf de zomer van 2015 zijn de heer Schollaardt en mevrouw Van Almelo eigenaar van het erf aan de Asserweg 1a in Hooghalen. De plek is een voormalig boerenerf en heeft momenteel een woonbestemming. Aan de zuid- en westzijde van het erf liggen de bijbehorende weidegronden die aan de westzijde worden begrensd door een zandweg die leidt naar het naastgelegen bosgebied. Het erf en de weilanden bereiken een totale oppervlakte van ruim een hectare. Op de plek worden hobbymatig paarden gehouden. Het erf biedt mogelijkheden voor aanleg van faciliteiten voor paarden en de wens is geuit om een nieuwe paardenbak te realiseren op locatie. Erf en Landschap is gevraagd een ontwerp op te stellen voor de landschappelijke inpassing van het erf. Het ontwerp biedt een goede basis om het erf te voorzien van geschikte en passende beplantingsvormen die thuishoren op een Drents boerenerf en die aansluiten op het karakteristieke landschap in de nabije omgeving. Het ontwerp is er enerzijds op gericht om te voorzien van een landschappelijke inpassing van de nieuw gewenste paardenbak en anderzijds om meer rust en eenheid te creëren op het erf zodat er een geheel ontstaat tussen de verschillende elementen op het erf. Landschappelijke inpassing met streekeigen beplanting Bij veranderingen en realisatie van een nieuwe inrichting van een erf is het belangrijk dat de nieuwe situatie past in het omliggende landschap. Dat betekent dat er een natuurlijke aansluiting plaatsvindt met de omgeving. Met toepassing van streekeigen boom- en struiksoorten kan hieraan voldaan worden. Streekeigen beplanting karakteriseert de aanwezige kenmerken uit de omgeving. Door een variatie toe te passen van inheemse bomen en struiken kan een open en meer gesloten omgeving gecreëerd worden. Belangrijk is dat een nieuwe inrichting een bijdrage levert aan het landschap. Grovere beplantingslijnen zoals bosschages, houtsingels en bomenrijen vormen lijnen in het landschap die de structuur van de omgeving bepalen en versterken. Nieuwe boom- en struiksoorten die in het ontwerp zijn toegepast horen thuis in de betreffende omgeving met kenmerken van het gebied, wat resulteert in gekozen bomen die zich thuis voelen op de aanwezige zandgrond en om deze reden goed aanslaan. Een variatie aan soorten is gewenst voor planten en dieren. Streekeigen beplanting op een erf heeft tevens een belangrijke natuurfunctie. De beplanting zorgt voor nest-, foerageer- en schuilgelegenheid voor vogels en kleine zoogdieren. Locatie en omgeving Het erf aan de Asserweg nummer 1a ligt langs de provinciale weg van Assen naar Beilen, ten noorden van het dorp Hooghalen, in de gemeente Midden-Drenthe. De omgeving is aantrekkelijk om er te wonen en te recreëren. Het landschap is afwisselend en rijk aan natuur- en landschapselementen. Het erf is omgeven door natuurgebieden zoals Het Witte Zand, Groote Zand en de Boswachterij Hooghalen waar heide en zandverstuivingen en grote bosgebieden te vinden zijn. Het aanwezige landschapstype is het landschap van de jonge veldontginningen zoals is benoemd in het Landschapsbeleidsplan Midden Drenthe. Hooghalen is een esdorp en ten zuiden van het erf ligt het kleinschalige esdorpenlandschap, dat veel eerder ontgonnen en ontstaan is. Het landschap rondom de locatie is vrij grootschalig, wat deels veroorzaakt wordt door de kavels die hier blokvormig en geometrisch gevormd zijn. Bebouwing en beplanting is in dit gebied vooral langs wegen gesitueerd. De provinciale weg met de hieraan gelegen erven, bebouwing en erfbeplanting is hier een goed voorbeeld van. Er is vrijwel geen beplanting aanwezig langs percelen en akkergronden. Het landschap wordt op een aantal plekken doorsneden door een patroon van zandwegen die zorgen voor een mooie afwisseling in het landschap. Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 2 van 7

3 Toelichting ontwerp Bestaande situatie Het bestaande erf rondom de woning en bijgebouwen is ingericht met veel groene elementen. De huidige erfgrenzen zijn gemarkeerd met diverse beplantingsvormen. Aanwezige bosschages, hagen en solitaire bomen zorgen voor een besloten en natuurlijke sfeer. De meeste beplanting is geschikt en blijft behouden in de toekomst. Een aantal beplantingsvormen verkeert echter in minder goede conditie of is verouderd. Een voorbeeld hiervan zijn de buxushagen aan de voorzijde van het erf. Tevens zijn er op een aantal plekken veel verschillende soorten beplantingsvormen toegepast waardoor eenheid in de beplanting hier ontbreekt. Nieuwe situatie Het is wenselijk om meer rust en eenheid te creëren op het erf en daarnaast een aantrekkelijke en natuurlijke sfeer te creëren voor bewoners en bezoekers. Ook kan er meer onderscheid worden aangebracht tussen het woongedeelte en het oude bedrijfsgedeelte van het erf. Op de ontwerptekening is te zien dat een aantal bestaande erfelementen is verwijderd en de nieuwe wensen voor het erf zijn ingetekend. Daarbij zijn de nieuwe beplantingsvormen en landschapselementen weergegeven. Deze bijbehorende toelichting beschrijft de nieuwe situatie en op welke manier deze situatie kan worden gerealiseerd. Paardenweide De paardenweide ligt aan de west- en zuidzijde van het woonerf en heeft de bestemming agrarisch. De weide is in meerdere gedeelten opgesplitst om de paarden in het gehele groeiseizoen te kunnen voorzien van voldoende gras. Rondom de weiden zijn paden afgezet waardoor de paarden gestimuleerd worden om veel te bewegen, wat aansluit bij de natuurlijke behoeften. De weide is omheind met een donker getinte afrastering wat gunstig is voor een natuurlijke uitstraling. Paardenbak Een nieuwe paardenbak is gewenst aan de westzijde van het huidige woonerf. Dit betekent dat de bak achter de bestaande bebouwing gerealiseerd wordt en vanaf de openbare weg grotendeels uit het zicht ligt, wat aansluit bij de wensen van de gemeente zoals is aangegeven in de Beleidsnotitie Paardenhouderij. Geadviseerd wordt om een transparante omheining te realiseren van natuurlijke materialen en hierbij een natuurlijke, donkere kleur toe te passen. Het voornemen is om bij aanleg van de bak de bestaande grond te keren zodat aanwezig woudzand in de bodem als bovenlaag benut wordt en de zwarte bovenlaag onder het zand komt te liggen. Grondboringen lieten zien dat de bodem vanaf 30/ 40 centimeter diepte bestaat uit geschikt woudzand voor de bodem van de bak. De paardenbak wordt tevens voorzien van een goede drainage en verlichting. Bij toepassing van verlichting wordt gestreefd naar verlichting die gericht is op de paardenbak en zo min mogelijk hinder voor de omgeving en fauna veroorzaakt. Lichtbronnen worden landschappelijk ingepast met aanwezige beplanting. Paardenbak binnen De loods aan de noordzijde van het erf staat grotendeels leeg. Een geschikte bestemming voor deze ruimte is een paardenbak in combinatie met een binnen leefruimte voor de paarden. De gewenste bestemming past binnen de bestaande bebouwing en om deze reden zullen er geen veranderingen plaatsvinden aan de buitenzijde van de loods; het buitenaanzicht blijft gelijk. Paddock voorzijde Om de paarden ook in de winter van voldoende leefruimte te voorzien, blijft de bestaande paddock aan de noord- en oostzijde behouden. De paddock wordt voorzien van een natuurlijk ogende afrastering en landschappelijke inpassing. Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 3 van 7

4 Landschappelijke inpassing voorerf Verwijderen buxushagen Op het voorerf zijn in het verleden veel buxushagen aangeplant die de vakken gazon en vakken met sierbeplanting begrenzen. De buxushagen zijn opvallend aanwezig op het voorerf. De hagen verkeren niet allemaal in een goede conditie en geven het erf een verouderd beeld. Om meer rust te creëren op het voorerf wordt geadviseerd om alle buxushagen te verwijderen of deels te vervangen door andere streekeigen hagen. De vakken met sierbeplanting komen meer in het zicht te staan wanneer de buxus verwijderd wordt, wat gunstig is voor het aanzicht van het voorerf. Aanplant beukenhagen Voor een mooie en groene begrenzing van het erf zijn in het voorjaar van 2016 beukenhagen aangeplant. De hagen zorgen voor aan groen aanzicht van het erf, de landschappelijke inpassing van de paddock en creëren tevens een mooie aansluiting met de bestaande hagenstructuur aan de Asserweg. Deze lijn wordt hiermee geaccentueerd in het landschap. De hagen kunnen op iedere gewenste hoogte geknipt worden, maar geadviseerd wordt om een hoogte aan te houden tot maximaal één meter. -Soort haag: beuk Solitaire boom Het is gewenst om op het voorerf, voor de bebouwing, een grote beplantingsvorm toe te passen. Een solitaire boom is een mooie beplantingsvorm en markeert hier het erf. Een grote boomvormer past goed bij de maat en omvang van het erf. Een geschikte plek voor een karakteristieke solitaire boom is in het gazongedeelte tussen de twee opritten. Op deze plek heeft de nieuwe boom voldoende ruimte om zich te ontwikkelen tot een mooi en beeldbepalend exemplaar. Grote bomen passen bij de maat en omvang van het erf en de boerderij. -Soort boom: rode beuk Struiken en boomvormer naast loods 1 Aan de voorzijde van loods 1 is het wenselijk om een gedeelte van beplanting te voorzien. Op dit gedeelte staan meerdere wilde kersen, waaronder veel zaailingen. Daarnaast zorgen aanvullende struikvormers voor een mooie variatie en groen aanzicht van de loods. De struiken hebben een hoge natuurwaarde en vormen geschikte leefgebieden voor fauna. Twee soorten struikvormers, ofwel bosplantsoen, met verschillende bloeitijden en kleuren kunnen hier worden toegepast. Er is ruimte voor twee kleine rijen bosplantsoen die op één meter afstand van elkaar kunnen worden aangeplant. -Soorten bosplantsoen: Gelderse roos en egelantier Verwijderen struikvormers en aanplant haag en sierbeplanting naast loods 1 Aan de zuidzijde van loods 1 staan grote struikvormers, voornamelijk laurier. Deze struiken zijn groot van omvang en beperken het doorzicht naar de lindelaan tussen de twee loodsen. De struiken nemen veel ruimte weg op deze plek. Het is wenselijk om de struiken te verwijderen en op deze plek een nieuwe haag aan te planten, voor een blijvend groen aanzicht en die veel minder ruimte inneemt. Een haag kan worden gerealiseerd door aanplant van vier stuks haagplantsoen per strekkende meter. Een nieuw vak met sierbeplanting bij deze haag zorgt voor een aantrekkelijk en kleurrijk aanzicht van de loods. -Soort haag: beuk Vakken met sierbeplanting De vakken met sierbeplanting krijgen een geheel andere uitstraling zonder de buxushagen. Geadviseerd wordt om sierbeplanting toe te passen op veel bezochte plekken en verblijfsplekken op het erf. Het is wenselijk om de bestaande siervakken in te richten met enkele soorten sierbeplanting om een rustiger beeld te creëren en zodat de aanwezige soorten beter uitkomen bij toepassing van meerdere exemplaren. Het vak met sierbeplanting aan de voor- en zijgevel van de meest noordelijke loods kan worden aangevuld met boeren hortensia s. Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 4 van 7

5 Het vak met sierbeplanting ten noorden van het woonhuis neemt veel ruimte weg en het is wenselijk om dit vak kleiner te maken zodat er meer ruimte ontstaat voor auto s die hier worden geparkeerd. Het is wenselijk om dit plantvak in gelijke vorm te realiseren als het vak naast loods 2 voor een mooie eenheid. Het nieuwe plantvak naast loods twee kan worden ingericht met twee of drie kleurrijke soorten; diverse combinaties zijn zeer geschikt en ook gunstig voor vlinders en bijen: kattenkruid en hortensia Annabelle of ooievaarsbek met hemelsleutel en lavendel. Langs muren en gevels zijn stokrozen of vingerhoedskruid een mooie aanvulling. Beplantingstrook zuidzijde woning en erf Het woonerf wordt aan de zuidzijde begrensd door een mooie en dichte groenstrook naast de beukenhaag. Het is wenselijk dat op deze plek een beplantingsstrook aanwezig is voor een groen aanzicht van het erf en ter beschutting van het woonhuis. Het is wenselijk om deze lijn te versterken met streekeigen beplanting. Veel aanwezige struikvormers kunnen behouden blijven en het is gewenst om uitheemse soorten te verwijderen en meer eenheid te creëren. Geadviseerd wordt om in de loop der jaren een aantal soorten te vervangen. Soorten zoals bamboe, dwergmispel, laurier en de bontbladige struiken kunnen worden verwijderd waarna nieuwe soorten struiken, ofwel bosplantsoen, kunnen worden aangeplant die beter bij elkaar passen. Nieuwe soorten kunnen op afstand van één meter vanaf elkaar en vanaf andere struiken worden aangeplant. -Soorten bosplantsoen: hulst (wintergroen), sering, vlinderstruik, rode ribes, egelantier en Gelderse roos Beplanting voorzijde woning, naast zuidelijke oprit Voor de beplanting op deze plek geldt hetzelfde als de beplantingsstrook aan de zuidzijde van de woning. Uitheemse soorten kunnen worden verwijderd waarna nieuwe passende soorten kunnen worden toegevoegd aan de beplantingsstrook. Om veiligheidsredenen is het gunstig om op deze plek geen hoge struikvormers toe te passen zodat voldoende zicht op de weg aanwezig blijft bij het verlaten van het erf met de auto. Wenselijk is het om nabij de weg een kleurrijk plantvak te realiseren. Landschappelijke inpassing achtererf Beplantingsstrook noordwestzijde erf Langs de noordwestzijde van de paardenweide staat een aantal bomen en struiken die hier spontaan zijn opgekomen. Deze beplanting vormt een groene lijn in landschap die de erfgrens aan deze zijde markeert. De beplanting accentueert tevens het onverharde pad, een oude verbindingsweg. Het is wenselijk om de beplantingslijn te versterken met nieuwe bomen en struiken. De beplanting zorgt voor een mooie landschappelijke inpassing van het erf en de nieuwe elementen die worden gerealiseerd. Tevens dient de beplanting voor beschutting en geluidswering van het verkeer op de rijksweg A28. Wel is het wenselijk dat er open plekken aanwezig blijven in de beplantingsstrook om enig zicht te behouden. De huidige strook beplanting bestaat uit boom- en struikvormers; berkenbomen en wilgenstruiken. Geadviseerd wordt om op dezelfde lijn drie nieuwe boomvormers aan te planten en daarnaast ook nieuwe soorten struiken aan te planten. Er kunnen meerdere soorten struiken worden toegepast voor een mooie variatie in kleur en bloeitijden. Deze zijn aantrekkelijk als broedplaats voor vogels. Struikvormers kunnen in de maat bosplantsoen worden aangeplant, tussen de bestaande beplanting. De exemplaren moeten op afstand van minimaal één meter van elkaar worden aangeplant in één rij. Voor een mooie variatie kan de afstand tussen de exemplaren verschillen. Boomsoorten: ruwe berk (drie exemplaren) Struiksoorten: wilg (30%), meidoorn (20%), vlier (20%), hazelaar (30%) Solitaire boom inrit achtererf Het is gewenst om meer aandacht te vestigen op de inrit van het achtererf. Een nieuwe solitaire boom markeert de inrit. Het is wenselijk om hier te kiezen voor een mooie grote boom die past bij de maat en Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 5 van 7

6 omvang van het erf en de aanwezige bebouwing. De boom heeft hier voldoende ruimte om zich te ontwikkelen tot een mooi, beeldbepalend exemplaar. -Soort boom: zomereik Struweelhaag zuidzijde inrit achtererf Voor een mooie groene begrenzing van de inrit op het achtererf wordt geadviseerd om een struweelhaag te realiseren. De lijnvormige struweelhaag accentueert de inrit en zorgt voor een mooie groen aanzicht van dit gedeelte van het erf: van de paddock en de paardenbak. Een struweelhaag bestaat uit struikvormers die meer vrij uit kunnen groeien. Struweelhagen zijn ook landschappelijk waardevolle elementen door toepassing van diverse soorten struikvormers met verschillende bloeitijden en -kleuren. De hagen hebben een hoge natuurwaarde en vormen geschikte leefgebieden voor fauna. De haag op locatie bestaat uit twee rijen bosplantsoen, met een plantafstand van 40 centimeter. Diverse soorten bosplantsoen worden gecombineerd in de haag. -Soorten: beuk (30%), veldesdoorn (20%), vlier (20%), meidoorn (30%). Hoveling Voor een mooie en groene toegang van de paardenbak wordt de aanleg van een zogenaamde hoveling geadviseerd. Een hoveling is een groene poort die ontstaat door aanplant van twee bomen die als poortwachters dienen. De hoveling ligt in dezelfde lijn als de lindelaan tussen de twee loodsen in waardoor deze as benadrukt wordt. De bomen staan op zes meter afstand van elkaar. -Soort boom: winterlinde Wilde bloemenstrook Geadviseerd wordt om langs de paardenbak een strook met wilde bloemen aan te leggen. Deze is aantrekkelijk op deze plek van het erf en de zonnige standplaats is zeer geschikt. Een bloemenweide is aantrekkelijk voor vlinders en bijen. Er is een groot assortiment aan bloemen zaadmengsels verkrijgbaar bij bijvoorbeeld De Cruijdthoeck en bij diverse BoerenBond- en Welkoopwinkels. Geadviseerd wordt om na bodemonderzoek de juiste soortensamenstelling uit te kiezen. Een bloemen zaadmengsel moet bij voorkeur gezaaid worden in gefreesde zwarte grond. Na het bloeiseizoen kan de strook worden gemaaid en heeft het nog altijd een groene uitstraling. Bomen langs paardenbak Voor een groene inpassing van de paardenbak en het achtererf is het wenselijk om naast de bloemenweide nog enkele boomvormers aan te planten die samen met twee bestaande berkenbomen en met de nieuwe hoveling één lijn vormen. Doorzicht en openheid is hier wenselijk en ook om deze reden is ervoor gekozen om bomen toe te passen. De bomen staan op zeven meter afstand van elkaar. -Soort boom: ruwe berk Boomgroep in paardenweide Voor een mooie variatie op het perceel is ervoor gekozen om een boomgroep toe te passen. De boomgroep zorgt voor een groen aanzicht en voor aangename schaduwplekken voor de paarden in de weide. Een groot soort boom past goed bij de maat en omvang van het perceel. Op de toegepaste plek hebben de nieuwe bomen voldoende ruimte om zich te ontwikkelen tot mooie en beeldbepalende exemplaren. -Soort bomen: ruwe berk (twee) en zomereik (één) Poel, drinkplaats Een rijke aanvulling voor het weideperceel en voor de omgeving is de aanleg van een paddenpoel. Poelen in het weiland dienden vroeger al als drinkplaats voor het vee. Een paddenpoel is een waardevolle plek voor flora en fauna. Door natte omstandigheden bij een poel kunnen andere soorten planten een groeiplaats vinden. Natuurlijke oevers vormen biotopen voor flora en fauna. Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 6 van 7

7 Een geschikte plek voor het graven van een natuurlijke poel is aan de zuidwestzijde van het perceel, waar de zon veelvuldig schijnt. Het is wenselijk om de oevers zodanig te graven dat een flauw talud ontstaat. In de toekomst kan water daar in het vroege voorjaar snel opwarmen, wat heel gunstig is voor amfibieën. Dat geldt vooral voor de noordoever. Aanleg van beplanting rondom de poel is niet nodig: beplanting zal zich hier op een natuurlijke wijze vestigen. Wel is het wenslijk om een deel van de poel af te zetten bij weidegang met paarden om een natuurlijke variatie van beplanting te kunnen behouden. Beschrijving boom- en struiksoorten Boomvormers -Zomereik (Quercus robur) -Ruwe berk (Betula pendula) -Rode beuk (Fagus sylvatica Atropunicea ) -Winterlinde (Tilia cordata) Bosplantsoen/ struikvormers -Wilg (Salix) -Hazelaar (Corylus avellana) -Meidoorn (Crataegus monogyna) -Veldesdoorn (Acer campestre) -Gelderse roos (Viburnum opulus) -Vlier (Sambucus nigra) -Hulst (Ilex aquifolium) -Egelantier (Rosa rubiginosa) Ontwerp landschappelijke inpassing erf pagina 7 van 7