Bijlage 2: Waterkwaliteit Kromme Rijn (DM hoort bij bestuursvoorstel DM )
|
|
- Merel de Koning
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Bijlage 2: Waterkwaliteit Kromme Rijn (DM hoort bij bestuursvoorstel DM ) Achtergrond informatie en aanleiding slibvang De Kromme Rijn is een laaglandrivier van 35 kilometer lang. Tussen Cothen en Werkhoven splitst zich een grote oude lus af die de Oude Kromme Rijn genoemd wordt. Deze lus staat in verbinding met het Amsterdam-Rijnkanaal. De Kromme Rijn is één van de waterlichamen voor de Europese Kaderrichtlijn water. De Kromme Rijn heeft een aan- en afvoerfunctie. Het waterlichaam wordt gevoed door de Nederrijn en aantakkende afvoergebieden. De rivier heeft een lange historie en is in de loop van de tijd steeds verder in een keurslijf gegoten tot een beschoeide, vrij rechte watergang zonder echte oevervegetatie met weinig variatie in bodemprocessen en een gereguleerde afvoer. De rivier maakt onderdeel uit van de EHS. Vanaf de jaren negentig zijn herstelprojecten uitgevoerd om de natuur weer meer ruimte te geven. Er zijn nevengeulen en natuurvriendelijke oevers aangelegd. Doelen en maatregelen KRW Binnen de Europese Kaderrichtlijn water is de Kromme Rijn getypeerd als een langzaam stromend riviertje op zand/klei (R6). In het waterbeheerplan Water voorop! is het ecologisch doel voor de Kromme Rijn opgenomen en welke maatregelen nodig zijn om dit doel te bereiken. De doelen zijn ook opgenomen in het Provinciaal Waterplan en gerapporteerd aan Europa. De Kromme Rijn is hierbij aangemerkt als sterk veranderd, omdat er sprake is van een onnatuurlijke afvoerdynamiek, die niet op te heffen is zonder ernstige schade aan functies toe te brengen. De doelen voor de Kromme Rijn zijn daarom niet gelijk aan die van een natuurlijk riviertje, maar aangepast aan de huidige onomkeerbare situatie en mogelijke maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren. Om de waterkwaliteit in de Kromme Rijn te verbeteren (zowel in flora en fauna, als fysisch chemisch) zijn de volgende maatregelen benoemd: - Natuurlijker peilverloop; - Natuurvriendelijk maaibeheer; - Aanleg van natuurvriendelijke oevers; - Aanleg nevengeul; - Vispassages in de boven- en benedenstroomse sluizen en stuwen; - Verminderen nutriëntbelasting uit RWZI s; - Aanleg van slibvangen. Vanuit de ecologische toestand van de Kromme Rijn in 2006 is bepaald dat met het uitvoeren van de bovenstaande maatregelen het GEP behaald kon worden. Uit het overzicht hieronder blijkt dat in 2006 alle biologische soortgroepen nog niet voldeden aan het GEP. Kromme Rijn kwaliteitselement Macrofyten Macrofauna Vis Totaal P Totaal N KRW klasse ontoereikend goed Hoort slib bij het systeem Kromme Rijn? Regel wordt de vraag gesteld of het slib in de Kromme Rijn niet gewoon bij het systeem hoort, zodat de KRW-doelen misschien bijgesteld kunnen worden en bepaalde dure maatregelen niet overwogen hoeven te worden. Om hier antwoord op te geven, volgt een korte toelichting op de KRW systematiek. De KRW-doelen voor de Kromme Rijn worden afgezet op de maatlat voor het watertype langzaam stromend riviertje op zand/klei (watertype R6), omdat dit het best gelijkende type is binnen de KRW. De referentiesituatie van het best passende watertype geeft de richting aan voor maatregelen die overwogen moeten worden. Het doel (Goed Ecologisch Potentieel) wordt vervolgens bepaald door het totale effect van alle maatschappelijk haalbare maatregelen, die zorgen voor een verbetering in de richting van het genoemde referentiebeeld (Stowa, 2006). De referentiesituatie van een R6 bestaat uit een kronkelend riviertje met gevarieerde structuren met zand, zandbanken, plaatselijk overhangende oevers, aangeslibde plekken en verspreid organisch materiaal zoals
2 bladpakketten, takken en boomstammen. Nu is de Kromme Rijn een bijzonder systeem, omdat het niet gevoed wordt door een natuurlijk laaglandbeeksysteem, maar door een kunste inlaat met Nederrijnwater. Doordat het Nederrijnwater een hoger sedimentaanbod heeft en het ingelaten debiet relatief constant is, is het aannemelijk dat er in de Kromme Rijn meer slib aanwezig is (in het water en op de bodem) dan in een natuurlijk riviertje. Meer slib in de Kromme Rijn kan dus worden beschouwd als het gevolg van de kunste situatie, die maatschappelijk in stand wordt gehouden. Dit mag verdisconteerd worden in het doel, als het niet gemitigeerd kan worden met maatschappelijk haalbare maatregelen. Dus ja slib hoort bij het Kromme Rijn systeem (memo ). Aanleiding maatregel slibvang Uit de kwantitatieve toetsing van de Kromme Rijn in 2006 blijkt onder andere dat de ontwikkeling van de waterplanten (macrofyten) in de Kromme Rijn tot ontoereikend is. Voor bepaling van de toestand van macrofyten bestaan 2 deelmaatlatten: - bedekking van waterplanten - soortensamenstelling waterplanten Het eindoordeel is een gemiddelde van deze twee deelmaatlatten. De e toestand van de vegetatie in de Kromme Rijn in 2006 is opgebouwd uit een slechte score voor de bedekking (laagste klasse) en een goede score voor de aanwezige soorten. Met andere woorden, in 2006 waren er wel voldoende verschillende soorten in de Kromme Rijn aanwezig, maar was de bedekking van vegetatie in de watergang te laag. De belangrijkste oorzaken voor de lage score voor de bedekking van vegetatie werden gezocht in het ontbreken van ondiepe zones in combinatie met de troebelheid (e doorzicht) van het water en het maaibeheer. De aanleg van slibvangen werd als maatregel opgenomen om de troebelheid van het water tegen te gaan, zodat (ondergedoken) waterplanten meer kans zouden krijgen om zich te ontwikkelen. Waarom geen slibvang voor de verbetering van het doorzicht? Het doorzicht in de Kromme Rijn is de afgelopen jaren ten opzichte van 2006 sterk verbeterd, zie figuur 1. De verbetering in doorzicht in de Kromme Rijn is toe te schrijven aan de verbetering van het inlaatwater (Nederrijn) en de reeds uitgevoerde baggerwerkzaamheden in het eerste deel van de Kromme Rijn (Wijk bij Duurstede- Cothen). Gemiddeld doorzicht zomerperiode 1,2 1 0,8 0,6 0,4 a01 Kromme Rijn Galgenwaard a04 Kromme Rijn brug Beverweert a72 ADM te Wijk bij Duurstede a87 Kromme Rijn brug Odijk 0, Figuur 1. Gemiddeld doorzicht in de zogenaamde zomerperiode, april t/m september, per meetpunt over de periode 2000 tot en met 2012 Doorzicht is een belangrijke parameter voor het waterleven. Het bepaalt tot welke diepte planten kunnen groeien. Er is geen vaststaande norm voor doorzicht in stromende wateren. Voor stilstaande wateren, meren is een ratio uitgewerkt waarmee bepaald kan worden bij welk doorzicht en diepte van de waterbodem er nog voldoende licht de bodem bereikt voor planten om te kunnen groeien (S.Schep et al, 2011).
3 Als we deze ratio: toepassen op de Kromme Rijn met de gegevens van figuur 1 is de maximale waterbodemdiepte beneden de waterspiegel waar nog voldoende daglicht kan komen 1,5 meter bij een doorzicht van 0,9 meter. Een groot deel van de Kromme Rijn, zeker het eerste deel, heeft een profiel met een maximale diepte van 1,5 meter. Meer richting Utrecht wordt het profiel dieper tot circa 2 meter. Dit betekent dat een groot oppervlak van de Kromme Rijn valt onder de noemer begroeibaar areaal. Dat de bovenstaande ratio/theorie opgaat blijkt uit het feit dat 2 keer/jaar het hydraulische profiel van de Kromme Rijn moet worden geschoond om voldoende water te kunnen blijven doorvoeren. In het hydraulische profiel groeien met name pionierssoorten als Kleine Egelskop (zie afbeeldingen 1 en 2). Bij iedere maaironde wordt een flinke vracht hiervan verwijderd en afgevoerd. Afbeelding 1. Boven water, Kromme Rijn ter hoogte van Bunnik vlak voor maaironde Afbeelding 2. Onder water, locatie onbekend Naar aanleiding van bovenstaande wordt geconcludeerd dat het aanleggen van een slibvang bij de Kromme Rijn op dit moment niet noodzakelijk is, omdat het doorzicht geen beperkende factor meer is voor de ontwikkeling van ondergedoken waterplanten. Zorgt een slibvang voor eventueel ook voor verbetering van andere KRW-doelen? Omdat een slibvang ten behoeve van waterplanten niet meer nodig is, maar de maatregel wellicht ook kan bijdragen aan de andere doelen is de noodzaak en nut van een slibvang heroverwogen. Andere KRWdoelen zijn namelijk nog niet gehaald (macrofauna en vis). De oorzaak voor de huidige onvoldoende scores voor vis en macrofauna is het ontbreken van voldoende variatie in structuren, zowel in oeverinrichting als in en op de waterbodem. Omdat in de Kromme Rijn vrijwel overal sprake is van een slibbige waterbodem komen met name karakteristieke riviersoorten niet of nauwelijks voor. Mitigerende maatregelen voor macrofauna en vis die overwogen moeten worden zijn maatregelen die zorgen voor meer variatie in structuren. Om meer variatie in de waterbodem te krijgen kan bijvoorbeeld een slibvang overwogen worden, om te zorgen dat het slib weggevangen wordt en zandige bodems minder aanslibben. Deze maatregel is echter niet zinvol, omdat op veel plaatsen tot ruim onder de leggerdiepte een sliblaag aanwezig is als gevolg van de ontstaansgeschiedenis. Daarnaast zijn de zwevend stof deeltjes van de (Neder)rijn de laatste jaren sterk gedaald, waarvan de reden nog niet precies bekend is. Dit gegeven alleen al maakt de aanleg van een slibvang discutabel. Er zijn dus voldoende redenen om de aanleg van een slibvang niet te overwegen ten behoeve van de KRWdoelen voor macrofauna en vis.
4 Waar staan we nu en wat is nog nodig om KRW doelen te bereiken? Vanaf 2006 is ongeveer 10 km natuurvriendelijke oever gerealiseerd langs de Kromme Rijn. Dit heeft samen met het verbeterde doorzicht geleid tot betere scores voor de bedekking van waterplanten. Op de oude maatlat zou de totale macrofytenbeoordeling inmiddels goed scoren. Deze verbetering is niet terug te zien in de huidige scores omdat er sinds 2013 met een nieuwe KRW-maatlat beoordeeld wordt (zie tabel 2). Op deze nieuwe maatlat wordt het aspect soortensamenstelling strenger beoordeeld wat het totaaloordeel omlaag haalt. Tabel 2. KRW beoordeling Kromme Rijn 2013, beoordeeld met nieuwe KRW-maatlat Kwaliteitselement Klasse Toelichting Macrofyten Matig Bedekking Ondergedoken: voldoet Emers: te laag Drijfblad: te laag Soortensamenstelling: voldoet niet Macrofauna Matig Aandeel kenmerkende soorten laag Vis Slecht Aandeel stromingminnende vissoorten voldoet niet Macrofyten Voor ondergedoken waterplanten is de bedekking nu voldoende. Voor emerse waterplanten (boven het water uitstekend) en drijfbladplanten zijn de bedekkingen nog onvoldoende. Het percentage bedekking emers en drijfbladplant wordt bepaald in het begroeibaar areaal. Dit is het gedeelte van de Kromme Rijn tot 1 meter diep. In de huidige situatie groeit er te weinig opgaande en drijfbladplanten in dat deel. Een maatregel om dichter bij het doel te komen is het aanleggen van natuurvriendelijke oevers (tot 1 meter diep) buiten het doorstroomprofiel, waar meer luwe omstandigheden kunnen worden toegestaan. Hierdoor worden de kansen voor deze planten vergroot, waardoor naar verwachting ook de soortensamenstelling kan toenemen, en ook macrofauna en vis profiteert. Op dit moment is er geen overzicht van geschikt areaal tot 1 meter diep in de Kromme Rijn en is dus ook niet exact uit te rekenen hoeveel extra areaal aangelegd zou moeten worden. Daarnaast geeft een rekenkundige benadering ook een schijnnauwkeurigheid. Een theoretische afleiding, op basis van het handboek hydromorfologie, bepaalt dat de Kromme Rijn wat betreft de aanwezigheid van oeververdediging in de klasse ontoereikend valt qua hydromorfologische toestand. Om in de klasse goed te vallen mag maximaal 15% van de oeverlengte beschoeid zijn. Dit zou betekenen dat van de huidige 28 km beschoeiing nog 18 km omgezet moet worden in een niet ingerichte of natuurvriendelijke oever. Dit zou als richtpunt voor de maatregelen kunnen worden aangehouden, maar is niet heel realistisch gezien de functies langs de Kromme Rijn. Macrofauna en vis De oorzaak voor de onvoldoende scores voor vis en macrofauna is het ontbreken van voldoende variatie in structuren, zowel in oeverinrichting als in en op de waterbodem. Omdat in de Kromme Rijn vrijwel overal sprake is van een slibbige waterbodem komen met name karakteristieke riviersoorten niet of nauwelijks voor. Mitigerende maatregelen voor macrofauna en vis die overwogen moeten worden zijn maatregelen die zorgen voor meer variatie in structuren. De aanleg van een slibvang hoort hier dus niet bij, zoals hierboven is toegelicht. Andere maatregelen zijn het aanbrengen van dood hout of andere structuren. Uit recente onderzoeksprojecten blijkt dat dit goedkope en zeer effectieve maatregelen kunnen zijn voor habitatvariatie en biodiversiteit (Stowa, 2012). In hoeverre dit in de Kromme Rijn mogelijk is en met welk effect, moet nog worden onderzocht. Daarnaast profiteren macrofauna en vis ook van de aanleg van natuurvriendelijke oevers, omdat deze ook zorgen voor meer habitatvariatie in de vorm van planten. Om de toestand van macrofyten, macrofauna en vis te verbeteren is het creëren van meer habitatvariatie in de Kromme Rijn noodzakelijk. Inbrengen van substraat als dood hout of kiezel kan positief werken, maar ook natuurvriendelijke oevers dragen bij aan habitatvariatie. Is dezelfde kwaliteitsverbetering buiten het waterlichaam nog een optie? De Kromme Rijn is een uniek watersysteem binnen het waterschap. De kenmerkende soorten zijn afhankelijk van stroming en een rivierkarakter, terwijl de gebieden die afwateren op de Kromme Rijn uit slootsystemen bestaan. Het is daarom niet mogelijk om een locatie buiten het waterlichaam te vinden waar
5 op een meer kosteneffectieve manier dezelfde kwaliteitsverbetering bereikt kan worden. Er is maar één Kromme Rijn.
Afleiding biologische doelen voor vrijwel ongestoorde, sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen...
BIJLAGE F Afleiding biologische doelen voor vrijwel ongestoorde, sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen....................................................................... De milieudoelstellingen
Nadere informatieOpbouw. Het belang van natuurvriendelijke oevers. EU Kaderrichtlijn Water (KRW) Waterbeleid. Doel KRW voor oevers. EU Kaderrichtlijn Water Maatregelen
Het belang van natuurvriendelijke oevers Christa Groshart Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Opbouw Beleid en Maatregelen Verwachtingen Knelpunten KRW innovatie-onderzoek Waterbeleid Europese
Nadere informatieKwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 6 maart 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieToestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018
Toestand KRW-waterlichamen Flevoland medio 2018 1. Inleiding In het beheergebied van waterschap Zuiderzeeland liggen 18 KRW-waterlichamen (zie figuur 1 op volgende pagina). Deze waterlichamen worden zowel
Nadere informatieKansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK. KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem. S. Janssen, S. Zierfuss 12.
Kansen voor natuurvriendelijke oevers in de boezems van HHNK KRW onderzoeksproject Natuurvriendelijke Boezem Auteurs S. Janssen, S. Zierfuss Registratienummer 12.55095 17-12-12 Versie Status definitief
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatieEcologische kwaliteit oppervlaktewater, 2009
Indicator 2 maart 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De ecologische kwaliteit van het
Nadere informatiescore ten opzichte van de referentiewaarde
IV.1. KRW-waterlichamen, doelen en maatregelen In Alm & Biesbosch liggen drie KRW-waterlichamen (afbeelding IV.1). Met gebruikmaking van de Factsheets (WSRL, 2008) worden deze waterlichamen hieronder kort
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieveronderstelde voordelen van Natuurvriendelijke oevers.
1 veronderstelde voordelen van Natuurvriendelijke oevers. verbeteren van chemische water kwaliteit verbeteren van de oever stabiliteit verbeteren van de ecologische kwaliteit 2 waarom aandacht voor NVO
Nadere informatiealgemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen
algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.9. is opgenomen 2. Waterkwaliteit De zomergemiddelden voor 2008 van drie waterkwaliteitsparameters
Nadere informatieHuidige situatie. G2 Totaal stikstof (zomergemiddelde) (mg N/l) 1,57 2,4 2,4. G2 Chloride (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 45,3 150 150
NL09_26 Basisgegevens Naam Code Status Type Stroomgebied Waterbeheergebied Provincie Gemeente Sloten Overbetuwe NL09_26 Kunstmatig M1a - Zoete sloten (gebufferd) Rijn-West Rivierenland Gelderland Neder-Betuwe,
Nadere informatieIII.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10.
III.1. Algemeen Deze bijlage is een detaillering van de beschrijving van de actuele waterkwaliteit die in paragraaf 2.10. is opgenomen III.2. Waterkwaliteit De meetpunten van het chemische meetnet liggen
Nadere informatieNatuurvriendelijke oevers: mogelijkheden per standplaats. Emiel Brouwer en Pim de Kwaadsteniet
Natuurvriendelijke oevers: mogelijkheden per standplaats Emiel Brouwer en Pim de Kwaadsteniet Aanleiding Aanleg natuurvriendelijke oevers belangrijk in waterbeheer Bij aanleg mist vaak de relatie met de
Nadere informatieRegionale Implementatie KRW
Regionale Implementatie KRW Bepaling Huidige toestand waterlichamen Dommel Martijn Antheunisse, Vakgroep Ecologie, Ws De Dommel Inhoud Ws. De Dommel - 26 KRW waterlichamen Huidige situatie 2009: Biologische
Nadere informatieFactsheet: NL14_2 Kromme Rijn
Factsheet: NL14_2 Kromme Rijn -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieWaterplanten en macrofauna profiteren van KRW-maatregelen
Waterplanten en macrofauna profiteren van KRW-maatregelen Martijn Hokken (Waterschap Zuiderzeeland), Reinder Torenbeek (Bureau Waardenburg) Om de KRW-doelen te halen, heeft waterschap Zuiderzeeland de
Nadere informatieBeoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen
Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen 24-04-2013 Nieuwe maatlatten nieuwe keuzes Waterrijke gebieden en samengestelde waterlichamen: waar lopen we tegenaan? - 2 voorbeelden
Nadere informatieFactsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING
Factsheet: NL04_NOORD-ZUIDLEIDING Noord-Zuidleiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieVan achtergrondbelasting naar aanpassing van KRW doelen
Van achtergrondbelasting naar aanpassing van KRW doelen PEHM, Nijmegen 5 november 2015 Gert van Ee, HHNK Nico Jaarsma, Nico Jaarsma Ecologie en Fotografie Indeling HHNK: gebied, waterkwaliteit en ecologie
Nadere informatieAssetmanagement van nevengeulen
Assetmanagement van nevengeulen Kennisdag Platform Beek- en Rivierherstel 15 november 2016 Luc Jans Oost-Nederland Assets; wat zijn dat? Bezittingen, eigendommen, onderdelen, objecten In de wegeninfrastructuur
Nadere informatieVoortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie. 13 december 2012; Frank van Gaalen
Voortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie 1 Rapport Evaluatie waterkwaliteit Op 21 december beschikbaar (www.pbl.nl) Samenvatting opgenomen in KRW-rapport Belangrijke waterbeheerkwesties Bijdragen
Nadere informatieDe aanpassing van de maatlatten. Eddy Lammens, RWS WVL Roelf Pot. De evaluatie van de maatlatten in 2010
RWS Water, Verkeer en Leefomgeving De aanpassing van de maatlatten Eddy Lammens, RWS WVL Roelf Pot 1 van Verkeer en van 9-5-201212-4-20128-9 Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu De evaluatie van de maatlatten
Nadere informatieFactsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT
Factsheet: NL04_EMMERTOCHT-SLOOT Emmertochtsloot De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieVermesting in meren en plassen
Indicator 16 december 2008 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en
Nadere informatieNatuurvriendelijke oevers aanleggen (natuurlijke oevers)
Natuurvriendelijke oevers aanleggen (natuurlijke oevers) Wat werkt, wat niet Tim Pelsma, Adviseur Ecologie, Waternet Inhoud Aanleggen of beheren? Inrichting, stand van zaken en kennis Inrichting, leren
Nadere informatieFactsheet: NL04_STEEN-WETERINGa
Factsheet: NL04_STEEN-WETERINGa Steenwetering De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieResultaten heroverweging KRW maatregelen De Eendragt. 1. Aanleiding
Resultaten heroverweging KRW maatregelen De Eendragt 1. Aanleiding In 2012 is het uwbp door de Verenigde Vergadering vastgesteld. Hierin is opgenomen om 5 KRW maatregelen uit het Waterbeheersplan 2009-2015
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieMeetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetstrategie en methodiek macrofyten //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieNVO's en vis. Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen
NVO's en vis Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen Amersfoort, 24 november 2011 Carlo Rutjes & Michelle de la Haye Scoren met natuurvriendelijke
Nadere informatieOOST NUTRIENTEN EN KRW FRISIA ZOUT B.V.
NUTRIENTEN EN KRW FRISIA ZOUT B.V. 29 september 2010 Inhoud 1 Tekstdelen uit van 5 varianten naar 2 alternatieven 3 1.1 Referentiesituatie 3 1.2 Effecten waterkwaliteit KRW 5 2 Nieuw tekstdeel 7 ARCADIS
Nadere informatieErrata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water (STOWA )
Errata Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2015-2021 (STOWA 2012-31) versie: 07-08-2014 contact: Niels Evers: Frank van Herpen niels.evers@rhdhv.com frank.van.herpen@rhdhv.com
Nadere informatieOppervlaktewater in Nederland
Indicator 20 januari 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Nederland heeft een grote verscheidenheid
Nadere informatieEcologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner. Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse
Ecologische kennisregels rijkswateren KRW-Verkenner Mijke van Oorschot, Gertjan Geerling, Gerben van Geest, Joost van den Roovaart, Tom Buijse Inhoud Achtergrond Methodiek. Rekenvoorbeelden Status en planning
Nadere informatieSamen werken aan waterkwaliteit. Voor schoon, voldoende en veilig water
Samen werken aan waterkwaliteit Voor schoon, voldoende en veilig water D D Maatregelenkaart KRW E E N Z D E Leeuwarden Groningen E E W A IJSSELMEER Z Alkmaar KETELMEER ZWARTE WATER MARKER MEER NOORDZEEKANAAL
Nadere informatieWaterkwaliteit KRW, 2015
Indicator 12 januari 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De meeste waterlichamen voldoen
Nadere informatieFactsheet: NL33HM. Naam: Hondshalstermeer
Factsheet: NL33HM Hondshalstermeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 14 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieFactsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe
Factsheet: NL04_STOUWE-LEIDING Stouwe De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieFactsheet: NL05_Westerbouwlandl
Factsheet: NL05_Westerbouwlandl Westerbouwlandleiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de
Nadere informatieProject Doelen Overig Water. Anita Buschgens Waterschap Vallei en Veluwe
Project Doelen Overig Water Anita Buschgens Waterschap Vallei en Veluwe Inhoud Procesmatig Aanleiding Over welke doelen praten we Tijdsplanning Inhoudelijk Uitgangspunten Indeling Watertypen Resultaat
Nadere informatieFactsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa
Factsheet: NL04_OVERIJSSELSKNL-ZWa Overijssels Kanaal (Zwolle) De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld
Nadere informatieBijlage D Beschrijving watertypen Maas
Bijlage D Beschrijving watertypen Maas....................................................................... Toelichting Nederlandse werkwijze watertypen Doelen van oppervlaktewaterlichamen worden afgeleid
Nadere informatieDe doelen voor overig water in Flevoland
De doelen voor overig water in Flevoland Susan Sollie (Tauw), Martijn Hokken (waterschap Zuiderzeeland), Christoffel Klepper (provincie Flevoland) Waterschap Zuiderzeeland en de provincie Flevoland willen,
Nadere informatie9 Oude Diep. 9.1 Watersysteem
9 Oude Diep 9.1 Watersysteem Het waterlichaam Oude Diep behoort tot de KRW-categorie Rivieren, type R5; langzaam stromende middenloop/benedenloop op zandbodem (RBO Rijn-Oost, 2004. p. 31). De oorsprong
Nadere informatieFactsheet: NL07_0026_1
Factsheet: NL07_006_1 Zuidelijk Afwateringskanaal De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieFactsheet: NL43_11 Bussloo
Factsheet: NL43_11 Bussloo -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieFactsheet: NL43_09. Naam: Toevoerkanaal
Factsheet: NL43_09 Toevoerkanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieVertroebeling en (verarming van) de visstand in het Julianakanaal. Jasper Arntz 6 juni 2013
Vertroebeling en (verarming van) de visstand in het Julianakanaal Jasper Arntz 6 juni 2013 Inhoud Karakteristieken Julianakanaal Grensmaasproject Effecten van vertroebeling Abiotische monitoring Biotische
Nadere informatieFactsheet: NL07_0034_1 Dortherbeek
Factsheet: NL07_0034_1 Dortherbeek De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieGebiedsbeschrijving Oude Diep
Gebiedsbeschrijving Oude Diep I. HET STROOMGEBIED Het waterlichaam Oude is een langzaam stromende meanderende beek. De oorsprong van deze beek ligt in het natuurgebied Mantinger Bos en Weiden. Het Oude
Nadere informatieBert Hidding (en vele anderen) Systeemanalyse van de Westboezem van Delfland
Bert Hidding (en vele anderen) Systeemanalyse van de Westboezem van Delfland Sfeerimpressie... Aanleiding Evaluatie KRW opgave SGBP2 Prioritering maatregelen in het kader van de Groene Motor (SGBP2) Doorkijk
Nadere informatieAanpassing KRW Maatlatten
Ministerie van Infrastructuur en Milieu RWS Waterdienst Aanpassing KRW Maatlatten Eddy Lammens RWS Waterdienst 1 Ministerie van Verkeer en Ministerie Waterstaat van Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu
Nadere informatieBelasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten
21 3.12 KWALITEIT OPPERVLAKTEWATER P Belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen en nutriënten belasting oppervlaktewater (2=1) 12 P landbouw N landbouw P huishoudens N huishoudens
Nadere informatieFactsheet: NL04_KOLK-WETERING Kolkwetering
Factsheet: NL04_KOLK-WETERING Kolkwetering De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieNieuw Europees intercalibra2ebesluit over de Goede Toestand volgens de Kaderrichtlijn water
Nieuw Europees intercalibra2ebesluit over de Goede Toestand volgens de Kaderrichtlijn water Marcel van den Berg, Suzanne Stuijfzand (Ministerie van Infrastructuur en Milieu) Na bijna 2en jaar is de harmonisa2e
Nadere informatieFactsheet: NL43_04 Puttenerbeek
Factsheet: NL43_04 Puttenerbeek -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieFactsheet: NL35_Reest Reest
Factsheet: NL5_Reest Reest De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is
Nadere informatieFactsheet: NL36_OWM_018 Dommerswijk
Factsheet: NL6_OWM_018 Dommerswijk De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieBijlage 1: Samenvatting factsheets, toelichting maatregelpakket en administratieve wijzigingen
Bijlage 1: Samenvatting factsheets, toelichting maatregelpakket en administratieve wijzigingen In deze bijlagen wordt ingegaan op: - De huidige toestand van de waterkwaliteit; - Het definitieve KRW maatregelpakket
Nadere informatieHierdense Beek: building with nature in een Veluws beeksysteem. Peter van Beers Waterschap Vallei en Veluwe 3 maart 2016
Hierdense Beek: building with nature in een Veluws beeksysteem Peter van Beers Waterschap Vallei en Veluwe 3 maart 2016 Overzicht presentatie Overzicht presentatie: 1. Systeem & gebied 2. Wat speelt er
Nadere informatieKRW en Gedragscode: Houvast of last? Janneke van Goethem Platform beek- en rivierherstel17 april 2014
en Gedragscode: Houvast of last? Janneke van Goethem Platform beek- en rivierherstel17 april 2014 Resultaatgericht /gedragscode Doelgericht Werkwijze gericht Resultaatgericht d.m.v. maatlatten Abundantie
Nadere informatieFactsheet: NL14_31. Naam: Kamerik Teijlingens
Factsheet: NL14_31 Kamerik Teijlingens -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieFactsheet: NL07_0033 Oude Schipbeek Groteboerswtg
Factsheet: NL07_0033 Oude Schipbeek Groteboerswtg De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieWater voorop! Waterbeheerplan 2010-2015. Achtergronddocument Europese Kaderrichtlijn Water
Water voorop! Waterbeheerplan 2010-2015 Achtergronddocument Europese Kaderrichtlijn Water 3 Inhoud 1 Oppervlaktewateren en gebieden met Europese status 7 1.1. Waterlichamen volgens de Europese Kaderrichtlijn
Nadere informatiePROJECTNUMMER C ONZE REFERENTIE Imandra: :D
ONDERWERP Gemaal Korftlaan - advies wel of niet verbreden watergang aanvoertracé DATUM 7-7-2016, PROJECTNUMMER C03071.000121.0100 ONZE REFERENTIE Imandra: 078915484:D VAN Arjon Buijert - Arcadis AAN J.
Nadere informatieKunstmatige structuren als habitat voor vis in stilstaande wateren. Martin Kroes Vissennetwerk 27 september 2012
Kunstmatige structuren als habitat voor vis in stilstaande wateren Martin Kroes (martin.kroes@tauw.nl) Vissennetwerk 27 september 2012 Inhoud Achtergrond herstel van habitatstructuren? Veldstudie kunstmatige
Nadere informatieEcologische doelstelling
Nevengeulen langs de grote rivieren Leren van de praktijk Margriet Schoor Oost Nederland Platform beek- en rivierherstel Vreugderijkerwaard, oktober 2009 14 december 2011 Waarom nevengeulen? Hoofdgeul
Nadere informatieFactsheet: NL04_OOSTERBROEKS-WATER
Factsheet: NL04_OOSTERBROEKS-WATER Oosterbroekswaterleiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld
Nadere informatieWorkshop KRW Maatlatten
Workshop KRW Maatlatten IHW netwerkdag 2018 Frank van Herpen (Royal HaskoningDHV) Marcel Tonkes (provincie Overijssel) 7 November 2018 Programma Opwarmen 15 min Technische toelichting 30 min Aan de slag
Nadere informatieUtrecht, 19 mei 2009 Pythagoraslaan 101 Tel
Utrecht, 19 mei 2009 Pythagoraslaan 101 Tel. 030-2589111 Afdeling nummer : BEW : 2009ONT236040 Onderwerp: Beantwoording schriftelijke vragen ex artikel 47 van het RvO aan het college van GS, gesteld door
Nadere informatieFactsheet: NL04_SAL-SOESTWTR-MIDDEN
Factsheet: NL04_SAL-SOESTWTR-MIDDEN Soestwetering (middenloop) De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld
Nadere informatieFactsheet: NL43_10 Fliert
Factsheet: NL43_10 Fliert -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatieAquatische ecologie. Module 1: Ecologische principes van watersystemen. Lesdag 1. drs. M. Maessen (Grontmij)
lesdag onderwerp docent(en) Module 1: Ecologische principes van watersystemen Lesdag 1 Ochtend - Watersysteem - Van mondiaal tot lokaal - Kringlopen en balansen - Hydrologische kringloop - Relatie grondwater
Nadere informatieFactsheet: NL04_BUITEN-REVE Reeve
Factsheet: NL04_BUITEN-REVE Reeve De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet
Nadere informatieAchtergronddocument afleiding. KRW-doelen in het AGV-gebied. Gerard ter Heerdt. Onderzoek & Projecten Onderzoek & Advies
Onderzoek & Projecten Onderzoek & Advies Achtergronddocument afleiding KRW-doelen in het AGV-gebied Gerard ter Heerdt Korte Ouderkerkerdijk 7 Amsterdam Postbus 94370 1090 GJ Amsterdam T 0900 93 94 (lokaal
Nadere informatieMemo. Onderzoeksopzet voor het verbeteren van de waterkwaliteit in de Sloterplas
Aan Projectgroep Sloterplas Contactpersoon E.K. Bekking Onderwerp Onderzoeksopzet verbeteren waterkwaliteit Sloterplas Doorkiesnummer 020 608 36 23 Fax afdeling Onderzoeksopzet voor het verbeteren van
Nadere informatiePROTOCOL TOETSEN EN BEOORDELEN VOOR DE OPERATIONELE MONITORING EN TOESTAND- EN TRENDMONITORING
VOOR DE OPERATIONELE MONITORING EN TOESTAND- EN TRENDMONITORING WERKGROEP MIR 24 augustus 2007 110305/OF7/1Q3/000373/MR Colofon Auteur: R. Torenbeek Productie: ARCADIS In opdracht van: RIZA Referentie:
Nadere informatieMeetrapport Peelkanalen 2009, t.b.v. KRW-monitoring
Meetrapport Peelkanalen 2009, t.b.v. KRW-monitoring Kanaal van Deurne ter hoogte van de eikenlaan Opgesteld door: T. Basten (chemie & waterkwantiteit) & E. Binnendijk (biologie) & J.A.J van Mil (biologie),
Nadere informatieFactsheet: NL04_WITTEVEENS-LEIDING
Factsheet: NL04_WITTEVEENS-LEIDING Witteveens-leiding De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de
Nadere informatieFactsheet: NL14_28 Zegveld
Factsheet: NL14_28 Zegveld -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze
Nadere informatielastige exotische invasieve water- en oeverplanten in de kleine stromende wateren
Invasieve exootplanten en KRW, in kleine wateren Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Voorbeelden Waterlichamen 3. Wanneer probleem en wanneer zegen Maarten Zonderwijk, ws Regge en Dinkel, dec 2009 4. Beheer
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 13 april 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieFactsheet: NL14_7. Naam: Merwedekanaal
Factsheet: NL14_7 Merwedekanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieBOUWSTEEN NOTA SCHOON WATER KRW2
BOUWSTEEN NOTA SCHOON WATER KRW2 BEGROEIDE OEVERS Strategie Rijnland 2015-2027 Archimedesweg 1 CORSA nummer: 13.63245 postadres: versie: postbus 156 auteur: Lucienne Vuister 2300 AD Leiden oplage: telefoon
Nadere informatieFactsheet: NL04_WESTERVELDSE-AA
Factsheet: NL04_WESTERVELDSE-AA Westerveldse Aa De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst.
Nadere informatieToelichting ontwerp Factsheets Kaderrichtlijn Water. Planperiode Waterschap Noorderzijlvest
Toelichting ontwerp Factsheets Kaderrichtlijn Water Planperiode 2016-2021 Waterschap Noorderzijlvest Pagina 1 1 Introductie De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW, 2000) richt zich op de bescherming van
Nadere informatieOpbouw presentatie. Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 15 december 2011 Gerben van Geest Deltares. - Achtergrond;
Opbouw presentatie - Achtergrond; Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken - Sturende factoren voor waterplanten; - Uitleg KRW-tool. 15 december 11 Gerben van Geest Deltares Achtergrond: Maatregelen
Nadere informatieBuilding with Nature: maatregelen In vogelvlucht
Building with Nature: Ecologische effecten van kleinschalige Building with Nature maatregelen In vogelvlucht Bart Brugmans 20 september 2016 Opgenomen in nieuwe Waterbeheerplan Effectievere inzet middelen
Nadere informatieHerziening MEP/GEP planperiode Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard 13 januari 2014 Definitief rapport BC4966
Herziening MEP/GEP planperiode 2015-2021 Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard 13 januari 2014 Definitief rapport BC4966 HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. RIVERS, DELTAS & COASTS Larixplein 1
Nadere informatieKaderrichtlijn Water. Diederik van der Molen Projectleider KRW DG - Water
Kaderrichtlijn Water Diederik van der Molen Projectleider KRW DG - Water 16 maart 2011 Inhoud Introductie KRW Wat is er nieuw door de KRW? Wat heeft de KRW tot nu toe opgeleverd? Lessons learned Proces
Nadere informatieResultaat inventarisatie en plan van aanpak wegwerken achterstanden baggeren.
Bijlage II Resultaat inventarisatie en plan van aanpak wegwerken achterstanden baggeren. Lemstervaart, gemeente Lemsterland Datum: xxxxxxx pagina 1 1. INLEIDING 1.1 Doel Dit document heeft tot doel de
Nadere informatieWorkshop Sturen op structuren Handvatten voor inrichting, onderhoud en beheerder. 27 juni 2014 Pim de Kwaadsteniet en Martin Kroes
Workshop Sturen op structuren Handvatten voor inrichting, onderhoud en beheerder 27 juni 2014 Pim de Kwaadsteniet en Martin Kroes Programma werksessie 14:00-14:10 u Achtergronden NIOO 14:10-14:20 u Sturen
Nadere informatieGebiedsbeschrijving Sallandseweteringen
Gebiedsbeschrijving Sallandseweteringen I. HET STROOMGEBIED Het gebied Sallandse weteringen Ankersmit bestaat uit de deelgebieden Ankersmit en Sallandse weteringen. Het gebied wordt begrenst door de IJssel
Nadere informatieFactsheet: NL04_AVERLOSCHE-LEIDING
Factsheet: NL04_AVERLOSCHE-LEIDING Averlosche Leide -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met 25 april 2014. Deze factsheet dient gezien te worden als
Nadere informatieMonitoring waterkwaliteit bebouwd gebied
Monitoring waterkwaliteit bebouwd gebied Roelof Veeningen, Wetterskip Fryslân 2 juni 2016, Glimmen Themamiddag waterkwaliteit in de stad Overzicht 1. Functies stadswater 2. Diverse verschijningsvormen
Nadere informatieNatuurvriendelijke oevers langs de Lek
Natuurvriendelijke oevers langs de Lek Evaluatie van 6 jaar monitoring SAMENVATTING W.M. Liefveld A. Bak In opdracht van Rijkswaterstaat Samenvatting Momenteel stellen de waterbeheerders hun maatregelenprogramma
Nadere informatieNieuwkoopse Plassen. Op weg naar water van topkwaliteit. Droge voeten, schoon water
Nieuwkoopse Plassen Op weg naar water van topkwaliteit De Nieuwkoopse Plassen en het aangrenzende gebied vormen een prachtig natuurgebied. We werken samen met anderen aan verbetering van de waterkwaliteit
Nadere informatie