Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Piet Mondriaan

Transcriptie

1 Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Piet Mondriaan Juli 2016

2 Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan voor de BSO-locatie Piet Mondriaan van KMN Kind & Co. Dit pedagogisch werkplan vormt samen met het Algemeen Pedagogisch Beleid één geheel en is bestemd als leidraad voor ons als medewerkers van BSO Piet Mondriaan. Tevens is dit pedagogisch werkplan bedoeld als informatie voor ouders, zodat zij weten hoe er bij ons op de BSO wordt gewerkt. Zoals u in onze brochure Welkom bij KMN Kind & Co kunt lezen, ziet KMN Kind & Co zichzelf als pedagogisch partner. Zijn in het Algemeen Pedagogisch Beleid de vier speerpunten uit de Mission Statement nader toegelicht, in dit pedagogisch werkplan werken wij de vier basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen verder uit: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen KMN Kind & Co werkt volgens een kwaliteitszorgsysteem dat gebaseerd is op de PDCA cyclus. Dit houdt in dat wij kwaliteit zien als een continu proces. We werken aan de hand van afspraken die vastgelegd zijn in werkwijzen en procedures. Ons beleid en werkwijzen zijn opgenomen in het kwaliteitshandboek en ondersteunen de pedagogisch medewerkers bij het dagelijks handelen. Jaarlijks wordt middels interne audit onderzocht of onze werkwijzen en afspraken in de praktijk doeltreffend zijn, daarbij zijn we tevens alert op mogelijke verbeteringen. Onze locaties worden jaarlijks geïnspecteerd door de GGD. De uitkomsten van een inspectie worden besproken met de pedagogisch medewerkers en de oudercommissie van de locatie. Het inspectierapport is te vinden op onze eigen websitepagina. Het pedagogisch werkplan en wijzigingen in beleid worden jaarlijks besproken met de oudercommissie. Minimaal 1 x per 2 jaar wordt het werkplan bijgesteld en ter advisering voorgelegd aan de oudercommissie. Mocht u toch nog informatie missen, dan kunt u hier altijd naar vragen bij de pedagogisch medewerker, senior of clustermanager. Ook is in de brochure Welkom bij KMN Kind & Co en op de website veel algemene en aanvullende informatie terug te vinden. Wij wensen u veel leesplezier. Team BSO Piet Mondriaan Datum juli 2016 PWP BSO Piet Mondriaan 1

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Inhoudsopgave... 2 Algemene informatie... 3 Onze accommodatie, de groepsruimten en basisgroepen... 3 Onze openingstijden... 3 Voorschoolse opvang... 4 Het afnemen van een extra dag(deel)... 4 Onze (mid)dagindeling... 4 Eten en drinken... 5 Persoonlijke hygiëne... 6 Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden... 6 Mijn KMN Kind & Co... 6 De oudercommissie... 7 Observeren en volgen... 7 Zorgkinderen... 8 Pedagogische ondersteuning van medewerkers... 8 Onze buitenschoolse opvang in de wijk; onze externe samenwerkingspartners... 9 Pedagogische uitgangspunten... 9 Het bieden van (emotionele) veiligheid... 9 De pedagogisch medewerkers De groepsruimte De buitenspeelruimte Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Spel & Speelgoed Activiteiten Zelfstandigheid bevorderen, kinderparticipatie Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen Gewenst en ongewenst gedrag Omgaan met pestgedrag Afspraken, regels en omgangsvormen Rituelen Tot slot PWP BSO Piet Mondriaan 2

4 Algemene informatie Wij vinden het belangrijk dat de kinderen zich kunnen ontplooien in een warme, veilige en stimulerende omgeving. Wij gaan uit van de behoefte van het kind, ingepast in de groep. Daarbij kijken wij vooral naar de mogelijkheden van het kind. Dit betekent dat wij op een positieve en uitnodigende manier met kinderen omgaan. Wij bewaken de kwaliteit van onze opvang en proberen voortdurend deze kwaliteit te verbeteren. Dit doen wij door te werken volgens interne en externe kwaliteitseisen. Wij staan open voor op- en aanmerkingen van ouders. Wij kijken kritisch naar ons zelf en spreken elkaar aan op ons handelen. Onze deskundigheid vergroten wij door het bijwonen van professionaliseringsbijeenkomsten en door collegiale consultatie tijdens onze teambesprekingen. Maar bovenal vergroten wij onze deskundigheid door te blijven kijken naar ieder kind dat aan onze zorg is toevertrouwd. Onze accommodatie, de groepsruimten en basisgroepen Onze BSO is onderdeel van het Integraal Kind Centrum (IKC) Piet Mondriaan. Onze BSO bestaat uit 3 onderbouw groepen en 3 bovenbouw groepen. De onderbouw groep zit in de linkervleugel van het gebouw gesitueerd en de bovenbouw in de rechter boven vleugel. Elke vleugel maakt gezamenlijk gebruik van de gymzaal. Hoewel wij gesitueerd zijn in het kindcentrum Piet Mondriaan vangen wij kinderen op van alle scholen in Abcoude. Binnen onze BSO hebben wij de volgende indeling in basisgroepen: Onderbouw: Vlinder: 20 kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar Kever: 20 Kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar Spinnen: 20 kinderen in de leeftijd van 4 tot 7 jaar. Bovenbouw: De Kitchen: 10 kinderen in de leeftijd van 7 tot 9 jaar De Playroom: 20 kinderen in de leeftijd van 7 tot 9 jaar De Chillroom: 20 kinderen in de leeftijd van 8/9jaar. Extra ruimte handenarbeidlokaal van school Kinderen kunnen tijdelijk in twee basisgroepen worden geplaatst. Bijvoorbeeld omdat er op een bepaalde dag nog geen plek is in de gewenste groep. Indien dit aan de orde is, geven ouders hiervoor toestemming op het toestemmingsformulier 1. Ook in vakanties kunnen er groepen worden samengevoegd. Ouders worden tijdig geïnformeerd over de samenvoeging van groepen, welke vaste pedagogisch medewerker aanwezig is en waar de kinderen worden opgevangen. Omdat de woensdag en vrijdag rustigere dagen zijn, worden op deze dagen de groepen samengevoegd. Er is dan van elke groep een vaste medewerkers aanwezig. De kitchen heeft zijn basis in de keuken. Op het moment dat de NSA een activiteit organiseert in de keuken dan mag de BSO gebruik maken van het handenarbeid lokaal van de school. Onze buitenruimte Onze buitenruimte is het schoolplein van de Piet Mondriaan. Dit is een groot plein waar naar hartenlust gespeeld kan worden. Zo is er een zandbak, een voetbalveld en voldoende ruimte om spelletjes te doen of lekker te fietsen. In de buitenruimte zal de komende tijd groen geplant gaan worden. Zo komt er een wilgenhut en een moestuin om het geheel wat groener te maken. Onze openingstijden Wij zijn vijf dagen per week, aansluitend op school, geopend tot uur. Tijdens de algemeen erkende feestdagen zijn wij gesloten; zo ook eens in de vijf jaar op bevrijdingsdag. In de schoolvakanties zijn wij hele dag geopend. De kinderen kunnen dan gebracht worden tot 9.30 en opgehaald worden vanaf uur. 1 Voor het samenvoegen van groepen aan het begin en einde van de dag, het incidenteel samenvoegen tijdens activiteiten in het kader van het opendeurenbeleid en in geval van vakanties, hoeft geen toestemming aan ouders te worden gevraagd. PWP BSO Piet Mondriaan 3

5 Mochten ouder(s) hun kind een keertje later willen brengen (in een schoolvakantie) of eerder willen halen, dan is dat geen probleem. Wel vragen wij dit door te geven aan de pedagogisch medewerkers van desbetreffende groep. Als het kind door iemand anders dan door de ouder(s) wordt opgehaald, dan dienen ouders dat aan ons door te geven, anders geven wij het kind niet mee! Voorschoolse opvang Vanaf het nieuwe schooljaar verzorgen wij voorschoolse opvang op maandag dinsdag en donderdag. Vanaf half acht zijn de kinderen welkom. Zij worden opgevangen in de bovenbouwlocatie van de BSO door een vaste pedagogisch medewerker. Zij mogen een meegenomen ontbijt nuttigen en vrij spelen. De pedagogisch medewerker zorgt dat de kinderen op tijd op school zijn. Het afnemen van een extra dag(deel) Wanneer ouders incidenteel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan een pedagogisch medewerker en/of clustermanager van de locatie. Deze bepaalt of het kan. Behalve dat zij hierbij rekening houdt met het aantal kinderen en pedagogisch medewerkers op de groep, bekijkt zij ook of het goed is voor het welzijn van het kind/de groep. Een toegekende extra- of ruildag(deel) wordt altijd schriftelijk vastgelegd; ook wanneer dit op een andere groep plaatsvindt. Wanneer ouders structureel een extra dag(deel) willen afnemen, dan leggen zij dat voor aan de afdeling planning. Deze bepaalt of dit binnen de eigen basisgroep kan. Als dit niet kan, overlegt de afdeling planning met de clustermanager of het kind (zo lang het nodig is) op een andere groep geplaatst kan worden. Als de clustermanager in overleg met de pedagogisch medewerker verwacht dat dit voor het welzijn van het kind en de andere groep geen problemen oplevert, dan wordt (tijdelijke) plaatsing voor desbetreffend dag(deel) aan de ouders voorgesteld. Onze (mid)dagindeling Op maandag, dinsdag en donderdag starten er pedagogisch medewerkers een half uur voor de eerste school uit gaat. De medewerkers spreken de werkzaamheden, activiteiten en bijzonderheden voor de middag door. In Abcoude zijn de eindtijden van de scholen verschillend. Zo zijn er twee scholen om uit en twee scholen om : De kinderen worden door de pedagogisch medewerkers aan de hand van ophaallijstjes lopend, of met de Stint van school gehaald. De pedagogisch medewerkers dragen herkenbare Kind & Co kleding en maken gebruik van vaste ophaalpunten en looproutes met vaste stopplaatsen. Er zijn ook kinderen die zelfstandig van school naar de BSO komen. Deze kinderen tekenen daarvoor samen met de ouders een zelfstandigheidcontract waarin staat wat er van hen wordt verwacht. Wanneer de kinderen zijn gearriveerd op de BSO, worden tassen en jassen opgeborgen en gaat ieder kind naar zijn eigen basisgroep om eerst wat te drinken Als de andere kinderen uit zijn en de tassen op hebben geborgen gaat elke groep wat drinken en fruit eten. Tijdens het eet- en drinkmoment wordt uitgelegd welke activiteiten er die dag plaatsvinden en waar de kinderen uit mogen kiezen. De BSO wordt gezien als vrije tijd en kinderen zijn dan ook niet verplicht om mee te doen aan een activiteit. Na het eet- en drinkmoment starten de activiteiten en mogen de kinderen bepalen wat zij gaan doen. De pedagogisch medewerkers staan op vaste groepen, zodat er altijd iemand is waar de kinderen naar toe kunnen gaan en er overal voldoende toezicht is. De kinderen kunnen uiteraard ook voor buitenspelen kiezen. Daarbij is altijd een medewerker aanwezig. Wanneer er meer dan 30 kinderen voor een bepaalde activiteit kiezen, wordt er voor gekozen om kleinere groepjes te maken. Alleen tijdens het buitenspelen kan het voorkomen dat de groep uit meer dan 30 kinderen bestaat. Er is dan van iedere groep een bekende pedagogisch medewerker buiten aanwezig. Zo is er voldoende toezicht en veiligheid. Vanaf uur mogen de kinderen worden gehaald. Er wordt van de ouders en kinderen verwacht dat zij zich afmelden bij een van de pedagogisch medewerkers. Op die manier weten de pedagogisch medewerkers welke kinderen zijn opgehaald. Wanneer iemand anders dan de ouder(s) het kind komt ophalen, moet dit worden doorgegeven aan de pedagogisch medewerkers uur: De kinderen gaan naar hun eigen basisgroep of buurgroep. Daar is nog een extra eetmoment. PWP BSO Piet Mondriaan 4

6 Aan het einde (18.00 uur) van de dag worden de kinderen die er dan nog zijn opgevangen in een van de groepen. De andere groepen worden opgeruimd en de medewerkers gaan in wisseldiensten naar huis. Er sluiten altijd twee medewerkers samen af. Dit gebeurd op zowel de onderbouw als de bovenbouw. Pas als het kind aantal het toelaat kunnen overige medewerkers weg. Naschoolse activiteiten 4 keer per jaar wordt er in samenwerking met de school Piet Mondriaan een blok naschools activiteiten aangeboden. Middels een nieuwsbrief worden ouders en kinderen geïnformeerd over de activiteiten die gaan plaatsvinden. De kinderen kunnen zich opgeven voor deze activiteiten middels inschrijven. Voor alle BSO kinderen is het naschools activiteiten programma gratis en de medewerkers brengen en halen de kinderen van en naar de activiteiten. Op een woensdag of vrijdag: Op deze dag zijn er minder kinderen op de BSO en worden de groepen samengevoegd. Op woensdag en vrijdag worden de kinderen opgevangen op de bovenbouw locatie in de Playroom. Twee scholen werken met het vijfgelijke dagen model. De twee andere scholen zijn op woensdag en vrijdag eerder uit. De kinderen worden opgehaald en lunchen op de BSO. Voordat ze in hun basisgroep aan tafel gaan voor een broodmaaltijd, gaan ze eerst naar het toilet en wassen hun handen. De tafel is gedekt en wordt na het eten samen met de kinderen afgeruimd. Tijdens het eten benoemen de pedagogisch medewerkers de activiteiten en vragen zij wat de kinderen willen doen. Na de lunch mogen de kinderen gaan spelen of deelnemen aan een activiteit. Er wordt gestimuleerd om op deze langere dagen altijd even naar buiten te gaan. Verder is de indeling van de middag hetzelfde als op korte BSO dagen. De andere kinderen worden opgehaald wanneer hun school uit is en dan verloopt de middag hetzelfde als op de andere dagen. Sommige kinderen hebben bij het ophalen tijd nodig voor de overgang van BSO naar huis en kunnen wisselend reageren op de komst van de ouders: sommigen zijn heel enthousiast en anderen hebben helemaal geen zin om naar huis te gaan. Het ophalen kan daarom het beste volgens een vast ritueel verlopen en moet niet te lang duren. Wanneer u uw kind ophaalt, vertelt de pedagogisch medewerker het een en ander over de dag. Het kan ook zijn dat de activiteiten van de dag op het ouderportaal staan. Gedurende de schoolweken mag je op de BSO maximaal een half uur per dag per groep afwijken van de PKR (= pedagogisch medewerker kind- ratio). Dit kan bv zijn om kinderen te halen of te brengen naar een clubje of activiteit. Dit gebeurd indien er meerdere kinderen naar dezelfde club of activiteit gaan. Op vakantie en studiedagen zijn wij de hele dag open en mag er per groep 3 uur per dag worden afgeweken. Dit gebeurd dan tussen de middag als de medewerkers pauze houden en aan het begin en het einde van de dag. De medewerkers worden dan is wisselende diensten gezet zoals nodig ( mede afhankelijk van het kind aantal). Omdat het kinderdagverblijf alle dagen geopend is van is er altijd nog een beschikbare volwassene in het gebouw in het geval van calamiteiten. Op een lange dag zijn de kinderen welkom vanaf half zeven. Er is ruimte voor vrij spel. In de ochtend wordt er een activiteit of uitstapje gedaan. Na de lunch is er vrij spel en in de middag worden er verschillende activiteiten aangeboden en is er ruimte voor vrij spel. Eten en drinken Samen eten/drinken is belangrijk. Samen eten/drinken is gezellig en versterkt het onderlinge contact. Deze momenten geven structuur aan de dag. Nadat de kinderen hun handen hebben gewassen gaan zij aan tafel met de pedagogisch medewerker. Hier nuttigen de kinderen fruit en drinken (limonade of water). Er is keuze uit minimaal 3 soorten fruit. De kinderen kiezen zelf welk stuk fruit ze willen en wat ze willen drinken. Degenen die zelf hun drinken kunnen inschenken, mogen dit ook doen. De kinderen krijgen de ruimte iets te vertellen of te delen. Als je klaar bent met eten en drinken mag je van tafel af en ga je lekker spelen. Op bovenbouw groepen verloopt het eet- en drinkmoment anders. Er staat op De Playroom eten en drinken klaar in buffetvorm. De kinderen mogen zelf eten en drinken pakken en gaan aan tafel zitten waar ook een pedagogisch medewerker zit. Daar wordt gezellig gegeten, gedronken en met elkaar PWP BSO Piet Mondriaan 5

7 gepraat. En besproken welke activiteiten er die dag zijn en wie er wil mee doen, en gebrainstormd wat voor activiteit de kinderen verder nog zouden willen doen. KMN Kind & Co stelt zich tot doel om een positieve bijdrage te leveren aan een gezonde ontwikkeling én leefstijl van kinderen. Dit komt onder andere tot uiting in ons voedingsbeleid. Meer informatie vindt u op de website en Mijn KMN Kind & Co. In ons voedingsbeleid zijn ook richtlijnen voor traktaties opgenomen. Deze richtlijnen worden in overleg met de oudercommissie besproken en verder aangevuld. Vervolgens worden alle ouders over de richtlijnen geïnformeerd via een flyer die zij meekrijgen bij het kennismakingsgesprek. Persoonlijke hygiëne Wij leren de kinderen persoonlijke hygiëne, door hen na wc-gebruik en voor het aan tafel gaan, de handen met zeep te laten wassen. Wij geven hierin natuurlijk het juiste voorbeeld. Oudercontacten: kennismaking, wennen, overdracht en ouderavonden Op BSO Piet Mondriaan werken we met mentorkinderen; dit houdt in dat iedere pedagogisch medewerker een aantal kinderen toegewezen krijgt, waarvoor hij/zij de eerstverantwoordelijke is. De mentor is ook de eerste aanspreekpersoon voor ouders. We streven ernaar dat de mentor en de senior het kennismakingsgesprek met de ouders voert. Minimaal twee weken voor de plaatsingsdatum van uw kind wordt u uitgenodigd door de Clustermanager of Senior Pedagogisch Medewerker voor een kennismakingsgesprek. Zij informeert u over de algemene gang van zaken binnen de organisatie en locatie. Na dit algemene gedeelte wordt er kennis gemaakt met een pedagogisch medewerker die tevens de mentor van uw kind zal zijn. Zij zal met u de gang van zaken op de groep bespreken, de gewoonten en bijzonderheden van uw kind en de wenperiode voor uw kind. Het wennen vindt in de regel plaats als de plaatsingsovereenkomst is ingegaan. Tijdens het kennismakingsgesprek worden er desgewenst wenafspraken met de ouder gemaakt. Deze kunnen per kind verschillend zijn In deze periode is de ouder stand-by. De afspraken worden genoteerd op de checklist kennismakingsgesprek. Overgang van ene naar andere groep Indien de kinderen van het KDV overkomen of overgaan van de onder naar bovenbouw dan wordt hier een wenperiode van ongeveer twee weken gehanteerd. De mentor van het kind neemt contact op met de medewerkers van de groep en maakt is overleg met ouders wenafspraken. Als uw kind 2 maanden op de groep zit, wordt u uitgenodigd voor een 2 maandengesprek waarin de ervaringen en observaties gedeeld kunnen worden. Wij vinden een goede en regelmatige overdracht essentieel en nemen hiervoor de tijd. Dit kan bij het ophalen van het kind maar bijvoorbeeld ook telefonisch indien het kind zelfstandig naar huis mag. Sinds januari wordt er op de BSO ook gebruik gemaakt van het ouderportaal waarin de ouder precies kan zien wat er op de BSO allemaal gebeurd. De breng- en haalcontacten zijn belangrijke momenten. De pedagogisch medewerkers en de ouders kunnen elkaar informeren over uw kind. Ook als er niets bijzonders is stellen onze pedagogisch medewerkers het op prijs om hierover geïnformeerd te worden. Zo krijgen wij inzicht in hoe uw kind zich thuis gedraagt. U heeft dan de gelegenheid de medeopvoeders van uw kind beter te leren kennen en u krijgt inzicht in het gedrag van uw kind binnen de groep. De omgang met uw kind kan op die manier worden afgestemd. Op de BSO zijn er minder breng- en haalmomenten dan op het kinderdagverblijf. Ook gaan kinderen soms zelfstandig naar huis. Dit zijn de kinderen van de bovenbouwgroep met een zelfstandigheidscontract. Natuurlijk zijn de pedagogisch medewerkers ook telefonisch bereikbaar als u iets met hen wilt overleggen. Mijn KMN Kind & Co Als ouder bent u via Mijn KMN Kind & Co live betrokken bij de belevenissen van uw kind op de BSO. Mijn KMN Kind & Co is een online afgesloten omgeving, waar o.a. nieuwsbrieven, facturen en jaaropgaven terug te vinden zijn. Maar er is meer. Pedagogisch medewerkers houden via Mijn KMN Kind & Co registraties bij rondom eten, drinken en overige activiteiten bij. Daarnaast worden er PWP BSO Piet Mondriaan 6

8 regelmatig foto s geplaatst van uw kind. Van deze foto s kunt u op ieder gewenst moment een fotoboekje uitprinten als herinnering voor later. Met Mijn KMN Kind & Co vindt u alles op één plek, dat is wel zo overzichtelijk! Tenminste een keer per jaar is er voor ouders de gelegenheid om elkaar te ontmoeten op een ouderavond. Samen met de oudercommissie wordt er per jaar gekeken hoe dit vorm wordt gegeven. De ene keer is dit een informele avond en de andere keer een avond met een thema. De oudercommissie De mening van de ouders is voor ons een vanzelfsprekende zaak. Wij willen graag hun mening en visie horen. Daartoe hebben wij een oudercommissie opgericht. Deze heeft ten minste drie keer per jaar overleg met de clustermanager. De oudercommissie heeft een adviserende functie met betrekking tot onderwerpen zoals voedingsaangelegenheden, het pedagogisch werkplan en de risico inventarisatie veiligheid en gezondheid. De taken en verantwoordelijkheden van de oudercommissie staan beschreven in het Reglement OC Kindercentrum KMN Kind & Co, dat u kunt vinden op onze website. Naast de oudercommissie van BSO Piet Mondriaan is er nog een overkoepelende centrale oudercommissie (COC). Deze vertegenwoordigt alle oudercommissies binnen KMN Kind & Co, die de COC hebben gemandateerd. Deze centrale oudercommissie adviseert over beleidsmatige onderwerpen (gevraagd en ongevraagd) en over voor ouders belangrijke onderwerpen (coc@kmnkindenco.nl). Observeren en volgen Kijken naar kinderen en de groep geeft iedere dag stof tot praten met collega s en ouders. Om het praten en kijken naar gerichter te doen, maken wij gebruik van de observatiemethode Werken aan Welbevinden. PWP BSO Piet Mondriaan 7

9 Deze jaarlijkse observatie richt zich zowel op de individuele kinderen, als op de groep. Met behulp van observatielijsten beschrijft de pedagogisch medewerker het kind in zijn omgeving, het kind in relatie tot de volwassene en het kind in relatie tot andere kinderen. Zo kan het welzijn en de ontwikkeling van het individuele kind en de kinderen in de groep goed worden gevolgd. Kinderen vanaf 8 jaar vullen hun eigen lijst in. Ook ouders worden uitgenodigd om een beeld te schetsen van hun kind en zijn/haar ervaringen in de groep. De observatieverslagen worden bewaard in het kinddossier op de locatie. Aan de hand van de observaties, vinden één keer per jaar 10-minutengesprekken plaats met de ouders. Deze worden gedaan door de mentor. Omdat ouders opvang hebben omdat ze werken gebeuren deze gesprekken altijd in de avond plaats. Vier keer per jaar wordt er een avond georganiseerd zodat alle kinderen jaarlijks geobserveerd en besproken worden met de ouders. Indien er naar aanleiding van het jaarlijkse 10-minutengesprek bijzonderheden zijn of afspraken met ouders worden gemaakt, wordt dit genoteerd en toegevoegd aan het kinddossier. De uitkomsten van de kindobservaties worden onder leiding van de senior pedagogisch medewerker besproken in de kindbesprekingen. Deze kindbesprekingen vinden gemiddeld 1 maal per 6 weken plaats. Zorgkinderen Als wij ons zorgen maken over een kind, zullen wij dat zo snel mogelijk met de ouders bespreken en overleggen hoe hier (met elkaar) mee om te gaan. Als de zorg blijft voortbestaan of als pedagogisch medewerkers behoefte hebben aan pedagogische ondersteuning, kan een intern deskundige ingeschakeld worden. In overleg met de intern deskundige wordt de zorgvraag geconcretiseerd en de aanpak besproken met het team en de ouders. In geval er behoefte is aan een extra observatie van een kind, wordt hiervoor altijd eerst toestemming aan ouders gevraagd. Daarnaast kan de senior pedagogisch medewerker/clustermanager een van de medewerkers kwaliteit (pedagoog) raadplegen om gezamenlijk te overleggen wat mogelijke vervolgstappen zijn. Ook kunnen de medewerkers kwaliteit het team ondersteunen bij het concretiseren van de zorgvraag en bij het doorverwijzen naar de juiste externe instanties. Deze stappen, inclusief de communicatie met ouders hierover en de evaluatiemomenten, zijn vastgelegd in de procedure Signaleren in de opvang. Soms vraagt een kind meer specialistische begeleiding dan wij als organisatie kunnen bieden. In dat geval wordt er contact gelegd met (of verwijzen we ouders door naar) keten- en/of zorgpartners zoals het consultatiebureau, de huisarts, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) of het buurt-/zorgteam. In geval van ernstige zorg over een kind, die niet door ouders erkend of herkend wordt, kunnen er na intern overleg, vervolgstappen worden gezet. Dit wordt terug gekoppeld aan de ouders. De zorg kan ook gemeld worden in de Verwijs Index Risicojongeren (VIR). Indien nodig, maakt KMN Kind & Co gebruik van de landelijke Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Pedagogische ondersteuning van medewerkers Om de ontwikkeling van kinderen goed te kunnen volgen en zorg bijtijds te kunnen signaleren worden de pedagogisch medewerkers hierbij ondersteund middels: Reguliere werkoverleg of extra overleg: - Kindbespreking: 1 x per 6 weken onder begeleiding van de senior pedagogisch medewerker. Het onderwerp zorgkinderen is een vast onderdeel van de kindbespreking. - Pedagogische ondersteuning door senior pedagogisch medewerker/clustermanager/intern deskundige met behulp van extra observaties en/of pedagogische aanbevelingen in een ingelast overleg. Werkafspraken en procedures zoals: - Observaties tijdens de opvang - Signaleren in de opvang - Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling incl. signalenlijsten, sociale kaart en Verwijsindex Het digitaal Kwaliteitshandboek: hierin zijn alle voor pedagogisch medewerkers belangrijke PWP BSO Piet Mondriaan 8

10 werkafspraken te raadplegen. Deskundigheidsbevordering: - Werken aan Welbevinden - KDV/BSO in de plus - vul zo nodig aan met andere (pedagogisch ondersteunende) trainingen in jouw cluster/regio Onze buitenschoolse opvang in de wijk; onze externe samenwerkingspartners. BSO Piet Mondriaan is gehuisvest in het Piet Mondriaan gebouw. Doordat er in het gebouw meerdere organisaties zitten, is er een samenwerking aangegaan, namelijk IKC Piet Mondriaan. De samenwerking is tussen basisschool Piet Mondriaan, Peuterspeelzaal Ministek, BSO Abcoude en de Bibliotheek Abcoude. Daarnaast werkt BSO Piet Mondriaan ook nauw samen met andere scholen en aanbieders van activiteiten rondom Abcoude. Pedagogische uitgangspunten Binnen KMN Kind & Co werken wij vanuit de vier pedagogische basisdoelen zoals ook vastgelegd in de Wet Kinderopvang & Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen: Het bieden van (emotionele) veiligheid Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties Overdracht van waarden en normen In de volgende paragrafen hebben wij uitgewerkt hoe wij in de praktijk vorm geven aan deze pedagogische basisdoelen. Het bieden van (emotionele) veiligheid Wij willen de kinderen in de gelegenheid stellen om zich bij ons te ontwikkelen en te ontspannen in een veilige omgeving. Daarom hechten wij veel belang aan het scheppen van een zowel fysieke als emotionele veilige omgeving voor het kind. Wij sluiten aan bij datgene waar het kind mee bezig is, begeleiden het daarin en prikkelen het kind door het in nieuwe situaties te brengen. PWP BSO Piet Mondriaan 9

11 De pedagogisch medewerkers Om te bereiken dat een kind zich bij ons emotioneel zo veilig mogelijk voelt, vinden wij het belangrijk dat vertrouwde personen het kind begeleiden. Daarom werken wij zoveel mogelijk met vaste pedagogisch medewerkers en vaste invalkrachten. Al onze pedagogisch medewerkers, stagiaires en vrijwilligers zijn in het bezit van een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Wij hechten groot belang aan professioneel, deskundig opgeleid personeel. Om goede zorg te waarborgen krijgen de pedagogisch medewerkers regelmatig trainingen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zowel interne als externe deskundigen. Verder zijn wij elkaars coach. Regelmatig zijn er teambijeenkomsten. Ook wordt er 1x per jaar met iedere pedagogisch medewerker een functioneringsgesprek gehouden, waardoor wij onze kwaliteit en de deskundigheid bevorderen en vergroten. KMN Kind & Co is een erkend leerbedrijf. Daarom werken er bij ons soms leerling-pedagogisch medewerkers, de zogeheten BBL-ers. Zij worden begeleid door een praktijkbegeleider van KMN Kind & Co. Afhankelijk van het leerjaar en leerproces is het mogelijk dat een BBL-er binnen de formatie op de groep werkt. Wij hebben ook regelmatig een stagiaire op de groep. Deze werkt boventallig, tenzij hij/zij incidenteel binnen de formatie mag worden ingezet, conform de CAO-bepaling. De pedagogisch medewerkers spreken de kinderen aan vanuit een positieve houding. Bij ongewenst gedrag wordt het gedrag afgekeurd (en uitgelegd waarom) maar niet het kind. Van onze pedagogisch medewerkers verwachten wij dat zij: - open staan voor de kinderen en op de juiste manier ingaan op hun signalen en ontwikkeling; - persoonlijke betrokkenheid tonen en gericht positieve gevoelens naar de kinderen uiten - de kinderen de ruimte geven zich te ontwikkelen in een veilige context - respect hebben voor de kinderen en hun sociale en culturele achtergrond - de kinderen kunnen en zullen motiveren, stimuleren en instrueren - in staat zijn tot een open communicatie met ouders en collega s Achterwacht: Omdat de school, het kinderdagverblijf, de BSO, de PSZ in het pand zijn gevestigd, zijn er altijd andere volwassen in het gebouw. En is een achterwachtregeling niet nodig. Tijdens de schoolvakanties zijn er altijd medewerkers op het KDV en op de BSO. De groepsruimte Wij zorgen ervoor dat alles goed beveiligd is, zoals afdekplaten voor de verwarming, plaatjes op de stopcontacten, bescherm strips voor de scharnieren van de deur, beveiliging in de kasten. Jaarlijks voeren wij een risico-inventarisatie uit. Ook registreren wij (kleine) ongevallen om tijdig te anticiperen op eventuele onveilige situaties. Wij houden minimaal 1x per jaar een ontruimingsoefening met als doel dat wij precies weten wat te doen wanneer er een calamiteit plaatsvindt. Wij zorgen voor veilige groepsruimtes, maar sluiten sommige risico s bewust niet uit. Wij vinden het namelijk belangrijk om kinderen kennis te laten maken met voor hen gevaarlijke situaties, zoals klimmen. Dit stimuleert hun gevoel van zelfredzaamheid en zelfvertrouwen en is goed voor hun ontwikkeling. De buitenspeelruimte De buitenruimte is direct gesitueerd aan het gebouw. Vanuit de locatie kan het plein betreden worden. De kinderen spelen altijd onder toezicht van een pedagogisch medewerker waarbij rekening wordt gehouden met de PKR. De hekken worden tijdens het buitenspelen gesloten. Het kan zijn dat er kinderen met een zelfstandigheidscontract (8 plus) zelfstandig op het plein spelen. De medewerkers houden vanuit het lokaal dan toezicht. PWP BSO Piet Mondriaan 10

12 Gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Als wij spreken over persoonlijke competenties, bedoelen wij dat het kind zich ontwikkelt tot een persoon die in staat is om allerlei soorten problemen op te lossen en die zich goed kan aanpassen aan veranderende omstandigheden. Dit bereikt het door persoonlijkheidskenmerken als zelfvertrouwen, veerkracht, flexibiliteit, zelfstandigheid, creativiteit en weerbaarheid op te bouwen. Onze pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen hierin door ruimte te bieden aan de ontwikkeling van ieder kind, waarbij zij rekening houden met de eigenheid van ieder kind. Alle ontwikkelingsgebieden worden hierbij gestimuleerd zoals taal, grove en fijne motoriek, cognitie, creativiteit. Spel & Speelgoed Spelen is bij uitstek een manier om de wereld en jezelf te ontdekken. Het is een veel omvattend middel om verschillende aspecten van de persoonlijkheidskenmerken te stimuleren en te ontwikkelen. Denk aan het ontdekken van verschillende materialen, leren hoe speelgoed gebruikt moet worden, hoe je kunt delen, hoe je rekening met elkaar kunt houden, leren op elkaar te wachten. Kortom, spelen stelt het kind in staat te leren hoe materialen en speelgoed, de mensen en de wereld in elkaar steken. Maar niet te vergeten betekent spelen ook plezier maken, samen of alleen! Wij zorgen ervoor dat er afwisselend speelgoed op de groepen is. In het kader van de kinderparticipatie mogen kinderen mede bepalen welk speelgoed wordt aangeschaft. Wij hebben zoveel mogelijk open kasten en laten het kind zelf bepalen waarmee het wil spelen. Natuurlijk stimuleren wij een kind dat altijd hetzelfde kiest, om ook eens iets anders te gaan doen, maar wij dwingen niet. Ook stimuleren wij de kinderen om in iedere geval even buiten te gaan spelen. We maken geen onderscheid tussen jongens- of meisjesspeelgoed. Zo voetballen de meisjes ook en spelen de jongens met poppen. Wij zorgen voor uitdagend speelgoed. Dit betekent dat wij daarom op de jongste groep ander speelgoed hebben dan op de oudste groep. Het moet aansluiten bij de ontwikkelingsfase van het kind en op zijn behoefte om te onderzoeken, te ontspannen en te ontdekken. Spelen is leuk en daarom moet het niet te moeilijk zijn, maar ook niet te makkelijk. De kinderen krijgen bij ons de gelegenheid om zowel individueel als in groepsverband te spelen. Op deze locatie is er voor de kinderen een TV met dvd-speler en een spelcomputer etc. aanwezig. Hoe we hiermee omgaan, wordt besproken met kinderen en de oudercommissie. De kinderen van de buitenschoolse opvang zijn al erg zelfstandig en praten mee over het aan te schaffen speelgoed en het programma (kinderparticipatie). Omdat er genoeg materiaal aanwezig is, PWP BSO Piet Mondriaan 11

13 adviseren wij om geen speelgoed en dergelijke mee te geven. Spullen kunnen stukgaan of kwijtraken. KMN Kind & Co is niet aansprakelijk voor het zoekraken of kapot gaan van eigendommen van kinderen of ouders op de locatie. Activiteiten Binnen het kindcentrum werken wij op de onderbouwlocatie met de educatievemethode Startblokken. Dit betekend dat de school, de BSO en het KDV aan een gezamenlijk thema werken. De thema s worden voor het hele jaar vastgesteld. Bij het bedenken van de thema s worden de kinderen betrokken. Een thema duurt ongeveer zes weken. Op de bovenbouw wordt er met andere thema s gewerkt. Ook hierbij worden activiteiten bedacht waarbij er voor gezorgd wordt dat er verschillende (ontwikkelings)gebieden aan bod komen. Te denken aan cognitie, beweging, expressie. Tevens is er aandacht en ruimte om externe partijen in de huren om bv een passende workshop te geven. Het Thema blok wordt ingevuld en opgestuurd naar ouders zodat zij weten welke activiteiten er te doen zijn. Elke medewerker is in een blok verantwoordelijk voor één van de bovengenoemde activiteiten en zal in dat blok drie dagen per week de activiteit aanbieden. Tijdens activiteiten kunnen kinderen hun basisgroep verlaten. Ze komen hierdoor andere leeftijdgenootjes en pedagogisch medewerkers tegen en spelen eens in een andere ruimte. Daarnaast biedt het kinderen de mogelijkheid om mee te doen aan activiteiten die specifiek zijn afgestemd op hun interesse en ontwikkelingsniveau. Belangrijk aandachtspunt bij het werken in wisselend samengestelde groepen is natuurlijk de veiligheid en overzichtelijkheid voor de kinderen. Dit garanderen wij door in elke ruimte een vaste pedagogisch medewerker neer te zetten waar de kinderen terecht kunnen met vragen. Groepsactiviteiten zullen op locatie uitgevoerd worden met maximaal 20 kinderen per activiteit, zodat 2 pedagogisch medewerkers het overzicht kunnen behouden. Wanneer wij met meer dan 30 kinderen buiten de locatie een activiteit gaan doen, zullen wij ervoor zorgen dat de kinderen steeds in hun basisgroep terug komen tijdens verzamelmomenten en eet- en drinkmomenten. Activiteiten buiten de locatie zullen altijd vooraf worden aangekondigd, zodat ouders en kinderen goed op de hoogte zijn van wat er gaat gebeuren en wat er van de kinderen wordt verwacht. Zelfstandigheid bevorderen, kinderparticipatie De pedagogisch medewerkers staan open voor de mening en ideeën van alle kinderen. Als de ideeën haalbaar zijn gaan zij hiermee aan de slag. Zo kunnen kinderen betrokken worden bij de aanschaf van speelgoed, knutselmateriaal, de inrichting van ruimtes, de activiteiten en thema s. Wanneer een kind 8 jaar wordt, maakt de pedagogisch medewerker (die tevens mentor is) samen met de ouders en het kind afspraken over meer zelfstandigheid en verantwoordelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan: Zelfstandig van school naar de BSO gaan, zelfstandig naar huis gaan vanaf de BSO Zelfstandig naar activiteiten en/of sport gaan Zelfstandig naar vriendjes/vriendinnetjes gaan Zelfstandig spelen in de omgeving van de BSO etc. De mentor legt de gemaakte afspraken vast in een zogenaamd zelfstandigheidformulier dat het kind mee naar huis krijgt. Een kopie daarvan blijft op de BSO-locatie. Uit ervaring blijkt dat de meeste 8-plussers goed kunnen omgaan met deze extra verantwoordelijkheden. Als blijkt dat een kind de zelfstandigheid nog niet aankan, dan wordt het contract opnieuw bekeken en in overleg eventueel herzien of ingetrokken. Wanneer ouders vinden dat hun kind op 8-jarige leeftijd nog niet toe is aan een stuk zelfstandigheid dan kijken de pedagogisch medewerkers hoe stapsgewijs toegewerkt kan worden naar een grotere zelfstandigheid. PWP BSO Piet Mondriaan 12

14 Gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competenties De mens is een sociaal wezen. In de praktijk betekent dit dat een kind al vanaf de geboorte samen met anderen dingen doet, immers zonder de ander (lees: ouder/verzorger) zou het kind niet (kunnen) overleven. Bij het ontwikkelen van de sociale competenties gaat het om samenzijn en samen dingen doen. Kinderen leren veel van wat ze zien, zowel van andere kinderen als van ons. Wij hebben hierin een voorbeeldfunctie en ons sleutelwoord hierbij is wederzijds respect. Voorop staat bij ons dat het kind zich kan ontplooien. Wij stimuleren dan ook dat het initiatieven neemt waardoor het zelfvertrouwen kan groeien. Wij zorgen er hierbij voor dat het kind zichzelf en/of een ander geen schade berokkent. Naarmate een kind ouder wordt leert het steeds beter om rekening te houden met de ander. Dat betekent dat hij zich meer zal kunnen inleven in de ander. Anderen hebben ook gevoelens. Dus leren wij het kind om te wachten op elkaar, om geen speelgoed af te pakken, om te delen en samen te spelen. Soms leren wij het kind om juist wat meer voor zichzelf op te komen. Bijvoorbeeld als er op de Wii wordt gespeeld mag dat maar met max 2 kinderen. Indien kinderen op de computer gaan mogen zij maximaal 20 minuten per dag. Meekijken wordt ook gezien als computeren. Bij het computergebruik wordt er gekozen voor spelletjes met een educatief karakter of filmpjes die bij het thema horen. De oudere kinderen mogen per dag 20 minuten maximaal op hun telefoon. De medewerkers houden toezicht op het gebruik. Bij conflicten stimuleren wij dat de kinderen die zelf oplossen. Lukt dat niet of moeilijk, dan ondersteunen wij hen. De rol van de pedagogisch medewerkers verandert met het stijgen van de kinderleeftijd van zorgen voor, naar steeds meer begeleiden van de kinderen. Overdracht van waarden en normen Op de buitenschoolse opvang maken kinderen deel uit van een groep. Deze is vaak breder en meer divers dan een doorsnee gezin. Dit betekent dat het kind al vroeg kennis maakt met de verscheidene aspecten van de verschillende culturen in de Nederlandse samenleving. Wij vinden het belangrijk om op respectvolle wijze met elkaar om te gaan en dragen er zorg voor dat de kinderen elkaar (leren) respecteren. Wij zijn hun voorbeeld hierin. Dit uit zich onder andere in hoe wij dagelijks met elkaar en met de kinderen omgaan Zo zijn wij in de omgang met elkaar beleefd en noemen elkaar bij de naam. Wij leren het kind om op zijn beurt te wachten, andere kinderen niet te onderbreken, groepsregels na te leven. Maar ook in wat wij doen zijn wij hun voorbeeld, zoals niet op meubulair gaan staan, voorzichtig met de spullen en het speelgoed omgaan, etc. Kortom, wij leren het kind regels, zodat het kan functioneren in een groep en later in de maatschappij. Wij houden rekening met de eigenheid van ieder kind en met de eigenheid van de cultuur waarin het kind opgroeit. Dat betekent dat wij het kind benaderen als individu, maar ook vragen rekening te houden met de afspraken en regels binnen de buitenschoolse opvang. Gewenst en ongewenst gedrag Wij gaan ervan uit dat gedrag over het algemeen aangeleerd is en dat het dus ook weer afgeleerd kan worden. Wij proberen gewenst gedrag te bereiken door het te stimuleren, door daaraan aandacht te schenken en/of te prijzen. Vinden wij gedrag storend (ongewenst), dan wordt dit benoemd en proberen wij dit te voorkomen of om te buigen door grenzen te stellen, te corrigeren of te negeren. Het belonen en stimuleren van gewenst gedrag heeft meer effect dan het corrigeren van ongewenst gedrag en is daarom een belangrijk uitgangspunt in ons pedagogisch handelen. Soms ontkomen wij er echter niet om in te grijpen. Wij wijzen dan niet het kind af, maar wel het (ongewenste) gedrag. Wij corrigeren het kind dan door het uit de situatie te halen of door het even apart te nemen. Na enkele ogenblikken maken wij het weer goed en kan het kind weer verder spelen. PWP BSO Piet Mondriaan 13

15 Omgaan met pestgedrag Elk kind moet zich veilig voelen op de opvang. Daarom hebben wij afspraken over hoe wij met elkaar omgaan op de BSO (de huisregels) en wat we doen als we pestgedrag signaleren. Deze afspraken richten zich zowel op het bestrijden van een acuut pestprobleem als op het voorkómen van pesten. In geval van een acuut pestprobleem gaan we in gesprek met het gepeste kind en de pester(s) volgens een vast stappenplan. Ook gaan we in gesprek met de betrokken ouders en eventueel de school om samen tot een oplossing te komen. Daar zijn wij met zijn allen verantwoordelijk voor. Meer informatie vindt u op onze website. Afspraken, regels en omgangsvormen In elke groep zijn regels nodig om het leefbaar te maken en te houden. Daarom hebben ook wij, samen met de kinderen regels opgesteld, zodat de kinderen op een goede respectvolle manier met elkaar om (leren) gaan. Onze eigen huisregels kunt u vinden op de locatie op de groepen. De algemene voorwaarden van KMN Kind & Co, die natuurlijk ook voor onze buitenschoolse opvang gelden, staan beschreven in het boekje Welkom bij KMN Kind & Co. Rituelen Er zijn veel gelegenheden in een jaar om bij stil te staan, zoals verjaardagen, afscheid, Sinterklaas, Suikerfeest, Kerst. Dit doen wij dan ook en het maakt een jaar overzichtelijk en feestelijk. Het vieren van verjaardagen en feesten versterkt het gevoel van bij elkaar horen. De kinderen zijn bijvoorbeeld vrij om te bepalen of zij hun verjaardag op de BSO willen vieren. Wel staan we altijd stil bij een afscheid en wordt er vaak uitgedeeld door het kind en krijgt het een mooie kaart van de BSO. PWP BSO Piet Mondriaan 14

16 Tot slot Wij hopen dat u dit pedagogisch werkplan met plezier heeft gelezen en dat voor u duidelijk is hoe wij binnen BSO Piet Mondriaan werken. Mocht u toch nog vragen hebben, dan zullen onze pedagogisch medewerkers, de senior of de clustermanager hier graag antwoord op geven. Ook tips en adviezen horen wij graag. Dit pedagogisch werkplan zal regelmatig worden besproken binnen de teams en minimaal eens in de twee jaar worden bijgesteld. Met vriendelijke groeten, Team Piet Mondriaan PWP BSO Piet Mondriaan 15