Preek zondag 2 maart Maartenskerk bij Jesaja 49, en Mattheus 6, Teun Kruijswijk Jansen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Preek zondag 2 maart Maartenskerk bij Jesaja 49, en Mattheus 6, Teun Kruijswijk Jansen"

Annemie Smet
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Preek zondag 2 maart Maartenskerk bij Jesaja 49, en Mattheus 6, Teun Kruijswijk Jansen De Bergrede geeft richting aan hoe we leven kunnen zoals God dat voor ons zoekt, en in de Bijbel vorm gekregen heeft. Daarom wil ik vanmorgen vanuit een ervaring van het leven beginnen, en vervolgens de tekst en betekenis daarvan voor het geloven verkennen. Een paar weken geleden werd ik gebeld door één van onze beste vrienden: hé Teun, ben je er nog? hallo! ja, ik ben er nog (ik moet zo wel de deur uit..) maar ben jij er nog? Ja dat mag je wel zeggen!!! En toen vertelde hij dat zijn vrouw kort daarvoor s nachts door de rookmelder uit haar slaap was gehaald. Beneden gekomen bleek de keuken na lang smeulen in brand te staan, en was deze wakkere vrouw, zoals hij treffend zei, minder alert geweest dan was het vuur al snel naar de bovenverdieping doorgeschoten, en hadden zij op de zolderkamer waar ze sliepen, als ratten in de val gezeten. Gelukkig kon hij het na vertellen, en zette daarmee tegelijk het woordje bezorgdheid op scherp: er was alle reden geweest om bezorgd te zijn, omdat het immers om leven en dood ging. Dit voorval leerde me dat je nooit te gemakkelijk uit weest niet bezorgd kunt spreken en preken. Waar voor de één weest niet bezorgd een zinvolle aanmoediging kan zijn, omdat hij, net als Sammy uit het bekende liedje, teveel met z n hoofd gebogen naar de grond

2 loopt te kijken, is dat voor de ander een volstrekt misplaatste aanmoediging. Wees niet bezorgd is zogezegd met een gladde zee gemakkelijker gezegd dan als de golven hoog gaan. Er is voor te veel mensen in de wereld, ook onder ons, alle reden om juist wèl bezorgd te zijn. Bijvoorbeeld persoonlijke omstandigheden, gezondheid, familie, werk, financiële effecten van de crisis die nu doorwerken in zoveel huishoudens. Bij de catechese noemden de jongeren deze week spontaan bij het gebed: mensen in Oekraine, Venezuela, mensenrechten in Noord-Korea.. en jij of je kind of je vriendin.. zult maar homoseksueel in Oeganda zijn! Wij leven niet zomaar in die branding, maar mogen ons er ook niet aan onttrekken, want we leven als schepsels in verbondenheid met elkaar; in ieder mens laat God zich immers als zijn beeld kennen. Laten we nog eens naar de tekst kijken. Het eerste vers dat we lazen, geeft een verrassende inkijk in de verzen die bij onze oude bijbelvertaling het kopje: bezorgdheid meekregen. De Nieuwe vertaling die we nu lezen laat die tussenkopjes los, en laat zo zien dat deze verzen in een groter geheel horen. Dus tussen: zoek de schat van je hart, en: kies voor het leven van het Koninkrijk van God. Er word een oproep gedaan een keuze te maken tussen God en de mammon, het geld. Dus tussen zachtmoedigheid en hardvochtigheid. Eigenlijk is dat geen keuze: je kunt niet zulke tegengestelde twee heren dienen. De ene heer zul je liefhebben, de andere zul je haten.

3 Gelukkig ben je, als je dat weet en eruit leeft. Wat God gescheiden heeft, kan en zal de mens niet bij elkaar houden, zonder die belangrijke toevoeging: makarios,( dat betekent: gelukkig ), te verliezen. De Psalm zegt voor wie in goeden doen zijn: ook al groeien geld en goed, houdt je hart ervan vrij (Psalm 62, 11). Voor de mensen uit de Zaligsprekingen, die Jezus in dat land achter Gods rug gevolgd zijn in vaak basale, kommervolle, omstandigheden is dat wees niet bezorgd misschien goed gezegd. Maar het Griekse woord dat er staat, waar bezorgd uit vertaald werd, kan ook anders gezegd worden met: in beslag genomen zijn. Pre-occupied in het Engels. Op voorhand en uitputtend bezig zijn met dingen die er eigenlijk niet echt toe doen. Tijdverdrijf. Echte keuzes, reëele bezorgdheid en betrokkenheid, echt leven eigenlijk ontlopen, omdat je denkt dat het jou niet aangaat. Nee, ik heb vandaag niets nodig. Wat Jezus met zijn aanmoedigingen om zich aan vogels en lelies te spiegelen bedoelt, is dus niet oppervlakkige onbezorgdheid. Het is: wees niet teveel in beslag genomen door wat er niet echt toe doet. Het leven is een gave. Hoe ga je er mee om? Kun je het ontvangen? In plaats van: hoe houd ik er controle over zodat ik er de minste pijn aan kan lijden. Open, kwetsbaar durven zijn, tegenover gesloten en afgeschermd. Hoe kunnen we zo, vanuit het geloven, in ons dagelijks leven staan? Anselm Grün, de Duitse Benedictijnse geestelijk begeleider, noemt twee mogelijkheden:

4 er is een spiritualiteit van boven, en één van beneden. Die spiritualiteit van boven sluit aan bij idealen die we onszelf stellen. De vraag waar het hier om draait is: hoe behoort een christen te zijn? Dat komt voort uit het menselijk verlangen steeds beter te worden, steeds hoger te stijgen, steeds dichter bij God te zijn. Met die van beneden wordt bedoeld dat God niet enkel in de Bijbel en door de kerk tot ons spreekt, maar ook door onszelf: door onze gedachten en gevoelens, door ons lichaam, onze dromen en juist door onze verwondingen en door wat wij aanzien als zwakke plekken. Het gaat er in die geloofsweg om dat juist waar wij het einde van onze mogelijkheden hebben bereikt, en onze wereld niet meer naar onze hand kunnen zetten, ontvankelijk worden voor een persoonlijke relatie met God. God kan dan naar ons toe komen, omdat we open staan om Hem te ontvangen. De monnik zegt: het echte bidden welt uit de diepte van onze nood omhoog, en niet vanuit hoe goed we het toch maar doen. Het gaat er niet om, om die geloofshouding van beneden vierkant tegenover die van boven te plaatsen. Eenzijdigheid levert zelden wat op. De idealen van boven helpen ons wel om de mogelijkheden die God ons schonk in onszelf te ontdekken. Ze zijn dikwijls meer, en anders dan we zelf bedenken. De spiritualiteit van boven staat meestal aan het begin van onze geestelijke weg. Maar ieder komt op een punt dat hij die van boven met die van beneden moet verbinden om haar levend te houden. We kunnen God niet door onze braafheid of inspanning en actie bereiken.

5 Wij kunnen niet van onszelf maken wie we wensen te zijn, dat gaat altijd een keer (goed) verkeerd. Op een gegeven moment bereiken wij een grens waar we slechts kunnen bekennen dat we uit onszelf falen, en dat alleen Gods genade en liefde ons kan omvormen, en bestemming wijzen. Dat ons leven ons gegeven is, en dat we dat met huid en haar, met onze mogelijkheden en fouten, moeten nee: mogen ontvangen. Wees niet bezorgd betekent ten diepste: leef met open handen. In het beeld van de vogels raken hemel en aarde elkaar even aan. Spiritualiteit van boven en van beneden zogezegd. Leven is een gave. Hoe ga je er mee om? Ik vond een gedicht van Huub Oosterhuis over onze menswording waar ik mee eindig. Een mooie en passende tekst vind ik het. Maar deze preek is bij wijze van spreken pas echt af op het moment dat wij van de vogels kunnen genieten en leren! Mens op aarde Dat ik aarde zou bewonen niet op vleugels als een arend niet in schemer als een nachtuil niet kortstondig als een bloem niet op vinnen onder water niet gejaagd en niet de jager niet op hoeven, niet met klauwen maar op voeten twee. om de verte te belopen, om de horizon te halen en met handen die wat kunnen: kappen, ruimen, zaaien, oogsten.

6 Om te overzien die aarde, haar te hoeden als een kudde, haar te dienen als een akker en te noemen bij haar naam. Met een neus vol levensadem, met een buik vol van begeren, met een hoofd niet in de wolken, wel geheven in de zon. Dat ik ben niet meer of minder, dan een mens een kind van mensen, één van velen, één met allen, groot en nietig, weerloos vrij. Om te zijn elkaar tot zegen, om te gaan een weg van dagen, liefdesweg, die ooit zal leiden naar een menselijk bestaan. Bronnen: Gerben Westra in De Eerste Dag winter 2014 Anselm Grün in: Spiritualiteit van beneden

Vergelijkbare documenten

Gemeente van onze Here Jezus Christus,

Gemeente van onze Here Jezus Christus, Echt gelukkig! Dat is het thema waar we vanochtend over na gaan denken. En misschien denkt u wel: Wat heeft dat thema nu met deze tekst te maken, Die gaat toch over