Eerste bezoek aan de verloskundige, huisarts of gynaecoloog

Transcriptie

1 Zwangerschap U bent zwanger. Hier leest u meer over de veranderingen die dat met zich meebrengt in uw dagelijks leven. Heeft u na het lezen nog vragen, aarzel dan niet ze bij een volgend bezoek aan uw verloskundige of arts te stellen. Grote veranderingen De zwangerschap is een periode van grote lichamelijke en emotionele veranderingen. Misselijkheid, rugpijn, brandend maagzuur of moeizame ontlasting zijn de gebruikelijke zwangerschapsklachten. Elke zwangerschap is anders; elke vrouw ervaart deze periode anders Over het algemeen kunt u, wanneer u zwanger bent, alles blijven doen wat u ook deed toen u niet zwanger was, zoals werk, sport, seks, autorijden enzovoort. Het is belangrijk dat u goed voor uzelf zorgt en naar uw lichaam luistert. Uw zorgen kunt u bespreken met uw arts of verloskundige. Eerste bezoek aan de verloskundige, huisarts of gynaecoloog Bij uw eerste bezoek krijgt u doorgaans een aantal vragen over het zwanger worden; eerdere zwangerschappen; uw eigen gezondheid; de gezondheid van uw familieleden; en uw levenswijze. Tijdens deze eerste afspraak vinden er een aantal onderzoeken plaats: uw bloeddruk wordt gemeten; de grootte van de baarmoeder wordt beoordeeld; er wordt naar het hart van uw kind geluisterd; er wordt bloed afgenomen voor onderzoek. Natuurlijk kunt u zelf ook vragen stellen en informatie geven. Het is verstandig uw vragen van tevoren op papier te zetten, zodat u ze tijdens het bezoek niet vergeet. Informatie over eerdere zwangerschappen en het zwanger worden De verloskundige of arts zal vragen of dit uw eerste zwangerschap is. Als u eerder zwanger bent geweest wordt ook gevraagd hoe deze zwangerschappen en bevallingen zijn verlopen. De eerste dag van de laatste menstruatie wordt gebruikt om de duur van de zwangerschap en de

2 uitgerekende datum van de bevalling te berekenen. Tijdens de controle wordt daarom o.m. gevraagd: de eerste dag van uw laatste menstruatie of uw laatste menstruatie normaal en op tijd was naar de datum waarop u eventueel met de pil bent gestopt de data waarop u zelf zwangerschapstesten hebt gedaan Bij twijfel over de duur van de zwangerschap kan een echoscopisch onderzoek geadviseerd worden. Informatie over uw eigen gezondheid Tijdens dit eerste gesprek informeert de arts of verloskundige: naar eerdere ziekten, operatie of behandelingen; of u medicijnen gebruikt; of u bepaalde klachten hebt; of u drinkt, rookt of drugs (heeft) gebruikt (zowel nu als in het verleden); of u bloedtransfusies heeft ondergaan; of u onveilig heeft gevreeën. Informatie over de gezondheid van uw familieleden Tijdens het gesprek komen ook mogelijk erfelijke aandoeningen of ziekten die wellicht in uw familie voorkomen, aan de orde. Voorbeelden zijn suikerziekte, hoge bloeddruk, taaislijmziekte, Downsyndroom, open ruggetje en spierziekten. Ook is het belangrijk te melden of er in uw familie of die van uw partner aangeboren afwijkingen voorkomen (zoals aangeboren hartafwijkingen). Sommige aandoeningen of afwijkingen zijn al voor de geboorte door middel van onderzoek vast te stellen. Dit onderzoek heet prenatale of antenatale diagnostiek. Informatie over uw leefomstandigheden Hoe woont u? Leeft u alleen of met een partner? Wat zijn uw bezigheden? Mochten er speciale problemen in uw leven zijn, dan is het verstandig dit te laten weten. Tijdens de zwangerschap gelden de volgende leefregels: Voeding Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om gezond en gevarieerd te eten. "Eten voor twee" is niet nodig, maar veel afvallen tijdens de zwangerschap of de borstvoeding is niet verstandig. Verse groenten en fruit zijn belangrijke leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Het is belangrijk verse groenten goed te wassen. Aardappelen, (volkoren)brood, rijst en pasta zijn belangrijke energiebronnen. Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften van het groeiende kind en de moeder zelf. Halvarine, boter en margarine voorzien in de behoefte aan vitamine A en D Waar moet u op letten? In (half)rauw vlees en in ongewassen groente en fruit kan soms een parasiet voorkomen die toxoplasmose kan veroorzaken. Dit is een infectieziekte die tot aangeboren afwijkingen bij het kind kan leiden. Als u eerder toxoplasmose hebt gehad, bent u tegen deze ziekte beschermd. Dit is door

3 Roken bloedonderzoek aan te tonen. Besmetting tijdens de zwangerschap kan gevolgen hebben voor de baby. Eet daarom geen halfrauwe rosbief, fricandeau of tartaar, filet americain of ossenworst. Andere vleeswaren als rauwe ham, rookvlees of salami kunnen geen kwaad omdat zij een speciale behandeling hebben ondergaan Zachte kazen die van rauwe melk zijn gemaakt, zoals brie, camembert en roquefort, kunnen de Listeria-bacterie bevatten die gevaarlijk is voor de baby. Op de verpakking van kaas van nietgepasteuriseerde melk staat 'au lait cru'. Bewaar rauwe producten zoals rauwe groente, kip, vis en vlees zo kort mogelijk en koop ze liever vers. Listeria is niet bestand tegen verhitting door koken of bakken. Toebereide gerechten kunt u dus wel gerust.bewaren in de koelkast. Rauwe melk van de boerderij moet voor gebruik gekookt worden. Wees zuinig met suiker en snoep niet overmatig. In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Eet daarom liever geen lever tijdens de zwangerschap, en niet meer dan eenmaal per dag een leverproduct als leverworst, leverpastei, hausmacher of berliner. Als u veel koffie drinkt (meer dan vier koppen per dag) kan de baby onrustig worden als gevolg van cafeïne. U kunt overwegen cafeïnevrije koffie te gebruiken. Wie meer informatie wil hebben over voeding in de zwangerschap kan de folder 'Eten als je in verwachting bent' van het Voedingscentrum aanvragen. Roken in de zwangerschap brengt duidelijke risico's met zich mee. Zelf roken, maar ook veelvuldig verblijf in een rokerige omgeving kan een nadelige invloed op de zwangerschap hebben. In sigaretten zitten schadelijke stoffen. Ze zorgen voor een verminderde doorbloeding van de placenta en daardoor een slechtere zuurstoftoevoer naar het kind. Daardoor bestaat het risico dat de baby: minder goed groeit een (te) laag geboortegewicht heeft te vroeg geboren wordt door de vroege geboorte kwetsbaarder zal zijn; ziekten aan de luchtwegen heeft. Ook wiegendood komt vaker voor in gezinnen waar gerookt wordt. Advies Het advies aan beide ouders luidt dan ook: stop met roken en vermijd rokerige ruimten. Stoppen kan moeilijk zijn: uw arts of verloskundige kan u behulpzaam zijn. Alcohol Het drinken van te veel alcohol tijdens de zwangerschap kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap overmatig alcohol gebruiken, hebben een grotere kans op aangeboren afwijkingen van: het centraal zenuwstelsel; het hart; de nieren; het gezicht. Tijdens de zwangerschap bestaat er een verhoogde kans op: groeiachterstand; hyperactiviteit bij het opgroeien; een lagere intelligentie; achterstand in geestelijke ontwikkeling.

4 Advies Vanaf de bevruchting tot met de borstvoeding geen alcohol gebruiken. Drugs Soft drugs worden in de zwangerschap ontraden, mede omdat ze tegelijk met tabak gebruikt worden. re reden om ze niet te gebruiken. Harddrugs zijn zeker slecht voor een ongeboren kind. Bij heroïne en andere opiaten raakt het kind ook verslaafd. Deze kinderen moeten na de geboorte op de couveuseafdeling afkicken. Ze worden vaak te vroeg geboren. De kans op overlijden vlak voor of vlak na de geboorte is verhoogd. Door zuurstoftekort kan groeiachterstand ontstaan. Dit laatste is ook het geval bij gebruik van amfetaminen, cocaïne en waarschijnlijk XTC. Advies Mocht u drugs gebruiken, vertel dit dat aan uw verloskundige of arts. Praat er open over en wees niet bang om te vertellen wat en hoeveel u gebruikt. Samen kunt u kijken welke oplossingen mogelijk zijn. Medicijnen Als u zwanger bent (of wilt worden, moet u zeer zorgvuldig met eventuele medicijnen omgaan. Gebruik alleen preparaten die voorgeschreven zijn en geef altijd aan dat u zwanger bent of wilt worden. Dit is van belang omdat sommige stoffen al vroeg in de zwangerschap invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van uw kind. Een uitzondering op deze regel is foliumzuur. Dit is een vitamine. Aan vrouwen die zwanger willen worden wordt geadviseerd om foliumzuur te gebruiken tot zij tien weken zwanger zijn. Foliumzuur vermindert de kans op een baby met een open rug. Dagelijks 1 tablet van 0,5 mg is voldoende. De foliumzuurtabletten zijn zonder recept verkrijgbaar bij de drogist of apotheek. Als u verstandig eet is het niet nodig om vitaminepreparaten te gebruiken. Let op da u niet te veel vitamine A binnen krijgt; dat kan bij overmatige inname schadelijk zijn. Bij pijnklachten kunt u zonder gevaar paracetamol gebruiken. Zie de bijsluiter voor de dosis. Als de tandarts het noodzakelijk vindt of adviseert om verdoving te gebruiken, bestaat hier tijdens de zwangerschap geen bezwaar tegen. Vertel de tandarts wel dat u zwanger bent. Röntgenonderzoek Mocht het noodzakelijk zijn om een röntgenonderzoek te laten verrichten, vermeld dan duidelijk dat u zwanger bent. Soms kan het onderzoek uitgesteld worden tot na de bevalling. Als het echt nodig is, kan de baarmoeder afgeschermd worden. De baby krijgt dan zo weinig mogelijk straling. Sporten Pas bij sporten uw tempo aan. Zwemmen, fietsen en fitness zijn sporten die u heel goed tot het einde van de zwangerschap kunt beoefenen. Veel springen wordt al snel bezwaarlijk. Sporten zoals hockey waarbij u risico loopt om iets tegen uw buik aan te krijgen, of sporten waarbij u gemakkelijk met andere mensen botst of kunt vallen, zijn minder verstandig. Voor al deze dingen geldt: doe wat u altijd deed, maar verminder of stop wanneer u merkt dat het klachten geeft of wanneer het u meer vermoeit dan normaal. Probeer ook liever niet meer inspanning te leveren dan voor de zwangerschap. Zorg dat u voldoende drinkt. Zwangerschapscursussen Er zijn tal van cursussen om tijdens de zwangerschap gezond en fit te blijven. Ook wanneer u klachten heeft, is het verstandig om een cursus te volgen. U krijgt dan houding- en bewegingsadviezen van een deskundige.

5 Seksualiteit De beleving van seksualiteit tijdens de zwangerschap wisselt van vrouw tot vrouw. Klachten als moeheid of misselijkheid kunnen zin in seks in de weg staan. Pijnlijke gespannen borsten kunnen bij seksuele opwinding nog pijnlijker worden. Soms bestaat er meer behoefte aan intimiteit en aanraking dan aan gemeenschap. Dit zijn heel normale veranderingen in seksuele behoeftes tijdens de zwangerschap. Bij een normaal verlopende zwangerschap zijn er geen geboden of verboden ten aanzien van seksualiteit. Gemeenschap kan geen oorzaak zijn van een miskraam of beschadiging van het kind. Alleen als er sprake is van bloedverlies of gebroken vliezen wordt gemeenschap afgeraden. Problemen met seksualiteit kunt u altijd met uw verloskundige of arts bespreken. Dit geldt ook voor eerdere vervelende seksuele ervaringen of moeite hebben met een inwendig onderzoek. Als u dit bespreekt, kan de verloskundige of arts er bij de bevalling rekening mee houden. Werk buitenshuis Werk buitenshuis heeft geen nadelige invloed op de zwangerschap. Wel kunnen bepaalde werkomstandigheden risico's voor de zwangerschap met zich meebrengen. Daarom zijn er verschillende regelingen voor zwangere en pas-bevallen werkneemsters. Ze zijn onder andere vastgelegd in de 'Arbeidsomstandighedenwet' en het 'Besluit zwangere werkneemsters'. Ontraden wordt werk waarin u wordt blootgesteld aan: trillingen (vrachtauto's, landbouwmachines); ioniserende straling (straling van radioactieve stoffen); chemische stoffen; infectierisico's; fysiek zwaar werk, zoals veelvuldig tillen, trekken, duwen of dragen. Als u met zulke werkomstandigheden te maken hebt, overleg dan met uw werkgever. Deze moet het werk aanpassen en u eventueel ander werk aanbieden. U kunt ook overleggen met de bedrijfsarts (Arbo-dienst) of inlichtingen vragen bij de Arbeidsinspectie. Als u in nacht- of ploegendienst werkt, kunt u aan uw werkgever vragen om uw werk- en rusttijden tijdens de zwangerschap aan te passen. Een zwangere heeft recht op extra pauzes en is in principe niet verplicht om te werken in een nachtdienst of om over te werken. Deze regels gelden ook voor de eerste zes maanden na de bevalling. Als het niet mogelijk is door middel van aanpassingen uw werk gezond en veilig uit te voeren, moet de werkgever u tijdelijk ander werk aanbieden. Vakanties Als u zwanger bent kunt u gerust op vakantie gaan. Doorgaans wordt aangeraden een vakantiebestemming te kiezen waar goede medische zorg aanwezig is, mochten zich onverhoopt complicaties voordoen. In verre, tropische landen is dit niet altijd het geval. Tegen vliegreizen bestaat uit medisch oogpunt geen bezwaar. Vliegmaatschappijen willen meestal geen zwangere vrouwen na 32 weken zwangerschapsduur vervoeren. Vakanties op grote hoogte worden ontraden. Door de afnemende zuurstofspanning van de lucht is er minder zuurstof beschikbaar. Het advies is om niet langdurig hoger dan 2000 meter te verblijven. Andere adviezen Probeer in de zwangerschap zoveel mogelijk contact met de volgende stoffen te vermijden:

6 Verf op terpentinebasis, Ongediertebestrijdingsmiddelen, Chemicaliën (zoals fotoontwikkelvloeistoffen) Lasergames Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Voor de zekerheid kunt u beter geen soorten gebruiken waar loodhoudende oplosmiddelen in zitten. Of een hoge temperatuur tijdens de zwangerschap kwaad kan, is niet bekend. Mogelijk is het verstandig met name de eerste maanden van de zwangerschap langdurig hete baden, saunabezoek of zonnebank te vermijden. De zonnebank kan een zwangerschapsmasker (een bruine verkleuring van de gezichtshuid) veroorzaken of verergeren. Dit kan ook gebeuren door langdurig zonnen. Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. In uitwerpselen van (vooral jonge) katten kan een parasiet voorkomen die toxoplasmose kan veroorzaken. Het RIVM heeft een folder over zwanger zijn uitgegeven. Deze vindt u hier. Rivas Zorglijn: Datum dinsdag, 24 januari 2017