111 e iii 0 Grootschalige publieksevenementen en Nationale Evenementen

Transcriptie

1 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Ministerie van Veiligheid en Justitie Dep. VERTROUWELIJK 111 e iii 0 Grootschalige publieksevenementen en Nationale Evenementen De NCTV ziet het als haar taak en verantwoordelijkheid om kennis en expertise in te zetten voor het voorkomen en beperken van maatschappelijke ontwrichting. De contacten met de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en expertise op het terrein van bewaken en beveiligen kunnen hiervoor worden ingezet. In 2015 heeft de NCTV vanuit deze gedachte bij enkele grote publieksevenementen (Grand Départ Tour de France, de Nijmeegse Vierdaagse en Sail) contact gezocht met het lokaal bevoegd gezag. NCTV DB3 AB Turfmarkt DP Den Haag Postbus BZ Den Haag Contactpersoon lart EI ia 10 Ei 19 november 2015 De motivatie hiervoor is gelegen in de huidige dreigingssituatie waarbij in Nederland sprake is van een complexe en diffuse dreiging met een diversiteit in mogelijke doelwitten. De reeks aanslagen in omliggende landen in 2014 en 2015 bevestigen dit dreigingsbeeld. Bij bepaalde grootschalige evenementen acht de NCTV het nuttig en wenselijk om in contact met het lokaal bevoegd gezag te treden om mee te denken en mee te werken aan de veiligheid. Dit kan door relevante dreigingsinformatie te delen, bij te dragen aan een geïntegreerd dreigingsbeeld of om te spreken over beveiligingsmaatregelen en opschaling, al dan niet in samenhang met landelijk getroffen maatregelen. Dit gezegd hebbende beseffen wij ons terdege dat de betrokkenheid van de NCTV bij grootschalige evenementen de afgelopen periode een aantal keer onvoldoende tijdig en op onduidelijke gronden werd geïnitieerd. Tevens is de vraag gesteld op grond van welke criteria grootschalige evenementen door de minister van Veiligheid en Justitie aangewezen worden als Nationaal Evenement. Deze discussiememo beoogt om voor de toekomst meer helderheid te verschaffen en duidelijke afspraken te maken over de samenwerking tussen lokaal bevoegd gezag en de NCTV bij grootschalige publieksevenementen. Tevens wordt ingegaan op Nationale Evenementen (NE) en de criteria die worden gebruikt om een evenement als NE aan te merken. Uitgangspunten 1. De actuele dreigingssituatie in Nederland kan ertoe leiden dat de lokale driehoek contact legt met de NCTV, of dat de NCTV contact legt met de lokale driehoek om te spreken over de veiligheidssituatie bij een grootschalig publieksevenement; Dep. VERTROUWELIJK Pagina 1 van 5

2 Dep. VERTROUWELIJK 2. Indien met de NCTV wordt gesproken over de veiligheid rond een evenement NCtV DB3 AB verandert dit niets aan de bestaande lokale verantwoordelijkheden; 3. Indien NCTV contact zoekt over de organisatie van een grootschalig publieksevenement, betekent dit niet dat er automatisch sprake is van een nationaal evenement; 4. Indien gewenst kunnen bepaalde aspecten van de werkwijze bij Nationale Evenementen worden gebruikt, bijvoorbeeld het opstellen van een geïntegreerd dreigingsbeeld waarbij landelijke en lokale informatie wordt geïntegreerd. Dit kan zonder dat de minister van V&J het evenement aanmerkt als Nationaal Evenement; 5. Een evenement aanmerken als Nationaal Evenement is geen doel op zich, maar een middel dat kan worden ingezet als het noodzakelijk wordt geacht dat er een geïntegreerd dreigingsbeeld, een toetsbare risicoafweging aan de hand van een landelijke lijst dreigingsscenario s en een integraal bewakings- en bevei ligingsplan, maatregelen en beveiligingsringen wordt opgesteld; 6. Het kan zijn dat er omstandigheden zijn die het nodig/wenselijk maken dat een evenement wordt aangemerkt als Nationaal Evenement. Indien een evenement wordt aangemerkt als Nationaal Evenement, doet dit niets af aan de bestaande lokale verantwoordelijkheden. Wel sluit de NCTV aan bij de voorbereiding op het evenement als derde gezag, naast de burgemeester en de HOvJ. Het betreft het gezag over de beveiliging van personen die binnen het stelsel bewaken en beveiligen binnen het rijksdomein vallen (bijvoorbeeld Kamerleden, bewindspersonen, leden KH, internationale hoogwaardigheidsbekleders). Bij Nationale Evenementen dient de NCTV altijd advies te geven over de samenhang en de afstemming tussen de betrokken partijen in het proces van bewaken en beveiligen, ongeacht het gepercipieerde dreigings- of risiconiveau; 7. Het uitgangspunt is om terughoudend te zijn bij het aanmerken van evenementen als Nationaal Evenement. Nationaal Evenement, betrokkenheid NCTV Na de aanslag tijdens Koninginnedag 2009 is de coördinatie tussen het rijk en het lokale gezag bij de voorbereiding op bepaalde evenementen aangescherpt. De mogelijkheid werd ontwikkeld om de beveiliging bij Nationale Evenementen vorm te geven aan de hand van de werkwijze Bewaken en Beveiligen Nationale Evenementen. Doel van deze werkwijze is om de beveiligingsmaatregelen die lokaal worden getroffen bij een evenement in samenhang te organiseren met de beveiligingsmaatregelen die vanuit de NCTV voor personen in het rijksdomein worden getroffen. Bij Nationale Evenementen dient de NCTV altijd advies te geven over de samenhang en de afstemming tussen de betrokken partijen in het proces van bewaken en beveiligen, ongeacht het gepercipieerde dreigings- of risiconiveau. Daartoe zal de NCTV deel uitmaken van de overleggen ter voorbereiding van deze evenementen en ter plaatse adviseren. Hoewel de NCTV wordt uitgenodigd en adviseert zal dit geen afbreuk doen aan de bestaande gezagsverhoudingen. Nationale evenementen zijn Grootschalige evenementen die worden bezocht door personen die vermeld staan op de zogenaamde limitatieve lijst (r,jksdomein) en waarbij het nationale belang centraal staat en het karakter van het evenement een specifieke of verhoogde druk op de bewaking en beveiliging kan geven 19november2015 Dep. VERTROUWELIJK Pagina 2 van 5

3 Dep. VERTROUWELIJK Nationale Evenementen worden door de Minister van Veiligheid en Justitie aangemerkt. Deze aanmerking geldt nu structureel voor een vijftal evenementen (Koningsdag, Prinsjesdag, Dodenherdenking, Veteranendag en de Parlementsverkiezingen). Naast deze vijf evenementen kan de minister andere evenementen aanmerken indien toepasselijk. Dit is bijvoorbeeld gebeurd bij de NSS2O14, de GCCS (cybertop),de Troonswisseling en onderdelen van het aanstaande EU-Voorzitterschap. NCrv DB3 AB 19november2015 De aanwijzing van een Nationaal Evenement is gebaseerd op drie criteria die in de definitie worden genoemd: Het evenement wordt bezocht door personen die vermeld staan op de limitatieve lijst; Het nationaal belang staat centraal; Het karakter van het evenement kan een specifieke verhoogde druk op bewaken en beveiligen geven; De aanmerking als Nationaal Evenement is niet afhankelijk van de aanwezigheid van dreiging. Bij nationale evenementen wordt voorzien in een structurele regie vanuit de NCTV op een geïntegreerd dreigingsbeeld (op basis van lokale en nationale informatie), een toetsbare risicoafweging aan de hand van een landelijke lijst dreigingsscenario s en een integraal bewakings- en beveiligingsplan, maatregelen en beveiligingsringen. De NCTV adviseert over de samenhang en de afstemming tussen de betrokken partijen in het bewaking- en beveiligingsproces, ongeacht het dreigingsniveau. Het aanmerken als Nationaal Evenement doet niets af aan de bestaande verantwoordelijkheden en gezagsstructu ren. In de praktijk zal de NCTV als derde gezagsdrager (beveiliging personen rijksdomein) worden uitgenodigd in de driehoek. De werkwijze Bewaken en Beveiligen Nationale Evenementen is een beproefd instrument om de coördinatie en samenwerking tussen lokaal en landelijke diensten vorm te geven. Géén Nationaal Evenement, wel betrokkenheid NCTV Er zijn evenementen die niet op alle onderdelen vallen onder de definitie van een Nationaal Evenement, maar waarvoor toch redenen bestaan om tussen lokaal gezag en de NCTV afstemming te organiseren. Dit initiatief van komen vanuit het lokale gezag of vanuit de NCTV. De NCTV kan gevraagd en ongevraagd adviseren over beveiligingsmaatregelen. De motivatie kan voortkomen uit het landelijke dreigingsbeeld of situaties met een landelijke uitstraling die zich lokaal manifesteren. Bij evenementen waar de NCTV contact legt met lokaal gezag kan het volgende worden beoogd: Een geïntegreerd dreigingsbeeld (omvat meer dan de dreigingsinschatting van de politie; Maatregelen (openbare orde, bewaken en beveiligen, opsporing) goed op elkaar af stemmen; Gezamenlijk voorbereiden en beoefenen van terreurscenario s; Preparatie snelle opschaling zowel operationeel als bestuurlijk; Overige afstemming ter bevordering van de veiligheid. Dep. VERTROUWELIJK Pagina 3 van 5

4 of Dep. VERTROUWELIJK Tijdigheid Gelet op de ervaring in 2015 zal worden gestreefd naar tijdigheid: indien te voorzien wordt minimaal zes maanden van te voren gesproken tussen NCTV en de betreffende gemeente(n). Criteria Publieksevenement dat (deels) vrij toegankelijk is voor het publiek; Veel media aandacht (live-verslag); (grote) internationale uitstraling; Meerdere gemeenten en/of veiligheidsregio s zijn betrokken (grensoverschrijdend); Aanwezigheid van groepen die een voorstelbaar doelwit vormen. NCTV DB3 AB 19november2015 Toekomstige situatie Evenementen algemeen 1. Bij de meeste (publieks)evenementen in Nederland heeft de NCTV geen rol; 2. Bij evenementen die geen Nationaal Evenement zijn, maar waarbij wel contact tussen NCTV en lokaal gezag gewenst is, worden tijdig (indien mogelijk minimaal zes maanden voor het evenement) afspraken gemaakt tussen de NCTV en het lokale gezag. Nationaal Evenement 1. Er kan zich een nieuw/eenmalig evenement voordoen dat voldoet aan de criteria voor een Nationaal Evenement. Deze evenementen kunnen, maar hoeven niet, aangewezen worden als Nationaal Evenement. In de praktijk zal hier terughoudend mee worden omgegaan; 2. Als er sprake is van een twijfelgeval onderzoeken de NCTV en de betrokken gemeente(n) samen of de aanmerking als Nationaal Evenement wenselijk is en welke meerwaarde dit biedt voor partijen; 3. Uiteindelijk is het de minister van Veiligheid en Justitie die het evenement aanmerkt als Nationaal Evenement, hierin geadviseerd door de NCTV. Procesvoorstel Jaarlijks wordt door de directeuren 00V van de G-4 en de directeur Bewaking, (DB3) van de NCTV besproken welke evenementen lokaal plaats zullen vinden en bij welke evenementen betrokkenheid van de NCTV gewenst is; Samenwerking aanmerken tot Nationaal Evenement - kan daarnaast ook ad hoc tot stand worden gebracht (bijvoorbeeld omdat een evenement plots wordt georganiseerd denk aan Koninklijke uitvaart of Nationale herdenking MH17). Dit kan op initiatief NCTV en op initiatief gemeente(n) en zal altijd in onderling overleg worden vormgegeven. De mogelijkheden bij evenementen voor onderlinge samenwerking: A.Aanmerken als NE; B. Niet aanmerken als NE, wel betrokkenheid NCTV; C. Geen betrokkenheid NCTV AdA. De procedure wordt gevolgd conform handreiking werkwijze NE (= besluit aanmerking minister VenJ). Dep. VERTROUWELIJK Pagina 4 van 5

5 Dep. VERTROUWELIJK Ad B. Welke afspraken hier aan ten grondslag moeten liggen moet nader worden uitgewerkt. Ad C. Geen betrokkenheid NCTV. Nc-rv DB3 AB 19 november 2015 Dep. VERTROUWELIJK Pagina 5 van 5

6