Een veterinair probleem, of een probleem van veterinairen?

Transcriptie

1 De veterinaire keuring van kandidaathengsten Een veterinair probleem, of een probleem van veterinairen? PK it is een verhaal met veel X-en en Y-s, en A-s en B-s. Waarom? Omdat het gaat over de veterinaire keuring bij kandidaathengsten, en niettegenstaande er de afgelopen jaren veel is veranderd, blijft dat een delicaat onderwerp. Hengstenhouders en eigenaars horen in dat verband niet graag namen noemen, en zeker niet de naam van hun eigen hengst. Veeartsen zijn op hun beurt niet geneigd om veel tekst en uitleg te verschaffen, en dat is begrijpelijk. Maar hoe gevoelig alles ook ligt, toch wordt het hoog tijd dat omtrent de hele zaak een paar duidelijke vragen worden gesteld. Hoe geloofwaardig is de veterinaire keuring nog? En hoe betrouwbaar? DD Eind 96 kocht hengstenhouder X de hengst A op de Holsteiner hengstenkeuring. A leek een interessante aanwinst, en kwam vergezeld van goede foto s naar België. Goede foto s, jawel, maar hoewel 16 verschillende platen werden afgeleverd, hoorden daarbij geen foto s van de knie achter. Die knie bleek bij het veterinair onderzoek in Gent rot van OCD. Metéén werd de waarde van de hengst, die in Holstein cash werd betaald, herleid tot de slachtprijs. Blijft de vraag hoe het mogelijk is dat A, met vier losse botsplinters in de ene knie, en zeven losse splinters in de andere knie, in staat was om in Holstein te presteren zoals hij het eind 96 deed. Het antwoord op die vraag draagt de naam cortisone. Na vier weken in België was de kuur trouwens uitgewerkt, en stond de hengst kreupel van zodra hij ook maar even werd gewerkt. Begin 97 bracht eigenaar Y de hengst B op de sbs hengstenkeuring. B is een imponerende hengst, die gemakkelijk springt, en dan ook vlot werd goedgekeurd op model, beweging, en springen onder de man. De vreugde van de eigenaar was van korte duur. B werd veterinair afgewezen door de diergeneeskundige faculteit van de Rijksuniversiteit Luik. Verbijsterend detail : dezelfde hengst werd een jaar vroeger veterinair goed bevonden door de diergeneeskundige faculteit van de Rijksuniversiteit Gent. Eigenaar Y ging tegen de beslissing in beroep, maar zonder resultaat. Tenminste, zonder onmiddellijk resultaat. Y ontving wél een brief van het sbs, waarin staat dat de hengst zich volgend jaar opnieuw mag aanbieden op de keuring, mits voldoende prestaties in de sport, én als een nieuw onderzoek uitwijst dat het veterinair probleem gunstig evolueert. Begin 97 bracht eigenaar Z de hengst C naar Gent, voor een veterinair onderzoek met het oog op de BWP hengstenkeuring. De hengst, die over een interessante origine beschikt, werd veterinair afgewezen. Daar kon de eigenaar het niet mee eens zijn, en bij het BWP werden alle hens aan dek geroepen. In eerste instantie zou een raad van wij- zen over het lot van de hengst beslissen, maar daar heeft de eigenaar niet op gewacht. C werd prompt voorgesteld op de sbs keuring, goedgekeurd door de jury, én veterinair goedgekeurd in Luik. Niet betrouwbaar De verhalen hierboven zijn niet meer dan een paar voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Spectaculaire voorbeelden, dat wel, maar absoluut geen uitzonderingen. De meeste opfokkers en hengstenhouders hebben wel eens iets dergelijks meegemaakt, maar doorgaans wordt daar alleen binnenskamers over gepraat. Dat de laatste tijd een paar zaken aan de oppervlakte zijn gekomen, heeft vooral te maken met de groeiende ergernis bij opfokkers en hengstenhouders. Die hebben de indruk dat het probleem niet zozeer bij de hengsten ligt, maar wel bij de veterinairen. Laten we vooral niet vergeten dat de jonge hengsten waarover we spreken, een serieus kapitaal vertegenwoordigen. Wordt zo n hengst veterinair afgekeurd, dan betekent dat voor de eigenaar een dikke streep door de financiële rekening. De tijd is namelijk voorbij, dat een (import)hengst werd aangekocht op conditie van goedkeuring. Wie nu een hengst ter keuring brengt, heeft het dier in 90% van de gevallen ook betaald. Zolang de veterinaire keuring als betrouwbaar overkwam, ontstonden daarbij geen problemen. Maar wie de verhalen van de hengsten A, B, en C leest, moet zich wel afvragen of de veterinaire keuring wérkelijk betrouwbaar is. Diezelfde vraag stellen zich een groot aantal opfokkers en hengstenhouders, en het antwoord is, zeker ten dele, negatief. Nee, de veterinaire keuring van kandidaathengsten is niét betrouwbaar, in de zin dat er tussen de verschillende onder- PK, juni

2 zoekscentra, té sterke verschillen bestaan. Het is perfect mogelijk dat één en dezelfde hengst in Gent een positief, en in Luik een negatief veterinair advies krijgt, of vice-versa. We hebben het dan over twee universitaire centra, die toch een bepaalde status genieten, en dezelfde wetenschappelijke methodes gebruiken, maar niet in staat blijken om tot éénsluidende conclusies te komen. Omdat Gent en Luik rechtstreeks verbonden zijn met respectievelijk het BWP en het sbs, heeft dat kwalijke gevolgen. Tot nog toe zijn hier alleen opfokkers, hengstenhouders, en eigenaars ter sprake gekomen, maar één keer een dubieuze hengst wordt goedgekeurd, zijn natuurlijk ook de fokkers betrokken partij. Voor we op dat alles verder ingaan, kunnen we beter de veterinaire keuring van kandidaathengsten wat nader bekijken. Machtspositie In België is de veterinaire keuring een vrij recent gegeven. Pas in 86 voerde het BWP, met wat toen nog de vernieuwde hengstenkeuring werd genoemd, voor het eerst een verplichte veterinaire keuring voor kandidaathengsten in. Voorheen werden de hengsten, zoals dat nu nog altijd in Frankrijk gebeurt, zonder noemenswaardige veterinaire controle goedgekeurd. Het was onvermijdelijk dat op die manier een aantal hengsten, die veterinair niet helemaal katholiek waren, toch in de fokkerij terecht kwamen. Of het stamboek daardoor schade heeft geleden, wat de algemene gezondheid van de fokproducten betreft, is moeilijk na te gaan. Misschien is dat zo. Anderzijds staat als een paal boven water, dat een reeks uitstekende prestatieverervers uit het verleden, tegenwoordig nooit door de veterinaire keuring zouden komen. Hengst D, die nu door fokkers en springruiters bijzonder graag in de moederlijn wordt gezien, stond in het verleden als cornard bekend; en hengst E, één van de steunpilaren van het stamboek, heeft teveel beengebreken doorgegeven om nog normaal te zijn. Daarmee kom je bij de eeuwige discussie over prestatie en gezondheid. Is de fokkerij beter af met een crack, zelfs al heeft die een klein OCD tje, of moet je kiezen voor een doorsnee hengst, die rondom rond gezond is? Later meer daarover. Sinds jaar en dag laat het BWP zijn veterinaire keuring uitvoeren door de diergeneeskundige faculteit van de Rijksuniversiteit Gent. Het sbs heeft gekozen voor de diergeneeskundige faculteit van de Rijksuniversiteit Luik. Uitsluitend Gent is bevoegd voor hengsten die bij het BWP ter keuring komen. Op dezelfde manier is uitsluitend Luik bevoegd voor hengsten die bij het sbs ter keuring komen. Beide stamboeken voorzien weliswaar de mogelijkheid om in beroep te gaan tegen het veterinair verdict, maar meer dan een papieren mogelijkheid is dat niet. Voor wat het BWP betreft, moet het beroep namelijk opnieuw behandeld worden door Gent. Voor wat het sbs betreft, moet het beroep behandeld worden door Luik. Een absurde situatie, want in de praktijk betekent het dat Gent en Luik in een absolute machtspositie staan. Wie het in zijn hoofd haalt om tegen een beslissing van Gent of Luik in beroep te gaan, loopt met dat hoofd tegen de muur. Gezond is anders. Daar komt bij dat bepaalde wetenschappers geneigd zijn om te denken dat zij, en zij alleen, de waarheid in pacht hebben Tijdens de veterinaire keuring wordt de buigproef zowel vóór als achter toegepast. De buigproef moet met beleid worden uitgevoerd, omdat het uitoefenen van meer of minder spanning, de resultaten kan beïnvloeden. Zo n wetenschapper bevindt zich in een schier onaantastbare positie, en dan wordt het voor de hengstenhouder al heel moeilijk om de uitslag van het veterinair onderzoek aan te vechten, zelfs al heeft hij daarvoor goede argumenten. Op die manier wordt niet alleen de hengstenhouder, maar ook de fokkerij schade toegebracht. Interessante hengsten verhuizen namelijk naar het buitenland, en dat kan toch nooit de bedoeling zijn. Neem het voorbeeld van hengst F, die enkele jaren terug ter keuring werd gebracht door springruiter W. De hengst kreeg veterinair een negatief advies. Gewapend met een gunstig vetejuni 97, PK

3 rinair advies van Utrecht (NL), ging de eigenaar in beroep. Utrecht is een universitaire instelling, waar de Nederlandse stamboeken hun hengsten veterinair laten controleren. Het beroep werd niet aanvaard. Hengst F werd uiteindelijk naar Nederland verkocht, en goedgekeurd door het KWPN. De hengst springt nu internationaal. Vorig jaar werd door het KWPN een zoon van de hengst goedgekeurd, en die kreeg tijdens zijn eerste seizoen een kleine 300 merries te dekken. Zijn er dan verder geen verschillen? Toch wel, maar die hebben niet direct met de veterinaire keuring zelf te maken. De kostprijs, bijvoorbeeld. Voor het onderzoek in Gent betaald de eigenaar ongeveer frank. In Luik wordt hetzelfde onderzoek voor zo n frank afgewerkt. Ook de kennisgeving richting eigenaar is niet te vergelijken. Wie zijn hengst bij het sbs ter keuring brengt, en dus in Luik laat onderzoeken, ontvangt twee berichten. Eén van de universiteit van Luik, met een volledig en gedetailleerd verslag van het veterinair onderzoek; en één van het sbs, met de mededeling dat de hengst ja dan nee veterinair werd goedgekeurd. Wie zijn hengst bij het BWP ter keuring brengt, en dus in Gent laat onderzoeken, Onderzoek Hoe zit de veterinaire keuring practisch in elkaar? In Gent begint de keuring met een uitgebreid klinisch onderzoek. De hengst wordt gemeten (hoeven, pijpomtrek, stokmaat) en gewogen. Er wordt een volledige schetskaart opgemaakt. De hengst wordt daarna van kop tot teen grondig bekeken en afgetast. Vooral de algemene bespiering, de gewrichten, de pezen, de rug, de lendenen, het geslachtsapparaat, en de staartspanning, krijgen bijzondere aandacht. Vervolgens wordt de hengst onbeslagen, in stap en draf, beoordeeld op de harde bodem. Dat gebeurt eerst op de rechte lijn, daarna op een zeer kleine volte. Daarna worden de buig- en de wigproef uitgevoerd. De keuring gaat verder met het radiografisch onderzoek. In principe worden foto s genomen, telkens in voor- en zijaanzicht, van de voorvoet, de knie achter, en de spronggewrichten. Indien tijdens het klinisch onderzoek elders verdachte plaatsen werden ontdekt, worden ook daarvan foto s genomen. Het gehele onderzoek is vooral gericht op het ontdekken van aandoeningen als hoefkatrol, spat, arthrose, en OCD. Na het uitwendig volgt het inwendig onderzoek. Het gaat hierbij om een onderzoek van het ademhalingsstelsel (neusholtes, keelholte, strottenhoofd, luchtpijp, longen), en het circulatiestelsel (hartslag). Door middel van endoscopie worden de vorenste luchtwegen en het strottenhoofd (cornage) gecontroleerd. Ondertussen worden ook ogen, oren, en gebit onderzocht, en wordt een bloedstaal genomen. De keuring wordt meestal afgesloten met een stevige galop op de volte, deze keer op zachte ondergrond, gedurende een twintigtal minuten. Na afloop worden hart- en ademhalingsfrequentie bekeken. Zijn daarbij afwijkingen merkbaar, dan wordt eventueel een electrocardiogram genomen. Zo verloopt, kort samengevat, de veterinaire keuring van kandidaathengsten in Gent. In Luik wordt systematisch, bij iedere hengst, een electrocardiogram genomen, maar voor het overige verloopt de keuring nagenoeg identiek. Advies Endoscopie is een techniek die ondermeer kan gebruikt worden bij het onderzoek naar cornage. ontvangt één enkel bericht. Een korte nota van het BWP, waarin laconiek gemeld wordt dat de hengst ja dan nee veterinair voldoet om te functioneren in openbare dekdienst. Dat het BWP alle verdere details achterwege laat, moet gezien worden als een eerste poging van het stamboek, om zich tegen eventuele betwisting te beschermen. Betwisting? Jawel, want de definitieve beslissing ligt niet bij Gent of Luik, maar wél bij de stamboekjury. De veterinaire centra geven een advies, maar in theorie kan de jury met dat advies nog alle kanten uit. Natuurlijk, in de meeste gevallen zal het oordeel van Gent of Luik gerespecteerd worden. De jury beslist, zegt Inge Meurrens van het BWP, maar in de praktijk wordt het advies van Gent altijd gevolgd. Dat altijd is iets te sterk uitgedrukt, want in het verleden zijn er wel een paar gevallen geweest, waar de BWP-jury het advies van Gent naast zich neerlegde. Daarmee komen we opnieuw bij de vraag óf, en wanneer, een hengst met een veterinaire bemerking, tóch kan worden goedgekeurd. Kunnen sterke sportprestaties, of een zeer interessante origine, (kleine) veterinaire tekorten compenseren? In Nederland werd dit jaar de hengst Mr Blue (Couperus) goedgekeurd. Mr Blue springt fantastisch, en loopt internationaal de grote toer, maar werd in zijn jeugd geopereerd voor cornage. Is zoiets ook in de Belgische fokkerij denkbaar? Misschien wel, maar het is duidelijk dat een jury zich met dat soort beslissingen op glad ijs begeeft. Want wat zijn kleine veterinaire tekorten, en wat zijn voldoende compensaties? Voorlopig is dat niet duidelijk omschreven, en alles hangt af van de persoonlijke mening der juryleden. Maar zelfs als je het principe van compensatie accepteert, dan nog moeten de fokkers volledig ingelicht worden, zodat ze zelf kunnen beslissen, of ze ja dan nee van een risicohengst gebruik willen maken. Dat is trouwens net zo goed een kwestie van eerlijkheid tegenover Gent of Luik. Als een stamboekjury het veterinair advies van Gent of Luik negeert, dan moet die jury daar ook durven voor uitkomen. Dat is in het verleden zelden het geval geweest. PK, juni 97 41

4 Vruchtbaarheid Eén element van het veterinair onderzoek is nog niet genoemd, en dat is de vruchtbaarheidscontrole. Een bijzonder delicaat element, want vruchtbaarheid is natuurlijk de eerste bekommernis van de fokker. Die fokker wil graag een veulen bij zijn merrie zien, en hij vraagt dan ook dat het stamboek alleen hengsten zou goedkeuren, die voldoende vruchtbaar zijn. Maar vruchtbaarheid is zelden een zwart-wit gegeven. De ondervinding heeft geleerd dat de spermakwaliteit van jonge hengsten afgewezen. Dat zou zo n 20 tot 25% betekenen van het totale aanbod. In veel gevallen is één of andere vorm van OCD de boosdoener. Over OCD (osteochondrosis dissecans) werd tien tot vijftien jaar terug nauwelijks gesproken. Ondertussen is de aandoening, wat beengebreken betreft, uitgegroeid tot veterinair probleem nummer één. OCD is een aandoening van het gewrichtskraakbeen, die vooral voorkomt in het sprong- en kniegewricht. Het kraakbeen verliest aan kwaliteit, eventueel wordt het onderliggend bot aangetast, en in de meest extreme gevallen komt een splinter los van het bot. Zo n losliggend botfragment kan ontstekingsverschijnselen en kreupelheid veroorzaken. Over de diepere oorzaken van OCD is zeer weinig bekend. In Nederland loopt sinds augustus 95 een uitgebreid onderzoek, dat zou moeten afgerond worden begin 98, en meer duidelijkheid kan brengen. Lang niet alle paarden met OCD zijn ongeschikt voor de sport. Een aantal dieren ondervindt geen merkbare hinder van de aandoening. Daarenboven kunnen losliggende botfragmenten door middel van een operatie verwijderd worden, en doorgaans kent die operatie ook succes. Wordt een hengst op jeugdige leeftijd geopereerd, dan is het best mogelijk dat de aandoening bij een later onderzoek niet meer kan opgespoord worden. De controle van de hartslag hoort bij het algemeen onderzoek naar het circulatiestelsel. Eventueel wordt ook een electrocardiogram genomen. nog sterk kan evolueren. Vooral als een jonge hengst voorheen nooit heeft gedekt, is het goed mogelijk dat het sperma bij een eerste controle niet voldoet aan de eisen, maar bij een tweede, of derde controle wél. Nieuw gekeurde BWP-hengsten moeten daarom pas vóór 1 juni van het lopend dekseizoen een gunstig attest kunnen voorleggen, en in de praktijk is die datum rekbaar. Bij het sbs liggen de zaken nog veel eenvoudiger. Dat stamboek voert namelijk helemaal geen vruchtbaarheidscontrole uit, en dat is eerlijk gezegd wat al te simplistisch. OCD Zowel opfokkers als hengsteneigenaars hebben ondertussen de indruk dat de veterinaire controle alsmaar strenger wordt. Of zijn de jonge hengsten minder gezond dan vroeger? Gemakkelijk is die vraag niet te beantwoorden. Dit voorjaar werden door het BWP vier, en door het sbs drie kandidaathengsten na de veterinaire keuring afgewezen. Die cijfers zijn bekend, maar veel vertellen ze niet, want de hengsten die pas tijdens de reguliere hengstenkeuring veterinair worden gecontroleerd, vormen niet meer dan het topje van de ijsberg. De overgrote meerderheid van opfokkers en hengstenhouders laat hun jonge dieren vóór de eigenlijke hengstenkeuring veterinair onderzoeken, en alleen als dat onderzoek gunstig uitvalt, komen de hengsten ook werkelijk ter keuring. Hoeveel hengsten er jaarlijks veterinair een onvoldoende krijgen, is dan ook niet met zekerheid te zeggen. Volgens een zeer ruwe schatting zouden dit jaar, alleen voor de BWP-keuring, een 30-tal jonge hengsten veterinair zijn Röntgenfoto s vormen een belangrijk onderdeel van het veterinair onderzoek. Persoonlijke interpretatie speelt daarbij een grote rol. Dat OCD ten dele verantwoordelijk is voor het toenemend aantal uitvallers op veterinaire keuringen, zal ongetwijfeld waar zijn, maar toch is het niet de enige oorzaak. De medische apparatuur wordt alsmaar verfijnder, zodat vandaag hengsten worden afgekeurd, die vroeger ongetwijfeld door de mazen van het net waren geglipt. Daarenboven wordt nu, veel meer dan vroeger, doelgericht naar OCD gezocht. En tenslotte speelt de persoonlijke interpretatie van de betrokken veearts een belangrijke rol. Persoonlijke interpretatie Net zoals de meeste andere beengebreken, kan OCD namelijk nagenoeg uitsluitend door middel van röntgenfoto s worden vastgesteld. De foto s, goed of slecht, vormen één van de zwaarjuni 97, PK

5 tepunten van het veterinair onderzoek. Foto s geven een zwart op wit beeld, denk je dan als buitenstaander, maar niets is minder waar. Om te beginnen is het belangrijk om te weten, welke foto s werden genomen. Als je geen foto s neemt van de knie, zoals bij vele Duitse stamboeken gebruikelijk, dan kun je natuurlijk ook geen OCD in de knie vaststellen. Vervolgens is de kwaliteit van de foto s heel belangrijk. Maar het grootste struikelblok, blijft de persoonlijke interpretatie van de betrokken veearts. De veearts moet de foto s als het ware lezen, en uit die lezing zijn conclusies trekken. Daarbij leest de ene veearts meer tussen de regels dan de andere. Het gebrek aan éénduidigheid bij de interpretatie van röntgenfoto s (of bij de interpretatie van andere onderzoeksgegevens), vormt de kern van het hele probleem. Zolang Gent en Luik niet in staat zijn om uit dezelfde foto s, ook (nagenoeg) dezelfde conclusies te trekken, zullen hengstenhouders en fokkers geen vertrouwen hebben in het veterinair onderzoek. Laten we ondertussen niet uit het oog verliezen, dat de meeste kandidaathengsten nog zeer jonge dieren zijn. Zo n jonge hengst kan best links of rechts een kleine bemerking hebben, die op zich compleet onschuldig is, maar in de komende jaren zou kunnen uitgroeien tot een serieus probleem. Van de veearts wordt op dat moment verwacht dat hij de toekomstige evolutie kan voorspellen, en misschien is dat teveel gevraagd. Is de veterinaire keuring, in zijn huidige vorm, trouwens zinvol bij driejarige hengsten? Daar moet eens goed over nagedacht worden. Zo lang we driejarige hengsten keuren voor de dekdienst, zal één of andere vorm van veterinaire controle wel noodzakelijk blijven, maar anderzijds is het genoeg aangetoond dat de echte gezondheidsproblemen pas na een paar jaar competitie boven water komen. Hoeveel zes- of zevenjarige hengsten, die sinds hun goedkeuring de cyclus hebben gelopen, zouden vandaag heelhuids door het veterinair onderzoek komen? Waarschijnlijk veel en veel minder dan algemeen wordt aangenomen. Eerlijkheidshalve moet daar onmiddellijk een tweede vraag aan gekoppeld worden. In hoeverre zijn de nakomelingen van die hengsten gezond? De tweede vraag is de belangrijkste, want tenslotte gaat het bij hengsten om erfelijke aandoeningen. De bekende stelling, dat alles erfelijk is, klopt wat dat betreft alvast niet. Er zijn voorbeelden bekend van hengsten, die zelf een veterinaire bemerking hadden, maar een relatief gezond nageslacht hebben geproduceerd. Ook de moederlijn speelt daarbij natuurlijk een rol. Kortom, meer vragen dan antwoorden, maar het feit alleen al dat die vragen met recht en reden worden gesteld, toont aan dat de huidige ja of nee-politiek van de stamboeken, wat al te eenvoudig is. Wederzijdse erkenning Terug naar het uitgangspunt van dit artikel. Als de veterinaire keuring van kandidaathengsten veel aan geloofwaardigheid heeft ingeboet, dan is dat omdat tussen Luik en Gent opvallend grote afwijkingen bestaan. Die afwijkingen hebben rechtstreeks te maken met de persoonlijke interpretatie van de betrokken wetenschappers. Ieder voor zich Dit artikel gaat uitsluitend over de veterinaire keuring van kandidaathengsten, en alleen de universitaire centra van Gent en Luik komen hier ter sprake. Dat betekent nog niet dat in de privésector alles koek en ei is. Welhaast integendeel. Bij aankoopkeuringen worden vrijwel altijd röntgenfoto s genomen en beoordeeld. Die materie ligt zodanig delicaat, dat een groot aantal veeartsen er zich principieel niet mee inlaat, omdat ze niet van plan zijn zich de vingers te branden. Wat het nemen (kwaliteit!) en interpreteren van röntgenfoto s betreft, bestaat in ons land geen enkele erkende regelgeving, geen enkele overkoepelende norm, en geen enkel overkoepelend controleorgaan. De hele sector leeft onder het principe van ieder voor zich, en God tegen allen. Dat is een bijzonder ongelukkige situatie, waar kopers, verkopers, en niet in het minst de veeartsen zelf, alleen maar nadeel van ondervinden. Tussen de universiteit van Gent en de verschillende privéklinieken zijn er regelmatig informele contacten, maar die hebben geen impact op de vele onafhankelijk opererende veeartsen. Identieke röntgenfoto s worden door verschillende privé dierenartsen of dierenklinieken soms zeer uitéénlopend geïnterpreteerd. Omdat er geen officiële arbritragecommissie bestaat, die discussies omtrent foto s op een redelijke manier kan oplossen, opent dat grote perspectieven voor malafide kopers, verkopers, of handelaars. Wordt een paard veterinair goedgekeurd door veearts A, dan is er altijd wel een veearts B, een veearts C, of desnoods een veearts D te vinden, die het paard zal afkeuren. En vice-versa. Op die manier wordt de veterinaire keuring, die toch op een wetenschappelijk verantwoorde manier zou moeten gebeuren, gedegradeerd tot commerciële pasmunt. Zijn veeartsen dan onbetrouwbaar en onbekwaam? Verre van. De overgrote meerderheid der veeartsen zijn op een eerlijke en ernstige manier met hun vak bezig. Precies daarom verdienen ze de steun van duidelijke, officiële richtlijnen, en een overkoepelende controle. Dat is trouwens de enige manier om de uitwassen die nu bestaan, uit te roeien. In dat alles kunnen de universitaire centra een voortrekkersrol spelen, maar dan moeten ze eerst zelf op één lijn zien te komen. Zowel Luik als Gent hebben hun eigen specialisatie, en hun eigen gevoeligheden, en die wegen zwaar door op het veterinair advies. Het is ondertussen zo ver gekomen, dat opfokkers en eigenaars die gevoeligheden precies kennen, en hun hengsten ter keuring brengen bij het stamboek, waar ze meest kans maken om veterinair te worden goedgekeurd. Daarmee wordt handig ingespeeld op het feit, dat het BWP en het sbs wederzijds elkaars hengsten erkennen. Concreet betekent zulks dat een hengst, die veterinair werd afgekeurd door Gent (BWP), maar veterinair goedgekeurd door Luik, én goedgekeurd door het sbs, uiteindelijk tóch erkend wordt door het BWP, én door BWP-fokkers kan worden gebruikt. Ook in de omgekeerde richting klopt dat verhaal. Trouwens, als je over de grens gaat kijken, dan ligt de zaak nog veel absurder. Zowel BWP als sbs fokkers kunnen schier moeiteloos gebruik maken van buitenlandse hengsten. De producten worden zonder enig probleem bij het BWP of sbs ingeschreven, terwijl de hengsten in kwestie in veel gevallen nooit enige veterinaire keuring hebben ondergaan. Het wordt dus hoog tijd dat het BWP en sbs zich samen over de veterinaire keuring van kandidaathengsten gaan beraden. Als ook Luik en Gent bij dat gesprek betrokken worden, en proberen de veterinaire keuring meer op één lijn te krijgen, dan zetten we alvast een grote stap in de goede richting. foto s met dank aan dierenkliniek de Bosdreef, Moerbeke-Waas. PK, juni 97 43