Vervoerrecht. Aansprakelijkheid voor andere schade dan ladingschade. Hoge Raad 18 december 2015 Schenker/Transfennica. 1.

Transcriptie

1 Vervoerrecht Aansprakelijkheid voor andere schade dan ladingschade Hoge Raad 18 december 2015 Schenker/Transfennica In de vervoerovereenkomst wordt de opdracht tot vervoer gegeven. Daarnaast worden vaak nog andere opdrachten gegeven. Kan de vervoerder bij wanprestatie van zo n opdracht zich beroepen op beperkte aansprakelijkheid? In het arrest van 18 december 2015 (Schenker/ Transfennica) spreekt de Hoge Raad zich hierover uit. Prof. mr. Maarten Claringbould, hoogleraar Zeerecht aan de Universiteit van Leiden en advocaat bij Van Traa Advocaten 1. Inleiding De hoofdverplichting van een vervoerder is de goederen in dezelfde staat af te leveren als waarin hij deze ten vervoer heeft ontvangen, door mij altijd samengevat met de kreet Goed erin, goed eruit!. Doet de vervoerder dat niet ( Goed erin, slecht eruit! ), dan is de vervoerder in principe aansprakelijk en moet hij de ladingschade vergoeden. Deze hoofdverplichting en bij schending van die verplichting de daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid van de vervoerder is wettelijk geregeld in de artikelen 8:1095 en 8:1098 BW. Ook art. 17 CMR legt de aansprakelijkheid van de vervoerder voor ladingschade vast. Overigens bespreek ik in deze bijdrage niet de tweede hoofdverplichting van de vervoerder: Zonder vertraging vervoeren (art. 8:1096 BW/art. 17 CMR). Maar naast die hoofdverplichting van Goed erin, goed eruit! kunnen er voor de vervoerder nog allerlei nevenverplichtingen zijn. In hoeverre is de vervoerder aansprakelijk voor schade wanneer hij die nevenverplichtingen niet nakomt? Daarover gaat dit artikel. 2. Schenker/Transfennica Een typisch voorbeeld van het schenden van zo n nevenverplichting vinden we in de zaak Schenker/Transfennica. 1 Afzender Schenker sluit met vervoerder Transfennica een vervoerovereenkomst voor het vervoer van een tiental containers met elektronica van Roosendaal naar Finland. De CMR is op dit vervoer van toepassing. Van Finland moeten de containers worden doorvervoerd met eindbestemming Moskou. De zendingen hebben unieke laadreferentienummers (RU-nummers). Bij het laden van de elektronica in de containers in Roosendaal heeft personeel van de aflader DHL (DHL is niet de contractuele wederpartij van de vervoerder!) handmatig op iedere CMR-vrachtbrief per container en per zending het laadreferentienummer vermeld. Op verzoek van Schenker stuurt Transfennica vervolgens aan Schenker per een overzicht van de RU-nummers gekoppeld aan de containers. Op basis van dat overzicht maakt de ontvanger Schenker Oy in Finland de douanedocumenten op voor uitvoer uit de EU (carnet-tir s). Bij de Russische grens zijn twee containers achtergehouden, omdat de gewichten van de ladingen niet overeenkwamen met de in carnet-tir s vermelde gegevens. Later bleek al snel dat Transfennica in het overzicht een fout had gemaakt en dat twee RU-nummers waren omgewisseld bij de betreffende containernummers. De Russische douane heeft vervolgens een rechterlijke uitspraak afgewacht (dat duurde maanden) voordat de twee containers werden vrijgegeven. Schenker moest aan de Russische douane de opgelegde boetes (2x 1.300,-) en de opslagkosten voor die twee containers gedurende enkele maanden van maar liefst ,- betalen. Daarenboven had Schenker nog kosten voor truck demurrage ad 6.000,- en 1.876,- voor het in- en uitslaan van de goederen. In totaal derhalve ,-. Dit bedrag vordert Schenker van Transfennica, omdat kort gezegd Transfennica tekort is geschoten in de bijkomende verplichting om een correct overzicht te verschaffen van de RU-nummers gekoppeld aan de juiste containernummers. Met andere woorden, Schenker stelt dat Transfennica een tussen hen overeengekomen nevenverplichting (verschaffen van een overzicht van de RU-nummers gekoppeld aan de containers) heeft geschonden en dat Transfennica voor de uit die fout voortgevloeide schade op grond van wanprestatie onbeperkt aansprakelijk is. 3. Onderscheid tussen verschillende vormen van schade Voordat ik in de zaak Schenker/Transfennica het vonnis van de rechtbank en de arresten van het hof en de Hoge Raad bespreek, geef ik eerst een overzicht van de verschillende vormen van schade die kunnen ontstaan bij de uitvoering van een vervoerovereenkomst. Ten eerste is er de gewone ladingschade; de schade aan of het verlies van de vervoerde goederen. Maar naast die fysieke ladingschade kan er ook allerlei andere schade ontstaan die verband houdt met de uitvoering van de vervoerovereenkomst. 2 1 Hoge Raad 18 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3624, S&S 2016/37. 2 Hierover uitgebreid M.H. Claringbould, Toelichting op de AVC 2002, Den Haag: Stichting Vervoeradres 2015, p

2 1. Schade die een direct gevolg is van schade/verlies van de goederen tijdens het vervoer. 2. Schade die ontstaat tijdens of na het vervoer omdat de goederen tijdens het vervoer beschadigd zijn geraakt. 3. Schade ontstaan door het niet nakomen van nevenverplichtingen zonder dat er schade aan de goederen is. Voorbeelden van andere schade dan fysieke ladingschade 3.1 Schade die een direct gevolg is van schade/verlies van de goederen tijdens het vervoer a. Bedrijfsschade Een vervoerde machine raakt beschadigd waardoor die machine gedurende een bepaalde periode niet kan draaien; er ontstaat productieverlies of bedrijfsstilstand. b. Commerciële schade De vervoerde goederen gaan verloren tijdens het transport waardoor de geadresseerde deze reeds doorverkochte goederen niet kan leveren aan zijn koper met als gevolg dat deze geadresseerde schadevergoeding aan zijn koper moet betalen. Deze vormen van schade zijn rechtstreeks gerelateerd aan het feit dat de vervoerder zijn hoofdverplichting ( Goed erin, goed eruit! ) onder de vervoerovereenkomst heeft geschonden, dat wil zeggen dat hij de goederen beschadigd of in het geheel niet heeft afgeleverd, zonder dat die vervoerder nog een andere handeling met betrekking tot die goederen heeft verricht. Voor deze vorm van bedrijfsschade of commerciële schade, ook wel genoemd gevolgschade, is de vervoerder nooit aansprakelijk (art. 8:1103 BW; art. 13 lid 1 AVC 2002; art. 23 lid 4 CMR). 3.2 Schade die ontstaat tijdens of na het vervoer omdat de goederen tijdens het vervoer beschadigd zijn geraakt a. Contaminatieschade in landtank Vervoer van azijnzuur in een tankwagen; het azijnzuur raakt gecontamineerd (= vervuild) in de tankwagen. Het aldus gecontamineerde azijnzuur wordt gelost in een landtank waardoor het aldaar aanwezige gezonde azijnzuur eveneens gecontamineerd raakt. 3 De contaminatie van het gezonde azijnzuur in de landtank is ontstaan doordat de vervoerder (de chauffeur) de in de vrachtwagen beschadigde lading heeft overgepompt in de landtank. Deze schade in de landtank valt niet onder het aansprakelijkheidsregime van het vervoerrecht nu er geen verplichting uit hoofde van de vervoerovereenkomst zoals geregeld in de CMR of Boek 8 BW (de hoofdverplichting Goed erin, goed eruit! ) is geschonden. Schade aan andere zaken (in casu het gezonde azijnzuur in de landtank) wordt niet beheerst door de CMR of Boek 8 BW, maar door het toepasselijke nationale ( droge ; MHC) recht. Deze schade toegebracht aan het gezonde azijnzuur in de landtank van de geadresseerde kan wel vallen onder een door de vervoerder gepleegde onrechtmatige daad ( Men mag de spullen van een ander niet kapot maken ). Bij een onrechtmatige daad moet ook schuld van de dader bewezen worden. Hier bestond die schuld uit een voor het vervoer onvoldoende gereinigde tankwagen ter beschikking stellen en vervolgens het daardoor gecontamineerde azijnzuur te lossen in de landtank. 4 b. Cement over het terrein van de geadresseerde Een chauffeur lost een dan nog onbeschadigde bulklading cement uit zijn tankwagen in een ontvangstsilo waartoe de tank van de tankwagen onder druk wordt gezet; tijdens het lossen wordt een mangatdeksel van de tankwagen weggeblazen en een flinke hoeveelheid van het cement wordt over het terrein van de geadresseerde geblazen. Er is een aanzienlijke schade wegens opruimingskosten van het cement. 5 Ook deze schade valt buiten het aansprakelijkheidsregime van het in Boek 8 BW of de CMR geregelde vervoerrecht (dat immers gaat over Goed erin, goed eruit! ). Deze schade kan alleen geclaimd worden op basis van onrechtmatige daad (schade veroorzaakt door een gebrekkig voertuig). Ook het verlies van het weggestoven cement zelf kan slechts gevorderd worden uit hoofde van onrechtmatige daad, nu de schade aan het cement pas na het vervoer is ontstaan (wel Goed erin, goed eruit! en pas daarna weggestoven). 3.3 Schade ontstaan door niet nakomen van nevenverplichtingen zonder dat er schade aan de goederen is a. Schenker/Transfennica Transfennica komt zijn nevenverplichting 6 niet na om een correct overzicht te geven van de RU-nummers gekoppeld aan de betreffende containers. Als gevolg van die fout lijdt Schenker een schade van ,-. Bij de bespreking van het arrest van de Hoge Raad (par. 4.3) geef ik aan in hoeverre Schenker recht heeft op vergoeding van die schade en op basis van welke rechtsgrond dat is. 3 Dit is de zaak die heeft geleid tot het bekende Cargofoor-arrest, Hoge Raad 15 april 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC 1333, NJ 1995/114, S&S 1994/72. 4 Zie het in de Cargofoor-zaak voordien gewezen arrest van het Hof Den Bosch 26 oktober 1992, ECLI:NL:GHSHE:1992:AL6990, S&S 1993/28. 5 Deze casus is ontleend aan Hoge Raad 31 maart 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA5320 S&S 2001/52. 6 Ik ga er nu even van uit dat die afspraak om een correct overzicht te verschaffen daadwerkelijk tussen Transfennica en Schenker is gemaakt, maar daarover wordt nog geprocedeerd; zie bij par

3 b. Schenden van in de CMR, Boek 8 BW of AVC 2002 opgenomen nevenverplichtingen Nu ik toch bezig ben met het benoemen van nevenverplichtingen die de vervoerder op zich kan nemen, geef ik hieronder een overzicht van dergelijke nevenverplichtingen zoals deze zijn geformuleerd in de CMR, Boek 8 BW en de AVC CMR Art. 11 lid 3 CMR bepaalt met zoveel woorden dat de vervoerder op dezelfde voet als een commissionair aansprakelijk is voor de gevolgen van verlies of onjuiste behandeling van de documenten die in de vrachtbrief zijn vermeld. De schadevergoeding mag in dat geval niet de waarde van de goederen overschrijden. Art. 12 lid 7 CMR houdt de vervoerder aansprakelijk als hij niet de instructies van de afzender heeft uitgevoerd om de goederen op een andere plaats af te leveren dan oorspronkelijk overeengekomen (dit alles volgens de strikte regels van art. 12 CMR). De vervoerder is dan (onbeperkt) aansprakelijk jegens de rechthebbende. Art. 21 CMR: indien de goederen zonder inning van het rembours zijn afgeleverd, is de vervoerder verplicht de afzender schadeloos te stellen tot ten hoogste het bedrag van het rembours. Boek 8 BW Art. 8:1115 lid 2 BW legt op de vervoerder de nevenverplichting om redelijke zorg te betrachten te aanzien van de documenten die in zijn handen zijn gesteld (vergelijk art. 11 lid 3 CMR). Doet hij dat niet, dan zal de verschuldigde schadevergoeding niet hoger zijn dan hetgeen de vervoerder in geval van totaal verlies van de vervoerde goederen verschuldigd zou kunnen zijn. Volgens art. 8:1118 lid 3 BW rust op de vervoerder de nevenverplichting om de ladingbelanghebbende op de hoogte te stellen van de lossing of vernietiging van gevaarlijke stoffen. Komt de vervoerder die verplichting niet na, is de aansprakelijkheid van de vervoerder beperkt tot de waarde van de vervoerde goederen of tot de kilolimiet van die goederen. Art. 8:1130 BW: wanneer de vervoerder het rembours niet int, is hij verplicht het bedrag van het rembours aan de afzender te vergoeden. AVC 2002 Ik noem alleen de artikelen uit de AVC en verwijs verder naar de Toelichting op de AVC Art. 6 lid 1 AVC: controle van aantal en uiterlijk goede staat; Art. 7 lid 2 AVC: instructies aan afzender vragen wanneer de geadresseerde weigert de vracht te betalen; Art. 8 lid 1 AVC: de vervoerder moet de instructies betreffende niet-aflevering altijd opvolgen; Art. 9 lid 1 AVC: de vervoerder moet de goederen op de afgesproken plaats, tijd en wijze in ontvangst nemen en het laadvermogen van het voertuig meedelen; Art. 9 lid 6 AVC: wanneer aflevering aan huis is overeengekomen, moet de vervoerder de goederen bezorgen aan de deur van het adres dat op de vrachtbrief is vermeld of dat tijdig door de afzender is opgegeven. Art. 17 lid 6 AVC: indien de goederen zonder inning van het rembours zijn afgeleverd, is de vervoerder verplicht aan de afzender de schade ten hoogste tot het bedrag van het rembours te vergoeden. Art. 19 lid 4 AVC: wanneer de vervoerder de vervoerovereenkomst opzegt, omdat hij redelijkerwijs het vervoer niet kan aanvangen of voortzetten, is hij verplicht de daardoor aan de afzender opgekomen schade te vergoeden. Art. 21 AVC: als de geadresseerde de goederen niet wil ontvangen, mag de vervoerder de goederen opslaan en is hij verplicht de afzender hiervan (en van de eventuele verkoop) op de hoogte te stellen. Art. 25 AVC: de vervoerder is verplicht de afzender die hierom heeft verzocht, op de hoogte te stellen van het feit dat de verloren goederen zijn teruggevonden. De AVC zijn algemene voorwaarden die de tussen de afzender en de vervoerder gesloten vervoerovereenkomst aanvullen. In feite zijn de bovengenoemde artikelen van de AVC afspraken tussen afzender en vervoerder waarbij de vervoerder een aantal nevenverplichtingen op zich neemt. Komt de vervoerder die nevenverplichtingen niet na, dan is er sprake van een tekortkoming. De afzender of de tot de vervoerovereenkomst toegetreden geadresseerde kan de schade die hij daardoor lijdt, op grond van wanprestatie, dus uit hoofde van de vervoerovereenkomst, van de vervoerder vorderen. Die schade kan dat is dan eveneens overeengekomen worden beperkt tot de waarde of kilolimiet van de goederen (bijvoorbeeld art. 6 lid 1 AVC) of de schade is beperkt tot tweemaal de vracht (art. 9 lid 4 AVC) of er is geen enkele beperking zodat de vervoerder de gehele schade geleden door de afzender moet vergoeden (art. 8 lid 1 AVC). 4. Vonnis en arresten in Schenker/Transfennica Na deze opsomming van nevenverplichtingen die op de vervoerder kunnen rusten op grond van de CMR of Boek 8 BW dan wel op grond van een aparte afspraak 8 tussen afzender en vervoerder, is het hoog tijd om te vertellen hoe rechtbank, hof en Hoge Raad tegen die nevenverplichtingen aankijken. 7 Ook hier heb ik weer geput uit mijn Toelichting op de AVC 2002, p Die aparte afspraak kan zijn overeengekomen door toepasselijkheid van de AVC 2002 op de vervoerovereenkomst of door het apart af te spreken, zoals in Schenker/Transfennica. 5

4 4.1 Rechtbank Arnhem 9 De rechtbank is van oordeel dat Transfennica tekort is geschoten in de op haar rustende contractuele nevenverplichting 10 om aan Schenker informatie te verstrekken over de laadreferentienummers gekoppeld aan de betreffende containers. Die tekortkoming is aan Transfennica toe te rekenen. Op voet van art. 6:74 BW (het droge recht) is Transfennica gehouden de daardoor door Schenker geleden schade te vergoeden. Transfennica beroept zich ook nog op art. 23 lid 4 CMR waarin aansprakelijkheid van de vervoerder voor gevolgschade is uitgesloten. De rechtbank is echter van oordeel met een verwijzing naar het bekende Cargofoor-arrest 11 dat de CMR niet voorziet in een uitputtende regeling voor de aansprakelijkheid van de vervoerder en dat art. 23 lid 4 CMR uitsluitend ziet op aansprakelijkheid van de vervoerder voor verlies of beschadiging van de vervoerde goederen. (Zie de hierboven genoemde voorbeelden onder 3.1a Bedrijfsschade en 3.1b Commerciële schade ). De onderhavige aansprakelijkheid van Transfennica moet dus beoordeeld worden naar het nationale droge recht. De rechtbank acht Transfennica jegens Schenker aansprakelijk uit hoofde van wanprestatie en Transfennica moet de schade van ,- aan Schenker vergoeden. 4.2 Het Hof Arnhem-Leeuwarden 12 Het hof denkt hier heel anders over. Het hof stelt vast dat de schade pas is ingetreden (namelijk bij de Russische grens) nadat het onderhavige vervoer in Finland was beëindigd, zonder dat er sprake was van schade/verlies van de goederen. Op grond van de CMR acht het hof Transfennica niet contractueel aansprakelijk voor deze schade nu de CMR en ook Boek 8 BW alleen maar recht geven op vergoeding van fysieke ladingschade. Gevolgschade, zoals hier aan de orde, komt niet voor vergoeding in aanmerking, zo besluit het hof de betreffende rechtsoverweging. Het hof voegt er nog aan toe dat het Cargofoor-arrest hier geen toepassing vindt, omdat het in die zaak ging om een vordering gegrond op onrechtmatige daad (zie par. 3.2a Contaminatieschade in landtank ); in de onderhavige zaak vordert Schenker echter op een contractuele grondslag vergoeding van schade die in verband staat met de vervoerde goederen. Het hof acht uitbreiding van de leer van het Cargofoorarrest naar gevallen als het onderhavige niet opportuun. 4.3 De Hoge Raad 13 De Hoge Raad is het helemaal niet eens met het hof. De CMR voorziet niet in een uitputtende regeling van de aansprakelijkheid van de vervoerder. Art. 17 CMR (dat de hoofdverplichting van de vervoerder Goed erin, goed eruit! vastlegt; MHC) regelt uitsluitend de aansprakelijkheid van de vervoerder voor verlies van of schade aan de door hem vervoerde goederen. Voor andere schade dan deze ladingschade kan de vervoerder aansprakelijk zijn op grond van het nationale recht. De Hoge Raad verwijst daarbij naar het Cargofoor-arrest. De Hoge Raad voegt daaraan toe dat het niet uitmaakt dat de schade is ontstaan nadat de vervoerovereenkomst is geëindigd, namelijk na aflevering van de goederen in Finland. Ten onrechte heeft het hof hieraan (de vervoerovereenkomst was al geëindigd) de gevolgtrekking verbonden dat de door Schenker gestelde tekortkoming van Transfennica in haar verplichting tot juiste gegevensverstrekking niet tot aansprakelijkheid van Transfennica op grond van de vervoerovereenkomst kan leiden. De aansprakelijkheid wegens die tekortkoming (het schenden van een nevenverplichting; MHC) ziet niet op verlies van of schade aan de goederen als bedoeld in de CMR. De CMR regelt deze aansprakelijkheid niet en staat niet aan het aannemen daarvan in de weg. Die aansprakelijkheid moet worden beoordeeld naar nationaal recht. Ook art. 8:1095 BW (de hoofdverplichting van Goed erin, goed eruit!, MHC) en art. 8:1103 BW (bij ladingschade alleen recht op de vervangende zak met geld, MHC) hebben op deze aansprakelijkheid geen betrekking. Bepalend is immers zo zegt de Hoge Raad tot slot of de schade, ook als die pas ontstaat of aan het licht komt nadat de vervoerovereenkomst is geëindigd, is veroorzaakt bij de uitvoering van die overeenkomst. Overigens merk ik op dat als die tekortkoming in de uitvoering van de vervoerovereenkomst aan de vervoerder kan worden toegerekend, hij de volledige schade aan de afzender zal moeten vergoeden zonder dat hij zich op enige kilolimiet kan beroepen. De Hoge Raad vernietigt het arrest van het Hof Arnhem- Leeuwarden en verwijst de zaak ter verdere behandeling naar het Hof Den Bosch. Dat hof moet nu onder andere beslissen over de vraag of Transfennica met Schenker is overeengekomen dat zij aan Schenker de juiste laadreferentienummers gekoppeld aan de betreffende containernummers zou verstrekken. Met andere woorden, dat Transfennica met Schenker het verrichten van een nevenverplichting (juiste gegevensverstrekking) is overeengekomen. Die zaak bij het Hof Den Bosch loopt nog. 9 Rechtbank Arnhem 26 september 2012, ECLI:NL:RB-ARN:2012:BX9299, S&S 2013/ In r.o. 4.3 spreekt de rechtbank over bijkomende verplichtingen ; ik geef de voorkeur aan de term nevenverplichtingen. 11 Hoge Raad 15 april 1994, ECLI:NL:HR:1994:ZC 1333, NJ 1994, 114, S&S 1994/72; zie par. 3.2a contaminatieschade in landtank. 12 Hof Arnhem-Leeuwarden 4 maart 2014, ECLI:NL:GHARL:2014:1704, S&S 2014/ Hoge Raad 18 december 2015, ECLI:NL:HR:2015:3624, S&S 2016/37. 6

5 5. Conclusie Overzien wij nu het geheel dan is het duidelijk dat de Hoge Raad de lijn die is ingezet met het Cargofoor-arrest, doortrekt in Schenker/Transfennica. Art. 17 CMR en art. 8:1095 BW (de hoofdverplichting van de vervoerder Goed erin, goed eruit! ) regelen uitsluitend de aansprakelijkheid van de vervoerder voor verlies van of schade aan de vervoerde goederen. Het is wel zo dat de vervoerder voor schade die een direct gevolg is van de ladingschade, zoals bedrijfsschade (par. 3.1a) en commerciële schade (par. 3.1b), nooit aansprakelijk is (art. 8:1103 BW; art. 23 lid 4 CMR). Voor andere schade dan ladingschade kan de vervoerder aansprakelijk zijn op grond van het nationale droge recht. Daarbij moet een onderscheid worden gemaakt tussen (i) schade die ontstaat tijdens of na het vervoer omdat de goederen tijdens dan wel na het vervoer beschadigd zijn geraakt (par. 3.2a Contaminatieschade in landtank en par. 3.2b Cement over het terrein van de geadresseerde ) en (ii) schade ontstaan door het niet nakomen van nevenverplichtingen zonder dat er schade aan de goederen is (zie par. 3.3a en 3.3b). De schade sub (i) valt onder het Cargofoor-arrest en de vervoerder kan daarvoor aansprakelijk zijn op grond van onrechtmatige daad. De schade sub (ii) ontstaan door het schenden van een nevenverplichting valt onder het arrest Schenker/Transfennica en de vervoerder kan daarvoor aansprakelijk zijn op grond van droge wanprestatie (art. 6:74 BW). Hier moet een kleine nuancering worden aangebracht. Er worden enkele nevenverplichtingen van de vervoerder in de CMR en Boek 8 BW genoemd (zie par. 3.3b) en in dat geval regelen CMR en Boek 8 BW ook de aansprakelijkheid van de vervoerder voor dat soort schade. Maar veel vaker zal het in de praktijk voorkomen dat de afzender en de vervoerder bij de uitvoering van de vervoerovereenkomst nog nevenverplichtingen overeenkomen, zoals althans daar ga ik nu van uit in Schenker/Transfennica. Ook door toepasselijkverklaring van de AVC 2002 kunnen allerlei nevenverplichtingen worden overeengekomen. Wat dat betreft kunnen de vervoerder en de afzender ook overeenkomen dat de vervoerder de chemicaliën in een bepaalde landtank zal lossen en dat de vervoerder als hij bij de lossing schade toebrengt aan het gezonde product in de landtank daarvoor niet of slechts beperkt aansprakelijk zal zijn (vervoerdersstandpunt) of dat de vervoerder juist onbeperkt aansprakelijk is (afzendersstandpunt). Op die manier kun je overeenkomen dat het lossen van de vervoerde goederen in een bepaalde landtank (de Cargofoor-situatie ) wordt aangemerkt als een nevenverplichting die op de vervoerder rust bij de uitvoering van de vervoerovereenkomst. Tegelijkertijd mag de vervoerder in dat geval afspreken dat hij voor schade aan het gezonde product in de landtank niet of beperkt aansprakelijk is. 14 Maakt de vervoerder een dergelijke afspraak niet, dan zal hij voor dergelijke schade mogelijk aansprakelijk zijn op grond van onrechtmatige daad en dan is die aansprakelijkheid onbeperkt! De Hoge Raad heeft met Cargofoor en Schenker/Transfennica erkend dat een vervoerder voor andere schade dan ladingschade aansprakelijk kan zijn op basis van het droge recht, hetzij op grond van onrechtmatige daad hetzij op grond van wanprestatie als een overeengekomen nevenverplichting is geschonden. 14 Zie ook mijn Toelichting op de AVC 2002, p. 164 Andere afspraken omtrent aansprakelijkheid voor schade aan andere zaken vastleggen in overeenkomst. 7