HELDER VIJVEREN. Een waterpartij voor elke tuin. Gratis. Boordevol vijveradvies & inspiratie GRATIS EDITIE 2016

Transcriptie

1 HELDER VIJVEREN Boordevol vijveradvies & inspiratie GRATIS EDITIE 2016 Gratis meeneemexemplaar! Natuurlijke zwemvijver Waar in de tuin Welk type vijver bekoort het meest? Een waterpartij voor elke tuin Het nut van planten in koivijvers

2 Een waterpartij voor elke tuin Een tuin met waterelement, klein of groot heeft altijd iets voor op eentje zonder. Water trekt aan, fascineert. Met de huidige technologieën is er heel veel mogelijk: van grote vijvers als meren, over speciale zwemvijvers en glasheldere koivijvers tot amfibieënpoeltjes en minuscule waterwereldjes. Het bezig zijn met vijvers wordt door velen als een volwaardige hobby beschouwd en dat is het ook, een hobby die zowel beoefend kan worden door een kapitaalkrachtig iemand met een groot landgoed als door iemand met een klein budget en een klein tuintje, of misschien géén tuintje en alleen maar een terras. Iedereen kan veel genoegen beleven aan het natte element. Inhoud Een waterpartij voor elke tuin 2 Voorwaarde voor vijverplezier op lange termijn is het juiste gebruik van de juiste materialen, gecombineerd met de juiste planten en de juiste vissen. U zult keuzes moeten maken en daarvoor heeft u informatie nodig, informatie die wij u graag verstrekken. Laat u zeker niet afschrikken door het energieverbruik. Tegenwoordig zijn er frequentie gestuurde vijverpompen beschikbaar die erg weinig verbruiken en bovendien perfect kunnen worden afgesteld aan de noden van de vijver en het seizoen. Een goed ontworpen en aangelegde waterpartij is een ware streling voor het oog en is erg eenvoudig te onderhouden. Aan de doorsnee tuinvijvers is minder werk dan aan een zelfde oppervlak siertuin of gazon. Inhoud Natuurlijke zwemvijver Waar in de tuin Zelf een vijver aanleggen 10 Een goede vijverfilter ontleed 11 Boordevol heldere vijverinfo Welk type vijver bekoort het meest? 14 helder water - ecologisch vijveren - vijvertypes - productinfo - tips & advies - vijveragenda - stap-voorstap vijverplan - functionele video s - inspiratie - handige zoekfunctie voor betrouwbare aanlegger of verdeelpunt in de buurt Het nut van planten in koivijvers Een beetje verzorgen De Vijverprofessor Heeft u specifieke vragen over uw waterpartij; van aanleg en materialen tot onderhoud? Of heeft u een probleem met uw vijverwater, vissen, planten,...? Dan weet de Vijverprofessor raad! Deze doorwinterde vijverspecialist staat tot uw dienst! Contacteer hem rechtstreeks op vijverprofessor@heldervijveren.com of bekijk de veelgestelde vragen op Nieuwsbrief Schrijf u via de website in op de Helder Vijveren nieuwsbrief en blijf op de hoogte van alle vijverinfo, nieuwigheden, commerciële acties, tips & tricks, enz. 2 3

3 Natuurlijke zwemvijver geïnspireerd op een bergmeer Ontwerp en aanleg: Deze unieke zwemvijver heeft het uitzicht van een bergmeer. Het diepe water is kristalhelder en nodigt uit. Hoewel er momenteel veel rechtlijnige, strakke zwemvijvers worden aangelegd is er terug meer vraag naar informele, natuurlijk ogende zwemgelegenheden. Dat was hier het geval. De wens van de opdrachtgevers: zwemmen zoals op vakantie in de natuur De omschrijving natuurlijk zwemparadijs is hier zeker op zijn plaats. Hier kan men zich echt uitleven. De afmetingen zijn zeker royaal te noemen. De vijver is 22 meter lang en 15 meter breed. Hij domineert de woonzone vlak bij het huis. Met als grote voordeel dat men vanuit de woning het jaar rond kan genieten van deze waterplas, ook bij slecht weer. En het zorgt voor gezelligheid tijdens het baden. Aan de andere kant zien we bij helder weer de gebouwen gereflecteerd op het watervlak. Deze zwemvijver is ook diep. Naast het terras meten we een diepte van 2,30 meter. Goed voor een leuke duik in het uitnodigende water. Aan de overkant bevinden zich de meer ondiepe zones die zorgen voor een intrigerend lichtspel van de waterrimpels over de stenen. Een grote zone van 1,20 meter diep laat toe er te zwemmen of te staan. Grotere eerder vlakke stenen zorgen er voor een wandelpad door het water. Weer een andere beleving. En het pad dient tevens als gemakkelijk toegang vanaf de kant van de woning. Rondom een doordacht geselecteerde begroeiing, wat lage buxus en voor de rest grasachtig, niet te hoog en niet te compact met soms een kleurrijke zomerbloeier, want dan wordt er het meest gebaad. Bloei in wolkenvorm, blauwtinten, de kleur van de lucht en van het water. Wat hogere struikvormen maken de overgang naar de haag met de buren. In het moeras wijzen gele lis, kalmoes en ijle mattenbies met hun bladpunten naar de hemel. Een paar klein blijvende variëteiten waterlelie vervolledigen het plaatje in de ondiepe baadzone. Hun ronde blaadjes en bloemen dobberen op het watervlak. Een paar schichtige vissen duiken weg tussen de stenen. Net alsof we in de zee of in een meer baden. Natuur gewenst en gekregen. Maar toch is hier ook wat gedacht aan luxe. Indien nodig zorgen vloerverwarming en een warmtepomp voor een wat hogere watertemperatuur. Dat brengt ons in de Middellandse zee, in eigen tuin. De wens van de opdrachtgevers: zwemmen zoals op vakantie in de natuur 4 5

4 Van droom naar werkelijkheid De creatie van deze unieke zwemvijver betekende een hele ingreep in de tuin. Zoiets moet men durven, de tuin wordt voor weken een werf, maar het resultaat is meer dan geslaagd. Met machines werd een grote put gegraven, eentje met zachte hellingen langs de twee woningkanten en steilere hellingen aan de overkant, in de buurt van het bosje en het terras. Bodem en wanden werden stabiel gemaakt met een dikke laag stabiliseerzand. De waterdichting werd gerealiseerd in Firestone PondGard EPDM. Rotsen en lavablokken groot en klein werden over de bodem verdeeld en minutieus gestapeld, van beneden tot boven. Van de folie is helemaal niets meer zichtbaar. Dit benadrukt de natuurlijkheid, het was ook de uitdrukkelijke wens van de opdrachtgevers. Technische gegevens: Afmetingen: 22 x 15 m Diepte zwemzones: 1,2 à 2,3 m Bodemplaat: opgebouwd uit 25 cm dikke laag stabilisé van 250 kg/m3 met bewapeningsnet en vloerverwarming Wanden: schuin afgegraven wanden, verstevigd met stabilisé. Bovenste rand bestaat uit waterpas gemetste dubbele betonklinkers (als drager voor de folie) Waterdichting: Firestone PondGard EPDM rubber Stenen: mengeling van grauwacke rotsen en lavablokken Beplanting: gele lis, mattenbies, kalmoes, klein blijvende waterlelies Techniek: 3 st Pond Technics satelliet skimmers Pond Sieve Chamber van Pond Technics met ingebouwde boogzeef 2 st zeer energiezuinige Messner Eco-Tec2 Plus pompen Upflow moeras gevuld met een combinatie van lava en clinoptiloliet. Warmtepomp De technische oplossing: een upflow-moeras, voorafgegaan door skimmers en boogzeef-filtering, zorgen voor kraakhelder water. Het zwevende terras is voorzien van een trapladdertje zodat men ook langs die kant veilig uit het water kan. Bovenop het moeras liggen lukraak wat vlakke stenen. Dat zorgt voor harmonie met het geheel én het maakt de moerasplanten gemakkelijk toegankelijk. Van de technische uitrusting is nauwelijks iets de zien, die zit voor het grootste deel in de grond. Uiteraard moeten de deksels van skimmers en pompkamer wel toegankelijk blijven maar die zijn zwart zodat zij nauwelijks opvallen tussen de beplanting. De technische oplossing: een upflow-moeras, voorafgegaan door skimmers en boogzeef-filtering, zorgen voor kraakhelder water. Deze zwemvijver behaalde zilver in de categorie Zwemvijvers van de wedstrijd Zwemvijverbouwer van het jaar Pond Sieve Chamber Een dergelijke opstelling zorgt voor onderhoudsvriendelijkheid, ook op lange termijn. De kans dat dit type upflow moeras ooit verstopt raakt is zo goed als onbestaand. Vervuiling van het moeras wordt immers tegengegaan door de combinatie van skimmers en boogzeef. De skimmers romen het wateroppervlak af en ontdoen het van invallend vuil dat opgevangen wordt in een grote korf. De in de pompput aanwezige boogzeef zorgt voor heel fijne voorfiltering van het aangevoerde water (doorlaat onderaan de zeefboog is 200 micron). Vervolgens wordt het voorgefilterde water naar het moeras gestuurd waar zich aan de ingang onderaan nog eens een decantatieruimte bevindt. Pas dan loopt het water van beneden naar boven (dus tegen de zwaartekracht in) door het gesteentebed van het moeras. Hier doet de natuur haar werk: filterbacteriën maken van afval weer bouwstenen. Ook de planten mogen niet vergeten worden. De planten zijn immers de laatste stap in het filterproces. Ze gebruiken de gevormde bouwstenen. De cirkel is rond. 6 7

5 Daarnaast zijn er een aantal andere belangrijke factoren waarmee rekening moet gehouden worden, zodat de plaats, die op het eerste zicht ideaal leek, het niet noodzakelijk is. Zie je graag bloeiende planten probeer er dan voor te zorgen dat de vijver voldoende zonlicht krijgt. Dit geldt zeker wanneer men waterlelies wil houden, die omzeggens niet bloeien in schaduw. Teveel zonlicht daarentegen kan, zeker bij ondiepe vijvers, de oorzaak zijn van te snelle opwarming van het water op zomerse dagen. Wat schaduw over de middag is ideaal. Heggen en tuinafsluitingen hebben hun nut. Een ligging uit de wind valt te prefereren. Hoge planten zullen minder gemakkelijk omwaaien en het microklimaat wordt gunstig beïnvloed. Men wint vlug een graadje of een paar graadjes en dat is belangrijk voor een aantal toch wat warmtebehoeftige vijverplanten en voor de koudbloedige vijverdieren. Grote bomen in de buurt kunnen problemen geven en dit niet alleen vanwege hun schaduw, maar ook omwille van bladeren die in het water vallen. De bladeren gaan ontbinden en kunnen een te zware belasting zijn voor het evenwicht in de vijver, zeker in de herfst. Dit probleem kan wel gedeeltelijk opgelost worden door in de herfst een net over de vijver te spannen. Ook zijn sommige boombladeren min of meer giftig, denken we maar aan wilg, paardekastanje, laurierkers, rododendron, taxus, gouden regen. In grote aantallen kunnen ze het water van een kleine vijver belasten met hun gifstoffen. Dennen in de onmiddellijke omgeving kunnen met hun naalden het water verzuren. Andere problemen die bomen kunnen veroorzaken zijn doorboren van de folie met hun zware wortels of grote vallende takken. Toegankelijkheid voor een graafmachine is een factor die bij het aanleggen van grotere waterpartijen zeker van toepassing is. Denk er ook aan dat de machine veel plaats nodig heeft rond de plek om te manoeuvreren en de grond te verwijderen. Een andere te overwegen factor is de gemakkelijke aanvoer van water en elektriciteit: water om de vijver te vullen en in de zomer nu en dan wat bij te vullen - elektriciteit om pompen te doen draaien en sfeerverlichting toe te laten. Men kan ook denken aan afvoermogelijkheden voor water via riolering of een lager gelegen stuk land. Dit om de vijver gemakkelijk te kunnen ledigen bij eventuele schoonmaak of herinrichting, hoewel dit eigenlijk toch een minder belangrijk iets is. Waar in de tuin leggen we de vijver aan? Vaak legt men een vijver aan ergens achteraan in een verloren hoek van de tuin. Op zich is daar natuurlijk niets op tegen. De vogels en amfibieën uit de buurt zullen die rustige omgeving waarderen. Maar, is het niet beter wanneer men het aantrekkelijke wateroppervlak vanuit de woonkamer kan zien en er zo continu van kan genieten? Wellicht wel. Het is in ieder geval verstandig de vijver daar ergens te situeren waar men hem makkelijk kan bewonderen. Zie je graag bloeiende planten probeer er dan voor te zorgen dat de vijver voldoende zonlicht krijgt. 8 9

6 Zelf een vijver aanleggen 1 Een goede vijverfilter ontleed. Wil u zelf aan de slag voor de aanleg van uw vijver? Met deze stappen neemt u alvast een goede start! 1 2 Plaats en model bepalen Zet de gekozen vorm uit in uw tuin. Vijver uitgraven Een siervijver moet voldoende diep zijn, met zones van 80 à 100 cm diep. Deze helpen het vijverleven de winter door en brengen een gunstig temperatuurevenwicht in de zomer. Een vijver met schuin afhellende wand geeft meer watervolume voor de vissen t.o.v. een vijver met enkele horizontale niveaus. Deze trappen in de vijver kunnen mooi benut worden voor oeverplanten en waterlelies. 3 Vijverrand waterpas maken met Ecolat van ECO-oh! Een keurig afgewerkte vijverrand is mooi waterpas en toont zo weinig mogelijk folie. Dit kunt u perfect realiseren met Ecolat afboordingslatten. Deze zijn gefabriceerd uit gerecycleerde kunststof, rotbestendig en bijzonder duurzaam. Ze zijn bovendien erg buigzaam en dus ideaal voor glooiende vormen. 4 Ecolat wordt bevestigd d.m.v. Ecopic paaltjes met een H-profiel. Deze zijn om de 50 cm eenvoudig in de grond te slaan en garanderen een hoge stabiliteit. Op deze paaltjes bevestigt u horizontaal en waterpas de Ecolat met roestvrijstalen schroeven, langs de binnenkant van de vijver. De lat steekt 5 cm boven de paaltjes uit. Beschermvlies leggen Ter bescherming van de vijverfolie tegen wrijving en scherpe voorwerpen in de ondergrond is een degelijk beschermvlies noodzakelijk. U legt dit best over de volledige oppervlakte van de bodem en wanden en over de Ecolat boord Veel vijverfilters vragen redelijk wat aandacht en hun onderhoud vraagt teveel inspanning, ook al worden ze vaak aangeprezen als zelfreinigend en zijn ze voorzien van allerlei automatische functies. Hun gebruiksgemak wordt heel vaak overdreven. Gelukkig zijn er ook uitzonderingen, namelijke degelijke meerkamerfilters. Dat zijn echt goed werkende filters die een minimum aan onderhoud vragen. Meerkamerfilters zijn gecombineerde filters die zowel mechanisch als biologisch efficiënt werken. Zij worden door kenners beschouwd als de beste filters en zijn zeker een noodzaak wanneer men koi op een verantwoorde manier wil verzorgen. Het werkingsprincipe is het volgende: Het vervuilde water komende van de vijver wordt naar een vortex geleid. Het water ontdoet er zich van de zwaarste vuildeeltjes, die er bezinken. Bezinken is immers een praktische vorm van mechanische zuivering. Vervolgens komt het water in een eerste filterkamer die vaak gevuld is met borstels. 5 6 Vijverfolie plaatsen Firestone PondGard en GreenSeal EPDM folie zijn de top qua kwaliteit en duurzaamheid en bieden u een officieel garantiecertificaat. Om de lengte en breedte van uw vijverfolie te bepalen, hanteert u de volgende formule: vijverlengte + 2x de diepte + 2x 40 cm reserve voor de randbevestiging. U legt de folie in de put en laat hem de bodem en wanden volgen. Leg de vouwen zo verticaal mogelijk. Deze zijn nog nauwelijks zichtbaar eens de vijver gevuld is. Vijver vullen Meestal wordt een nieuwe vijver gevuld met kraantjeswater. Verzwaar vooraf de folie die buiten de vijverrand ligt tegen verschuivingen. Pas nadat de vijver volledig gevuld is, kunt u de overtollige folie afknippen. Laat rondom ongeveer 30 à 40 cm folie over voor de verankering. Vervolgens start de definitieve randafwerking. 5 Lees meer over de verdere afwerking bij het stap-voorstap vijverplan op

7 De borstels vangen veel vuil zonder dat ze volledig kunnen verstoppen. Vervolgens wordt het water naar een tweede filterkamer geleid die vaak Matala bevat. Deze Matala matten worden wereldwijd beschouwd als een ideaal aanhechtingssubstraat voor nitrificerende bacteriën (de matten zijn negatief geladen en trekken daardoor deze organismen aan). Biologisch filteren betekent immers reinigen met behulp van bacteriën. De bedoeling is dat deze bacteriën de afvalstoffen omzetten in door planten opneembare substanties. Daarna komt het water terecht in een kamer met fijnere substraten zoals vijversubstraat of beter nog Clinopti Plus. Ook hierop groeien de nuttige bacteriën en ondertussen wordt het water ontdaan van de kleinste zwevende deeltjes. In het geval van Clinopti Plus worden ook schadelijke stoffen zoals zware metalen geadsorbeerd. Uiteindelijk loopt het gezuiverde water terug naar de vijver. Dit kan bijvoorbeeld via een beekloop met planten. Dan kunnen deze planten de gevormde opneembare substanties gebruiken om te groeien. Voorgevormde meerkamerfilters zijn gemakkelijk zelf te installeren Let wel dat ze mooi horizontaal staan (bijvoorbeeld op een betonplaat). Meerkamerfilters zijn niet altijd mooi en het verdient de voorkeur ze te camoufleren of ze te verstoppen achter bijvoorbeeld een buxusof taxushaag, een steenkorf of achter een tuinhuis. De allerbeste meerkamerfilters werken in upflow (water stroomt van onder naar boven door de filtermedia), hebben verschillende kranen voor afvoer van het bezinksel en zijn uiterst gemakkelijk wat betreft hun onderhoud. De toprange is voorzien van tussenkamers waar het water extra belucht wordt (waterlamel, luchtuitstroomsteentjes), wat hun efficiëntie nog verhoogt. Let bij meerkamerfilters zeker op de stevigheid van hun constructie (o.a. de dikte van de wanden). De beste filters zijn zelfdragend en dat is ook aangeraden wanneer we beseffen welk gewicht ze, eens gevuld met substraten en water zullen hebben. De inhoud en het type van vulmateriaal dat de filter bevat is ook belangrijk en bepaalt in belangrijke mate de efficiëntie en het onderhoudsgemak van de filter. Gravitaire of pompgevoede werking Bij de meeste meerkamerfilter kan men kiezen ze op te stellen onder het vijverniveau (gravitaire werking zegt men, maar ook hier is natuurlijk een pomp nodig) of boven het vijverniveau (pompgevoede werking). Gravitair opgestelde filters kan men gemakkelijker wegwerken (onder het terras bijvoorbeeld) en de bezinking in de cyclonen is er efficiënter. Meestal verkiest men een boven het vijverniveau opgestelde filter om verschillende redenen: de temperatuur is er hoger, wat de ontwikkeling van bacteriën begunstigt, plaatsing en onderhoud zijn veel eenvoudiger, de kosten van aanleg zijn lager en men kan het systeem later nog uitbreiden zonder teveel problemen. Volledig filteren is altijd een proces in verschillende stappen. Een perfect filtersysteem werkt én mechanisch én biologisch én er zijn aan het eind, na de filter, planten, die de gemineraliseerde stoffen verbruiken. Pompgevoede filteropstelling Gravitaire filteropstelling Pond Sieve boogzeeffilter Pond Sieves zijn mechanische voorfilters. De vervuilende deeltjes zoals voederresten en kleine blaadjes worden gescheiden door een roestvrij stalen zeef. Er bestaan versies voor pondgevoede opstelling en voor gravitaire opstelling. Clinopti Plus Uiterst poreus en actief filtermineraal dat schadelijke stoffen opneemt en nuttige filterbacteriën hecht. Zorgt voor gezondere, tammere, snel groeiende vissen en helder, gezond water met minder algen. Matala filtermatten Vormvaste matten gemaakt uit gekronkelde strengen polypropyleen, in verschillende dichtheden achter elkaar te plaatsen. De specifieke structuur met laag verstoppingsrisico laat een optimale hechting toe van nuttige filterbacteriën. Een efficiënte stap na stap filtering met uiterst vrije doorstroming. De beste filtermedia Hoe groter de beschikbare oppervlakte, hoe meer bacteriën er kunnen leven in de filter maar de structuur van het filtermedium mag niet te dicht zijn. Het materiaal moet goed doorspoelbaar zijn met vijverwater want vers aangevoerd water rijk aan opgeloste verbindingen en zuurstof moet continu in contact komen met de bacteriën. Het materiaal moet ook eenvoudig te reinigen zijn, zonder 1 Visvoer 5 Planten zijn voeding voor kleine waterorganismen, die op hun beurt voeding vormen voor vissen 2 Vervuilende visontlasting, planten- en voederresten worden door bacteriën afgebroken, waarbij ammonium wordt gevormd 3 Bacteriën zetten met behulp van zuurstof het schadelijke ammonium om in nitriet en vervolgens in nitraat veel rompslomp en zonder de filter te beschadigen. De beste filtermedia hebben een oppervlak met negatieve polariteit. Uitbreiding van het filtersysteem Wil men een nog perfecter filtersysteem dan kan men het uitbreiden met skimmers en boogzeef. Met skimmers kan men 85% van het oppervlaktevuil verwijderen vooraleer het naar de bodem zinkt. Skimmen betekent dus vervuiling vermijden. Een zeefboog is een mechanische voorfilter. Er bestaan types die bovenop een meerkamerfilter kunnen worden geplaatst. Vervuilende deeltjes zoals bladeren en voederresten worden door de inox zeef tegengehouden. Dat maakt dat de biologische filtermedia beduidend minder zullen belast worden. Waarom filteren? De voedselkringloop in de vijver 4 Nitraat is een belangrijke voedingsbron voor planten Onze vijver is een biologisch leefmilieu. Bacteriën vormen een noodzakelijk onderdeel hiervan, aangezien ze de schadelijke stoffen afbreken en omzetten in onschadelijke voedingstoffen. Door het water te filteren, helpen we de natuur een handje. Op de filtermaterialen zetten zich immers specifieke levende bacteriën vast die het vijverklimaat ten goede komen

8 Welk type vijver bekoort het meest? Een siervijver? Een koivijver? Een zwemvijver? siervijver met skimmerfilter en drukfilter 2 GreenSeal of Firestone PondGard EPDM folie 3 Pond Technics Skimmerfilter Vind heel wat nuttige tips over vijveraanleg op Matala filtermat 4 7 Pond Technics VivioPress drukfilter 5 Messner Eco-Tec2 pomp 1 ECO-oh! Ecolat en Ecopic 6 Dikwandige vijverslang In deze vijveropstelling bekomen we een perfect horizontale vijverboord die is opgebouwd met Ecolat afboording en Ecopic bevestigingspaaltjes van ECO-oh!. Hierover legt men ondervlies ter bescherming en vervolgens duurzame GreenSeal of Firestone Pondgard EPDM vijverfolie. Deze is speciek gefabriceerd voor vijvertoepassingen en niet schadelijk voor vissen of planten. De waterpartij getuigt van een effectieve en eenvoudige werking waarbij het oppervlaktevuil naar een skimmer wordt geleid die de grove deeltjes vangt in een vuilopvangnet. Vervolgens passeert de waterstroom een Matala filtermat die als voorfilter fungeert en de ingebouwde, energiezuinige pomp zo beschermt tegen vervuiling. Het water loopt doorheen de pomp en via een flexibele dikwandige vijverslang naar de VivioPress drukfilter. Hier volgt een progressieve mechanische en biologische filtering doorheen de filtersponzen met verschillende dichtheden. Zweefalgen en bacteriën worden bovendien bestreden d.m.v. de geïntegreerde UV-C unit. U ziet een vijver in uw tuin wel zitten? Wij geven u een heldere kijk op de mogelijke types aan de hand van enkele uitgewerkte totaaloplossingen. Zo bent u zeker van een goed werkende vijver aangelegd met de meest kwalitatieve materialen, perfect op elkaar afgestemd. Siervijver Een siervijver blijkt veel tuinliefhebbers te bekoren. Planten spelen meestal een belangrijk rol in dit type vijver. Insecten en een beperkt aantal geschikte vissen voelen zich hier thuis. Dit type vijver wordt vaak spontaan bezocht door kikkers, salamanders en libellen. Een boeiend schouwspel voor jong en oud! De vijver wordt best voorzien van ondiepe zones (-20 cm tot -40 cm), middeldiepe delen (-50 cm tot -60 cm) en een diepwaterzone (-80 cm tot -90 cm) zodat elk dier en elke plant een plaatsje vindt naar zijn gading. De zon warmt de bovenste waterlagen op en creëert zo een ideale omgeving, geschikt voor klein waterleven en waterlelies. Tal van inheemse maar ook tropische en subtropische vijverplanten komen in aanmerking om water- en oeverzones te bevolken. Wat onderhoud betreft valt de siervijver erg mee. Skimmerfilter S100 Deze filter gaat niet enkel skimmen (afromen van het oppervlaktevuil) maar ook filteren en zuiveren met Matala filtermatten. Heeft een groot vuilopvangnet, ruimte voor de pomp en kan mooi worden weggewerkt. VivioPress drukfilter Makkelijk te installeren, camoufleren en onderhouden. Met doorstroom-, vervuilings- en overdrukindicator en stevige inox reinigingshendel voor het backwashen van de filtersponzen. Inclusief krachtige UV-C unit voor de bestrijding van zweefalgen. Ecolat en Ecopic Duurzame en sterke afboording uit gerecycleerde kunststof. Licht hanteerbaar in gebruik, onderhoudsvrij en bestand tegen water en vocht. Een milieubewuste keuze! 14 15

9 Koivijver Hier spelen de vissen duidelijk de hoofdrol. Het is de bedoeling dat ze in al hun pracht en praal bewonderd kunnen worden. De koivijver vraagt een degelijke filterinstallatie en wordt zo ingericht dat hij goed onder controle te houden is. Diepte is belangrijk voor dit type vijver. Bij een koivijver is een minimale diepte van 120 à 150 cm aanbevolen. Dit is belangrijk voor vissen in goede conditie. Vissenvijvers vragen aandacht, verzorging en onderhoud. Anderzijds kan men als gepassioneerd liefhebber ongelooflijk veel plezier beleven aan de kleurrijke vissen die makkelijk handtam worden. Koivijver met meerkamerfilter 1 GreenSeal of Firestone PondGard EPDM folie 5 Meerkamerfilter met Matala filtermatten en Clinopti Plus filtermateriaal VivioClean UV-C unit Betrouwbare UV-c stralers. De balast is elektronisch en opgegoten. Voor 360 draaibare aansluitingen. De solide roestvrijstalen behuizing reflecteert de UV-stralen optimaal. Medo Piston luchtpompen Hoogkwalitatieve beluchtingspompen met een unieke vrije zuiger die de vijver voorzien van extra zuurstof. Zeer bedrijfszeker, krachtig en stil. Deze pompen zijn onderhoudsarm en hebben een zeer lange levensduur. De nummer 1 luchtpomp verkozen door specialisten! 2 Skimmers Pond Technics 3 Pond Technics foliedoorvoer 110 mm met rooster 4 Pompput met Messner Eco- Tec2 pomp of MPF pomp en UV-c unit De oppervlaktefiltering van deze koivijver gebeurt a.d.h.v. skimmers die zich tamelijk onzichtbaar net onder de boordsteen bevinden. Deze halen het vuil van het wateroppervlak en filteren dit een eerste maal. Een vlakke bodemafvoer zorgt voor de aanzuig van de zwaardere vuildeeltjes. De vuildeeltjes worden getransporteerd naar de pompput met UV-c unit. Vervolgens gaat het water naar een meerkamerfilter waar een graduele filtering doorheen Matala filtermatten en Clinopti Plus filtermineraal plaatsvindt. Deze opstelling, die door specialisten vaak wordt toegepast, maakt gebruik van enkele hoogkwalitatieve materialen: Uiterst duurzame GreenSeal of Firestone Pondgard EPDM vijverfolie: deze is specifiek gefabriceerd voor vijvertoepassingen en niet schadelijk voor vissen of planten. Efficiënte Pond Technics skimmers die reeds 85 % van het oppervlaktevuil verwijderen. Functionele Pond Technics foliedoorvoer met rooster die een volledig vlakke, verdoken plaatsing garandeert. Krachtige en energiezuinige Messner pomp. Hoogwaardige UV-c unit voor het elimineren van schadelijke organismen en zweefalgen. Meervoudige mechanische filtering en biologische zuivering d.m.v. Matala soft filtermatten en Clinopti Plus filtermineraal. Dit laatste verbetert bovendien de waterkwaliteit en zorgt voor gezondere, snel groeiende vissen

10 Zwemvijver Zwemmen in natuurlijk helder water in uw eigen tuin: het is een haalbare droom. Omgeven door groen, integreert een zwemvijver zich prachtig in de omgeving. Ongeacht het weer, genieten doet u hiervan het ganse jaar door! Meestal wordt het zwemgedeelte afgescheiden van het beplante en filterende gedeelte. De waterplanten worden bijgevolg niet beschadigd door de golven veroorzaakt door zwemmers. Een zonnige ligging verkiest de voorkeur. Via een ladder of mooi ingewerkte trap kan men in en uit het water. Een grote filterzone met moerasplanten zorgt voor biologisch gereinigd, gezond water. De planten vragen slechts één maal per jaar een snoeibeurt. ZWEMVIJVER OPGEBOUWD VOLGENS HET UPFLOW PRINCIPE 1 GreenSeal of Firestone PondGard EPDM folie 7 Filterzone met lava en toplaag Clinopti Plus filtermateriaal 6 Dirt remover voor onderhoud met dompelpomp Pond Sieve chamber met Messner Eco-Tec2 of Multisystem MPF pomp Skimmers Pond Technics 4 2 Pond Technics foliedoorvoer 110 mm met rooster 3 Rooster voor scheiding tussen holle ruimte en filtergesteente 5 Zwemmen in natuurlijk helder water in uw eigen tuin: het is een haalbare droom. Roosters met Dirt remover Skimmers die het wateroppervlak afromen - desgewenst gecombineerd met een vlakke bodemafvoer - filteren de zwemzone van de vijver. De vuilopvangmandjes in de skimmers houden het grove vuil zoals bladeren vast. De zwaardere vuildeeltjes die naar de bodem zinken worden aangezogen door de bodemafvoer. Vervolgens vindt een voorfiltering plaats in de pompkamer d.m.v. een zeer fijne boogzeef. Hierna gaat het water naar de moeraszone waar het van onder naar boven doorheen zuiverend lavagesteente en Clinopti Plus filtermineraal stroomt. Dit systeem is bijzonder makkelijk te onderhouden. Het vuil bezinkt in de holle ruimte onder het moerasbed en kan hier 1 à 2 maal per jaar weg- gezogen worden via de Dirt Remover van Pond Technics waarin een dompelpomp geplaatst wordt. De vuilopvangmandjes in de skimmers dienen regelmatig leeggehaald te worden. De vijvermaterialen die hier zijn toegepast staan voor jarenlang vijverplezier: GreenSeal of Firestone Pondgard EPDM vijverfolie verhoogt met zijn zwarte kleur de temperatuur van het zwemwater met enkele graden: mooi meegenomen! Goed werkende Pond Technics skimmers verwijderen reeds 85 % van het oppervlaktevuil. Pond Technics en Messner pompen staan voor energiezuinigheid en krachtige prestaties. Clinopti Plus filtermineraal: draagt bij tot het biologisch evenwicht van het vijverwater en verbetert de waterkwaliteit. Op zoek naar een vijveraanlegger of verdeelpunt van vijvermaterialen in uw buurt? Raadpleeg voor een overzicht! Het zachte water zonder chloor is als balsem voor de huid van de zwemmers. Zeker de gezondheid van de kinderen vaart er wel bij. Satellietskimmer Uiterst geschikt om nauwelijks zichtbaar onder de randafboording van de vijver te plaatsen. Verkrijgbaar met beschermrooster zodat vissen en kikkers niet in de skimmer terecht komen. Eco-Tec2 vijverpomp De modernste staaltjes van techniek zijn in deze Duitse Messner pompen verwerkt. Eco-logisch gezien een uitmuntende pomp met het laagste energieverbruik. VivioPro pomp De VivioPro vijverpompen zijn zeer efficiënt, verbruiken weinig energie en hebben een hoge opvoerdruk. Ze zijn verbonden met een extern paneel, geschikt voor buitenopstelling, voor instelling van de capaciteit. Het ingesteld percentage en het stroomverbruik worden digitaal afgelezen

11 ZWEMVIJVER OPGEBOUWD VOLGENS HET DOWNFLOW PRINCIPE 1 GreenSeal of Firestone PondGard EPDM folie 2 Tussenmuur met stapstenen Drain connector voor drainageslang en eveneens als controleput voor vijverpomp 3 Een grote filterzone met moerasplanten zorgt voor biologisch gereinigd, gezond water. 5 Gezuiverd vijverwater wordt terug geleid naar de zwemzone via een Multi wanddoorvoer met uitstroomstuk De Phospat filter, eindelijk dé lange termijn oplossing tegen algen Bij het downflow principe zijn de zwem- en moeraszone gescheiden door een tussenmuur die onder het waterniveau ligt en afgewerkt wordt met stapstenen die fungeren als een soort skimmer. Een natuurlijke waterstroming brengt bladeren en andere vuiltjes die zich op het wateroppervlak bevinden vanuit de zwemzone langsheen de stapstenen naar de moeraszone. Hier gebeurt de biologische zuivering van het water: door middel van moerasplanten zoals de gele lis en een combinatie van poreuze gesteenten zoals lava en Clinopti Plus filtermineraal. Dit laatste hecht nuttige filterbacteriën, neemt schadelijke stoffen op en verbetert de waterkwaliteit. Het water loopt doorheen de drainagebuizen naar de vijverpomp en wordt vervolgens terug naar de zwemzone geleid. 4 Filterzone met toplaag Clinopti Plus filtermineraal en lava Een zwemvijver kan mooi geïntegreerd worden in het tuinconcept en sluit prachtig aan op een natuurstenen of houten tuinterras. Een zwemvijver is reuze pret voor kinderen. De leukste vakantie in eigen tuin! Een vijverstofzuiger is een extra hulpmiddel om de vijverbodem netjes te houden. Algen kunnen vervelend zijn. Hoewel ze kunnen bestreden worden keren ze na een tijd vaak terug. Tot grote ergernis van de vijverbezitter. Vooral over draadalgen passeerden in de loop der jaren heel wat verkeerde theorieën de revue. Tegenwoordig weten we beter. Recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat lage concentraties fosfaat de hoofdoorzaak zijn van algengroei in vijvers. De grenswaarde van fosfaat ligt wat betreft algengroei rond de 0,03 mg/liter. Reeds bij de geringste stijging boven deze waarde kan men overmatige algengroei krijgen. De mogelijke bronnen van fosfaat zijn velerlei: visvoeder, leidingwater, putwater, gesteentes, Fosfaat wordt door algen ingebouwd in hun biomassa. Het is dus goed mogelijk dat men bij overmatige algengroei in het water helemaal geen fosfaat kan detecteren. Toch niet op dat moment. Het probleem is dat wanneer de algen afsterven het fosfaat weer vrijgezet wordt, wat kan resulteren in nieuwe algengroei. Een straatje zonder einde dus. Vaak wordt er - terecht- aangeraden te zorgen voor weelderig groeiende planten omdat die de in het water aanwezige voedingsstoffen, zoals fosfaten verbruiken. Die staan dan niet meer ter beschikking van de algen. Juist, maar planten willen niet altijd goed groeien (vaak zijn ze meer warmtebehoeftig dan algen) en wanneer plantendelen gaan rotten dan komen de erin gebouwde fosfaten weer terug vrij. Het is nauwelijks mogelijk fosfaat langs natuurlijke weg blijvend te verwijderen. Meestal dienen er speciale producten ingezet te worden. Het preparaat PhosEx O2-Depot van Bell Vital gaat het fosfaat binden. Het fosfaat wordt omgezet in onoplosbaar calciumfosfaat en staat als voedingsstof niet meer ter beschikking voor algen. Het Phospat filterpatroon van Pond Technics brengt het fosfaatgehalte beneden de grens van 0,035 mg/liter. Binnenin het patroon wordt het fosfaat zeer duurzaam gebonden. Het is de beste oplossing op langere termijn. De draadalgen hebben geen voedsel en kunnen zich niet ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor de bruine algen (kiezelwieren) die vaak op de wanden van (zwem) vijvers groeien en er marmerachtige vlekken veroorzaken. Het Phospat filterpatroon is het resultaat van heel wat onderzoek. Verschillende prototypes gingen vooraf en werden uitgebreid getest. Het Phoslamin bevindt zich midden in het filterpatroon en wordt langs beide kanten beschermd door VitroSphere nano glaspareltjes. Dit zorgt voor een zeer goede drukverdeling en dient ook als extra bescherming tegen vervuiling. Het fosfaat wordt zeer snel en stevig gebonden aan het Phoslamin. Eerst het water testen, daarna pas de Phospat filter installeren. In sommige gevallen zit er heel veel fosfaat in het vijverwater. Dat betekent dat de Phospat filter riskeert snel verzadigd te raken met fosfaat. Hij is dan niet meer bruikbaar. Om deze situatie te vermijden is het aanbevolen eerst het fosfaatgehalte van het water te meten. Het is nodig hiervoor gevoelige tests te gebruiken die ook lage concentraties fosfaat detecteren, in de range tussen 0 en 2,5 mg/liter. Wanneer het gemeten fosfaatgehalte hoger ligt dan 1 mg/liter: Voeg PhosEx-O2 Depot toe om het fosfaatgehalte in het water te doen dalen. Meet na een dag opnieuw. Indien het fosfaatgehalte nu onder de 1 mg/liter ligt dan kunt u de Phospat filter installeren. De Phospat filter steeds installeren na de filterinstallatie (om vervuiling te vermijden; met bypass of secundaire pomp). Zorg ervoor dat het juiste waterdebiet door het filterpatroon loopt (maximale doorstroom 1100 l/u, ideale doorstroom 700 l/u). Opnamecapaciteit mg PO4 per patroon. Mag onder water gebruikt worden

12 Planten zijn nuttig voor alle vijvers Het nut van planten Een paar voorbeelden van snel groeiende vijverplanten met waterzuiverende werking: Hoe sneller een vijverplant groeit hoe meer voedingstoffen hij verbruikt. Waterdrieblad is een inheemse plant die erg decoratief is. in (koi)vijvers Gele lis heeft een lange vegetatieve periode en is gemakkelijk te onderhouden. Kalmoes is prima want verbruikt veel fosfaten. Grote egelskop is een plant met zigzaggende bloeistengel Planten verbruiken nitraten en fosfaten en zijn daardoor onontbeerlijk voor de vijver. Zij voeden zich met deze substanties die de eindproducten zijn van de biologische filtering. Zelfs de beste filters slagen er niet in het efficiënter te doen dan de planten. Wat betreft de aanleg van siervijvers en zwemvijvers heeft men dit al lang begrepen, daar zien we grote moeraszones met een weelderige begroeiing aan planten. Maar... veel koivijvers bevatten geen of nauwelijks planten. Daar zijn verschillende redenen voor. Koiliefhebbers hebben graag vrij zicht op hun vissen en vrezen vaak ten onrechte dat planten parasieten zullen meebrengen. Een belangrijke reden is dat koi vaak de neiging hebben planten te vernielen. De stengels worden beschadigd en losgetrokken door de grote vissen. Ze woelen de substraten uit de korven en de plantenwortels komen bloot te liggen. Dit gedrag is echter niet universeel en hangt af van het karakter van de individuele vissen en hun appetijt. Het is perfect mogelijk planten te gebruiken die bestand zijn tegen de vissen: mattenbiezen, gele plomp, de allergrootste wintervaste waterlelies (N. Colossea, N. Gladstoniana en N. Pöstlingberg ). Andere planten worden in zeer ondiepe zones geplaatst waar de vissen niet bij kunnen. Vaak voorziet men een tweede vijver vol met planten die het water dat terugkomt van de filter ontvangt. Of men voorziet een beekloop vol met planten. Zo wordt de filtering vervolledigd. Het door de planten gezuiverde water vloeit terug naar de koivijver. Beekpunge is een kruipend plantje dat veel nitraat verbruikt.. Waterkers verdraagt stromend water, houdt er zelfs van. Lidsteng begint zeer vroeg in het voorjaar te groeien en dus te zuiveren

13 Een beetje verzorgen In de lente planten verjongen, in de zomer verdampt water bijvullen, in de herfst een net boven de vijver spannen en in de winter een luchtpomp installeren om een wak in het ijs te houden dat zijn zowat de belangrijkste werkzaamheden. Wat betreft onderhoud vallen tuinvijvers reuze mee. Uiteraard houdt men best een oogje in het zeil en controleert men de planten en vissen regelmatig op gezondheid. Geef niet meer voeder dan de vissen binnen een paar minuten kunnen opeten en gebruik een kwaliteitsvoer. 24 Helder Vijveren is een uitgave van Distri Pond NV. Gehele of gedeeltelijke overname van tekst of afbeeldingen zonder de schriftelijke toelating van de verantwoordelijke uitgever zijn verboden. Distri Pond NV kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele drukfouten. Tekst: Distri Pond Fotografie: Distri Pond, PSGstudio Vormgeving: PSG Verantwoordelijke uitgever: Koen Verhaert, 2480 Dessel.