Regionaal Inkoopplan Wlz 2016 Noord Oost Brabant

Transcriptie

1 Regionaal Inkoopplan Wlz 2016 Noord Oost Brabant 1 juni 2015

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Marktanalyse Beeld van de regio algemeen Beeld van de regio Wlz Analyse zorgvraag Verpleging en Verzorging (VV) Analyse zorgaanbod Verpleging en Verzorging Confrontatie Zorgvraag en zorgaanbod Verpleging en Verzorging Analyse zorgvraag Gehandicaptenzorg (GZ) Confrontatie zorgvraag Gehandicaptenzorg Analyse zorgvraag Geestelijke Gezondheids Zorg Analyse zorgaanbod Geestelijke Gezondheidszorg Confrontatie Zorgvraag en zorgaanbod Geestelijke gezondheidszorg Inkoopdoelen Verpleging en verzorging Zorgzwaarte pakket intramuraal (ZZP) Volledig pakket thuis (VPT) en Modulair pakket thuis (MPT) Crisiszorg en kortdurend verblijf Palliatieve zorg Specifieke doelgroepen (indien van toepassing) Integraal aanbod Spreiding Gehandicapten zorg (GZ) Zorgzwaartepakket (ZZP) Volledig Pakket Thuis (VPT) en Modulair Pakket Thuis (MPT) Crisiszorg en Kortdurend verblijf Meerzorg en Moeilijk plaatsbaren Specifieke doelgroepen Integraal aanbod dagbesteding Regionale inkoopdoelstellingen Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) Zorgzwaartepakket (ZZP)

3 Specifieke doelgroepen Prioritering inkoopdoelen Contactgegevens en disclaimer

4 1. Inleiding Voor u ligt de het regionale inkoopplan van de regio Noord Oost Brabant van de Zorgkantoren Coöperatie VGZ. In 2016 hebben alle zorgkantoren in Nederland samengewerkt om het inkoopbeleid en de inkoopprocedure verder te uniformeren. Dit heeft geresulteerd in een landelijk Inkoopkader Langdurige Zorg Om de landelijke beleidsdoelstellingen te vertalen naar de situatie in de regio Noord Oost Brabant hebben wij dit regionale inkoopplan opgesteld. Dit beschrijft in essentie wat het zorgkantoor in de regio wil bereiken. Uw offerte dient zich te richten op de doelstellingen zoals die in dit plan zijn opgenomen. Het inkoopplan is verdeeld in een algemene regiobeschrijving, een marktanalyse, knelpunten en specifieke doelgroepen en regionale doelen. In het inkoopplan kan verwezen worden naar het landelijke inkoopkader langdurige zorg en/of de inkoopprocedure 2016 van de Zorgkantoren Coöperatie VGZ. Wij verzoeken u allereerst deze documenten te lezen alvorens u dit regionale inkoopplan leest. Hieronder ziet u hoe deze documenten zich tot elkaar verhouden. U vindt al onze inkoopdocumenten op: 1. Landelijk inkoopkader Langdurige Zorg 2016 Visie en generieke beleidsuitgangspunten Landelijke inkoopprocedure 2. Zorgkantoren Coöperatie VGZ Inkoopprocedure 2016 Toevoegingen op de landelijke inkoopprocedure die specifiek voor de Zorgkantoren Coöperatie VGZ zijn 4 3. Regionale inkoopplannen met daarin: Regiobeschrijving Marktanalyse (kwantitatief en kwalitatief) Knelpunten en specifieke doelgroepen Regionale doelen

5 2. Marktanalyse 2.1. Beeld van de regio algemeen Het zorgkantoor Noordoost Brabant koopt Wlz-zorg in voor cliënten met een Wlz-indicatie in de gemeenten die onder deze zorgkantoorregio vallen. De regio Noordoost Brabant telt 20 gemeenten die verdeeld zijn over drie subregio s: De subregio s-hertogenbosch e.o. bestaat uit de gemeenten: s-hertogenbosch, Boxtel, Haaren, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Vught, Maasdriel en Zaltbommel. De subregio Oss-Uden-Veghel bestaat uit de gemeenten: Bernheze, Boekel, Landerd, Oss, St. Oedenrode, Uden, Veghel. De subregio Land van Cuijk bestaat uit de gemeenten: Grave, Cuijk, Mill en Sint Hubert, Boxmeer en Sint Anthonis. In de regio Noordoost Brabant wordt samengewerkt met de gemeente in de regio. Coöperatie VGZ, Zorgkantoren Coöperatie VGZ en de gemeenten s Hertogenbosch en Oss hebben een convenant gesloten waarin thema s staan benoemd waarop wordt samengewerkt. De thema s zijn oa Langer thuis, GGZ 18-/18 en aansluiting sociale wijkteams. 5

6 Conclusie demografische ontwikkeling op basis van CBS gegevens. Het totale bevolkingsaantal tot 80 jaar in de regio neemt af (ontgroening) en het bevolkingsaandeel vanaf 80 jaar neemt fors toe (vergrijzing). Hierbij moet worden opgemerkt dat de vergrijzing optreedt op tussen Het bevolkingspercentage neemt meer dan gemiddeld toe in de gemeente Cuijk, Haaren, Mill en sint Hubert, Sint Michielsgestel en Sint Oedenrode. In s-hertogenbosch treedt de vergrijzing pas op vanaf Beeld van de regio Wlz De Zorgkantoren Coöperatie VGZ hebben een kwantitatieve analyse gemaakt van het gebruik van zorg in de zeven regio s waar wij zorg inkopen. Voor de regio Noordoost Brabant zijn onderstaand de relevante resultaten van deze analyse benoemd Analyse zorgvraag Verpleging en Verzorging (VV) Het CIZ bepaalt de toegang tot de Wlz zorg. Het geeft dus een beeld van de kwantitatieve vraag in de regio. In deze paragraaf worden de gegevens van het CIZ gepresenteerd. Het eerste overzicht geeft een beeld van de procentuele verandering in de VGZ regio s versus het landelijke beeld. Het tweede overzicht geeft het aantal geldige indicaties weer op drie peildata van zorgkantoor Noordoost Brabant. De overzichten geven geen beeld van de daadwerkelijke zorglevering. Procentuele verandering t.o.v ZZP indicaties Zorgzwaartepakket Nederland Nijm NHN MH WL MB NOB NML VV01 41% 39% 52% 50% 29% 43% 41% 30% VV02 40% 40% 47% 36% 42% 42% 43% 35% VV03 74% 72% 84% 76% 80% 86% 81% 70% VV04 101% 95% 104% 91% 93% 102% 101% 100% VV05 107% 104% 112% 109% 115% 105% 109% 107% VV06 124% 130% 131% 117% 113% 113% 112% 110% VV07 119% 113% 107% 97% 127% 123% 118% 136% VV08 114% 170% 83% 100% 100% 129% 106% 189% VV09* 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% VV09a* 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% VV09b* 47% 0% 0% 0% 0% 0% 30% 100% VV10 96% 63% 50% 50% 86% 71% 90% 120% Verblijf VV 16% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Totaal 84% 85% 92% 90% 89% 93% 93% 92% * VV9 + VV9a zijn per 2012 onder de ZVW komen te vallen VV09b wordt geïndiceerd als er wel reeds sprake is van een indicatie met Behandeling in combinatie met Verblijf Bron: CIZ Zoals bekend geeft het CIZ geen indicaties meer af voor ZZP 1 t/m 3. Dit is duidelijk zichtbaar in alle regio s. De indicatiestelling voor ZZP 4 is aangescherpt. Landelijk is er geen afname zichtbaar, idem regio Noordoost Brabant. Er is landelijke een duidelijke toename te zien in het aantal zware ZZP s (5 tot 8). In de regio Noordoost Brabant zien we voor de VV 6 en 8 een toename die achterblijft op het landelijke gemiddelde. Er is geen oorzaak bekend. 6

7 Aantal Intramurale prestaties VV Noordoost Brabant Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 VV VV VV VV VV VV VV VV VV09* VV09a* VV09b* VV Verblijf VV Totaal * VV9 + VV9a zijn per 2012 onder de ZVW komen te vallen Bron: CIZ In regio Noordoost Brabant zijn het totaal aantal indicaties VV afgenomen. De afname van het aantal indicaties zijn volledig te wijten aan de wijziging in de indicatiestelling (ZZP 1-3 en ZZP 09a). Als we inzoomen op ZZP 4-8 zien we een toename 7% als we 2013 vergelijken met De toename van 2014 ten opzichte van 2013 is afgenomen naar 1 %. Als we kijken naar het totaal aantal geldige indicaties in de regio peildatum juli 2014 en deze afzetten tegen de totale bevolking en het aantal 80+ ers per regio (CBS 2015) komen we tot onderstaand beeld. Regio % CiZ indicatie tov totale % CIZ indicatie tov aantal 80+ bevolking Nijm 0,91% 22,9% NHN 0,96% 22,8% MH 0,93% 21,0% WL 1,00% 21,6% MB 1,07% 26,5% NOB 0,97% 22,4% NML 0,96% 19,9% Regio Noordoost Brabant lijkt gemiddeld te scoren. 7

8 Aantal intramurale plaatsen 80+ers in de regio: Alleen de regio Nijmegen heeft plaatsen VPT incl BH. Regio NHN heeft in verhouding het hoogst aantal plaatsen ZZP excl BH Regio NOB heeft in verhouding het hoogst aantal plaatsen ZZP incl BH VPT In verhouding tot het totaal van de regio s zijn in voorgaande jaren relatief minder VPt s gerealiseerd. Voor 2015 zijn er meer Vpt s afgesproken. In verhouding met het totaal van de regio s zijn er meer Vpt s 7 en 8 afgesproken. Het aantal VPT plaatsen groeit licht. Door de wetswijzigingen is er nog een flinke verschuiving in het aantal VPT s te verwachten. De lage VPT s worden in 2016 niet meer ingekocht in de Wlz. De klanten zullen uiterlijk eind 2015 een keus moeten maken voor opname Wlz of zorg via Zvw en Wmo. Het aantal budgethouders voor PGB is vanwege de overheveling naar de Zvw tussen december 2014 en januari 2015 fors afgenomen. Er is van januari tot en met maart 2015 een stijging tezien in het aantal budgethouders. De verwachting is dat deze groei in de loop van 2015 en 2016 zal doorzetten. In verhouding tot andere regio s heeft de regio NO-Br het grootste aantal budgethouders (ruim 20% van het totaal) MPT Het aantal gerealiseerde MPT s is tot aan de peildatum laag. Dit was in lijn der verwachting. Pas op het laatste moment is door VWS de beslissing genomen dat ook MPT s in de Wlz mogelijk zouden worden, waardoor er tijdens de inkoop van 2015 geen rekening mee gehouden is. VWS komt dit jaar naar verwachting met leveringsvoorwaarden voor het MPT. Subsidieregeling In de eerste maanden van 2015 zien we dat er niet of nauwelijks gedeclareerd is op de subsidieregelingen. Dit heeft deels te maken gehad met indicaties die in januari nog doorliepen en deels met systeemaanpassingen bij zorgaanbieders die het beperkt mogelijk maakten om op deze regeling te declareren. De subsidieregelingen worden overgeheveld naar de Zvw. Op dit moment is het niet duidelijk of dit per 1 januari 2016 zal zijn Analyse zorgaanbod Verpleging en Verzorging In 2015 zijn er in de V&V sector 15 Wlz zorgaanbieders actief. Daarnaast zijn er nog 8 zorgaanbieders actief die de zorg leveren aan cliënten met het zogenaamde overgangsrecht. 8

9 Totaal plaatsen VV ZZP afspraak Zorgzwaartepakket incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal VV VV VV VV VV VV VV VV VV09* VV09a* VV09b* VV totaal capaciteit Totaal plaatsen VPT VPT afspraak Zorgzwaartepakket incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal incl. DB verbliexcl. BH Incl. BH Totaal VV VV VV VV VV VV VV VV VV09* VV09a* VV09b* VV totaal capaciteit Intramuraal zien we eind 2014 een afname van de capaciteit ten opzichte van 2012 Alle cliënten krijgen een indicatie met behandeling. Daarnaast is het zo dat met de komst van de Wlz, de Wlz behandeling onder verantwoordelijkheid valt van de Wlz. We zien dat veel aanbieders nu aan alle cliënten de zorg willen bieden met behandeling, wij zijn er van overtuigd dat niet alle Wl klanten de volledige component behandeling nodig hebben en pleiten daarom voor behandeling op maat. De afgelopen jaren is de VPT niet gegroeid, voor 2015 zijn er wel meer plaatsen ingekocht, maar tot op heden worden deze nog niet benut. Extramurale zorg, overgangsrecht en MPT Klanten met een lage ZZP (1-3) die extramuraal zorg ontvingen in 2014 zullen in 2015 een keus moeten gaan maken (overgangsrecht), of opname in een instelling of zorg ontvangen via de Zvw en/of WMO. NZa Budgettair kader - AZR Aantal Cliënten in Zorg met Overgangsrecht Bron: AZR Peildatum: Zorgkantoor Geïndiceerd ZZP Overgangsrecht per sector t/m LG VG VV VV GZ ZGaud Totaal czkt ZGvis VV VG GZ VV LG VV Totaal Totaal czkt

10 Cliënten die in 2014 extramurale zorg ontvingen onder de noemer alternatieve zorg (alternatief voor opname), kunnen deze zorg in 2015 voortzetten. Ze zijn echter nog niet aangemerkt als MPT klant. Modulair Pakket thuis is nieuw in het leven geroepen in We zien dat er nog maar beperkt gebruik wordt gemaakt van deze zorg. De exacte aantallen zijn nog niet te geven omdat een deel van de klanten zoals hierboven geschetst reeds zorg ontving in De zorg voor deze cliënten is nog niet aangemerkt als MPT. Als we spreken over nieuwe klanten dan zien we dat in mei 2015, 17 VV cliënten in zorg zijn met een MPT. Het aantal budgethouders voor PGB is vanwege de overheveling naar de Zvw tussen december 2014 en januari 2015 fors afgenomen. Er is van januari tot en met maart 2015 weer een stijging te zien in het aantal budgethouders. De verwachting is dat deze groei in de loop van 2015 en 2016 zal doorzetten als er niet voldoende keuzemogelijkheid is in Zorg in Natura. Als we het aantal geldige indicaties (juli 2014) afzetten tegen aantal budgethouders PGB begin 2015 dan heeft ongeveer 17% van de cliënten in heeft voor PGB gekozen in regio Noordoost Brabant. Wachtlijsten Bron: AZR In de regio Noordoost Brabant laat het aantal actief wachtenden een stabiel beeld zien en is marginaal. Voor deze groep is vooralsnog snel een plaats beschikbaar. De wenswachtenden zijn aan het afnemen. Clienten die wenswachtend zijn, kunnen de zorg in de thuissituatie nog steeds naar tevredenheid invullen. Er is echter ook een groep wenswachtend die zeer kwetsbaar is en vaker dan voorheen met spoed/crisis opgenomen moeten worden. Crisiszorg In regio Noordoost Brabant is voor de crisiszorg VV opgedeeld in twee regio s. Met de komst van de Wlz vallen niet alle clienten die met een crisis opgenomen moeten worden onder de Wlz. Uit ervaringscijfers 10

11 andere regio s blijkt dat ongeveer de helft van de clienten wordt opgenomen met een tijdelijke indicatie (subsidieregeling 1 e lijn). Onder deze regeling is het niet mogelijk om een toeslag te ontvangen. Daarnaast geeft het CIZ geen indicatie meer af (Wlz of subsidieregeling) als de crisis ontstaat als gevolg van wegvallen van de mantelzorger en er bij de client geen noodzaak is tot geneeskundige zorg. De huidige crisisregeling raakt hier meer dan voorheen de andere sectoren. Samenwerking op dit punt is noodzakelijk met gemeenten, zorgverzekeraars en andere sectoren om naar de toekomst toe de crisiszorg verantwoord te kunnen blijven bieden en daarmee de klanten langer verantwoord thuis te kunnen laten wonen. Het aantal plaatsen crisiszorg Wlz zal in 2016 worden bijgesteld. Ademhalingsondersteuning In de regio Noordoost Brabant zijn bedden voor ademhalingsondersteuning ingekocht. Deze bedden zijn geconcentreerd op een locatie om een goede kwaliteit te waarborgen (Vivent Mariaoord in Rosmalen). NAH In de regio Noordoost Brabant zijn in Rosmalen op de locatie Mariaoord van Vivent en in Boxmeer op de locatie Madeleine van Pantein intramurale plaatsen ingekocht voor NAH-cliënten. Deze bedden zijn geconcentreerd op een locatie om een goede kwaliteit te waarborgen. Deze cliënten kunnen zowel met een V&V- als LG-indicatie opgenomen zijn. Korsakov In de regio Noordoost Brabant zijn in Schaijk op de locatie de Nieuwe Hoeve van Brabantzorg plaatsen ingekocht voor cliënten met Korsakov. Deze bedden zijn geconcentreerd op een locatie om een goede kwaliteit te waarborgen. Jong dementerenden In de subregio s-hertogenbosch e.o. zijn bedden voor jong dementerenden (Vivent Mariaoord in Rosmalen). Deze bedden zijn geconcentreerd op een locatie om een goede kwaliteit te waarborgen. Ketenzorg Dementie Het budget voor de Ketenzorg dementie valt met ingang van 1 januari 2015 onder de Zvw. Het Zorgkantoor wil dat zorgaanbieders domein overstijgend en met de ketenpartners samenwerken om ook in 2016 te voorkomen dat cliënten tussen wal en schip te komen vallen. Dagbesteding Gemeenten zijn vanaf 2015 verantwoordelijk voor de dagbesteding van cliënten zonder WLZ indicatie. Als cliënten thuis blijven wonen (MPT, VPT) met een WLZ indicatie kan een dagbesteding een zinvolle invulling zijn van de dag. Het is belangrijk dat gemeenten en aanbieders blijven samenwerken om de zorg voor cliënten dichtbij mogelijk te blijven maken. Tot op heden hebben we geen signalen ontvangen over hiaten in de dagbesteding. Zorg in de wijk Het verder doorontwikkelen van wijkgerichte zorg is cruciaal voor de het langer thuis kunnen blijven wonen. In het belang van de klant is samenwerking noodzakelijk tussen alle partijen die werkzaam zijn in de wijk. 11

12 Confrontatie Zorgvraag en zorgaanbod Verpleging en Verzorging Conclusies Uit de voorgaande paragrafen trekken wij de volgende conclusies: Over het algemeen zien we dat het percentage 80+ pas toe gaat nemen vanaf Tevens zal het percentage mensen jonger dan 65+ vanaf die tijd gaan afnemen. Om deze reden verwachten wij op basis van demografische gegevens dat de vraag naar zware intramurale zorg niet zal stijgen tot 2020 en voor die tijd zelfs kan dalen. Tevens is de verwachting dat meer mensen in de toekomst zullen kiezen voor MPT, VPT of PGB. Dit heeft uiteraard direct effect op de vraag naar intramurale zorg. Als we naar de CIZ gegevens kijken zien we dat het aantal indicaties voor lichte zorg afneemt. Deze worden door het CIZ niet meer afgegeven. De indicatiestelling voor de ZZP-4 is aangescherpt. Zowel landerlijk als regionaal zien we echter nog geen verandering. Het aantal indicaties voor zware zorg is in 2014 met 1% is toegenomen ten opzichte van Echter als we de lijn vanaf 2012 doortrekken zien we een steeds minder sterke stijging van het aantal zware ZZP s. De verwachting is dan ook dat in 2016 geen of slechts een minimale stijging van het aantal zware ZZP s zal plaatsvinden. De intramurale capaciteit zal naar verwachting verder afnemen, enerzijds vanwege de verandering in de indicatiestelling anderzijds vanwege de wens van klanten om langer verantwoord thuis te kunnen blijven wonen. Er dienen dan wel meer goede alternatieven ontwikkeld te worden. Het kan wel zijn dat er in 2016 een tijdelijk toename van opnames lage ZZP s gaat plaatsvinden vanwege de keus van klanten overgangsrecht. De eerste signalen wijzen hier echter niet op. Bij het huidige intramurale aanbod zijn geen wachtlijsten te zien. In sommige gemeenten bestaat ondanks de extramuralisering op dit moment zelfs leegstand. Tevens zien wij in de tabel over het PGB een lichte toename. Dit zegt iets over het al gecontracteerde aanbod in ZIN. Uit deze gegevens trekken wij de conclusie dat op dit moment over het algemeen voldoende plaatsen zijn ingekocht. Op sommige locaties zijn zelfs teveel plaatsen ingekocht. Daarnaast is de verwachting dat cliënten in toenemende mate zullen kiezen voor een VPT-of MPTarrangement in plaats van intramurale zorg. Tevens doen zorgaanbieders er goed aan intramurale capaciteit flexibel inzetbaar te maken zodat gereageerd kan worden op de veranderende lokale vraag. Om klanten langer verantwoord thuis te kunnen laten wonen is het belangrijk dat een aantal elementen aanwezig zijn dan wel ontwikkeld/aangescherpt worden. Goed georganiseerde zorg en welzijn in de wijk, kortdurende opnames/dagactiviteiten ter ontlasting van de mantelzorg en opname in crisissituaties zijn cruciale elementen. Gemeenten, verzekeraars en het zorgkantoor zullen hier samen in moeten optrekken met aanbieders en de burgers. Het is belangrijk dat, ongeacht welke zorgvorm er wordt geleverd, er goede in- en uitsluitingscriteria worden beschreven en duidelijk wordt aangegeven wat de klant in bepaalde setting kan en mag verwachten op het gebied van wonen, welzijn, zorg en financiën. Dit laatste is nodig om ervoor te zorgen dat klanten weloverwogen keuzes kunnen maken. 12

13 Voor de crisiszorg geldt dat door de verandering in de regelgeving/financiering de regeling opnieuw moet worden bekeken en zonodig moet worden aangepast. Dit dient in gezamenlijkheid met meerdere partijen te worden opgepakt. Het zorgkantoor zal de afspraak 2016 hierop aanpassen. De problematiek zoals terminale zorg intramuraal en herstelgerichte zorg ligt buiten de scope van dit inkoopplan (subsidieregeling 1 e lijn/grz). Het zorgkantoor hoopt echter dat er een passende oplossing gaat komen omdat er anders problemen in de keten gaan ontstaan en mogelijk afwenteling gaat plaatsvinden op Wlz. Op het grensvlak van GGZ en VV zien we twee ontwikkelingen. Bij de doelgroep dementerenden vernemen we een toename van cliënten met gedragsproblematiek. Daarnaast zijn er steeds meer verslaafde ouderen met psychiatrische problematiek. Oudere verslaafden zijn vaak eerder bekend met somatische klachten dan men op basis van de kalenderleeftijd mag verwachten. Tevens is de ouder wordende VG cliënt een doelgroep die integrale benadering vereist. Betrokken instellingen lopen tegen de grenzen van de huidige vormen van hulpverlening aan. Deze grenzen liggen vooral in de combinatie van de probleemgebieden. Op het snijvlak tussen GGZ (maatschappelijke opvang) en V&V en GZ en V&V verwacht het zorgkantoor afgestemd beleid tussen de verschillende aanbieders. Expertise van beide kanten uitwisselen is noodzakelijk, het belang van de cliënten staat voorop. Overplaatsen van cliënten is niet wenselijk, expertise kan vanuit verschillende manieren verworven en/of ingehuurd worden. Dit geldt voor het reguliere aanbod en in bijzonder het crisisbed aanbod Analyse zorgvraag Gehandicaptenzorg (GZ) De zorgkantoren van Coöperatie VGZ hebben een kwantitatieve analyse gemaakt van het gebruik van zorg in de zeven regio s waar zij zorg inkopen. In deze paragraaf wordt gekeken naar het aantal cliënten dat de regio Noordoost Brabant in de gehandicaptenzorg heeft en vergelijkt dit met andere regio s. Aantal cliënten met een geldige intramurale indicatie Het aantal geldige indicaties volwassen VG cliënten is landelijk tussen 2012 en 2014 met 7% gestegen, terwijl de toename in de regio Noordoost Brabant 8 % bedroeg. De forse toename op de indicaties VG6 en VG8 valt hierin op waarbij de laatste in absolute aantallen nog redelijk beperkt blijft. In de LG is landelijk het aantal cliënten in dezelfde periode gedaald met 11%, terwijl dit aantal in de regio Noordoost Brabant met 15% daalde. Een conclusie hieruit is dat het aantal VG-cliënten in de regio Noordoost Brabant stijgt, maar in lijn is met de landelijke stijging. De regionale stijging in 2013 (ten opzichte van 2011) bedroeg nog 14%. Geconcludeerd kan worden dat de groei in het aantal afgegeven indicaties aan het stagneren is. Voor de LG-cliënten geldt een regionale daling die groter is dan de landelijke daling. Een kanttekening die hierbij geplaatst moet worden is dat het hier door het CIZ afgegeven indicaties betreft, wat niet per definitie opgenomen cliënten zijn. In de volgende paragraaf bespreken we het verloop in het aantal cliënten waarvoor declaraties bij VGZ zijn ingediend. 13

14 Tabel: Aantal cliënten met een geldige indicatie voor intramurale AWBZ-zorg op 1 juli 2012, 1 juli 2013 en 1 juli 2014 in Nederland per cliëntgroep. % 2014 t.o.v Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 Noordoost Brabant Nederland VG % 55% VG % 78% VG % 107% VG % 108% VG % 75% VG % 131% VG % 112% VG % 314% LVG % 43% LVG % 70% LVG % 104% LVG % 121% LVG % 91% SGLVG % 104% Totaal % 107% Bron: CIZ basisrapportages op 3 peildata voor respectievelijk regio Noordoost Brabant en Nederland Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 % 2014 t.o.v Nederland LG % 58% LG % 89% LG % 64% LG % 95% LG % 74% LG % 101% LG % 106% 14

15 Totaal % 89% Procentuele verandering t.o.v LG indicaties Nederland versus Noordoost Brabant Wachtenden. In deze paragraaf wordt de ontwikkeling van de wachtlijsten besproken. Er zijn een beperkt aantal actief wachtenden (AW) in de regio Noordoost Brabant. Het aantal wenswachtenden (WW) is licht toegenomen maar bevindt zich, gezien de omvang van de regio, nog onder het VGZ-gemiddelde. De indicaties van de wenswachtenden betreffen met name op VG3 (35 wachtenden), VG4 (26 wachtenden) en VG6 (17 wachtenden). De overige wachtenden zijn redelijk verspreid over de verschillende ZZP s. Er zijn geen bijzondere wachtlijsten te zien voor de sectoren LG en ZG. In combinatie met de eerdere constatering dat de groei aan CIZ-indicaties niet veel hoger ligt dan het landelijke gemiddelde en op basis van deze kwantitatieve analyse blijkt de conclusie gerechtvaardigd dat de huidige capaciteit volstaat. Verderop in het inkoopplan wordt ingegaan op de kwalitatieve aspecten van de beschikbare capaciteit GZ AW WW Totaal Zorgkantoor regio Nijmegen Noord Holland Noord Midden Holland Waardenland Midden Brabant Noord Oost Brabant Noord Midden Limburg Totaal Tabel Wachtlijst Gehandicaptenzorg 2014 en 2015 Bron: AZR peildatum en

16 AW= actief wachtend; cliënt wil toegewezen zorg ontvangen, maar krijgt dit niet (wachtend buiten zijn wil); WW= Wenswachtend; status die aangeeft dat de cliënt de toegewezen zorg wil ontvangen van de voorkeuraanbieder (wachtend op eigen verzoek). Intramurale indicaties een ZZP mix. Zoals in de vorige paragraaf is toegelicht, betekent een indicatie niet automatisch dat deze cliënten ook intramuraal in zorg zijn genomen. In de onderstaande grafiek is het aantal ingekochte VG plaatsen en de ingekochte ZZP-mix in de VGZ regio Noordoost Brabant weergegeven. Uit productmix in de grafieken valt op te maken dat er in de regio Noordoost Brabant ten opzichte van de overige VGZ-zorgkantoren : Bij VG 3 relatief meer ZZP s inclusief DB en exclusief BH ingekocht. VGZ breed is het meest ingekochte pakket de VG3 exclusief BH, exclusief DB Bij VG 5 bijna altijd sprake is van behandeling Bij VG 4 en 6 relatief meer pakketten inclusief behandeling wordt ingekocht Daarnaast blijkt uit de realisatiecijfers (niet weergegeven in tabel of grafiek) dat er reeds vanaf 2012 van een lichte daling sprake is in het aantal gerealiseerde intramurale plaatsen (2012: 2724 plaatsen; 2013: 2704 plaatsen). Dit heeft, naast de het streven naar Langer Thuis en Scheiden Wonen en het aantal teruglopende CIZindicaties, waarschijnlijk te maken met de afnemende vraag naar intramurale plaatsen (zie ook verderop bij wachtlijsten). Er is wel sprake van zorgverzwaring, dat wil zeggen de in de ZZP-mix treedt een verschuiving op van lagere ZZP s naar zwaardere, duurdere ZZP s met een navenante stijging van de kosten per cliënt. In de LG heeft de regio Noordoost Brabant naar verhouding een gemiddeld aantal cliënten (niet weergegeven in tabel of grafiek). Daarnaast zien we dat er in 2014 een lichte stijging te zien is in het aantal gecontracteerde plaatsen. Deze groei is onder andere het gevolg geweest van veranderingen in het opnamebeleid van verpleeghuizen in de V&V-sector. In 2015 neemt het aantal plaatsen met 4% af naar 162. In de vorige paragraaf zijn de regioverschillen in kosten geanalyseerd. Kijkend naar de mixverhouding VG zien we dat de regio Noordoost Brabant in vergelijking met de totale VGZ regio s een VGZ regio s een relatief lichtere ZZP mixverhouding had (2014) en nog steeds heeft (2015). In de regio Noordoost Brabant heeft er t.o.v een verdere groei op de contractering van ZZP s met gedragsproblematiek plaatsgevonden, terwijl dit VGZ breed juist een dalende lijn laat zien. Dit heeft te maken met de verdere specialisatie van regionale spelers op deze problematiek. Cliënten kunnen hierdoor weer in de eigen omgeving (in nabijheid van het netwerk) wonen en behandeld worden. 16

17 Capaciteit VG afspraak 2015 Noordoost Brabant incl. DB excl. BH incl. DB + BH Excl. DB & BH Excl. DB incl. BH LVG incl DB + BH SLVG incl. DB + BH VG 2 VG 3 VG 4 VG 5 VG 6 VG 7 VG 8 VG Bron: budgetformulier 2015 Capaciteit VG afspraak 2015 Zorgkantoor VGZ incl. DB excl. BH incl. DB + BH Excl. DB & BH Excl. DB incl. BH LVG incl DB + BH SLVG incl. DB + BH 0 1 VG 2 VG 3 VG 4 VG 5 VG 6 VG 7 VG 8 VG Bron: budgetformulieren 2015 ZZP mix Noord Oost Brabant 2014 Totaal Totaal VG 1% 1% 1% 1% 2 VG 6% 65 6% 6% 3 VG 24% 23% 17% 20% 17

18 4 VG 18% 16% 12% 14% 5 VG 13% 13% 13% 12% 6 VG 16% 18% 22% 21% 7 VG 15% 16% 21% 18% 8 VG 7% 7% 10% 9% Voor de LG is te zien dat er in de regio Noordoost Brabant in vergelijking met de totale VGZ-regio s relatief iets zwaardere ZZP-mixverhouding heeft. Daarnaast is ook te zien dat er ten opzichte van 2014 een verschuiving van lichte naar zware ZZP s te zien is. Deze verschuiving is iets groter dan de overige VGZ-zorgkantoorregio s. De verschuiving laat zich deels verklaren door het besluit van het zorgkantoor op enkele plaatsen voor NAH-cliënten niet meer in via V&V- maar via LG-pakketten in te kopen. Voor de rest wordt enige verzwaring in de sector gezien. ZZP capaciteit Noordoost Brabant VGZ Totaal LG 5% 3% 4% 2% 2 LG 17% 16% 15% 15% 3 LG 5% 5% 7% 6% 4 LG 31% 33% 31% 32% 5 LG 9% 9% 6% 7% 6 LG 24% 24% 22% 23% 7 LG 9% 10% 15% 15% Confrontatie zorgvraag Gehandicaptenzorg Uit de analyses opgenomen onder de voorgaande 2 paragrafen komen de volgende conclusies naar voren. Voor de VG-sector: De prevalentie van VG-cliënten in de regio Noordoost Brabant: de stijging is 1% hoger dan het landelijk gemiddelde. Absoluut betreft de afwijking ten opzichte van het landelijke gemiddelde 37 cliënten met een geldige indicatie voor verblijf. Het aantal intramurale plaatsen is afgelopen jaren verder gedaald. Er zijn relatief meer ZZP s met behandeling afgesproken (met name op de ZZP s 3 en 6) ten opzichte van het VGZ gemiddelde. Er is geen sprake van een (problematische) wachtlijst Er zijn geen signalen dat specifieke doelgroepen niet bediend worden in de regio 18

19 Voor de LG-sector: Er zijn ten opzichte van de landelijke benchmarkgegevens en de benchmark tussen de VGZ Zorgkantoren een gemiddeld aantal bedden in de regio Noordoost Brabant. De daling in afgegeven LG indicaties is in Noordoost Brabant groter dan het landelijk gemiddelde Het aantal ingekochte intramurale plaatsen is in 2014 licht toegenomen ten opzichte van 2013 en in 2015 weer met 4% afgenomen. De ZZP-mix is zwaarder dan het gemiddelde van de VGZ-zorgkantoren. Er zijn geen signalen dat specifieke doelgroepen niet bediend worden in de regio, Er is geen sprake van een (problematische) wachtlijst Analyse zorgvraag Geestelijke Gezondheids Zorg Prevalentie GGZ-cliënten in regio Noord- en Oost Brabant In deze paragraaf wordt gekeken naar het aantal cliënten dat de regio Noord- Oost Brabant in de ggz heeft en vergelijkt dit met andere regio s. Het aantal geldige indicaties volwassen GGZ cliënten is landelijk tussen 2012 en 2014 met 7% gestegen, terwijl er in de regio Noord- Oost Brabant een daling van 1 % te zien is. Verloop intramurale GGZ indicaties Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 % 2014 t.o.v Nederland GGZ01B % 33% GGZ02B % 33% GGZ03B % 58% GGZ04B % 84% GGZ05B % 113% GGZ06B % 90% GGZ07B % 120% GGZ01C % 39% GGZ02C % 57% GGZ03C % 113% GGZ04C % 130% GGZ05C % 157% GGZ06C % 116% Verblijf GGZ % 33% Totaal % 107% NOB Een daling van de ingekochte GGZ-B plaatsen laat zien; die ook bij VGZ totaal in de afspraak voor 2015 is gemaakt Bij GGZ-5B er een daling te zien is terwijl VGZ breed een stijging te zien is bij deze indicatie Verloop intramurale GGZ indicaties NOB Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 % 2014 t.o.v Nederland GGZ01B % 33% GGZ02B % 33% GGZ03B % 58% GGZ04B % 84% GGZ05B % 113% 19

20 GGZ06B % 90% GGZ07B % 120% GGZ01C % 39% GGZ02C % 57% GGZ03C % 113% GGZ04C % 130% GGZ05C % 157% GGZ06C % 116% Verblijf GGZ % 33% Totaal % 107% Verloop intramurale GGZ indicaties Zorgzwaartepakket 1-jul-12 1-jul-13 1-jul-14 % 2014 t.o.v Nederland GGZ01B % 33% GGZ02B % 33% GGZ03B % 58% GGZ04B % 84% GGZ05B % 113% GGZ06B % 90% GGZ07B % 120% GGZ01C % 39% GGZ02C % 57% GGZ03C % 113% GGZ04C % 130% GGZ05C % 157% GGZ06C % 116% Verblijf GGZ % 33% Totaal % 107% NOB NB: In de productmix zijn de GGZ-C bedden uit 2014 niet opgenomen omdat deze in 2015 niet meer ingekocht zijn. Een deel van de GGZ B (zittende populatie) is nog opgenomen binnen de WLZ. Voor 2016 wordt geen rekening gehouden met nieuwe instroom. Het ministerie van VWS ontwikkelt landelijke criteria voor mensen die langdurig psychiatrisch behandeld worden. Deze cliënten kunnen naar verwachting in 2017 weer rechtstreeks toegang tot de WLZ ontvangen Analyse zorgaanbod Geestelijke Gezondheidszorg In 2015 zullen GGZ cliënten die langer dan 3 jaar intramurale behandeling hebben gehad onder de Langdurige Zorg vallen. Ten aanzien van de inhoudelijke onderwerpen wordt aangesloten bij het beleid specialistische GGZ. Momenteel verblijven er 8 cliënten met een GGZ B indicatie bij de GGZ aanbieders waarbij GGZ C zorg wordt geleverd. Aangezien de indicatie leidend was voor overheveling naar WMO zijn deze cliënten achtergebleven in de WLZ. Voor deze cliënten dient een herindicatie aangevraagd te worden om te bepalen of de zorg onder verantwoordelijkheid van de WMO of WLZ valt. Hierover is het zorgkantoor reeds in gesprek met zowel de aanbieders als de betreffende gemeenten. 20

21 Inkoopdoel: Geen inkoop van initiële GGZ-B bedden waar C-zorg geleverd wordt Kwalitatieve analyse Met het overhevelen en decentraliseren van de Langdurige GGZ is er verschuiving opgetreden in de financieringsdomeinen, maar verdwijnt onze visie op GGZ-zorg niet. Dit betekent echter wél, dat er nog meer aansluiting tussen de ZVW (voor kortdurende behandeling), Langdurige Zorg (voor langdurige behandeling ) en WMO (voor begeleiding, extramurale dagbesteding en beschermd wonen) moet plaatsvinden. Het deel GGZ zorg dat onderdeel van de WLZ zorg uitmaakt is verminderd. Qua visie en inhoudelijke thema s wordt aangesloten op het beleid van Coöperatie VGZ. Het beleid van VGZ maakt tevens gebruik van het rapport Over de brug, we verwijzen ook naar dit rapport en ons beleid is tevens hierop gebaseerd. Het zorgkantoor vindt het belangrijk dat GGZ-zorg samenhangend georganiseerd wordt en dat er geen harde knip bestaat tussen kortdurende en langdurige GGZ-zorg, immers de cliënt verlangt dat de zorg goed op elkaar aansluit. Om zorg dichtbij de cliënten te organiseren, dient een verschuiving plaats te vinden. Van klinisch naar ambulant (zowel klinische Langdurige Zorg als ZVW cliënten) en van de 2e lijn naar de 1e lijn. Onder aan de pagina is deze verschuiving schematisch weergegeven. Met name behoeften op het gebied van (somatische en psychische) gezondheid, (sociale) relaties, (arbeids)participatie en persoonlijk herstel blijven het vaakst onvervuld. Goede behandeling, begeleiding en ondersteuning bevordert herstel, empowerment en participatie en bestrijdt maatschappelijke stigmatisering. Niet alleen veiligheid bieden staat hoog in het vaandel, maar ook het nemen van verantwoorde risico s. Dit vergt investeren in een vertrouwde en stimulerende werkrelatie met de patiënt. Daarnaast dienen familieleden en andere naasten als samenwerkingspartners in de behandeling, begeleiding en ondersteuning te worden beschouwd; waar nodig ontvangen zij zelf ondersteuning in hun rol. Het behandel- en begeleidingsaanbod moet op de persoon worden afgestemd, aansluiten bij de verschillende fasen en dimensies van herstel en moet zoveel mogelijk bestaan uit bewezen effectieve interventies. Bovendien dient het samenhangend (integraal) en op continuïteit gebaseerd te zijn, de somatische gezondheid te bevorderen en goed gebruik te maken van nieuwe technologieën. Kortom: het aanbod van behandeling, begeleiding en ondersteuning moet mensen met ernstige psychische aandoeningen helpen hun mogelijkheden tot herstel en burgerschap optimaal te benutten. Hierbij hoort ook inzet van arbeidsmatige dagbesteding bij zorg met verblijf. 21

22 Confrontatie Zorgvraag en zorgaanbod Geestelijke gezondheidszorg De conclusies op een rij: - In de regio is voor 8 cliënten GGZ B ingekocht terwijl GGZ C wordt geleverd. Het zorgkantoor is in gesprek met de gemeenten en aanbieders om dit naar 2016 op te lossen. - Vanaf 2017 wordt rekening gehouden met directe instroom in de Wlz. Het is op dit moment nog onzeker of er alsnog een groep cliënten die is overgaan naar WMO resp ZVW weer terugkomt naar de WLZ. 3. Inkoopdoelen Verpleging en verzorging Cliëntkeuze centraal Met de invoering van de Wet Langdurige Zorg treed een verschuiving op naar cliënten met een zorgvraag over de verschillende domeinen. De zorg voor cliënten met een zwaardere zorgvraag zullen we organiseren binnen de Wlz. De vergrijzing zal op termijn zorgen voor meer mensen met een zwaardere zorgvraag. Een deel van de huidige intramurale capaciteit zal zo goed mogelijk ingericht moeten worden voor mensen die echt niet meer thuis kunnen wonen. Binnen zorginstellingen verwachten we een verschuiving van lichte naar zwaardere zorg. Mensen die zelfstandig kunnen en willen blijven wonen zullen we faciliteren. Op dit moment heeft een deel van de mensen recht op verblijf op basis van een lagere indicatie. Een groot deel van deze cliënten zullen uitstromen naar de Zvw en deze capaciteit zal vrijvallen. Het zorgkantoor zal bekijken of deze capaciteit geschikt (te maken) is voor zwaardere zorg, of dat deze plaatsen moeten worden afgebouwd Zorgzwaarte pakket intramuraal (ZZP) Continuïteit van zorg voor bestaande klanten. In het offerteformat dient de aanbieder inzichtelijk te maken welk volume nodig is om continuïteit van cliënten in zorg te waarborgen Volledig pakket thuis (VPT) en Modulair pakket thuis (MPT) Cliënten met een zwaardere zorgvraag gaan nu nog vaak naar een intramurale setting. Het zorgkantoor ziet graag dat er vernieuwende initiatieven op de markt komen binnen de Wlz, waar cliënten met een zwaardere zorgvraag op basis van een Modulair Pakket Thuis of Volledig Pakket Thuis zorg kunnen ontvangen. Cliënten willen steeds meer zelf bepalen waar zij gaan wonen en welke zorg zij nodig hebben. Ook bij een zwaardere zorgvraag is het mogelijk dat deze zorg (al dan niet geclusterd) thuis ontvangen wordt. Een deel van de cliënten in de WLZ heeft nog voldoende eigen regie om met een kwalitatief goed netwerk zelfstandig te kunnen wonen 22

23 Van zorgaanbieders verwachten wij dat zij inspelen op deze vraagontwikkeling. Wij zien in de offertes graag terug op welke manier zorgaanbieders hier op in gaan spelen en samenwerken. Het zorgkantoor hanteert de volgende uitgangspunten: De zorg wordt doelmatig ingericht, er bestaat een netwerk van mantelzorg en/of vrijwilligers rondom de cliënt, er is een goede samenhang tussen de zorgverleners en zorgorganisaties rondom de cliënt dit wordt geborgd in één zorgleefplan van de zorgaanbieder. in het zorgleefplan van de cliënt wordt deze samenhang ook geborgd. Ook het netwerkt rondom de cliënt kan hiervan gebruik maken. a. Continuïteit van zorg voor bestaande klanten. In het offerteformat dient de aanbieder inzichtelijk te maken welk volume nodig is om continuïteit van cliënten in zorg te waarborgen b. Het zorgkantoor ziet graag dat zorgaanbieders (innovatieve) initiatieven ontwikkelen conform bovenstaande uitgangspunten, waardoor ook cliënten met een zwaardere zorgvraag langer thuis kunnen blijven wonen Crisiszorg en kortdurend verblijf De crisisregeling is bedoeld voor alle cliënten in een regio. Door een knip in de financiering dient er opnieuw naar de regeling gekeken te worden met gemeenten, verzekeraars en het zorgkantoor. Het zorgkantoor zal in 2016 aansluiten bij de WLZ behoefte die aanwezig is in de regio Palliatieve zorg De palliatief terminale zorg valt met ingang van 2015 grotendeels onder de Zvw. Slechts een klein deel valt onder de subsidieregeling Kortdurend Eerstelijns Verblijf. De verwachting is dat deze subsidieregeling overgeheveld zal worden naar de Zvw. Op dit moment is het niet duidelijk of dit per 1 januari 2016 zal zijn. Voor de intramurale zorg geldt dat de zorg en begeleiding die gegeven wordt aan een cliënt die aan het einde van zijn of haar levensfase gekomen is, onderdeel is van de reguliere ZZP bekostiging. Voor de bekostiging van de High Care Hospices verwachten wij nog een uitspraak van VWS Specifieke doelgroepen (indien van toepassing) c. Bedden voor specifieke doelgroepen (zie paragraaf 3.2.2) worden zoveel mogelijk op dezelfde locatie ingekocht om zo een goed kwaliteitsniveau te waarborgen. d. Mocht u van mening zijn zorg aan een bijzondere doelgroep te (gaan) bieden die niet onder de hierboven benoemde reguliere afspraken valt, nodigen wij u van harte uit om uw business case in uw offerte toe te lichten. 23

24 Behandeling Wlz: Van aanbieder vernemen wij graag hoe ze de Wlz behandeling willen gaan vormgeven passend binnen het concept behandeling op maat Integraal aanbod De zorgaanbieder komt in 2016 met partijen uit het veld tot een oplossing voor verbeterd integraal aanbod Wlz-cliënten (zie Landelijke beleid stukken) of knelpunten zoals in de conclusie benoemd staan Spreiding Het zorgkantoor hecht veel waarde aan zorg dichtbij de cliënt. Hiervoor is een goede spreiding in de regio noodzakelijk, zodat de cliënt zijn of haar zorg ook dichtbij kan verzilveren. Van zorgaanbieders verwachten wij dat zij hierop in spelen door kleinschalige initiatieven te ontwikkelen en bestaande capaciteit flexibel inzetbaar te maken Gehandicapten zorg (GZ) In de vorige paragrafen hebben we de regio Noordoost Brabant geanalyseerd door middel van regiovergelijking in cijfers. In dit hoofdstuk zullen we op enkele beleidsthema s en doelgroepen bespreken om zodoende regionale ontwikkeldoelen te bepalen. Bij de beschrijving van specifieke problematiek en ontwikkelingen in de gehandicaptenzorg is uitgegaan van het Rapport Trendanalyse Gehandicaptenzorg van TNO. Het eindresultaat van deze trendanalyse is een rapportage over de vraagontwikkeling van de toekomst aan het ministerie van VWS. Het rapport schetst het meest waarschijnlijke scenario voor de ontwikkeling van de vraag in de gehandicaptenzorg tot De belangrijkste ontwikkelingen zijn: De prevalentie van mensen met diepe en ernstig verstandelijke beperkingen is toegenomen door de toegenomen levensverwachting. Mensen met lichte en matige verstandelijke beperkingen hebben een levensverwachting gelijk aan die van de algemene bevolking. Prevalentie bij mensen met Syndroom van Down is gelijk gebleven. Door erfelijkheidsvoorlichting, vroegdiagnostiek en prenatale screening zal het aantal mensen met aangeboren verstandelijke beperkingen afnemen. Door de hogere leeftijd van moeders is er een hoger risico op geboorte van kinderen met verstandelijke beperkingen. De prevalentie van mensen met een verstandelijke beperking is bij allochtonen waarschijnlijk gelijk aan bij autochtonen. De prevalentie van autisme is gestegen. Het overgrote deel van de kinderen met autisme lijdt aan PDD-NOS. De toename wordt toegewezen aan vroegtijdige diagnostiek. Driekwart van de kinderen met autisme heeft tevens verstandelijke beperkingen. Op basis van dit rapport zijn de volgende ontwikkelingen relevant voor de inkoop van gehandicaptenzorg in Noordoost Brabant: 24

25 De totale vraag naar zorg op basis van een verstandelijke handicap zal nagenoeg gelijk blijven De groep 0-18 jarigen wordt kleiner en daardoor wordt de vraag naar zorg kleiner. Een deel van de zorg aan deze jongeren valt onder de Jeugdwet. Jongeren onder de 18 jaar met een ZZP VG3-indicatie en hoger vallen onder de WLZ. Deze groep blijft een groot beroep doen op groepsbehandeling zorg en kortdurend verblijf (logeren). Zij doen, vergeleken met de andere leeftijdsgroepen het grootste beroep op de 5 zorgzwaartepakketten voor LVB-klanten. Door de krimp van het aantal jarigen daalt de vraag naar zorg eveneens. Dit laat zich vooral zien in een afname van het aantal indicaties voor langdurig verblijf in deze doelgroep. Het aantal oudere mensen (ouder dan 50 jaar) met verstandelijke beperkingen in de gehandicaptenzorg neemt toe. Zij doen vooral een beroep op langdurig verblijf. De totale vraag naar langdurig verblijf in 2020 wordt landelijk geraamd op ruim indicaties (2010: ). Vanwege de groei van het aantal oudere mensen met verstandelijke beperkingen en het verhoogde risico van deze doelgroep op andere aandoeningen dient bij de voorzieningen rekening te worden gehouden met de aanwezigheid van motorische beperkingen, visuele beperkingen en auditieve beperking. Op basis van de demografische gegevens gelden bovengenoemde verwachtingen ook voor de regio Noordoost Brabant. Per deelgebied wordt hieronder nog een korte schets gegeven van de vraag en aanbod in de regio. Op basis van de Trendanalyse GZ constateren wij dat de zorgvraag van klanten met een licht verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid in de komende jaren zal stijgen. Bij deze groep klanten is steeds vaker sprake van bijkomende gedragsproblematiek, zowel bij jongeren als bij volwassenen. De zorgvraag voor deze groep klanten ontwikkelt zich op alle vlakken binnen de keten van LVB-zorg (18+). Het betreft zowel ondersteuning van het systeem rondom de klant, passende (arbeidsmatige) dagbesteding en zeer specifieke gedragsbehandeling maken onderdeel uit van de zorgvraag. De prevalentie van mensen met een Autisme Spectrum Stoornis neemt als gevolg van verbeterde diagnostiek toe. Hoewel ASS een GGZ aandoening is, constateren wij een grote groep van klanten met VG in combinatie met een ASS. In de klantbenadering dient hier in het zorgplan expliciete aandacht voor te zijn. Voor de doelgroepen LG en ZG zijn geen tendensberekeningen gemaakt zoals voor de VG. Wel heeft TNO het rapport Behoefteonderzoek voorzieningen voor mensen met een lichamelijke beperking opgesteld in Daarin staat dat, als gevolg van de veranderingen in de demografie, het aantal mensen met een matige of ernstige lichamelijke beperking jonger dan 65 jaar licht afneemt en de doelgroep 65+ groeit. Het is onduidelijk wat dit betekent voor de totale vraag betekent. In paragraaf hebben we vastgesteld dat het aantal CIZ-indicaties een dalende trend laat zien. 25

26 Zorgzwaartepakket (ZZP) Mensen met een indicatie voor WLZ hebben de keuze uit de leveringsvormen Zorg in Natura, PGB, VPT en MPT. Met betrekking tot het afbouwen van plaatsen geldt dat het in kleinschalige (semimurale) voorzieningen meer voor de hand ligt om de omschakeling naar extramurale zorg te gaan maken. Hier kan de verbinding naar wijknetwerken en wijkteams gemaakt worden. Intramurale locaties, soms gesitueerd op instellingsterreinen, zullen met name gericht blijven op de zwaardere zorg (ZZP 5 en hoger). Wij verwachten dat de aanbieder de reeds ingezette afbouwplannen inzichtelijk maakt in het offerteformat. Op dit moment heeft een deel van de mensen recht op verblijf op basis van een lagere indicatie. Deze groep zal geleidelijk uit de WLZ verdwijnen en zorg uit de Wmo ontvangen, de capaciteit voor lichte intramurale zorg zal vrijvallen. Dit kan betekenen dat er lagere volumeafspraken voor deze locaties worden gemaakt, dat er één of meer locaties zal sluiten, of mogelijkheden worden verkend om ander type zorg te leveren (denk aan geclusterde woningen of zorg met behandeling).. Inkoopdoelstelling 2016: Het zorgkantoor zal voor de regio passende afspraken maken over het volume zorg, bezien vanuit het totaalplaatje van intramuraal zorgvastgoed. De volgende factoren worden hierin meegewogen: Reeds gemaakte afspraken met aanbieders ten aanzien van Beleid Langer Thuis in voorgaande jaren Demografische ontwikkelingen Wachtlijsten Cliëntkeuze Spreiding van woonaanbod voor zwaardere zorg Toekomstbestendigheid zorgvastgoed voor doelgroep Zorgverlening aan specifieke doelgroepen/zorgbehoeften Kwaliteit van zorg op de locatie en van de zorgaanbieder Volledig Pakket Thuis (VPT) en Modulair Pakket Thuis (MPT) Mensen met een Wlz indicatie die zelfstandig kunnen en willen wonen moeten hiertoe de mogelijkheid krijgen binnen de Wlz, op basis van een Modulair Pakket Thuis of een Volledig Pakket Thuis. Mensen met een zwaardere zorgvraag gaan nu nog vaak naar een intramurale setting. We voorzien echter een vraagontwikkeling naar buiten de instellingen, PGB initiatieven spelen hier reeds op in. Cliënten willen steeds meer zelf bepalen waar zij gaan wonen en welke zorg zij nodig hebben. De vraagontwikkeling kan per doelgroep verschillen. Ook bij een zwaardere zorgvraag is het mogelijk dat deze zorg (al dan niet geclusterd) thuis ontvangen wordt. 26