IPERCO lijmen. Introductie

Transcriptie

1 IPERCO lijmen Introductie Het is aan te raden de basis begrippen te kennen voor een goede lijmverbinding. Doormiddel van deze handleiding geven wij u inzicht in het vulcaniseren en het noodzakelijk uit te leggen. Wij willen uitleg geven voor lijmen op alle niveau en voor alle applicaties, maar tegelijkertijd exclusief voor het verlijmen van frictiemateriaal ten behoeve van remmen en koppelingen. Als frictiemateriaal bedoelen wij datgene wat gemaakt is van asbestvrije materialen, harsen en andere componenten, alles wat wordt gebruikt om te remmen of te koppelen. Inclusief organische bestanddelen zoals kamelenhaar, kurk of andere speciale materialen. Als type lijm gebruikt men alles wat op basis is van harsen -met of zonder weekmakers-, rubbers en andere materialen die geschikt zijn om een goede lijmverbinding te maken door middel van polymerisatie op een specifieke temperatuur/tijdcycles. ==============================================

2 Behandeling van lijmverbinding Veronderstel een lijmverbinding te moeten maken van nieuwe onderdelen, de belangrijkste bewerkingen kunnen als volgt worden samengevat: 1. Voorbehandelen van frictiemateriaal 2. Voorbehandelen van het tegenmateriaal 3. Verbinding van de twee delen onder druk 4. Verwarmen van de delen in een gegeven temperatuur/tijdcycles om uitharding tot stand te brengen 5. Schoonmaken en testen NB. In het geval van hergebruik van oude remdelen: voor alle voorgaande bewerkingen is het nodig dat er totaal geen resten meer aanwezig zijn van het oude frictiemateriaal wat vervangen moet worden.

3 1. Voorbehandelen van frictiemateriaal De twee belangrijkste voorbereidingen van het frictiemateriaal zijn als volgt: het mechanische deel het te verlijmen deel Controleer de remvoering of deze geschikt is voor het metalen deel (afmetingen). In het geval dat er gewerkt wordt met een flexibele voering zijn er geen problemen met radius en lengte. In het geval van voorgevormde delen en grote lengte moet dit zeer goed passend zijn. Controleer de fysische staat van het oppervlak wat verlijmd moet worden op beschadiging, verfresten, corrosie, vet of andere resten (chemisch) wat de verlijming kan verhinderen. Hierna kan de lijm met de juiste dosering en aanbrengmethode worden aangebracht. Het moet niet te dun en zeker niet te dik worden aangebracht. Bij een goede hoeveelheid lijm ziet het er na het drogen als een regelmatige en heldere laag uit. In ieder geval is het belangrijk dat het geen vuile delen bevat. Het is aan te bevelen om een gedeelde bevochtiging te maken van 2/3 of 3/4 van het oppervlak van het frictiemateriaal. Dit ter voorkoming van het zwemmen van de voering tijdens het vulcaniseren onder druk en voor eventuele gasvorming. Nu het frictiemateriaal volledig laten drogen zodat de oplosmiddelen kunnen verdampen. Oplosmiddelen zijn er alleen om de lijm op het frictiemateriaal te kunnen aanbrengen. Het frictiemateriaal is gereed voor verlijming als het niet meer kleverig is en niet meer zacht aanvoelt.

4 2. Voorbehandelen van metalen tegenmateriaal Tijdens de voorbereiding van het metalen deel is het strikt noodzakelijk om nooit te vergeten dat voor de verlijming de werkplek perfect schoon moet zijn, zonder enige corrosie, roestresten etc. Dit geldt natuurlijk ook voor het te verlijmen oppervlak. Een zeer goede manier om een schoon oppervlak te verkrijgen is door middel van zandstralen met een staalgrit, met de juiste korrel voor de te verlijmen metalen oppervlakte. Het oppervlak moet er sponzig uitzien om een zo goed en zo groot mogelijke hechting te verkrijgen van de lijm en het frictiemateriaal. Een alternatief voor het voorgaande bewerking is schuren. Chemische oppervlakte behandelingen zijn ook mogelijk maar deze zijn vaak niet gemakkelijk uit te voeren en hebben een zeer goed uitgeruste ruimte (werkplek) nodig. Naar aanleiding van het bovenstaande is het te begrijpen dat het metalen deel dat behandeld is, beschermd moet worden tegen eventuele vervuilingen als niet direct tot verlijming wordt overgegaan. Normaal worden stalen delen beschermd met een speciale lak (b.v. phenolak) die in combinatie met de lijm gebruikt kan worden. Voor b.v. aluminium is het belangrijk de corrosiesnelheid te weten, voor een directe bescherming of nog beter een directe verlijming.

5 3. Verbinding van de twee delen onder druk Doordat de uitharding van de lijm bij hoge temperatuur tot stand wordt gebracht, is het mogelijk dat er gassen en luchtbellen gevormd worden zowel in de lijm als in het frictiemateriaal. Dit is ook afhankelijk van de behaalde temperatuur. Hieruitvolgend is het noodzakelijk om een constante druk tussen frictiemateriaal en metalen deel tot stand te brengen met de bedoeling om bovenstaand effect op te heffen. Het is noodzakelijk om tijdens het gehele uithardingsproces 100% contact te houden tussen frictiemateriaal en het metalen deel. Het kan mogelijk zijn dat gasinsluitingen ontstaan in de lijmlaag, dit zal een vermindering van de lijmsterkte tot gevolg hebben. Oorzaak is veelal het niet lang genoeg laten drogen van de lijm. Afhankelijk van de vorm, afmetingen en frictiemateriaal zal er een bepaalde druk aangezet moeten worden. Is het materiaal zacht en zeer volgzaam dan kan er een lagere druk aangezet worden. Hetzelfde kan aangenomen worden als er geen kans bestaat op gasvorming. In tegenstelling als het frictiemateriaal hard is of als er een mogelijkheid is van gasvorming, dan is het aan te bevelen om de druk te verhogen. Betreffende gereedschappen die geschikt zijn om druk aan te zetten, moet men rekening houden met de uitzetting van de klemmen die zowel positief als negatief kunnen uitwerken, dit om voldoende druk te houden gedurende het gehele proces.

6 4. Uitharden van lijmverbinding Het uitharden van de lijm wordt tot stand gebracht bij een bepaalde hoeveelheid warmte welke weer zorgt voor een polymerisatie van de lijm. Met andere woorden, de te verlijmen delen worden op een opgegeven temperatuur en tijd uitgehard. Als warmtebron kunnen verschillende type ovens worden gebruikt, veel gebruikte types zijn heteluchtoven en de IR ovens. De temperatuur moet voor een bepaalde tijd gebracht worden op 220 ºC rekening houdend met grote massa en de kracht van de warmtebron. a) Met IR systemen heeft de bron een zeer hoge temperatuur zodat het vulkaniseren zeer snel kan plaatsvinden. Buiten de geleiding van de warmte door het materiaal hebben we ook nog straling. Afhankelijk van het materiaal kan dit soms nadelig zijn. Denk daarbij aan zeer grote massa die aan het oppervlak al zeer heet zijn maar binnenin nog koud. Dit vergt een zeer grote nauwkeurigheid van de temperatuurregeling. Hierbij kunnen aan het oppervlak van het frictiemateriaal zeer hoge en onacceptabele temperaturen bereikt worden. ( Verbranding! ) b) Bij gebruik van een heteluchtoven is de gehele ruimte gelijkmatiger in temperatuur. Verwarming vindt plaats door middel van geleiding. De geleidelijke temperatuur overdracht gaat langzamer maar de uitharding is in dit systeem meer controleerbaar en aan te passen aan grotere massa. Afhankelijk van het type oven en de manier van warmteoverdracht is het nodig om hieraan toe te voegen de tijd die voor uitharding nodig is. De temperatuur moet onder een gegeven waarde blijven voor een gegeven tijdsperiode.

7 Voor het lijmtype easybond: De lijm moet minimaal 15 minuten boven de 150ºC zijn geweest met een maximum van 175ºC. Hierbij heeft men een juiste temperatuurcurve, rekening houdend met de massa van het object betreffende de verblijftijd in de oven. Voor elk type lijm zijn er andere tijd-temperatuur curven. Instelling oven (500x500x500mm stralingsoven) 220ºC voor ongeveer 30 minuten met b.v. remschoenen van een auto. Aan de verkleuring van de lijm kan men zien of het vulcaniseren goed is verlopen, middelbruin is goed. Andere lijmen hebben elk hun specifieke curve maar veelal in de gegeven waarde. Met IR is de tijd korter maar de temperatuur hoger. Bij hete luchtsystemen is de tijd langer en de temperatuur lager. 5. Schoonmaken en testen Na het verwijderen van de onderdelen uit de oven moeten deze eerst afgekoeld worden tot beneden 100ºC voordat ze uit de beugels gehaald kunnen worden. Het direct uitbeugelen van de onderdelen is niet nadelig maar ook niet aan te bevelen. De enige nabewerking die moet worden uitgevoerd is het verwijderen van eventuele lijmresten. Het verwijderen van eventueel luchtbellen kan zeer gemakkelijk gebeuren met een bandschuurmachine of handmatig met een vijl. Denk eraan dat de bellen hard en ook scherp kunnen zijn! Het is niet nodig om lijm die iets onder het frictiemateriaal uit komt te verwijderen. Tijdens het verwijderen van eventuele resten kan meteen een visuele test plaatsvinden. De lijmbellen moeten er bros (breekbaar) uitzien en de helderheid moet er al zijn als deze nog heet zijn. Uitgebreidere testen zijn alleen mogelijk met speciale machines die hiervoor ontwikkeld zijn, zoals een belasting en afschuifsterkte. Een nog betere test kan worden uitgevoerd als het onderdeel nog steeds heet is.