INVENTARIS VAN HET ARCHIEF SVAP-CONFERENTIE SINT-HUBERTUS, BERCHEM

Transcriptie

1 KADOC Vlamingenstraat LEUVEN INVENTARIS VAN HET ARCHIEF SVAP-CONFERENTIE SINT-HUBERTUS, BERCHEM

2 SVaP, Conferentie Berchem, 2 Inleiding Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap werd in 1833 te Parijs gesticht door de twintigjarige student in de rechten Fréderic Ozanam. Het Genootschap werd genoemd naar Sint- Vincentius a Paulo, een in 1736 heilig verklaarde priester, die zich tijdens zijn leven hoofdzakelijk inzette voor de armenzorg. Twee grote doelstellingen stonden centraal bij het Genootschap. Enerzijds wilde men door spirituele en materiële bijstand de moraliteit en het kerkelijk en godsdienstig leven van de armen aanmoedigen. Anderzijds was er het aspect van de zelfheiliging : de leden zagen de Caritas tot de armen als hét middel bij uitstek tot individuele zelfheiliging ("Dieu comme but, les pauvres comme moyen"). Het Sint-Vincentius a Paulogenootschap kende van bij zijn ontstaan een sterk hiërarchische structuur. Op het laagste niveau vindt men de conferenties. Deze zijn meestal per parochie georganiseerd en vormen voor de hulpbehoevende families de belangrijkste instelling in het organisatorische geheel van het Genootschap. Op het niveau van de conferenties wordt immers daadwerkelijk aan armenzorg gedaan. De Sint-Hubertusconferentie te Berchem werd opgericht op 31 december De conferenties worden per grootstad of per plattelandsarrondissement overkoepeld door een Bijzondere Raad 2. De Sint-Hubertusconferentie valt onder de Bijzondere Raad van Berchem. Op een derde niveau vinden we de Centrale Raad, die de verschillende Bijzondere Raden en conferenties van een bisdom of een provincie verenigt. De Centrale Raad heeft een dubbele functie : enerzijds speelt hij een bemiddelende rol tussen de Algemene Raad en de Bijzondere Raden en conferenties, anderzijds heeft hij een advies- en controlefunctie door via de Bijzondere Raden richtlijnen en raadgevingen te verstrekken aan de lokale conferenties. De Sint-Hubertusconferentie en de Bijzondere Raad van Berchem behoren uiteraard tot de Centrale Raad van Antwerpen. Per land bestaat er ook een Nationale Raad als contactorgaan tussen de Algemene Raad van Parijs en de lagere raden en conferenties 3. Aan het hoofd van het internationaal georganiseerde Sint-Vincentius a Paulogenootschap staat tenslotte de Algemene Raad, gevestigd te Parijs. De archivalia van de Sint-Hubertusconferentie werden in december 1988 door voorzitter René Goossens aan het KADOC aangeboden. Een maand later kwamen de documenten, bewaard in vijf dozen, naar het KADOC over. Voor de overbrenging bevonden de archivalia zich in het huis van René Goossens, lid van de Sint-Hubertusconferentie sinds 1951 en voorzitter sinds In oktober 1965 werd Goossens voorzitter van de Bijzondere Raad van Berchem en in juni 1975 voorzitter van de Centrale Raad van Antwerpen. In die laatste functie zetelde hij ook in de Nationale Raad. Dat verklaart meteen waarom het archief niet beperkt blijft tot de Sint-Hubertusconferentie, maar dat er ook heel wat documenten van de hogere bestuursraden inzitten De eerste Belgische conferentie werd in 1842 te Brussel opgericht, onder impuls van de jonge advokaat E. Van Gansbergh. De laatste jaren is de betekenis van die Bijzondere Raad in de organisatie van het Sint- Vincentius-a-Paulogenootschap sterk afgenomen. De Belgische Nationale Raad werd officieel te Brussel geïnstalleerd in 1850, hoewel hij reeds sinds 1845 functioneerde.

3 SVaP, Conferentie Berchem, 3 Toch kan gesteld worden dat vooral de documenten i.v.m. de Sint-Hubertusconferentie belangrijk zijn. Vooral de handgeschreven verslagboeken van vergaderingen, die tot 1916 teruggaan, zijn belangwekkend. Interessant zijn ook de verslagen van de huisbezoeken van de conferentieleden. Daarnaast bevat het archief hoofdzakelijk jaarverslagen, briefwisseling, financiële overzichten en ledenlijsten. Vooral voor de sociale geschiedenis bevat dit archief heel wat interessante informatie. Het laat toe het armoedeprobleem zeer concreet te benaderen. Bovendien kan men uit het archief leren hoe het armoedeprobleem zich in de twintigste eeuw heeft ontwikkeld. Zo ziet men hoe het Sint-Vincentius a Paulogenootschap zich na de Tweede Wereldoorlog, toen de sociale voorzieningen steeds beter werden, ging heroriënteren. Geleidelijk aan werd meer aandacht besteed aan morele bijstand en werd er contact gezocht met conferenties in de ontwikkelingslanden. De inventaris werd opgebouwd volgens de structuur van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap, met achtereenvolgens de Sint-Hubertusconferentie, de Bijzondere Raad van Berchem, de Centrale Raad van Antwerpen en de Nationale Raad van België. Vervolgens komt de documentatie over andere caritatieve organisaties aan bod en tenslotte de documenten over de parochie Sint-Hubertus (met o.a. verslagen van de parochieraad).

4 SVaP, Conferentie Berchem, 4 Afdeling 1. Sint-Hubertusconferentie 1.1. Algemene werking Briefwisseling, jaarverslagen, lijsten van noodlijdenden, nota's, toespraak ; 1983; (1987). 3 omslagen Leden Ledenregister. (1979?). 1 stuk Overlijdens van leden. Overlijdensberichten, briefwisseling, persknipsels, doodsbrieven. 1943; 1957; 1979; omslag Vergaderingen Verslagen, verslagboeken ; omslagen Caritatieve zorg Verslagen van huisbezoeken, briefwisseling ; 1973; 1977; omslag Financiën Kasboek, rekeningen, brieven, onkostennota's, betalingsbewijzen ; omslagen Briefwisseling met de hogere Raden Bijzondere Raad van Berchem omslag Centrale Raad van Antwerpen omslag Hoofdraad van België omslag Contacten met andere conferenties en Bijzondere Raden Uitnodigingen, briefwisseling Sint-Paulusconferentie Antwerpen stukken Sint-Gummarusconferentie Lier stukken O.-L.-Vrouw ter Sneeuwconferentie Borgerhout stukken O.-L.-Vrouw en H.-Jozefconferentie Hoboken stuk O.-L.-Vrouwconferentie Boom stuk.

5 SVaP, Conferentie Berchem, H.-Hartconferentie Schoten-Deuzeld stuk H.-Rozenkransconferentie Wilrijk stuk Bijzondere Raad van Boom stuk.

6 SVaP, Conferentie Berchem, 6 Afdeling 2. Bijzondere Raad van Berchem 2.1. Algemene werking Ontvangen jaarrapporten van de conferenties (o.m. van St.-Hubertus). 1963; omslag Leden Ledenlijsten van de conferenties die deel uitmaken van de Bijzondere Raad ; 1965; 1972; omslag Overlijdens van leden van conferenties die deel uitmaken van de Bijzondere Raad. Overlijdensberichten, briefwisseling, doodsbrieven. 1970; ; omslag Vergaderingen Verslagen, verslagboek ; omslagen Financiën Kasboek, boekhoudkundig register (met informatie over het ledenaantal en de inkomsten en uitgaven van de conferenties) omslagen Briefwisseling met de conferenties H.-Familieconferentie Elsdonk ; 1966; 1972; omslag H.-Sakramentconferentie Berchem. 1959; 1965; ; 1972; omslag H.-Rozenkransconferentie Wilrijk. 1963; 1966; stukken Sint-Jan Vianneyconferentie Wilrijk ; stukken O.-L.-Vrouw Middelaresconferentie Berchem ; 1970; stukken H.-Familieconferentie, Sint-Jan Vianneyconferentie en Sint-Willibrordusconferentie stuk Briefwisseling met de hogere Raden Centrale Raad van Antwerpen omslag Hoofdraad van België ; omslag.

7 SVaP, Conferentie Berchem, Enquête over het oecumenisme ter voorbereiding van de plenaire zitting van de Algemene Raad te Parijs Enquêteformulieren omslag Contact met de conferentie van Boma-Kalamu in Zaïre Briefwisseling stukken.

8 SVaP, Conferentie Berchem, 8 Afdeling 3. Centrale Raad van Antwerpen 3.1. Algemene werking Jaarrapporten van de conferenties (waaronder Sint-Hubertus). 1972; omslagen Overzicht van de jaarrapporten van de conferenties. Tabellen, brief, rapport ; stukken Leden Ledenlijsten van de conferenties die deel uitmaken van de Centrale Raad ; ; omslag Overlijdens van leden van de Centrale Raad en van leden van conferenties die deel uitmaken van de Centrale Raad. Doodsbrieven, briefwisseling omslag Vergaderingen Verslagen, aanwezigheidslijsten, briefwisseling. 1970; 1974; 1976; omslag Caritatieve zorg Hulp aan het door een tornado getroffen Oostmalle. Briefwisseling. Juli omslag Specifieke activiteiten Jaarlijkse bedevaart naar Scherpenheuvel. Uitnodigingen, toespraken, briefwisseling, inschrijvingsformulieren ; ; 1965; ; 1977; omslag Plechtige jubelmis ter gelegenheid van het gouden jubileum van voorzitter J. Franck als meester van de venerabel kapel van de Sint-Pauluskerk te Antwerpen. Uitnodiging. Januari stuk Herdenkingsplechtigheid ter gelegenheid van de 400ste verjaardag van de geboorte van Vincentius a Paulo op 20 september 1981, ingericht door de Centrale Raad en door Wederzijds Hulpbetoon Antwerpen. Programma's, notities, briefwisseling, uitnodigingen, rekeningen omslag Financiën Kasstaat, rekeningen, betalingsbewijzen omslag.

9 SVaP, Conferentie Berchem, Briefwisseling met de conferenties en de Bijzondere Raden die tot de Centrale Raad van Antwerpen behoren ; omslag Briefwisseling met de hogere Raden Hoofdraad van België. 1979; omslag Algemene Raad van Parijs stuk Briefwisseling met andere Centrale Raden en conferenties Centrale Raad van Luik stuk Centrale Raad van Gent. (1985). 1 stuk Conferentie van Antheit stuk Briefwisseling met andere instellingen en met particulieren Domus Dei stukken De Grijze Kat stuk Bisdom Antwerpen stuk KADOC stukken Ph. van Lidth de Jeude stukken.

10 SVaP, Conferentie Berchem, 10 Afdeling 4. Nationale Raad van België 4.1. Algemene werking Statuten (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van mei 1924, 8 juli 1939 en 3 augustus 1946) stuk Resolutie van de plenaire zitting van de Algemene Raad te Parijs (uitgegeven door de Nationale Raad als bijlage bij het tijdschrift van de Belgische Vincentianen In Dienst). Oktober stuk Voorstel om het oude "reglement" van het internationale Sint-Vincentius a Paulogenootschap te vervangen door een nieuwe "regel". Ontwerp. (1976?). 1 stuk Briefwisseling, rapporten, uitnodigingen omslagen Samenvattend overzicht van de in 1983 ontvangen jaarrapporten van de conferenties stuk Gebeden vóór en na de zittingen van de Vincentianen. Z.d. 3 stukken Leden Ledenlijsten van de Nationale Raad. 1973; ; 1978; stukken Overlijdens van leden van de Nationale Raad. Doodsbrieven, briefwisseling, bidprentje. 1969; 1974; 1980; omslag Vergaderingen van de Nationale Raad. Verslagen, briefwisseling omslag Werkgroepen en diensten VZW Hulp aan de Conferenties van Sint-Vincentius a Paulo in de Derde Wereld. Briefwisseling, rapport, dankkaartjes omslag Werkgroep "Vernieuwing van de Sint-Vincentius a Paulovereniging". Verslagen, uitnodigingen, notities omslag Oprichting van een documentatiecentrum. Nota. Z.d. 1 stuk Caritatieve zorg Actie "Kerstmis voor allen" (of "Noël Fraternel"). Persknipsels, affiches, brochures omslag.

11 SVaP, Conferentie Berchem, Specifieke activiteiten Nationale presidentendag "Na het koncilie... open caritas!" (Brussel, 19 november 1966). Notities, verslag, persknipsel, uitnodiging, programma omslag Nationale studiebijeenkomst van de Belgische Vincentianen (Koekelberg, 21 oktober 1973). Omzendbrieven, programma's, gasten- en deelnemerslijst omslag Nationale bijeenkomst van de Belgische Vincentianen (Brussel, 4 oktober 1980). Verslag, plan, briefwisseling, uitnodigingen omslag Festiviteiten ter gelegenheid van het vierde eeuwfeest van de geboorte van Sint-Vincentius a Paulo op 24 april Uitnodigingen, krantenknipsels, programma omslag Concert ter gelegenheid van de 150ste verjaardag van het Sint-Vincentius a Paulogenootschap op 18 oktober Programma stuk Financiën Begrotingen, lijsten, tabellen, rapporten omslag Briefwisseling met de Algemene Raad van Parijs 1949; 1979; stukken Relaties met buitenlandse Nationale Raden Nationale bijeenkomst van de Vincentianen van Engeland en Wales, Hull, september Brochure, briefwisseling, misviering stukken Ontmoetingsdag van de Nederlandse Vincentiusvereniging, Amsterdam, 26 september Uitnodiging stuk Verbroedering van Belgische en Afrikaanse conferenties Open brief, rapport. (1971?). 2 stukken Varia 1958; ; 1980; omslag.

12 SVaP, Conferentie Berchem, 12 Afdeling 5. Documentatie over andere caritatieve organisaties 5.1. ADIVO (Antwerpse Dienst voor Volksontwikkeling) Informatiedag voor vrijwilligers in de caritatieve sector van Antwerpen (13 maart 1971?). Rapport, notities, programma. (1971?). 4 stukken Aktie Vila Nova (ter verbetering van de volksgezondheid en de leefomstandigheden in het Braziliaanse dorpje Vila Nova) Rapporten. (1985). 3 stukken Assises du Travail Social (georganiseerd door de Franstalige Cultuurcommissie m.m.v. de Sint-Vincentius a Paulovereniging) Rapport. Z.d. 1 stuk Belgisch Forum van Strijd tegen de Armoede (waaronder de Sint-Vincentius a Paulovereniging) Rapporten, informatiebrochure. 1982; (1984). 3 stukken Beweging van mensen met laag inkomen en kinderen in Groot- Gent Informatiebrochures (1985). 2 stukken Caritas Catholica bisdom Antwerpen Nota's, verslagen en brieven i.v.m. hulp aan noodlijdenden, programma ; omslag CCI (Caritas-Confederatie van Instellingen) Omzendbrieven i.v.m. het v.z.w.-statuut van de verschillende aangesloten instellingen stukken Centrum voor Buitenlandse Werknemers Persknipsel. Z.d. 1 stuk.

13 SVaP, Conferentie Berchem, Collectief Charles Fourier Rapport Allocation universelle : qu'en pensez-vous?, opgesteld op vraag van de Koning Boudewijn Stichting stuk ESCAP (European Social and Community Action Programme) Rapport Europees akkoord aangaande het "systematisch interventieprogramma" (SIP) tegen sociale uitsluiting. Z.d. 1 stuk Forum de Lutte contre la Pauvreté à Charleroi Perscommuniqué stuk Foyer Brussel Omzendbrief stuk Foyer de la Providence Libanon Omzendbrief stuk Interparochiaal Secretariaat Antwerpen Omzendbrief, pamflet. Z.d. 2 stukken Katholieke Vereniging voor Gehandicapten Informatiebrochure. Z.d. 1 stuk Maatschappij ter Bescherming van de Doofstommen Dankkaartje. Z.d. 1 stuk OCIPE (Office Catholique d'information sur les problèmes européens) Brief, verslag van een vergadering stukken Oostpriesterhulp Omzendbrief, brief, pamflet, foto stukken Platform voor Voluntariaat Intentieverklaring stuk.

14 SVaP, Conferentie Berchem, Rode Kruis België, afdeling Antwerpen Uitnodiging, omzendbrief, postkaart, medisch attest stukken Shisha Seva (organisatie die zich bezighoudt met peterschap en adoptie van Indische kinderen) Briefwisseling omslag Sinterklaasaktie Statistisch overzicht stuk Sociaal Restaurant Snijboontje te Brussel (opgericht op initiatief van de Sint-Vincentius a Paulovereniging en het opvangcentrum "De Groene Poort" te Molenbeek) Rapport, informatiebrochures, persknipsel (1985). 4 stukken Solival (uitleendienst van medische en technische middelen voor zieken en gehandicapten) Informatiekrantje. Z.d. 1 stuk Verbond der Werken voor Hulpbetoon en der Medico-Sociale Diensten (Caritas Catholica) Omzendbrieven, uitnodigingen, organigram omslag Verbond van Katholieke Werkgevers Deelnemerslijst stuk Voedselbank (m.m.v. de Sint-Vincentius a Paulovereniging) Statuten, persknipsels, enquêteformulieren, reglement stukken Wederzijds Hulpbetoon Antwerpen (de vroegere Dames van Liefdadigheid van Sint-Vincentius a Paulo) Briefwisseling, brochures, uitnodigingen, persknipsel. 1967; 1970; ; ; omslag Ziekenzorg Elsdonk Verslag van een vergadering stuk.

15 SVaP, Conferentie Berchem, Varia 1957; 1973; 1975; 1983; omslag.

16 SVaP, Conferentie Berchem, 16 Afdeling 6. Parochie Sint-Hubertus Berchem 6.1. Vergaderingen Parochieraad Verslagen, uitnodigingen, statuten. 1970; 1972; omslag Caritatieve organisaties Dames van Barmhartigheid. Ledenlijsten, persknipsel, briefwisseling stukken Welzijnszorg Sint-Hubertus (overkoepelende organisatie bestaande uit de Sint- Vincentius a Paulovereniging, Beuzzeke, Zieken- en bejaardenzorg en de hobbyclub). Verslagen van vergaderingen, lijst van straatverantwoordelijken, briefwisseling. 1975; stukken Specifieke activiteiten Gouden priesterjubileum pastoor F. Vetters. Gelegenheidsgedicht, bidprentje stukken Tentoonstelling Het woord Gods in geschrift, beeld en muziek, 8-9 september Uitnodiging stuk.