Gemeente van Jezus Christus,

Transcriptie

1 Zondag 7 augustus Maranathakerk, gezamenlijke dienst met de Bergkerk, ds. Martine Nijveld Preek bij PSALM 147 (gelezen uit 150 psalmen vrij van Huub Oosterhuis) en Lukas 12: (Nieuwe Bijbelvertaling 2004) Gemeente van Jezus Christus, vandaag een dienst vol liederen uit de nummers 1 t/m 150 Dat betekent dat we alleen berijmde psalmen en andere psalmbewerkingen zingen En het enige nummer boven de 150: 367g was ook een psalmregel Waarom zou je in een dienst alleen psalmen zingen? Ik ben opgegroeid in een kerk waar we dat standaard deden: we zongen alleen psalmen, psalmen in de oude berijming, misschien ook nog wel op hele noten, maar dat ben ik een beetje kwijt Het was mij niet meteen een vreugde om in mijn jeugd niets anders dan psalmen te zingen in de kerk - en dat maakt de vraag dus alleen maar groter waarom ik dat voor vandaag voorstelde samen met u te doen Alleen maar psalmen zingen Het heeft iets te maken met een driedaagse over de psalmen, die ik onlangs volgde in het kader van de permanente educatie voor predikanten. Drie dagen in de weer met psalmen. Lezingen en workshops over de opbouw van het psalmboek, over Jezus en de psalmen, psalmen in de joodse traditie, psalmen in het pastoraat,

2 dichters geïnspireerd door de psalmen, ethische vragen bij de wraakpsalmen, en nog veel meer Het waren boeiende dagen. Maar wat misschien wel de meeste indruk op mij maakte, was de verbindende kracht van de psalmen. De deelnemers aan deze cursus kwamen uit de breedte van de kerk, van links tot rechts, van orthodox tot vrijzinnig. Ik kan u zeggen dat zo n gemengd gezelschap niet standaard is bij cursussen. Maar blijkbaar kunnen we allemaal iets met die psalmen hebben Kunnen psalmen verbinden In ons nieuwe liedboek hebben we naast de 150 berijmde psalmen, op de Geneefse melodieën, zoals we die al langer kenden, ook psalmen met een a, b, c, d etc. etc.. We zongen er een aantal: 8 a, 146 c, en gaan er nog wat zingen: 103 c en 150 a. En die psalmbewerkingen met een letter erbij brengen andere zangtradities in beeld: liederen uit Taizé en Iona, liederen uit de Anglicaanse traditie, vrijere psalmbewerkingen van Luther, Paul Gerhardt en anderen, teksten van toen, teksten van dichters van nu, plechtige teksten, speelse verwoordingen. We komen onberijmde psalmen tegen, beurtzangen, antifonen, kloostermanieren van zingen Ook zo blijkt de verbindende kracht

3 van psalmen: verschillende tradities verbonden Zoveel verschillende manieren van zingen: aloude manieren, nieuwe manieren van zingen. Vroeger en nu. Verleden en heden. Verschillende werelden. En die verbindende kracht merk je het best als je gewoon maar samen gaat zingen. Dat hebben we bij die cursus dan ook heel veel gedaan: van gregoriaans tot zingen op hele noten tot bewerkingen van Karel Eijkman. Er is weinig dat zo verbindt als samen zingen. Goed dus ook om als gemeente bestaande uit verschillende stromen, wijken, kerken, mensen met eigen wijze van geloven, samen te zingen Samen zingend worden we een gemeenschap Zijn we veelstemmig eenstemmig Om de woorden uit het Evangelie te gebruiken: de psalmen zou je een schat kunnen noemen, een geldbuidel die niet verslijt, één met eeuwigheidswaarde - een schat die niet opraakt, niet verslijt, telkens nieuw, onuitputtelijk En waar je schat is, zal je hart zijn. Een schat die je leven kleurt, je richting bepaalt

4 Psalmen hebben die verbindende kracht zeker ook om hun inhoud. Universele gevoelens worden er verwoord: dank, blijdschap, klacht, het gevoel er alleen voor te staan, van god en mensen verlaten, lofprijzing op de schepping, de schoonheid van het leven, het goede, de vragen van recht en onrecht, de roep om vergelding, rechtzetten wat is kromgegroeid, kreten van hoop en wanhoop, schreeuwen en jubelen, hemelhoog juichend tot de dood bedroefd, alles komt in de psalmen voorbij, heel onze mensenwereld, de diversiteit van ons leven denken voelen Het zou aardig kunnen zijn om bij de koffie na de dienst een ander eens te vragen of hij of zij een lievelingspsalm heeft, een psalm die iets of veel betekent of betekend heeft, een psalm waarmee je leeft Vandaag hoorden we psalm 147 in een vrije weergave van Huub Oosterhuis. Uit zijn boek 150 psalmen vrij. Ik vind ze erg mooi, maar wordt ook wel weer aan het denken gezet toen iemand zei dat zijn taal wellicht niet te begrijpen is voor dertig-min. Omdat het een beetje Bommel-taal is. U weet wel van Marten Toonder, Tom Poes, heer Bommel en zo. Met alle plechtigheid.

5 Maar goed, psalm 147. De laatste jaren is steeds meer oog gekomen voor het psalmboek als geheel. Eerder bestudeerde men elke psalm min of meer als een aparte grootheid, werd een psalm als op zichzelf staand gezien. Een lied op zich. Tegenwoordig ziet men meer dat ook het psalmboek als geheel een verhaal zou kunnen vertellen. Al die psalmen samen vertellen het verhaal van een volk, een volk dat op weg gaat met de Tora, de leefregels van God, een volk dat een spoor probeert te trekken te midden van de chaos in de wereld, wat is goed, wat is kwaad? Een belangrijke rol ziet men daarbij weggelegd voor de koning, een koning als David, een goede leider, een koning die recht doet, de armen steunt Maar de koningen vallen tegen, de leiders geven niet het goede voorbeeld, integendeel, de leiders van een volk brengen ons maar al te vaak in verwarring, brengen verdeeldheid, zaaien angst Ze trekken macht naar zich toe, we zien het elke dag. Ik hoef de namen niet te noemen Het gebral. Het volk raakt in een crisis, ballingschap, Babel, kleine mensen raken in de verdrukking, waar moeten we het zoeken, komt het ooit nog goed, vanwaar komt onze hulp, maar langzaam maar zeker, door de diepte heen, wordt de hoop hervonden

6 en ziet men steeds meer dat het koningschap van God zelf moet komen, van de andere kant, dat God het koninkrijk zal vestigen op aarde, een koninkrijk dat anders zal zijn. In de woorden van het Evangelie: het Koninkrijk is iets wat God ons wil schenken, wil geven Het wordt je gegeven, het koninkrijk, Gods goede land, het is geschenk, geen bezit. Niet om te veroveren met geweld, op anderen, niet om anderen om te vertrappen, het wordt je gegeven, aangereikt Geven is het kernwoord En psalm 147 is één van de psalmen die vertelt hoe dat goede land, dat koningschap van God, eruitziet: het zingt over meegaan met mensen in ballingschap, verdreven uit hun land, op de vlucht. Het zingt over hoop en troost, heel breekbaar, ontroerend klinken de woorden: toen mijn hart was gebroken, heb jij, voorzichtig, de stukken gelijmd. Er wordt gezongen over paardenkracht, soldatenmacht, die god niet behaagt, maar wel zachte krachten, vriendentrouw

7 Een ander koninkrijk op een presenteerblaadje Alsjeblieft Doe er wat mee. Met dit geweldige visioen. In het evangelie is het maar een kleine stap van het geven van de Vader naar het geven onderling van mensen. Bijna in één adem gaat het van de Vader die jullie dit Koninkrijk wil geven, deze schat wil schenken, naar de oproep om los te komen van je bezit, van wat je hebt, van je hebberigheid. de oproep om aalmoezen te geven, of wellicht beter gezegd: vrij-gevig te leven, barmhartig en mild. Het is een doorgaande beweging van Gods geven naar ons gevend leven. Geen schatten voor jezelf, de schat van God is er één om uit te delen En zo worden de leerlingen opgeroepen op de gordel om te doen Om klaar te staan Het zijn woorden die ons verbinden met het Exodusverhaal, het verhaal van de uittocht: gordel om, de voeten vrij, klaar om op weg te gaan Want het is geen schat om in schuren te bewaren, zoals het verhaal van vorige week vertelde, het verhaal van de rijke, het gaat aan het verhaal van vandaag vooraf, die rijke die zijn schatten in schuren opslaat, zijn eigen schuren, steeds grotere voorraadschuren, voor hemzelf alleen.

8 Maar het is een schat in je buidel, een schat aan je gordel, een schat om mee op weg te gaan, onderweg te zijn, samen met al die mensen die op weg zijn, onderweg zijn En zo doet het evangelie iets met onze blikrichting. Hoe kijk je? Jezus stelt ons het koninkrijk voor ogen. Het goede land van God. En roept op om met die ruime, milde blik om je heen te zien. Zoals bezongen in psalm 147: vrede, open poorten voor iedereen, water en eten genoeg Samen delen. De weg van de liefde. In het vervolg op het evangelie naar Lukas, het boek Handelingen, wordt dat samen leven, samen delen heel concreet getekend en zien we een gemeente die haar brood deelt, haar geld deelt, verantwoordelijkheid neemt voor elkaar, oefent in gemeenschap, zorgt voor de armen, het woord samen voor het woordje ik. Zo kan het dus. Verbindend leven. En het kan niet anders of het samen psalmen zingen zet ons tot zo n leven aan. Halleluja! Amen!