[Uitzending 334: Handelingen 10:39 t/m 11:30]

Transcriptie

1 [Uitzending 334: Handelingen 10:39 t/m 11:30] In de vorige uitzending hebben we al gelezen over Cornelius (de Romeinse hoofdman) en Petrus die uit Joppe is geroepen om aan Cornelius en zijn huisgenoten het evangelie door te geven. In het leven van Petrus moest het tot de ontdekking komen: dat God geen onderscheid maakt tussen mensen. Hij aanvaardt ieder die ontzag voor Hem heeft en die doet wat Hij wil, ongeacht tot welk volk die persoon behoort. Hij heeft het volk van Israël de heerlijke boodschap van vrede gebracht, door Jezus Christus, de Here van allen (Hand.10:34 t/m 36). De Here Jezus is als eerste gekomen voor het volk Israël. Zijn verlossingswerk is niet alleen voor Israël maar voor alle volken. Dat was de ontdekking van Petrus: God maakt geen onderscheid tussen mensen. Handelingen 10 vers 38 t/m 40: U hebt vast wel gehoord van Jezus van Nazareth, de man aan wie God de Heilige Geest en grote kracht gaf. Hij trok het land door en deed heel veel goeds. Hij genas alle mensen die in de macht van de duivel leefden, want God was met Hem. Wij hebben met eigen ogen gezien wat Hij allemaal heeft gedaan, zowel in Jeruzalem als in heel Israël. Het volk heeft Hem gedood door hem te kruisigen. Maar God heeft Hem op de derde dag na zijn dood weer levend gemaakt en Hem aan enkele mensen laten zien, Petrus verkondigt aan Cornelius en zijn huisgenoten de feiten over de Here Jezus. Hij getuigt ook van de opstanding. De enkele mensen aan wie Hij is verschenen blijken er (naar 1 Korinthiërs 15:6) meer dan 500 te zijn geweest. Handelingen 10 vers 41 t/m 43: Maar God heeft Hem op de derde dag na Zijn dood weer levend gemaakt en Hem aan enkele mensen laten zien, aan getuigen die tevoren door God waren uitgekozen, niet aan het grote publiek, maar aan ons, die met Hem hebben gegeten en gedronken, nadat Hij uit de dood was opgestaan. Hij heeft ons opdracht gegeven dit nieuws bekend te maken en de mensen te verzekeren dat Jezus door God is aangesteld om recht te spreken over de levenden en de doden. Alle profeten hebben over Hem gesproken. Zij hebben verklaard dat ieder die in Hem gelooft, door Zijn naam vergeving van zonden krijgt. TTB - NL - TWR - CW 1

2 In de woorden die met Hem hebben gegeten en gedronken ligt het bewijs besloten dat Jezus lichamelijk is opgestaan. Bovendien houdt het samen eten en drinken in, dat de Here Jezus na Zijn opstanding een diepgaand contact heeft gehad met Zijn apostelen. De Here zal pas verschijnen aan de hele mensheid, inclusief het Joodse volk, wanneer Hij in heerlijkheid terugkeert op aarde. Tot die tijd zijn de apostelen en daarna de gemeente de getuigen van Zijn opstanding door de kracht van de Heilige Geest. Handelingen 10 vers 44 t/m 48: Terwijl Petrus nog sprak, viel de Heilige Geest op allen die naar hem luisterden. De Joodse volgelingen van Jezus die met Petrus waren meegekomen, waren verbaasd dat de Heilige Geest ook aan mensen van een ander volk was gegeven. Maar er was geen twijfel mogelijk, want zij hoorden hen in vreemde talen spreken en God verheerlijken. Wie kan er nog bezwaar tegen hebben dat deze mensen gedoopt worden, zei Petrus, nu zij, net als wij, de Heilige Geest hebben ontvangen? Hij gaf de andere volgelingen van Jezus opdracht hen in de naam van Jezus Christus te dopen. Cornelius vroeg hem nog een paar dagen te blijven. Petrus is niet in staat zijn toespraak af te maken, want zijn woorden worden onderbroken door een uitstorting van de Heilige Geest over allen die naar de verkondiging van het Evangelie luisteren. Hier is de uitstorting van de Heilige Geest een bevestiging van de laatste woorden van Petrus: een ieder die gelooft zal vergeving van zonden ontvangen. Bovendien neemt de HERE opnieuw het initiatief. Daarmee wordt voorkomen dat de Joodse gelovigen er op gaan aandringen, dat Cornelius en de zijnen eerst moeten worden besneden, voordat zij gedoopt kunnen worden. Verder krijgt Petrus op deze wijze ook steun bij zijn verantwoording aan de Joodse gelovigen in Jeruzalem. Het is namelijk onmogelijk om mensen die God vervuld heeft met de Heilige Geest als onheilig of onrein te beschouwen. Op grond van hun geloof in de Here Jezus werden zij vervuld met de Heilige Geest. Naast Hand.11 verwijst Petrus ook in Hand.15 naar dit voorval als bewijs dat de heidenen ook de Heilige Geest hebben ontvangen en, dat ook zij gered zijn (net als de Joden) door de genade van de Here Jezus Christus. TTB - NL - TWR - CW 2

3 De algemene gedachtegang bij de Joden was dat de weg tot het heil van de HERE altijd ging via de besnijdenis, d.w.z. via de inlijving in het Joodse volk. De gelovigen uit de besnijdenis herkenden de vervulling met de Heilige Geest aan de uitingen van vreemde talen (tongentaal) en lofprijzing. Lucas heeft het hier niet meer over het spreken in tongen met als doel om in bestaande talen de grote daden van God te proclameren. In Hand.10 is het spreken in tongen een bekend verschijnsel geworden in de gemeente en heeft een functie gekregen in de lofprijzing (1 Kor.14:15) en in het persoonlijk gebed tot opbouw van het geloof (1 Kor.14:2). Het ontvangen van de Heilige Geest is voor Petrus een teken en bewijs dat het geloof van Cornelius en de zijnen door de HERE is geaccepteerd. Daarom is Petrus van mening dat niemand er nog bezwaar tegen kan hebben dat deze mensen gedoopt worden. Men zou zich kunnen afvragen of na de vervulling met de Heilige Geest de doop in water nog wel nodig was, maar voor Petrus was dat geen vraag. De doop op gezag van de naam van Jezus was door de Here Zelf ingesteld en bevolen (Matth.28, Hand.2 en 19). Cornelius vroeg hem nog een paar dagen te blijven. Na de doop wordt Petrus uitgenodigd nog een paar dagen te blijven om verder onderwijs te geven. Het is duidelijk dat Petrus dan bij Cornelius heeft gelogeerd en ook met deze christenen uit de heidenen heeft gegeten. Hij beschouwde Cornelius en de zijnen als heilig en rein. De Here had hem duidelijk gemaakt, dat hij niet bang hoefde te zijn dat hij zich door hun eetgewoonten zou verontreinigen. Daarom heeft Petrus ook geen druk op Cornelius uitgeoefend om zich alsnog te laten besnijden en de Joodse spijs- en reinigingswetten in acht te nemen. Handelingen 11 vers 1 t/m 3: De overige apostelen en de volgelingen van Jezus die in Israël woonden, hoorden dat nu ook mensen van een ander volk het woord van God hadden aangenomen. Toen Petrus weer in Jeruzalem kwam, maakten de Joodse gelovigen hem het verwijt dat hij met mensen van een ander volk was omgegaan en zelfs met hen had gegeten. Het bericht over de bekering van Cornelius bereikt de andere apostelen, die zich in Jeruzalem bevinden, alsook de volgelingen van Jezus in Israël. In eerste instantie zijn zij helemaal niet blij met dit nieuws. TTB - NL - TWR - CW 3

4 Zij zien de bekering van Cornelius niet als een eenmalig en op zichzelf staand gebeuren, zoals bij de Ethiopische minister van financiën uit Hand.8. Hun vraag is: kunnen de heidenen zonder dat zij eerst Jood worden, tot bekering komen en gered worden? En: zijn de Joodse gelovigen in hun contacten met de heidenen niet gebonden aan de Joodse spijs- en reinigingswetten? In de komende verzen openbaart zich voor het eerst een meningsverschil onder gelovigen. Het is een meningsverschil dat zal leiden tot een diepgaand conflict; is er door het houden van de wet gerechtigheid voor God te verkrijgen, óf ontvangt men de gerechtigheid van de HERE door het geloof in Jezus Christus? Hoe zal dit aflopen en wat zullen de gevolgen zijn? Handelingen 11 vers 4 t/m 10: Petrus legde hun uit wat er precies gebeurd was. Hij vertelde eerst dat hij in Joppe had gelogeerd. Terwijl ik daar aan het bidden was, zei hij, kreeg ik een visioen. Ik zag iets neerdalen wat op een groot kleed leek. Het werd aan de vier hoeken uit de hemel neergelaten tot vlak voor mijn voeten. Toen ik erin keek, zag ik allerlei zoogdieren, reptielen en vogels. Ik hoorde een stem tegen mij zeggen: Sta op, Petrus! U mag er net zo veel van slachten en eten als u wilt. Maar ik antwoordde: Nee, Here, ik heb nog nooit iets gegeten wat mij als Jood verboden is. Maar de stem kwam nog een keer: Als God iets rein noemt zodat u het mag eten, dan mag u het niet onrein noemen! Dit gebeurde drie keer en toen werd het kleed met de dieren weer in de hemel opgetrokken. De beschuldiging aan het adres van Petrus is toegespitst op de gedachte dat hij bij zijn prediking tot de heidenen de spijs- en reinigingswetten heeft overtreden. Dat er achter deze aanklacht veel meer schuilgaat, blijkt uit vers 18. Hun bezwaren waren niet beperkt tot het eten van onrein voedsel, maar tegen het feit dat Petrus hen had laten dopen, zonder dat zij eerst waren besneden. Dat trouwens het eten met heidenen nog lange tijd een moeilijk punt bleef, blijkt uit Gal.2:12. Petrus gaat verder met zijn uitleg van wat er precies is gebeurd. Handelingen 11 vers 11 t/m 15: Op dat moment kwamen er drie mannen aan bij het huis waar ik logeerde. Zij waren door iemand uit Caesarea gestuurd om mij te halen. TTB - NL - TWR - CW 4

5 De Geest zei dat ik zonder aarzelen met hen moest meegaan. En deze zes broeders besloten met mij mee te reizen. Toen wij bij die man in Caesarea thuis kwamen, vertelde hij ons dat hij een engel had gezien. De engel was voor hem gaan staan en had gezegd: Stuur een paar mannen naar Joppe om een zekere Petrus te halen. Die zal u en al uw huisgenoten vertellen hoe u gered kunt worden. Ik had nauwelijks iets gezegd of de Heilige Geest viel op hen, net als in het begin op ons. Petrus verdedigt zijn handelwijze door zijn medegelovigen de hele geschiedenis ordelijk te vertellen. Op beknopte wijze wordt nu Handelingen 10 naverteld. Uit het feit dat Lucas ook deze vertelling weer opneemt, kunnen we afleiden dat hij dit zeer belangrijk vindt. De verkondiging van het Evangelie aan de niet- Joden (heidenen) is inderdaad een keerpunt in de nog jonge geschiedenis van de gemeente van Christus. Krachtig wordt daarbij naar voren gebracht dat het de HERE Zelf is Die alles zo heeft geleid. Handelingen 11 vers 16 en 17: Dat deed mij denken aan iets dat de Here eens tegen ons heeft gezegd: Johannes doopte met water, maar u zult met de Heilige Geest gedoopt worden. Als God hun dezelfde gave heeft gegeven als ons, die al in de Here Jezus Christus geloofden, wie ben ik dan dat ik God zou kunnen tegenhouden? Petrus vertelt nu hoe hij op dat moment moest denken aan woorden van de Heiland. In Hand.1:5 bracht de Here Jezus een uitspraak van Johannes de Doper in herinnering: U hebt gezien dat ik met water doop. Maar na mij komt er Iemand die belangrijker is dan ik. Ik ben het niet eens waard de riem van Zijn sandalen los te maken. Hij zal u dopen met de Heilige Geest en met vuur (Luc.3:16). De aanleiding waardoor Petrus aan dit woord van de Here moest denken, is duidelijk. In Hand10:37 had hij Cornelius en zijn huisgenoten net over de doop van Johannes verteld. Uit de woorden van Petrus kunnen wij twee conclusies trekken. Ten eerste: De belofte van Jezus: over enkele dagen zullen jullie met de Heilige Geest gedoopt worden was voor de apostelen en de aanwezige discipelen. Maar volgens Hand.2:39 ook voor u en uw kinderen (het volk Israël) en nog verder: en ook aan de verre, vreemde volken. TTB - NL - TWR - CW 5

6 Als nu de heidenen ook de Heilige Geest hebben ontvangen, moeten zij ook tot het volk van God gerekend worden. En wanneer de heidenen nu al de Heilige Geest hebben ontvangen, dan is het logisch, dat zij ook gedoopt moeten worden. Daarom gaf Petrus in Hand.10:48 de andere volgelingen van Jezus opdracht, Cornelius en alle anderen die naar Petrus luisterden, te dopen in de naam van Jezus Christus. Handelingen 11 vers 18: Toen de anderen dit hoorden, waren zij gerustgesteld. Zij loofden God. Het is dus ook voor andere volken, zeiden zij. God laat ook onder hen mensen tot bekering komen, zodat zij eeuwig leven hebben. De overige apostelen en de volgelingen van Jezus die in Israël woonden waren door de uitleg van Petrus overtuigd. Zij werden stil en begonnen God te loven. Zij konden niet anders dan toegeven dat de bekering van Cornelius en de zijnen geheel het werk van de HERE was. Dat werk mochten zij niet proberen tegen te houden. In een later stadium zal hetzelfde probleem in een verhevigde vorm terugkeren, wanneer er voor het eerst gemengde gemeenten ontstaan van Joden en heidenen samen. In Hand.15:1 komen we het probleem in de gemeente van Antiochië tegen. Handelingen 11 vers 19 en 20: De gelovigen die na de marteldood van Stefanus voor de vervolging gevlucht waren, kwamen onder andere in Fenicië, Cyprus en Antiochië. Overal vertelden zij de Joden over Jezus, alleen aan de Joden en aan niemand anders. Maar sommigen van die vluchtelingen waren afkomstig uit Cyprus en Cyrene. Toen zij in Antiochië kwamen, spraken zij ook met niet-joodse mensen en vertelden hun over de Here Jezus. Met vers 19 begint een nieuwe fase in de verbreiding van het Evangelie. Het gaat wel om een logische voortzetting van het voorgaande. Tot nog toe was de verkondiging van het evangelie gekomen in Jeruzalem, Judea en Samaria, nu komt de verkondiging buiten de grenzen van Israël aan de orde. Het was al begonnen na de dood van Stefanus toen onder de vervolgingen vele gelovigen Joden moesten vluchten en verstrooid werden, tot ver in Damascus, Fenicië, Cyprus en Antiochië. Sommige van deze (Griekssprekende) Joden waren van geboorte uit deze streken afkomstig en keerden nu terug. TTB - NL - TWR - CW 6

7 Vanzelfsprekend verkondigden zij de Blijde Boodschap aan hun vroegere Joodse geloofsgenoten en de Jodengenoten uit de heidenen. Een prediking van het Evangelie aan heidenen die geen Jodengenoot waren geworden kwam niet in hun gedachten op om de redenen die in Hand.10 en 11 aan de orde kwamen. Fenicië is het kustgebied ten noorden van Israel (Libanon) met als belangrijkste steden Tyrus en Sidon. Er werden nu christelijke gemeenten gesticht. Nog noordelijker ligt Antiochië, destijds de hoofdstad van Syrië en na Rome en Alexandrië de derde stad van het Romeinse rijk, een wereldstad. Handelingen 11 vers 21 en 22: En de Here hielp hen, zodat velen van hen ook in Hem gingen geloven en zich tot Hem bekeerden. De volgelingen van Jezus in Jeruzalem hoorden ervan en stuurden Barnabas naar Antiochië. Hoe deze Joodse gelovigen er toe kwamen om aan de heidenen het evangelie te prediken weten we niet. Op een of andere manier moet de Heilige Geest hun daartoe een openbaring hebben gegeven. Het is ook mogelijk dat zij al van de bekering van Cornelius en de zijnen hadden gehoord. Het bericht over de bekering van heidenen in Antiochië zal de moedergemeente in Jeruzalem hebben bereikt kort na de bekering van Cornelius en de zijnen. Toen was de Evangelieverkondiging in Antiochië al enkele jaren aan de gang. Tussen de vervolging door Saulus en zijn terugkeer naar Jeruzalem lag een periode van drie jaar (Gal.1:18). De afvaardiging van Barnabas naar Antiochië had min of meer dezelfde functie als de uitzending van Petrus en Johannes naar Samaria (Hand.8). Barnabas moest de gemeente gaan bezoeken, onderwijs geven en verslag uitbrengen naar Jeruzalem. Men had geen betere man kunnen uitkiezen. Hij stond goed bekend bij de apostelen en Johannes Marcus was zijn neef (Kol.4:10). Barnabas was geboren op Cyprus en sprak Grieks. Hij zou zich zeker verdienstelijk kunnen maken bij de gelovige Joden uit Cyprus en Cyrene. Zijn Levitische afkomst doet vermoeden dat hij een grondige kennis had van het OT en in staat om onderwijs te geven. TTB - NL - TWR - CW 7

8 Het feit dat de gemeente van Jeruzalem hem afvaardigt maakt duidelijk, dat Barnabas het vertrouwen van de gemeente uit Jeruzalem genoot. Handelingen 11 vers 23 en 24: Toen hij daar aankwam en zag wat voor grote dingen God deed, was hij heel blij. Hij spoorde allen aan eens en voorgoed te besluiten de Here trouw te blijven, wat het hun ook zou kosten. Barnabas was een goed man, vol van de Heilige Geest en met een sterk geloof. Daarna werden nog veel meer mensen volgelingen van Jezus. Hoewel Barnabas een Leviet was (Hand.4:36), vinden we bij hem geen wettische houding. Volgens Gal.2 had Barnabas er geen moeite mee om met heidense gelovigen aan één tafel te eten. Hij had het visioen van Petrus serieus genomen. Mede onder de leiding van Barnabas (13:1) werden veel Joden en heidenen toegevoegd aan de gemeente te Antiochië. Handelingen 11 vers 25 en 26: Barnabas vertrok naar Tarsus om Saulus op te zoeken. Toen hij hem had gevonden, ging hij met hem naar Antiochië. Daar waren zij samen een heel jaar bij de volgelingen van Jezus te gast en gaven vele mensen onderwijs. In Antiochië werden de volgelingen van Jezus Christus voor het eerst christenen genoemd. Toen de gemeente in Antiochië begon te groeien, ontstond er een toenemende behoefte aan leiders en leraars. Eén man was voor die taak bij uitstek geschikt: Saulus. Barnabas had hem in Jeruzalem leren kennen en hoewel het verblijf van Saulus daar van korte duur was geweest, waren beide mannen bevriend geraakt. Saulus had indertijd voor een aanslag van de Joden moeten uitwijken naar zijn geboortestad Tarsus in Cicilië. In de wereldstad Antiochië worden de discipelen (de gelovigen) voor het eerste christenen genoemd. In het NT wordt deze benaming niet door de gelovigen zelf gebruikt. Zij komt oorspronkelijk uit de mond van ongelovigen die de gelovigen aanduidden als partijgenoten of volgelingen van Christus. Handelingen 11 vers 27 t/m 30: In die tijd kwamen er uit Jeruzalem enkele profeten naar Antiochië. Een van hen, Agabus, voorspelde dat er een grote hongersnood in dat gebied zou komen, de Heilige Geest had hem dat duidelijk gemaakt. Die hongersnood kwam inderdaad tijdens de regering van keizer Claudius. TTB - NL - TWR - CW 8

9 Daarom besloten de christenen van Antiochië hun geloofsgenoten in Judea te helpen. Ieder van hen gaf zo veel als hij kon missen. En zij stuurden Barnabas en Saulus naar de leiders van de christenen in Jeruzalem om de gift te overhandigen. De bediening van profeet is in het NT naast die van apostel zeer belangrijk. De profeten worden in het boek Handelingen maar een paar keer genoemd maar hun invloed is in vele brieven te bemerken. Eén van deze profeten was een zekere Agabus, die in Hand.21:10 opnieuw wordt geïntroduceerd. Geïnspireerd door de Heilige Geest geeft hij aan dat er een grote hongersnood zal komen. Het voorval dat hier wordt vermeld, is ook bekend in de algemene geschiedenis. We herinneren ons dat Saulus een van degenen was geweest die de gemeente in Jeruzalem had vervolgd en wilde vernietigen. Prachtig om te zien dat hij nu meehelpt om de gemeente te steunen. In de volgende uitzending lezen we verder in Handelingen 12. TTB - NL - TWR - CW 9