zo 30 oktober u - concertzaal BRUSSELS PHILHARMONIC O.L.V. MICHEL TABACHNIK & KATIA VEEKMANS (PIANO) Moessorgski, Tsjaikovski & Brahms

Transcriptie

1 zo 30 oktober u - concertzaal BRUSSELS PHILHARMONIC O.L.V. MICHEL TABACHNIK & KATIA VEEKMANS (PIANO) Moessorgski, Tsjaikovski & Brahms

2 PROGRAMMA Duur concert 114 (incl. pauze) Modest Mussorgsky arr. Rimski-Korsakov Piotr Ilyich Tchaikovsky Night on Bald Mountain Nacht op de kale berg Pianoconcerto nr. 1 in bes, op. 23, TH 55 I. Allegro non troppo e molto maestoso II. Andantino semplice III. Allegro con fuoco Katia Veekmans: piano solo PAUZE Johannes Brahms Symfonie nr. 1 in c, op. 68 I. Un poco sostenuto II. Andante sostenuto III. Un poco allegretto e grazioso IV. Adagio; Più andante; Allegro non troppo, ma con brio

3 MODEST MOESSORGSKI NACHT OP KALE BERG Modest Moessorgski ( ) schreef zijn symfonisch gedicht Nacht op de kale berg in In feite gaat het om een oud volksverhaal. Naar verluid schreef Moessorgski het werk danig geïnspireerd door de Totentanz van Franz Liszt, die eveneens het thema van het Dies Irae (Dag des oordeels) liet doorschijnen. Op de berg Triglaw, in de volksmond de Kale berg genoemd (nabij Kiev), komen op een nacht heksen bijeen om de duivel te ontmoeten. In de muziek hoor je duidelijk de aankomst van de heksen. Het hele orkest gaat tegen de achtergrond van de wervelende violen flink tekeer, en de orkestklank wordt alsmaar heviger. De compositie werd bekend in het arrangement van Rimski-Korsakov, die de scherpe randen van de Moessorgski s gewelddadige partituur wel wat bijvijlde. Door de dissonante en demonische klanken wat te temperen, zorgde hij voor een iets conservatievere orkestratie. Ook zorgde hij voor een ander einde. Op het hoogtepunt breekt het tumult plotseling af. In een naburig dorpje klingelt de kerkklok. De morgen breekt aan en de demonen raken hun macht kwijt. Klarinet en fluit zingen een vredige melodie tot slot. JOHANNES BRAHMS SYMFONIE NR. 1, OP. 68 IN C Johannes Brahms ( ) werd net als Felix Mendelssohn geboren in Hamburg. En net als Mendelssohn was hij overtuigd van de waarde van het nalatenschap van de vorige generaties componisten. Mendelssohn en Brahms oriënteerden zich op de Eerste Weense school (Beethoven, Mozart, Haydn), terwijl Liszt en Wagner, die beiden gerekend werden tot de Neudeutsche Schule, zochten naar nieuwe vormen. Maar Liszt en zijn gelijkgezinden gingen volgens Brahms te ver. Brahms, die stond voor ernst en traditie, zag de noodzaak niet om nieuwe genres te ontwikkelen. Hij verkoos nieuw leven te blazen in de bestaande genres en de moderne, romantische principes toe te passen op de vormen die al bestonden. Schumann steunde de jonge componist en zorgde voor een belangrijke duw in de rug. Brahms demonstreerde zijn visie in alle genres: pianomuziek, kamermuziek, orkestmuziek, concerti, liederen en

4 koorwerken. Een opera schreef hij nooit, wat zijn positie als antipode van Wagner ook versterkte. De Eerste Symfonie is een mooie illustratie van Brahms standpunt. Ze werd geschreven naar Beethovens model van de monumentale heroïsche symfonie. De stormachtige opening verwijst met zijn tonaliteit naar de Vijfde van Beethoven, terwijl het hymnisch thema in de finale verwijst naar Die Ode an die Freude uit Beethovens Negende. Zo toont Brahms aan dat een vergelijkbaar thema perfect symfonisch omgezet kan worden, zonder gebruik te maken van stemmen en tekst een impliciete kritiek op Beethoven, maar vooral op Wagner. Hij weerlegde hiermee Wagners standpunt dat Beethovens Negende Symfonie het einde betekende van de symfonie als genre, en moest leiden tot het gezongen muziekdrama. Brahms werkte bijna twee decades aan zijn Eerste Symfonie. De druk was enorm: het publiek zag in hem de grote opvolger van Beethoven, en de schaduw van de grote componist woog zwaar. Toen hij de symfonie in 1876 voltooid had, werd ze door de vele verwijzingen naar het Beethovens erfgoed door sommige critici daadwerkelijk Beethovens Tiende Symfonie gedoopt. Maar de belangrijke Oostenrijkse criticus Edward Hanslick lauwerde de symfonie ook om als één van de meest individuele en magnifieke werken in de symfonische literatuur. Hij besloot zijn recensie met de enthousiaste woorden: De nieuwe symfonie van Brahms is een werk waarop het land trots kan zijn, het is een eindeloze fontein van diep plezier en vruchtbare studie. Brahms veroverde er zijn plaats mee in het pantheon van de grote componisten niet in de schaduw van, maar naast zijn grote voorbeeld. JUDITH VAN EECKHOUT

5 PIOTR ILYICH TCHAIKOVSKI PIANOCONCERTO NR. 1 IN BES, OP. 23 In december 1874 had ik een Pianoconcerto geschreven. Daar ik geen pianist ben, had ik het advies nodig van een virtuoos om erachter te komen of er bij de technische realisatie misschien verkeerde, onspeelbare of moeilijk uitvoerbare dingen tevoorschijn zouden komen. Ik had behoefte aan iemand die mij streng, maar tegelijkertijd op een vriendelijke manier in mijn werk zou kunnen wijzen op schoonheidsfoutjes. Dit schreef Tchaikovski ( ) aan zijn weldoenster, de schatrijke weduwe Nadezjda von Meck over zijn Pianoconcerto n 1. Omdat hij zelf geen pianovirtuoos was, ondervond hij veel moeilijkheden bij de compositie van het concerto. Pas na twee grondige herwerkingen en overleg met vooraanstaande pianisten als Dannreuther en Siloti, vond hij uiteindelijk zijn definitieve versie in Het openingsgedeelte met de fors en theatraal aangeslagen akkoorden over het hele klavier in combinatie met de spontane lyrische melodie in het orkest, hebben het werk wereldberoemd gemaakt. Critici vonden het echter jammer dat dit prachtige thema na tien bladzijdes als het ware in rook is opgegaan en dat het verder in het werk niet meer te horen is. Toch heeft recent onderzoek aangetoond dat deze opmerking niet terecht is. Francis Maes: De openingsmelodie bevat de belangrijkste motivische kernen van het hele werk, maar door haar lyrische kwaliteit valt dit niet meteen op. Analyse wijst uit dat de thema s van de drie delen subtiel met elkaar verbonden zijn. Hiermee wil Maes aantonen dat Tchaikovski niet gereduceerd mag worden tot een spontane, naïeve componist met een ongelooflijke flair en talent voor meeslepende melodieën maar dat hij in staat is om gecompliceerde structurele ingrepen te doen overkomen als een spontane lyrische inspiratie. KRISTIN VAN DEN BUYS

6 MICHEL TABACHNIK - DIRIGENT EMERITUS Michel Tabachnik studeerde piano, compositie en orkestdirectie in Genève. Pas afgestudeerd werd hij gecoacht door enkele iconische dirigenten: hij was assistent van Igor Markevitsj in Madrid en werkte vier jaar lang als assistent-dirigent van Pierre Boulez, hoofdzakelijk bij het BBC Symphony Orchestra in Londen. Daarna nodigde Herbert von Karajan hem uit om zijn Berliner te komen dirigeren. Als goede vriend van Stockhausen, Berio, Ligeti, Xenakis en Messiaen dirigeerde Michel Tabachnik verschillende wereldpremières. Michel Tabachnik was van 2008 tot 2015 als muziekdirecteur een sleutelfiguur in de werking van Brussels Philharmonic, en is sindsdien als Dirigent Emeritus verbonden aan het orkest. Michel Tabachnik was chef-dirigent bij verschillende grote orkesten en dirigeerde onder meer de Berliner Philharmoniker, het Koninklijk Concertgebouworkest, het Tokyo NHK en het Orchestre de Paris. Recent werd hij onder meer uitgenodigd door SWR Stuttgart, Residentie Orkest Den Haag, het orkest van de Fenice, de Philharmonie van Sint-Petersburg, Konzerthaus Berlin en NDR de Hamburg. Daarnaast is hij regelmatig te gast bij verschillende gerenommeerde Europese festivals. Zijn discografie (Lyrinx & Erato) werd recent uitgebreid met door de internationale critici gelauwerde opnames voor het Label Brussels Philharmonic Recordings. Gramophone Magazine schrijft: Niemand blijft onberoerd bij het beluisteren van Tabachnik en zijn al even enthousiaste orkest, en Classica Magazine verkoos zijn interpretatie van Debussy s La Mer tot de beste opname aller tijden. Verscheidene composities van Michel Tabachnik werden onlangs in Nederland, Frankrijk, Duitsland en België opgevoerd. In het seizoen 2014/2015 werd zijn meest recente werk, Le Livre de Job, vertoond in de Cité de la Musique in Parijs. WWW. TABACHNIK.ORG

7

8 KATIA VEEKMANS - PIANO Katia Veekmans werd geboren in Hasselt, als dochter van een Belgische vader en een Poolse moeder. Op vijfjarige leeftijd kreeg zij haar eerst pianolessen aan het conservatorium van Hasselt. Zij studeerde piano bij André De Groote aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel waar zij de hogere diploma s piano en kamermuziek behaalde met grote onderscheiding. Vervolgens behaalde zij cum laude het diploma Master of Music bij de Russische pianist Naum Grubert aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Tevens volgde zij een opleiding tot concertpianist aan het Conservatoire Nationale Supérieur de Paris bij Brigitte Engerer en kamermuziek bij Ruben Lifschitz. Daarna specialiseerde zij zich gedurende vijf jaar bij de befaamde Russische pianist Lazar Berman die een grote invloed had op haar muzikale ontwikkeling. Zij won meerdere nationale- en internationale wedstrijden zoals de Internationale Sergey Rachmaninov Wedstrijd, de Internationale Robert Schumann Wedstrijd en de Internationale Domenico Sarro Wedstrijd in Italië. Door haar vele concerten, radio- en televisie-uitzendingen en haar uitvoeringen in Europese festivals heeft zij een uitstekende reputatie opgebouwd als een briljant musicus. In 1989 trad zij voor het eerst op als solist met het Limburgs Symfonie Orkest in Nederland en kreeg hiervoor zeer lovende kritieken van de pers. Sindsdien gaf zij concerten in heel Europa met bekende orkesten onder leiding van vooraanstaande dirigenten zoals Gerard Oskamp, Horia Andreescu, Patrick Baton, Jan Stulen, Jac Van Steen en George Octors. Ook verleende zij haar medewerking aan belangrijke festivals zoals het Internationaal Chopin Festival, het Festival van Vlaanderen, Festival de Wallonie, Basilicaconcerten, het Mozart Festival, het Festival van Russische Muziek, Heidelberger Frühling, het Festival Midis-Minimes, het Festival Juillet Musical, het Festival van Beloeil...

9 Katia Veekmans combineert haar activiteiten als concertpianist met deze van pedagoog. Sedert 1994 doceert zij aan het Koninklijk conservatorium in Brussel en aan de Faculteit voor Muziek in Utrecht ( ). Sinds 2009 is zij senior-docent piano hoofdvak aan de Kunstfaculteit van de Hogeschool Zuyd Maastricht. Zij zetelt regelmatig als jurylid in nationale en internationale pianowedstrijden en geeft internationale Masterclasses voor Piano en Kamermuziek.

10 BRUSSELS PHILHARMONIC Brussels Philharmonic werd in 1935 opgericht door de Belgische openbare omroep (NIR), en concerteerde in de loop van zijn bestaan met internationale topdirigenten en -solisten. Het orkest had en heeft een uitstekende reputatie voor het creëren van nieuwe composities, en werkte samen met wereldvermaarde componisten als Bartók, Stravinsky, Messiaen en Francesconi. De historische thuishaven Flagey, waar het orkest repeteert en concerteert in de akoestisch tot de wereldtop behorende Studio 4, is de uitvalbasis voor concerten in Brussel, Vlaanderen en Europa. Sinds seizoen is Stéphane Denève muziekdirecteur van Brussels Philharmonic. Deze Franse topdirigent komt met een duidelijke missie naar Brussel: hij wil in zijn programma s de muziek uit de 21 ste eeuw combineren met de grote klassiekers, en zo een dialoog opzetten tussen het repertoire van vroeger en dat van de toekomst. Het nieuwe platform dat Denève met Brussels Philharmonic lanceert zal hierin een grote rol spelen: CffOR (Centre for Future Orchestral Repertoire) wil sleutelinformatie rond symfonische composities vanaf 2000 verzamelen, en initieert zo een brede wereldwijde dialoog rond die composities die de tand des tijd zullen doorstaan. Stéphane Denève: Brussels Philharmonic zal werken uitvoeren die het repertoire van de 21 ste eeuw kunnen worden: we willen die stukken vinden die orkesten graag spelen én het publiek graag wil horen. Een baanbrekend project! Op internationaal vlak heeft Brussels Philharmonic een eigen plaats veroverd, met vaste afspraken in de grote Europese hoofdsteden (waaronder Parijs, Londen, Berlijn, Wenen, Salzburg). De aanstelling van Stéphane Denève en de internationale vertegenwoordiging door IMG Touring zorgen bovendien voor tournees en concerten op nieuwe podia, zowel binnen als buiten Europa. In staat onder meer een uitgebreide tournee in Japan op het programma. Een andere specialisatie waarmee Brussels Philharmonic zich internationaal profileert, is filmmuziek. Voor het opnemen en uitvoeren

11 van soundtracks zijn Galaxy Studios en Film Fest Gent vaste partners. Internationale erkenning kwam onder meer met de Oscar-winnende muziek voor The Artist (muziek van Ludovic Bource). Intussen bewees het orkest ook op andere vlakken een pionier te zijn. Naast de vooruitstrevende initiatieven die lopen, waaronder de spinoff rond filmmuziek Scoring Flanders en de oprichting van een stichting voor de aankoop van strijkinstrumenten (met Puilaetco Dewaay Private Bankers), schrijft het orkest innovatie bewust in op alle vlakken en niveaus van de werking. Zo dragen de heren van het orkest het Symphonic Sporting Jacket: op maat ontwikkeld door Café Costume, met technische innovaties op vlak van stof en snit. Samen met verschillende partners werkt Brussels Philharmonic aan uiteenlopende cd-reeksen: met Klara rond Vlaamse solisten, met het Palazzetto Bru Zane en dirigent Hervé Niquet rond Franse romantische muziek, en met Film Fest Gent rond grote filmmuziekcomponisten. Met het eigen label, Brussels Philharmonic Recordings, maakt het orkest referentie-opnames van het grote symfonische repertoire die internationale bijval krijgen. Met Deutsche Grammophon en Stéphane Denève is een veelbekroonde cd uitgekomen gewijd aan 21 ste -eeuws repertoire van Guillaume Connesson. Brussels Philharmonic is een instelling van de Vlaamse Gemeenschap.

12 MUZIKALE BEZETTING Konzertmeister Henry Raudales Eerste viool Virginie Petit (1) Annelies Broeckhoven Stefan Claeys Anton Skakun Philippe Tjampens Alissa Vaitsner Stefanie Van Backlé Veerle Van Roosbroeck Gillis Veldeman Sylvie Bagara Eva Bobrowska Cristina Constantinescu Elizaveta Rybentseva Tweede viool Samuel Nemtanu (1) Mark Steylaerts (3) Caroline Chardonnet Bruno Linders Eléonore Malaboeuf Karine Martens Sayoko Mundy Francis Vanden Heede Aline Janeczek Cécile Lantenois Eline Pauwels Fien Van den Fonteyne Altviool Romain Montfort (1) Griet François (3) Philippe Allard

13 Agnieszka Kosakowska Stephan Uelpenich Patricia Van Reusel Benjamin Braude Maryna Lepiasevich Barbara Peynsaert Cello Kristaps Bergs (1) Karel Steylaerts (1) Kirsten Andersen Jan Baerts Barbara Gerarts Emmanuel Tondus Elke Wynants Johannes Burghoff Contrabas Uxia Martinez (1) Sandor Budai Simon Luce Thomas Fiorini Eva Bekaert Daniele Giampaolo Fluit Wouter Van den Eynde (1) Maaike Cottyn (3) Femke Van Leuven (3) Hobo Jotris Van den Hauwe (1) Joost Gils (2) Klarinet Danny Corstjens (1) Midori Mori (3)

14 Fagot Karsten Przybyl (1) Alexander Kuksa Jonas Coomans (3) Hoorn Hans van der Zanden (1) Pierre Buizer Mieke Ailliet (3) Margaux Ortman Trompet William Castaldi (1) Luc Sirjacques Trombone Lode Smeets (1) Pieter Vandermeiren Tim Van Medegael (3) Tuba Jean Xhonneux (3) Timpani Rudy Van Der Veken Percussie Pieter Mellaerts (3) Gert D'haese (3) Stijn Schoofs Harp Eline Groslot (1) aanvoerder (2) co-aanvoerder (3) solist

15 MET SPECIALE DANK AAN LEKKER LIMBURGS VOOR HET SCHENKEN VAN EEN PAKKET SINT-GUMMARIS (JUBILEUMEDITIE).

16 VOLGENDE CONCERTEN vr 04 nov u LUCILLA GALEAZZI Napoli Continente De schoonheid van muziek is grenzeloos. Het aanbod concerten lijkt dat soms ook. Daarom start CCHA met een nieuwe club, waar net iets meer gebeurt en plaats en ruimte wordt gemaakt voor ontmoetingen. Allereerst loodst de Club je door acht nietsymfonische passages: van solo tot opera. Van 1300 tot Naast de onbesproken kwaliteit van programma s en uitvoerders kan je voor en na, of tussenin, rekenen op een extra: een drankje, een informele babbel met de musicus of componist, een passende film, een onverwachte ontmoeting. Welkom op onze clubconcerten! zo 06 nov u - stadhuis CLUB#2 HET COLLECTIEF Le quatuor pour la fin du temps zo 04 dec u - stadhuis CLUB#3 DUO SYBRANDUS (GITAARDUO) Tic-toc choc ou la révolte des maillotins vr 20 jan u - parketzaal CLUB#4 CLARON MCFADDEN & TRIO MASSOT-FLORIZOONE- HORBACZWESKI Secrets za 12 nov u MANTELIUS ENSEMBLE, HELICON & LA PASSIONE KATRIEN BAERTS (SOPRAAN) & BENOÎT GIAUX (BARITON) Ein deutsches Requiem Brahms vr 18 nov u ENSOR STRIJKKWARTET & JAN DECLEIR (VERTELLER) Les Vendredis za 19 nov u NATIONAAL ORKEST VAN BELGIË SERGEY KHACHATRYAN (VIOOL) Bruch, Brewaeys & Dvorák di 29 nov u CHIAROSCURO QUARTET Rosamunde za 10 dec u symphoniaassai Nordiske lyder/scandinavische muziek voor strijkers za 17 dec u L ARTE DEL MONDO & KNAPENKOOR GÜTERSLOH MICHAEL MOGL TENOR JENS HAMANN BAS Magnificat van J.S. Bach