Mishandeld en tóch loyaal aan je ouders
|
|
- Dries Bos
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 "Ik mocht van Tante niet met Willeke omgaan. Dat is later gelukkig hersteld, ze is nu heel nabij." Mishandeld en tóch loyaal aan je ouders TILBURG STEPHAN JONGERIUS Zo'n 200 kinderboeken heeft Elle van Lieshout (53) op haar naam staan, samen met haar man, Erik van Os. Een roman was al langer een wens, in maart had er ze plots volop tijd voor. "Dit boek lag voor het oprapen, in mijn geheugen. In zes weken was het klaar." Tante is 'autobiografische fictie'. Een boek over kindermishandeling? "Dat was niet mijn idee, maar het thema zit er erg in, ja, in al zijn facetten. Ze zijn in mijn leven alle aan de orde geweest." Tante vertelt het verhaal van Marieke, die gebukt gaat onder de grillen van haar manipulatieve stiefmoeder, een uitgetreden non die in huis verschijnt als haar moeder overlijdt. Stukje bij beetje wordt het opgroeiende meisje ingepalmd, zozeer dat ze haar eigenheid volledig verliest en gaat denken en handelen als 'mama', want zo wil Tante genoemd worden. Hoe zwaar en beklemmend ook, het verhaal is - verteld vanuit de beleving van Marieke - uiterst lichtvoetig opgeschreven. Ook voor volwassenen toont Elle van Lieshout zich een vaardig woordkunstenaar.
2 Van haar 2,5 jaar oudere zusje - Ineke in het boek - vervreemdt ze. "Ik mocht niet met mijn omgeving omgaan, ook niet met Willeke. Dat is later gelukkig hersteld, ze is nu heel nabij. Tot in den treure hebben we samen het verleden geanalyseerd." Tot haar 24ste ging Elle gebukt onder dat verleden. Ze wist niet hoe ze moest leven, óf ze wilde leven. "Ik heb alles moeten uitzoeken en bevragen. Nu ben ik er blij mee. Het heeft mijn blik op de wereld bepaald. Het helpt me om me in te leven in de pijn van anderen." Treffend voor een goed begrip van kindermishandeling is de scène waarin Marieke op school les krijgt over kindermishandeling. 'Afschuwelijk' lijkt het haar 'als je ouders totaal niet van je houden en er maar op los slaan'. Geen moment komt het in het meisje op dat ze zelf middenin zo'n situatie zit. "Blindheid", zegt Elle, "ik was ervan overtuigd dat ik een slecht kind was. Het was fóut als ik vroeg 'wat eten we', het was terecht dat ik aan mijn arm naar de bank werd getrokken en drie weesgegroetjes en onze vaders moest bidden. Niet over wat mijn ouders deden, schaamde ik me, maar om hoe slecht ikzélf was." Zou kindermishandeling ook voor een kinderboek een geschikt thema zijn? Nee, zegt ze, zeker niet voor jongere kinderen. "Maar in de boeken van mijn man en mij gaat het vaak over grenzen. Het is wezenlijk dat een kind leert die zelf te voelen. Nee is nee. Kinderen worden zo gauw op schoot getrokken: 'geef eens een kusje?'. In hun prentenboeken pakken Elle en haar man Erik van Os grote thema's bij de kop. "De relatie volwassene-kind of autoriteit-ondergeschikte komt vaak terug. Bij voorbeeld in het boek van de boer die een kip wil slachten, maar dat later netjes moet vragen. Dan wil de kip helemaal niet in de soep."
3 Momenteel werken ze aan een boek over scheiden. Dat draait de rollen om: kinderen gebieden papa 'geef mama eens een kusje'. En: 'Ja, mama mag volgende week bij mij komen'. Zo'n prentenboek maken is soms ingewikkelder dan een roman, zegt ze. "Soms duurt het jaren voor alles goed valt. Het moet kloppen, tot de laatste letter." Ze werkt ook aan een nieuwe roman, over een meisje dat een complexe relatie heeft met haar vader. Niet over wat mijn ouders deden, schaamde ik me, maar om hoe slecht ikzélf was. Marieke vond het vreselijk dat iedereen Tante verafschuwde 'Tante richtte haar pijlen op Elle. Ik had niemand meer die voor me zorgde toen moeder overleed. Ik bekommerde me om papa, vond hem zielig omdat-ie met die vrouw getrouwd was." Willeke van Lieshout, als systeemtherapeut bij Kompaan en de Bocht vaak werkzaam met kinderen in de knel, heeft een andere beleving van de familiegeschiedenis dan haar jongste zus Elle.
4 Ze was 9 jaar toen haar moeder overleed, is opgevoed door het hele gezin, 'een warme mierenhoop'. "Maar toen Tante kwam, veranderde alles. Binnen 1,5 jaar waren de zes oudere broers en zussen het huis uit. Ze wilden vader waarschuwen tegen die vrouw, maar dat pikte hij niet." Het boek Tante, geschreven door zus Elle, heeft Willeke erg geraakt. Alle details, het tijdsbeeld, ze brachten haar herinneringen tot leven "Maar wat me vooral trof, is de ontwikkeling van Elle. Als je zo'n boek kunt schrijven, is de oude wond niet alleen geheeld, maar het litteken is ook niet meer gevoelig." Willeke (55) vindt het boek Tante een must voor iedereen die met kinderen werkt. "Bijzonder is dat je in het hoofd van Marieke gaat wonen. Dat je meemaakt hoe zij zichzelf inslikt. Marieke wórdt Tante. Dat herken ik, al was ík helemaal afgestemd op vader." Zo illustreert het boek haarfijn de grenzeloze loyaliteit van kinderen aan hun ouders. Op de poster van de 'Week tegen Kindermishandeling - van 14 tot en met 26 november - staat: 'Bij een vermoeden van kindermishandeling kom je in actie. Altijd!' "Maar zo vanzelfsprekend is dat niet", zegt Willeke. "Blauwe plekken spreken voor zich, maar vaak ligt het subtieler. Kinderen zullen alles doen om hun ouders te beschermen. Ze beseffen vaak niet dat ze mishandeld worden, hebben soms zelfs het gevoel dat ze op handen worden gedragen. Ik heb bij leefgroepen gezien dat kinderen die eindelijk veilig waren, boos bleven op hulpverleners: ondanks alles loyaal aan hun ouders." Zo vond Marieke het vreselijk bij Tante weggehaald te worden, dat iedereen Tante verafschuwde. "Zussen en broers die dachten Marieke te steunen door Tante af te vallen, deden het tegenovergestelde: ze vielen Marieke af. Dus is het als leerkracht of hulpverlener belangrijk dat je eerst erkent en zegt hoe belangrijk de ouders zijn. Pas dan voelt een kind ruimte iets los te laten over negatieve ervaringen."
5 Voor Elle was een alledaagse vraag tijdens een logeerpartijtje bij een oudere zus een cruciaal moment, weet Willeke. Lustte ze een milkshake? Chocola of banaan? Omdat Elle geen voeling meer had met haar eigen wil, kon ze geen antwoord geven en raakte in paniek. "Het was de eerste keer dat ze besefte: ik kan niet kiezen, hier klopt iets niet." Kindermishandeling is van alle tijden, zegt Willeke, het is meer zichtbaar nu, wordt meer erkend dan in hun jeugd. Bij complexe scheidingen - haar belangrijkste werkgebied - is het strijk en zet. "Ik ben vooral met de ouders bezig, je moet hen erkennen in hun pijn, dat is de basis om met ze te kunnen werken én om ze te confronteren met de gevolgen van hun gedrag voor de kinderen." Naar de kinderen wordt in die situatie vooral geluisterd. "Ik denk dat we ze nog te veel als weerloos slachtoffer zien. Zij zijn onderdeel van 'het systeem'. We mogen ze best stimuleren om hun ouders aan te spreken: 'wat ga je nou straks tegen mama of papa zeggen?'" Week tegen kindermishandeling dubbelgesprek Blauwe plekken spreken voor zich, maar vaak ligt het subtieler
Jezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieGebr. Naam: Ken Witbreuk. Klas: 3G3. Titel: Gebr. Auteur: Ted van Lieshout. Eerste jaar uitgave: Uitgever: Van Goor. Aantal pagina s: 118
Gebr. Naam: Ken Witbreuk Klas: 3G3 Titel: Gebr. Auteur: Ted van Lieshout Eerste jaar uitgave: 1996 Uitgever: Van Goor Aantal pagina s: 118 Druk: 1 ste druk Auteur: Ted van Lieshout Ted van Lieshout is
Nadere informatieOver schulden gesproken
Over schulden gesproken Verhalen uit de praktijk Sandra van der Stege 8 Inleiding In Nederland zijn veel mensen met schulden. Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft moeite om elke maand rond te komen. In de schulden
Nadere informatieWat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen?
Wat is kindermishandeling? Hoe kan kindermishandeling stoppen? Wie kan je hierbij helpen? In deze folder vind je een antwoord, en lees je ook bij wie je terecht kan als je over mishandeling of verwaarlozing
Nadere informatieMaya s moeder kijkt verbaasd naar de dichte deur. Ze hoort haar dochter snikken. Nou, zo erg is het toch niet, denkt ze.
Een dichte deur Maya! De stem van Maya s moeder klinkt nu heel hard en een beetje boos. Als ik je nog eenmaal moet roepen, kom ik je kamer in!, dreigt haar moeder. Maya doet de deur van haar kamer gauw
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieVeilig Thuis. Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod
Veilig Thuis Werkboekje voor kinderen en ouders bij een tijdelijk huisverbod 2 Een stukje uitleg Dat je samen met papa/mama, of een andere persoon in dit boekje gaat werken is niet zo maar. Dat komt omdat
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het verrotte leven van Floortje Bloem door Yvonne Keuls
Boekverslag Nederlands Het verrotte leven van Floortje Bloem door Yvonne Keuls Boekverslag door een scholier 1946 woorden 18 jaar geleden 8,6 7 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Keuls Psychologische
Nadere informatieinterview met alice hoffman
interview met alice hoffman Wat heeft je geïnspireerd tot het schrijven van De drie zusjes? Het feit dat kinderen die in dezelfde familie worden geboren toch zo uiteenlopend kunnen zijn, fascineert me.
Nadere informatieDingetjes I. Kleuter-kabouters
Dingetjes I Kleuter-kabouters 2018 David Arts Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
Nadere informatieEen Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.
Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatiePapa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing Goed en kwaad
Opdracht Levensbeschouwing Goed en kwaad Opdracht door een scholier 2131 woorden 11 januari 2007 6,6 35 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Opdracht 1 Kaïn & Abel. Vraag 1: Denk jij dat er meer slechte
Nadere informatieActiviteit 01: Je gedachten en gevoelens 7. Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11. Activiteit 03: Acting out 16
Inhoud Activiteit 01: Je gedachten en gevoelens 7 Activiteit 02: De scheiding van je ouders overleven 11 Activiteit 03: Acting out 16 Activiteit 04: Schuld 22 Activiteit 05: Angst 26 Activiteit 06: Verdriet
Nadere informatieIn de bijlage vind je de verhalen van Floris (16), Hiltje (13), Joshua (16) en Wietske (46). Ze komen uit het boekje Ik ben geliefd!
Het kwaad Verdieping: Persoonlijke verhalen Leeftijd: 13-16 Thema: Tijdsduur: 20+ min. In de verdiepingsfase ga je met de jongeren in op hun persoonlijke verhalen Duur: 30 minuten Nodig: twee verhalen
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieWanneer vertel je het de kinderen? Kies een moment uit waarop je zelf en de kinderen niet gestoord kunnen worden.
Hoe vertel je het de kinderen? Op een gegeven moment moet je de kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden. Belangrijk is hoe en wat je hen vertelt. Houd rekening daarbij rekening met de leeftijd van
Nadere informatieBoek en workshop over het verlies van een broer of zus. Een broertje dood. Door Corine van Zuthem
Het overlijden van een broer of zus is een ingrijpende gebeurtenis. Toch wordt het onderwerp in de rouwliteratuur doodgezwegen. Tot verbazing van Minke Weggemans. De pastoraal therapeute schreef er daarom
Nadere informatieJEZUS LEERT OOK MIJ BIDDEN. Onzevader in eerste communievoorbereiding
JEZUS LEERT OOK MIJ BIDDEN Onzevader in de voorbereiding op de eerste communie Onzevader in eerste communievoorbereiding Doelgroep: Kinderen die zich voorbereiden op de eerste communie Doelstelling: Met
Nadere informatieINHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN
INHOUD 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN 7 Verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen 11 De belangrijkste relatie is die met jezelf 14 In dankbaarheid ligt geluk
Nadere informatieFilmverslag Nederlands De tweeling
Filmverslag Nederlands De tweeling Filmverslag door een scholier 1926 woorden 10 maart 2005 6,6 402 keer beoordeeld Vak Nederlands De tweeling 1. Verklaar de titel van de film. De titel van de film is
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben
Nadere informatieKijk, de vogel zingt. Bente Jonker Moniek Peek. De Vier Windstreken. Jonker - Peek Kijk, de vogel zingt. Het verhaal van Jet en haar dove zusje
Kijk, de vogel zingt vertelt het verhaal van Jet die een doof zusje krijgt. Voor Jet maakt het niets uit, ze begrijpt haar zusje Keet toch wel! Haar ouders zijn geschrokken, ze geloven het eigenlijk niet.
Nadere informatieInhoud. Voorwoord voor ouders en begeleiders 11 Voorwoord voor kinderen 15 DEEL I. DE OUDERS VAN THOMAS MAKEN STEEDS MEER RUZIE 17
Voorwoord voor ouders en begeleiders 11 Voorwoord voor kinderen 15 DEEL I. DE OUDERS VAN THOMAS MAKEN STEEDS MEER RUZIE 17 I.1 RUZIES TUSSEN DE OUDERS 18 1. De ouders van Thomas maken ruzie 18 Dag 1, donderdag
Nadere informatieVragende oogjes Een mondje dat zwijgt Alleen op een bankje En het grote gevoel van eenzaamheid
Wat doe je als grootouder wanneer je kleinkinderen een scheiding meemaken? Scheiding, Grootouders, Kleinkinderen Hilde Van Roeyen Als kleuterjuf kwam Hilde Van Roeyen van nabij in contact met kinderen
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieHet leven van Max en z,n mama *week 11*
Het leven van Max en z,n mama *week 11* Op naar de drie maanden toe, want Max is nu 11 weken oud. Daarna nog een maand van aftellen, dan zitten de vier maanden erop die Daan heeft geleefd. Hopelijk wordt
Nadere informatieVraag 4 Vul in het antwoordformulier in het schema in om welke vorm van mishandeling het gaat:
Feedbackvragen Casus Janna Vraag 1 Lees de tekst Definitie van kindermishandeling en bekijk de Kennismaking en de scènes 1, 2 en 3. Beantwoord daarna de vraag. Welke van de volgende facetten of kenmerken
Nadere informatieTijdschrift Kindermishandeling April 2013 Onderwijsspecial deel 2. 8 tips voor een goed gesprek met je leerling
8 tips voor een goed gesprek met je leerling Edith Geurts voor Tijdschrift Kindermishandeling Het kan zijn dat je als leerkracht vermoedt dat een kind thuis in de knel zit. Bijvoorbeeld doordat je signalen
Nadere informatieGeweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders
Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Bij huiselijk geweld tussen (ex) partners worden KINDEREN vaak over het hoofd gezien. Toch hebben zij meer in de gaten dan u denkt. Dit kan
Nadere informatieVerhaal- en kleurboek voor kinderen. Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties
Verhaal- en kleurboek voor kinderen Instituut voor Islamitische Studies en Publicaties In naam van Allâh, de Weldadige, de Genadige 3 Het is half acht s avonds. Fazilah en Djamiel dekken samen de tafel.
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42
Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer
Nadere informatieTijdens het ontbijt kan mijn mama de klastitularis al een beetje leren kennen nog voor dat ze naar het oudercontact komt.
Ik vind het wel goed dat er zo iemand tussen de leerkrachten en de mensen is. Ik zeg het, ik heb dat nergens in geen andere school gezien. Het is beter om dit te hebben want ouders voelen zich beter hierdoor.
Nadere informatieIneens was mijn vader er niet meer 33. De begrafenisondernemer vond het te veel heisa 41. Hier mam, jij mag mijn baby wel hebben 49
Inhoud Voorwoord 7 Het komt zoals het komt 11 Praat erover 20 Er kan weer gelachen worden 23 Schrijf het van je af 30 Ineens was mijn vader er niet meer 33 Maak een scrapbook 38 De begrafenisondernemer
Nadere informatieEen zusje uit een vliegtuig
Een zusje uit een vliegtuig Bibliografie: Bottinga, G. (2006). Een zusje uit een vliegtuig. Rotterdam: Lemniscaat. Thema: adoptie, zusje Korte inhoud: Tjebbe krijgt een zusje. Als mama hem tijdens een
Nadere informatiePeuters: lief maar ook wel eens lastig
Peuters: lief maar ook wel eens lastig Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en
Nadere informatieDe wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het
De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld
Nadere informatieBoekverslag Engels The bigger book of Lydia door Margaret Willey
Boekverslag Engels The bigger book of Lydia door Margaret Willey Boekverslag door een scholier 1428 woorden 4 december 2003 8,4 8 keer beoordeeld Auteur Margaret Willey Eerste uitgave 1983 Vak Engels A)
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Wij zijn wegwerpkinderen
Boekverslag Nederlands Wij zijn wegwerpkinderen door Thea Beckman Boekverslag door een scholier 1406 woorden 6 oktober 2008 7,6 23 keer beoordeeld Auteur Genre Thea Beckman Jeugdboek Eerste uitgave 1980
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatieHoe Farah meedoet met de Ramadan, zonder te vasten!
Hoe Farah meedoet met de Ramadan, zonder te vasten! Naima El Bouzidi & Sun Jung Hwang Tekst Naima El Bouzidi Tekeningen Sun Jung Hwang Hoe Farah meedoet met de Ramadan, zonder te vasten! Wist jij dat...
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo!! Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieDe stappendans van oplossingsgericht werken Voorbeeld van een onlinegesprek
De stappendans van oplossingsgericht werken Voorbeeld van een onlinegesprek Onderstaand gesprek illustreert de beweeglijkheid van het oplossingsgericht werken. De kleuren geven de bewegingen aan in het
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Kindermishandeling
Werkstuk Verzorging Kindermishandeling Werkstuk door een scholier 2457 woorden 9 april 2007 6,5 170 keer beoordeeld Vak Verzorging Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het erg interessant vind
Nadere informatiewerkt voor en met bewoners in wijken en buurten
werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Kinderrechtenverdrag voor kinderen en jongeren Waarom? Alle kinderen in de hele
Nadere informatie7,6. Boekverslag door een scholier 1933 woorden 2 januari keer beoordeeld. Jeugdboek, Non-fictie Eerste uitgave 1990 Nederlands. Inleiding.
Boekverslag door een scholier 1933 woorden 2 januari 2007 7,6 24 keer beoordeeld Auteur Genre A.P. Wisse Jeugdboek, Non-fictie Eerste uitgave 1990 Vak Nederlands Inleiding. 1. Gegevens van het boek. Auteur:
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN UITGAVE VAN UNICEF NEDERLAND Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij
Nadere informatieNiet eerlijk. Kyara Blaak
Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit
Nadere informatieZondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst. Voorganger: ds. Bert de Wit
Preek Zondag 6 maart 2016, 10.00 uur Jeugddienst Thema: @Home Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Lucas 15:11-32 Een vader had twee zonen zo begint het verhaal. Met de beschrijving van een gezin.
Nadere informatieNationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Begrijpend luisteren WWW.CPS.NL Contactgegevens Annemarieke Kool a.kool@cps.nl 06 55 81 87 65 Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Theorie strategieën
Nadere informatieKinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN
Kinderrechtenverdrag VOOR KINDEREN EN JONGEREN Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal
Nadere informatie1. De tuin wordt opgeruimd
1. De tuin wordt opgeruimd Wat gaan jullie doen? vraagt mama. Ze is iets lekkers aan het maken: zoute bolletjes. Dat doet ze elke vrijdagmiddag als Joas, Aron en Lisa uit school komen. Vaak helpt een van
Nadere informatieOp hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug.
1950 Het huilende beeld De zon schijnt met hete stralen op het kleine dorpje. Niets beweegt in de hitte van de middag. De geiten en koeien slapen in de schaduw. De blaadjes hangen stil aan de bomen. Geen
Nadere informatieLekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.
Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar
Nadere informatieAdam en Eva eten van de boom
Adam en Eva eten van de boom God maakt een prachtig paradijs. Hij zegt: Het is heel goed. Maar God heeft ook een vijand, En weet jij wel wat hij doet? Het mooie wat God heeft gemaakt, maakt hij juist graag
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee
Boekverslag Nederlands Brainwash door Carry Slee Boekverslag door S. 1562 woorden 4 jaar geleden 6,7 35 keer beoordeeld Auteur Genre Carry Slee Roman Eerste uitgave 2012 Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands
Nadere informatie3/12/2013. Mijn broer heeft ADHD. Mijn broer heeft ADHD. Mijn grote broer heeft ADHD. Het zal je broer maar wezen. Ouders opgepast
Mijn broer heeft ADHD Mijn broer heeft ADHD Ouders hebben twee of meer kinderen Waarvan één (soms ook meerdere) stoorzender(s) Hoe houden we dit gezin in evenwicht? Waar moeten we op letten? Het zal je
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden
Boekverslag Nederlands Van de koele meren des doods door Frederik van Eeden Boekverslag door een scholier 1675 woorden 5,8 42 keer beoordeeld 2 november 2001 Auteur Frederik van Eeden Genre Psychologische
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Idil, een meisje door Yasmine Allas
Boekverslag Nederlands Idil, een meisje door Boekverslag door een scholier 1753 woorden 17 november 2003 7,2 25 keer beoordeeld Auteur Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1998 Vak Nederlands
Nadere informatieMijn boekje GOP Kinderdienst. Dit boek. is van
Dit boek is van Dit ben ik Zo zie ik eruit (mijn foto of tekening) Hoe gebruik ik dit boekje? Dit is mijn dagboek. Ik schrijf of teken erin wat ik wil. Uiteraard mag mijn mama, mijn papa of mijn opvanggezin
Nadere informatieStap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?
Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan
Nadere informatieTOUCHE, TOUCHE! OTMAN en zijn broers
TOUCHE, TOUCHE! OTMAN en zijn broers *1. Otman en zijn broers Mehdi en Nabil Bekijk eerst de vertelplaat met de kinderen. -Wie zien jullie op de prent? -Zijn dat broertjes? Vriendjes? Dit zijn Otman, Mehdi
Nadere informatieKinderrechtenverdrag. Voor kinderen en jongeren
Kinderrechtenverdrag Voor kinderen en jongeren 2 Waarom? Alle kinderen in de hele wereld hebben rechten. Jij dus ook. Omdat jij het recht hebt om je eigen rechten te kennen, hebben wij dit boekje speciaal
Nadere informatieBoekverslag Nederlands De moeder van David S.
Boekverslag Nederlands De moeder van David S. door Yvonne Keuls Boekverslag door B. 3143 woorden 3 maart 2013 7,7 3 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Keuls Psychologische roman, Eerste uitgave 1980 Waargebeurd
Nadere informatieJouw reis door de Bijbel. Uitgeverij Jes! Zoetermeer
Nieske Selles-ten Brinke Jouw reis door de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Onder de naam Jes! Junior verschijnen boeken voor kinderen tot twaalf jaar. Jes! Junior is een imprint
Nadere informatieLast van Vergetelijkheid
Last van Vergetelijkheid communicatie vanuit je hart Tineke van Sleen 1 Tineke van Sleen Last van Vergetelijkheid Communicatie vanuit je hart Opgedragen aan Lies en Corrie 2 3 Copyright 2017 Een uitgave
Nadere informatieIk mag tien vriendinnen uitnodigen op mijn verjaardagsfeestje. De uitnodigingen liggen netjes naast elkaar op mijn bureau. Ik heb de namen heel dun
Ik mag tien vriendinnen uitnodigen op mijn verjaardagsfeestje. De uitnodigingen liggen netjes naast elkaar op mijn bureau. Ik heb de namen heel dun met potlood op de kaarten geschreven, omdat ik al een
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieEr was eens een gezin met zeven dochters. De zeven meisjes woonden met hun ouders een heel eind buiten de stad.
Er was eens een gezin met zeven dochters. De zeven meisjes woonden met hun ouders een heel eind buiten de stad. Een mooier huisje dan dat van de zeven dochters was er niet, het was er alleen een beetje
Nadere informatieVerslag door Naomi 1807 woorden 30 maart keer beoordeeld. Nederlands. KanjerGuusje Mijn leven is van mij. Inhoudsopgave. Jaar van 1 e uitgave
Verslag door Naomi 1807 woorden 30 maart 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Nieuw Nederlands KanjerGuusje Mijn leven is van mij Inhoudsopgave Titel Schrijver Jaar van 1 e uitgave Genre Onderwerp
Nadere informatieHet staat in de Bijbel in Lukas 15 vers 11-32
tekenboekje In dit boekje staat een verhaal. De Heere Jezus vertelde het, toen Hij op aarde was. Het is niet echt gebeurd. Maar het is ook geen gewoon verhaaltje. Het is een gelijkenis. Dat betekent dat
Nadere informatie"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"
"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieEls pelgrom (Else Koch) werd geboren op 2 april 1934 in arnhem, ze maakte daar de hongerwinter van 1944/1945 mee. Een zak vol
Boekverslag door Robbin 736 woorden 6 november 2017 0 keer beoordeeld Auteur Els Pelgrom Genre Jeugdboek Eerste uitgave 1977 Vak Nederlands De schrijver: Els pelgrom (Else Koch) werd geboren op 2 april
Nadere informatieTed van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting
Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieEerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.
juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 4. Tips en suggesties 46
Inhoud Voorwoord 4 Het wordt licht 7 Goed verzorgd 9 Een lekkere geur 11 Aangeraakt worden 13 Noem mijn naam 15 Sta op en eet wat 17 De Heer is mijn herder 19 Niemand houdt de liefde tegen 21 Een open
Nadere informatieHet speelhuis van Lotte en Nina
VERHAAL Het speelhuis van Lotte en Nina Uit logeren Nina zit achter in de auto van mama. Spannend, hè? zegt mama. Voor het eerst ga jij ergens logeren. Aap steekt zijn kop uit haar rugzak. Hij lacht, omdat
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Amel door Zohra Zarouali
Boekverslag Nederlands Amel door Zohra Zarouali Boekverslag door een scholier 1456 woorden 5 januari 2002 7,7 264 keer beoordeeld Auteur Genre Zohra Zarouali Sociale roman Eerste uitgave 1992 Vak Nederlands
Nadere informatieBelang van contextuele benadering van pijn
PIJN Samen maken we er een punt van. Belang van contextuele benadering van pijn Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Context van de pijnpatënt Draaglast en draagkracht
Nadere informatieDe zeereizen van Tristan
De zeereizen van Tristan Van Bretagne naar Cornwall (ontvoerd door Noren) Van Cornwall naar Bretagne (om koning van Bretagne te worden) Van Bretagne naar Cornwall (om koning Mark te helpen) Van Cornwall
Nadere informatieBijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!
Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij
Nadere informatieRia Massy. De film van Abel
DE FILM VAN ABEL Ria Massy De film van Abel De film van Abel 2018 Ria Massy & Uitgeverij Vrijdag Jodenstraat 16, 2000 Antwerpen www.uitgeverijvrijdag.be In samenwerking met Wablieft Frederik de Merodestraat
Nadere informatie3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.
1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.
Nadere informatieEen gelukkige huisvrouw
Een gelukkige huisvrouw Voordat ik zwanger was, was ik een gelukkige huisvrouw, ik had alles wat ik wilde. En daarvoor hoefde ik geen dag te werken. Want werken, dat deed mijn man Harry al. Harry zat in
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatieVoor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02
Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste
Nadere informatieVlucht uit Sint-Petersburg
Marian Hoefnagel Vlucht uit Sint-Petersburg VEERTIEN De tijd van je leven Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 107. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk
Nadere informatieInspiratieblad Voorleesfeestje Vrienden 18 februari 2017
Inspiratieblad Voorleesfeestje Vrienden 18 februari 2017 Inspiratieblad Voorleesfeestje Vrienden 18 februari 2017 Kinderen onthouden het verhaal en de woorden beter als je ze na het voorlezen stimuleert
Nadere informatieDe kerker met de vijf sloten. Crista Hendriks
De kerker met de vijf sloten Crista Hendriks Schrijver: Crista Hendriks Coverontwerp: Pluis Tekst & Ontwerp ISBN: 9789402126112 Crista Hendriks 2014-2 - Voor Oscar... zonder jou zou dit verhaal er nooit
Nadere informatieBETREK JE KIND Een kind heeft het recht om te weten
BETREK JE KIND Een kind heeft het recht om te weten - Over praten met kinderen met een verstandelijke beperking - Congres NJI 18-11-2013 Suzanne van den Bos MSc inhoudelijk manager / gedragswetenschapper
Nadere informatieWeekprogramma: Week 1; 0 jaar De meegenomen foto s worden met de baby s bekeken. 1 jaar De kinderen wijzen zichzelf en de familie op foto s aan.
Ik en mijn familie 2 februari starten we met het thema ik en mijn familie, tijdens deze drie weken staat de familie van het kind centraal. We starten daarom ook in de eerste week met de familie foto s.
Nadere informatie