SPORTDAG VOOR AMBTENAREN 2016 BOSWANDELING

Transcriptie

1 Let op! Bij de start worden geen parcours uitgedeeld! SPORTDAG VOOR AMBTENAREN 2016 BOSWANDELING Dit is een wandeling door het Zoniënwoud. Het circuit is 18,9 km lang. Onderweg geven we geregeld de kilometerstand door. Het startpunt ligt op de VUB-campus in Elsene. Een eerste stukje parcours leidt je over de heringerichte spoorwegbedding en Hertoginnedal tot bij het Rood Klooster. Vervolgens wandel je door het Zoniënwoud. Na zowat tweederde van het parcours bereik je Jezus-Eik, waar zich middagmaaltijdmogelijkheden aanbieden. Vervolgens wandel je opnieuw door het Zoniënwoud. Langs het Tenreukenpark en het Senypark bereik je het eindpunt van de boswandeling, metrohalte 'Herrmann-Debroux', waar je de metro gebruikt voor je terugkeer naar het stadscentrum. Tijdens de wandeling door het Zoniënwoud komen een aantal bostypes steeds opnieuw terug. Om deze herkenbaar te maken, hebben we achteraan deze tekst enkele foto's van deze bostypes toegevoegd, telkens met een woordje uitleg. Je kan naar deze tekst teruggrijpen op verschillende plekken langsheen het traject, telkens wanneer een bepaald landschap zich aandient. Bij het gebruik van dit wandeltraject tussen het startpunt en de bosrand gaan we ervan uit dat je als voetganger de wegcode respecteert. Een laatste raad: voorzie je van behoorlijke wandelschoenen die ook geschikt zijn voor kasseistroken en wat modderige aardewegen in het bos HET PARCOURS Dit wandelparcours start bij de stand van Sport Vlaanderen op de VUB-campus in Elsene. Hier ontvang je een metroticket om op het einde van de wandeling terug te keren. Ga vanaf de start boswandeling richting fietsverhuur. Volg deze straat tot aan T-splitsing en neem daar links. Ga rechtover blok G en F over het grasveldje de trap naar de hoger niveau. Sla bovenaan de trap linksaf en aan de volgende splitsing nogmaals linksaf. Je wandelt nu door de ULB-campus. Neem aan de rotonde de eerste afslag rechts. Onmiddellijk daarna staat rechts een gele rechthoekige zuil met de aanduiding 'SOS'. Neem er de rechts de trap omhoog. Boven neem je naar links. Wandel door de overdekte gaanderij van een ULB-gebouw. Neem voor de binnentuin rechts en blijf dan rechtdoor wandelen. Even verder kies je links de trappen naar omhoog. Bij de laatste traptrede neem je het klinkerpad naar rechts. Even verder voegt er zich een tweede pad bij. Het gaat bergaf. Ter hoogte van het groene hek gaat het klinkerpad over in een breder pad met aangestampte aarde en grind. Volg dit. Je loopt langs een groene afsluiting rond een bouwwerf. Na wat zigzaggen komt het pad uit bij een drukke weg: de Triomflaan. Links zie je een ruim kruispunt en een benzinestation. Wandel tot bij het kruispunt en steek eerst langs de zebrapaden de Triomflaan over en vervolgens langs de zebrapaden richting benzinestation. Voor het benzinestation volg je het trottoir naar rechts. Voorbij een bushalte bereik je de Invalidenlaan. Wandel deze langs het linker trottoir af. Bij het afwandelen van de Invalidenlaan kruis je een 7-tal dwarsstraten. Vervolgens buigt de laan af naar rechts. Bij de brug met houten palen wandel je links de trap op. Deze leidt naar een wandelroute op een vroegere spoorwegbedding. Volg deze Groene Wandeling in het verlengde van je looprichting. Ondertussen heb je al 2 km gewandeld. Voorbij een speelpleintje volgt de voetgangersbrug over de Waversesteenweg. Net voor de volgende voetgangersbrug wijst het bordje Bld du Souverain - Val Duchesse / 100 m Vorstlaan - Hertoginnedal de richting. Neem er de trap naar beneden. Ga beneden naar rechts en wandel de Park van Woluwelaan af. Bij een ruim kruispunt zie je aan de overzijde het Lutgardiscollege. Dat is de richting waar je naartoe moet. 1

2 Steek daarom via de linkerkant van dit ovaalvormige kruispunt bij de verkeerslichten langs het zebrapad de drukke Vorstlaan over. Wandel links van het Lutgardiscollege de De Wahalaan in. Bij het kruispunt zie je in de verte het statige Sint- Annakasteel. Wandel er naartoe. Sla voor de kasteelingang links de Oude Molenstraat in tot bij de poort van het niet-publiek toegankelijke domein van Hertoginnedal, gekend omwille van de regeringsconclaven die er doorgaan. Wandel rechts de kasseien Hertoginnedallaan op. De bosrand wenkt. Bij het rondpunt vind je links een bord met uitleg over de wat verborgen Sint-Annakapel. Kies aan de overkant van het rondpunt voor de kasseien Putdaal. Na wat klimmen wordt de straat breder. Even verder, bij een pleintje, neem je rechts de Kardinaal Micaralaan. Waar deze laan wat naar rechts afbuigt, hou je links aan en loop je heel even de Vosdreef op. Nauwelijks 10 m verder wandel je links langs een houten voetgangerssas het bos in. Je hebt ondertussen 4 km gewandeld. Het kronkelende bospad leidt na 300 m tot bij een iets dikkere boom en een dwarsweg. Blijf echter rechtdoor wandelen. Na nog eens 200 m steek je een kasseiweg over en wandel je langs het voetgangerssas verder. Het bospad wordt smaller en hobbeliger. Zo bereik je een volgend voetgangerssas bij een kruispunt met drie dikke eiken. Ga daar naar rechts en volg dit bospad tot bij een voetgangerssas bij een geasfalteerde weg. Steek ook deze over. Passeer de slagboom en vervolg het pad. Deze dreef met hoge beukenbomen leidt je tot bij een parkeerplaats. Steek de asfaltweg over, wandel naar het informatiebord en neem er het pad rechts van. Dit Eikenvoetpad leidt naar het Roklooster. In dit stukje bos zie je enkele takkenhutten. Brusselse scoutsgroepen komen hier bosspelen organiseren. Eén van die takkenhutten is meer dan 50 jaar oud en werd nog opgezet door de schrijver van deze Boswandeling. Het Eikenpad gaat op het einde over in een trap naar beneden. Sla onderaan de trap linksaf richting vijver. Bij de vijver hou je links aan. Je volgt nu de Vijversweg. De Vijversweg loopt langs twee achtereenvolgende visvijvers. Waar die tweede visvijver overgaat in een moerasgebied bereik je een splitsing. Neem er links omhoog. Laat even verder de Vlieraardeweg links liggen. Vervolg dus rechtdoor. Rechts van je ligt een moerasdalletje met een beekje: de Flossendelle. Dit is de 'grote' Flossendelle. Straks wandel je langs de 'kleine' Flossendelle. Het woord 'delle' betekent 'dal'. Enkele honderden meters verder bereik je een kruispunt met een informatiepaneel. Je heb ondertussen 6 km gewandeld. Je bereikt de grens tussen het Brusselse en het Vlaams Gewest. Vanaf hier zijn de aanduidingen in het Nederlands. Je volgt ook al een tijdje de GR512 'Vlaams-Brabant'. Dit Grote Routepad loopt van Geraardsbergen naar Diest en is een aftakking van de GR5 (van de Noordzee naar de Middellandse Zee). Alle GR s worden aangeduid met rood-witte horizontale streepjes. Hou links van het infopaneel en volg verder de Vijversweg. Dwars de Verbrandedreef en vervolgens de Halfuurdreef. De Vijversweg is ondertussen overgegaan in de Grasdreef. Loop nog even verder langs de Grasdreef en neem de tweede weg rechts, de omhoog kronkelende Bezemboogweg. Na een klim volgt een afdaling naar een voetgangerstunnel onder de Brusselse Grote Ring. Je heb ondertussen 8 km gewandeld. Voorbij de voetgangerstunnel draait het pad naar links en komt voorbij een vijvertje met de wel zeer originele naam ' t Vijverke'. Vervolgens stijgt het pad tot bij een dwarsweg die je rechts inslaat. Deze Kleine Flossendelleweg volg je behoorlijk lang tot hij eindigt bij een slagboom. Volgende omschrijving biedt je onderweg wat houvasten. De weg zigzagt wat en loopt vervolgens langs een strook grasland. Zowel bij het kruispunt met de Tweebarelendreef als dat met de Jachtdreef blijf je rechtdoor wandelen. Bij de splitsing met de Onze-Lieve-Vrouwweg blijf je opnieuw de Kleine Flossendelleweg volgen. Vervolgens stijgt de weg. Even lijkt de strook grasland te eindigen, maar voorbij de kruising met de Sint-Jansdreef herneemt het. Ook bij de dwarsweg met het brugje blijf je rechtdoor wandelen. Vervolgens begint het grasland stilaan dicht te groeien. Even verder kruis je de Lijsterweg. En dan komt... die slagboom. 2

3 Je hebt ondertussen ongeveer 10 km gewandeld. Op het ogenblik van het uitschrijven van deze bosverkenning dwarrelende de beukenbloesem met massa's naar beneden en vormden ze op de grond een dik, zacht tapijt. Voorbij de slagboom wandel je de asfaltweg rechts op. Opgelet: op deze Jezus-Eiklaan rijden auto's. Net voor een dwarsweg met woningen kies je het wandelpad naar rechts. Het loopt langs de drukkere Kapucijnendreef. De bebouwing verdicht. Je ontwaart een kerktoren en een dorp. Wandel tot bij de kerk. MIDDAGPAUZE Jezus-Eik is de plek voor je middagpauze. Langs de hoofdstraat voor de kerk vind je heel wat eetgelegenheden. Links achter de kerk vind je het gemeenschapscentrum De Bosuil. Daar kan je terecht voor toeristische info over de streek en tevens voor een versnapering. Na je middagpauze loop je voor de kerk de hoofdstraat door. De kerk ligt dus achter je. Tegenover café/restaurant Limit neem je de kasseistraat rechts. Bij het kruispuntje wandel je schuin-rechtdoor langs het informatiepaneel opnieuw het bos in. Deze Haagbeukendreef gaat wat op en af. In een dalletje, net voorbij de plek waar aan beide zijden van de weg een wat lager geplaatste, wat verscholen brugmuurtje te zien is, sla je links de Prinsenweg in. Dicht bij deze afslag staat ook een paaltje met nr. 43 van de knooppuntroute. Je heb ondertussen 12 km gewandeld. Even verder wandel je onder de autosnelweg E411 Brussel-Namen door. Voorbij de voetgangerstunnel krijg je kasseien onder de voeten. Waar die kasseien ophouden, neem je het (niet-aangeduide) Mezendreefje naar rechts. Het volgende stuk bos toont de sporen van houtkap en gevarieerde herbeplanting. Bij de eerstvolgende kruising sla je links in. Na een ruime afdaling neem je bij de Stormenweg naar links. Deze vangt aan als een wat versleten kasseiweg maar vrij snel wordt duidelijk dat deze weg de voorbije winter zwaar geleden heeft onder de boomkap. De weg versmalt niet alleen tot een pad, maar wordt bovendien voortdurend doorkruist door zware tractorsporen. Het pad eindigt bij een houten poortje. De dwarsweg heet opnieuw Stormenweg. Sla deze naar rechts in. Net als je een voetgangerstunnel nadert, blijkt de naam ondertussen Wolvendreef te zijn. Wandel de tunnel door. Je hebt ondertussen 14 km gewandeld. Bij de volgende vijfsprong blijkt je wandelweg ondertussen Tamboerdreef te heten. Blijf deze Tamboerdreef volgen. Eigenlijk is het opnieuw vrij makkelijk: altijd rechtdoor tot 50 m voor een slagboom. Maar volgende wegomschrijving biedt je onderweg wat houvast. Eerst gaat de Tamboerdreef mooi rechtdoor. Bij een valleitje volgt er een knik. Ook bij het kruispunt met de Damenrustdreef zit er een knik in het verloop. Ondertussen heb je 16 km gewandeld. Blijf de Tamboerdreef volgen. Nu wandel je op asfalt. Dan volgt nog een valleitje en vervolgens een geasfalteerde dwarsweg. Altijd rechtdoor. Wanneer je in de verte de eerste glimp van de slagboom opmerkt, zie je ook dat er rechts van de Tamboerdreef een weg dichterbij komt. Even voorbij de plek waar die weg bij de Tamboerdreef komt, ligt een dwarsweg (dus nog altijd voor die bewuste slagboom). Sla die dwarsweg rechts in. Deze Pinnebeekdreef gaat geleidelijk aan meer en meer bergaf. De weg evolueert naar een half verharde weg die uiteindelijk bij de bosrand met trappen naar beneden gaat. Zo verlaat je het Zoniënbos. Op het kruispunt kies je de dalende Tenreukenlaan, met links een haag en rechts een bomenrij. Even verder duiken links kantoorgebouwen op. Bij het kruispunt met het restaurant 'Au Grand Forestier' steek je over en wandel je rechts langs de doorgang het Tenreukenpark in. Neem het brugje rechts en vervolg het pad langs de vijver. Het Tenreukenpark eindigt bij een dwarsstraat. Steek deze langs het zebrapad over en wandel het Senypark in. Je hebt ondertussen 18 km in de benen. Kies er het linker pad dat even verder langs de Woluwebeek loopt. Bij het brugje blijf je rechtdoor wandelen. Bij de volgende dwarsstraat zoek je aan de overkant het pad naast de beek op. Het gaat nu verder tussen de huizen. Na twee dwarsstraten eindigt het pad bij een viaduct. Links zie je de 'M' van de metro. Hier eindigt de boswandeling. 3

4 TERUGKEREN NAAR DE VUB-CAMPUS Stap uit de halte Delta. Verlaat de ondergrond via uitgang 2 'VUB/ULB. Je komt boven de grond te midden een groen pleintje met houten banken en stenen ringen. Neem het pad tegenover de uitgang, richting ULB Toutes Directions /Musées. Wandel door het Forum -gebouw, neem richting Bâtiment S. Eerst wandel je enkele trapjes af, wat verder een langere trappenpartij aan je rechterzijde. Volg verderop de richtingwijzer VUB. Eens beneden wandel je naar links een druppelvormige rotonde voorbij. Aan de volgende splitsing neem je de trappen naar beneden tot bij de straat langsheen de gebouwen F en G. Je bent hier terug op het gedeelte van de VUB. De uitstempel bevindt zich aan ingang 11 en aan de atletiekpiste. TERUGKEER NAAR HET STADSCENTRUM Via de (rol)trap bereik je de metrohalte 'Herrmann-Debroux' op metrolijn 5 richting Erasmus. Ontwaard je reisticket. Een aanduiding toont je op welk perron het eerstvolgende metrostel vertrekt. Stap op. Het verloop van je metrorit kan je volgen op de schema's boven de deuren. Waar je afstapt, hangt af van uw plannen: Nog een stapje in de wereld Stap dan uit bij de halte 'De Brouckere'. De omgeving van de Centrale Boulevards en de Grote Markt bieden u zeker nog aantrekkelijke mogelijkheden. Per trein naar huis Stap uit bij de halte 'Centraal Station' en volg er de aanduidingen richting treinstation. Hopelijk heb je een fijne dag gehad en keer je snel terug naar het Zoniënwoud. We gidsen je volgend jaar graag opnieuw door stad en bos. Dit wandelparcours werd in opdracht van Sport Vlaanderen uitgewerkt door Brukselbinnenstebuiten. Bruksel wil je de stad tonen, te voet, per bus, met de fiets of met openbaar vervoer, en dit verder dan de toeristische neus kort is. Bruksel helpt je je gedachten over Brussel te openen. Meer informatie over Bruksel: < of tel

5 BOSWEETJES De beuk De beuk is dé boomsoort van het Zoniënwoud. Dat is niet altijd zo geweest, de beuk is hier aangeplant tijdens de Oostenrijkse periode, meer dan 200 jaar geleden. Van de beuken die toen zijn aangeplant, staan er nu nog een aantal. Als je tijdens je wandeling indrukwekkend grote bomen tegenkomt, sta dan even stil bij hun respectabele leeftijd. Een beuk kan je gemakkelijk herkennen aan zijn dunne, gladde, grijsachtige schors. Het is een boom die van schaduwrijke plekken houdt. Door zijn dunne schors is de beuk gevoelig voor zonnebrand. Worden zijn buren geveld en valt er daardoor ineens zonlicht op zijn stam, dan kan dat leiden tot lelijke scheuren. Beukenhout Beukenhout uit het Zoniënwoud is van zeer hoogstaande kwaliteit en wordt overal ter wereld gewaardeerd. Zelfs tot in China worden de stammen uitgevoerd, daar maken ze er fijn fineerhout van. Beukenhout splijt niet en is smaak- en reukloos. Daardoor is het hout zeer geschikt om keukengereedschap te maken dat in aanraking komt met voedsel, zoals houten lepels en deegrollen. Je herkent het hout aan donkere, langwerpige spikkels. Kijk maar eens naar je houten lepel. Of naar het stokje van je frisko. Vlnders Vlinders zoeken in het bos vooral de open plekken en de bosranden op. Daar is het lekker licht en warm en vinden ze tegelijkertijd ook de planten waar ze het meest van houden. Ontstressen Een boswandeling is uitstekend om stress kwijt te geraken. Nochtans wandelt meer dan de helft van de Belgen minder dan 30 minuten per dag. Hoe voelt een levende en een dode boom aan Het hout van een levende boom voelt vochtig en koud aan, dood hout voelt droog en warm. Oude vlierstruiken Op oude vlierstruiken kunnen soms grote hoeveelheden Judasoren groeien. Judasoren zijn zwammen die bij vochtig weer zwellen tot bruinrode geleiachtige, zwammen in de vorm van een oor. Ze zijn eetbaar, maar heel taai en tamelijk smaakloos. Wat betekent Inheems Bosbouwers spreken over Inheemse bomen en struiken. Wat betekent dat precies, inheems? Inheemse bomen zijn bomen die van nature voorkomen in onze gebieden, zoals bijvoorbeeld de zomereik, de ruwe berk of de hulst. Boomsoorten die hier niet van nature voorkomen, maar werden ingevoerd door de mens, noemen we exoten. Voorbeelden hiervan zijn de Amerikaanse eik en de paardenkastanje. Van alle inheemse bomen en struiken, is de hazelaar is vroegste bloeier. In januari-maart, nog voor er bladeren op de struik staan, verschijnen de bloemen. De mannelijke katjes zijn vrij goed gekend, dat zijn de typische gele slingertjes. Naar de vrouwelijke bloemen moet je wat harder zoeken, dat zijn piepkleine rode bloemetjes. Door de vroege bloei zorgt het stuifmeel op de mannelijke katjes na de lange winter voor welkom voedsel voor bijen en andere insecten. Hazelaar en klimop Is de hazelaar de eerste struik die bloeit, dan is klimop de hekkensluiter. Hij bloeit als laatste op het jaar, nl. in november-december. Insecten maken dankbaar gebruik van zijn bloemen om er een laatste vers hapje te eten voor de winter begint. Wanneer is een struik een boom Wanneer spreken we over een boom en wanneer over een struik? Het verschil zit hem in de hoogte en in de stam. Houtachtige planten die meer dan 7 meter hoog kunnen worden en waarbij je één duidelijke stam en kroon kan onderscheiden, noemen we bomen. Begint de vertakking al aan de grond, zodat er geen sprake is van één duidelijke stam, en blijft de plant lager dan 7 meter dan spreken we van een struik. 5

6 Zomereik & wintereik In onze bossen komen twee soorten inheemse eiken voor: de zomereik en de wintereik. De zomereik kan je herkennen doordat zijn blad een kort steeltje heeft, terwijl het blad van de wintereik net een lang steeltje heeft. Bij de vruchten is het net omgekeerd: de vruchten van de zomereik staan op een lang steeltje, terwijl de vruchten van de wintereik op een kort steeltje staan. Waarom verliezen bomen hun bladeren Hoewel het in de winter veel en hard kan regenen, is dit voor de bomen en de andere planten in het bos een droog seizoen. Hoezo? Wanneer de temperatuur te laag wordt, kunnen de planten met hun wortels geen water meer opnemen. Maar zolang er bladeren op de bomen staan, wordt er wél nog water verdampt. Daardoor kan een boom in de problemen komen - daarom laten ze in najaar hun bladeren vallen en lassen een rustpauze in. Waarom verkleuren de bladeren in de herfst In de herfst verkleurt het bos tot een palet van prachtige kleurcombinatie met veel bruin, geel, rood, oranje. Dat komt omdat in de bladeren verschillende kleurpigmenten aanwezig zijn. De bladgroenkorrels zorgen voor de groene kleur. In het najaar verdwijnen de bladgroenkorrels, maar de andere pigmenten blijven wel nog over. Afhankelijk van welk pigment het sterkst in het blad aanwezig is, verkleurt het blad rood, geel, oranje of bruin. Mezen Mezen veranderen tijdens de winter van menu. Ze schakelen dan over van insecten naar zaden en noten. Je zou dus kunnen zeggen dat mezen in de winter vegetariër worden. Dennen en sparren Onze typische kerstboom is helemaal geen den zoals het liedje beweert, maar wel een spar. Dennen kan je herkennen doordat de naalden in groepjes van 2, 3 of 5 bij elkaar staan. Bij de spar staan de naalden alleen. Een handige truck om dit te onthouden gaat als volgt: den = duo (2, 3 of 5 naalden bij elkaar), spar = solo. Niet alle naaldbomen houden tijdens de winter hun naalden vast. De lork bijvoorbeeld laat ieder jaar, net zoals loofbomen, zijn naalden vallen. Dode bomen in het bos Vaak zie je in een bos een dode boom staan of liggen er dode takken op de grond. Misschien vind je dat rommelig en vraag je je af waarom dat niet wordt opgeruimd. Dood hout is echter heel belangrijk voor het bos. Er leven heel wat soorten planten en dieren van en op dood hout. Spechten bijvoorbeeld gebruiken rechtopstaand dood hout om er hun holen in te maken. Zwammen en paddestoelen Van zwammen zie je enkel het vruchtlichaam, de paddenstoel. De eigenlijke zwam - het mycelium - bevindt zich onder de grond en kan je niet zien. Dit mycelium kan zeer groot worden, waardoor de eigenlijke zwam veel groter is dan wat je met het blote oog waarneemt. Hoe oud wordt een boom Hoe oud een boom kan worden, hangt af van de boomsoort. Een zomereik kan gemakkelijk 400 jaar of ouder worden. In Wallonië staat zelfs een 1000-jarige eik. In Brussel staat een 600 jaar oude lindeboom. Berken daarentegen worden zelden ouder dan 100 jaar. Tamme kastanje De tamme kastanje werd bij ons ingevoerd door de Romeinen. Van de vruchten maakten zij bloem en van die bloem een soort van brood. En dat brood stond op het menu van de soldaten. Daarom werden overal in het Romeinse Rijk tamme kastanjes aangeplant. Vandaag worden in Zuid-Europa nog altijd veel kastanjes gegeten. Door de hogere temperaturen zijn de kastanjes er dikker en ze smaken ook zoeter. Jaarringen van een boom Als je in het bos een omgezaagde boom ziet liggen, tel dan de jaarringen eens om te weten hoe oud de boom is. Maar die jaarringen geven je nog heel wat meer informatie. Dikke jaarringen geven aan dat de boom dat jaar veel gegroeid is, dunnere jaarringen wijzen er op dat de boom dat jaar wat minder hard groeide. Dat kan te wijten zijn aan een droog voorjaar of aan plaatsgebrek. 6

7 Eekhoorns De rode eekhoorn lijkt het de laatste jaren weer beter te doen, na een felle terugval in de populatie in de jaren Niet alleen wordt de rode eekhoorn sinds 1992 volledig beschermd, de verbetering kan ook te wijten zijn aan het ouder worden van de naaldbossen. Of het kan te maken hebben met het verbod om door kraaien- en eksternesten te schieten, waarbij hoogstwaarschijnlijk soms ook wel eens door een eekhoornnest werd geschoten. De rol van het bos Het bos heeft verschillende belangrijke functies. We gaan er heen om ons te ontspannen of om er te spelen - dat is de recreatieve functie. Het bos is ook belangrijk voor de rijkdom aan planten en dieren die er leven - dat is de ecologische functie. Verder is het bos een belangrijke leverancier van hout - zo komen we bij de economische functie. De verschillende recreatieve circuits door het Zoniënwoud In het Zoniënwoud hebben wandelaars, ruiters en bikers elk hun eigen circuits. Dat heeft enkele voordelen. Voetgangers worden niet overhoop gereden, terwijl ruiters en bikers zich volop kunnen uitleven. 7

8 VERSCHILLENDE BOSTYPES, AAN DE HAND VAN FOTO S Het eenvormige beukenbos Bij het ontstaan van het Zoniënbos, zo n jaar geleden, bestond het voornamelijk uit linde, hazelaar, kastanje en eik. Na verloop van tijd deden de beuken hun intrede en de laatste jaar zijn eik en beuk er de dominante boomsoorten. Brussel werd in 1695 zwaar gebombardeerd. Bij de wederopbouw van de verwoeste binnenstad werd heel veel hout uit het Zoniënwoud aangevoerd. Het vormde een ware aanslag op het bosbestand. Daarop liet de Oostenrijkse landschapsarchitect in de 18de eeuw massaal hoogstambeuken aanplanten. Meteen werd de beuk dé boom van het Zoniënwoud. Daarom wordt het huidige beeld dat we hebben van het Zoniënwoud vooral bepaald door 200 jaar oude beuken. Men noemt deze bomen wel eens 'kathedralenbeuken'. foto hieronder: het eenvormige beukenbos 8

9 Naar meer gemengd bostype In de jaren 1930 begon men echter te beseffen dat deze dominantie allesbehalve ideaal is. Beuken laten met hun dichte kruinen onvoldoende licht door om ook maar enige ondergroei toe te laten. Bovendien laten hun afgevallen bladeren de bodem verzuren. Daarom wordt nu in het Zoniënwoud werk gemaakt van een meer gevarieerde beplanting waarbij vooral voor eik wordt gekozen. Deze boom laat een rijkere ondergroei toe en haalt een gemiddelde leeftijd van 500 tot 800 jaar, terwijl beuken zelden ouder worden dan 250 jaar. foto hieronder: het gemengde bostype 9

10 Dood hout in het bos Regelmatig zie je in het bos dode takken liggen, of omgevallen boomstammen die aan het wegrotten zijn. Ideaal bevat een bos % dood hout, liggend of staand. Dood hout is vooral belangrijk voor insecten, die een onderkomen vinden in half vermolmde boomstammen. Om deze reden worden bij zware stormen omgevallen bomen vaak niet weggehaald. Ook takken van gevelde bomen blijven liggen en vormen een ideale woonplaats voor kleine vogeltjes (koninkje, roodborst), muizen en de koreaanse eekhoorn. foto hieronder: een omgewaaide oude beuk 10

11 Graslandjes in het bos Her en der wandel je midden in het bos langsheen frisgroene strookjes grasland. Ze zijn een lust voor het oog en woorden meestal delle genoemd. Volgens de eigenlijke betekenis van het woord delle, zouden het droge valleitjes moeten zijn. De weelderige plantengroei en de grote verscheidenheid aan insecten verraden echter dat het waterrijke biotopen zijn. Sommige stukjes zijn flink drassig. Iets hogerop is het grasland droger. s Zomers wordt er gretig gepicknickt. foto hieronder: graslandjes in het bos 11