Maastricht-Lanaken pagina 1 van 9

Transcriptie

1 Maastricht-Lanaken pagina 1 van 9 De meeste in onbruik geraakte spoorlijn zijn in verval geraakt en hebben geen perspectief op toekomstig spoorvervoer. Bij de spoorlijn Maastricht (Mt) - Lanaken (Lan) is dit echter niet het geval. Papierproducent Sappi heeft zowel in Maastricht als in Lanaken fabrieken nabij het spoor en wil graag de spoorlijn weer gaan gebruiken. De spoorlijn is echter gesloten en is, zoals we zullen gaan zien, flink in verval geraakt. Maar voor deze lijn gloort hoop, want België, Nederland en papierproducent Sappi zijn het eens over heropening van de lijn, en na lang wachten is ook de financiering rond. In oktober 2003 is de lijn vastgelegd in onderstaand fotoverslag. Kaart: Sporenplan:

2 Zie voor sporenplannen van heel Nederland. De lijn Maastricht-Lanaken begint op het emplacement van Maastricht en loopt na een brug over de Maas richting het noord-westen. Bij Lanaken buigt de spoorlijn verder (zuid- )westwaarts. Vroeger liep de spoorlijn voorbij Lanaken verder België in, maar dat is nu opgebroken. Dit fotoverslag beschrijft het deel tot Lanaken. VERDER Deze site is onderdeel van de themapagina Op dood spoor. Maastricht-Lanaken pagina 2 van 9 De verkenningstocht over de spoorlijn naar Lanaken begint op het station van Maastricht

3 Maastricht Kaart: Sporenplan: We beginnen op het perron van spoor 3 en 4 in Maastricht. Op het puntje van dit perron staat de opvallende voormalige post T. De spoorlijn naar Lanaken start op het emplacement van Maastricht tussen de opstelsporen en is daardoor moeilijk bereikbaar. Links op de achtergrond zijn bomen te zien. De spoorlijn naar Lanaken loopt hier vlak voor langs en maakt een bocht naar links.

4 Na een stukje omlopen bereik ik het spoor weer aan het einde van de bocht. Het spoor naar Lanaken loopt hier een dijk op. Naast het kilometerpaaltje 37 blijkt nog een origineel armsein te staan! Naast de dijk ligt het uiteinde van één van de uithaalsporen van het emplacement van Maastricht met daarop een rangeerlok.

5 Dezelfde fotolocatie, maar dan gezien richting Lanaken. Zoals te zien is, volgt vrij snel de brug over de Maas. Ook prominent aanwezig is het hoge ijzeren hekwerk dat het onmogelijk maakt om bij het spoor te komen en dat het fotograferen ook behoorlijk lastig maakt. De ijzeren brug heeft een aanzienlijke lengte: het overspant niet alleen de rivier maar ook de wegen op de oevers ervan.

6 Naast de boogoverspanning bevindt zich een hefbaar gedeelte dat in geheven toestand is (vast?)gezet. Direct na de brug (uiterst links op de foto) maakt het spoor een kleine bocht naar links en komt daardoor vlak langs de Maastrichtse fabriek van papierproducent Sappi te lopen.

7 Na enig omlopen lukt het me om van de verkeersbrug (het grote betonnen viaduct op de foto) op het spoor beneden te komen. Het spoor loopt hier zoals gezegd vlak naast de fabriek van Sappi. VERDER Maastricht-Lanaken pagina 3 van 9 Kaart: Sporenplan:

8 Na de Sappi-fabriek maakt het spoor een ruime bocht naar rechts en gaat daarbij onder de verkeersweg door. Min of meer onder het viaduct zie ik in de bosjes links van het hoofdspoor ineens twee naar elkaar toe lopende sporen. De sporen stoppen echter abrupt bij het hek en het wissel waarmee ze één spoor zouden moeten worden is er ook niet meer. Een stuk verderop ontbreekt ook nog een aantal meter in het spoortje.

9 Het hoofdspoor kan hier trouwens ook wel een aanzienlijke snoeibeurt gebruiken. Er groeien al complete bomen op. Na zo'n 100 meter neemt de begroeiing af en ligt er een overweg in een flauwe bocht naar rechts.

10 Vlak voor de overweg loopt het spoortje dat links in de bosjes lag dood in een stootjuk. Opvallend is dat het geen verbinding heeft gemaakt met het hoofdspoor. Waarschijnlijk heeft er vroeger wel een wissel gelegen, maar is dat ooit vervangen door een stuk recht spoor (afkomstig uit het zijspoortje?). Dat zou kunnen verklaren waarom er af en toe een stuk ontbreekt: daar lag een wissel of daar is een stuk recht spoor uitgenomen om in het hoofdspoor te leggen. De eerder genoemde overweg is beveiligd met knipperlichten, maar heeft weer geen andreaskruizen.

11 Enkele meters voorbij de overweg is een spoorbrug te zien. De brug ziet er vrij apart uit, omdat het spoor diagonaal het water kruist. Aan de rechterkant van het spoor ligt bovendien een vrij liggend bruggetje voor onderhoudswerkzaamheden, dat een rare knik maakt. VERDER Maastricht-Lanaken pagina 4 van 9

12 Kaart: Sporenplan: Na de 'diagonale brug' loopt het spoor vlak langs een hek en een nieuwe hal van Kwik-fit.

13 Direct na de hal (je ziet de schaduw nog op de voorgrond) ligt dit woeste landschap. Het hoofdspoor ligt onder de struiken (met doorns! AU!) rechts in het midden, waar enigzins nog een pad te ontdekken is. Links van het hoofdspoor zijn echter nog veel meer sporen tussen de struiken te ontdekken... Het spoor direct naast het hoofdspoor loopt door tegen de nieuwe metalen hal. Daarnaast ligt een spoor (zie foto) dat vlak langs de andere zijde van de hal loopt. Verderop in de struiken liggen nog 2 sporen, waarmee het totaal op 5 komt (excl hoofdpoor).

14 De sporen 'steken terug' in zuidelijke richting (zie kaart) en buigen langzaam van het hoofdspoor af. Ik besluit deze sporen een stukje te volgen. Langs het 'derde spoor' ligt een paadje. Dit spoor is nog het beste zichtbaar, aan elk van beide zijden van dit spoor liggen nog 2 sporen. Overigens zijn de sporen niet compleet, want geregeld ontbreekt er een stuk. Misschien dat alle wissels ooit verwijderd zijn? Na een paar honder meter verschijnt er een brug waarop ruimte was voor waarschijnlijk 2 sporen. De sporen houden echter vlak voor de brug op; op de brug zijn alleen nog de bielzen te zien. Ik besluit het zijlijntje (of wat daarvan over is) niet verder te volgen en terug te gaan naar het hoofdspoor nabij de hal van Kwik-fit.

15 Terug bij het hoofdspoor. Een stukje voorbij de kwik-fit hal blijkt er in het hoofdspoor nog een wissel naar links te liggen. Er is echter geen wisselsteller te zien (of die moet ergens in een struik verstopt zijn). Dit wissel zal de verbinding zijn tussen het hoofdspoor en de 5(?) incomplete sporen die waarschijnlijk een emplacement gevormd hebben. VERDER Maastricht-Lanaken pagina 5 van 9 Kaart: Sporenplan:

16 Weer een stukje verder ligt een ijzeren spoorbrug over een weg. Er liggen 3 sporen op, waarvan de rechter het hoofdspoor is. De twee andere sporen zijn niet meer aangesloten op andere sporen, maar zoals gezegd ontbreken er in de sporen diverse stukken en wissels. Rechts van de sporen zijn de bruggehoofden veel langer dan aan de andere kant. Mogelijk hebben hier dus ook nog sporen gelegen.

17 Na de brug neemt de begroeiing op het hoofdspoor weer toe. Links tussen de bossages liggen nog altijd één of meer incomplete sporen die het verlengde zijn van de eerdere terugsteeksporen. Overigens is het spoor vanaf hier technisch wel in goede staat. Zo aan de klemmen en de ballast te zien is het een jaar of twintig geleden eens vervangen.

18 Een eindje verderop neemt de begroeiing op het hoofdspoor ook verder af. Links ligt ook nog altijd een spoortje, verscholen onder de struiken en boompjes. Weer een stuk verder is in een boom naast het spoor een stootjuk te zien. Naast het hoofdspoor zijn er verder geen andere sporen meer.

19 De spoorlijn loopt inmiddels op een dijk van enkele meters hoog. Links van het spoor loopt een weg, waaraan een bedrijf gevestigd is. Het bedrijf naast het spoor is zo te zien werkzaam in grond. Op de achtergrond is ook een enorme kunstmatige bult te zien. VERDER Maastricht-Lanaken pagina 6 van 9 Kaart:

20 Vlakbij de heuvel is er een stenen tunneltje onder het spoor door. Verder staat hier een bordje langs het spoor dat aangeeft dat het een waterwingebied is.

21 Als je deze foto ziet denk je misschien dat het spoor is opgebroken, maar wees niet bevreesd: het spoor ligt links onder de struiken! Naast het spoor komt een weggetje te lopen, waarlangs een nabijgelegen volkstuinencomplex kan worden bereikt. Een bordje op een hoge paal naast het weggetje is helaas onleesbaar. Zo'n honderd meter verderop is het spoor weer uit de struiken tevoorschijn gekomen en begint aan een ruime bocht naar links. Overigens is het spoor zelf nog steeds in redelijk goede staat.

22 Hier is dan het volkstuinencomplex, vlak naast het spoor. Het spoor zelf is weer deels verstopt onder de struiken. Iets verderop is ineens een stuk spoor geheel vrij gemaakt. Op de heuvel links van het spoor zijn diverse planten en een trap aangelegd en er staat een bankje. Nu nog een perron en we hebben een echte halte!

23 Na de volkstuintjes gaat het spoor met een viaduct over een belangrijke invalsweg van Maastricht heen. Het viaduct is wel opvallend door de stenen torentjes aan weerszijde van het spoor en de weg. Daar gaan we weer! Direct na het viaduct verandert het spoor wederom in een bush-bush. Overigens moet wel gezegd worden dat de overdadige flora tot nog toe het enige obstakel op het spoor was: het spoor is tot op heden helemaal intact. Of dat zo blijft zien we op de volgende pagina, want de Belgische grens nadert snel! VERDER

24 Maastricht-Lanaken pagina 7 van 9 Kaart: Zoals gezegd zijn we in de buurt van de grens met België. Het valt op dat de lijn in een landelijk gebied loopt. Een kleine zandweg kruist het spoor via een stenen tunneltje en slingert verder door het licht-glooiende landschap.

25 Het spoor zelf loopt nog altijd tussen de struikjes. Overigens is het spoor hier in mindere staat dan vóór de brug met de stenen torentjes: dit stuk spoor is zo te zien niet een jaar of twintig geleden vervangen. Hier is dan de grens! Een bordje naast het spoor vertelt dat dit het einde van het waterwingebied is. Een paar meter verderop ligt een overweg, die net in België ligt. Dit is overigens pas de tweede overweg (de eerste was die met de knipperlichten, tussen Sappi en de 'diagonale brug') in de spoorlijn Maastricht-Lanaken!

26 Aan de Nederlandse zijde van de grens staat een (ooit) groene driehoek (foto links) met daarin, tussen de roestvlekken, het cijfer 4. Dit betekent dat de baanvaksnelheid vanaf hier (richting Maastricht) 40 kilometer per uur is. Op de foto rechts is een Belgisch andreaskruis te zien, dat ook niet meer is wat het geweest was... Ik had stille hoop dat in België het spoor minder overwoekerd zou zijn, maar helaas: het is nog veel erger! Let wel, ook deze stuiken hebben doorns... AU!

27 Alsof die braamstruiken met doorns nog niet genoeg een hindernis zijn... Op het spoor doemt ineens een bult betonblokken op! België is kennelijk nog steeds bang dat Nederland ooit eens hun onafhankelijkheid uit 1830 (of een paar jaar later, hangt er vanaf hoe je het ziet) wil terugdraaien en dan via de spoorlijn Maastricht-Lanaken het land zal binnenvallen... VERDER Maastricht-Lanaken pagina 8 van 9

28 Kaart: Sporenplan: Wanneer ik over de blokkade van bettonblokken ben geklauterd, zie ik dus dit. Een bijna ondoordringbaar woud van braamstruiken en andere onvriendelijke flora! Na enkele meters een pad door de struiken te hebben gemaakt (volgende keer een kapmes meenemen!) kom ik tot de conclusie dat dit niet veel zin heeft. Met enige moeite bereik ik een naastgelegen akker, waarover ik evenwijdig met het spoor naar de eerstvolgende weg loop.

29 Maar wat blijkt: de eerstvolgende weg is zo te zien vrij nieuw en is dwars door het spoortracé gelegd. Een spoorstaaf is overdwars aan de Maastrichtse zijde over het spoor gelegd (zodat je met je militaire jeep niet alsnog via het spoor de grens kan bereiken?). Aan de overkant van de weg is het spoortracé wederom onbegaanbaar, zodat ik gedwongen wordt om via een naastgelegen industrieterrein naar de volgende 'overweg' te lopen. Op zich jammer, want op dit stuk moet volgens de kaart een aftakking naar een fabriek hebben gelegen (liggen?). De volgende overweg blijkt, net als de vorige, iets minder aanwezig dan ik gehoopt had. Op de plek waar de strook braamstruiken de weg nadert is geen overweg te bekennen...

30 Toch zit ik goed, want aan de overkant van de weg zie ik weer een stuk spoorstaaf uit het gras steken. Na enkele struiken is het spoor echter weer helemaal terug van weggeweest: er ligt zelfs een complete spoorbrug.

31 Hoewel, helemaal compleet is de brug niet. Het eerste deel van het schouwpad en sommige platen tussen de spoorstaven ontbreken, terwijl de rest dermate schots en scheef ligt dat ik het niet vertrouwd vind om die te betreden. Je zou hier maar bijna 10 meter naar beneden vallen... Gelukkig zien de ijzeren platen op de brug er wel stevig genoeg uit.

32 Direct links van de brug is een sluis met sluiswachterswoning. Deze Belgische sluisdeuren zijn overigens niet helemaal waterdicht, wat een leuk watervalgeluid oplevert. Het uitzicht in noordelijke richting mag er trouwens ook wezen. Wat zal dit een mooi fotopunt zijn als er weer goederentreinen rijden... VERDER Maastricht-Lanaken pagina 9 van 9 Kaart:

33 Vlak na de brug bij de sluis ligt nog een klein bruggetje over een smal weggetje. De spoorlijn loopt hier door een bosrijk gebied en het spoor zelf is wederom goed verstopt onder de braamstruiken...

34 Naast het spoor doemt ineens een bunker op! België is wel heel erg bang dat Nederland het land via dit spoorlijntje zal binnenvallen... Na de bunker loopt het spoor het bos uit en stopt het abrupt aan de rand van een kleine vlakte (waar misschien vroeger een emplacement is geweest?). Aan de zijkant ligt een aantal spoorstukken opgestapeld. Aan de linker zijde van 'de vlakte' is een zandbult van enkele meters hoog. Aan de rechter zijde is een kleine wal van twee meter hoog, waar een drukke weg achter ligt. Aan de overkant daarvan ligt het centrum van Lanaken.

35 Wanneer ik aan de overkant van de vlakte ben aangekomen zie ik dat het tracé wederom de bosjes in loopt. Hier moet ergens in de buurt de Lanaakse vestiging van de eerdergenoemde papierproducent Sappi zijn, waarschijnlijk ergens links achter de heuvel en bosjes. Omdat ik nu wel genoeg braamstruiken heb gezien en gevoeld besluit ik niet op zoek te gaan naar de Sappi-fabriek maar naar het gezellige centrum van Lanaken te lopen, alwaar na enig zoeken de bus terug naar Maastricht wordt gevonden. Tot zover dit fotoverslag van de goederenspoorlijn Maastricht-Lanaken. Het mag wel duidelijk zijn dat er nog wel wat moet gebeuren voordat hier weer treinen kunnen rijden. Naast het snoeien van de gehele lijn moeten er twee overwegen worden aangelegd (en die in Maastricht moet worden vernieuwd), en zal er op 'de vlakte' in Lanaken weer spoor moeten worden gelegd, richting de fabriek van Sappi. Waarschijnlijk moet in België alle spoor dat er nog wel ligt worden vervangen. De totale kosten zijn ongeveer 25 miljoen euro, waarover grotendeels overeenstemming is bereikt. Ik zoek nog: - Foto's van de spooraansluiting van de Sappi-fabriek in Lanaken. - Foto's uit 'de oude doos', dwz toen de lijn nog in dienst was. Alle andere interessante aanvullingen of commentaar zijn uiteraard ook welkom per . Terug naar het overzicht van fotoverslagen Gemaakt: oktober 2003 Laatste update: augustus 2006 Copyright , Arthur Kamminga. Alle rechten voorbehouden.