MINISTERRAAD Ex.nr. 2<

Transcriptie

1 MINISTERRAAD Ex.nr. 2< Nr.4661 Notulen van de vergadering gehouden op vrijdag 18 april 1969 in de Trêveszaal, aangevangen 's morgens om tien uur en 's middags en 's avonds voortgezet Aanwezig: minister-president De Jong en de ministers Bakker, Beernink, De Block (de punten 2c ged., 4c, 4i t/m 14), KLompé, Lardinois, Polak, Schut, Den Toom, Udink, Veringa en Witteveen (Afwezig zijn de ministes Luns en Roolvink) Voorts zijn aanwezig de staatssecretarissen G-rapperhaus (punt 4c), De Koster, Kruisinga en Van Son (de punten 1 t/m 4b, 4d t/m 4i) Secretaris Notularis drs.j omiddelburg mr.j. P.M.H.Merckelbach 1. Notulen a. Notulen van de vergadering van 2 april 1969 Wijzigingen: zie bijlage I. b. Notulen van de vergadering van 3 april 1969 Wijzigingen: zie bijlage I I. c. Notulen van de vergadering van 11 april 1969 Wijzigingen: zie bijlage I I I. 2. Mededelingen.

2 18 april k. Nederlands-Duits overleg over de legering van troepen Minister Den Toom deelt mede dat voor de Nederlandse troepen in West-Duitsland een extra legeringsruimte moet worden gevonden voor 500 militairen. De Westduitse regering is bereid hiervoor te zorgen, maar vraagt als tegenprestaties de inrichting van een tweetal noodlazeretten voor de Bundeswehr in Budel en Bergen op Zoom. Het noodlazeret in Budel wordt bewaakt door het Westduitse leger, terwijl het noodlazeret in Bergen op Zoom binnen een door Nederlandse troepentb"eveiligd kazernecomplex komt te liggen. Spreker is voornemens in deze zin met de Westduitse regering tot een akkoord te komen. De raad kan zich hiermee verenigen. T" erf ^ i t i ^ ' ^ 4 1. Verpleging van Biafraanse oorlogsgewonden in Nederlan Minister Den Toom deelt mede dat de wereldfederatie van oud-strijders toestemming heeft gevraagd zes Biafraanse oorlogsgewonden te laten verplegen in het revalidatiecentrum "De Hoogstraat", De zes gewonden zullen mede worden verpleegd door twee Biafraanse verpleegsters. Spreker is voornemens dit verzoek in te willigen en tevens aan te bieden zes andere oorlogsgewonden, begeleid door een Biafraanse verpleegster, op rijkskosten te laten verplegen in het militaire hospitaal te Utrecht en later in het revalidatiecentrum te Doorn. Het zakgeld voor deze oorlogsgewonden en het salaris van de verpleegster zal door het Biafra-comité worden betaald. Spreker zou voorts de twaalf patiënten door een Friendship van de luchtmacht in Zwitserland willen laten ophalen. Hij zal met Justitie contact laten opnemen over het verlenen van een verblijfsvergunning aan de Biafranen. De raad kan zich met deze plannen verenigen. 4 m. Bijeenkomst van de ministers van financiën van de li landen Minister Witteveen deelt mede dat aanstaande maandag in België de ministers van financiën van de EEG-landen wederom informeel overleg zullen voeren. Het informele karakter van dit overleg wordt ditmaal onderstreept,

3 doordat geen agenda voor deze bijeenkomst is opgesteld. Spreker verwacht dat zal worden gesproken over de conjuncturele en monetaire situatie en over de voorstellen van de Europese Commissie inzake de monetaire samenwerking, die thans door het monetaire comité worden bestudeerd. Spreker is voornemens zich ten aanzien van de plannen van de Europese Commissie gereserveerd op te stellen, omdat de EEG-landen, met uitzondering van Frankrijk dat vroeger sterk tegen dergelijke plannen gekant was, thans weinig behoefte hebben aan extra kredietfaciliteiten. Minister Lardinois heeft er ernstig bezwaar tegen dat de ministers van financiën wederom buiten het kader van de Europese Raad gaan vergaderen, zeker wanneer EEG-onderwerpen ter sprake komen. Aan een dergelijk informeel overleg, dat een ondermijnende werking heeft op de EEG, zou Nederland niet moeten meewerken. Spreker heeft er voorts bezwaar tegen dat het overleg van de ministers van financiën nationaal niet volgens de normale procedure wordt voorbereid. Minister De Block sluit zich hierbij aan. Wanneer de ministers van financiën binnen het kader van de EEG zouden vergaderen kunnen de ingenomen standpunten bijvoorbeeld ten aanzien van de landbouwfinanciering worden geformaliseerd. Bij het informele overleg blijven de standpunten achter de schermen en komt men nooit tot een gezamenlijke visie. Minister Witteveen acht het juist dat de ministers van financiën regelmatig de vergaderingen van de Europese ministerraad bijwonen, maar dit neemt de behoefte aan informele besprekingen niet weg. Minister Lardinois wijst erop dat de ministers van financiën zowel in Garmisch Partenkirchen als in Rotterdam over de landbouwfinaneiering hebben gesproken zonder een interdepartementale voorbereiding. Spreker houdt ernstige bezwaren tegen een dergelijk overleg buiten het kabinetsbeleid. Als de ministers van financiën hun informele overleg toch voortzetten, acht spreker het mogelijk dat ook de ministers van landbouw informeel overleg gaan voeren, hetgeen de ontwikkeling van de EEG zeker niet ten goede zou komen. Staatssecretaris De Koster zou het onjuist vinden, als de ministers van financiën in de EEG een bijzondere plaats gaan innemen. Het informele overleg schept ongewenste precedenten voor de andere ministers. Bovendien zal het minder kostbaar zijn, als de ministers van financiën in Brussel, waar zij van het bestaande apparaat gebruik kunnen maken, zouden vergaderen. Minister De Block merkt op dat de regionale industrialisatie bijvoor beeld ook een onderwerp is dat zich leent voor een informeel gesprek tussen de ministers van financiën. Spreker is van mening dat dergelijke gesprekken gewoon in de Europese Raad moeten worden gehouden en op de normale wijze in de Coördinatiecommissie moeten worden voorbereid. Minister Witteveen,..

4 Minister Witteveen wijst erop dat hij zich in het verleden steeds heeft verzet tegen het bespreken van onderwerpen die op het terrein van andere ministers liggen en dat dit bij het informele overleg tussen de ministers van financiën ook nooit is voorgekomen. Er wordt slechts gesproken over algemene onderwerpen als de conjuncturele ontwikkelingen, de monetaire samenwerking, de fiscale problemen en de budgettaire procedures, zonder dat daarbij in concreto op het beleid van andere ministers werd ingegaan. Bovendien worden bij het overleg tussen de ministers van financiën nooit conclusies getrokken of besluiten genomen. De minister-president heeft er begrip voor dat minister Witteveen zich niet meteen uit het informele overleg tussen de ministers van financiën kan terugtrekken. Anderzijds kan moeilijk worden ontkend dat het gesprek tussen de ministers van financiën meer is dan alleen een academische discussie. Bovendien doet het wat vreemd aan dat het informele overleg altijd wordt afgesloten met een communiqué aan de pers. Spreker is van mening dat minister Witteveen er in ieder geval op moet insisteren dat het overleg tussen de ministers van financiën voortaan in Brussel en in het kader van de EEG zal worden gehouden. Minister Witteveen is bereid te onderstrepen dat de ministers van financiën moeten oppassen dat zij met hun informele overleg niet de verkeerde kant opgaan en dat alleen in de Europese Raad beslissingen kunnen worden genomen. Ook de tot na toe gevolgde praktijk om na het overleg mededelingen aan de pers te doen zal moeten worden teruggedraaid. Een informele gedachtenwisseling tussen de ministers van financiën b l i j f t spreker van grote betekenis achten. Minister Lardinois merkt op dat het informele overleg tussen de ministers van financiën in de beginperiode van de EEG zeker aanvaardbaar was. Nu echter het beleid in een aantal grote sectoren volledig is geïntegreerd, is het voor de verdere ontwikkeling van de EEG gevaarlijk wanneer fiscale of budgettaire problemen buiten het kader van de EEG worden behandeld. Hij wijst erop dat juist volgens de Franse opvatting het financiële en buitenlandse beleid buiten de EEG dienen te blijven. De minister-president komt na een korte verdere discussie tot de volgende conclusies:!&«miniotcr Wittcvccn aal tijdens het aanstaande oveyjreg tuoocn do mini at oro-^ran financien zijn ami) Igenoten eropwjljzon dat dc voortzetting van hot informolo overleg' gpvaarl a jlfp p.ntisfiqiiffnties kan hebben voor de EEG. 1 acr^otacacie 0*^*9 Minister Witteveen. dos eocjdc?e

5 Minister Witteveen zal zich verzetten tegen de behandeling van onderwerpen waar andere ministers in eerste instantie verantwoordelijk voor zijn. Aan het slot van het informele overleg tussen de ministers van financiën zal geen perscommuniqué meer worden uitgegeven. De raad kan zich met deze conclusies verenigen. 4 n. ELDO-conferentie Staatssecretaris Van Son deelt mede dat tijdens de jongste ELDO-conferentie een oplossing is gevonden voor de impasse waarin men was geraakt door het Britse en Italiaanse voornemen om de bijdragen aan ELDO te laten vervallen of sterk te reduceren. Hoewel Italië en Groot- Brittannië vasthielden aan hun standpunt, bleek Groot- Brittannië toch bereid nog 10 min r.e. beschikbaar te stellen en Italië heeft de voorgenomen reductie wat verminderd. De andere vier landen hebben ter dekking van het nog resterende tekort een gentlemans-agreement gesloten met de volgende inhouds Nederland draagt niet meer bij dan waartoe het zich had verbonden; België draagt iets meer bij en het resterende tekort wordt bijeengebracht door Frankrijk en vooral West-Duitsland, dat daarmee de sterkste positie in ELDO is gaan innemen. Dit bleek ondermeer uit de eis dat de Duitse positie in het secretariaat moet v/orden verstrekt en dat Duits een officiële voertaal van ELDO moet worden. De Franse delegatie heeft laten weten dat Frankrijk de grotere bijdrage aan ELDO zal financieren door een beperking van zijn bijdrage aan ESRO. Hiermee is deze laatste organisatie op losse schroeven komen te staan. Spreker merkt voorts op dat de Nederlandse delegatie bij dergelijke conferenties steeds in een nadelige positie is, omdat de andere landen worden vertegenwoordigd door bewindslieden die zijn gespecialiseerd op ruimtevaart en technologie, terwijl Nederland met een onvoldoende gecoördineerd standpunt naar voren komt. Hij is van mening dat het kabinet er goed aan zou doen één bewindsman aan te wijzen die de eerste verantwoordelijkheid draagt voor het ruimtevaartbeleid. Minister Veringa wijst erop dat dit punt ter sprake zal komen bij het informele ministeriële overleg over het wetenschapsbeleid. Spreker acht het een ernstige ontwikkeling dat Frankrijk zijn bijdrage aan ESRO drastisch zal gaan beperken, omdat juist daarbij het Nederlandse belang het grootst is. In dat geval zou spreker ervoor voelen de Nederlandse bijdrage aan ELDO stop te zetten en het daarmee vrijkomende bedrag...