Valpartijen vermijden. Verantwoord medicatiegebruik bij senioren

Transcriptie

1 Valpartijen vermijden Verantwoord medicatiegebruik bij senioren

2 Wat mag je verwachten? 1. Iets over geneesmiddelen 2. Over valpartijen en breuken 3. Polyfarmacie 4. Een wakkere kijk op slaap- en kalmeringsmiddelen 5. Voorkomen is beter dan genezen

3 1. Iets over geneesmiddelen

4 Opname en vertering van geneesmiddelen slokdarm tablet maag dunne darm dikke darm rectum suppo

5 In het lichaam wordt het geneesmiddel afgebroken tot restproducten ( metabolisatieproces ) Lever en nieren spelen hierbij een! rol Lever: resten belanden in stoelgang Nieren: resten belanden in de urine

6 De bijsluiter een schat aan informatie 1. Waarvoor wordt dit middel gebruikt? 2. Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn? 3. Hoe gebruikt u dit middel?! 4. Mogelijke bijwerkingen 5. Hoe bewaart u dit middel? 6. Aanvullende informatie

7 Bijwerkingen Elk geneesmiddel heeft bijwerkingen Geen paniek bij lezen van de bijsluiter Wees tevreden als de werking het haalt op de bijwerking Praat erover met arts en apotheker

8 Bijwerkingen: voorzichtig maar geen paniek!!!

9 Interactie = wisselwerking tussen geneesmiddelen Het ene geneesmiddel kan de werking van het ander verzwakken of versterken Ook alcohol en voeding kunnen een interactie hebben met geneesmiddelen Zeg altijd aan uw arts en apotheker welke geneesmiddelen u nog neemt!

10 Uw apotheker overloopt met plezier uw medicatie samen met u. Vraag er naar!

11 4 soorten geneesmiddelen 1. het oorzakelijk geneesmiddel 2. het stabiliserende geneesmiddel 3. het symptomatische geneesmiddel 4. het preventieve geneesmiddel

12 Het oorzakelijk geneesmiddel Oorzaak wordt weggenomen vb. antibioticum tegen bacteriële infectie Tijdelijk innemen maar termijn respecteren Na gebruik is patiënt volledig hersteld

13 Het stabiliserende geneesmiddel Remt evolutie van de ziekte en/of voorkomt verwikkelingen Geen volledig herstel Je moet het geneesmiddel blijven nemen vb. Insuline of suikerverlagende pillen vb. Bloeddrukverlagende medicatie

14 Het symptomatische geneesmiddel Voorkomt of geneest de ziekte niet Stabiliseert de ziekte niet Geeft enkel meer comfort tijdens het ziek zijn Werkt op symptomen(=klachten) zoals bv. pijn, verstopping, hoest Oorzaak van aandoening niet uit oog verliezen

15 Het preventieve geneesmiddel Kan ziektes voorkomen Primaire preventie: vb. vaccins Secundaire preventie: vb. aspirientje als bloedverdunner

16 2. Over valpartijen en breuken

17 Hoe belangrijk is het probleem vallen Jaarlijks valt 1/3 van de alleenwonende 65- plussers Bij mensen ouder dan 80 is de kans op vallen zelfs 1 op 2! in rustoorden gebeuren er nog meer valpartijen

18 Een samenspel van intrinsieke en extrinsieke factoren Intrinsieke risicofactoren loopstoornissen evenwichtsstoornissen (bv: door verminderde gezichtsscherpte, zenuwaandoeningen, duizeligheid, CVA, verminderde spierkracht, ) acute aandoeningen (vb. griep) medicatiegebruik (polyfarmacie!) postvalsyndroom (valangst) gezichtsstoornissen

19 Extrinsieke risicofactoren Kledij (vb. losse pantoffels, kousen) Donker (steek het licht steeds aan!) Trappen Stoepranden en losliggende tegels! tapijtjes Kleef ze vast!

20 3. Polyfarmacie

21 Meestal meerdere aandoeningen bij verouderen (hoge bloeddruk, cholesterol & suikergehalte; artrose, hartproblemen, slaapproblemen ) Meer medicatie polyfarmacie Meer kans op interacties tussen geneesmiddelen (versterkte werking of nevenwerking zoals sufheid)

22 Enkele cijfers Polyfarmacie = meer dan 4 à 5 verschillende geneesmiddelen De gemiddelde patiënt in rusthuizen neemt dagelijks 8 verschillende geneesmiddelen! Noodzaak? Kans op fouten en interacties neemt toe Kans op dubbelmedicatie (2 of meer gelijke/gelijkaardige geneesmiddelen) Kost (gemiddeld 90 euro/maand door overheid (RIZIV) betaald)

23 vrouw man % Leeftijd Meer dan 7/10 polyfarmaciepatiënten zijn ouder dan 60 jaar

24 Opgepast met Geneesmiddelen die sufheid geven Vb. slaapmiddelen, producten tegen angst of depressie, geneesmiddelen gebruikt bij epilepsie, sterke pijnstillers Geneesmiddelen die bloeddrukval geven bij rechtstaan Vb. geneesmiddelen voor hoge bloeddruk of hartproblemen, plaspillen, geneesmiddelen tegen Parkinson of depressie Geneesmiddelen die de suikerspiegel verlagen

25 Enkele algemene tips Neem enkel geneesmiddelen in die u kent Neem enkel geneesmiddelen die de arts of apotheker u aanraadde Koop uw geneesmiddelen bij uw vertrouwde apotheker Koop nooit geneesmiddelen via internet. Geef geen geneesmiddelen door aan anderen Laat geneesmiddelen in de originele verpakking Een bijsluiter kan u ook terugvinden op www. FAGG.be Bewaar geen restjes; breng ze naar de apotheek Voelt u zich suf, rij dan niet met de auto!

26 4. Een wakkere kijk op slaap- en kalmeringsmiddelen

27 Benzodiazepines Werken rustgeven en/of slaapverwekkend Er is een verschil in werkingsduur! Vooral bij doorslaapproblemen gebruikt; sommigen eerder bij angst (vb alprazolam) Vb. lorazepam, lormetazepam, alprazolam, bromazepam

28 Z-slaapmiddelen Slaapverwekkend Ze werken minder lang dan de benzodiazepines Vooral bij inslaapproblemen

29 Enkele waarschuwingen Gebruik deze middelen TIJDELIJK (max. 2 à 4 weken) Al na 1 week gebruik treedt gewenning op Gebruik ze enkel op advies van de arts Combineer slaapmiddelen nooit met alcohol of andere versuffende middelen Zorg dat je na inname van een slaappil minimum 7 à 8 uur kan slapen.

30 5. Voorkomen is beter dan genezen

31 Evalueer je slaap Probeer inzicht te krijgen in je slaapgedrag via slaapdagboek Noteer wanneer je in slaap viel, hoe vaak je wakker werd en hoelang je hebt geslapen. Ben je uitgerust? Waarom lag je wakker? Wat deed je voor het slapen? Wat heb je gedronken en gegeten voordien?

32 Slaaptips Respecteer uur van slapen en opstaan. Zorg voor een rustige slaapomgeving. Gebruik slaapkamer enkel om te slapen (geen TV of computer!) Kwaliteit matras en kussen? Verlucht je kamer (18 is ideaal)

33 Sport wat tijdens de dag, maar niet vlak voor het slapen. Las relaxatiemoment in vlak voor het slapengaan. Vermijd geestelijke inspanning vlak voor het slapen. Eet niet meer minstens 3 uur voor het naar bed gaan. Beperk opwekkende stoffen als koffie, cola of tabak. Vermijd overmatig alcoholgebruik!

34 Moet je s nachts opstaan Steek het licht aan, overal waar je komt. Kom langzaam recht Doe pantoffels aan die goed om je voeten zitten (geen sleffers ) Zorg voor een toilet op = verdiep als je kamer Kleef alle tapijtjes vast aan de grond zodat ze niet kunnen verschuiven!

35