Inhoud HAAGS MILIEUCENTRUM. Aanleiding...3 Onderzoek...3 Doelen...3 Materiaal en methoden...3 Resultaten en conclusies...6
|
|
- Leen Beckers
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Inhoud Aanleiding...3 Onderzoek...3 Doelen...3 Materiaal en methoden...3 Resultaten en conclusies...6 Haags Milieucentrum, 2011 Alles uit deze uitgave mag bekend worden gemaakt, mits met bronvermelding Tekst: Marianne Rekers Redactie: Bob Molenaar Coördinatie: Geert van Poelgeest Foto s: Laurens Kusse, Walter Bos, Marita Rombach Met veel dank aan EIS Haags Milieucentrum Esperantoplein LE Den Haag info@haagsmilieucentrum.nl HAAGS MILIEUCENTRUM
3 Aanleiding De afgelopen tien jaar is het aantal soorten rivierkreeften in Nederland verdubbeld. Het zijn voornamelijk Amerikaanse soorten die via de consumptie- of aquariumhandel hun weg naar de Nederlandse sloot hebben gevonden. Verschillende soorten hebben zich in korte tijd explosief kunnen uitbreiden, waardoor een lappendeken aan populaties van verschillende soorten is ontstaan. Gevreesd wordt dat met de komst van de kreeft een 'nieuwe brasem' is geïntroduceerd in het Nederlandse oppervlaktewater. Kreeften kunnen de waterkwaliteit beïnvloeden door directe consumptie en recycling (uitscheiding) van nutriënten (o.a. waterplanten, maar ook dood, organisch bodemmateriaal). Daarnaast kunnen kreeften de waterkolom vertroebelen door loop-, zwem- en mogelijk ook graafgedrag. Behalve dat kreeften waterplanten bedreigen door consumptie en vandalisme kan de toename aan zwevende deeltjes leiden tot een gereduceerde lichtinval, waardoor waterplanten indirect verder onder druk kunnen komen te staan. Onderzoek Omdat de werkelijke stand van zaken in Nederland onduidelijk was, is een landelijk verspreidingsonderzoek naar uitheemse rivierkreeften uitgevoerd. Dit werd, in opdracht van het Team Invasieve Exoten van het ministerie van LNV, door Stichting EIS gecoördineerd. Enthousiaste vrijwilligers in heel Nederland werden gevraagd één voorgeselecteerd meetpunt te bemonsteren. Een bemonstering bestond uit het uitzetten en controleren van drie kreeftkorven gedurende vier achtereenvolgende ochtenden op een specifieke locatie. Het Haags Milieucentrum heeft de coördinatie van dit onderzoek in Den Haag voor zijn rekening genomen. Omdat er veel aanmeldingen waren van vrijwilligers en te weinig officiële meetpunten, heeft het HMC extra meetplekken gecreëerd (deze beginnen met de code HMC). Doelen De doelen van dit project voor het HMC waren: 1. Het in kaart brengen van de verspreiding van de rivierkreeften in Den Haag 2. een bijdrage leveren aan het in kaart brengen van de verspreiding van de rivierkreeften in Nederland 3. het leggen van een relatie tussen de kwaliteit en structuur van het oppervlaktewater en de aanwezigheid van kreeften 4. Het betrekken van zoveel mogelijk mensen bij hun directe omgeving 5. Het opdoen van ervaring in het opbouwen van een netwerk van natuurwaarnemers Materiaal en methoden Het werven en instrueren van de waarnemers De Haagse natuur- en milieuorganisaties zijn benaderd. Via persberichten is de pers geïnformeerd, wat leidde tot krantenberichten en interviews. Ook ons eigen netwerk werd geïnformeerd. De respons was zodanig dat extra meetplekken moesten worden ingesteld.
4 Elke waarnemer ontving een ontheffing van het ministerie, een welkomstbrief, een instructie, een waarnemingsformulier, en uiteraard één of meerdere korven. Ook ontving iedere deelnemer een mondelinge toelichting. Kreeftenonderzoek Monitoring (code HHD) In het onderzoek van Stichting EIS bemonsterde elke vrijwilliger een voorgeselecteerd meetpunt. Eén bemonstering bestond uit het uitzetten en controleren van drie kreeftkorven gedurende vier achtereenvolgende ochtenden op een specifieke locatie. Over het meetpunt werden enkele kenmerken m.b.t. bodemstructuur, oeverstructuur, kroosdek en weersgesteldheid genoteerd. De fuiken waren genummerd van 1 tot 3 en waren gewaterd. Dit houdt in dat de fuiken minimaal een week in een emmer met sloot- of regenwater hebben gelegen. Fuiken die vers uit de fabriek komen, zijn aantoonbaar minder aantrekkelijk voor kreeften dan gebruikte fuiken. Eén meetplek bedroeg maximaal 60 strekkende meter. Geprobeerd werd om zoveel mogelijk verschillende microhabitats te bemonsteren, bijvoorbeeld een brug, een rietkraag of een aanlegsteiger. De fuiken werden s avonds of aan het eind van de middag op de bodem geplaatst en onopvallend met touw of kabel aan de oever bevestigd. De fuiken bleven tijdens de waarnemingsperiode in het water staan. Controle vond plaats in de loop van de ochtend. Per fuik werden de vangsten genoteerd, waarbij onderscheid gemaakt werd tussen mannetjes en vrouwtjes (en eventuele aanwezigheid van eieren of jongen onder de staart). Van elke soort is een foto gemaakt van de boven- en onderzijde. Voor het herkennen van de kreeften en het identificeren van het geslacht werd de Zoekkaart Kreeften gebruikt. Na registratie werden alle vangsten teruggeplaatst in het water. Er is in eerste instantie geen aas gebruikt. De voornaamste reden hiervoor is het vermijden van bijvangsten. Kreeften vinden fuiken op zichzelf doorgaans al interessant genoeg. Dit maakt fuiken zonder aas tot een zeer selectief vangmiddel. Na geluiden dat er op veel plekken niets werd gevangen is gedurende één nacht toegestaan om met aas te vangen. Kreeften in Kaart (code HMC) In het onderzoek dat het HMC coördineerde waren het gebruikte materiaal en de toegepaste methoden grotendeels gelijk aan wat hierboven beschreven is voor de Monitoring. Op de volgende punten waren er verschillen: er werd per vrijwilliger slechts één fuik gebruikt er waren drie meetdagen de fuik bleef minimaal twee nachten op één plek staan Afbeelding 1. De gebruikte kreeftkorven waren simpele 'veerfuiken' bestaande uit een grote springveer, flexibele mazen en openingen aan twee kanten (bron:
5 Voor aanvang zijn de benodigde ontheffingen geregeld van het ministerie van LNV en de schriftelijke toestemming die nodig is van de visrechthebbenden.
6 Resultaten en conclusies Meetplekken Er waren in totaal 15 meetplekken. Van 8 meetplekken zijn alle gegevens ingeleverd. Van 1 meetplek (HMC-03) is geen waarnemingenformulier ontvangen, maar aan de hand van foto s is bepaald wanneer en hoeveel kreeften er minimaal in de fuik moeten hebben gezeten. Van 1 (HMC-06) meetplek zijn wel de tellingen maar is niet de omgevingsinformatie ingeleverd. Van 5 meetplekken zijn er geen gegevens. Er werden op deze plekken geen fuiken uitgezet of er zijn geen gegevens ingeleverd. De onderstaande tabel geeft een samenvatting van de meetplekken. 1 e dag controle Totaal aantal Rode Am. Bijzonderheden rivierkreeften 1 HHD HHD HHD HHD-13 X 5 HHD HHD-19 X 7 HHD-20 X 8 HHD HHD met aas 10 HMC met aas (kattenvoer) 11 HMC-02 X 12 HMC minimale aantal afgeleid uit foto s 13 HMC HMC-05 X 15 HMC met aas Tabel 1. De 15 verschillende meetplekken. X = geen metingen gedaan op deze plek. Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
7 De metingen zijn verricht in september en oktober Er zijn alleen rode Amerikaanse rivierkreeften aangetroffen. In totaal zijn er 84 rode Amerikaanse rivierkreeften gevonden op 7 verschillende plekken. Op 3 plekken zijn geen kreeften aangetroffen (afbeelding 2). Afbeelding 2. Verspreidingskaart rode Amerikaanse rivierkreeft. Op de kaart zijn 11 meetplekken te zien als zwarte stippen. Op 10 van deze plekken is daadwerkelijk gemeten. De cijfers in rood geven het aantal gevonden kreeften aan. Een cijfer tussen haakjes geeft het minimale aantal kreeften aan dat op die plek gevangen is. (kaart van maps.google.nl) Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
8 Als er kreeften in een korf zaten ging het meestal om 1 à 3 exemplaren, met enkele uitschieters van 5 of 7 kreeften. Van de 84 gevonden kreeften is bij 60 vastgesteld of het om een mannetje, vrouwtje, vrouwtje met eieren of een vrouwtje met kinderen ging. Het resultaat staat in onderstaande figuur. Geslacht gevonden Rode Amerikaanse rivierkreeften aantal kreeften MN VR VR+EI VR+JUV Er zijn bijna twee keer zoveel mannetjes als vrouwtjes aangetroffen. Vrouwtjes met eieren of kinderen kwamen nauwelijks voor. In onderstaande figuur is te zien hoeveel kreeften er per dag gevonden werden op elk van de locaties. Totaal van de drie korven per dag op de verschillende meetplekken HHD-05 HHD-08 HHD-12 HHD-15 HHD-21* HHD-24* HMC-01 HMC-03* HMC-04* HMC-06 totaal aantal kreeften in de drie korven DAG 1 DAG 2 DAG 3 DAG 4 Het aantal gevonden kreeften per dag op elke plek varieerde van 1 tot 12. Gemiddeld werden op plekken waar kreeften zaten 3 à 4 kreeften per dag gevonden. Op plekken gemarkeerd met * werden geen kreeften gevonden. Uit de figuur blijkt geen eenduidige trend: sommige lijnen vertonen een dalende trend, andere juist een stijgende. Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
9 Aanwezigheid kreeften in relatie tot omgevingsfactoren Van 9 meetplekken is informatie over de breedte van de watergang, de beschoeiing van de oever, de vegetatie en de weersgesteldheid ingeleverd. Gekeken is of er een relatie bestaat tussen deze omgevingsfactoren en de aan- of afwezigheid van kreeften. Aangezien er weinig meetplekken zijn, zijn de resultaten m.b.t. deze verbanden niet zo betrouwbaar. Watergangbreedte Aanwezigheid of afwezigheid van kreeften op 9 plekken met verschillende watergangbreedtes 5 4 n e k 3 le 2 l p ta 1 n a 0 aanwezig niet aanwezig Uit deze resultaten blijkt geen verband tussen de watergangbreedte en de aan- of afwezigheid van kreeften. Op de meeste meetplekken (7 van de 9) bedroeg de watergangbreedte meer dan 5 meter, en in vrijwel evenveel gevallen waren daar wel kreeften aanwezig en niet. <2 m 2-5 m >5 m Beschoeiing Met betrekking tot de beschoeiing langs de kant op het traject waar de fuiken stonden waren er vier mogelijkheden: a) geen beschoeiing b) oever gedeeltelijk beschoeid en gedeeltelijk natuurlijk c) oever geheel beschoeid, geen schuilgelegenheid aanwezig (o.a. beton, metaalplaat, (hard)hout) d) oever geheel beschoeid, maar verweerd (losse/gespleten planken, geërodeerde bakstenen). Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
10 Aanwezigheid en afwezigheid van kreeften op 9 plekken met verschillende beschoeiing 4 n e k 3 le p 2 l ta n 1 a 0 aanwezig niet aanwezig geen gedeeltelijk geheel geheel, maar verweerd Kreeften lijken voornamelijk voor te komen op plekken met geen of slechts gedeeltelijke beschoeiing. Ze lijken dus een voorkeur te hebben voor een natuurlijke oever. Drijvende vegetatie Van elke meetplek werd genoteerd welk percentage van het wateroppervlak, van bovenaf gezien, door drijvende en emergente (= boven water uitstekende) vegetatie werd bedekt en welk percentage hiervan werd ingenomen door kroos (tabel 2). Er is gekeken of er een verband is tussen het voorkomen van drijvende vegetatie en het voorkomen van kreeften. Kreeften aanwezig Kreeften afwezig % drijvende vegetatie % kroos totaal aantal kreeften % drijvende vegetatie % kroos totaal aantal kreeften Tabel 2. Percentage drijvende vegetatie, percentage kroos hiervan en totaal aantal kreeften op de meetplekken. Voorkomen van drijvende vegetatie en kreeften 5 aantal meetplekken drijvende vegetatie geen drijvende vegetatie 0 Kreeften in Kaart, kreeften Haags Milieucentrum, aanwezig 2011kreeften afwezig 10
11 Weliswaar zijn kreeften vaker aangetroffen op plekken met drijvende vegetatie (65), er werd toch ook een aanzienlijk aantal (43) gevonden op plekken zonder drijvende vegetatie. Weersomstandigheden Weersomstandigheden gedurende de meetperiode en aan- en afwezigheid van kreeften op 9 meetplekken 4 n e k 3 le l p 2 ta n a 1 alle dagen droog neerslag neerslag met onweer 0 aanwezig afwezig Er lijkt geen verband te zijn tussen de weersomstandigheden (droog of regen) en het al dan niet voorkomen van kreeften. Eerdere vangsten Van Marita Rombach ontvingen we twee foto s uit 1998 van haar jongens die een kreeft in de Haagse Beek hebben gevangen. Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
12 Vangsten in 2005 Marita Rombacht stuurde ook een aantal foto s van eigen kreeftenvangactie s in En schrijft: Ik was toen op Duitse en Nederlandse forums voor kreeften en ongewervelden actief en heb naast eigen vangacties ook een keer met forumleden het kreeftenbestand verkend. In dat jaar bleek er een hele grote populatie te zijn. Je kon er bijna niet omheen. Soms zag je op bijna ieder stengel van waterplanten een kreeft zitten. Bijna alle oeverzones waren voorzien van gaten en op mini-vulkanen lijkende openingen. Ik was eerst in de veronderstelling dat het om knaagdieren (ratten of muizen) zou gaan, maar het bleken allemaal gangenstelsels van kreeften te zijn. Overal waren ook vervelingen te zien en regelmatig trof men de kreeften bij regenachtig weer wandelend langs de kant aan. De laatste jaren is de populatie volgens mij ontzettend gekrompen. Naar mijn mening gebeurde dit na de het overstorten van rioolwater in de beek na een enorme regenbui zo n twee jaar geleden. Toen was er ook een grote vissterfte. Mijn vermoeden werd ook door een wandelaar bevestigd die mij laatst met de door mij gefotografeerde kreeft bezig. Ook hij gaf aan de laatste jaren (na die vissterfte) bijna geen kreeften meer gezien te hebben. Nu blijken ze wel op hun retour. Je ziet weer regelmatig vervellingen en laatst zag ik weer een kreeft aan de wandel. Maar het zijn er lang nog niet zo veel als 5 jaar geleden, al zal dit niet lang meer duren. Mijn waarnemingen van 5 jaar geleden en mijn eigen ervaringen met kreeften (o.a. in aquaria) spreken duidelijk het vermoeden tegen dat kreeften het water zouden vertroebelen. Dit is volgens mij beslist niet het geval. Zelfs bij een enorme hoeveelheid kreeften was het water in de beek helder. Je kon de kreeften op de waterplanten, op de bodem of in gedumpte winkelwagens hangend duidelijk zien. Het zou ook niet logisch zijn omdat kreeften zuurstofrijk water nodig hebben. Anders zouden ze hun eigen leefomgeving vernietigen. Een ander mijns inziens reëler gevaar (buiten de verspreiding van de kreeftenpest, het verdringen van inheemse kreeften en de bedreiging voor amfibieën) is hun graafgedrag. Volgens de literatuur kunnen ze gangenstelsels tot wel 6 meter diep graven. Ik zou dan eerder aan de mogelijke gevolgen voor (zoetwater) dijken denken bij een oprukkende kreefteninvasie. De ondergraven oeverzones van 5 jaar geleden gaven daar al enig idee van. Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
13 Conclusies De landelijke trend dat Nederlandse wateren worden bevolkt door exotische rivierkreeften doet zich ook in Den Haag voor. Hier gaat het uitsluitend om Amerikaanse rivierkreeften. Er zijn in totaal 84 rode Amerikaanse rivierkreeften gevonden op zeven van de meetplekken. De dieren lijken een voorkeur te hebben voor een natuurlijke oever en plekken met drijvende vegetatie. Voor het Haags Milieucentrum is dit project een belangrijke aanzet om te komen tot een stadsnatuurnet. Waarnemers De volgende personen hebben deelgenomen aan dit project: Onno Bakkers Eduard Bekker Walter Bos P.L. Houtsma Laurens Kusse Hans Moolenaar Lex Peters Marjan Scheeres Rijk Spoelstra Michael Vermolen Saskia Visser Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
14 Dit verslag bevat de resultaten van het onderzoek naar zoetwaterkreeften dat in het najaar van 2010 heeft plaatsgevonden in diverse Haagse wateren. Aan dit onderzoek hebben 11 natuurliefhebbers meegedaan. Er zijn in totaal 84 kreeften gevangen. Het waren allemaal Amerikaanse rivierkreeften. De dieren lijken een voorkeur te hebben voor een natuurlijke oever en plekken met drijvende vegetatie. Het verslag is op te halen op de website van het Voor het Haags Milieucentrum is dit project een belangrijke aanzet om te komen tot een stadsnatuurnet. Het lopende project daarvoor is Dieren in de wijk, op de site is daar meer informatie over te vinden. Kreeften in Kaart, Haags Milieucentrum,
KREEFTENONDERZOEK 2010
KREEFTENONDERZOEK 2010 KNNV afdeling Delfland Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging KNNV afdeling Delfland Postbus 133 2600 AC DELFT afdelingdelfland@knnv.nl http://afdelingdelfland.knnv.nl/
Nadere informatieStudiedag Rivierkreeft: Exoot uit de sloot. Jeffrey Samuels
Studiedag Rivierkreeft: Exoot uit de sloot Jeffrey Samuels 14-11-2018 Kreeftenproblematiek bij Waterschap Brabantse Delta Wat ga ik vertellen? Waar wij als WSBD tegen aanlopen als het om invasieve (uitheems)
Nadere informatieAmerikaanse rivierkreeft in veenweidegebied. Onderzoek naar de verspreiding, abundantie en beheer in relatie tot het bereiken van de KRWdoelen
Amerikaanse rivierkreeft in veenweidegebied Onderzoek naar de verspreiding, abundantie en beheer in relatie tot het bereiken van de KRWdoelen Inhoud exotische kreeften in Nederland autecologie geknobbelde
Nadere informatieEcologische monitoring
Ecologische monitoring Op dit deel van de website staan de monitoringsgegevens die Eco-Niche heeft verzameld voor de jaarlijkse ecologische monitoring van de Meeslouwerplas. Gegevens over vissen, vogels,
Nadere informatieRivierkreeftkorf - Mei 2017
Rivierkreeftkorf - Mei 2017 Het innovatie-team van Blokland Visserij & Visserij Benodigdheden heeft een nieuw type (rivier)kreeftkorf ontwikkeld. De start van dit type innovatie dateert 2014. Na uitvoerige
Nadere informatie2 Materiaal en methode
2 Materiaal en methode 2.1 MONITORINGSMETHODE ALGEMEEN De STOWA richtlijnen voor bemonstering schrijven voor dat een monitoring, indien mogelijk continue dient te worden uitgevoerd. Continue monitoring
Nadere informatietitel Opbouw Vis, exoten en KRW Visexoten en achtergrond MWTL 2008 Visexoten in Nederland Oorzaken
Opbouw Vis, exoten en KRW visexoten- achtergrond en ecologie KRW-maatlatten en visexoten andere exoten (rivierkreeften) en vis signalering nieuwe visexoten Themadag exoten en de KRW 10 dec 09 Willie van
Nadere informatieEen kreeft in de klas
Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe
Nadere informatieVisonderzoek Mangelbeek: 12 en 19 september
Visonderzoek Mangelbeek: 12 en 19 september Locatie 1 1.A 1.B 2 3 4 5 6 7 Het heeft lang geduurd. Maar zaterdag 12 september was het zover. De eerste bemonstering van de LIKONA-Vissenwerkgroep was een
Nadere informatieBestrijding van de. muskusrat
Bestrijding van de muskusrat SIGNALEMENTEN plat Onbehaard Zwart 25 cm Staart Stompe kop waar oren nauwelijks zichtbaar zijn Zwemt met zijn hele rug naar boven Water Donkerbruine bontvacht Actief 60 Zwemborstels
Nadere informatieRivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes
Rivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes Foto: Theodoor Heijerman Rivierkreeften Overzicht in Nederland voorkomende rivierkreeften. Nederlandse naam Europese rivierkreeft Turkse rivierkreeft Californische
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2010 Indicator 27 november 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens
Nadere informatie't Vletgoor te Holten
Sportvisserij Oost Nederland 't Vletgoor te Holten Inrichtingswensen voor de stadsvijver in Holten Mark Kouwenhoven 23-2-2015 Inhoud 1 't Vletgoor Algemeen... 1 2 't Vletgoor en de HSV... 2 2.1 Vissen
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1991 2008 Indicator 15 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatieDeelnemende Vissers Rotgans/Bakker Schilder/Smit Last Klop. Rapportage door; Arjan Heinen Adviseur visserijbeheer bij de Combinatie van Beroepsvissers
Kenniskring IJsselmeervisserij & Kenniskring Binnenvisserij www.kenniskringvisserij.nl Onderzoek naar bijvangsten aan aal in aangepaste hokfuiken en schietfuiken. Verslag van een proef Deelnemende Vissers
Nadere informatieBijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard
Bijlage 3: Notitie Aanvullend onderzoek vissen wijzigingsplannen N359, knooppunten Winsum, Húns-Leons en Hilaard Notitie aanvullend onderzoek vissen - aanpassingen kruisingen N359 De provincie Fryslân
Nadere informatieVOORTPLANTING VAN DE VLEKKENPYTHON (LIASIS. Dr. R. Ross, Institute for Herpetological Research, Box 2227, Stanford, California
VOORTPLANTING VAN DE VLEKKENPYTHON (LIASIS CHILDRENI) 1J! EEN TERRARIUM. Door: Dr. R. Ross, Institute for Herpetological Research, Box 2227, Stanford, California 94305, U.S.A. Inhoud: Inleiding - Het houden
Nadere informatieAfdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd
Gebruiksaanwijzing leerdagboek Miniatuur Een kreeft in de klas Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte
Nadere informatie2013 B. Koese & J. Vos
23 B. Koese &. os 2 Koese & os 22 Februari 23 osé os Procambarus clarkii Procambarus clarkii 3 DAKWOORD.................................................. 4 SAEATTIG...............................................
Nadere informatiezoetwateronderzoek b i o d o e n.n l > biologie / mens en natuur / landbouw > natuur en milieu > zoetwateronderzoek
zoetwateronderzoek b i o d o e n.n l > biologie / mens en natuur / landbouw > natuur en milieu > zoetwateronderzoek Maak hieronder een natuurgetrouwe tekening van de vijver of sloot. werkblad bij de opdracht
Nadere informatieOnderhoudsbeelden wateren en waterkeringen Overzicht beschermde flora en fauna Overzicht probleemflora en -fauna
Onderhoudsbeelden wateren en waterkeringen Overzicht beschermde flora en fauna Overzicht probleemflora en -fauna Onderhoudsbeeld wateren 3. Eén droog talud en één natte oever begroeid Na de maaibeurt staat
Nadere informatieAchterblijvers in de bijstand
Achterblijvers in de Paula van der Brug, Mathilda Copinga en Maartje Rienstra Van de mensen die in 2001 in de kwamen, was 37 procent eind 2003 nog steeds afhankelijk van een suitkering. De helft van deze
Nadere informatieInventarisatie beschermde vissoorten Vreeland
Inventarisatie beschermde vissoorten Vreeland Rapport: VA2008_11 Opgesteld in opdracht van: Tijhuis Ingenieurs BV Maart, 2008 door: R. Caldenhoven Statuspagina Statuspagina Titel: Inventarisatie beschermde
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Volgens de weerprofeten zou het een mooie dag worden en ze kregen helemaal gelijk. De temperatuur was aanzienlijk hoger
Nadere informatieMUIZENINVENTARISATIE KAPPERSBULTEN. Guido Lek & Harold Steendam november 2009
MUIZENINVENTARISATIE KAPPERSBULTEN 2009 Guido Lek & Harold Steendam november 2009 Inleiding In het kader van de nieuwe zoogdierenatlas van Nederland zijn diverse onderzoeken opgestart om zoogdieren in
Nadere informatieDe otter en de bever zijn terug!
De otter en de bever zijn terug! Ook in Noord-Holland? Hans Bekker Voorzitter Calutra Haarlem 16 november 2018 Met dank aan Hugh Jansman (WUR) en Vilmar Dijkstra (Zoogdiervereniging) Otter: Bever: vis
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Dit keer fietste ik met gemengde gevoelens richting De Wiershoeck. Het was bewolkt, dat was niet erg, maar in de loop
Nadere informatieSETL dag verslag 11/01/2015. Meer info: www.projectbaselinebelgium.be www.projectbaseline.org http://pbdashboard.apphb.com www.facebook.
Meer info: www.projectbaselinebelgium.be www.projectbaseline.org http://pbdashboard.apphb.com www.facebook.com/muisbroek De SETL dag viel samen met de Nieuwjaarsduik van GUE-BE. We hadden een massaal aantal
Nadere informatieWaterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander.
Waterlanders : op weg met Sam de salamander Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. 1 De kamsalamander... Hallo, Ik ben Sam, de salamander met
Nadere informatieWatercirculatie oplossing voor zuurstoftekort stedelijk water?
Watercirculatie oplossing voor zuurstoftekort stedelijk water? Arnold Osté (RPS advies- en ingenieursbureau), Hilde Ketelaar en Hella Pomarius (waterschap Rivierenland) Waterschap Rivierenland beschikt
Nadere informatieProefproject Vrij Eroderende Oevers langs de Maas locaties Bergen, Aijen en De Waerd
Proefproject Vrij Eroderende Oevers langs de Maas locaties Bergen, Aijen en De Waerd Deel 2: monitoring 2007, situatie na 1 jaar Bart Peters Augustus 2007 Peters, B., 2007. Proefproject Vrij Eroderende
Nadere informatieSpelen in het groen. Agnes van den Berg Roderik Koenis Magdalena van den Berg
Spelen in het groen Effecten van een bezoek aan een natuurspeeltuin op het speelgedrag, de lichamelijke activiteit, de concentratie en de stemming van kinderen Agnes van den Berg Roderik Koenis Magdalena
Nadere informatieEen ongenode gast: Amerikaanse rivierkreeft
Amerikaanse rivierkreeft Een ongenode gast: Opzet workshop Een ongenode gast: Inleiding (Fabrice Ottburg; WUR) Nader inzoomen op een aantal projecten (Winnie Rip; Waternet) Praktijk ervaring aanpak (Jouke
Nadere informatieLMM e-nieuws 12. Inhoud. Inleiding. Geen seizoenseffecten op nitraat- en anorganisch fosforconcentraties in het grondwater.
LMM e-nieuws 12 April 2010 Heruitgave november 2017 Inhoud Inleiding Geen seizoenseffecten op nitraat- en anorganisch fosforconcentraties in het grondwater - Eke Buis, RIVM Evaluatie van het LMM-programma
Nadere informatieMet DNA visstand monitoren op de grote rivieren
Met DNA visstand monitoren op de grote rivieren Wouter Patberg (Koeman en Bijkerk), Jan Warmink (Sylphium molecular ecology), Hans Ruiter (Rijkswaterstaat), Bart Wullings, Edwin Kardinaal (KWR Watercycle
Nadere informatieNaar een artikel van Fukada (1960), bewerkt door Hans van der Rijst
GROEI EN GESLACHTSRIJPHEID BIJ ELAPHE QUA DRIVIRGATA (BOIE) Naar een artikel van Fukada (1960), bewerkt door Hans van der Rijst INLEIDING Gedurende de jaren 1954 tot en met 1959 heeft Hajime Fukada onderzoek
Nadere informatieDiervriendelijke keuzes door consumenten
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Diervriendelijke keuzes door consumenten Monitor Duurzame Dierlijke Producten 2009 Deze brochure is een uitgave van: Rijksoverheid Postbus 00000 2500
Nadere informatie3,7. Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari keer beoordeeld. Inleiding
Praktische-opdracht door een scholier 1235 woorden 12 januari 2003 3,7 67 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding We gaan het gedrag van muizen onderzoeken. Dit is naar aanleiding van iemand die beweert:
Nadere informatieOnderzoek naar bijvangsten aan aal in aangepaste hokfuiken en schietfuiken. Verslag van een experiment
Kenniskring IJsselmeervisserij & Binnenvisserij www.kenniskringvisserij.nl Onderzoek naar bijvangsten aan aal in aangepaste hokfuiken en schietfuiken. Verslag van een experiment Rapportage door Arjan Heinen
Nadere informatieRingslangen in Oostvaardersveld 2016
Ringslangen in Oostvaardersveld 216 Jeroen Reinhold Rapport LBF-216-15 Inleiding. Het Oostvaardersveld was het eerste gebied in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland waar reproductie van de ringslang vastgesteld
Nadere informatie01 De hut vol info. POSTENTOCHTantwoordblad. biotoopstudie. 4. ja/neen. 5. ja/neen GROEP
01 De hut vol info 1........ 2....... ha Het natuurreservaat is zo groot als.... voetbalvelden. 3......... 4. ja/neen 1...... 2...... 5. ja/neen een schildpad..... 6. 5 km 2 km 02 Vier landschappen op
Nadere informatieFlora- en faunawetbemonstering Hoorn-Enkhuizen
Flora- en faunawetbemonstering Hoorn-Enkhuizen Rapport: VA2009_32 Opgesteld in opdracht van: Tijhuis Ingenieurs Juni, 2009 door: Martin Kroes & Robin Blokhuizen Statuspagina Titel: Flora- en faunawetbemonstering
Nadere informatieDe leeftijd varieert van 3 tot 5 jaar en hangt af van de leefomstandigheden.
Grootte: Mannetjes worden ongeveer 10 cm (zonder scharen). Vrouwtjes worden iets groter dan de mannetjes, zo'n 12 cm (zonder scharen). Overigens kunnen ze in sommige gevallen tot max 15 cm uitgroeien.
Nadere informatieOnderzoek naar het voorkomen van noordse woelmuis & waterspitsmuis De Hulk & Etersheim 2014
Onderzoek naar het voorkomen van noordse woelmuis & waterspitsmuis De Hulk & Etersheim 2014 D.L. Bekker September 2014 Rapport van het Bureau van de Zoogdiervereniging In opdracht van ARCADIS Nederland
Nadere informatieBestrijding exotische waterplanten
Bestrijding exotische waterplanten Exotische waterplanten komen sinds circa 2000 steeds meer voor in sloten en vaarten. Door de sterke, woekerende groei belemmeren ze de doorstroming van de watergangen.
Nadere informatieVerslag van de STOWA Dier-en dijkendag, op 5 juni 2019 in Andel: Kleine gravers in waterkeringen
Verslag van de STOWA Dier-en dijkendag, op 5 juni 2019 in Andel: Kleine gravers in waterkeringen Animo genoeg voor de tweede, door STOWA georganiseerde Dier- en Dijkendag die op 5 juni 2019 in Andel plaatsvond.
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een prima dag. In de loop van de dag werd het warmer, een beetje benauwd zelfs en wat mij betreft had er iets
Nadere informatieVerslag steekproefonderzoek naar de visstand in de Westbroekse Zodden
KNNV Moeraswerkgroep, Verslag steekproefonderzoek visstand in de Zodden, april 2005 KNNV Moeraswerkgroep Verslag steekproefonderzoek naar de visstand in de Westbroekse Zodden 23 april 2005 KNNV Moeraswerkgroep,
Nadere informatieKEURING KUNSTGRASVELDEN. Uitloging zink in het drainage water en de drainage laag.
KEURING KUNSTGRASVELDEN Uitloging zink in het drainage water en de drainage laag. eindrapport Opdrachtgever / Client RecyBEM B.V. t.a.v. de heer drs. C. van Oostenrijk Postbus 418 2260 AK LEIDSCHENDAM
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 18 mei 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren en plassen
Nadere informatieWerkblad Waterrapport 1 - Kleur van het water
Werkblad Waterrapport - Kleur van het water Water in sloten, plassen, meren en rivieren kan allerlei verschillende kleuren hebben door de stoffen die erin opgelost zijn. Meestal betekent helder en lichtgekleurd
Nadere informatieBroodje roofvis. 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven
Broodje roofvis 14 november 2018, Fabrice Ottburg Studiedag kreeften Bilthoven https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/environmental-research/publicaties.htm v.l.n.r. Alterra-rapport
Nadere informatieEerste uitkomsten Licht op Natuur
Eerste uitkomsten Licht op Natuur Voorjaar 2014 Roy van Grunsven en Kamiel Spoelstra Muizen In het lab (kleine knaagdieren): onderdrukking activiteit (masking, veel references voor huismuis) immuun systeem
Nadere informatieVerpapromotiedag in Baal
Verpapromotiedag in Baal Dinsdag 7 september organiseerde Verpa Groundbait weer haar traditionele promotiedag aan de visvijvers van HSV De Brasem in Baal. Net onder de rook van Antwerpen liggen diverse
Nadere informatieDe nieuwe inrichting van de openbare ruimte
De nieuwe inrichting van de openbare ruimte Locaties Paddepoel en Oosterkade Feitjes, Resultaten, Succes Factoren en Advies Outdoor Fitness Paddepoel Het idee voor een Outdoor Fitness locatie in Paddepoel
Nadere informatieWe#elijke regels voor levende bijvangst 3jdens vang- of visac3viteiten
We#elijke regels voor levende bijvangst 3jdens vang- of visac3viteiten José Vos (S)ch)ng Kenniscentrum Dierplagen), Ronald Gylstra (Waterschap Rivierenland) Bij hun dagelijkse werkzaamheden treffen vissers
Nadere informatieNieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk
4 e jaargang 2014 Editie steenuil Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk Inhoud: * Verslag broedseizoen 2014 * Broedresultaten steenuil 2014 * Terugmeldingen geringde vogels * Oorkonde vijf jaar broeden
Nadere informatieWat levert het vaccineren tegen griep op?
Wat levert het vaccineren tegen griep op? Door Drs. Maurice de Hond (Peil.nl) Website RIVM: Elke winter krijgt gemiddeld ongeveer één op de tien mensen griep. Als u de jaarlijkse griepprik heeft gehad,
Nadere informatieReflectieverslag mondeling presenteren
Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens
Nadere informatie2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Bergen van water in de buurt 3 1.2 Schoon oppervlaktewater in de wijk 4 1.3 Wat u kunt doen 5 2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater 7 2.1 Van regenton 8 2.2 naar tuinbeek
Nadere informatieBeoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen
Beoordelen vegetatie in waterrijke gebieden & samengestelde waterlichamen 24-04-2013 Nieuwe maatlatten nieuwe keuzes Waterrijke gebieden en samengestelde waterlichamen: waar lopen we tegenaan? - 2 voorbeelden
Nadere informatie4.5 Riviervis. Erwin Winter en Joep de Leeuw, RIVO
4.5 Erwin Winter en Joep de Leeuw, RIVO (erwin.winter@wur.nl) De toestand van veel riviervissen is verbeterd sinds het dieptepunt in de jaren zeventig, maar de visstand is nog ver verwijderd van de situatie
Nadere informatieDilemma 1: Belang dieren vs. belang veiligheid
Dilemma s Dilemma 1: Dilemma 1 Noodzaak doden van dieren (bestrijding) 1 Dagopbrengst (!) 2004 Dilemma 1 Noodzaak doden van dieren (bestrijding) Onderzoek DHV, 2006: - Veiligheid alle typen waterkeringen
Nadere informatieBestrijding muskusrat nodig voor veiligheid van de dijken
De muskusrat Bestrijding muskusrat nodig voor veiligheid van de dijken Muskusratten komen sinds de jaren veertig van de vorige eeuw voor in Nederland. Het zijn echte gravers. Ze maken gangen en holen langs
Nadere informatieHet effect van invasieve rivierkreeften op de ondergedoken waterplanten in Loenderveen- Oost, Terra Nova en de Waterleidingplas
Het effect van invasieve rivierkreeften op de ondergedoken waterplanten in Loenderveen-, Terra Nova en de Waterleidingplas Liesbeth Bakker en Martijn Dorenbosch november 21 Afdeling Aquatische Ecologie
Nadere informatieStart nieuw seizoen succesvol.
4.2 De Otterspotter is een nieuwsbrief over de situatie van de otter in Flevoland. Het vormt een belangrijke schakel tussen de vrijwilligers die zich bezighouden met de monitoring van de otter. Daarnaast
Nadere informatieNatuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater,
Natuurkwaliteit van macrofauna in oppervlaktewater, 1990 2010 Indicator 14 mei 2014 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt
Nadere informatie5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes
Uitzetten natuurlijke vijanden In 2008 werden twee soorten lieveheersbeestjes (Adalia bipunctata en Exochomus quadripustulatus), gaasvliegen (Chrysoperla carnea), galmuggen (Aphidoletes aphidimyza) en
Nadere informatieVLEERMUIZEN ONDERZOEK HELLEVOETSLUIS 2008
VLEERMUIZEN ONDERZOEK MOLSHOEK HELLEVOETSLUIS 2008 K. Mostert & E. Thomassen Stichting Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland In opdracht van gemeente Hellevoetsluis 1 INHOUD Inleiding... 3 Gebiedsbeschrijving...
Nadere informatie4. Buienradar:
Hoe betrouwbaar zijn de windverwachtingen van de verschillende weersites? Robbert van der Eijk, Groningen juli 2011 Inleiding Voor kanoërs en watersporters in het algemeen is het weer een belangrijke factor
Nadere informatieRAVON Vissenweekend 2010 Utrecht
RAVON Vissenweekend 2010 Utrecht RAVON Vissenweekend 2010 Utrecht Rémon ter Harmsel Maart 2010 STICHTING RAVON POSTBUS 1413 6501 BK NIJMEGEN www.ravon.nl Stichting RAVON Colofon 2011 Stichting RAVON, Nijmegen
Nadere informatieLandschappelijke elementen
Welkomstkaarten voor Landschappelijke elementen Gaan voor groen! Behoud en herstel van landschappelijke elementen? Geweldig! Landschappelijke elementen zijn van culturele en historische waarde. Maar ze
Nadere informatieDossiernummer: 23-10-2013 Projectnummer:
Bijlagen bij verordening subsidies natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen 2014: 1. Inrichtingseisen natuurvriendelijke oevers en vispaaiplaatsen; 2. Richtlijnen voor natuurvriendelijk onderhoud.
Nadere informatieVerschillenanalyse effect nieuwe BKR. Samenvatting. Inleiding. datum Directie Kinderopvang, Ministerie SZW. aan
Verschillenanalyse effect nieuwe BKR datum 15-8-2018 aan van Directie Kinderopvang, Ministerie SZW Lucy Kok en Tom Smits, SEO Economisch Onderzoek Rapportnummer 2018-78 Copyright 2018 SEO Amsterdam. Alle
Nadere informatieVerspreiding van rivierkreeften en risico s voor baggeraanwas in het beheergebied van Waterschap Rivierenland
Verspreiding van rivierkreeften en risico s voor baggeraanwas in het beheergebied van Waterschap Rivierenland Ronald Gylstra (Waterschap Rivierenland), Tjeerd du Bois (AQUON), Bram Koese (Naturalis Biodiversity
Nadere informatie6/4/2010. Beleidscyclus. Opzet van de presentatie. En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat uit: José Tom. Team Invasieve Exoten
Opzet van de presentatie Beleidscontext Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het? Wiebe TIE bestaat uit: Biodiversiteitsverdrag (1992) (Convention
Nadere informatieVeldverslag Flora-en fauna-inspectie Putteringvaart Waddinxveen
Veldverslag Flora-en fauna-inspectie Putteringvaart Waddinxveen Aanleiding In het kader van het project Kadeverbetering Putteringvaart in Waddinxveen heeft het Hoogheemraadschap van Rijnland een verhoging
Nadere informatieOpzet van de presentatie. Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting
Opzet van de presentatie Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat
Nadere informatieNotitie resultaten Aanvullend onderzoek kleine modderkruiper Plangebied: Wetenschappersbuurt, Schiedam
Notitie resultaten Aanvullend onderzoek kleine modderkruiper Plangebied: Wetenschappersbuurt, Schiedam Aan: Van: Kopie: M. de Visser (Kubiek Ruimtelijke Plannen) F.A. van Meurs (Ecoresult) L. Boon (Ecoresult)
Nadere informatieVisonderzoek Wogmeer 72
2016 Van der Goes en Groot ecologisch onderzoeks en adviesbureau G&G Advies Toetsing in het kader van de Flora en faunawet M. van Straaten 2016 Opdrachtgever Rho G&G advies 2016 Versie Datum Concept 7
Nadere informatieVermesting zoet oppervlaktewater,
Indicator 6 november 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Vermesting is een van de belangrijkste
Nadere informatieHazelworm: effectief onderzoek naar een weinig zichtbare soort
Hazelworm: effectief onderzoek naar een weinig zichtbare soort 11 e Herpetologische Studiedag - 16/12/2017 Annelies Jacobs (Natuurpunt Mortsel) Loïc Van Doorn (VUB) Historische gegevens (Parent G.H. 1976)
Nadere informatieAantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016
Aantal huisartsen en aantal FTE van huisartsen vanaf 2007 tot en met 2016 Werken er nu meer of minder huisartsen dan 10 jaar geleden en werken zij nu meer of minder FTE? LF.J. van der Velden & R.S. Batenburg,
Nadere informatieRAVON midzomer vissenweekend
RAVON midzomer vissenweekend 2010 Overijssel REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND RAVON Midzomer Vissenweekend 2010 Overijssel RAVON Midzomer Vissenweekend 2010 Overijssel Karin Didderen Juli
Nadere informatieMuizenonderzoek. Oldenzaalsestraat 53, Denekamp. Rapportagenummer: november 2010
Muizenonderzoek Oldenzaalsestraat 53, Denekamp Rapportagenummer: 1011.01 15 november 2010 De Eik 40 7608 ES Almelo Tel: 0646111651 www.myotis.nl KvK: 51091224 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Onderzoekslocatie...
Nadere informatieKNNV afdeling Delfland
voor een natuurlijke leefomgeving In opdracht en in overleg met RAVON Uitgevoerd door de studiegroep vissen KNNV afdeling Delfland Doel: input voor digitale visatlas van Nederland en speciaal Zuid-Holland
Nadere informatieEindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG TE VOORHOUT
Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT rapportnr. 2017.2529
Nadere informatieKORT VERSLAG MONITORINGRESULTATEN GIERZWALUWNESTKASTEN
KORT VERSLAG MONITORINGRESULTATEN GIERZWALUWNESTKASTEN 2017 in de Utrechtse wijk Voordorp Januari 2018 Tieneke de Groot tienekedegr@gmail.com 1. INLEIDING 1.1 Achtergrond nestkastenproject Elf jaar geleden
Nadere informatieNotitie tbv. werkgroep praktisch natuur beheer Beheer Staatsbosbeheer. Onderhoud van deze twee poelen door wg pn ivn nijmegen
Notitie tbv. werkgroep praktisch natuur beheer Beheer Staatsbosbeheer. Onderhoud van deze twee poelen door wg pn ivn nijmegen 1. Poel in Alverna praktisch natuurbeheer Bezoek #) aan de poel in het gebied
Nadere informatieAanvullend onderzoek huismussen t Haantje Midden in Rijswijk. Notitie. Juni 2017 P17-087/W1321 Auteur: M.E.Dubbeldam
Aanvullend onderzoek huismussen t Haantje Midden in Rijswijk Notitie Juni 2017 P17-087/W1321 Auteur: M.E.Dubbeldam Natuur-Wetenschappelijk Centrum 078-6213921 nwcadvies@nwcadvies.nl www.nwcadvies.nl Aanvullend
Nadere informatieOudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt
Oudste landschap van Nederland Natuurparel De Vilt Deze oude Maas-arm is 10.000 jaar geleden gevormd en afgesloten geraakt van de huidige Maas. In de loop van de tijd is hier een uniek natuurlandschap
Nadere informatieKarper in Nederland; geliefd en verguisd
Karper in Nederland; geliefd en verguisd Inhoud Historie en verspreiding Kweken en uitzetten van karper Waterkwaliteit en karper Sportvisserij en karper Beheer van karper Historie en verspreiding Europese
Nadere informatieBiomanipulatie met mosselen
Biomanipulatie met mosselen Mogelijkheid om algenoverlast te lijf te gaan? Resulten enclosureproef Guido Waajen Waterschap Brabantse Delta Boxtel, 1 maart 2013 Platform Blauwalgen Inhoud Aanleiding, kader
Nadere informatieNematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa
Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa Spanje, Javea, Cap Sant Antoni december 2013 - februari 2014 Door: Silvia Hellingman-Biocontrole Onderzoek en Advies en Jan van Eijle
Nadere informatieVermesting in meren en plassen,
Indicator 14 september 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De vermesting in de meren
Nadere informatieSocial media around the world Door: David Kok
Social media around the world Door: David Kok Tussen 19 maart en 24 juni zijn ongeveer 400 steden in de wereld via e-mail en Twitter benaderd om mee te werken aan een internationaal onderzoek. De steden
Nadere informatieHet verloop van het aantal vleermuizen in een winterverblijf
Het verloop van het aantal vleermuizen in een winterverblijf Anne-Jifke Haarsma (ahaarsma@dds.nl) Wanneer arriveren vleermuizen eigenlijk in hun winterverblijf? Is dit moment gekoppeld aan bijvoorbeeld
Nadere informatieGroene glazenmaker in de provincie Groningen
Groene glazenmaker in de provincie Groningen Groene glazenmaker in de provincie Groningen Groene glazenmaker in de provincie Groningen Tekst: Albert Vliegenthart Met medewerking van: Herman de Heer, Henk
Nadere informatieToolbox: knaagdierbestrijding door middel van klemmen
Toolbox: knaagdierbestrijding door middel van klemmen Klemmen zijn een uiterst geschikt middel om ratten en muizen mee te bestrijden. Het succes van een bestrijding met klemmen hangt sterk af van de wijze
Nadere informatieOnderzoek naar kamsalamander, grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn in de Oeverlanden langs de Linge
Onderzoek naar kamsalamander, grote modderkruiper, kleine modderkruiper en bittervoorn in de Oeverlanden langs de Linge REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND Onderzoek naar kamsalamander, grote
Nadere informatie