PH-meting voedingsmiddelen

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Martine Leuvelink 04 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.

2 Inhoudsopgave Wat is ph? Vraag 1 Meten van de ph met een indicator Vraag 2 Vraag 3 Meten van de ph met indicatorpapier Meten van de ph met een ph-meter Vraag 4 De ph-waarde van levensmiddelen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Wat is ph? De ph-waarde geeft aan hoe zuur of basisch een waterige oplossing is. Producten met een ph-waarde onder de 7 zijn zuur bv. azijn of citroenzuur. Producten met een ph-waarde boven de 7 zijn basisch bv. chocolade, bepaalde schelpdieren of soda. Een ph-waarde van 7 is neutraal: niet zuur en niet basisch bv. zuiver water. In het begrip ph-waarde is de afkorting ph afgeleid van het Latijnse "Potentia Hydrogenii" en zegt iets over de concentratie van waterstof-ionen. De ph-waarde wordt weergegeven op de ph-schaal. De ph-schaal Pagina 2

4 Vraag 1 De ph-schaal Vul de ontbrekende woorden in onderstaande tekst aan. De ph van oplossingen ligt altijd lager dan 7. Een basische oplossing heeft een ph dan 7. Zuiver heeft een ph van. Dit noemen we. Pagina 3

5 Meten van de ph met een indicator Om de ph te bepalen, kun je teststrookjes, ph-papier en handcontrole-apparatuur gebruiken. Het gebruik van ph-teststrookjes of ph-papier is verreweg de goedkoopste manier om de ph vast te stellen. Idicatorpapier en teststrookjes maken gebruik van een indicator. Fenolftaleïne, lakmoes en rodekoolsap zijn voorbeelden van stoffen waar je zuren mee aan kunt tonen. Het gebied waarin een indicator van kleur veranderd ligt mestal tussen twee ph-waardes. Dit noem je het omslagtraject. Pagina 4

6 Vraag 2 Rode koolsap Welke drie kleuren vallen bij de indicator rode koolsap in het basische gebied? a. Rood - blauw- groen b. Groen - geel - oranje c. Blauw - groen - geel Pagina 5

7 Vraag 3 Lakmoespapier Waarom kun je geen lakmoespapier gebruiken als je de ph nauwkeurig wilt meten? a. Lakmoes is alleen geschikt om aan te tonen of een oplossing neutraal is b. Lakmoes kan alleen aantonen of een oplossing zuur of basisch is c. Lakmoes meet de ph niet heel nauwkeurig maar op hele getallen d. Lakmoes heeft onvoldoende bereik Omslagtrajecten van indicatoren Pagina 6

8 Meten van de ph met indicatorpapier Je weet nu wat een indicator is. Indicatoren worden ook gebruikt op indicatorpapier oftewel testsstrookjes. Bij het meten met zo'n strookje wordt de kleur op het strookje vergeleken met de kleuren die op het doosje staan. De ph die met de desbetreffende kleur overeenkomt kan zo gemakkelijk worden afgelezen. Universeel indicatorpapier kan op een 1 ph-schaal worden afgelezen. Is het ph-gebied bekend, dan kun je indicatorpapier gebruiken met een schaalverdeling tot op 0,2 schaaldelen nauwkeurig. Bekijk onderstaand filmpje over ph en indicatoren! ph-indicatorpapier met schaaldelen van 1 Pagina 7

9 ph-indicatorpapier met schaaldelen van 0,5 Pagina 8

10 Meten van de ph met een ph-meter Als je heel nauwkeurig de ph wilt meten kun je met een ph-meter een meting verrichten. Je steekt de elektrode in de stof en je kunt de ph digitaal aflezen. Uiteraard vergt het schoonmaken enige tijd, maar de meeste tijd gaat zitten in het kalibreren van de meter. Met twee buffervloeistoffen met phwaarden van 4 en 7 wordt de ph aan het begin van de dag gecontroleerd. Je kunt alleen met een gekalibreerde ph-meter een betrouwbare meting verrichten. ph-meter Mobiele ph-meter Pagina 9

11 Buffervloeistof Pagina 10

12 Vraag 4 Nauwkeurigheid ph-meter Vul de ontbrekende woorden in. Een ph-meter moet bij veelvuldig gebruik worden gekalibreerd. Bij kalibreren stel je de ph-meter in met behulp van. De ph-buffers hebben een ph van, of. Pagina 11

13 De ph-waarde van levensmiddelen Zuren smaken vaak zuur. Toch kunnen zure producten ook zoet smaken door toevoeging van suiker of smaakstoffen. Cola heeft bijvoorbeeld een zoete smaak maar een lage ph. Zo zuur zelfs dat er vastgeroeste schroeven mee losgeweekt kunnen worden. In onderstaande afbeelding zie je de phwaarde van een aantal levensmiddelen. ph-waardes van producten Pagina 12

14 Antwoorden De ph-schaal Vul de ontbrekende woorden in onderstaande tekst aan. De ph van oplossingen ligt altijd lager dan 7. Een basische oplossing heeft een ph dan 7. Zuiver heeft een ph van. Dit noemen we. Juist antwoord: Vul de ontbrekende woorden in onderstaande tekst aan. De ph van zure oplossingen ligt altijd lager dan 7. Een basische oplossing heeft een ph hoger dan 7. Zuiver water heeft een ph van 7 (alternatieven: zeven). Dit noemen we neutraal. Rode koolsap Welke drie kleuren vallen bij de indicator rode koolsap in het basische gebied? 1. Rood - blauw- groen 2. Groen - geel - oranje 3. Blauw - groen - geel Lakmoespapier Waarom kun je geen lakmoespapier gebruiken als je de ph nauwkeurig wilt meten? 1. Lakmoes is alleen geschikt om aan te tonen of een oplossing neutraal is 2. Lakmoes kan alleen aantonen of een oplossing zuur of basisch is 3. Lakmoes meet de ph niet heel nauwkeurig maar op hele getallen 4. Lakmoes heeft onvoldoende bereik Nauwkeurigheid ph-meter Vul de ontbrekende woorden in. Een ph-meter moet bij veelvuldig gebruik worden gekalibreerd. Bij kalibreren stel je de ph-meter in met behulp van. De ph-buffers hebben een ph van, of. Juist antwoord: Pagina 13

15 Vul de ontbrekende woorden in. Een ph-meter moet bij veelvuldig gebruik dagelijks worden gekalibreerd. Bij kalibreren stel je de ph-meter in met behulp van buffers. De ph-buffers hebben een ph van 4 (alternatieven: vier), 7 (alternatieven: zeven) of 9 (alternatieven: negen). Pagina 14

16 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur Martine Leuvelink Laatst gewijzigd 04 March 2016 om 15:12 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Pagina 15