SLOOPINVENTARIS AFVALSTOFFEN

Transcriptie

1 VCB-GB-CASO-OVAM Informatiedagen Openbare Besturen & Studiebureaus SLOOPINVENTARIS AFVALSTOFFEN AANSPRAKELIJKHEID EN HANDHAVING ERWIN VANLAERE HOOFDADVISEUR VLAAMSE CONFEDERATIE BOUW 1

2 Sloopinventaris Afvalstoffen AANSPRAKELIJKHEID EN HANDHAVING - Inhoud - I. Toepasselijke wetgeving II. Rechtstreeks betrokkenen III. Taken en verantwoordelijkheden IV. Uitvoerder sloop- en/of ontmantelingswerken V. Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen VI. Conclusie 2

3 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel I Toepasselijke wetgeving 3

4 1. Toepasselijke wetgeving Decreet van 2 juli 1981 betreffende de voorkoming en het beheer van afvalstoffen, zoals herhaaldelijk gewijzigd (= het Afvalstoffendecreet) Diverse uitvoeringsbesluiten, in hoofdzaak gegroepeerd in het Besluit van de Vlaamse regering van 17 december 1997 tot vaststelling van het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en beheer, zoals herhaaldelijk gewijzigd (= het Vlarea) Decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, zoals gewijzigd (via decreet van 21 december 2007 titel XVI Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen toegevoegd) Besluit van de Vlaamse regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid, zoals gewijzigd 4

5 1. Toepasselijke wetgeving Artikel , 4 Vlarea De houder van een stedenbouwkundige vergunning laat, voor het slopen of ontmantelen van bedrijfsgebouwen gebouwen die geheel of gedeeltelijk een andere functie dan het wonen hadden en die een bouwvolume omvatten van meer dan 1000 m 3, en voor de toewijzing van de werken tot slopen of ontmantelen, een sloopinventaris afvalstoffen opmaken door een architect of door de opdrachtgever aangestelde deskundige. De houder van de stedenbouwkundige vergunning is verantwoordelijk voor de keuze van een architect of een deskundige die over voldoende kennis beschikt van de afvalstoffen die bij het selectief slopen of ontmantelen zullen vrijkomen en die de hoeveelheden van deze afvalstoffen kan inschatten. De sloopinventaris afvalstoffen omvat de identificatie van de werf met daaraan gekoppeld alle afvalstoffen die zullen vrijkomen. Per afvalstof wordt de benaming, de bijhorende code uit bijlage B, de vermoedelijke hoeveelheid uitgedrukt in kubieke meter, in ton, de plaats binnen het gebouw waar de afvalstof voorkomt alsmede de verschijningsvorm aangeduid. Een model van sloopinventaris afvalstoffen bij sloop- en ontmantelingswerken wordt door de OVAM ter beschikking gesteld. Vooraleer de werken tot slopen of ontmantelen toegewezen worden, wordt de ingevulde sloopinventaris afvalstoffen aan de uitvoerder van de sloop- of ontmantelingswerken en de veiligheidscoördinator overgemaakt. De architect of de door de opdrachtgever aangestelde deskundige volgt de afvalstoffentransporten op, stuurt deze zo nodig bij en houdt een kopie van de transportdocumenten bij. De kopieën van de transportdocumenten en de aanvaardingsbonnen van de afgevoerde afvalstoffen worden voor de oplevering van de sloop- of ontmantelingswerken aan de houder van de stedenbouwkundige vergunning bezorgd. De houder van de stedenbouwkundige vergunning houdt de transportdocumenten en de aanvaardingsbonnen gedurende een periode van vijf jaar bij. 5

6 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel II Rechtstreeks betrokkenen 6

7 II. Rechtstreeks betrokkenen Houder stedenbouwkundige vergunning Architect of door opdrachtgever aangestelde deskundige Uitvoerder sloop- en/of ontmantelingswerken 7

8 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel III Taken en verantwoordelijkheden 8

9 III. Taken en verantwoordelijkheden A. Houder stedenbouwkundige vergunning Sloopinventaris (laten) opmaken vóór (toewijzing werken tot) slopen of ontmantelen Verantwoordelijk voor keuze architect of deskundige Bijhouden transportdocumenten en aanvaardingsbonnen (5 jaar) 9

10 III. Taken en verantwoordelijkheden B. Architect of door opdrachtgever aangestelde deskundige Voldoende kennis vrij te komen afvalstoffen (geen diploma, erkenning, e.d.m. vereist) Kunnen inschatten hoeveelheid afvalstoffen die vrijkomen Overmaken inventaris aan aannemer en veiligheidscoördinator (en houder stedenbouwkundige vergunning) Transport afvalstoffen opvolgen en zo nodig bijsturen Bijhouden kopieën transportdocumenten 10

11 III. Taken en verantwoordelijkheden C. Uitvoerder sloop- en/of ontmantelingswerken Selectief slopen met nodige deskundigheid Overmaken kopieën transportdocumenten en aanvaardingsbonnen aan architect/deskundige en houder stedenbouwkundige vergunning (vóór oplevering sloop- of ontmantelingswerken) 11

12 III. Taken en verantwoordelijkheden Diverse taken en verantwoordelijkheden in onderling verband kunnen op elkaar inwerken! Vereiste documenten niet aanwezig Documenten bevatten hiaten of onderschatting Ondanks correcte documenten ondeskundig werken Illegale afvoer en/of verwerking afvalstoffen e.d.m. 12

13 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel IV Aandachtspunten uitvoerder sloop- en/of ontmantelingswerken 13

14 IV.1. Opslag, inzameling en verwerking van afvalstoffen Algemeen Gevaar gezondheid mens/leefmilieu voorkomen of zoveel mogelijk beperken Illegaal afvalstoffen achterlaten = verboden Afvalstoffen verbranden in niet vergunde inrichtingen (niet in open lucht!) = verboden Storten van ongesorteerde bedrijfsafvalstoffen = verboden Gevaarlijke afvalstoffen ophalen door erkende overbrenger of geregistreerde vervoerder (wél een aantal uitzonderingen) Gebonden asbestafval scheiden van overige afvalstoffen + geen bewerking hierop e.d.m. Producent verwerkt al dan niet zelf de afvalstoffen Kan aanleiding geven tot verplichte aanvraag Vlarem-milieuvergunning 14

15 IV.1. Opslag, inzameling en verwerking van afvalstoffen Afzonderlijke inzameling bedrijfsafvalstoffen MAAR: Belangrijke bepaling voor de bouwsector: M.o.o. selectieve inzameling mogen één of meer door de producent selectief voorgesorteerde niet-gevaarlijke droge afvalfracties worden samengevoegd in een recipiënt Voorwaarde 1 : Doel = inzameling en overbrenging naar vergunde sorteerinrichting Voorwaarde 2 : Deze fracties worden nadien volledig worden uitgesorteerd Voorwaarde 3 : Het samenvoegen van de selectieve voorgesorteerde droge afvalstromen mag het volledig uitsorteren en de verwerking van de homogene afvalfracties niet verhinderen 15

16 IV.2. Vervoer van afvalstoffen Afvalstoffen niet mengen of verdunnen Afvalstoffen deugdelijk verpakken Vervoersmiddelen en recipiënten technisch geschikt & in- en uitwendig gereinigd Bij calamiteiten onmiddellijk efficiënte maatregelen nemen om hinder en schade voor mens en milieu zo veel mogelijk te beperken Reglementering vervoer van zaken met motorvoertuigen tegen vergoeding en wetgeving inzake transport gevaarlijke stoffen van kracht Vervoer gevaarlijk afval of KGA : opdrachtgever in bezit van geldig verzekeringscontract (ook tegen milieuschade) Opdrachtgever vervoer afvalstoffen moet bekend zijn Erkenning als overbrenger of registratie als vervoerder vereist (ook bij niet gevaarlijke afvalstoffen!) Identificatieformulier 16

17 IV.2. Vervoer van afvalstoffen Identificatieformulier afvalstoffen Sedert 1 juli 2002! In principe verplicht voor alle afvalstoffen en ongeacht volume en aard NIET: huishoudelijke of ermee gelijkgestelde afvalstoffen + nietgevaarlijke afvalstoffen in één ophaalronde Modelformulieren enkel qua inhoud doch niet qua vorm bindend 17

18 IV.2. Vervoer van afvalstoffen Aantal uitzonderingen: Geval 1: Particulier afvalstoffen naar inzamelpunten van huishoudelijke afvalstoffen Geval 2: Zelfstandige of kleine ondernemer afvalstoffen naar inzamelpunten van afvalstoffen Geval 3: Producent van afvalstoffen afvalstoffen ontstaan uit verleende onderhoudsdiensten bij derden, naar bedrijfsterrein of naar een verwerkingsinrichting Geval 4: Leverancier van goederen (in het kader van terugnameplicht, aanvaardingsplicht of vrijwillige terugname) ter gelegenheid van een levering van goederen, lege verpakkingen of afgedankte goederen naar bedrijfsterrein of naar inzamelpunt voor afgedankte goederen Geval 5: Houder van afvalstoffen (in het kader van de terugnameplicht, van de aanvaardingsplicht of van vrijwillige terugname) afvalstoffen terugbrengen naar leverancier van soortgelijke goederen Geval 6: Erkend kringloopcentrum of exploitant van een inrichting die de door hem ingezamelde afvalstoffen overbrengt naar die inrichting, waar afgedankte goederen die in aanmerking komen voor producthergebruik worden opgeslagen, gesorteerd, gereinigd of hersteld, en waar de scheiding in herbruikbare goederen en niet-herbruikbare afvalstoffen plaatsvindt, evenals het transport van de niet-herbruikbare afvalstoffen na deze scheiding naar inzamelpunten van afvalstoffen 18

19 IV.2. Vervoer van afvalstoffen Indien uitzondering: beperkte transportvoorwaarden 1 De afvalstoffen moeten bij het vervoer deugdelijk zijn verpakt 2 Het is verboden afvalstoffen te mengen 3 Het is verboden afvalstoffen te verdunnen 4 De opdrachtgever voor het vervoer moet bekend zijn 5 De registratie van vervoerders (tenzij producent eigen afval) Dus o.m. niet voldoen aan: 1 De erkenning van overbrengers (van rechtswege erkend) 2 De identificatieformulieren 3 De verzekering tegen milieuschade (dus geen verzekeringscontract) 19

20 IV.3. Waar naartoe met afval? Uitsortering (ook op de bouwplaats) (Erkende) overbrengers of (geregistreerde) vervoerders Vergunde verwerkingsinrichtingen Secundaire grondstoffen Opletten met asbest(afval) Storten? Wordt almaar moeilijker (minder toegelaten afvalstoffen; hogere storttarieven en heffingen; e.d.m.) e.d.m. 20

21 IV.3. Waar naartoe met afval? Waar naartoe met gevaarlijk afval? Gevaarlijke afvalstoffen dienen in ieder geval gescheiden van andere afvalstoffen ingezameld te worden Voorbeelden: olie, solventen, verven, kitten, lijmen, spuitbussen, lege verpakkingen die gevaarlijke afvalstoffen hebben bevat. Ophalen door een erkende overbrenger en verwerken in een vergunde inrichting 21

22 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel V Handhaving, Toezicht en Veiligheidsmaatregelen 22

23 V.1. Milieu-inbreuk en milieumisdrijf A. Milieu-inbreuk = Gedraging, in strijd met een voorschrift dat wordt gehandhaafd met toepassing van Titel XVI DABM Gedraging : a. Exclusief schending administratieve verplichtingen zoals bepaald in de milieuwetgeving, vermeld in artikel , eerste lid DABM; b. Geen emissies als vermeld in artikel DABM; c. Niet het achterlaten, beheren of overbrengen van afvalstoffen als vermeld in artikel DABM; d. Veroorzaakt geen gezondheidsschade of dood; e. Kan niet strafrechtelijk worden bestraft overeenkomstig de bepalingen van Titel XVI DABM; f. Moet opgenomen zijn in lijst, te bepalen door de Vlaamse Regering. 23

24 V.1. Milieu-inbreuk en milieumisdrijf Gedragingen met schending van verplichting : a. te beschikken over milieuvergunning of erkenning; b. veiligheidsrapport of milieueffectrapport op te maken; Kunnen niet beschouwd worden als een milieu-inbreuk. B. Milieumisdrijf = Gedraging, in strijd met een voorschrift dat wordt gehandhaafd met toepassing van Titel XVI DABM, die strafrechtelijk kan worden bestraft overeenkomstig bepalingen Titel XVI DABM 24

25 V.2. Voorkoming en vaststelling A. Raadgevingen B. Vaststelling milieu-inbreuken Verslag van vaststelling C. Vaststelling milieumisdrijven Proces-verbaal D. Identificatie E. Aanmaningen 25

26 V.3. Bestuurlijke handhaving A. Bestuurlijke maatregelen - Stopzetting/uitvoering werkzaamheden, handelingen, activiteiten - Verbod gebruik of verzegeling gebouwen, installaties, machines, toestellen, transportmiddelen, containers, terreinen en alles wat zich daarin of daarop bevindt - Volledige/gedeeltelijke sluiting inrichting - Meenemen daarvoor vatbare zaken - e.d.m. B. Bestuurlijke geldboeten - Alternatieve bestuurlijke geldboete (milieumisdrijf, max ) - Exclusieve bestuurlijke geldboete (milieu-inbreuk, max ) 26

27 V.4. Strafrechtelijke handhaving A. Gevangenisstraf en/of geldboete Bijv. Artikel DABM 1. Wie opzettelijk, in strijd met de wettelijke voorschriften of in strijd met een vergunning, afvalstoffen achterlaat, beheert of overbrengt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van 1 maand tot 5 jaar en met een geldboete van 100 tot of met een van die straffen. Wie door gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid, in strijd met de wettelijke voorschriften of in strijd met een vergunning, afvalstoffen achterlaat, beheert of overbrengt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van 1 maand tot 3 jaar en met een geldboete van 100 tot of met een van die straffen. 2. In afwijking van de straffen vermeld in 1 kunnen gemeenten voor kleine vormen van openbare overlast gemeentelijke sancties bepalen overeenkomstig artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet. Wanneer de gemeente geen gemeentelijke sancties overeenkomstig artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet heeft bepaald, worden in die gemeente deze kleine vormen van openbare overlast gestraft met een geldboete van maximum 45,45. 27

28 V.4. Strafrechtelijke handhaving B. Inzamelen, vervoeren en verwerken afvalstoffen (Artikel DABM) Illegaal achterlaten afvalstoffen veroordeling door strafrechter tot inzamelen, vervoeren en verwerken binnen vastgestelde termijn (terugbetaling kosten) C. Veiligheidsmaatregel (Artikel DABM) Na horen partijen kan rechter verbieden inrichtingen die aan oorsprong milieumisdrijf liggen, te exploiteren gedurende vastgestelde termijn D. Herstelmaatregel (Artikel DABM) Naast straf kan rechtbank bevelen plaats in oorspronkelijke toestand te herstellen, het strijdige gebruik te staken of aanpassingswerken uit te voeren (evt. ook dwangsom) 28

29 Sloopinventaris Afvalstoffen Deel VI Conclusie 29

30 Sloopinventaris Afvalstoffen Erwin Vanlaere Vlaamse Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/ Fax: 02/