Plaatsen en verzorging van een PEG Sonde

Transcriptie

1 Plaatsen en verzorging van een PEG Sonde

2 2

3 PEG Sonde (plaatsen en verzorging) Afdeling: Endoscopiecentrum (Zuid 2) Informatie: Datum: Tijd:.. Het onderzoek wordt gedaan door: Inleiding Binnenkort komt u naar de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas voor een PEG Sonde (=voedingskatheter). In deze folder vindt u informatie over deze ingreep. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, aarzelt u dan niet om contact op te nemen met uw chirurg. Waarom een PEG Sonde? Wanneer u zelf niet meer (voldoende) kan eten, kunt u via de PEG sonde direct voeding in de maag toedienen. De afkorting PEG staat voor Percutane Endoscopische Gastrostomie. Een PEG sonde is een verbinding met de maag direct door de buikwand heen waardoor voeding kan worden gegeven. Voor de ingreep belangrijk Eventueel gebruik van bloedverdunnende middelen moet u in overleg met de arts stoppen. Voorbeelden van bloedverdunnende medicijnen zijn: 3

4 Geneesmiddel Sintrom en Acenocoumarol Plavix Aspirine, Ascal, Acetocal en ASA Marcoumar Stoppen Minimaal drie dagen vóór het onderzoek Zeven dagen vóór het onderzoek Tien dagen vóór het onderzoek Minimaal tien dagen vóór het onderzoek De dag vóór de ingreep Het onderzoek kan alleen worden uitgevoerd als uw slokdarm en maag leeg zijn: vanaf uur middernacht voor het onderzoek mag u niets meer eten en drinken; dit geldt ook voor eventuele sondevoeding. De dag van de ingreep op de afgesproken tijd meldt u zich bij het Endoscopiecentrum, op Zuid 2; u wordt opgevangen door een endoscopieassistent op de voorbereidings/-uitslaapruimte; daarna krijgt u uitleg over de ingreep en een aantal voorbereidende handelingen, zoals het inbrengen van een infuusnaaldje in de arm en controle van uw bloeddruk. Plaatsen van de PEG sonde tijdens de ingreep zijn er een internist, een chirurg en twee endoscopie-assistenten aanwezig; u krijgt via een infuusnaaldje een licht slaapmiddel toegediend; via de mond wordt een flexibele slang (=gastroscoop) ingebracht waarmee de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm worden bekeken; als dit onderzoek laat zien dat het goed mogelijk is een PEG-sonde te plaatsen, zal de plek worden bepaald; 4

5 de buikwand wordt gedesinfecteerd en de huid wordt plaatselijk verdoofd; vervolgens wordt een holle naald door de buikwand in de maag gebracht. Door deze naald wordt een lange draad in de maag geschoven. Deze draad wordt via een flexibele slang in uw maag door de mond mee naar buiten genomen; de PEG sonde wordt aan deze draad bevestigd en via de mond, de slokdarm en de maag in de buikwand geplaatst; een schotelvormig plaatje in de maag aan het uiteinde van de PEG voorkomt dat de sonde naar buiten schiet. Aan de buitenkant wordt de PEG sonde ook vastgezet met een plaatje; de ingreep duurt ongeveer 30 minuten. Tijdens de plaatsing van de PEG sonde kan het volgende voorkomen de PEG sonde kan niet worden geplaatst wegens het ontbreken van een geschikte plek; ademhalingsproblemen door verslikken tijdens het onderzoek; bloeding van de insteekopening; tijdelijk stil liggen van de darm; ontstaan van een gaatje (=perforatie) als gevolg van het aanprikken van een voorliggende darm. 5

6 Na de plaatsing van de PEG sonde u blijft daarna twee uur op de uitslaapruimte, totdat het slaapmiddel is uitgewerkt en u naar huis kan; nadat de PEG sonde door een arts of verpleegkundige is gecontroleerd, kan er zes tot acht uur na de plaatsing worden begonnen met het toedienen van water. Als dat zonder problemen gaat, kan er na 24 uur worden gestart met de sondevoeding; de eerste zeven dagen mag u niet baden of douchen; binnen een paar weken vergroeit de maag met de buikwand en vormt zich een kanaal (=een zogenaamd fistel) tussen de maag en buikhuid. Dit kanaal wordt stevig door de vorming van bindweefsel. Na het plaatsen kunnen de volgende problemen zich voordoen ontsteking van de huid rondom de sonde, meestal licht en snel voorbijgaande ontsteking; uitbreiding van de ontsteking naar diepere huidlagen of buikvlies; wildvleesgroei; verstopte sonde. Eventuele problemen en complicaties komen zelden voor. Vervangen of verwijderen van de PEG sonde sommige types PEG sondes moeten door een arts met behulp van een flexibele slang worden verwijderd; bij vervanging kan meestal zonder problemen een nieuwe sonde worden geplaatst door het reeds gevormde kanaal; bij verwijdering groeit het kanaaltje vanzelf dicht en mag u dezelfde dag weer gewoon eten, na goedkeuring van de behandelende arts. 6

7 Verzorging van de PEG-sonde algemeen Bij de verzorging van de PEG sonde moet u zich realiseren dat de maag door de PEG sonde tegen de voorste buikwand wordt aangetrokken. Pas na enkele weken is dit permanent vergroeid. Het is ook belangrijk dat er een goede fistel wordt gevormd, dat is het kanaal tussen de maag en de huid naar buiten. Daarom zorgt de verpleging ervoor dat de PEG sonde zeker de eerste 14 dagen goed tegen de buikwand gefixeerd blijft. Na ongeveer twee weken zal er enige mate van vergroeiing zijn maar pas na zes weken zit de maag zo vast dat een PEG sonde gewisseld kan worden. De blauwe veiligheidsklem mag de eerste zes weken niet worden losgemaakt, deze is door de arts op de juiste plaats vastgezet. De verpleging noteert op hoeveel centimeter de sonde de huid passeert en controleert dit dagelijks. Benodigdheden voor de verzorging van de sonde gaasjes; huidvriendelijke zeep; wattenstaafjes; pleister. Belangrijke informatie over gebruik desinfectans niet gebruiken Desinfectans mogen niet gebruikt worden. Deze kunnen bijwerkingen hebben op de PEG sonde. Voorbeelden desinfectans: Povidone-Iodine (PVP-I, Betadine en Braunol) en Octenidindihydrochlorid Phenoxyethanol (Octenisept). 7

8 Verzorging eerste 14 dagen direct na de plaatsing u wast uw handen; u controleert de PEG sonde dagelijks; bij elke duidelijke verandering van de sonde (verkleuring, haarscheurtjes, lekkage, etc.) moet u contact opnemen met de behandelend arts; u maakt de sonde los van het uitwendige fixatieplaatje maar u houdt een beetje spanning op de sonde. U laat de blauwe klem voor de veiligheid zitten. Dat is de originele positie van de sonde; u schuift het fixatieplaatje omhoog en u reinigt de huid rond de stoma met schoon, warm water en zeep; u strijkt hierbij van de stoma weg; u droogt de huid met behulp van gaasjes of een handdoek; u maakt de sonde en het fixatieplaatje schoon met een gaasje, zeep en water. Hierna weer goed drogen; de sonde moet u dagelijks 180 graden draaien om ingroei in de maagwand te voorkomen. Dit doet u door de sonde zonder spanning voorzichtig te draaien en de sonde niet naar binnen te duwen. Wanneer dit niet lukt, moet u de arts waarschuwen; u schuift het uitwendige fixatieplaatje terug op zijn originele positie, direct voor de blauwe veiligheidsklem; u maakt het aansluitstukje aan het begin van de sonde twee keer per week schoon met water en een wattenstaafje. U knikt de sonde hierbij dubbel om te voorkomen dat er maaginhoud naar buiten loopt; de eerste zeven dagen mag u niet baden of douchen. Dagelijkse verzorging na de eerste 14 dagen Naast de verzorging direct na de plaatsing, volgt u ook daarnaast de volgende stappen voor de dagelijkse verzorging. u draait de sonde dagelijks 180 graden; u duwt de sonde ongeveer twee centimeter naar binnen en draait de sonde tussen duim en wijsvinger eenmaal helemaal rond; 8

9 als de wond volledig is geheeld, kunt u de huid rondom de fistel met water en zeep schoonmaken, afspoelen en goed droogmaken; de ruimte tussen het fixatieplaatje en de huid moet ongeveer de dikte van een munt zijn. Verschuif zo nodig het fixatieplaatje (bijvoorbeeld bij gewichtstoename); u plaatst dan een nieuw streepje op de sonde. Doorspoelen van de PEG-sonde Benodigdheden 50 ml spuit; (kraan)water. Wanneer spoelt u de sonde door? u gebruikt elke dag een nieuwe spuit; u spoelt de sonde door met ml water voor en na het toedienen van voeding of medicatie en minimaal elke acht uur om verstopping te voorkomen; u spoelt de sonde niet alleen voor, maar ook na het toedienen van elk medicijn door. Dus u spoelt ook tussen de verschillende medicijnen door. Dit is belangrijk om een reactie tussen de medicijnen te voorkomen; wanneer u medicijnen gebruikt, vraag uw apotheker dan om de juiste toedieningsvorm; de sondes die u (tijdelijk) niet gebruikt, moeten minimaal twee keer per dag doorgespoeld worden. De sonde is verstopt, wat nu? Er zijn verschillende mogelijkheden u spoelt de sonde krachtig door met lauwwarm water; helpt dit niet, probeert u het dan met koolzuurhoudend mineraalwater of cola; u neemt een vijf milliliter of tien milliliter spuit, u zet die op het aansluitstuk en probeer met een pompende beweging van de zuiger vocht door de sonde te krijgen; u kneedt het uitwendige deel van de sonde; 9

10 lukt u dit alles niet, overleg dan met uw arts of verpleegkundige. De sonde is per ongeluk verwijderd, wat nu? als de sonde per ongeluk is verwijderd, moet u onmiddellijk een arts of verpleegkundige te waarschuwen; het kanaal (=de fistel) tussen de buikwand en uw maag groeit namelijk zeer snel weer dicht, al binnen enkele minuten tot uren; u moet snel reageren omdat de sonde anders opnieuw moet worden geplaatst. Wat te doen bij mogelijke complicaties? Een lichte vorm van afscheiding uit het stomakanaal is normaal. Waarschuw uw arts of verpleegkundige in geval van pijn; roodheid; huidirritatie; ontsteking; pusafscheiding; wild vlees. Vragen Als u voor of na het onderzoek nog vragen hebt kunt u contact opnemen tijdens kantooruren: - Endoscopiecentrum

11 Ruimte voor vragen en opmerkingen 11

12 Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas Gassingel CX Winschoten Postbus RA Winschoten Telefoon: Web: LS (08-13) FUN