Over Verlies en weer Verder gaan

Transcriptie

1 VKJP- congres Vrijdag 27 mei 2016 kans Over Verlies en weer Verder gaan Hotel Breukelen, Breukelen

2 Over Verlies en weer Verder gaan Bij het samenstellen van het VKJP congres 2016 zochten we een thema dat past bij alle beweging om ons heen: in de wereld, in de GGZ, in de organisaties waar we werken. En natuurlijk komen we dan ook uit bij alle veranderingen die inherent zijn aan het leven zelf, waarbij we keer op keer moeten loslaten om weer verder te kunnen gaan. Het is een congres geworden over veranderingen, over verlies maar ook over nieuwe kansen. Zoals u van ons gewend bent, is de ochtend bedoeld voor de grote lijn en de wijde blik. Edien Bartels, antropologe, zal ons laten zien hoe migranten gebruiken uit verleden en heden, uit land van herkomst en nieuwe wereld, integreren tot een nieuw geheel. Het woord verlies blijkt in haar visie niet het meest op de voorgrond staande aspect van migratie te zijn. Sterker nog, ze vraagt zich soms af of wij in de GGZ niet teveel de nadruk leggen op de verlieskant van het verhaal. Hans Rohlof, psychiater, heeft in zijn dagelijks werk juist te maken met migranten die niet helemaal heelhuids in ons land zijn aangekomen of na een tijdje alsnog last krijgen van wat ze verloren zijn. Wat voor verbanden zijn er te leggen tussen migratie en psychische (on) gezondheid? Het middagprogramma is een verrassend veelkleurige kaleidoscoop geworden waarin het congresthema op allerlei manieren wordt belicht: Hoe kan een kind leren tegen zijn verlies te kunnen in de sport? Hoe maken jongeren de overgang als transgender? Wat doe je als leerkracht als je in de klas een kind hebt dat getraumatiseerd is? Wat is er bekend over boete die gedaan moet worden om slachtoffers en daders uit elkaars verstikkende greep te bevrijden? Hoe helpend kan het zijn om migratie als een levensfaseovergang (transitie) te zien? En wat zijn de behandelmogelijkheden als een kind blijft steken in rouw en het niet lukt om weer in beweging te komen? Aan het eind van de dag komt het thema nog één keer terug, maar nu door kinderogen gezien, in solotheaterstuk Kwijt. Kwijt gaat over alle aspecten die deze dag aan bod zijn gekomen, over missen, afscheid nemen, dapper zijn en volhouden. Over diep in je hart weten dat dit bij het leven hoort. En dat je dus weer verder gaat. En tenslotte zal Manu Keirse, klinisch psycholoog, stilstaan bij ouders en kinderen die met groot verlies te maken hebben. Hoe kunnen zij toch weer verder?

3 Programma 09:00 09:30 Ontvangst en inschrijving 09:30 09:35 Ieke van Tilburg, lid Dagelijks Bestuur VKJP Opening en welkomstwoord 09:35 09:45 Jet Roobol, dagvoorzitter 09:45 10:30 Edien Bartels: Antropologie van kinderen en jongeren: jonge actoren, verlies en weer verder gaan 10:30 11:00 Pauze 11:00 11:45 Hans Rohlof: Migratie, acculturatie en GGZ 11:45 12:30 Manu Keirse: Verzwijgen doet niet verdwijnen. Over verdriet van ouders en kinderen 12:30 13:30 Lunchpauze 12:45 13:30 Ledenvergadering (voor leden van de VKJP*) 13:30 14:30 Eerste cyclus parallelsessies A1 A2 A3 14:30 15:00 Pauze Leony Coppens: Vergroten van de traumasensitiviteit op school als onderdeel van je traumabehandeling Dirck van Bekkum: Rituelen en Transities: migratie/vlucht als systemische levensfaseovergangen Maryse Roos: Over een zoektocht, acceptatie en weer verder gaan 15:00 16:00 Tweede cyclus parallelsessies B1 B2 B3 Pieta van Dishoeck: Verliezen is topsport 16:00 16:15 Opbouw theaterstuk Mariken Spuij: Recente inzichten rondom de behandeling van kinderen die een dierbare hebben verloren Herman Veerbeek: Loslaten van woede, wrok en wraakdrang, hoe doe je dat? 16:15 17:00 Theatervoorstelling Kwijt door Daniëlle van de Ven Maas Theater en Dans 17:00 17:45 Borrel *Tijdens de lunchpauze vindt voor geïnteresseerde leden de jaarlijkse ledenvergadering plaats. De duur van deze vergadering is 45 minuten. U wordt hier apart over geïnformeerd.

4 Inhoud lezingen Edien Bartels Grote groepen mensen zijn voortdurend op weg en krijgen te maken met verlies maar proberen toch weer verder te gaan in een andere, vaak onbekende, lokale context. Voor kinder- en jeugdtherapeuten zijn vooral de uitgangspunten van antropologie van kinderen en jongeren belangrijk. Het gaat om studies waarin er niet vanuit volwassenen naar kinderen wordt gekeken, maar waarin kinderen zelf aan bod komen vanuit een zogenaamde child-centered approach. Daarnaast is belangrijk dat antropologen niet alleen uitgaan van de sociale omgeving waar mensen in verkeren, gezin, familie, sociale netwerken en organisaties, maar ook van agency. Daarmee wordt bedoeld dat mensen, kinderen, óok actor zijn in hun sociale omgeving. Hans Rohlof Migratie kan voor het individu geweldige mogelijkheden hebben: verbetering van educatie, werkgelegenheid, vrijheid, kansen voor de kinderen en verbetering van mensenrechten. Daarnaast kan migratie ook stresserend zijn: verlies van woonomgeving, status, bezittingen, eigen taal en cultuur, moeite met nieuwe waarden en normen, moeite met nieuwe manieren van kinderopvoeding. Als het evenwicht van de positieve en negatieve gevolgen van migratie naar het negatieve doorslaat, kan er bij kwetsbare personen psychopathologie gaan optreden: depressies, angsten, stress-stoornissen, psychosen. De uitingsvormen van deze stoornissen kunnen cultuurspecifiek zijn. Ook de toeleiding naar hulp- en zorgverleners kan cultuurspecifieke trekken hebben, waardoor soms zorg laat op gang komt. Specifieke cultuursensitieve zorg is op zijn plaats om de migrant in zijn context te leren begrijpen, en het zorgaanbod goed te laten aansluiten. Hierbij kunnen culturele interviews goed van pas komen. Manu Keirse Op basis van sprekende voorbeelden wordt aangetoond dat het hoog tijd wordt dat de medische wereld ontdekt dat er ook kinderen bestaan in de samenleving en dat ze in situaties van ernstige ziekte en verlies van gezondheid bij ouders en grootouders moeten worden betrokken en geïnformeerd. Er worden sleutels aangereikt die de deuren naar toekomst openen in verdriet.

5 Inhoud parallelsessies Leony Coppens Therapie kan een belangrijke bijdrage leveren aan traumaverwerking en het verbeteren van adequate (coping-)vaardigheden. Voor herstel van vroegkinderlijke chronische traumatisering is echter veel herhaling van nieuwe positieve ervaringen nodig, in het bijzonder in de interactie met belangrijke anderen zoals opvoeders en leerkrachten. Vergroten van de traumasensitiviteit van de leerkracht dient daarom onderdeel van je behandelplan te zijn. Dirck van Bekkum Het 'transitiemodel' ontstond uit langdurige klinische/opleidingservaringen. In 2010 werd het benoemd als een van zes cultuursensitieve behandelmodellen (Handboek Culturele Psychiatrie 2010). Het diagnostiek/behandelmodel verbindt groeps/ gezins/systeemtherapie en 'klinische' antropologie door werkzame bestanddelen uit rites de passage (overgangsrituelen) in te zetten om kinderen/jongeren en hun families/gemeenschappen, met/zonder migratie/vlucht geschiedenis, dichtbij hun ervaringswerelden te bedienen. Maryse Roos In de workshop komen verschillende vragen aan bod. Hoe ziet een psychologisch en medisch (behandel)traject eruit bij transgender jongeren? Wat houdt een (sociale) transitie en rolwisseling hierbij in en hoe kan een jongere hierover bepalen? Op welke leeftijd ben je wilsbekwaam voor deze keuzes? En welke rol spelen de ouders hierbij? Pieta van Dishoeck Verliezen in een maatschappij waarin alles uit jezelf halen steeds meer de norm is, is niet makkelijk. Perfectionisme hanteren en verliezen met behoud van zelfgevoel is een van de vele uitdagingen in ons vakgebied, maar ook in de sport. Wat kunnen wij leren van topsporters en coaches op hun weg naar goud? Mariken Spuij Jaarlijks verliezen veel kinderen een dierbare. Niet allemaal hoeven ze in therapie. Maar wanneer is therapie wel geïndiceerd? En welke componenten en interventies bevat een rouwgerichte therapie? Recente inzichten uit wetenschappelijk onderzoek worden besproken en de praktische uitvoering in de behandeling komt aan bod. Herman Veerbeek In de workshop wordt het EMDR protocol Woede, Wrok en Wraak geïntroduceerd, welke volledig aansluit bij de vaak externaliserende houding van jongeren. In de workshop wordt gedemonstreerd hoe de woede bij de cliënt effectief kan worden ontladen en de cliënt vervolgens woede, wrok of wraakdrang kan laten gaan.

6 Sprekers Dr. E.A.C. Bartels (Edien) Antropoloog, emeritus senior onderzoeker, VU Medisch Centrum, Amsterdam Drs. H.J. van Bekkum (Dirck) Klinisch-Systemisch Antropoloog, partnereigenaar Moira CTT Drs. L.J.M. Coppens (Leony) Klinisch psycholoog, EMDR practitioner, psychotraumatherapeut NtVp, vrijgevestigd te Den Haag Drs. P.R. van Dishoeck (Pieta) Klinisch psycholoog, Altrecht, Utrecht. Tweevoudig olympisch medaillewinnaar roeien Prof. Dr. E.A.G.C. Keirse (Manu) Klinisch psycholoog, doctor in de geneeskunde, emeritus hoogleraar Faculteit Geneeskunde KU Leuven Drs. J.G.B.M. Rohlof (Hans) Psychiater, vrijgevestigd te Leiden M.H. Roos MSc (Maryse) Medisch psycholoog/orthopedagoog, VU Medisch Centrum, Amsterdam Dr. M. Spuij (Mariken) Klinisch psycholoog, universitair docent Universiteit Utrecht Drs. H.J. Veerbeek (Herman) GZ-psycholoog, behandelaar en onderzoeker Forensisch Psychiatrische Polikliniek De Waag Personalia leden VKJP- congrescommissie Drs. E.A. Eelkman Rooda (Ellen) Psychotherapeut Lucertis (Parnassia Groep), Rotterdam Drs. W.D. Heiner (Willemine) Klinisch psycholoog, cognitief gedragstherapeut Mentaal Beter (Hoofddorp/IJmuiden) en vrijgevestigd in eigen praktijk te Amsterdam Drs. D.M. Huibers (Daphne) Psychotherapeut, Erasmus MC Sophia, Rotterdam en vrijgevestigd te Schiedam T.H. Roobol (Jet) Kinder- en jeugdpsychiater Dr. Leo Kannerhuis, Oosterbeek Secretariaat VKJP Melinda van Leeuwen

7 Informatie Aanmelding: U kunt zich alleen persoonlijk aanmelden via Uw aanmelding bevestigen wij per mail d.m.v. een factuur op uw naam gesteld. Kosten: De kosten voor het congres inclusief koffie, thee, lunch en borrel zijn voor: VKJP-leden 230,- Bij betaling vóór 1 mei 210,- Niet VKJP-leden 255,- Bij betaling vóór 1 mei 235,- Vroegboekkorting geldt alleen indien het bedrag vóór 1 mei op onze rekening is bijgeschreven. Indien u een machtiging afgeeft vóór 1 mei, houden wij voor de korting de datum van aanmelden aan. Incasseren kan later zijn. Betaling: U kunt voor de betaling een eenmalige incassomachtiging afgeven of zelf het verschuldigde bedrag overmaken op NL77 INGB t.n.v. VKJP-congres. Vermeld op uw overschrijving bij mededelingen de naam van de deelnemer(s) en Congres Plaatsing: De toelating tot het congres en de plaatsing in de parallelsessies gaat op volgorde van binnenkomst van betaling. Indien u kiest voor de eenmalige machtiging, geldt de datum van uw aanmelding. Is een parallellezing volgeboekt, dan wordt u bij uw 2e keuze geplaatst. Wij adviseren u de betaling zelf te regelen. Werkgevers wachten vaak langer met betalen, wat van invloed kan zijn op uw plaatsing. U krijgt het toegangsbewijs alleen per toegezonden. Restitutie: Bij schriftelijke annulering vóór 10 mei 2016 wordt het betaalde bedrag gerestitueerd, minus 25,- administratiekosten. Vanaf 10 mei 2016 is geen restitutie meer mogelijk. Accreditatie: Accreditatie wordt aangevraagd bij de: Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (voor kinderpsychiaters) Federatie voor Gezondheidszorgpsychologen en psychotherapeuten NIP/NVO (voor kinder- en jeugdpsychologen en orthopedagoog-generalist) Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie Nederlandse Vereniging voor Relatieen Gezinstherapie Kwaliteitsregister NVP Dit congres wordt door de VKJP geaccrediteerd voor VKJP-supervisoren als één activiteit. Locatie: Hotel Breukelen, Stationsweg 91, 3621 LK Breukelen. Hotel Breukelen is gelegen aan de A2 en naast NS station Breukelen. U kunt vrij parkeren op de parkeerplaats van het hotel. Bij binnenkomst ontvangt u een uitrijkaart. Inlichtingen: Secretariaat VKJP, Maliebaan 50b, 3581 CS Utrecht. tel.: congres@vkjp.nl website:

8 Vereniging voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie Maliebaan 50b, 3581 CS Utrecht Tel.: ontwerp & illustratie