EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET?"

Transcriptie

1 EEN CHONDROSARCOOM WAT BETEKENT HET? Oncologie/0137

2 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een chondrosarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn zoals familie, vrienden, We geven u een antwoord op volgende vragen: 1. Wat is een chondrosarcoom? 2. Wat zijn de mogelijke klachten bij chondrosarcomen? 3. Komt een chondrosarcoom vaak voor? 4. Wat zijn de oorzaken van een chondrosarcoom? 5. Welke onderzoeken zijn nodig voor een goede diagnosestelling? 6. Welke behandeling kan ik verwachten? 7. Welke emotionele reacties kan u ervaren? We willen u met deze brochure belangrijke, juiste en algemene informatie geven over uw ziekte. De brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over chondrosarcomen. Het team van Orthopedie en Medisch Oncologie staat steeds voor u klaar. Ook uw huisarts speelt een belangrijke rol, hij/zij kan u ook verder informatie geven over uw ziekte. Blijf niet met uw vragen zitten stel ze gerust! 2

3 1. Wat is een chondrosarcoom? Een chondrosarcoom is een bottumor die bestaat uit een woekering van kraakbeencellen. Een chondrosarcoom is een kwaadaardige tumor waarvan de tumorcellen kraakbeen en geen bot vormen. Chondro betekent letterlijk kraakbeen en sarcoom betekent een kwaadaardige tumor. Het chondrosarcoom is zeldzaam en groeit meestal langzaam. Chondrosarcoom onder de microscoop Normaal botweefsel onder microscoop Chondrosarcomen kunnen voorkomen in alle botten, meestal in het bekken, het schouderblad, het bovenbeen, de bovenarm of ter hoogte van de ribben. Er zijn twee soorten chondrosarcomen: een centraal chondrosarcoom: deze bottumor groeit in de mergholte van het bot. een perifeer chondrosarcoom: deze bottumor groeit aan de buitenzijde van het bot. Een chondrosarcoom is geen uitzaaiing van een andere tumor, maar is een primaire kanker. 3

4 2. Wat zijn de mogelijke klachten bij chondrosarcomen? In heel wat gevallen zijn er geen symptomen aanwezig en wordt het chondrosarcoom bij toeval ontdekt en dit vaak tijdens het onderzoeken van andere klachten. Pijn en zwelling kunnen de eerste klachten zijn maar zijn vaak heel vaag. U kan er soms al lang last van hebben, vooral ter hoogte van die plaatsen waar de zwelling niet goed te controleren is, zoals het bekken en het schouderblad. Deze klachten worden veroorzaakt doordat de tumor groeit of doordat het botweefsel verzwakt is. 3. Komt een chondrosarcoom vaak voor? Chondrosarcomen komen heel zeldzaam voor. In de Belgische populatie betekent dit 0,06 nieuwe patiënten per personen (Belgian Cancer Registry 2010). Als er een diagnose van een bottumor gesteld wordt bij een volwassene, is het meestal een chondrosarcoom. De leeftijdspiek ligt tussen de 50 en 70 jaar. 4. Wat zijn de oorzaken van een chondrosarcoom? Er zijn twee ontstaansvormen van een chondrosarcoom: Het chondrosarcoom ontstaat direct vanuit het bot. Een goedaardige kraakbeenafwijking kan kwaadaardig worden. Voorbeelden van goedaardige kraakbeenafwijkingen zijn: Enchondroom (centraal in het bot) Osteochondroom of exostose (een tumor ter hoogte van het botoppervlak) Er zijn geen factoren gekend die ervoor zorgen dat een chondrosarcoom ontstaat. 4

5 5. welke onderzoeken zijn nodig voor een goede diagnosestelling? Om tot een juiste diagnose te komen en om de juiste behandeling te bepalen, moeten we het resultaat van alle onderzoeken afwachten. Volgende onderzoeken worden gepland; een RX-thorax (een foto van de longen) een CT-scan van de lever en de longen een NMR van de tumorregio een bloedafname een biopsie (het wegnemen van een stukje van de tumor, men onderzoekt of het een goedaardige of kwaadaardige tumor is). andere: Aan de hand van alle resultaten stelt een multidisciplinair team van artsen een aangepast behandelingsplan voor u op. Dit gebeurt tijdens een Multidisciplinair Oncologisch Consult (MOC). 6. Welke behandeling kan ik verwachten? De behandeling van een chondrosarcoom bestaat uit een operatie. De uitgebreidheid van de operatie hangt af van het stadium van het chondrosarcoom. Graad 1: De operatie bestaat uit een brede wegname (resectie) van de tumor. Er kan ook een curettage (het uitkrabben) van de tumor gebeuren wanneer het sarcoom te dicht bij een gewricht ligt. Er volgt tenslotte een reconstructie van het bot. 5

6 Graad 2 en 3: De operatie bestaat uit een zeer ruime wegname van de tumor en dit samen met het omliggend weefsel. Chondrosarcomen zijn ongevoelig voor chemotherapie en bestralingen (radiotherapie) omdat ze traag groeien. Uitzonderlijk kan er toch besloten worden om chemotherapie of bestralingen te geven. Er kan steeds afgeweken worden van deze behandeling indien de arts dit nodig acht. 7. welke emotionele reactie kan u ervaren? Het bericht dat u kanker heeft, is meestal emotioneel ingrijpend. Verschillende gevoelens kunnen afwisselend voor komen. Het ene moment bent u boos, het andere moment verdrietig en op weer een ander moment is er vooral angst en paniek. De meest voorkomende gevoelens zijn: Verdriet om wat u verloren heeft, uw gezondheid, uw toekomstplannen, U kan ook huilen of emotioneel zijn zonder dat u weet waarom. Angst om de controle te verliezen, een onbekende wereld van ziek zijn, angst om gek te worden, angst dat het nooit meer goed zal komen, angst voor pijn, angst om dood te gaan, Machteloosheid omdat u niet kan veranderen wat er gebeurd is. Schuldgevoel omdat u denkt dat u de ziekte zelf hebt veroorzaakt, omdat andere mensen dat tegen u zeggen. Onbegrip dat het heeft kunnen gebeuren. U stelt zich de vraag waarom het is gebeurd en waarom net bij u. Boosheid dat dit gebeurt, boosheid op deze situatie, op de hele wereld, op uzelf, op God, boosheid op uw lichaam omdat het u in de steek heeft gelaten. Hoop dat de dokters iets kunnen doen voor u, op genezing en dat alles weer goed komt. Deze gevoelens kunnen zeer verwarrend en intens zijn, maar heel normaal na de schok van de diagnose. Ook uw familie kan deze emoties ervaren. 6

7 Een aantal mensen hebben naast de steun van hun partner, kinderen, familie, vrienden en collega s professionele hulp nodig om deze situatie het hoofd te kunnen bieden. Aarzel niet om contact op te nemen met één van de hulpverleners van het team! Een chondrosarcoom is kwaadaardige bottumor die bestaat uit kraakbeencellen. U kan niets doen om chondrosarcomen te voorkomen. Er is geen duidelijke oorzaak. Om een diagnose te kunnen stellen, zal u meerdere onderzoeken moeten ondergaan. De arts zal de behandeling met u bespreken. U en uw familie kunnen steeds terecht bij ons met al uw vragen en/of onzekerheden. Referenties: Het multidisciplinair team sarcomen en bottumoren UZ Gent Wikipedia sciencephoto library Belgian Cancer Registry 7

CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM

CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM CHONDROSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 3 02 3 03 4 04 5 05 5 06 6 07 6 08 7 CHONDROSARCOOM 2 01 INLEIDING Deze informatiebrochure is bestemd voor mensen met een chondrosarcoom en

Nadere informatie

EWINGSARCOOM Wat betekent het?

EWINGSARCOOM Wat betekent het? EWINGSARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0138 Deze informatiebrochure is bestemd voor personen met een Ewingsarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden, We geven u

Nadere informatie

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven

Nadere informatie

OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM

OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM OSTEOSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Wat is een osteosarcoom? 3 03 Wat zijn de mogelijke klachten bij osteosarcomen? 5 04 Komt een osteosarcoom vaak voor? 5 05 Wat

Nadere informatie

EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM

EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM EWINGSARCOOM KANKERCENTRUM WAT VINDT U IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Wat is een Ewingsarcoom? 3 03 Wat zijn de mogelijke klachten bij een Ewingsarcoom? 4 04 Komt een Ewingsarcoom vaak voor? 5 05 Wat

Nadere informatie

Chondrosarcoom graad 1

Chondrosarcoom graad 1 Chondrosarcoom graad 1 Bij u is een chondrosarcoom van de laagste graad (graad 1) geconstateerd. Dit is een kwaadaardig gezwel in het bot, dat echter goed te behandelen is. In deze brochure leest u wat

Nadere informatie

HOE MOET HET NU VERDER?

HOE MOET HET NU VERDER? EEN MELANOOM HOE MOET HET NU VERDER? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over huidkanker of een melanoom. We geven u vooral de belangrijkste en zeker de juiste informatie mee.

Nadere informatie

Kanker van de baarmoeder

Kanker van de baarmoeder Kanker van de baarmoeder Endometriumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederkanker en hun omgeving. De brochure geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is baarmoederkanker?

Nadere informatie

Beentumoren (=bottumoren)

Beentumoren (=bottumoren) Beentumoren (=bottumoren) Inleiding Gezwellen in beenderen worden beentumoren genoemd. Er zijn verschillende typen beentumoren te onderscheiden. Zo zijn er vormen waarbij de tumor of het gezwel direct

Nadere informatie

Mijn pathologieverslag begrijpen

Mijn pathologieverslag begrijpen Mijn pathologieverslag begrijpen Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw pathologieverslag. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over de resultaten

Nadere informatie

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren)

7,3. Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december keer beoordeeld. Botkanker (oftewel: beentumoren) Werkstuk door een scholier 1419 woorden 9 december 2002 7,3 166 keer beoordeeld Vak Biologie Botkanker (oftewel: beentumoren) Inleiding Een kwaadaardige (of maligne) primaire beentumor (=botkanker) is

Nadere informatie

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel

BOTTUMOREN. 1. Normaal botweefsel BOTTUMOREN Om beter te kunnen begrijpen wat een bottumor juist is, wordt er in deze brochure meer uitleg gegeven over de normale structuur van het bot. Op die manier krijgt u een beter zicht op wat abnormaal

Nadere informatie

Kanker van de schaamlippen

Kanker van de schaamlippen Kanker van de schaamlippen Vulvacarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met kanker van de schaamlippen en voor de mensen in hun omgeving. We geven u een antwoord op volgende vragen: Wat

Nadere informatie

KANKER VAN DE SCHAAMLIPPEN (VULVACARCINOOM)

KANKER VAN DE SCHAAMLIPPEN (VULVACARCINOOM) KANKER VAN DE SCHAAMLIPPEN (VULVACARCINOOM) KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_pelv_011 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Wat is kanker? 4 03 Wat zijn de mogelijke klachten bij vulvakanker? 4 04 Hoe ontstaat kanker

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker mogelijkheden voor begeleiding in het azm Psychosociale problemen bij kanker Inleiding 3 Reacties 3 Begeleiding 3 Wanneer hulp inschakelen 4 Vroegtijdige herkenning 4

Nadere informatie

Kanker van de eierstokken

Kanker van de eierstokken Kanker van de eierstokken Ovariumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met eierstokkanker en hun omgeving. We geven u een antwoord op volgende vragen: Wat is eierstokkanker? Wat zijn

Nadere informatie

Baarmoerderhalskanker

Baarmoerderhalskanker Baarmoerderhalskanker Cervixcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederhalskanker en hun omgeving. Ze geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is kanker? Wat is het HPV-virus

Nadere informatie

Hersentumoren (gliomen) Tien minuten

Hersentumoren (gliomen) Tien minuten Hersentumoren (gliomen) Tien minuten 1. Slecht bericht - Horen dat u een kwaadaardige hersentumor (glioom) hebt is een slecht bericht. - Een glioom is een ernstige vorm van kanker. - Er gaat waarschijnlijk

Nadere informatie

Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot

Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot Orthopedie Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) De behandeling van een goedaardige zwelling van het bot Algemeen Een Aneurysmatische Bot Cyste (ABC) is een goedaardige zwelling van het bot. Goedaardige tumoren

Nadere informatie

Metastasen in de wervelkolom

Metastasen in de wervelkolom Metastasen in de wervelkolom (uitzaaiingen in de wervelkolom) Orthopedie alle aandacht Metastasen in de wervelkolom (uitzaaiing) Wat zijn metastasen? Metastasen zijn uitzaaiingen van een bij patiënt en

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vulvakanker

Patiënteninformatie. Vulvakanker Vulvakanker Patiënteninformatie Vulvakanker Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Wat is kanker van de vulva 1.2 Bij wie komt kanker van de vulva voor 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3 Uitzaaiingen 4 Wat zijn

Nadere informatie

Borstkanker. hoe moet het nu verder?

Borstkanker. hoe moet het nu verder? Borstkanker hoe moet het nu verder? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over borstkanker. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over borstkanker. 2 We proberen

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker INTERNE GENEESKUNDE Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding in het Laurentius ziekenhuis Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun

Nadere informatie

Project Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008

Project Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008 Project Kwaliteitsindicatoren 2007-2008 De borstkliniek: Iedere nieuwe diagnose van een borsttumor dient door de borstkliniek te worden geregistreerd bij het Nationaal Kankerregister. Het Project Kwaliteitsindicatoren

Nadere informatie

EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE

EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE NUTTIGE INFORMATIE Oncologie/0152 Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over een diagnostische excisie maar we geven u vooral de belangrijkste en juiste

Nadere informatie

Meer weten over RADIOTHERAPIE

Meer weten over RADIOTHERAPIE Meer weten over RADIOTHERAPIE Deze brochure probeert u een beter inzicht te geven in de verschillende stappen van uw bestralingsbehandeling. Als u hier geen antwoord vindt op een vraag, aarzel dan niet

Nadere informatie

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker

Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Ductaal carcinoom in situ (DCIS) Voorstadium van borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Wat betekent het als je te horen krijgt dat je een voorstadium van borstkanker hebt? In

Nadere informatie

Inleiding. Wat is longkanker?

Inleiding. Wat is longkanker? Inleiding U wordt onderzocht omdat u mogelijk longkanker hebt. Of er is longkanker bij u vastgesteld. Dit is voor u een onzekere tijd, waarin er veel op u afkomt. U krijgt in korte tijd veel informatie

Nadere informatie

RESECTIE VAN EEN WEKE DELEN SARCOOM

RESECTIE VAN EEN WEKE DELEN SARCOOM RESECTIE VAN EEN WEKE DELEN SARCOOM Uw operatie vindt plaats op: Uw opname is gepland op:... Aantal verwachte dagen opname:.. U meldt zich aan bij opname: aan kassa K1 K2, gelijkvloers aan kassa K12, gelijkvloers

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTEBELEVING. (NON) HODGKIN Ziektebeleving

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel ZIEKTEBELEVING. (NON) HODGKIN Ziektebeleving Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel ZIEKTEBELEVING (NON) HODGKIN Inhoud... 3 Emoties... 4 Omgaan met de ziekte... 4 Praten over uw gevoelens... 5 Uw gedachten opschrijven... 5 Andere

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Glioma

Patiënteninformatie. Glioma Patiënteninformatie Glioma 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld... 4 Definitie... 4 Symptomen... 4 Diagnose... 5 Behandeling... 5 Opvolging... 6 Tot slot... 6 Persoonlijke notities /

Nadere informatie

UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018

UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT. Dermato_onco_018 UW ZORGVERLENERS KANKERCENTRUM UZ GENT Dermato_onco_018 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Ons team voor patiënten met een bot- en weke delen tumor 3 03 Bereikbaarheid van de poli, de hospitalisatie en de

Nadere informatie

Werkstuk Nederlands Kanker

Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer

Nadere informatie

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016 Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen Ductaal Carcinoom In Situ (DCIS) geconstateerd. Dit

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP²

Vlaams Indicatoren Project VIP² Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker

Psychosociale problemen bij kanker Psychosociale problemen bij kanker Deze brochure is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen van de diagnose kanker is een schokkende

Nadere informatie

Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist

Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist Hoe is de sarcomenzorg geregeld binnen Nederland en wat is daarbij de rol van de verpleegkundig specialist Nicolette Leijerzapf, verpleegkundig specialist MAJ van de Sande, PDS Dijkstra, RJP vd Wal oncologische

Nadere informatie

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ)

Afdeling Heelkunde, locatie AZU. Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Afdeling Heelkunde, locatie AZU Voorstadium van borstkanker (Carcinoma in situ) Inleiding Na een aantal onderzoeken blijkt dat u een voorstadium van borstkanker heeft. Het medische woord hiervoor is carcinoma

Nadere informatie

EEN DIERBARE VERLIEZEN

EEN DIERBARE VERLIEZEN EEN DIERBARE VERLIEZEN 994 Inleiding Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt zorgen. U heeft kort

Nadere informatie

EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE

EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE Oncologie/0155 Deze brochure beschrijft het verloop van een biopsie van de sentinelkier, een operatie die u binnenkort ondergaat. Het team van dermato-oncologie

Nadere informatie

Informatiebrief GRAFITI-studie

Informatiebrief GRAFITI-studie Informatiebrief GRAFITI-studie Titel van het onderzoek GRAFITI-studie: onderzoek naar de groei van agressieve fibromatose. Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

een dierbare verliezen

een dierbare verliezen een dierbare verliezen een dierbare verliezen U heeft kort geleden iemand verloren. Dat kan heel verwarrend zijn. Vaak is het moeilijk te accepteren dat iemand er niet meer is. Soms is het verdriet of

Nadere informatie

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn: Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding

Psychosociale problemen bij kanker. Mogelijkheden voor begeleiding Psychosociale problemen bij kanker Mogelijkheden voor begeleiding Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen waarbij de diagnose kanker is gesteld en voor hun partner, familie en/of vrienden. Het krijgen

Nadere informatie

Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie

Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie Het verpleegkundig spreekuur Pelviene Oncologie 1. De verpleegkundig consulenten pelviene oncologie: wie zijn we? De verpleegkundig consulenten organiseren het verpleegkundig spreekuur in de multidisciplinaire

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953. Patiëntinformatie BOTTUMOREN. m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker

COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953. Patiëntinformatie BOTTUMOREN. m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker COMMISSIE VOOR BEENTUMOREN opgericht 1953 Patiëntinformatie BOTTUMOREN m.m.v. Vereniging Ouders, Kinderen en Kanker 1 I N H O U D 1. Voor wie is deze brochure? 2. Wat is een bottumor? 3. Oorzaken van een

Nadere informatie

TOOLKIT ROUW EN VERDRIET

TOOLKIT ROUW EN VERDRIET TOOLKIT ROUW EN VERDRIET ALS JE IEMAND DICHTBIJ VERLIEST. Rouwen: een werkwoord waarvan je de betekenis pas leert kennen als je voor het eerst iemand verliest die veel voor jou betekende. Misschien wil

Nadere informatie

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS)

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd. Uw arts of verpleegkundig specialist heeft uitgelegd wat DCIS inhoudt en

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie

Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Blaaskanker, informatie over behandeling Urologie Beter voor elkaar 2 In Nederland wordt per jaar in totaal bij ongeveer 5.200 mensen blaaskanker vastgesteld. Daarvan hebben circa 2.600 mensen een spierinvasief

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Signaleren van pschosociale problematiek in de oncologische wondzorg

Signaleren van pschosociale problematiek in de oncologische wondzorg Signaleren van pschosociale problematiek in de oncologische wondzorg Heleen Lintz-Luidens Verpleegkundig Consulent Radiotherapie UMC Sint Radboud Commissielid Oncologische wond WCS Opzet presentatie Verpleegkundige

Nadere informatie

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker

Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van

Nadere informatie

Een dierbare verliezen

Een dierbare verliezen Patiënteninformatie Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en de gevoelens die u daarover kunt hebben Een dierbare verliezen Informatie over het verlies van een dierbare en

Nadere informatie

Informatie over. Neuro Endocriene Carcinomen. neuro-endocriene carcinomen (NEC) elke NEC is anders

Informatie over. Neuro Endocriene Carcinomen. neuro-endocriene carcinomen (NEC) elke NEC is anders NET-groep Neuro Endocriene Carcinomen elke NEC is anders Informatie over neuro-endocriene carcinomen (NEC) patiëntenfolder Stichting NET-groep www.net-kanker.nl 1 Deze folder gaat over het neuro-endocriene

Nadere informatie

Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten. Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007

Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten. Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007 Psychosociale aspecten bij longkankerpatiënten Christine De Coninck Palliatief Support Team UZ Gent 1 december 2007 Overzicht Inleiding Prevalentie psychosociale problemen Specifieke aspecten bij longkanker

Nadere informatie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie

Behandelingen bij longkanker. inclusief klinische studie immuuntherapie Behandelingen bij longkanker inclusief klinische studie immuuntherapie 1 Longkanker Longkanker is niet één ziekte: er bestaan meerdere vormen van longkanker. In deze brochure bespreken we de twee meest

Nadere informatie

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Myelodysplasie UZ Gent, Dienst Hematologie

bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Myelodysplasie UZ Gent, Dienst Hematologie bloed, ademhaling & spijsvertering info voor de patiënt Myelodysplasie UZ Gent, Dienst Hematologie Inleiding U wordt behandeld voor myelodysplasie of MDS. U hebt hierover al uitleg gekregen van uw behandelende

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker Patiënteninformatie Vermoeidheid bij kanker 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld vermoeidheid bij kanker... 4 Tips en adviezen... 5 Wanneer uw arts raadplegen?... 6 Informatiesessies...

Nadere informatie

De behandeling van vulvakanker

De behandeling van vulvakanker Gynaecologie/Dermatologie Patiënteninformatie De behandeling van vulvakanker U ontvangt deze informatie, omdat u (mogelijk) vulvakanker heeft. Kanker van de vulva is een zeldzame, kwaadaardige aandoening

Nadere informatie

ZOMETA AANVULLENDE BEHANDELING BIJ BORSTKANKER

ZOMETA AANVULLENDE BEHANDELING BIJ BORSTKANKER ZOMETA AANVULLENDE BEHANDELING BIJ BORSTKANKER KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_seno_046 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Hoe werkt Zometa? 3 03 Hoe verloopt de behandeling met Zometa? 4 04 Kan ik last hebben

Nadere informatie

Er zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.

Er zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid. Teelbalkanker Auteur: Dr. Guy Boeckx Testistumor of teelbalkanker is een kwaadaardig letsel van de teelbal. Deze tumor komt frequent voor (3-6 nieuwe gevallen per 100.000 mannen per jaar). In minder dan

Nadere informatie

Informatiewijzer Oncologie

Informatiewijzer Oncologie Informatiewijzer Oncologie Eigendom van: Naam:... Adres:... Plaats:... Telefoon:... Huisarts:... Apotheek:... Bij verlies wordt de vinder dringend verzocht contact op te nemen met de eigenaar van dit boekje.

Nadere informatie

MOGELIJKE BEHANDELINGEN

MOGELIJKE BEHANDELINGEN Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...

Nadere informatie

Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg

Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg Vragenlijst Eerstelijns Psychologische Zorg UW EIGEN GEGEVENS Uw achternaam Uw voornaam Voorvoegsel Voorletter(s) Bent u: Man Vrouw Roepnaam Adres (straat + huisnummer) Postcode Woonplaats Geboortedatum

Nadere informatie

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A

Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A Gemaakt door: Gerdy Castelein en Anne Griet Adema Klas: 4A 1 -Voorkant -inhoudsopgave - Uitwerking deelvragen: - Wat is borstkanker? - Hoe ontdek je borstkanker? - Als je erachter komt, wat gebeurt er

Nadere informatie

Chemotherapie. De gespecialiseerd verpleegkundige

Chemotherapie. De gespecialiseerd verpleegkundige Chemotherapie De chirurg heeft met u overlegd welke behandeling u krijgt in verband met borstkanker. Een mogelijke behandeling is chemotherapie. Aangezien het nog enige tijd kan duren voordat u een gesprek

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Voorstadium van borstkanker

Voorstadium van borstkanker Voorstadium van borstkanker Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) 1. Inleiding Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd.

Nadere informatie

Deel 2. Kanker van de vulva

Deel 2. Kanker van de vulva . Kanker van de vulva Inhoud Wat is kanker van de vulva? 1 Aantallen 2 Het ontstaan van kanker van de vulva 3 Uitzaaiingen 3 Onderzoek 4 Behandeling 4 Mogelijke bijwerkingen en complicaties van de behandelingen

Nadere informatie

Hoe vaak komt een craniofaryngeoom voor? Een craniofaryngeoom komt bij een op de 300.000 kinderen voor.

Hoe vaak komt een craniofaryngeoom voor? Een craniofaryngeoom komt bij een op de 300.000 kinderen voor. Craniofaryngeoom Wat is een craniofaryngeoom? Een craniofaryngeoom is een relatief goedaardige hersentumor die ontstaat op een bepaald gebied in de hersenen uit speciaal weefsel wat het zakje van Ratke

Nadere informatie

Compensatie verplicht eigen risico

Compensatie verplicht eigen risico Compensatie verplicht eigen risico 2011 In dit document vindt u de antwoorden op 26 vragen over de compensatie eigen risico 2011 (bijgewerkt tot 25 augustus 2011) 1. Wanneer kom ik in aanmerking voor compensatie

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

1 Algemeen Wat is kanker van de vulva Bij wie komt kanker van de vulva voor 3. 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3.

1 Algemeen Wat is kanker van de vulva Bij wie komt kanker van de vulva voor 3. 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3. vulvakanker Inhoud 1 Algemeen 3 1.1 Wat is kanker van de vulva 3 1.2 Bij wie komt kanker van de vulva voor 3 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 3 3 Uitzaaiingen 4 4 Wat zijn de klachten bij kanker van

Nadere informatie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie

Zaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...

Nadere informatie

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht

Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole: scan goed, alles goed? Dr Tom J. Snijders Neuroloog, UMC Utrecht Nacontrole De controles na afronding van een behandeling De controles bij een tumor die in eerste instantie niet behandeld wordt

Nadere informatie

Oncologische revalidatie

Oncologische revalidatie Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen

Nadere informatie

INLEIDING kwaliteitsindicatoren.

INLEIDING kwaliteitsindicatoren. INLEIDING Om objectief zicht te krijgen op de resultaten en de geleverde kwaliteit van onze patiëntenzorg, heeft het Borstcentrum Zuiderkempen (ziekenhuizen Geel-Mol) in 2013 besloten in het Vlaamse indicatorenproject

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 14-06-2017 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 14-06-2017 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen).

ONCOLOGIE. Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). ONCOLOGIE Doelstellingen: De cursist maakt kennis met basisterminologie rondom kanker (goedaardig/kwaadaardig, uitzaaiingen en behandelvormen). De cursist maakt verdieping op maat, dit kan bv zijn: - verdieping

Nadere informatie

Wat is de oorzaak van het ontstaan van een meningeoom? Niet bekend Het is niet goed bekend waarom bij een kind een meningeoom ontstaat.

Wat is de oorzaak van het ontstaan van een meningeoom? Niet bekend Het is niet goed bekend waarom bij een kind een meningeoom ontstaat. Meningeoom Wat is een meningeoom? Een meningeoom is een bepaald type hersentumor die ontstaat vanuit de vliezen die rondom de hersenen en het ruggenmerg zitten. Hoe wordt een meningeoom ook wel genoemd?

Nadere informatie

1 Algemeen Wat is kanker van de vulva Bij wie komt kanker van de vulva voor 4. 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 4.

1 Algemeen Wat is kanker van de vulva Bij wie komt kanker van de vulva voor 4. 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 4. vulvakanker 2 Inhoud 1 Algemeen 4 1.1 Wat is kanker van de vulva 4 1.2 Bij wie komt kanker van de vulva voor 4 2 Hoe ontstaat kanker van de vulva 4 3 Uitzaaiingen 5 4 Wat zijn de klachten bij kanker van

Nadere informatie

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl

Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Echtscheiding en kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Echtscheiding en kinderen Kinderen zien het gezin waarin zij zijn grootgebracht vaak als een eenheid die er altijd was

Nadere informatie

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113

Non Hodgkin lymfoom. Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Non Hodgkin lymfoom Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2014 pavo 1113 Uw hoofdbehandelaar is: hematoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek Interne

Nadere informatie

Melanoom. Wat is een melanoom? Hoe krijgt u een melanoom? Welke klachten geeft een melanoom en hoe ziet een melanoom eruit?

Melanoom. Wat is een melanoom? Hoe krijgt u een melanoom? Welke klachten geeft een melanoom en hoe ziet een melanoom eruit? Melanoom Huidkanker, kwaadaardige moedervlek Wat is een melanoom? Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes

Nadere informatie

Uitzaaiingen in de wervelkolom

Uitzaaiingen in de wervelkolom Oncologie Uitzaaiingen in de wervelkolom Inleiding Kwaadaardige gezwellen (tumoren) kunnen soms uitzaaien naar andere delen van het lichaam. We spreken dan van uitzaaiingen of metastasen. Uitzaaiingen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Behandelwijzer Oncologie Longgeneeskunde

Patiënteninformatie. Behandelwijzer Oncologie Longgeneeskunde Patiënteninformatie Behandelwijzer Oncologie Longgeneeskunde Inhoudsopgave Pagina 1 Persoonsgegevens 5 Heeft u deze behandelwijzer gevonden? 5 Allergisch voor 6 Medicatie 7 2 De behandelwijzer 9 Het gebruik

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: 26-02-2016 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling

Nadere informatie

Afwachten bij prostaatkanker

Afwachten bij prostaatkanker Afwachten bij prostaatkanker Inleiding De arts heeft met u besproken dat u prostaatkanker heeft. In dat gesprek is ook gesproken over de verschillende manieren waarop we prostaatkanker kunnen behandelen.

Nadere informatie

Gynaecologie. Vulvakanker

Gynaecologie. Vulvakanker Gynaecologie Vulvakanker Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling Gynaecologie/Verloskunde. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen. De belangrijkste voorlichting vindt

Nadere informatie

EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE NUTTIGE INFORMATIE

EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE NUTTIGE INFORMATIE EEN DIAGNOSTISCHE EXCISIE NUTTIGE INFORMATIE KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_dermato_003 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 Wat is een diagnostische excisie? 3 03 Wat doen bij een opname in het chirurgisch dagcentrum?

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag?

Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Terrorisme en dan verder Wat te doen na een aanslag? Publieksversie Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie. Dit is ook

Nadere informatie

Belangrijkste punten van deze folder:

Belangrijkste punten van deze folder: Longkanker: wat nu? HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste

Nadere informatie

http://toelatingsexamen.110mb.com

http://toelatingsexamen.110mb.com Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Kanker van de vulva. Informatie over de behandeling van kanker van de huid rondom de schede

Patiënteninformatie. Kanker van de vulva. Informatie over de behandeling van kanker van de huid rondom de schede Patiënteninformatie Kanker van de vulva Informatie over de behandeling van kanker van de huid rondom de schede Inhoudsopgave Pagina Wat is kanker van de vulva? 4 Bij wie komt kanker van de vulva voor?

Nadere informatie

HET LEVEN LEVEN. Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP

HET LEVEN LEVEN. Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP HET LEVEN LEVEN Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP Oud-Beijerland Verschil tussen psycholoog en psychiater Psycholoog bewerkstelligt verandering in gedrag, gevoel en gedachten Psychiater bewerkstelligt

Nadere informatie

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon:

Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Deze patiënteninformatie is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Woonplaats: Telefoon: Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2. Belangrijke namen en telefoonnummers 3. Wat is kanker (algemeen) 4. Behandeling van

Nadere informatie

Urologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht

Urologie. Richard van der Linden Thijn de Vocht Urologie Richard van der Linden Thijn de Vocht Qais Niemer Laurens Donkers Richard van der Linden Thijn de Vocht 2 John Verhulst Urologie? Urologie is het vakgebied dat zich bezighoudt met ziekten in de

Nadere informatie