Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten

Transcriptie

1

2 WEST-CANADA

3 Deze bladzijde is met opzet leeg gelaten

4

5 Auteur en uitgever hebben deze wereldwijzer met de grootst mogelijke zorg vuldigheid samengesteld. De informatie is echter aan veranderingen onderhevig. Wij zouden het zeer op prijs stellen veranderingen, correcties en suggesties te ontvangen zodat deze in een volgende druk verwerkt kunnen worden. Auteur en uitgever aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van foutieve of gewijzigde informatie. Voor informatie en opmerkingen wat betreft reisboeken is het adres: Elmar, afdeling Reishandboeken, Molslaan 131a, 2611 RL, Delft. Internet: e-book 2011 Colofon Wereldwijzer West-Canada is een uitgave van Uitgeverij Elmar B.V., Rijswijk 2010 Tekst: Aad Struijk Fotografie: Aad Struijk, e.a. Vormgeving omslag: Wil Immink, Sittard Lay-out: Dirk Pieters Kaarten: Grafisch Atelier Stenchlak, Tienhoven ISBN

6 INHOUD Voorwoord 9 ACHTERGRONDEN 15 Oppervlakte en ligging 15 Bevolking 15 Staatsinrichting en politiek 19 Economie 22 Geografie 24 Klimaat 30 Aardbevingen en vulkaanuitbarstingen 32 Flora en fauna 32 Taal 36 Omgangsvormen 37 Vlag en volkslied 38 De Canadese keuken 39 Sport 41 Geschiedenis 42 Inheemse bevolking 47 PRAKTISCHE INFORMATIE 49 Voorbereiding 49 Reisaanbod 49 Huur vervoermiddel 50 Overnachten 52 Vliegreis 54 Aankomst in Canada 56 Jet lag 56 Grenscontrole 56 Douane 57 Hotelaccommodatie 57 Afhalen vervoermiddel 57 Begin van de rondreis 58 Verkeer 58 Wegen 58 TransCanada Highway 58 Richtingborden 60 Verkeersborden 60 Verkeersregels 61 Verkeerslichten 61 Wegmarkeringen 62 Maximumsnelheid 62 Veiligheidsgordels 62 Rijtijden 62 Wegopbrekingen 62 Andere weggebruikers 63 Politie en Hulpdiensten 63 Rijden in de bergen 64 Rijden in steden 64 Wild 64 Brandstof 65 Verblijf in Canada 65 Boodschappen 65 Uitgaan en nachtleven 68 Media 68 Medische zorg 69 Religie 69 Geldzaken 69 Belastingen 70 Telefonie 70 Internet 71 Feestdagen 71 In Flanders Field 72 Kleding 72 Tijd 73 Elektriciteit/voltage 74 Maten en gewichten 74 Temperaturen 74 Openbaar vervoer 75 Taxi s 75 Veerboten 75 Criminaliteit 75 Veiligheid 76 Verblijf in Nationale en Provinciale Parken 76

7 6 WEST-CANADA BEZIENSWAARDIGHEDEN 79 Olympische Winterspelen Inleiding 81 Vancouver 84 Geschiedenis 84 Aankomst 85 Openbaar Vervoer 85 Stadsbeeld 86 Ligging 87 Gastown 87 Harbour Centre en Canada Place 87 Robson Street 88 Stanley Park 88 English Bay en West End 91 Children Loved Him 92 Vanier Park 92 Kitsilano 93 Granville Island 93 Etnische buurten 94 North en West Vancouver 94 Winkelen 95 Professionele Sport 95 Filmindustrie 95 Traject 1 Vancouver Osoyoos Cranbrook 98 Chilliwack 98 Hope 98 Princeton 101 Bill Miner 102 Hedley 102 Keremeos 103 Osoyoos 103 Greenwood 105 Grand Forks 106 Castlegar 106 Nelson 107 Cody Caves Provincial Park 111 Kasko 111 Balfour 112 Creston 112 Cranbrook 113 Traject 2 Osoyoos Kelowna Revelstoke 114 Penticton 114 Summerland 116 Kelowna 116 Vernon 117 Traject 3 Cranbrook Crowsnest Calgary 118 Fernie 118 Sparwood 119 De Vloek Van Fernie en De Geestruiter 119 Crowsnest Pass 120 Fort Macleod 126 Nanton 129 Traject 4 Cranbrook Radium Hot Springs Banff Calgary 130 Kimberley 130 Canal Flats 134 Fairmont Hot Springs 134 Radium Hot Springs 134 Bosbranden 138 Traject 5 Vancouver Kamloops Revelstoke Lake Louise Calgary 140 Harrison Hot Springs 140 Hope 141 Yale 141 Boston Bar 147 Lytton 147 Kamloops 147 Poison Ivy 148 Sicamous 149 Revelstoke 150 Golden 159 Kicking Horse Pass 164 Field 165 Calgary 170 Geschiedenis 170 Aankomst 171 Openbaar Vervoer 171 Ligging 172

8 INHOUD 7 Klimaat 172 Downtown Calgary 172 East Village/River District 175 Eau Claire 177 Buiten het centrum 177 Professionele sport 177 Winkelen 178 Traject 6 Calgary Banff Lake Louise Jasper 179 Canmore 179 Banff 181 Banff National Park 187 Lake Louise 189 Jasper National Park 194 Jasper 196 Traject 7 Jasper Kamloops Vancouver 197 Tete Jaune Cache 197 Valemount 197 Terry Fox 198 Blue River 199 Clearwater 200 Little Fort 206 Kamloops 206 Merritt 207 Traject 8 Calgary Alberta Badlands Edmonton 209 Drumheller 212 Rowley 215 Big Valley 216 Stettler 217 Donalda 217 Camrose 217 Giants of the Prairie 218 Edmonton 224 Geschiedenis 224 Ligging 224 Klimaat 225 Aankomst 225 Openbaar vervoer 226 Wegen 226 Old Strathcona 231 North Saskatchewan River Valley 231 Sport 232 Winkelen 233 Traject 9 Edmonton Jasper Prince George 234 Stony Plain 234 Entwistle 234 Edson 235 Hinton 236 Jasper National Park 236 Het Habbakuk Project 243 David Thompson 245 Prince George 248 Traject 10 Prince George Prince Rupert 249 Vanderhoof 249 Fort St. James 249 Fort Fraser 251 Houston 251 Telkwa 251 Smithers 251 Moricetown 251 Prince Rupert 252 Traject 11 Prince George Whistler Vancouver 257 Barkerville 257 Williams Lake 258 Lillooet 260 Pemberton 261 Whistler 261 BC Ferry Terminal Routebeschrijving 263 VANCOUVER ISLAND 268 Victoria 272 Geschiedenis 272 Ligging 272 Klimaat 273 Openbaar vervoer 273 Centrum 274 Francis Rattenbury 275 Old Town 278 James Bay 279 Vanuit Victoria 280

9 8 WEST-CANADA Traject 12 Victoria Port Hardy 282 Cowichan Bay 282 Duncan 284 Chemainus 284 Ladysmith 286 Nanaimo 286 Nanaimo Bar 288 Parksville en Qualicum Beach 289 Courtenay 290 Campbell River 290 Sayward 294 Telegraph Cove 294 Port McNeill 295 Port Hardy 295 Bella Coola 296 Traject 13 Parksville Port Alberni Ucluelet Tofino 297 Port Alberni 298 Ucluelet en Tofino 301 Traject 14 Vancouver Powell River 306 Sechelt 307 Pender Harbour 307 Egmont 308 Earl Cove 309 Powell River 309 All Aboard 310 Canadian (Toronto-Vancouver) 310 Skeena (Jasper-Prince Rupert) 315 Rocky Mountaineer 317 Malahat (Victoria-Courtenay) 318 Overige treinreizen 319 Algemeen 319 Over de auteur 320 Register 321 OPGENOMEN KAARTEN Canada, ligging 11 West-Canada, overzichtskaart algemeen Canada, provincies West-Canada, fysisch Vancouver Overzichtskaart van alle routes Vancouver-Osoyoos-Cranbrook Osoyoos-Kelowna-Revelstoke 115 Cranbrook-Crowsnest-Calgary 118 Waterton Lakes National Park Cranbrook-Radium Hot Springs- Banff-Calgary 130 Kootenay National Park 136 Vancouver-Kamloops-Revelstoke- Lake Louise-Calgary Mount Revelstoke National Park Yoho National Park 162 Calgary Calgary-Banff-Lake Louise-Jasper 180 Banff National Park 188 Jasper-Kamloops-Vancouver 199 Calgary-Alberta Badlands- Edmonton 211 Elk Island National Park, Alberta 220 Edmonton Edmonton-Jasper-Prince George Jasper National Park 238 Prince George-Prince Rupert 249 Prince George-Whistler- Vancouver 259 Vancouver Island Victoria Victoria-Port Hardy 283 Parksville-Port Alberni-Ucluelet- Tofino 297 Vancouver-Powell River 306 Route Canadian 310 Oude (rood) en huidige (blauw) route van de Canadian 311 Route Skeena 315 Routes Rocky Mountaineer 317 Route Malahat 319

10 9 Voorwoord Veel mensen zullen bij een bezoek aan Canada tot de ontdekking komen dat dit land anders is dan zij zich voorgesteld hadden. Dat komt voor een belangrijk deel omdat Canada eigenlijk tamelijk onbekend is. Vrijwel iedereen denkt dat Canada een land is met onbegrensde ruimte en hoewel dat ontegenzeggelijk waar is, komt het voor velen als een verrassing dat de meeste Canadezen in slechts een klein aantal stedelijke gebieden wonen. Ook leeft heel sterk het idee dat Canada en de Verenigde Staten veel met elkaar gemeen hebben en ook daar valt niets tegenin te brengen, met dien verstande dat de enorme verschillen meer opvallen dan de overeenkomsten. Daarnaast blijkt ook het gangbare imago van Canada en Canadezen niet altijd en overal te kloppen. Wie bijvoorbeeld in de veronderstelling leeft dat de doorsnee Canadees vriendelijk en vredelievend, zij het ietwat sullig is, moet voor de aardigheid eens goed naar de nationale volkssport, ijshockey, kijken. Of nog overtuigender, tegen een Canadees zeggen dat hij een Amerikaan is. Dan is er nog het klimaat. Het valt niet te ontkennen dat een groot deel van Canada het hele jaar door met een laag ijs bedekt is, maar wie zou verwacht hebben dat in dit land een heuse woestijn ligt waar in de zomer de temperatuur tot boven de 40 graden Celsius stijgt, en dat de mooie bruine teint van de inwoners van Vancouver niet te danken is aan zonneschijn, maar het gevolg is van roest door overvloedige regenval? OK, het laatste is een grapje, maar dat neemt niet weg dat Canada s westkust zoveel neerslag te verwerken krijgt dat zich hier uitgestrekte regenwouden bevinden. Ook vanuit toeristisch oogpunt bekeken is over Canada relatief weinig bekend. Over het algemeen verwacht men in Canada ongerept natuurschoon aan te treffen, wild te zien en deel te kunnen nemen aan buitensportactiviteiten. Een Canadareis wordt mede daardoor vaak geassocieerd met een avontuurlijke vakantie. Laat ik vooropstellen dat al deze ingrediënten in ruime mate aanwezig zijn, maar ook zonder uw leven in de waagschaal te stellen of ontberingen te moeten trotseren kunt u in Canada een zeer genoeglijke tijd doorbrengen. Canada is een ongelofelijk groot en dunbevolkt land met een overvloed aan adembenemend mooi en veelal ongerept natuurschoon. Slechts een klein deel daarvan is echter (min of meer) redelijk bereikbaar. Hoe verder u west- of noordwaarts trekt, hoe minder wegen u tegenkomt. Dat begrip, een weg, heb ik als primair uitgangspunt aangehouden bij het schrijven van deze reisgids over West-Canada, want de meeste lezers die dit gebied willen bezoeken zullen waarschijnlijk kiezen voor een rondreis met een personenauto of camper. Het tweede uitgangspunt is geweest mij te beperken tot die delen van British Columbia en Alberta die voor de gemiddelde lezer het meest interessant zullen zijn om tijdens een rondreis te bezoeken. Dat wil overigens niet zeggen dat ik u uitsluitend meeneem naar populaire toeristische bezienswaardigheden. Integendeel. Ook minder bekende of minder toegankelijke hoogtepunten komen ruimschoots aan bod. Een enkele uitzondering daargelaten (Vancouver, Calgary en Edmonton) komt u in West-Canada geen grote steden tegen en zelfs de genoemde plaatsen zijn niet bepaald giganti-

11 10 ACHTERGRONDEN sche metropolen. Wat u in dit deel van Canada ook vrijwel niet zult zien zijn zogeheten tourist traps, plaatsen die hun bestaan louter en alleen te danken hebben aan de almachtige toeristendollar, ofschoon een enkel stadje (ik denk bijvoorbeeld aan Jasper in Alberta en aan Kimberley in British Columbia) de nodige moeite doet om mijn woorden te logenstraffen. Zowel Alberta (Calgary) als British Columbia (Vancouver) beschikken over internationale luchthavens met (rechtstreekse) verbindingen naar Nederland en België. Genoemde steden zijn bovendien in de onmiddellijke omgeving gelegen van de meest tot de verbeelding sprekende bezienswaardigheden in West-Canada. Daarom kiezen veel bezoekers voor een reis waarbij zowel Calgary als Vancouver aangedaan worden. Ofschoon de kortste verbinding tussen Calgary en Vancouver slechts kilometer bedraagt, moet hierbij wel in ogenschouw genomen worden dat onderweg enkele imposante bergketens, waaronder de Rocky Mountains, een vlotte doorgang in de weg staan. Er zijn in Canada slechts vier passen over deze bergrug die geschikt zijn voor gemotoriseerd verkeer. De besprekingen van deze routes staan centraal in deze reisgids, aangevuld met beschrijvingen van de routes tussen Calgary en Edmonton, tussen Edmonton en Prince Rupert, alsmede tussen Prince Rupert en Vancouver. In afzonderlijk hoofdstukken wordt aandacht besteed aan Vancouver Island en, in beknopte vorm, aan enkele plaatsen die aan de Sunshine Coast ten noorden van Vancouver gelegen zijn. Verder heb ik een hoofdstuk geschreven waarin het reizen per trein naar en in West-Canada de revue passeert. De sectie met toeristische besprekingen wordt voorafgegaan door een deel met enerzijds achtergronden over Canada in het algemeen en West- Canada in het bijzonder, en anderzijds praktische reisinformatie over Canada. Hieraan heb ik ook een hoofdstuk toegevoegd over de Olympische Winterspelen van 2010 in Vancouver. Als extra service voor lezers van deze Wereldwijzer West-Canada heb ik op het Internet een website gepubliceerd met aanvullende informatie en rechtstreekse links naar allerlei websites die bij het plannen van een vakantie in Canada van pas kunnen komen ( Als u vragen, opmerkingen of suggesties heeft, kunt u altijd per contact met mij opnemen (canada@wereld wijzerreisgidsen.nl). Graag wil ik van deze ruimte gebruik maken om iedereen te bedanken die mij behulpzaam is geweest bij mijn rondreizen door Canada en het schrijven van deze reisgids. Mijn bijzondere dank gaat uit naar Air Canada, Incento Treinreizen en Fraserway RV, alsmede naar talloze medewerkers van toeristenbureaus die mij onderweg op sleeptouw hebben genomen en plekken hebben laten zien die anders voor mij (en u) verborgen zouden zijn gebleven. Ik hoop dat Wereldwijzer West-Canada een bijdrage kan leveren om van uw reis naar dit gebied een onvergetelijke ervaring te maken. Aad Struijk Rotterdam, voorjaar 2010

12 VOORWOORD 11 NOORD- AMERIKA CANADA Noordpool AZIË EUROPA Noordpoolcirkel Victoria Yukon Alaska (V.S.) NOORDELIJKE IJSZEE Salt Lake Whitehorse Vancouver Dawson Hines Creek Fort Mc Murray Prince Rupert Brit. Columbia Río Grande Yukon GROTE OCEAAN Edmonton Calgary Beaufortzee Alberta Missouri Mackenzie Yellowknife Uranium City Saskatchewan Churchill Hudson Bay Schefferville Iqaluit Regina Lake Winnipeg Winnipeg Thunder Sept-Îles Bay Newfoundland Lake Superior St-Lawrence Sudbury Québec Pr. Edward Lake Ottawa Island St. John's Montréal Sydney Lake Michigan Huron Toronto L.Ontario Halifax Nova Scotia New Sable L.Erie Brunswick Mississippi Golf van Mexico Great Bear Lake Banks Northwest Territories Great Slave Lake VERENIGDE STATEN MEXICO Golf van Campéche GUATEMALA EL SALVADOR COSTA RICA HONDURAS NICARAGUA CUBA Manitoba CANADA BELIZE PANAMA Ontario Victoria Parry Islands Quebec Bermuda Is. (G.B.) Sargassozee Caicos (G.B.) Boothia Ungava Devon Labrador DOM. REPUBLIEK HAÏTI Puerto Rico (V.S.) ANTIGUA EN BARBUDA JAMAICA Guadeloupe(Frankrijk) DOMINICA Caribische Zee Martinique (Frankrijk) COLOMBIA BAHAMA'S Ned. Antillen VENEZUELA Baffin Ellesmere Grant Land Baffinbaai Newfoundland ATLANTISCHE BARBADOS GRENADA TRINIDAD EN TOBAGO GUAYANA SURINAME OCEAAN FR. GUYANA Groenland Str. Davis K. Farvel Labradorzee Kreeftskeerkring 20 CANADA, LIGGING

13 12 ACHTERGRONDEN 60 Mount Fairweather 4663 m Carcross Juneau Hoonah Alaska (Verenigde Staten) Sitka Golf van Alaska Whitehorse Prince of Wales Island Graham Island Dixon Entrance Atlin Lake Atlin Kates Needle Petersburg 3050 m Wrangell 1250 m Queen Charlotte Queen Charlotte Islands Moresby Island GROTE OCEAAN Teslin Lake Telegraph Creek Ketchikan Metlakatla Yukon Territory Dease Lake Stewart Watson Lake Hazelton Smithers Terrace Prince Rupert Kitimat Port Essington Hecate Strait Queen Charlotte Sound Kemano Ocean Falls Queen Charlotte Strait Port Hardy Bella Coola 2472 m British Babine Lake Burns Lake 3570 m Churchill Peak 3200 m Sifton Pass 998 m Takla Lake Ware Stuart Lake Fort St. James Nechako Lake Liard River Endako Williston Lake Mount Waddington Chilko 4042 m Lake 3252 m Fort Liard Fort Nelson 2423 m Columbia Fort Nelson River Prince George Quesnel Williams Lake Fraser River Vancouver Island Campbell River Powell River Whistler Courtenay Squamish Strait of Georgia Parksville Port Alberni Ucluelet Nanaimo Strait of Juan de Fuca Victoria Vancouver Sooke New W Bell Everett

14 VOORWOORD Fort Providence Fort Resolution Great Slave Lake Pine Point Territories Hay River Trout Lake Buffalo Fort Smith 817 m Lake Uranium City Fond-du-Lac Fort St. John Clinton Merritt Habay Hines Creek 1006 m 3533 m Kicking Horse 1627 m Pass Airdrie Golden Banff Canmore Salmon Arm Revelstoke Mount Assiniboine Invermere 3618 m Kamloops Vernon Fort Vermilion Peace River Kelowna Nelson Castlegar Penticton Trail Mc Lennan Lesser Slave Lake Cranbrook 852 m Fort Chipewyan La Loche Fort Mc Murray Waterways Dawson Smith Creek Grande Prairie High Prairie Athabasca Swan Hills Bonnyville Meadow Lake St. Paul Fort Saskatchewan 3274 m Edmonton Vegreville Edson Lloydminster Vermilion Pembina Leduc Viking Mount Robson Battleford Hinton Wetaskiwin Camrose 3954 m Wilkie Jasper 3581 m Provost 1131 m Yellowhead Pass Lacombe Stettler Sylvan Mount Columbia Lake Red Deer 3747 m Kindersley Hanna stminster gham Northwest Bistcho Lake Hay River Peace River erenigde Staten Washington Peace Idaho Athabasca River Slave Lake Claire River Alberta Red Deer River River Calgary Athabasca River Drumheller Cessford Hatton High River Medicine Hat Taber 1466 m Lethbridge Cardston Mount Cleveland 3181 m 1590 m Montana Marias Pass N Lake Athabasca North Cree Lake Saskatchewan Saskatchewan River South Saskatchewan River Havre 2105 m km WEST-CANADA, OVERZICHTSKAART ALGEMEEN

15 14 ACHTERGRONDEN

16 15 ACHTERGRONDEN OPPERVLAKTE EN LIGGING Canada Canada is met een oppervlakte van km 2 op de Russische Federatie na het grootste land ter wereld. Het grondgebied beslaat het grootste deel van het Noord-Amerikaanse continent en strekt zich uit van de Atlantische Oceaan in het oosten tot de Grote Oceaan in het westen, en van de zuidgrens met de Verenigde Staten tot de Arctische Oceaan in het noorden. In het uiterste noordwesten van deze landmassa ligt nog een deel dat aan de Verenigde Staten toebehoort, namelijk de staat Alaska. Over de weg gemeten bedraagt de afstand tussen de meest oostelijke plaats (St. John s op Newfoundland) en de meest westelijke plaats (Victoria op Vancouver Island) 7314 kilometer. De afstand tussen Vancouver in het zuiden van British Columbia en Whitehorse in het Yukon Territory, bedraagt 2697 kilometer. Ofschoon de meest noordelijke nederzetting van Canada maar 817 kilometer van de Noordpool verwijderd ligt, bevindt het zuidelijke deel van het land zich aanmerkelijk dichter bij de tropen dan Nederland en België. Zouden we de stad Vancouver over de noorderbreedte naar Europa schuiven, dan kwam hij op ongeveer dezelfde hoogte terecht als Milaan in Italië. De hoofdstad van Canada is Ottawa, gelegen in de provincie Ontario, op de grens met de provincie Quebec. British Columbia British Columbia is de meest westelijke provincie van Canada en heeft een oppervlakte van km 2. De westgrens wordt gevormd door de Grote Oceaan en (in het noordwesten) Alaska. In het noorden liggen de Canadese gebiedsdelen Yukon Territory en Northwest Territory en in het oosten de provincie Alberta. In het zuiden grenst British Columbia aan de Verenigde Staten (de staten Washington, Idaho en Montana). De hoofdstad van British Columbia is Victoria op Vancouver Island. Alberta Alberta heeft een oppervlakte van km². In het westen wordt Alberta begrensd door de provincie British Columbia, in het noorden door het Northwest Territory en in het oosten door de provincie Saskatchewan. In het zuiden grenst Alberta aan de Verenigde Staten (Montana). De hoofdstad van Alberta is Edmonton. BEVOLKING Canada Canada telt 33,6 miljoen inwoners (2009), wat neerkomt op een bevolkingsdichtheid van 1 inwoner per 3,2 km². Dat cijfer moet echter wel genuanceerd worden, want het grootste deel van Canada is niet geschikt voor menselijke bewoning. Driekwart van de bevolking leeft binnen 150 kilometer afstand van de grens met de Ver-

17 16 ACHTERGRONDEN NOORDELIJKE IJSZEE CAN Golf van Alaska Vancouver Island Fairbanks Juneau Vancouver Barrow Ft. Yukon Dawson Prince George Prince Rupert Queen Charlotte Island Victoria Oregon Alaska (Ver. Staten) Noordpoolcirkel 60 Yukon Whitehorse British Columbia Washington Idaho Salt Lake Yukon Kamloops Fort Nelson Beaufortzee Calgary Edmonton Inuvik Yellowknife Hines Creek Fort McMurray Alberta Wyoming Missouri Montana Great Bear Lake Northwest Territories Saskatoon Regina Uranium City Winnipeg Banks Island Great Slave Lake Thunder Bay Churchill Saskatchewan Manitoba S. Dakota Nebraska N. Dakota Lake Athabasca VERENIGDE STATEN Lake Winnipeg Lake Superior Lake Michigan Victoria Island Ontario Minnesota Michigan Lake Wisconsin Huron Iowa Illinois Indiana Nunavut Reindeer Lake Sandy Lake Ohio S L.Erie P West Virginia

18 BEVOLKING Noordpool A DA Ellesmere Island Parry Islands Baker Lake Boothia Island Southampton Island Resolute Melville Peninsula Devon Island Hudson Baffin Island Noordpoolcirkel Iqaluit Baffinbaai Qaanaaq Kalaallit Nunaat (Groenland) (Denemarken) Str. Davis Nuuk Godhavn Ungava Peninsula Strait K. Farvel 60 Hudson Bay James Bay Quebec Labrador Schefferville Churchill Falls Nain Labradorzee Newfoundland Sept-Îles Gulf of St-Lawrence Newfoundland Pr. Edward Island Québec New dbury St-Lawrence Charlottetown Brunswick Sydney Ottawa Fredericton Montréal Maine Nova Scotia Toronto Halifax L.Ontario New Hampshire Sable New York Massachusetts nnsylvania Rhode Island Connecticut Maryland New Jersey Vermont St. John's Saint-Pierre / Miquelon (Frankrijk) km Delaware CANADA, PROVINCIES

19 18 ACHTERGRONDEN enigde Staten. Daar weer driekwart van woont in een van de drie grote bevolkingscentra van het land, namelijk de Quebec Windsor Corridor (inclusief de steden Montreal, Ottawa en Toronto), de Calgary Edmonton Corridor en het Lower Mainland in British Columbia (inclusief de steden Vancouver en Victoria). De grootste steden van Canada zijn Toronto, Montreal, Vancouver, Ottawa, Edmonton en Calgary. Bijna 4% van de bevolking stamt af van de oorspronkelijke bewoners van Canada en dit percentage neemt gestaag toe omdat de bevolkingsaanwas van deze groepering bijna tweemaal zo hoog is als die van de andere inwoners. In Canada leven 43 verschillende etnische groeperingen met meer dan mensen. De top tien daarvan (elk met meer dan 1 miljoen vertegenwoordigers) wordt gevormd door Engelsen (21%), Fransen (15,8%), Schotten (15,2%), Ieren (13,9%), Duitsers (10,2%), Italianen (5%), Chinezen (4%), Noord- Amerikaanse Indianen (4%), Oekraïners (3,9%) en Nederlanders (3,9%). Bijna 1 op de 5 Canadezen is in een ander land geboren. Ruim 16,2% van de bevolking hoort tot een zichtbare minderheid, maar dit percentage stijgt snel omdat meer dan de helft van de immigratie op het conto komt van Chinezen en Zuid-Aziaten (Oost- Indiërs en Pakistani). British Columbia British Columbia telt ongeveer 4,5 miljoen inwoners en is daarmee, na Ontario en Quebec, de op twee na dichtstbevolkte provincie van Canada (1 inwoner per 4,7 km²). Bijna de helft daarvan woont echter in het stedelijk gebied van Metro Vancouver, zodat u begrijpt dat in de rest van de provincie, buiten enkele stadjes en dorpen, de dichtstbijzijnde buur vaak kilometers ver verwijderd is. Veruit de grootste stad van British Columbia is Vancouver met inwoners. Het stedelijk gebied Metro Vancouver, inclusief onder andere de steden Surrey ( ), Burnaby ( ) en Richmond ( ) telt 2,4 miljoen inwoners. De stad Abbotsford, op de grens met de Verenigde Staten, heeft een bevolking van De hoofdstad Victoria telt inwoners. Buiten het stedelijk gebied in het zuidwesten van de provincie is Kelowna ( ) de enige stad met meer dan inwoners. Andere noemenswaardige plaatsen zijn verder nog Kamloops (81.000) en Prince George (68.000). De etnische samenstelling van de bevolking in British Columbia verschilt niet veel met die van Canada in het geheel, met dien verstande dat Fransen en Italianen minder, en Chinezen en Indiërs beduidend meer vertegenwoordigd zijn. In Vancouver behoort meer dan de helft van de bevolking tot een zichtbare minderheid (Aziaten). Alberta Alberta is de op vier na dichtstbevolkte provincie van Canada met 3,6 miljoen inwoners. De bevolkingsdichtheid is 1 inwoner op 5,38 km², maar net als in British Columbia wonen de meeste inwoners van de provincie (2,4 miljoen) in een afgebakend stedelijk gebied, te weten de Calgary Edmonton Corridor. Wat betreft etnische samenstelling valt het op dat na Engelsen en Schotten, mensen van Duitse afkomst sterk vertegenwoordigd zijn, evenals Oekraïners die na de Ieren op de vijfde plaats staan. De grootste stad van Alberta is Calgary ( ), gevolgd door de hoofdstad Edmonton ( ). Verder zijn er maar drie andere steden met meer dan inwoners, te weten Red Deer (83.000), Strathcona (82.500) en

20 STAATSINRICHTING HOOFDSTUKKOPPEN POLITIEK 19 Calgary Lethbridge (75.000). Tussen 2001 en 2006 nam de bevolking van Calgary toe met 12,4%, tegen 10,6% voor de rest van Alberta en 5,4% voor heel Canada. Iets minder dan een kwart van de bevolking in Calgary behoort tot een zichtbare minderheid (voornamelijk Chinezen en Indiërs). STAATSINRICHTING EN POLITIEK De federatie Canada is een parlementaire democratie en een constitutionele monarchie. De huidige koningin is Elizabeth II die in Canada vertegenwoordigd wordt door een gouverneurgeneraal (Governor General) (momenteel Michaëlla Jean). Het staatshoofd heeft in de praktijk slechts een ceremoniele rol en de meeste Canadezen staan tamelijk onverschillig tegenover hun koningshuis. Hoewel van populariteit weinig sprake is, bestaat er echter ook geen noemenswaardige behoefte om de monarchie af te schaffen. De federatie bestaat uit 10 provincies (Ontario, Quebec, Nova Scotia, New Brunswick, Prince Edward Island, British Columbia, Manitoba, Saskatchewan, Alberta en Newfoundland & Labrador) en 3 territories (Northwest Territory, Yukon Territory en Nunavut Territory). Het federale parlement (Parliament) bestaat uit de Kroon (Crown), het Lagerhuis of Huis van Afgevaardigden (House of Commons) en het Hogerhuis of Senaat (Senate). Leden van het Huis van Afgevaardigden worden gekozen via een districtenstelsel met één zetel per district (Riding geheten). De politieke partijen kunnen in elk district één kandidaat verkiesbaar stellen. De kandidaat die bij de verkiezingen de meeste stemmen in een district behaalt, wordt namens dat district naar het parlement afgevaardigd. Het

21 20 ACHTERGRONDEN Parliamant Hill, Ottawa parlement is gevestigd in de hoofdstad Ottawa. De districten worden bepaald aan de hand van het aantal inwoners. Provincies met meer inwoners zijn dus beter vertegenwoordigd. De leden van de Senaat worden door de minister-president (Prime Minister) benoemd. Canada kent geen adel, dus leden van de senaat zijn geen edelen (Lords) zoals in Groot-Brittannië. De politieke partij met de meerderheid van stemmen in het Huis van Afgevaardigden vormt de regering (Cabinet), bestaande uit de minister-president en de ministers. Deze blijven tevens lid van het Huis van Afgevaardigden. Wanneer geen enkele partij een meerderheid heeft, vormt de partij met de meeste stemmen een minderheidsregering. Zo n regering zal steun moeten krijgen van een of meer andere partijen. Formele coalities zoals wij kennen zijn onbekend in Canada. Wanneer een regering de steun van het Huis van Afgevaardigden verliest, worden nieuwe verkiezingen uitgeschreven. Zo niet, dan mag de minister-president zelf de datum voor verkiezingen bepalen, mits dit gebeurt binnen 5 jaar na de vorige verkiezingen. Doorgaans is de Liberale dan wel de Conservatieve Partij aan de macht. Ofschoon veel partijen aan de federale verkiezingen deelnemen, slagen slechts enkelen er in daadwerkelijk zetels te verwerven. Op dit moment hebben vier partijen (en een onafhankelijke afgevaardigde) zitting in het Huis van Afgevaardigden, te weten de Conservative Party of Canada (conservatieven), de Liberal Party of Canada (liberalen), de New Democratic Party (democraten) en het Bloc Québécois (separatisten). Laatstgenoemde partij heeft uitsluitend kandidaten in de provincie Quebec en streeft naar afschei-

22 STAATSINRICHTING EN POLITIEK 21 ding van deze provincie van Canada. De overige grote partijen hebben ook gelijknamige partijen op provinciaal niveau, maar deze provinciale partijen zijn doorgaans geheel autonoom en nemen vaak afwijkende standpunten in, zowel met betrekking tot gelijknamige partijen in andere provincies als met betrekking tot de landelijk opererende partij. Verder hebben begrippen als liberalen en democraten in Canada een andere lading dan bij ons en elders in de wereld (Verenigde Staten en Groot-Brittannië). De Canadese Liberale Partij heeft bijvoorbeeld veel meer gemeen met de niet-radicale groeperingen van onze PvdA, c.q. de Engelse Labour Party, dan met respectievelijk onze VVD of de Engelse Liberal Party. De Canadese National Democratic Party houdt het midden tussen wat wij enerzijds de SP en Groen Links en anderzijds de VVD zouden noemen. Canada heeft langdurige periodes gekend met regeringen van de Liberal Party, wat sterk heeft bijgedragen aan het imago van Canada in de Verenigde Staten als een socialistische staat (in de VS is een liberal synoniem aan een socialist, iets wat vrij algemeen een zeer negatieve lading heeft). Momenteel heeft Canada een minderheidsregering van de conservatieve partij onder aanvoering van ministerpresident Stephen Harper. Logo s politieke partijen De provincies (en in mindere mate de territoria) hebben in Canada vergaande autonomie. Zij dragen onder andere verantwoordelijkheid voor gezondheidszorg, onderwijs, provinciale infrastructuur en sociale zaken. Dit heeft onder andere tot gevolg dat wetgeving in de diverse provincies niet overal hetzelfde is. Een bekend voorbeeld hiervan is de Provincial Sales Tax (P.S.T.). Deze bedraagt 7% in British Columbia, terwijl Alberta deze belasting niet heft. Ook op het gebied van verkeer zult u als bezoeker regelmatig verschillen tussen verschillende provincies tegenkomen. Opgeteld incasseren de Canadese provincies samen meer belastinggelden dan de federale overheid. Teneinde diverse voorzieningen (denk vooral aan bijvoorbeeld gezondheidszorg, oudedagsvoorzieningen, sociale voorzieningen en onderwijs) landelijk op een min of meer gelijkwaardig niveau te houden, kent men een systeem waarbij provincies met veel belastingopbrengsten financieel bijdragen aan de provincies met weinig inkomsten (transfer payments). In de praktijk betekende dit de laatste jaren dat Alberta en Ontario (de zogeheten have provincies, meebetaalden om de schatkisten van de acht andere ( have not ) provincies aan te vullen. In het fiscale jaar is Ontario voor het eerst in de geschiedenis ook een ontvanger geworden, en Newfoundland & Labrador voor het eerst een betaler. Leden voor de provinciale parlementen worden op dezelfde wijze gekozen als bij federale verkiezingen en ook de vorming van een regering verloopt identiek. De minister-president heet op provinciaal niveau echter geen primeminister maar premier. De Kroon (het staatshoofd) wordt vertegenwoordigd door Luitenant-Gouverneurs (Lieutenant-Governors). De provinciale parlementen kennen geen Senaat, alleen een Huis van Afgevaardigden. Een heet hangijzer in Canada is het voortbestaan van de nationale eenheid. Met name in de Franstalige provincie Quebec bestaat een fanatieke stroming die wedijvert voor afschei-

23 22 ACHTERGRONDEN ding van Canada. Tot tweemaal toe (in 1980 en 1995) werd ternauwernood een referendum verworpen dat opriep tot een onafhankelijk Quebec. Hoewel voorstanders van separatisme zich tegenwoordig voornamelijk van politieke middelen bedienen, werden in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw ook terroristische aanslagen niet geschuwd. Om de nationale eenheid te bewaren hebben verschillende Canadese regeringen vergaande concessies gedaan aan Quebec die in de rest van Canada door de bevolking niet met gejuich begroet zijn en nog steeds op veel kritiek mogen rekenen. Vooral in de westelijke provincies staat men zeer afwijzend tegenover de politieke chantage van Quebec. Hoewel separatisme in de westelijke provincies nog op weinig steun onder de bevolking mag rekenen, beginnen in het bijzonder in de provincie Alberta geluiden te klinken die aandringen op het vormen van een onafhankelijke staat, al dan niet in combinatie met andere westelijke provincies, danwel aansluiting bij de Verenigde Staten. Voorstanders van afscheiding van Alberta zijn vooral te vinden onder (ultra) conservatieve groeperingen die zich ergeren aan de aparte status van Quebec, de in hun ogen dominante rol van Ontario en Quebec en het feit dat Alberta naar hun mening te veel bijdraagt aan transferbetalingen. Hierbij speelt bovendien een rol dat Alberta, door het in vergelijking met de centrale provincies lage aantal inwoners, ook veel minder vertegenwoordigers in het parlement heeft. De separatisten voelen zich sterk door de economische welvaart van Alberta, voornamelijk veroorzaakt door de rijke olievoorraden in deze provincie. ECONOMIE Tot en met ver in de 20 ste eeuw was Canada voornamelijk een op landbouw, visserij, mijnbouw en bosbouw georiënteerd land. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde het land zich tot een natie waar bijna driekwart van de beroepsbevolking werkzaam is in de dienstverlenende sector. De industriesector is in Canada van relatief minder belang en concentreert zich in het zuiden van de provincie Ontario, dicht bij de grens met de Verenigde Staten. Canada hoort tot de welvarendste landen ter wereld, heeft een hoog bruto nationaal product en is sinds 1976 lid van de G8, een forum van acht vooraanstaande industriele staten. Door de rijke olie-, kool- en gasvoorraden, alsmede ruim voorradige hydro-elektriciteit, is Canada niet alleen in staat (in principe) in haar eigen energiebehoefte te voorzien, maar tevens energie te exporteren. Veruit de belangrijkste handelspartner van Canada zijn de Verenigde Staten. Ruim 80% van alle export gaat naar de zuiderburen en 67% van de import is daarvan afkomstig. British Columbia Tot en met halverwege de 19 de eeuw was pelshandel de voornaamste bron van inkomsten in British Columbia. Veel plaatsen in het binnenland van de provincie zijn ontstaan als fort of handelspost (Prince George, 1807 en Kamloops, 1812). Door de teruglopende vraag naar bont daalde het aantal inwoners gestaag tot slechts in 1871, het jaar waarin British Columbia als provincie toetrad tot de Dominion of Canada. Belangrijkste voorwaarde die de regering van British Columbia stelde was de aanleg van een weg die het met Centraal- en Oost-Canada zou verbinden. De weg werd een spoorweg

24 ECONOMIE 23 en de voltooiing hiervan in 1885 was een enorme economische stimulans. Veruit de belangrijkste bron van inkomsten voor British Columbia is de bosbouw (en samenhangende hout- en papierindustrie), gevolgd door toerisme (15 miljoen bezoekers per jaar), mijnbouw (kolen, aardgas, olie, koper, goud, zilver en zink) en visserij (zalm, heilbot en haring). Ook de filmindustrie van Vancouver (na Los Angeles en New York de grootste in Noord-Amerika) is het noemen waard. Industrie spitst zich toe op hightech (computers, telecommunicatie, luchtvaart). De Fraser Valley is een belangrijk veeteeltgebied. De Okanagan Valley staat bekend om fruitboomgaarden en wijnbouw. De belangrijkste havenplaatsen zijn Vancouver en Prince Rupert. Alberta De eerste blanke pioniers in Alberta waren pelsjagers die steeds verder westwaarts trokken toen de beverstand in het oosten van Canada drastisch terugliep. Toen in het laatste kwart van de 19 de eeuw bont uit de mode raakte en ook de bizon door overbejaging praktisch van de grote vlakten (prairies) was verdwenen, werden de oorspronkelijke bewoners van het gebied door middel van verdragen naar Indian Reserves verbannen (wat wij indianenreservaten noemen, maar het woord reservation wordt in Canada heel nadrukkelijk niet gebruikt). Op de zuidelijke prairies en in de voetheuvels van de Rocky Mountains ontstonden ranches en na de komst van de spoorwegen werd een begin gemaakt met de ontginning van de oostelijke prairies. Gedurende de 20 ste Houttruck

25 24 ACHTERGRONDEN eeuw ontwikkelde Alberta zich tot een agrarische provincie van betekenis. Landbouw en veeteelt zijn ook tegenwoordig nog belangrijke economische pijlers. Alberta Beef staat hoog aangeschreven en het cowboyimago wordt gekoesterd. In de grote vlakten die het oostelijk deel van de provincie domineren, wordt veel tarwe verbouwd, evenals canola, een voor het eerst in Canada genetisch gemanipuleerde variant van koolzaad die in Europa niet verbouwd mag worden. Door de aanleg van de transcontinentale spoorweg kwam Alberta ook als toeristische bestemming op de kaart te staan. Ruim 5 miljoen mensen bezoeken jaarlijks de Rocky Mountains. Sinds de jaren zestig van de 20 ste eeuw is de exploitatie van olie, aardgas en kolen de drijvende kracht achter de economie van Alberta, inmiddels de welvarendste van alle Canadese provincies. De Athabasca Oil Sands in het noordoosten van de provincie bevatten de rijkste oliereserves ter wereld. Samenhangend met de winning van aardolie heeft Alberta ook een grote petrochemische industrie. Aangetrokken door de bloeiende welvaart en het gematigde belastingklimaat in Alberta, is de snelgroeiende stad Calgary uitgegroeid tot het grootste zakencentrum van Canada na Toronto. Koolzaadveld in Oost-Alberta GEOGRAFIE Canada kan onderverdeeld worden in zes geografische regio s. In het uiterste noorden ligt de Arctische Archipel, een verzameling van ruim voornamelijk onbewoonde eilanden die het grootste deel van Nunavut Territory en een deel van Northwest Territory uitmaken. Binnen dit gebied groeien als gevolg van extreem koude winters en korte zomers geen bomen en de grond is het hele jaar bevroren (permafrost). De laagblijvende vegetatie bestaat uit dwergstruiken, gras, mos en lichenen (korstmos) en wordt aangeduid als toendra. Door de fragiele bodemstructuur is het onmogelijk wegen of spoorwegen in dit gebied aan te leggen. Binnen deze geografische regio ligt voor een deel ook een ander gebied dat het Canadese Schild (Canadian Shield) heet en dat als een hoefijzer rondom de Hudson Bay is gelegen. Dit schild is een gebied waarin de aardkorst aan de oppervlakte ligt en waar dus het oudste gesteente op aarde zichtbaar is. Het Canadese Schild wordt gekenmerkt door uitgestrekte naaldwouden, ontelbare meren en rivieren, alsmede uitgestrekte moerasachtige gebieden die muskeg genoemd worden. Ook in deze regio, die zich in het zuiden uitstrekt van de Hudson Bay tot de Grote Meren op de grens tussen Canada en de Verenigde Staten, is het zo goed als onmogelijk om wegen of spoorlijnen aan te leggen. Dit verklaart waarom u op uw wegenkaart in dit deel van Canada nauwelijks een weg aantreft. Toeristisch gezien is het Canadese Schild uitsluitend interessant voor verwoede buitensportliefhebbers die de uitdaging om dit land te trotseren de moeite waard vinden om opgevreten te worden door muggen. Zowel de Arctische Archipel als het Canadese Schild zijn extreem rijk aan (zeldzame) delfstoffen en mineralen

26 GEOGRAFIE 25 zoals goud, uranium, diamant, kobalt, wolfraam, nikkel en nog veel meer. Op sommige plaatsen, zoals bij Sudbury in Ontario, liggen mijnen dichtbij transportroutes. In de meeste gevallen zijn mijnen vrijwel onbereikbaar. Daarom bedienen de Canadezen zich van het begrip ice-road. Gedurende de wintermaanden, wanneer alles, inclusief waterwegen en meren bevroren is, worden ijswegen (ice-roads) uitgezet waarover waaghalzen met gigantische vrachtwagens voorraden (brandstof, materialen) naar de mijnen rijden en terugkeren met ertsen en mineralen. Aan de oostkust van Canada ligt na de kuststrook de Appalachian Region, dat voor een groot deel bestaat uit heuvelachtig en bebost gebied, doorsneden door een oude bergrug, de Laurentians, een voortzetting van de Appalachian Mountains in het oosten van de Verenigde Staten. Achter deze bergketen ligt Ice-road-trucking is niet ongevaarlijk het gebied rond de Grote Meren en het laagland rond de St. Lawrence rivier, Centraal-Canada, het hartland van Canada dat grote delen van Ontario en Quebec omvat en waar circa de helft van de totale bevolking woonachtig is en waar de grootste steden, Montreal en Vancouver, gelegen zijn. Verder westwaarts, na oversteken van de zuidoostkant van het Canadese Schild, volgt een gebied van uitgestrekte vlaktes, de zogeheten prairies. Op de grens van Alberta en British Columbia komt aan deze regio een abrupt einde door de Rocky Mountains, een hooggebergte dat het begin vormt van de Western Cordillera, een reeks van bergketens in noord-zuidrichting, afgewisseld met hooglanden, die zich van hier tot de kust met de Grote Oceaan uitstrekken. Canadian Shield British Columbia In het oosten van de provincie bevinden zich de Rocky Mountains. Achter deze muur van bergen met grillige, door gletsjers gevormde pieken, bevindt zich de Rocky Mountain Trench, een ongeveer 25 kilometer brede vallei tussen de Rocky Mountains en de Columbia Mountains (een reeks bergruggen in het zuidelijk deel van de provincie) en de Cassiar Mountains (in het noorden). Deze trog, ook wel

27 26 ACHTERGRONDEN 60 St. Elias Mts Whitehorse Carcross Yukon Territory Teslin Lake Liard River Mount Fairweather 4663 m Juneau Alaska (Verenigde Staten) Atlin Atlin Lake Coast Stikine Stikine Plateau Dease River Dease Lake River Cassiar Montains Liard River Churchill Peak 3200 m Sifton Pass 998 m Fort Nelson River Fort Nelson Petit Kates Needle 3050 m Finlay River Golf van Alaska Prince of Wales Island Graham Island Dixon Entrance 1250 m Queen Charlotte Queen Charlotte Islands Moresby Island Ketchikan Prince Rupert Hecate Strait GROTE OCEAAN Mts. Banks Island Queen Charlotte Sound Stewart Coast Kitimat Queen Charlotte Strait Cape Scott Skeena Nass River Skeena River Mountains François Lake Mountains Hazelton 2472 m British Smithers Babine Lake Bella Coola 3570 m Takla Lake Nechako Plateau Eutsuk L. Ootsa L. Dean Nechako Lake River Williston Lake Stuart Lake Columbia Mount Waddington Chilko 4042 m Lake 3252 m Port Hardy 2423 m Parsnip River Prince George Quesnel Williams Lake Fraser Cariboo Fraser River Plateau Vancouver Island Campbell River Powell River 2200 m Courtenay Strait of Georgia Port Alberni Nanaimo Strait of Juan de Fuca Cape Flattery Victoria Esquimalt Vancouver New W Bellingha Everett

28 GEOGRAFIE 27 t ntains Great Slave Lake Northwest Hay River Territories Trout Lake Buffalo Tathlina Lake Fort Smith Lake 817 m River Fort St. John Dawson Creek Quesnel Lake Mount Columbia 3747 m 1006 m Caribou Mountains 3274 m Edson Hinton Mount Robson 3954 m Jasper 3581 m 1131 myellowhead Pass Kamloops Bistcho Lake Monashee Habay Fort Vermilion Peace River Grande Prairie Mountains Smoky River Columbia River Hay River Peace River High Prairie Vernon Merritt Upper Arrow Lake Kelowna Okanagan Nelson Lake Penticton stminster Trail Edmonton Fort Mc Murray Waterways Red Deer 3533 m Kicking Horse Pass Drumheller 1627 m Banff Revelstoke Mount Assiniboine Bow 3618 m Selkirk Mts. Cranbrook Fort Chipewyan Lake Claire 852 m Lesser Slave Lake Purcell Mts. Peace Idaho Verenigde Staten Washington Slave River Smith Fort Saskatchewan Vegreville Lloydminster Vermilion Leduc Battleford Wetaskiwin Camrose Red Deer River River Birch Mountains Wabasca River Alberta Athabasca River Lacombe Calgary Lewis Range Athabasca River Hanna Red Deer River River Lethbridge Mount Cleveland 3181 m Montana Marias Pass 1590 m N Lake Athabasca North Saskatchewan Saskatchewan River Great South Medicine Hat Cree Lake Meadow Lake Kindersley Saskatchewan River Plain 1466 m Cypress Hights Havre 2105 m km WEST-CANADA, FYSISCH

29 28 ACHTERGRONDEN Sagebrush de valley of a thousand peaks genoemd, strekt zich uit van Flathead Lake in de Amerikaanse staat Montana tot de grens tussen British Columbia en Yukon Territory in het noorden. Machtige rivieren als de Columbia River, Fraser River, Peace River en Liard River ontspringen in de Rocky Mountain Trench. Achter de Columbia Mountains ligt het Interior Plateau dat zich uitstrekt tot de Coast Mountains. Dit gebied wordt gekenmerkt door bergketens, meren en hoogland, doorsneden door rivieren. Het noordelijk deel van het Interior Plateau is hoofdzakelijk bebost, terwijl het zuidelijk deel voornamelijk bestaat uit met sagebush begroeide graslanden. De indrukwekkende Coast Mountains vormen een bergketen die zich langs de gehele kust van British Columbia uitstrekt. Dit gebergte maakt deel uit van de Pacific Ring of Fire, een ring rond de Grote Oceaan waar zich veel vulkaanuitbarstingen en aardbevingen voordoen. Het gebied tussen de kust en de west-hellingen van de Coast Mountains bestaat uit dichte regenwouden. De vaak in mist en wolken gehulde toppen zijn bedekt met gletsjers en ijsmeren. De hoogste top in de Coast Mountains is Mt. Waddington (4019 meter). Alberta Alberta ligt vrijwel geheel in de centrale vlakte van Canada die zich uitstrekt van het Canadese Schild tot de Rocky Mountains. Het zuidoosten bestaat uit een droge, boomloze prairie. Hier omheen, in een brede kwartcirkel van Calgary naar Edmonton en dan oostwaarts naar Llyodminster, ligt een gebied dat Aspen Parkland genoemd wordt. Dit is een overgangsgebied tussen bossen en prairie met grote concentraties ratelpopulieren (aspen) en sparren, afgewisseld met grasvlaktes. Het noorden van de provincie is voornamelijk bedekt met bossen en tiaga, Vancouver met Coast Mountains op de achtergrond Foto: Grant Mattice

30 GEOGRAFIE 29 een bioom dat gekenmerkt wordt door uitgestrekte koude, vochtige naaldwouden, afgewisseld met venen. Vanuit het zuidoosten glooit de vlakte langzaam omhoog naar de Rocky Mountain Foothills. In het zuidwesten, op de grens met British Columbia, liggen de dichtbeboste Rocky Mountains. Dit reusachtige gebergte vormt de Continental Divide, de waterscheiding tussen de rivieren die enerzijds in de Atlantische Oceaan en de Noordelijke IJszee uitmonden, en anderzijds afwateren in de Grote Oceaan. De Canadese Rocky Mountains hebben een andere ontstaansgeschiedenis dan de Amerikaanse naamgenoot en zijn door de krachten van diverse gletsjers scherper gepunt. Een ander verschil is dat de dalen in de Canadese Rocky Mountains meer Alberta Badlands U-vormig zijn in plaats van V-vormig zoals bij de rivierdalen in de Amerikaanse Rockies. In het zuidoosten van Alberta, in het rivierdal van de Red Deer River tussen de plaatsen Drumheller en Brooks, gebied ligt dat de Alberta Badlands heet. In dit sterk door erosie aangetaste landschap zijn veel fossielen van dinosaurussen gevonden. Berg Lake, Berg Glacier en Mount Robson

31 30 ACHTERGRONDEN KLIMAAT Door de uitgestrektheid bestaan in Canada grote klimaatverschillen en deze worden versterkt door grote niveauverschillen. Met uitzondering van het deel van Canada binnen de poolcirkel, waar het kwik gemiddeld 7 maanden per jaar onder nul blijft, zijn de zomers doorgaans veel langer en aanmerkelijk warmer dan de meeste mensen verwachten. Met uitzondering van de kuststrook in British Columbia en de provincies aan de Atlantische Kust, heerst overal in Canada een landklimaat met extreem koude winters en hete zomers. Bijzondere weersituaties doen zich in grote delen van het land voor. De kustprovincies in het oosten worden vrijwel jaarlijks een keer getroffen door (uitlopers van) orkanen (hurricanes). In bijna alle provincies komen tornado s voor, maar deze zijn zelden zo heftig als die in de Amerikaanse tornado alley. Zeer krachtige onweersbuien (severe thunderstorms) zijn een regelmatig verschijnsel en kunnen soms gepaard gaan met hagelbuien. In het laatste geval is de kans niet ondenkbeeldig dat zich binnen de storm een tornado ontwikkelt. In de winter kunnen sneeuw- en ijsstormen (blizzards en ice-storms) voor veel overlast zorgen. In Canada worden in weersvoorspellingen niet alleen de verwachte temperaturen gemeld, maar ook de eventuele gevoelstemperaturen (wind chill factor) en vochtigheidsgraad (humidex). Een cold snap is een snelle, onverwachte, en extreme daling in temperatuur (meer dan 15 graden binnen 18 uur). British Columbia Het klimaat van British Columbia wordt beïnvloed door de ligging aan de warme Grote Oceaan, de noordzuidligging van enorme bergketens, de bergachtige topografie en de overwegend westelijke windstromen. De kuststrook en Vancouver Island kennen een gematigd zeeklimaat met milde, natte winters en zachte zomers. Het binnenland heeft een landklimaat met over- Thunderstom

32 KLIMAAT 31 wegend strenge winters en hete, droge zomers. Gedurende de wintermaanden wordt de kust van British Columbia bestookt met stormen vanuit zee die vochtige lucht aanvoeren. Deze lucht wordt geblokkeerd door de Coast Mountains, met overvloedige neerval aan de westzijde van deze bergruggen tot gevolg. Tornado Prince Rupert is dan ook met 2594 mm neerslag de natste stad van Canada. Dezelfde bergen verhinderen ook dat koude poolwinden het kustgebied teisteren. In deze regio, waartoe ook Vancouver behoort, vriest het daarom niet vaak en valt doorgaans ook weinig sneeuw. In de zomermaanden zorgen zeewinden voor verkoeling en worden zelden extreem hoge temperaturen gemeten. Het binnenland van British Columbia daarentegen blijft s zomers verstoken van veel neerslag. Temperaturen kunnen overdag oplopen van hoog tot zeer hoog. De nachten zijn vaak koel. De winters zijn doorgaans koud, incidenteel oplopend tot zeer koud, maar de temperaturen blijven gemiddeld beneden het niveau dat elders in Canada als gebruikelijk wordt ervaren. In het hooggebergte valt uiteraard meer sneeuw en duurt de zomer korter. Alberta Alberta heeft een typisch landklimaat, met droge hete zomers en koude winters. Door de noord-zuidligging van de Rocky Mountains ligt de provincie in de winter onbeschermd tegen koude poolwinden en kan het extreem koud worden. In de zomer is het echter meestal heel warm. In de Rocky Mountains heerst een bergklimaat. Enorme temperatuurverschillen in zeer korte tijd zijn in de winters van Alberta niet ongewoon en deze worden veroorzaakt door een verschijnsel dat Chinook heet. Chinooks zijn harde, warme en droge winden die vanuit de Rocky Mountains oostwaarts waaien. In enkele uren tijd kan daardoor de temperatuur stijgen van 10 graden onder nul tot 10 of zelfs 20 graden boven nul. Berucht in de Verenigde Staten en het oosten van Canada zijn de zogeheten Alberta Clippers. Dat zijn lagedrukgebieden die boven de prairies van Alberta ontstaan en zeer koude lucht meevoeren. Doorgaans produceren Alberta Clippers weinig sneeuw, maar de hard aanwakkerende ijskoude wind zorgt er voor dat de gevoelstemperatuur kan dalen tot soms wel min 40 graden. Buitengewoon zware onweersbuien en tornado s zijn in Alberta niet ongewoon. In 1987 werd Edmonton door een tornado getroffen, met 27 dodelijke slachtoffers tot gevolg. Bij de Pine Lake Tornado in 2000, in Centraal Alberta, vielen 12 doden te betreuren. In de zomer van 1996 zag Calgary zich gebombardeerd door hagelstenen ter grootte van sinaasappels. Als gevolg van noodweer doen zich regelmatig overstromingen voor.