Energieroadshow VCB Kortenberg 16/02/16

Transcriptie

1 Energieroadshow VCB Kortenberg 16/02/16

2 Inhoud 1. Provinciaal klimaatbeleid 2. Provinciaal Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen 3. Duurzaam bouwadvies in de praktijk

3 Provinciaal Klimaatbeleid

4 Provinciale klimaatambitie Provinciale beleidsverklaring 2013: Het provinciebestuur stelt dat ze de provincie Vlaams-Brabant klimaatneutraal wil maken positieve effecten op het leefmilieu versnellen overgang naar schone technologieën (energie, transport, materialen en gebouwen) zorgen voor een toekomstgerichte en sterkere regionale economie met kennisopbouw jobcreatie gezondere leef- en werkomstandigheden grotere energie- en materialenonafhankelijkheid

5 Provinciale klimaatambitie Klimaatneutraliteit = finale doelstelling reductie van 80 à 95 % van de broeikasgassen op het grondgebied van de provincie Tussentijdse doelstelling: aansluiten bij Europese 20/20/20 doelstellingen 20% CO 2 -emissie tegen 2020 via ondertekening Burgemeestersconvenant door gemeenten

6 Provinciale nulmeting 2011 Broeikasgassen: CO 2, N 2 O +CH 4 0,3% 14,5% 6,7% 4,2% 43,9% Transport Huishoudens Handel en diensten Industrie (niet ETS) Transport en gebouwen verantwoordelijk voor 88% van de broeikasgasemissies Landbouw & Natuur Lokale energieproductie 30,4% Totaal = ton broeikasgasemissies (ton CO2 e )

7 Provinciale nulmeting Elektriciteit Aardgas Vloeibaar gas Stookolie Diesel Benzine Steenkool Mest en vertering C-stock

8 Conclusie klimaatstudie 83 % reductie mogelijk tegen 2040 t.o.v ,3% 6,7% 4,2% 14,5% 43,9% 30,4% Transport Huishoudens Handel en diensten Industrie (niet ETS) Landbouw & Natuur Lokale energieproductie

9 Klimaatstudie prioriteiten Versnelde modal shift : van 75% naar 50% autogebruik ten voordele van andere vervoersmodi Technologische shift naar meer elektrische en efficiëntere voertuigen Cultuurshift naar anders en kleiner wonen Verhogen van de energieprestaties gebouwen en van de renovatiegraad door in te zetten op collectieve renovatieprojecten, samenaankopen, slimme subsidies Ambitieuze uitbreiding van lokale hernieuwbare energieproductie

10 Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als grondgebied Samen met gemeenten, kennisinstellingen, bedrijven, middenveld en burgers Actieplan eigen werking Provinciebestuur als voorbeeld

11 Burgemeestersconvenant 58 van de 65 gemeenten: -20 % CO 2 tegen 2020

12 Ondersteuning gemeenten November 2015 : 39 klimaatplannen goedgekeurd door gemeenteraad, naar Europese commissie voor goedkeuring

13 30 middenveldorganisaties tekenen Vlaams-Brabantse klimaatengagement Burgemeestersconvenant: Gemeente

14 Provincie als voorbeeld Eerste stappen gezet Energiebeleidsverklaring voor provinciale infrastructuur Tegen % minder energieverbruik 55% reductie van de CO2-uitstoot 20% hernieuwbare productie Minstens één groot project van hernieuwbare energie realiseren Nieuwe provinciale gebouwen vanaf 2015: Bijna energieneutraal (BEN)

15 Provinciaal Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen

16 Duurzaam Wonen en Bouwen = prioriteit Europa Alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal (BEN): tegen 2021 Nieuwe overheidsgebouwen: tegen 2019 Een gebouwenpark dat ca. 90% minder CO 2 uitstoot tegen 2050 Vlaanderen Transitieproject duurzaam wonen en bouwen Renovatiepact!

17 Provinciaal Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen Vlaamse overheid ondersteunt uitbouw van een steunpunt duurzaam wonen en bouwen in elke provincie = provinciaal samenwerkingsverband met als promotor de provincie Doel: zorgen voor een zo breed mogelijke toepassing van de principes van duurzaam bouwen maximale samenwerking tussen overheid, bouwsector, middenveldorganisaties, kennispartners Afstemming en samenwerking tussen de 5 Vlaamse steunpunten onder coördinatie van de Vlaamse overheid

18 Vlaamse Maatstaf voor Duurzaam Wonen en Bouwen = afwegingskader

19 Kerntaken informeren en adviseren van zo breed mogelijke doelgroep duurzaam bouwadvies op maat voor particulieren ondersteunen, adviseren en begeleiden van grote projecten op gebouw- of wijkniveau organiseren van sensibilisatie en vorming opzetten breed provinciaal netwerk van actoren actief rond duurzaam wonen en bouwen

20 Informeren en adviseren via gemeenten en lokale wooninfopunten : eerstelijnsadvies over duurzaam bouwen via digitaal en telefonisch infoloket van DuboVlaamsBrabant voor korte technische vragen voor particulieren, gemeenten en bouwprofessionelen 2015: 500 adviezen, vnl. over isolatie (41%) en verwarming (14%) i.s.m. professionele adviseurs van Dialoog vzw (onafhankelijk kennis-en adviescentrum dubo)

21 Duurzaam bouwadvies op maat voor nieuwbouw en renovatie uitgebreid advies op maat door professionele adviseurs (i.s.m. Dialoog vzw) op basis van plannen ter plaatse door extra tussenkomst van de gemeente gratis in 22 gemeenten 2015: 300 adviezen, meer dan 85% renovatie, stijgend aantal aanvragen

22 advies bij duurzame bouwprojecten van lokale besturen kantoorgebouwen, sport-, recreatie- of jeugdinfrastructuur, scholen, advisering plannen of bestekken, analyse offertes, vergaderingen, werfbezoeken BEN-advies Ondersteuning grote projecten op gebouw- en wijkniveau : in opdracht van VEA, samenwerking tussen 5 steunpunten specifiek advies voor gemeenten die nu al Bijna-Energieneutraal willen bouwen

23 Ondersteuning grote projecten op gebouw- en wijkniveau EPC coaching traject voor gemeenten intensieve coaching van 8 gemeenten energieprestatiecontracten + samenwerking met ESCO s energiebesparende investeringen worden terugbetaald door de gerealiseerde kostenbesparing begeleiding diverse pilootprojecten Vb. gezamenlijk ecowonen (woningdelen) Leuven duurzame wijkontwikkeling Vilvoorde

24 Ondersteuning grote projecten op gebouw- en wijkniveau financiële ondersteuning via provinciaal subsidiereglement duurzame milieu- en klimaatprojecten: Kyoto in de Wijk : 4 wijken in 4 gemeenten worden energetisch gerenoveerd vanuit de Kyotomobiel ( euro) Collectief renovatieproject van de stad Leuven ( euro)

25 Sensibilisatie en vorming ondersteuning lokale samenaankoopacties georganiseerd door lokale organisaties en wooninfopunten in samenwerking met gemeenten steunpunt helpt bij het opstellen van technische criteria, het selecteren van de aannemers en het geven van infosessies 2016: opstellen van draaiboek voor het organiseren van samenaankopen (i.s.m. bouwsector)

26 Sensibilisatie en vorming ondersteuning sensibilisatieproject Samen Energiek van Beweging.net i.s.m. 20 gemeenten, 5 woningen per gemeente doorlichting met warmtecamera op warmteverliezen + organisatie van homeparty s koppeling aan duurzaam bouwadvies

27 Sensibilisatie en vorming infosessies, workshops of cursussen voor particulieren over diverse thema s van duurzaam bouwen 2015: 50 infosessies i.s.m. gemeenten en wooninfopunten, Infrax, Eandis en gespecialiseerde organisaties

28 Sensibilisatie en vorming vorming voor gemeenten excursies: bv. BEN-roadschow naar overheidsgebouwen, Bezoek warmtenetten cursus bijna-energieneutraal bouwen voor tertiaire gebouwen vorming voor bouwprofessionelen complementair aan opleidingen bouwfederaties bv. workshop Duurzaam Bouwen met Bamboe

29 Sensibilisatie en vorming deelname en promotie aan campagnes van derden ontwikkelen van promotiemateriaal ook aandacht voor meer kwetsbare doelgroepen

30 Netwerk Duurzaam Wonen en Bouwen provinciaal netwerk van diverse actoren en stakeholders uit de bouw-, milieu-, sociale en woonsector intergemeentelijke wooninfopunten, bouwfederaties, energiesnoeiersbedrijven, energiehuizen, opbouwwerk, middenveldorganisaties (Kyoto in Pajottenland, Beweging.net..), gespecialiseerde NGO s, huisvestingsmaatschappijen

31 Netwerk Duurzaam Wonen en Bouwen Doelstellingen: uitwisseling van kennis en ervaringen afstemming van communicatie samenwerking rond adviesverlening, vorming, opleiding opzetten gezamenlijke campagnes duurzaam bouwen op de kaart zetten: elke partnerorganisatie, vanuit de eigen missie, achterban en doelgroep

32 Toekomst steunpunten? Meer nadruk op renovatie! collectieve aanpak, wijkaanpak opzetten pilootprojecten uitwisselen van kennis, goede praktijkvoorbeelden zoeken naar extra financieringspistes

33 Duurzaam bouwadvies in de praktijk

34 Duurzaam bouwadvies: contacten Voor algemene vragen over wonen en bouwen vb. premies: - 11 intergemeentelijke wooninfopunten - Zoek een wooninfopunt in de buurt via Voor meer gespecialiseerde vragen bij (ver)bouwen van woningen Infoloket Dubo VlaamsBrabant voor korte, technische vragen via mail op steunpuntdubo@vlaamsbrabant.be telefonisch , dinsdagvoormiddag van 9.00 tot Duurzaam bouwadvies bij grondige verbouwingen of nieuwbouw meer info

35 Duurzaam bouwadvies: streefdoel Het stimuleren van de realisatie van energiezuinige en duurzame woningen door concrete praktische onafhankelijke informatie te verstrekken aan toekomstige bouwers en verbouwers

36 Een duurzaam gebouw is meer dan een energiezuinig gebouw Duurzaam bouwen betekent een ruimtelijk ecologisch MEER gezond betaalbaar comfortabel gebouw realiseren met met MINDER ruimte energie water materialen MINDER Wie zich goed voelt in zijn woning, blijft er vaak langer in wonen en zal minder snel zijn woning opnieuw verbouwen.

37 Een duurzaam gebouw is meer dan een energiezuinig gebouw Duurzaam bouwen betekent gebruik maken van duurzame materialen en energiebronnen evenwicht nastreven tussen behoeften van de huidige en van toekomstige generaties efficiënt energie- en grondstoffengebruik van ontwerp tot sloopfase in de juiste volgorde 1. energie, water en materialen besparen 2. reststromen hergebruiken (vb. warmterecuperatie bij ventileren) 3. hernieuwbare bronnen inzetten

38 Duurzaam bouwadvies op basis van plannen of ter plaatse bij nieuwbouw of grondige verbouwing: op basis van plannen bij renovatie (geen bouwplannen beschikbaar) advies ter plaatse Duur advies: maximum 3 uur Geen uitgeschreven verslag

39 Duurzaam bouwadvies: nut Bouwers of verbouwers zijn op voorhand beter op de hoogte waardoor ze beter hun wensen kenbaar kunnen maken en ook een realistisch programma van eisen kunnen formuleren zodat het contact met de bouwprofessionelen vlotter kan verlopen

40 Duurzaam bouwadvies: ideaal tijdstip Bij voorkeur in de beginfase van het project (fase voorontwerp of schetsontwerp) Dit laat toe om het geheel van maatregelen te bekijken dubbel werk te vermijden

41 Duurzaam bouwadvies: wat mag je verwachten? persoonlijk advies op maat aan de bouwheer kwalitatief en onafhankelijk, gebaseerd op de Vlaamse Maatstaf Duurzaam Wonen en Bouwen door professionele adviseurs: architecten of ingenieurs werkzaam bij of voor Dialoog vzw indien mogelijk, bij voorkeur in aanwezigheid van de verschillende betrokken bouwpartners van de bouwheer: architect, ingenieur, aannemer, Illustratie:

42 Duurzaam bouwadvies: wat is het niet? geen vervanging van bouwprofessionelen, geen namen of lijsten van bouwprofessionelen na het advies is het aan de bouwheer om bouwprofessionelen te selecteren en te contacteren wel doorverwijzingen, o.a Geen tussenkomst in geschillen (

43 Duurzaam bouwadvies: behandelde onderwerpen Beheer bouwproject - programma van eisen (ambitieniveau, prioriteiten) - organisatie en planning - financieel - onderhoud woning Mobiliteit en transport - bereikbaarheid - Fietsvoorzieningen Landgebruik en ecologie en vervuiling - behoud / verrijking ecologische waarde perceel - geluidsoverlast - omgang gevaarlijke stoffen...

44 Duurzaam bouwadvies: behandelde onderwerpen Waterbeheer - waterbesparing - hemelwater - afvalwater - gebruikersgedrag en onderhoud Materiaal en afval - minimaliseren materiaalgebruik - hergebruik - materiaal- en grondstoffenkeuze - Milieulabels Gezondheid, comfort en sociale waarde - binnenklimaat (daglicht, ventilatie, akoestiek, oververhitting, ) - vocht(problemen) - toekomstige functieherziening.

45 Duurzaam bouwadvies: behandelde onderwerpen Energie - ambitieniveau energieprestatie LEW, PH, BEN E-peil, K-peil prioriteiten - woningtype en oriëntatie perceel of woning - woonvorm en planschikking grootte van de woning compactheid en afbakening beschermd volume zonering en buffering indeling en benutting van de ruimte passieve zonnewinsten locatie vochtige ruimtes en technische ruimte daglichttoetreding

46 Energie Duurzaam bouwadvies: behandelde onderwerpen - opbouw gebouwschil ifv warmteverliezen isolatieniveau wind- en luchtdichtheid bouwknopen en koudebruggen opbouw en materiaalkeuze ifv dampdiffusie - verwarmen / koelen dimensionering energiebronnen verwarming gebruikersgedrag en onderhoud warmwaterproductie (vermijden van) koeling - elektriciteit - voorbereiding toekomstige technieken

47 Illustratie: Duurzaam bouwadvies: belang van advies op maat Vb. Isoleren: prioriteiten? Warmteverliezen bij woningen: Algemene aannames: Versus de praktijk: prioriteiten en kostenoptimale maatregelen sterk afhankelijk van het type woning (vrijstaand, halfopen, rijwoning, appartement), de grootte, de compactheid, het uitgangspunt (staat van de woning, soort constructie, al deels geïsoleerd of niet, afgewerkt of niet, ) er is niet één maatregelenpakket dat kostenoptimaal is voor alle woningen sommige maatregelen zorgen voor een lock-in effect (vb. na-isoleren van de spouw) Bron: Studie naar kostenoptimale niveaus van de minimumeisen inzake energieprestaties van gerenoveerde bestaande residentiële gebouwen. Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen/KU Leuven, 2013

48 Duurzaam bouwadvies: belang van advies op maat Zeker bij verbouwingen: vaak gefaseerde uitvoering van de werken Hoe de werken faseren? zolderinrichting <<<<<<<<<<< isoleren van het bestaande hoofdvolume 7 verbouwing aanbouw -per volume (zolderinrichting / verbouwing aanbouw / ) -per bouwdeel (dakrenovatie / renovatie voorgevel / ) -per post (dak isoleren / nieuwe ketel / ) -ifv de eigen behoeften (extra kamers nodig?) -ifv de staat van het huis, het budget, de praktische haalbaarheid

49 Duurzaam bouwadvies: belang van advies op maat Hoe ervoor zorgen dat werken in de eerste fase geen belemmering vormen voor werken in latere fase? Stap 1 Stap 2

50 Bron quote: Studie naar kostenoptimale niveaus van de minimumeisen inzake energieprestaties van gerenoveerde bestaande residentiële gebouwen. Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen/KU Leuven, 2013 Duurzaam bouwadvies: samengevat De basis van een energiezuinige en duurzame woning wordt gelegd in een doordacht ontwerp in combinatie met een goed geïsoleerde, koudebrugvrije, lucht- en winddichte gebouwschil uit gezonde, milieuvriendelijke en herbruikbare materialen voorzien van water- en energiezuinige technieken op maat van het gebouw en waarvan de bewoners bewust omgaan met beschikbare grondstoffen Wanneer er dan toch wordt overgegaan tot renovatie, bijvoorbeeld om de dakbedekking te vervangen, zal het (kosten)optimale isolatieniveau het toekomstig vereist niveau van nieuwbouw behalen of zelfs overtreffen.

51 En wat na het advies? Adviseur bezorgt een beknopt overzicht van de besproken punten eventueel aangevuld met technische fiches Nog (technische) vragen?

52 Algemeen: Technisch infoloket: (elke dinsdagvoormiddag)