Bodem- en grondwatersanering

Transcriptie

1 Onderzoeksapparatuur voor Bodem- en grondwatersanering van Eijkelkamp Agrisearch Equipment All it takes for environmental research

2 In deze brochure vindt u onderzoeksapparatuur van Eijkelkamp Agrisearch Equipment die u kunt inzetten bij milieukundig onderzoek voorafgaand aan of tijdens bodemen grondwatersaneringen. Eijkelkamp is voortdurend bezig met het uitbreiden van haar productassortiment met apparatuur ten behoeve van saneringen. Hiervoor wordt nauw contact onderhouden met deskundigen op het gebied van saneringen zoals Wageningen Universiteit. Dr. Ir. Grotenhuis, universitair docent van de Sectie Milieutechnologie van Wageningen Universiteit, vertelt: In de jaren 80 werd grondwater vrijwel standaard gesaneerd door het simpelweg op te pompen en te behandelen. Verontreinigde grond werd afgegraven en getransporteerd naar een grondwasinstallatie of een thermische reinigingsunit, of werd biologisch gereinigd door landfarming. Ook werd niet-reinigbare grond naar een gecontroleerde stort afgevoerd. In de jaren 90 is het scala aan saneringstechnieken echter fors uitgebreid. Ook het beleid op het gebied van bodemsanering is midden jaren 90 veranderd. Omdat de toenmalige manier van saneren erg kostbaar was, is men zich meer gaan richten op het wegnemen van de risico s in plaats van op het volledig afgraven van de verontreiniging. Het spreekt voor zich dat het van groot belang is ervoor te zorgen dat verontreinigd water of verontreinigde grond geen kans krijgt zich te verspreiden en schade aan te richten aan mens en natuur. Tijdens het saneren worden metingen verricht om te bepalen in welke mate de verontreiniging uit de bodem of het grondwater verdwenen is. Omdat deze metingen vaak op slechts één bepaald moment worden uitgevoerd, geven de resultaten slechts beperkte informatie over de verontreinigingen op de verontreinigde locaties. Dr. Ir. Grotenhuis geeft aan dat er nieuwe ontwikkelingen zijn in het gebruik van automatische samplers en on-line monitoring, waarmee een betrouwbaarder beeld verkregen kan worden over een langere periode. Want meten is weten, aldus Grotenhuis. De periode waarover gemonitord zou moeten worden ligt bij voorkeur tussen de drie maanden en een jaar. Dan zou enerzijds een beter inzicht in de gemiddelde concentraties verkregen kunnen worden en anderzijds kan met on-line monitoring een betere indruk verkregen worden van extremen in deze concentraties. Kortom: hierdoor worden de meetresultaten betrouwbaarder en kunnen betere afwegingen worden gemaakt over de acties die saneerders dienen uit te voeren. Grotenhuis: De beslissingsbevoegdheid met betrekking tot saneringen komt tegenwoordig overigens bij steeds lagere overheden te liggen. Op lokaal niveau is echter te weinig kennis op dit gebied. Wageningen Universiteit ontwikkelt daarom cursussen om bijvoorbeeld medewerkers van gemeenten bij te scholen over grondwater- en bodemonderzoek en over de ontwikkeling van nieuwe, betere saneringstechnieken. Over wetgeving en normen op het gebied van bodemsaneringen zegt Grotenhuis het volgende: Wat betreft wetgeving en normen was Nederland de nummer 1 in de jaren 80. In de jaren 90 maakten Duitsland, Canada en de VS een inhaalslag. De laatste tien jaar was in Nederland het thema milieu uit en werd er steeds minder geld aan gespendeerd. Eind 2006 is door het Europese Parlement de ontwikkeling van de European Soil Strategy in behandeling genomen. Zeven landen in de EU hebben al een bodembeleid, de resterende landen nog niet. Wel bestaat een kaderrichtlijn water, welke uiteraard ook van toepassing is op het grondwater. Aangezien verontreinigd grondwater ook uitwerking heeft op de bodem, is de kaderrichtlijn zeker van belang als het gaat om bodemsanering. 2

3 Bodemsaneringtechnieken Bij de uitvoering van milieukundig onderzoek wordt duidelijk of de bodem vervuild is. Afhankelijk van o.a. de ernst van de vervuiling en de bestemming van de grond, wordt besloten of de bodem dient te worden gesaneerd en welke techniek daarbij zal worden toegepast. Technieken voor bodemsanering kunnen globaal op drie manieren worden toegepast: 1. In situ: verontreinigende stoffen worden ter plaatse verwijderd, zonder afgraving van de grond; 2. On site: verontreinigde grond wordt afgegraven, ter plaatse gereinigd en weer teruggestort; 3. Ex situ: verontreinigde grond wordt afgegraven en afgevoerd voor behandeling/verwerking elders; Onderstaand wordt een aantal technieken voor bodem- en/of grondwatersanering kort toegelicht: Bioschermen Loodrecht op de grondwaterstroming worden in pakketten van enkele tientallen centimeters dikte de biologische omstandigheden voor micro-organismen geoptimaliseerd. Doorstromend grondwater wordt op die manier ontdaan van de meegevoerde verontreiniging. Bodemluchtextractie (ook wel venting genoemd) Bodemlucht wordt afgezogen waardoor vluchtige stoffen uit de bodem worden verwijderd. Zowel de grond als het (bovenste) grondwater kan op deze manier gereinigd worden door het steeds verversen van de bodemlucht. De afgezogen lucht wordt bovengronds gereinigd. Bioventing Deze techniek is een variant op bodemluchtextractie, waarbij verontreinigingen in de onverzadigde zone biologisch afgebroken worden tot onschadelijke producten. In situ chemische oxidatie Een oxidatiemiddel (bijvoorbeeld waterstofperoxide, kalium permanganaat of ozon) wordt in de bodem gebracht. Deze reageert met de verontreiniging zodat deze afgebroken wordt tot natuurlijke, onschadelijke stoffen. Elektroreclamatie Met behulp van elektroden wordt in de bodem een ionenstroom op gang gebracht waarmee zware metalen verwijderd kunnen worden. De verwarming stimuleert tegelijkertijd versnelde afbraak of verdamping van organische verbindingen. Flotatie Afgegraven grond kan fysisch gereinigd worden door een gasstroom door een verontreinigde slurry te blazen. De verontreinigingen binden aan hulpstoffen en vormen een schuimlaag. De verontreinigde schuimlaag met de sterk geconcentreerde verontreinigingen wordt vervolgens verwijderd. 3

4 Vervolg technieken voor bodem- en/of grondwatersanering: Landfarming Grond wordt ontgraven en bovengronds zodanig bewerkt dat optimale omstandigheden voor afbraak van een verontreiniging ontstaan. Natuurlijke afbraak Natuurlijke processen nemen de afbraak van de verontreiniging voor hun rekening, waarbij gemonitord wordt dat de verontreiniging zich niet verspreidt. Het is hierbij van belang dat goed gekeken wordt naar de risico s die de verontreiniging met zich meebrengt, rekening houdend met de lokale omstandigheden en de mogelijke invloeden van buitenaf (zoals veranderende weersomstandigheden). Pump and treat Het grondwater wordt opgepompt en behandeld in een zuiveringsinstallatie. Het gezuiverde water wordt dan geloosd in de riolering of vloeit weg aan de oppervlakte. Thermische reiniging Afgegraven grond wordt verhit zodat verontreinigende stoffen verdampen. De verontreinigingen worden daarna in een aparte unit verbrand. Apparatuur van Eijkelkamp Agrisearch Equipment Eijkelkamp Agrisearch Equipment biedt een ruim assortiment aan apparatuur die inzetbaar is bij milieukundig onderzoek en tijdens het monitoren van saneringen. Eijkelkamp is voortdurend bezig met de ontwikkeling van apparatuur voor het daadwerkelijk uitvoeren van bodem- en grondwatersaneringen. Nieuw in ons assortiment zijn twee typen specifieke saneringspompen en twee typen skimmers. Hierover leest u meer in hoofdstuk 4: Saneringspompen. In deze brochure vindt u een selectie van onze apparatuur m.b.t. saneringen onderverdeeld in de vier volgende categorieën: 1. Meten 2. Bemonsteren 3. Monitoring en telemetrie 4. Saneringspompen 4

5 1. METEN (in bodem en grondwater) 1.1 Fysische metingen Oliedetectiepan Olie op water geeft een olievlek; vaak met fraaie kleuren. De oliedetectiepan maakt gebruikt van dit effect. Door grond in water in de ene pan te doen en het water vervolgens te scheiden van de grond door het naar de andere pan over te gieten kan heel effectief bepaald worden in welke vervuilingklasse grond met olie valt. Veel goedkoper en nauwkeuriger saneren is het gevolg. Digitale thermometer met lange sondes De digitale thermometer van Eijkelkamp kan sondes met lengtes van 50, 100 of 150 cm lengte uitlezen. In zachte gronden direct in te drukken anders eerst voorboren met een guts. Korrelgrootte-analyseset Met onze materialen voor het bepalen van korrelgroottes en korrelgrootteverdeling (zandlinialen, minihandzeefsets, laboratoriumzeefschudder, lutum bepalingsapparatuur) kan de korrelgrootteverdeling van bodemmonsters worden bepaald teneinde de fysisch-chemische eigenschappen te kunnen bepalen die van invloed zijn op de te kiezen saneringstechniek. Peilapparaten voor water en drijflaagdiktemeter met geluid- en lichtsignaal Waterniveaumeters voor handmetingen zijn leverbaar met een kabellengte van tien tot meerdere honderden meters lengte. Een geluid- en lichtsignaal geven het waterniveau aan. De sonde van de veel slimmere drijflaagdiktemeter kan op basis van een infrarood lichtsignaal en elektrische geleidbaarheid onderscheid maken tussen water, lucht en gezonken of drijvende (gechloreerde) koolwaterstoffen. Aflezing in mm, standaardlengte van de meetband is 30 m. 5

6 1.2 Chemische bepalingen Reflectometer RQ-flex Met de draagbare reflectometer RQ-flex kunnen diverse anionen en kationen in water gemeten worden. Simpel te gebruiken teststripjes worden nauwkeurig fotometrisch uitgelezen. Multimeter voor ph/redox/egv/zout/t/o 2 Een Multimeter behoort bij het basisinstrumentarium wanneer het gaat om het vaststellen van randvoorwaarden voor toe te passen saneringstechnieken. Bij metingen aan grondwater kan de Multimeter het meest effectief via onze doorstroomcel worden toegepast om foutieve metingen op opgeloste zuurstof of redox te voorkomen. Bij metingen op grond (Elektrisch Geleidbaar Vermogen (EGV); redox; ph) wordt voor redox bij voorkeur gekozen voor een in situ meting (sonde tot 70 cm lengte leverbaar) of anders op een in een steekbus gestoken monster. Doorstroomcel De doorstroomcel vereenvoudigt het uitvoeren van elektrochemische metingen als ph, redox, EGV, T en O 2 fors. Maar hij dient vooral om O 2 en redoxmetingen betrouwbaar te laten zijn. De elektrodes meten namelijk in water dat nog niet met lucht in contact is gekomen. De cel is eenvoudig te demonteren en te reinigen. Zuurstofbeschikbaarheid in de bodem Met een priksonde (1 m lang) en een speciale luchtzuurstofmeter kan de zuurstofbeschikbaarheid voor bodemleven worden bepaald. Zuurstofdiffusiemeter De zuurstofdiffusiemeter is een wetenschappelijk instrument dat de snelheid waarmee O 2 zich door de bodem beweegt indicatief kan vaststellen. Daarnaast bevat het instrument een redox-meetsonde waarmee tot op 70 cm diepte in de bodem redox bepaald kan worden. 6

7 1.3 Doorlatendheid van bodem voor water en lucht De doorlatendheid van bodem bepaalt voor een groot gedeelte de verspreidingssnelheid van mobiele vervuiling of de snelheid waarmee saneringsacties resultaat hebben. Eijkelkamp levert veldmethodes en een methode die de doorlatendheid meet op basis van monsters. K-Sat in situ permeameter De K-sat in situ permeameter is een apparaat waarmee direct in het veld gegevens kunnen worden verzameld voor het bepalen van de waterdoorlatendheid van afzonderlijke bodemlagen in de onverzadigde zone. Het apparaat realiseert een constante drukhoogte aan water in een boorgat en meet het daaropvolgende waterverbruik. Permeameters voor waterdoorlatendheidsmetingen in het laboratorium Grondmonsters kunnen in ringen verzameld worden (bijvoorbeeld met set SC). De ringen worden in het laboratorium in even zoveel houders geplaatst en doorstroomd met water. De hoeveelheid water/24 uur wordt gemeten en staat voor de K-waarde voor die bodemlaag. Deze kan ingevoerd worden in berekeningen waarmee de dichtheid van een onttrekkings- of injectienet aan filters bepaald kan worden. Boorgatenmethode Met de boorgatenmethode (ook wel methode Hooghoudt) stelt men de waterdoorlatendheid van de bodem in het veld vast voor maximaal twee lagen onder de grondwaterspiegel (tot ongeveer 4,5 m diepte). Luchtpermeameter Uit een vaststelling van de luchtdoorlatendheid kan de waterdoorlatendheid afgeleid worden. Uit de luchtdoorlatendheid zelf kan de dichtheid van een luchtinjectie- of luchtonttrekkingsnet bepaald worden. Met de ingebouwde vochtgehaltemeter bepaalt men het percentage poriën dat niet aan de luchtdoorlatendheid bijdraagt. 7

8 1.4 Bodemvocht en zoutgehalte Zoutconcentraties kunnen rechtstreeks een vervuilingsniveau aangeven (cyanides, mineralen). Bodemvochtpercentages zijn een indicator voor de levenskansen van micro-organismen zoals bacteriën of schimmels. Daarvoor hebben we handmeters maar ook automatische loggers. e+ SOIL MCT De e+ SOIL MCT is een (semi)permanent in de bodem te plaatsen sensor die vochtgehalte, EGV en temperatuur meet, opslaat en kan doorgeven aan een eindgebruiker waar ook ter wereld via het e-sense telemetriesysteem. De MCT logger/ sensors zijn in diverse lengtes leverbaar en kunnen maandenlang onbeheerd hun werk verrichten. Uiteraard moet vooraf bekeken zijn of de vervuiling het materiaal van de MCT (hoogwaardig RVS316) ook op lange termijn niet aantast. EC-sonde voor saliniteitsmetingen, standaardset voor metingen tot een diepte van 1 m Net als de e+ SOIL MCT meet de EC-sonde de bulk soil geleidbaarheid : het totale effect van geleidbaarheid van eventueel vervuilde gronddeeltjes en het vervuilde water in de poriën. De waarde wordt gemeten onder aan een stevige sonde. De temperatuur is voor de berekening van de geleidbaarheid van groot belang en wordt tegelijk met de geleidbaarheid onder aan de sonde gemeten. Bodemvochtmeter met Thetaprobe Prikken en direct meten, dat is het devies bij de Thetaprobe bodemvochtigheidsmeting. Uitlezing geschiedt in volumepercentage vocht. Een verlengstang kan aan de sensor gemonteerd worden om onder in boorgaten te kunnen meten. Het bodemvochtgehalte bepaalt of micro-organismen of schimmels optimaal kunnen functioneren bij hun opruimwerkzaamheden van organische verontreinigingen in de bodem. 8

9 2. BEMONSTEREN (van grond, water en waterbodems) 2.1 Bemonstering van grondachtig materiaal Boorset voor heterogene gronden De diversiteit van onze boorsets zorgt ervoor dat u bijna altijd op diepte komt en daardoor doeltreffend boort, het bodemprofiel beschrijft en monsters neemt. Verkrijgbaar met bajonet koppeling (snel) of conische schroefdraadverbinding (stijver, hameren mogelijk). Met deze apparatuur zijn boordieptes van 8-10 meter reëel haalbaar. Met de zuigerboor kan zelfs een monster van 75 cm (optie 200 cm) in waterverzadigd zand gestoken worden. Eendelige gutsboorset voor harde grond Deze set bevat een guts die zonder probleem in harde of steenhoudende grondlagen gebruikt kan worden. De guts wordt met een terugslagvrije hamer de grond in gedreven. De set, geleverd in een draagtas, is bruikbaar voor snelle verkenning van bodemprofielen of het opzoeken van restvervuiling. Grondmonstersteekset voor chemisch bodemonderzoek Het nemen van grondmonsters voor het bepalen van de eventuele aanwezigheid van zeer vluchtige componenten zoals benzeen, tolueen, xyleen en gechloreerde koolwaterstoffen, moet worden uitgevoerd met een steekapparaat dat voorkomt dat het monster zoals bij een boor of guts aan de lucht wordt blootgesteld (ook wanneer het monster direct in methanol overgebracht wordt). Bij opslag wordt de lege ruimte in de steekbus ( head-space ) met een vulblok opgevuld en de bus gekoeld (tot 48 uur) of ingevroren tot -7 C (tot 2 weken). Akkerman-steekapparaat, standaardset Met behulp van het Akkerman-steekapparaat worden aanzienlijk grotere monsters genomen in eveneens roestvast stalen monsterbuizen. Toepasbaar in boorgaten of boorbuizen tot een maximale diepte van 50 m. Ramgutsset voor heterogene gronden met benzine slaghamer Cobra TT Daar waar handboren en zelfs avegaarboren met een machine lastig of onmogelijk te gebruiken zijn (veel puin, stenen) maakt de ramguts zich waar. Gutsen met diameters tussen 100 en 40 mm maken trapsgewijs werken mogelijk, wat sterk bijdraagt aan de snelheid van werken. Tevens krijgt men monsters zonder besmetting van eerder doorboorde ondiepere lagen. Geheel hydraulische ramgutsinstallatie met rupsbanden voor alle terreinen Gaat het om veel boorgaten per locatie dan is zelfs ramgutsen zwaar werk. Een klein wendbaar rupsvoertuig met daaraan gemonteerde hydraulische slaghamer en uittrekvijzel zijn dan ideaal om aan eisen van grotere slagkracht, uittrekkracht en ergonomie tegemoet te komen. 6. AquaLock sampler De AquaLock sampler is een zwaargebouwde grondmonstersteker voor gebruik speciaal met een sonisch trillende boormachine of machinale slaghamer. De sampler kan geleverd worden in lengtes van 1 tot 4 meter en levert kernen op van 50 of 70 mm doorsnee. De zuiger onderin de kop kan dwars door bodemlagen heen getrild worden en op diepte, vaak tientallen meters, geopend. Eenmaal boven wordt het monster er met hoge waterdruk uitgeperst. 9

10 2.2 Peilbuizen, onttrekkingsen injectiefilters Kwaliteitspeilbuis De kwaliteitspeilbuis is zeer eenvoudig te plaatsen en levert, mits de bodem zelf enigszins waterdoorlatend is, jarenlang vlot water. De peilbuis werkt met een kant-enklaar filterdeel dat geschikt is voor de bemonstering van alle typen verontreiniging. Op de blinde buizen is het bentoniet al vooraf door ons aangebracht. Het bentoniet komt dus altijd op de juiste plaats en komt nooit met de verbuizing mee omhoog. Bruikbaar in verbuizingen en boorgaten tot 100 mm. HDPE Peilbuizen Onze PVC peilbuizen zijn vrij van zware metalen of weekmakers maar minder geschikt voor sterk met koolwaterstoffen vervuilde bodems. HDPE peilbuizen zijn wel bestendig, worden niet bros in koud weer en zijn milieuvriendelijker dan PVC of teflon. Al onze peilbuizen hebben lekdichte schroef- of mofverbindingen. HDPE peilbuizen worden op grote schaal als monitoringspeilbuizen of injectiefilters toegepast. Direct-Well De Direct-Well is een slim peilbuissysteem en bruikbaar in boorgaten van maximaal 70 mm of verbuizing vanaf 40 mm inwendig. Het kant en klare filter is 1 m lang en alle microverontreinigingen kunnen ermee bemonsterd worden. Zeer bijzonder is dat het blinde deel uit slang bestaat. Lekkages op buisverbindingen zijn daarmee onmogelijk geworden en tevens is er ruimte om holle bentonietstaven op de slang te rijgen. Het gat is dan na 48 uur over de volle hoogte dichtgezwollen met bentoniet. Dit verzekert dat de latere monsters op exact de juiste dieptes genomen worden. In combinatie met de Sonische verloren punt boortechniek kunnen deze filters binnen zeer korte tijd tot op grote diepte gezet worden. Bemonstering is, ook bij diepere waterstanden, mogelijk met een 9 mm kogelklep en slang. Multi Channel Well MCW Dé oplossing voor 3D onderzoek. Een slang met 3 of 7 parallelle kanalen wordt op de gewenste dieptes voorzien van een prefab-filter en zand-bentonietkeringen. Met de keringen worden de filters in de bodem geïsoleerd van de bentonietafdichtingen, grondlagen en navulgrond. De voorgemonteerde slang laat men in de verbuizing zakken (88 mm inwendig, optioneel 100 mm). Tegelijkertijd worden voorgevormde bentonietblokken tussen de (maximaal 7 filters) gestapeld. Nadat het bentoniet volledig gezwollen is (72 uur), kunnen de bemonsteringen beginnen. U hebt dan 7 peilbuizen in een boorgat, geschikt voor alle analyses en met een absolute zekerheid over de situering van filters en vooral bentoniet! Met een aantal MCW s in en naast de verontreinigingspluim kan zo bijzonder effectief 3D monitoring plaats vinden over vele jaren. 10

11 2.3 Waterbemonstering Kogelklepmonsternemer De kogelklepmonsternemer is basisgereedschap voor iedereen die een watermonster moet nemen uit bijvoorbeeld een tank, een sloot of een peilbuis. Dit alles kan tot grote diepte. De kogelklepmonsternemer is leverbaar in roestvaststaal, teflon en wegwerp-pe. Dompelpompset voor het voorpompen en bemonsteren van peilbuizen tot 90 m diepte Deze van teflon en roestvast staal gemaakte speciale dompelpomp is zeer krachtig. Het toerental kan teruggebracht worden tot monsternemingsdebiet (200 ml/min). Sets verkrijgbaar met slang en kabellengtes van 20 tot 90 m. Geschikt voor peilbuizen vanaf 51 mm inwendige diameter. Gemotoriseerde kogelkleppomp Wanneer uw peilbuis een kleinere diameter heeft dan 51 mm of het water daarin sterk silthoudend is dan gaat de voorkeur uit naar een gemotoriseerde kogelkleppomp. Kogelkleppen (en bijbehorende slangen) zijn verkrijgbaar in 9, 12, 18 en 22 mm. Met de viertakt motor aangedreven kogelkleppomp heeft u een allesin-één voorpomp- en bemonsteringspomp, geschikt voor alle peilbuizen en voor alle parameters (ook vluchtige stoffen). Slangenpompen STANDAARD en COMPACT De slangenpomp is, net als een kogelklepmonsternemer, standaard gereedschap voor iedereen die een sanering moet voorbereiden of volgen. Er kunnen (niet te grote) peilbuizen mee worden voorgepompt, alle peilbuizen met ondiepe grondwaterstanden kunnen ermee worden bemonsterd en hij is uitstekend geschikt om water in-line onder druk te filtreren (voor zware metalen verplicht). Voor elke bemonstering dienen de twee slangetjes te worden vernieuwd, waardoor weer een volledig nieuwe pomp ter beschikking staat. Zelfs het bemonsteren van gassen uit een kruipruimte of schoorsteen is mogelijk. Beide versies van onze slangenpomp hebben een ingebouwde accu (voor ruim vier uur pompen) en een traploos regelbaar toerental. De slangenpomp STANDAARD heeft aanvullend toerentalgeheugens, kan externe dompelpompjes voeden en kan ook met een externe 12 V accu worden gevoed. 11

12 2.4 Waterbodems Water is al honderden jaren een aantrekkelijke plek gebleken om vuil te lozen. Dit geldt zowel voor individuen als voor industrie en landbouw. Waterbodems zijn daardoor in vergelijking met landbodems bovengemiddeld verontreinigd. Het in kaart brengen van de vervuiling van bodems van havens, meren en rivieren is daarom grote noodzaak. Tijdens en na saneringen dienen monsters te worden genomen om het resultaat van opruimingsacties vast te stellen. Sediment steekmonsternemer, type Beeker Naast de set met uitgebreide mogelijkheden is er nu ook een eenvoudige basisset (04.23.SA). Met de basisset kan al hamerend een monster gestoken worden in een waterbodem. Met een klein elektrisch accupompje wordt de steekkop gesloten zodat het vaak waterige monster er niet uit loopt. Een zuigerstang maakt het nu mogelijk het monster bovengronds in potten of een emmer te stoten, zodat demontage van het apparaat niet nodig is. De essentiële zuiger, een flinke monsterdiameter en de doorzichtige buis garanderen de monsterkwaliteit met telkens een perfecte gelaagdheid. Kan in stilstaand water tot 10 m diepte toegepast worden (2 personen). Multisampler Voor verkennend onderzoek is er de goedkopere Multisampler. Ook deze heeft een zuiger en een transparante monsterbuis van 1 m lengte. Hierdoor heeft men een goede controle over het verkregen monster. De zuiger houdt monsters in de buis vast. Bij los of sterk waterig materiaal kan een andere steekkop (incl. kogel) geplaatst worden, zodat het monster niet uit de buis loopt. Van Veen bodemhappers De roestvrijstalen Van Veen bodemhappers worden als basis gebruikt voor het nemen van geroerde monsters van de toplaag van de waterbodem. De toplaag mag daarbij niet te vloeibaar zijn anders zakt het apparaat in een diepere laag voordat hij sluit. Er zijn diverse groottes leverbaar. De kleinere uitvoeringen kunnen zonder lier gebruikt worden. Valbom Net als de Van Veen bodemhapper hangt de valbom aan een kabel. Met een vrije loodrechte val onder water steekt de ruim 1 m lange buis een kern uit de waterbodem en houdt deze tijdens het ophalen vast door een balklep boven in de buis. De inhoud wordt in een emmer geloosd door het openen van de balklep. Veenboor, standaardset voor monsterneming tot een diepte van 10 m De roestvaststalen veenboor is in essentie een gutsboor met dichte punt en een afdekklep. De veenboor is daardoor alleen geschikt voor slappe en zeer zachte grondsoorten. Met de veenboor en de klepgutsboor (kleinere uitvoering) kunnen naast waterbodems ook allerlei andere (zachte) materialen bemonsterd worden als zand in een zandvang of uit een hydrocycloon en poeders. Waterdoorzicht; slibdiepte Tijdens waterbodemsaneringen wervelt vaak veel slib op. Dit kan gecontroleerd worden met een zichtschijf volgens Secchi (maximaal tot 3 m diepte). Met een slibbaak is het mogelijk tot 4 m diepte de diepte van de oude en nieuwe ligging van de waterbodem al tastend te controleren. 12

13 3. MONITORING EN TELEMETRIE Met name in situ saneringen kunnen tientallen jaren duren. Gedurende deze periode zal het proces gemonitord dienen te worden. Ook bestaat meestal de wens om het proces op afstand bij te sturen, bijvoorbeeld omdat de grondwaterstand zich wijzigt. Reistijd is dure en vaak verloren tijd. Daarop kan fors bespaard worden door te investeren in meten op afstand. Eijkelkamp levert daarvoor in haar e-sense programma een aantal intelligente e+ dataloggers en bijbehorend telemetriesysteem. Monitoring van waterniveaus in peilbuizen, reservoirs en in- en effluentkanalen Bij het onttrekken of injecteren van water aan de bodem verandert de grondwaterstand in de omgeving. Dit kan gevaar opleveren voor funderingen en diverse andere aspecten van bodemgebruik en milieuveiligheid. Monitoring van waterpeilen (desgewenst met uitlezing via telemetrie) kan worden uitgevoerd met verschillende soorten Divers van Schlumberger Water Services zoals de MiniDiver, MicroDiver, CeraDiver en BaroDiver. De CeraDiver is gemaakt van zirkoonoxide en zeer bestand tegen vele vormen van anorganische en organische verontreinigingen. Eijkelkamp levert ook andere waterniveauloggers met telemetrie bijvoorbeeld voor gebruik in open water (e+ WATER L). CTD-Diver Naast het waterniveau meet deze Diver tevens de elektrische geleidbaarheid en temperatuur van het water. Door de keramische behuizing van zirkoonoxide is de CTD-Diver zeer duurzaam. Deze Diver is geschikt om bijvoorbeeld stortplaatsen te bewaken waaruit anorganische vervuiling weglekt of kan gaan lekken. In combinatie met het e-sense systeem is de CTD-Diver telemetrisch vanaf uw PC te bewaken. Multiparametersonde Dit meetinstrument voor waterkwaliteit is speciaal ontwikkeld voor de in situ bepaling van parameters als ph, redox, EGV, T, O 2, troebelheid en waterdiepte. Alle sensoren zitten in één sonde met een kabel van 30 m tot 100 m lengte en zijn bovengronds op de kabeltrommel afleesbaar (loggen is optioneel). 13

14 Intelligente e+ dataloggers Gedurende saneringsprojecten is het van groot belang de voortgang van het saneringsproces te monitoren. Het e-sense concept maakt het mogelijk om op desnoods grote afstand van de saneringsinstallatie, metingen uit te voeren en de meetresultaten te volgen. De intelligente e+ dataloggers kunnen autonoom en individueel meten en registreren. Ook kunnen ze bij instelbare waarden een hoog en laag niveau alarm geven. De sensoren die hiervoor toegepast worden zijn bijvoorbeeld: MicroDiver MiniDiver CeraDiver CTD-Diver Waterniveau- en temperatuurlogging in peilbuizen > 20 mm Waterniveau- en temperatuurlogging in peilbuizen > 25 mm Waterniveau- en temperatuurlogging Waterniveau-, EGV- en temperatuurlogging in peilbuizen > 25 mm e+ RAIN Regenmeter met datalogging e+ SOIL MCT Logging van vochtpercentage, bulk soil-geleidbaarheid en -temperatuur van grond e+ WATER L Logging van niveaus en temperaturen van oppervlaktewater Eijkelkamp is continu bezig met het ontwikkelen van nieuwe e+ loggers. Meld u als uw applicatie er nog niet bij staat! Telemetrie Het monitoren op afstand met de bovengenoemde e+ dataloggers is eenvoudig door toepassing van het e-sense telemetrie systeem. Via e-sense veldmodems worden 1 tot 8 intelligente sensoren eenvoudig gekoppeld. De opstellingen in het veld zijn robuust, vandalismebestendig en worden eventueel ondergronds (uit het zicht) geplaatst. De gegevens worden automatisch naar kantoor verzonden, daar via een aan een PC verbonden modem ontvangen, opgeslagen en naar wens bekeken. De e-sense direct software geeft u volledige controle over het systeem en biedt tevens een interface naar andere automatiseringssystemen. Een alarm wordt desgewenst direct doorgezonden als een SMS boodschap naar een beheerder. 14

15 4. Saneringspompen Bij bodemvervuiling gaat het vaak om in de bodem weggelopen olieproducten of oplosmiddelen. Deze producten bedreigen zelfs in de geringste concentraties de kwaliteit van grondwater voor de drinkwaterproductie. Het verwijderen van deze producten gaat veelal door middel van het in putten aanbrengen van pompen die ofwel de vloeistof onder van de bodem wegzuigen (gechloreerde koolwaterstoffen; ook wel DNAPL genoemd) of wegpompen in drijvende toestand op het grondwater (LNAPL). Een skimmer kan ervoor zorgen dat er alleen olie wordt weggepompt en geen ongewenst water. Wij leveren pompen en skimmers voor peilbuizen van 50 en 100 mm inwendige diameter. Sanerings-zuigperspomp 48 mm Volledig pneumatische zuigerpomp voor montage in een peilbuis. Voor algemeen saneringswerk of aansluiting boven op een skimmer. In het pomphuis geïntegreerde automatische maar instelbare pulsregeling. Diameter 48 mm, lengte 800 mm, capaciteit tot 320 l/uur, maximale drukhoogte 75 m. Luchtverbruik 32 l/min. Sanerings-perspomp 89 mm Volledig pneumatische 89 mm dompelpomp met grote capaciteit (tot 3300 l/uur). Een ingebouwde instelbare vlotter bewaakt de gewenste verlaging van het vloeistofpeil. Standaarduitvoering met aanzuigopening onderaan (voor het wegpompen van DNAPL of vervuild grondwater). Pomp moet onder de vloeistofspiegel aangebracht worden dus niet voor montage op een peilbuis-skimmer. Peilbuis-skimmers Deze skimmers worden onder een pomp gemonteerd en scheiden puur de olie van het zich eronder bevindende water. De skimmer is bruikbaar met de saneringszuigperspomp 48 mm of een eigen bovengronds afzuigsysteem. Het bereik van 500 mm (standaard) zorgt ervoor dat ook in gebieden met wisselende grondwaterstanden onderhoudsloos gewerkt kan worden. Een skimmer kan naar keuze voorzien worden van een vlotter of een filter. De vlotter reageert puur op het verschil in dichtheden tussen water en olie ( gr/ml). Het vlottersysteem (RD) heeft de grootste instroomcapaciteit maar zuigt de olie af tot een dikte van 25 mm. Na montage van een hydrofoob filter (HP) wordt de olie verwijderd tot een einddikte van slechts 0.25 mm. Skimmers zijn verkrijgbaar in diameters geschikt voor 50 en 100 mm putten. 15

16 Antwoordformulier Persoonlijke gegevens Bedrijfsnaam Contactpersoon Adres Plaats Land Telefoon Fax De heer/mevr... Stuur mij a.u.b. informatie over Neem a.u.b. contact met mij op om mijn persoonlijke wensen door te nemen Stuur mij a.u.b. de volledige Eijkelkamp-catalogus in het Engels/Duits/Nederlands Handtekening: Datum:.. P0.30.N Nijverheidsstraat 30, 6987 EM Giesbeek, Nederland T +31 (0) F +31 (0) E info@eijkelkamp.com I